Ποσοτική και Ποιoτική Ανάλυση ιδάσκων: Σπύρος Περγαντής Γραφείο: Α206 Τηλ. 2810 545084 E-mail: spergantis@chemistry.uoc.gr ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ (Γενική Χημεία, Ebbing and Gammon κεφ. 4) Ιόντα σε υδατικό διάλυμα Τύποι Χημικών αντιδράσεων Εργασίες με διαλύματα Ποσοτική Ανάλυση 1
Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ Χημική αντίδραση καταβύθισης ΚΙ Ίζημα Ποιες αποδείξεις έχουμε για την ύπαρξη ιόντων σε διάλυμα; Πώς γράφουμε χημικές εξισώσεις για αντιδράσεις που περιλαμβάνουν ιόντα; Πώς μπορούμε να ταξινομήσουμε και να περιγράψουμε τις πολυάριθμες αντιδράσεις που παρατηρούμε, ώστε να γίνει εύκολη η κατανόησή τους; ΙΟΝΤΑ ΣΕ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΛΥΜΑ Ιοντική Θεωρία των ιαλυμάτων (Arrenhius) Ένα υδατικό διάλυμα ιόντων εμφανίζει ηλεκτρική αγωγιμότητα. 2
Υδατοδιαλυτές Ουσίες Ηλεκτρολύτες Μη Ηλεκτρολύτες Ουσία που διαλυόμενη στο νερό δίνει ηλεκτρικά αγώγιμο διάλυμα Ουσία που διαλυόμενη στο νερό δίνει μη αγώγιμο ή ελάχιστα αγώγιμο διάλυμα Ιοντικά στερεά που διαλύονται στο νερό είναι ηλεκτρολύτες. Μοριακές ενώσεις που όταν διαλύονται στο νερό δίνουν ιόντα π.χ. HCl(g). Παρατήρηση της ηλεκτρικής αγωγιμότητας ενός διαλύματος Ισχυρός ηλεκτρολύτης, π.χ. NaCl Ασθενής ηλεκτρολύτης, π.χ. NH 3 3
Μοριακές και Ιοντικές Εξισώσεις Μοριακή εξίσωση πλήρους ιοντικής εξίσωσης τελικής ιοντικής εξίσωσης CaCO 3 Μοριακή Εξίσωση είναι η εξίσωση στην οποία αντιδρώντα και προϊόντα αναγράφονται ως μοριακές ενώσεις, ανεξάρτητα αν αυτές στην πραγματικότητα εμφανίζονται στο διάλυμα υπό μορφή ιόντων. Πλήρης Ιοντική Εξίσωση είναι η εξίσωση στην οποία οι ισχυροί ηλεκτρολύτες αναγράφονται ως ξεχωριστά ιόντα σε διάλυμα. Τελική Ιοντική Εξίσωση είναι μια πλήρης ιοντική εξίσωση από την οποία τα ιόντα θεατές έχουν διαγραφεί. Παράδειγμα 4.1 Γράψτε μία τελική ιοντική εξίσωση για καθεμία από τις ακόλουθες μοριακές εξισώσεις (α) 2HClO 4 (aq) + Ca(OH) 2 (aq) Ca(ClO 4 ) 2 (aq) + 2H 2 O (l) (β) HC 2 H 3 O 2 (aq) + NaOH (aq) NaC 2 H 3 O 2 (aq) + H 2 O (l) 4
ΤΥΠΟΙ ΧΗΜΙΚΩΝ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΩΝ αντιδράσεις καταβύθισης αντιδράσεις οξέων βάσεων αντιδράσεις οξείδωσης - αναγωγής Pb(NO 3 ) 2 Na 3 PO 4 AgCl 5
Αντιδράσεις Οξέων - Βάσεων 6
Arrenhius Οξύ είναι η ουσία που παράγει ιόντα υδρογόνου, Η +, όταν διαλύεται στο νερό. Βάση είναι η ουσία που παράγει ιόντα υδροξειδίου, ΟΗ -, όταν διαλύεται στο νερό. Bronsted - Lowry Οι οξεοβασικές αντιδράσεις είναι αντιδράσεις μεταφοράς πρωτονίων. Οξύ είναι η οντότητα (μόριο ή ιον) που προσφέρει ένα πρωτόνιο σε μια άλλη οντότητα σε μια αντίδραση μεταφοράς πρωτονίου. Βάση είναι η οντότητα (μόριο ή ιον) που δέχεται ένα πρωτόνιο σε μια αντίδραση Βάση είναι η οντότητα (μόριο ή ιον) που δέχεται ένα πρωτόνιο σε μια αντίδραση μεταφοράς πρωτονίου. 7
Αντιδράσεις Εξουδετέρωσης 8
5/10/2008 Αντιδράσεις Οξείδωσης - Αναγωγής 5/10/2008 9
Αριθμοί Οξείδωσης και Κανόνες Αριθμού Οξείδωσης ΑΟ ενός ατόμου σε μια ένωση ορίζεται το πραγματικό φορτίο του ατόμου ή το υποθετικό φορτίο που δίνεται στο άτομο βάσει κάποιον απλών κανόνων. 5/10/2008 Παράδειγμα 4.6 Να βρεθούν οι αριθμοί οξείδωσης του ατόμου του χλωρίου σε καθένα από τα ακόλουθα: (α) HClO 4, (β) ClO 3 - Άσκηση 4.7 Βρείτε τους αριθμούς οξείδωσης των ατόμων σε καθένα από τα ακόλουθα: (α) K 2 Cr 2 O 7, (β) MnO 4-10
Περιγραφή αντιδράσεων οξείδωσης - αναγωγής Ημιαντίδραση είναι το ένα από τα δύο μέρη μιας αντίδρασης οξείδωσης αναγωγής, της οποίας το ένα μέρος περιλαμβάνει την απώλεια ηλεκτρονίων (ή την αύξηση του αριθμού οξείδωσης) ΟΞΕΙ ΩΣΗ και το άλλο την απόκτηση ηλεκτρονίων (ή την ελλάτωση του αριθμού οξείδωσης). ΑΝΑΓΩΓΗ Οξειδωτικό μέσο είναι η οντότητα η οποία οξειδώνει μια άλλη οντότητα,, ενώ η ίδια ανάγεται. Αναγωγικό μέσο είναι η οντότητα η οποία ανάγει μια άλλη οντότητα, ενώ η ίδια οξειδώνεται. Μερικές κοινές αντιδράσεις οξείδωσης - αναγωγής Αντιδράσεις συνδυασμού Αντιδράσεις διάσπασης Αντιδράσεις αντικατάστασης Αντιδράσεις καύσης 11
12
13
Σταθμική Ανάλυση 14
Ογκομετρική Ανάλυση ΤΥΠΟΙ ΧΗΜΙΚΩΝ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΩΝ αντιδράσεις καταβύθισης αντιδράσεις οξέων βάσεων αντιδράσεις οξείδωσης - αναγωγής Pb(NO 3 ) 2 Na 3 PO 4 AgCl 15