Τι είπε ο Γιάννης Στουρνάρας στην Επιτροπή της Βουλής για Τράπεζες και οικονοµία «Οι πρόσφατες εξελίξεις στην ελληνική οικονοµία ενισχύουν τις προβλέψεις για σταδιακή επάνοδο της οικονοµίας σε αναπτυξιακή τροχιά εντός του τρέχοντος έτους» ανέφερε στην εισαγωγική του τοποθέτηση στη Βουλή ο κ. Στουρνάρας. Όπως είπε, η ανάκαµψη της οικονοµίας θα στηριχθεί κατά κύριο λόγο στις εξαγωγές και τις επενδύσεις. Ενδεικτικά ως προς τις εξαγωγές αγαθών, επισήµανε ότι παρά τις δυσχέρειες στη χρηµατοδότηση που συνάντησαν οι ελληνικές επιχειρήσεις, τόσο το 2012 όσο και το 2013, ο ρυθµός αύξησης των εξαγωγών αγαθών υπερκέρασε τον παγκόσµιο µέσο όρο, τάση που εκτιµάται ότι θα συνεχιστεί και το 2014 λόγω της βελτίωσης στα µεγέθη της ανταγωνιστικότητας κόστους, τη σταδιακή βελτίωση των συνθηκών χρηµατοδότησης και την άνοδο της παγκόσµιας ζήτησης. Ως προς τις εξαγωγές υπηρεσιών, πρόσθεσε ότι από την πλευρά του τουρισµού οι ενδείξεις είναι παραπάνω από ενθαρρυντικές: Το α τετράµηνο του 2014 τα έσοδα από τουριστικές υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 27.8%, ενώ οι αφίξεις κατά 21.1% σε σχέση µε το α τετράµηνο του 2013. Ο κ. Στουρνάρας υποστήριξε επίσης, σε ευνοϊκή εκτίµηση για την περαιτέρω πορεία της κατανάλωσης συνηγορούν πρόδροµοι δείκτες όπως οι λιανικές πωλήσεις και ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης.
Ειδικότερα, τόνισε ότι οι πρώτες παρουσιάζουν σταθεροποίηση το α τρίµηνο του 2014, ενώ ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης βελτιώνεται συνεχώς µέχρι και το Μάιο του 2014. «Πέραν των ανωτέρω, η ανάκαµψη της οικονοµίας προϋποθέτει και την αντιστροφή της αρνητικής πορείας των επενδύσεων» σηµείωσε ωστόσο ο νέος διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. Όπως ανέλυσε, καταγράφεται συνεχιζόµενη µείωση των επενδύσεων το α τρίµηνο του 2014, η οποία αντανακλά τη συνεχιζόµενη πτώση των επενδύσεων σε κατοικία (-42.3%), ενώ οι επενδύσεις εκτός των επενδύσεων σε κατοικία παρουσιάζουν µικρή αύξηση (1.7%). Εξάλλου, ο κ. Στουρνάρας σηµείωσε ότι η ανάκαµψη των επιχειρηµατικών επενδύσεων είναι εφικτή µέσω της βελτίωσης των επιχειρηµατικών προσδοκιών και του κλίµατος εµπιστοσύνης αλλά και: (α) της πρόσβασης των επιχειρήσεων σε εναλλακτικές πηγές χρηµατοδότησης, όπως η έκδοση εταιρικών οµολόγων, (β) της απορρόφησης των κοινοτικών πόρων, η οποία έχει ήδη αυξηθεί και (γ) της δηµιουργίας του Ελληνικού Επενδυτικού Ταµείου η οποία αναµένεται να λειτουργήσει θετικά στην προσέλκυση ξένων κεφαλαίων. «Προϋπόθεση βέβαια για να οδηγήσουν οι παράγοντες αυτοί σε ανάκαµψη των επενδύσεων είναι να διατηρηθεί αµείωτο το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών που καταγράφεται σήµερα» επεσήµανε χαρακτηριστικά.
Η στρατηγική στις τράπεζες Όσον αφορά τον τραπεζικό κλάδο, ο κ. Στουρνάρας υπογράµµισε ότι τα δεδοµένα δείχνουν ότι η επιτυχηµένη ανακεφαλαιοποίηση και ανασυγκρότησή του έχουν δηµιουργήσει τις στέρεες βάσεις που απαιτούνται για να µπορέσει σύντοµα ο κλάδος να ενισχύσει πιο δυναµικά την ανάκαµψη της οικονοµίας. «Αν και οι τράπεζες δεν έχουν ουσιαστικά επιστρέψει σε κερδοφορία, καθώς τα θετικά µεγέθη που κατεγράφησαν στο τέλος του 2013 οφείλονται ουσιαστικά σε µη επαναλαµβανόµενες πηγές εσόδων, η σηµαντική εξοικονόµηση πόρων από τη µείωση του κόστους χρηµατοδότησής τους και την περιστολή δαπανών έχουν συµβάλει στην καταγραφή θετικών οργανικών αποτελεσµάτων πριν από τις προβλέψεις για τον πιστωτικό και άλλους κινδύνους» τόνισε ο κεντρικός τραπεζίτης. Όπως είπε, στο πρώτο τρίµηνο του 2014, τα µετά από τις προβλέψεις αποτελέσµατα των τραπεζών καταγράφουν ζηµίες ύψους 0,6 δις. ευρώ. «Και αυτό διότι ο τραπεζικός κλάδος στην Ελλάδα εξακολουθεί να αντιµετωπίζει προκλήσεις, µε κυριότερη την επίπτωση στα µεγέθη του από το ύψος των προβληµατικών δανείων» εξήγησε ο κ. Στουρνάρας. Ενδεικτικά ανέφερε ότι στο τέλος του πρώτου τριµήνου του 2014, ο λόγος των µη εξυπηρετούµενων δανείων προς το σύνολο των δανείων, αν και συνέχισε να εµφανίζει επιβράδυνση στο ρυθµό αύξησή του, ανήλθε σε 33,5% έναντι 31,9% στο τέλος του 2013.
«εδοµένου ότι η διαχείριση των µη εξυπηρετούµενων δανείων αποτελεί βασική πρόκληση για το τραπεζικό σύστηµα και εν τέλει και για την ελληνική οικονοµία στην οποία θα διοχετευθούν χρηµατοδοτικοί πόροι από την ανάκτηση των δανείων, η Τράπεζα της Ελλάδος αλλά και η Πολιτεία έχουν αναλάβει σηµαντικές πρωτοβουλίες» σηµείωσε ο κ. Στουρνάρας. Και πρόσθεσε ότι η Τράπεζα της Ελλάδος, αξιοποιώντας τις υπηρεσίες εξωτερικού συµβούλου, έχει ήδη κάνει µια αποτίµηση της κατάστασης και του τρόπου διαχείρισης του προβλήµατος από κάθε πιστωτικό ίδρυµα. Στη βάση της αποτίµησης αυτής η Τράπεζα της Ελλάδος εξέδωσε πρόσφατα Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής µε την οποία ζητείται από τα πιστωτικά ιδρύµατα να προβούν σε συγκεκριµένες ενέργειες εσωτερικής αναδιοργάνωσης αλλά και του τρόπου αντιµετώπισης των δανειοληπτών. Παράλληλα, η Τράπεζα, στο πλαίσιο υποχρέωσης που απορέει από το Ν. 4224/2013 ο οποίος προβλέπει την εγκαθίδρυση µόνιµου µηχανισµού επίλυσης του µη εξυπηρετούµενου ιδιωτικού χρέους µε κεντρικό ρόλο στο µηχανισµό αυτό να διαδραµατίζει το Κυβερνητικό Συµβούλιο ιαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, προχώρησε και στην κατάρτιση Κώδικα εοντολογίας για τη διαχείριση των µη εξυπηρετούµενων ιδιωτικών οφειλών. Όπως είπε ο κ. Στουρνάρας, ο Κώδικας, που καταρτίστηκε µε βάση τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, το αντίστοιχο πλαίσιο άλλων κρατών- µελών της ΕΕ που αντιµετωπίζουν ανάλογες προκλήσεις (Ιρλανδία,
Κύπρος, Πορτογαλία) αλλά και τις προτάσεις των εµπλεκόµενων φορέων (π.χ. τράπεζες, ενώσεις καταναλωτών κ.λπ.) στο πλαίσιο διαβούλευσης, θεσπίζει γενικές αρχές συµπεριφοράς και πρακτικές, οι οποίες αποσκοπούν στην ενίσχυση του κλίµατος εµπιστοσύνης, στην αµοιβαία δέσµευση και στην ανταλλαγή της αναγκαίας πληροφόρησης µεταξύ δανειολήπτη και ιδρύµατος που έχει χορηγήσει την πίστωση. Στόχος είναι να διασφαλιστεί η επιλογή της καταλληλότερης, κατά περίπτωση, λύσης. Επίσης, εκτός από τη διαχείριση των µη εξυπηρετούµενων δανείων, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει προχωρήσει και στις αναγκαίες οργανωτικές αλλαγές για την αποτελεσµατικότερη διαχείριση και των δανείων των υπό εκκαθάριση τραπεζών. Στον τοµέα αυτό η Τράπεζα της Ελλάδος έχει, σύµφωνα µε τον κ. Στουρνάρα, ως βασικές προτεραιότητες να εξασφαλίσει: (α) τη µέγιστη δυνατή ανάκτηση των πόρων ώστε να µειωθεί το τελικό κόστος για τον έλληνα φορολογούµενο, (β) τις κατάλληλες ρυθµίσεις για ζώσες επιχειρήσεις και συνεργάσιµους δανειολήπτες ώστε και η παραγωγική βάση της χώρας να στηριχθεί και να αποφευχθούν κοινωνικές αδικίες σε κρίσιµους τοµείς όπως η πρώτη κατοικία ή οι αγροτικές εκµεταλλεύσεις,
(γ) ίση µεταχείριση των προβληµατικών δανειοληπτών που υπάγονται σε ειδικές εκκαθαρίσεις µε όµοιες περιπτώσεις που υπάγονται στα εν λειτουργία πιστωτικά ιδρύµατα. «Πέραν των ενεργειών αυτών, καταλυτικό παράγοντα για τη βελτίωση του ποσού είσπραξης απαιτήσεων από δάνεια σε καθυστέρηση θα αποτελέσει η παγίωση θετικών ρυθµών οικονοµικής ανάπτυξης (που θα οδηγήσει τόσο στην αύξηση του ποσοστού είσπραξης των υφιστάµενων δανείων σε καθυστέρηση όσο και στον περιορισµό του ποσοστού των νέων δανείων σε καθυστέρηση)» τόνισε ο κ. Στουρνάρας. Σύµφωνα µε τον ίδιο, η ενισχυµένη οικονοµική δραστηριότητα θα δηµιουργήσει µια αυτοτροφοδοτούµενη διαδικασία µείωσης των προβληµατικών δανείων, καθώς θα βελτιώνονται και οι δυνατότητες αποπληρωµής από νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η χρηµατοδότηση της αγοράς «Η διαφαινόµενη οικονοµική ανάκαµψη, σε συνδυασµό µε την παγίωση και περαιτέρω ενίσχυση του κλίµατος εµπιστοσύνης, θα συµβάλει στην προοδευτική αύξηση των καταθέσεων, ενισχύοντας τις δυνατότητες των τραπεζών µεσοπρόθεσµα να στηρίξουν µε χρηµατοδότηση την οικονοµική δραστηριότητα» σηµείωσε σε άλλο σηµείο της οµιλίας του ο κ. Στουρνάρας.
Όπως είπε, οι δυνατότητες αυτές έχουν ήδη διευρυνθεί, καθώς άρχισε να αποκαθίσταται η πρόσβαση των τραπεζών στις διεθνείς αγορές χρήµατος, οµολόγων και µετοχικών κεφαλαίων. Συγκεκριµένα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και το Εθνικό Ταµείο Επιχειρηµατικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ) θα εξακολουθήσουν να παρέχουν στήριξη στην τραπεζική χρηµατοδότηση της πραγµατικής οικονοµίας, ενώ σηµαντικό ρόλο στη διοχέτευση χρηµατοδοτικών πόρων προς τις επιχειρήσεις µικρού και µεσαίου µεγέθους µπορεί να διαδραµατίσει και το νεοσυσταθέν Ελληνικό Επενδυτικό Ταµείο.