ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ - ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: ΑΣΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Κατηγορία Προβληµάτων Στόχοι Παρεµβάσεων Απαιτούµενες Υποδοµές µέχρι το έτος 1999 Υλοποιηθείσες Υποδοµές µέχρι σήµερα Βαθµός υλοποίησης Σχόλια 1.1 Θεσµοί Νοµοθεσία - ιοίκηση Έλλειψη αυτοδιοίκησης β & γ βαθµού Αλληλοεπικάλυψη Υπουργείων Ανεπαρκής οργάνωση της ηµόσιας ιοίκησης Ανενεργός νοµοθεσία Η ενίσχυση των δυνατοτήτων για ουσιαστική παρέµβαση των φορέων δηµόσιου χαρακτήρα που εµπλέκονται µε την διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων Υποµέτρο 1.1.1 ιοίκηση Νοµοθεσία Κεντρική ιοίκηση: Λειτουργική Κ.. µε αποσαφηνισµένες ευθύνες και ρόλους (αποσαφήνιση των εθνικών αρµοδιοτήτων και ρόλων µεταξύ των διαφόρων υπουργείων και κύρια ΥΠΕΧΩ Ε, Υπ. Εσωτερικών και Υπ. Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στα ζητήµατα διαχείρισης στερεών αποβλήτων) Αναβαθµισµένες υπηρεσίες (αναβάθµιση των εµπλεκοµένων µε το αντικείµενο αντίστοιχων υπηρεσιών) Αυτόνοµη υπηρεσία για τη διαχείριση των Σ.Α. Νοµοθεσία: Ύπαρξη εξειδικευµένου νοµοθετικού έργου και λειτουργικού Α. Bελτίωση του περιεχοµένου της ΚΥΑ 69269/90 για τις ΜΠΕ εν υπήρξαν ουσιαστικές βελτιώσεις ηµιουργία ΕΥΠΕ. Κατά τα άλλα στασιµότητα εν υφίσταται τέτοια υπηρεσία Εκδόθηκαν σχετικά ο Ν. 3010/2002 «Εναρµόνιση του Απαιτούνται σηµαντικές συµπληρώσεις ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 1 / 16
Β. Έκδοση ειδικής Υπουργικής Απόφασης για το περιεχόµενο των ΜΠΕ που αφορούν στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων Γ. Έκδοση του πλαισίου τεχνικών προδιαγραφών για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων που προβλέπει το άρθρο 15 της ΚΥΑ 49541/86 Ν. 1650/1986 µε τις Οδηγίες 97/11 ΕΕ και 96/61 ΕΕ και άλλες διατάξεις», η ΚΥΑ ΗΠ 15393/2332/2002 «Κατάταξη δηµόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες σύµφωνα µε το άρθρο 3 του Ν. 1650/1986 όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 1 του Ν. 3010/2002» η ΚΥΑ 25535/3281/2002 «Έγκριση περιβαλλοντικών όρων από το Γ. Γ. της Περιφέρειας των έργων και δραστηριοτήτων που κατατάσσονται στην υποκατηγορία 2 της Α κατηγορίας σύµφωνα µε την υπ αριθµ ΗΠ 15393/2332/2002 ΚΥΑ» η ΚΥΑ Η.Π. 11014 /703 /Φ104 /2003 (ΦΕΚ 332Β) «ιαδικασία Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης και Αξιολόγησης και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων» Εκδόθηκε σχετικά η ΚΥΑ 113944/1997 «Εθνικός σχεδιασµός διαχείρισης στερεών αποβλήτων (γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων)» Εκδόθηκε σχετικά η ΚΥΑ 114218/1997 «Κατάρτιση πλαισίου προδιαγραφών και γενικών προγραµµάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων» του αναφερόµενου νόµου µε παράλληλα νοµοθετήµατα Οι αναφερόµενες στην εν λόγω ΚΥΑ προδιαγραφές για σύνταξη ΜΠΕ αφορούν µόνο ΧΥΤΑ Η αναφερόµενη ΚΥΑ απαιτεί νοµοτεχνική επεξεργασία. Εκπόνηση του Εθνικού Σχεδιασµού διαχείρισης στερεών αποβλήτων που προβλέπεται από το άρθρο 8 της ΚΥΑ 49541/86 Εκπονήθηκε και εκδόθηκαν σχετικά: Η ΚΥΑ 113944/1997 «Εθνικός σχεδιασµός διαχείρισης στερεών αποβλήτων «γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων» και Η ΚΥΑ 14312/1302/2000 Επισηµαίνεται η µεγάλη καθυστέρηση ολοκλήρωσης του Εθνικού Σχεδιασµού. Τελεί υπό αναθεώρηση. ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 2 / 16
«Συµπλήρωση και εξειδίκευση της υπ αριθµ.113944/1977 ΚΥΑ µε θέµα: Εθνικός σχεδιασµός διαχείρισης στερεών αποβλήτων (γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων)» ΚΥΑ 26469/1501/Ε103 (ΦΕΚ 864Β/1.07.03) «συµπλήρωση και εξειδίκευση της 113944/1997 ΚΥΑ» Άρση της υφιστάµενης πολυνοµίας, επικαλύψεων και αντιφάσεων µε κωδικοποίηση της νοµοθεσίας για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Ζητήµατα που πρέπει να επανεξετασθούν ή αποσαφηνισθούν: Επίσης ως προς το εξειδικευµ ένο νοµοθετικό έργο εκδόθηκαν: η ΚΥΑ 29407/3508/2002 «Υγειονοµική ταφή στερεών αποβλήτων» ο Ν. 2947/2001 (ΦΕΚ 228Α) «Σώµα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος» που συµπληρώθηκε µε το Π 165 (ΦΕΚ 165Α/5.06.03) i) Έγκριση καταλληλότητας χώρων διάθεσης από Νοµ άρχη - προέγκριση χωροθέτησης από το ΥΠΕΧΩ Ε Η ΠΧ, η οποία αντικαταστάθηκε από την Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίµηση, για την πλειοψηφία των περιπτώσεων γίνεται από την οικεία Περιφέρεια (Π 28/1993 και ΚΥΑ 25535/3281/2002) Η εν λόγω ρύθµιση δεν αίρει τη διαπιστούµενη πολυνοµία ii) Αδειοδότηση από το Νοµάρχη έγκριση περιβαλλοντικών όρων από το ΥΠΕΧΩ Ε Η έγκριση ΠΟ για την πλειοψηφία των περιπτώσεων γίνεται από την οικεία Περιφέρεια Ν.2647/1998 Η εν λόγω ρύθµιση δεν αίρει τη διαπιστούµενη πολυνοµία ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 3 / 16
και ΚΥΑ 25535/3281/2002 ) iii) Ο ρόλος των Οργανισµών Καµία νοµοθετική ρύθµιση Αθήνας και Θεσσαλονίκης iv) Η κατοχύρωση του ρόλου των Ενιαίων Συνδέσµων των ΟΤΑ ως φορέων σχεδιασµού σε περιφερειακό επίπεδο (Νοµός) ΚΥΑ 69728/96 «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων» Σύµφωνα µε την εν λόγω ΚΥΑ, ο σύνδεσµος ΟΤΑ µπορεί να είναι φορέας σχεδιασµού µόνο για το Β στάδιο σχεδιασµού και µόνο για τη διαχειριστική ενότητα για την οποία είναι φορέας διαχείρισης v) )Η διαδικασία διαχείρισης των εγκαταλειµµένων οχηµάτων και κύρια ασφαλούς (χωρίς νοµικές συνέπειες) αποκοµιδής τους vi) Ο φορέας αποκοµιδής των αστικών αποβλήτων των λιµανιών ΚΥΑ 69728/96 «Μέτρα και όροι Η διαδικασία διαχείρισης των για τη διαχείριση των στερεών εγκαταλειµµένων οχηµάτων αποβλήτων» αποσαφηνίζεται µε το Ν. 2939/01 και Ν. 2939/01 «Συσκευασίες και το σχετικό Π, το οποίο όµως ακόµη εναλλακτική διαχείριση των δεν έχει δηµοσιευθεί. συσκευασιών και «άλλων προϊόντων» Ίδρυση ΕΟΕ ΣΑΠ» ΚΥΑ 69728/1996 «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων» Νοµοθετική κάλυψη του αντικείµενου της ανακύκλωσης Ν. 2939/2001 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και «άλλων προϊόντων» Ίδρυση ΕΟΕ ΣΑΠ» Θα ολοκληρωθεί µε τη δηµοσίευση των σχετικών Π.. για τα «άλλα προϊόντα» και των Π.. για την ίδρυση του ΕΟΕ ΣΑΠ. εν έχει εκπονηθεί σχέδιο Π για το έντυπο χαρτί ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 4 / 16
Κατηγορία Προβληµάτων Στόχοι Παρεµβάσεων Απαιτούµενες Υποδοµές µέχρι το έτος 1999 Υποµέτρο 1.1.2 Θεσµοί Τοπική Αυτοδιοίκηση: Υλοποιηθείσες Υποδοµές µέχρι σήµερα Βαθµός υλοποίησης Σχόλια Θεσµική αναβάθµιση της ΤΑ Ν.2218/94 «Ίδρυση Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης, τροποποίηση διατάξεων για την πρωτοβάθµια αυτοδιοίκηση & την Περιφέρεια κλπ», όπως συµπληρώθηκε µε τις διατάξεις του Ν. 2240/94 «Συµπλήρωση διατάξεων για τη Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση κλπ». Ν. 2539/97 «Συγκρότηση της πρωτοβάθµιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης» Η θεσµοθέτηση Τ.Α. β βαθµού συνιστά θεσµική αναβάθµιση της Τ.Α. ανεξάρτητα από τις συγκεκριµένες προβλέψεις της νοµοθεσίας Παραχώρηση αρµοδιοτήτων στην ΤΑ (και κύρια µε την υπαγωγή στις αποκλειστικές της αρµοδιότητες εκείνων που ο δηµοκοινοτικός κώδικας εµφανίζει σήµερα ως συντρέχουσες) ιασφάλιση της διοικητικής αυτοτέλειας της ΤΑ (µε τον περιορισµό της ευθύνης του κράτους στην άσκηση εποπτείας, όπως ορίζει το Σύνταγµα, και την υπαγωγή της ευθύνης για τον έλεγχο των αποφάσεων των οργάνων της Τ.Α. στην δικαστική εξουσία) Συγκρότηση Ενιαίων Συνδέσµων ΟΤΑ σε επίπεδο νοµού (για το σχεδιασµό της διαχείρισης και για τη διάθεση και µεταφόρτωσή τους, όπως προβλέπει η ΚΥΑ 49541/86, µε ειδική αντιµετώπιση για τα υποδεέστερα του νοµού νησιά) Ν. 2218/94 Καταργείται ο διαχωρισµός των αρµοδιοτήτων σε αποκλειστικές και συντρέχουσες. Οι αρµοδιότητες της ΤΑ είναι πλέον αποκλειστικές. Αναθεώρηση του Συντάγµατος Μετά την αναθεώρηση του Συντάγµατος, το κράτος ασκεί µόνο έλεγχο νοµιµότητας. Στην πράξη όµως παρατηρούνται περιπτώσεις παρέµβασης και σε επίπεδο σκοπιµότητας. Με την αντικατάσταση της ΚΥΑ 49541/86 µε την ΚΥΑ 69728/96 περιορίστηκε η αναγκαιότητα συγκρότησης ενιαίων φορέων των ΟΤΑ σε επίπεδο νοµού ή ευρύτερο ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 5 / 16
1.2 Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασµός Έλλειψη εθνικού σχεδιασµού Έλλειψη εθνικής πολιτικής στην ανακύκλωση Έλλειψη εθνικών τεχνικών προδιαγραφών Έλλειψη περιφερειακού σχεδιασµού Έλλειψη στοιχείων (ποσοτικών ποιοτικών) Υποµέτρο 1.2.1 Εθνικός Σχεδιασµός Η διαµόρφωση εθνικού και περιφερειακού σχεδιασµού στη διαχείριση των Σ.Α. καθώς και εθνικής πολιτικής στην ανακύκλωση, ως απαραίτητων εργαλείων άσκησης πολιτικής στη διαχείριση των Σ.Α. από τους αρµόδιους φορείς Εθνικός Σχεδιασµός Ύπαρξη εθνικού σχεδιασµού Εκδόθηκαν οι σχετικές Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ 113944/1997 «Εθνικός σχεδιασµ ός διαχείρισης στερεών αποβλήτων (γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων)» και ΚΥΑ 14312/1302/2000 «Συµ πλήρωση και εξειδίκευση της υπ αριθµ.113944/1977 ΚΥΑ µε θέµα: Εθνικός σχεδιασµός διαχείρισης στερεών αποβλήτων (γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων) 100% Καθυστέρησε σηµαντικά η ολοκλήρωσή του. Τελεί υπό αναθεώρηση. Ύπαρξη εθνικής πολιτικής στην ανακύκλωση των Σ.Α. Ψήφιση Νόµου για τις συσκευασίες και την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων (ν. 2939 - ΦΕΚ 179Α/6.8.2001) Βρίσκονται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας τα Π.. για την εξειδίκευση της εναλλακτικής διαχείρισης των συσκευασιών και συγκεκριµένων άλλων προϊόντων ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 6 / 16
Κατηγορία Προβληµάτων Στόχοι Παρεµβάσεων Απαιτούµενες Υποδοµές µέχρι το έτος 1999 Υποµέτρο 1.2.2 Περιφερειακός Σχεδιασµός Περιφερειακός Σχεδιασµός Ύπαρξη περιφερειακού σχεδιασµού Υλοποιηθείσες Υποδοµές µέχρι σήµερα Μέχρι σήµερα έχει υλοποιηθεί το Α στάδιο σχεδιασµού για όλους τους νοµούς και το Β στάδιο σχεδιασµού στους περισσότερους νοµούς. εν υπάρχει εικόνα για τον αριθµό των χώρων για τους οποίους έχουν εκπονηθεί περιβαλλοντικές µελέτες. Βαθµός υλοποίησης Σχόλια Οι Νοµαρχιακοί Σχεδιασµοί, που στην πλειονότητά τους προέβλεπαν υπερβολικό πλήθος ΧΥΤΑ ανά νοµό, έχουν παγώσει γιατί επίκειται η ψήφιση νοµοθεσίας που θα προβλέπει σχεδιασµό σε επίπεδο περιφέρειας, µε µικρότερο αριθµό εγκαταστάσεων που είναι και ορθότερο. Επισηµαίνεται, όµως, ότι η παραπάνω παρέµβαση έπρεπε να γίνει νωρίτερα ώστε και χρόνος και κόπος και χρήµατα να εξοικονοµηθούν. Υπάρχουν εγκεκριµένοι (Β φάση) περιφερειακοί σχεδιασµοί (επί συνόλου 13 περιφερειών) στην Αττική, την Αν. Μακεδονία και Θράκη, την Ήπειρο, την υτ. Μακεδονία, τα Ιόνια νησιά, την Κρήτη και τα νησιά του Ν. Αιγαίου. Η Α φάση έχει εγκριθεί στην Κεντρ. Μακεδονία και τη Θεσσαλία. Αναµένεται η ολοκλήρωσή τους µέχρι το τέλος του έτους. ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 7 / 16
Κατηγορία Προβληµάτων Στόχοι Παρεµβάσεων Απαιτούµενες Υποδοµές µέχρι το έτος 1999 1.3 Αποκοµιδή Στερεών Αποβλήτων Ανορθολογικός τρόπος αποκοµιδής Ανυπαρξία βέλτιστων διαδροµών συλλογής (routing) Ακαταλληλότητα µέσων προσωρινής αποθήκευσης Οπτική ρύπανση αστικού περιβάλλοντος Πολλαπλασιασµός µικροαπορριµµάτων (litter) Επιδηµιολογικοί κίνδυνοι Ακατάλληλες συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας 1.4 Μεταφόρτωση Στερεών Αποβλήτων Εκτέλεση αυξηµένου µεταφορικού έργου Επιβάρυνση του κυκλοφοριακού των πόλεων Ρύπανση ατµόσφαιρας Αυξηµένο κόστος απ υσµενείς συνθήκες λειτουργίας των χώρων διάθεσης (υψηλός κυκλοφοριακός φόρτος, φαινόµενα αιχµής) οκοµιδής Η µηχανοποίηση της αποκοµιδής των απορριµµάτων σε ειδικότερους στόχους: Την καλύτερη οικονοµική της απόδοση Τη βελτίωση των όρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας Την προστασία της δηµόσιας υγείας Την προστασία του περιβάλλοντος περιλαµβανοµένης της αισθητικής του προστασίας Η καλύτερη αξιοποίηση του εξοπλισµού συλλογής των απορριµµάτων, η µείωση του µεταφορικού έργου, ο περιορισµός του κυκλοφοριακού φόρτου προς τις εγκαταστάσεις διάθεσης Ύπαρξη πρότυπων κάδων και σύγχρονων απορριµµατοφόρων Ύπαρξη λειτουργικού συστήµατος και υποδοµής (κονταίηνερςαυτοσυµπιεστές-οχήµατα) αποκοµιδής ειδικών Σ.Α. Ύπαρξη λειτουργικού συστήµατος και υποδοµής στον οδοκαθαρισµό Κατασκευή εγκαταστάσεων διαφόρων τύπων υνατότητα µεταφόρτωσης: Υλοποιηθείσες Υποδοµές µέχρι σήµερα Βαθµός υλοποίησης Σχόλια 80% Μικρή προώθηση κάποιων παρεµβάσεων (αδρανή, εµποροβιοµηχανικά, οικιακά νοσηλευτικών µονάδων) Μέτριο επίπεδο υλοποίησης Στην Αττική: 2.800 τόνων απορριµµάτων Έχουν κατασκευασθεί 12 ΣΜΑ Υπάρχοντες ΣΜΑ Βλ. Πίνακα 1 Στην υπόλοιπη χώρα: 5.400 τόνων απορριµµάτων Έχουν κατασκευασθεί 3 ΣΜΑ στους οποίους µεταφορτώνονται 61,5 τόνοι απορριµµάτων ηµερησίως 1,1% Υπάρχοντες ΣΜΑ Βλ. Πίνακα 2 ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 8 / 16
1.5 Επανένταξη των ακατάλληλων χώρων απόθεσης απορριµµάτων Πυρκαγιές δασών Ρύπανση υπόγειων νερών και επιφανειακών αποδεκτών Οπτική ρύπανση, αισθητική υποβάθµιση τοπίων Επιπτώσεις στην πανίδα Περιορισµός των χρήσεων γης Επιδηµιολογικές εξάρσεις Κατηγορία Προβληµάτων Στόχοι Παρεµβάσεων Απαιτούµενες Υποδοµές µέχρι το έτος 1999 Η µερική αποκατάσταση των ανεξέλεγκτων ή ηµιελεγχόµενων χωµατερών και η δηµιουργία προϋποθέσεων για τη φυσική επανένταξη τους στον περιβάλλοντα χώρο, µε παράλληλη ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων τους στο περιβάλλον και τη δηµόσια υγεία Μακροχρόνιες επιπτώσεις στη δηµόσια υγεία Μορφολογική διαµόρφωση του ανάγλυφου των απορριµµάτων Επικάλυψη µε επιλεγµένο εδαφικό υλικό Κατασκευή δικτύου ελεγχόµενης διαφυγής και απόσµηση ή καύση βιοαερίου ιαχωρισµός οµβρίωνστραγγισµάτων και επανατροπή των στραγγισµάτων στην µάζα των απορριµµάτων Επιπτώσεις στην τοπική Περίφραξη χώρου ανάπτυξη Υλοποιηθείσες Υποδοµές µέχρι σήµερα Βαθµός υλοποίησης Σχόλια Ελάχιστες πιθανές παρεµβάσεις Στις 31.12.2002 εξακολουθούσαν να λειτουργού 1458 παράνοµες χωµατερές (που καλύπτουν το 47% του πληθυσµού). Η πλήρης εξάλειψή τους έχει προγραµµατιστεί για το τέλος του 2007. 1.6 Οργάνωση των υπαρχόντων κατάλληλων χώρων ταφής απορριµµάτων Προβλήµατα αντίστοιχα µε τα αναφερόµενα στο µέτρο 1.5 Η διαµόρφωση όρων εύρυθµης και περιβαλλοντικά αποδεκτής λειτουργίας εκείνων των χώρων εναπόθεσης που θα κριθούν ότι µπορούν από άποψη καταλληλότητας θέσης, να συνεχίσουν την λειτουργία τους Βελτίωση χρήσης µηχανολογικού εξοπλισµού ιαµόρφωση και επικάλυψη τελικών πρανών Κατασκευή φρεατίων ελεγχόµενης διαφυγής και καύσης βιοαερίου ιαχωρισµός οµβρίων- στραγγισµάτων, επανατροπή Περίφραξη χώρου Στέγαση-υγιεινή προσωπικού Περιορισµένες παρεµβάσεις ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 9 / 16
Κατηγορία Προβληµάτων Στόχοι Παρεµβάσεων Απαιτούµενες Υποδοµές µέχρι το έτος 1999 1.7 Κατασκευή νέων χώρων υγειονοµικής ταφής απορριµµάτων (ΧΥΤΑ) Προβλήµατα αντίστοιχα µε τα αναφερόµενα στο µέτρο 1.5 Η κατασκευή ΧΥΤΑ σε κατάλληλες θέσεις, µε ολοκληρωµένη υποδοµή, σωστή λειτουργία και αποτελεσµατικό σύστηµα ελέγχου, που θα εξασφαλίζουν την κοινωνική αποδοχή και θα επιτρέψουν την εξάλειψη των ανεξέλεγκτων ή ηµιελεγχόµενων χωµατερών Κατασκευή των έργων υποδοµής των ΧΥΤΑ, προµήθεια του µηχανολογικού εξοπλισµού, εγκατάσταση δικτύου παρακολούθησης και ελέγχου, σταδιακή αποκατάσταση χώρου Υλοποιηθείσες Υποδοµές µέχρι σήµερα Βαθµός υλοποίησης Σχόλια Λειτουργούντες ΧΥΤΑ (α εξάµηνο 2003) Βλ. Πίνακα 4 Αττική 100% Εξυπηρετείται από ΧΥΤΑ το 93% 93% (93/100) Βλ. Πίνακα 5 (Αναφέρεται το ποσοστό του πληθυσµού που εξυπηρετείται από ΧΥΤΑ και όχι το ποσοστό των ΧΥΤΑ που έχουν κατασκευασθεί και λειτουργούν) Θεσσαλονίκη: 100% Εξυπηρετείται από ΧΥΤΑ το 71,2% 71,2% (71,2/100) Βλ. Πίνακα 6 Ηπειρωτική Ελλάδα: 70% Εξυπηρετείται από ΧΥΤΑ το 27,1% 38,7% (27,1/70) Βλ. Πίνακα 7 Νησιά (& Κρήτη): 80% Εξυπηρετείται από ΧΥΤΑ το 21,5% 26,9% (21,5/80) Βλ. Πίνακα 8 ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 10 / 16
Κατηγορία Προβληµάτων Στόχοι Παρεµβάσεων Απαιτούµενες Υποδοµές µέχρι το έτος 1999 1.8 Αποκατάσταση των κορεσµένων και προς κορεσµό χώρων εναπόθεσης απορριµµάτων Προβλήµατα αντίστοιχα µε τα αναφερόµενα στο µέτρο 1.5 1.9 ιαλογή στην πηγή Αποσπασµατικότητα και περιορισµένη εφαρµογή Προχειρότητα εφαρµογής Αναρχία αγοράς ανακτώµενων προϊόντων Έλλειψη ενηµέρωσης κοινού 1.10 Μηχανική ιαλογή Βιοσταθεροποίηση Ανυπαρξία µεθόδου 1.11 Καύση Ανυπαρξία µεθόδου Η πλήρης επανένταξη στο περιβάλλον των κορεσµένων ή προς άµεσο κορεσµό χώρων εναπόθεσης απορριµµάτων, ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, λόγω µεγέθους ή γειτνίασης µε ειδικές χρήσεις Η µείωση του όγκου των απορριµµάτων, η προστασία των φυσικών πόρων, ο περιορισµός των περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά τη διαχείριση των Σ.Α., η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών Μείωση του όγκου των απορριµµάτων προς τελική διάθεση, προστασία των φυσικών πόρων µε την προσφορά εναλλακτικών πρώτων υλών και πηγών ενέργειας, µείωση της χρήσης χηµικών λιπασµ άτων Ελαχιστοποίηση του όγκου των απορριµµάτων προς τελική διάθεση και ασφαλής διάθεση ειδικών απορριµµάτων Μορφολογική διαµόρφωση του ανάγλυφου των απορριµµάτων Επικάλυψη µε στεγανωτικό υλικό Επικάλυψη µε εδαφικό υλικό Έργα διαχείρισης βιοαερίου, στραγγισµάτων και δίαιτας οµβρίων Κατασκευή έργων χρήσης από το κοινό Εγκατάσταση δικτύου παρακολούθησης και ελέγχου ιαµόρφωση σηµείων αναµονής κάδων και κέντρων υποδοχής (dechetteries) Προµήθεια εξοπλισµού διαλογής Κατασκευή-εξοπλισµός κέντρων αναβάθµισης ανακτώµενων προϊόντων Σταθεροποίηση όρων αγοράς Ενηµέρωση-ευαισθητοποίηση πολίτη Κατασκευή εργοστασίων µηχανικής διαλογής ή/και βιοσταθεροποίησης Κατασκευή εργοστασίου καύσης ειδικών και οικιακών απορριµµάτων µε ή χωρίς ανάκτηση ενέργειας Κατασκευή µονάδων καύσης παθογόνων νοσοκοµειακών Υλοποιηθείσες Υποδοµές µέχρι σήµερα Έχουν ολοκληρωθεί 12 έργα αποκατάστασης ανεξέλεγκτων χωµατερών καθώς και 4 έργα ανάπλασης χώρων διάθεσης µεγάλης δυναµικότητας που εξυπηρετούσαν µεγάλα αστικά κέντρα (Σχιστό, Άνω Λιόσια, Θεσσαλονίκη, Σκαφιδαράς Ηρακλείου) Έως το 2001: Υπάρχοντα Κ ΑΥ 1 Ζάκυνθος (1.200 t/έτος) 1 Λάρισα (0 t/έτος) 1 Αχαΐα (1.850 t/έτος) 1 Μαρούσι (5.250 t/έτος) Σύνολο: 8.300 t υλικά συσκευασίας χαρτί Λοιπά προγράµµατα διαλογής στην πηγή σε ήµους: 23.000 t (2000) Έως το 1999: Υπάρχουσες Μονάδες 1 Μεσσηνία (31.500 t/έτος) 1 Αττική (360.000 + 90.000 ιλύς + 30.000 πράσινα t/έτος) 1 Θεσσαλονίκη (265.000 t/έτος) και Βαθµός υλοποίησης Σχόλια Σηµαντικό µέρος ως προς την ποσότητα των απορριφθέντων απορριµµάτων (περίπου 60%). Μικρό µέρος ως προς την έκταση Η ΕΕΑΑ έχει λάβει έγκριση για τη δηµιουργία πανελλαδικού συστήµατος ανακύκλωσης των αποβλήτων συσκευασιών. Το Κ ΑΥ της Λάρισας δεν λειτουργεί ακόµη. Το ΕΜΑΚ στα Άνω Λιόσια έχει κατασκευαστεί αλλά δεν λειτουργεί ακόµα. Της Μεσσηνίας έχει σταµατήσει τη λειτουργία του. εν υπάρχει εγκατάσταση καύσης Με βάση τη νοµ οθεσία δίνεται προτεραιότητα στην ανάκτηση υλικών (ανακύκλωση) ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 11 / 16
Πίνακας 1. ΣΜΑ που λειτουργούν στην Αττική ήµος Κάτοικοι Τόνοι απορριµµάτων Γλυφάδας 80.409 36.300 Ηλιούπολης 73.904 33.400 Ραφήνας 11.909 5.700 Ν. Μάκρης 14.809 7.400 Ζωγράφου 76.115 29.100 Ν. Σµύρνη 73.986 31.200 άφνη 23.674 9.900 Π. Φαλήρου 64.759 29.700 Καλλιθέας 109.609 47.500 Σχιστό 958.000 435.000 Βύρωνας 59.751 22.800 Άλιµος 38.196 15.600 ΣΥΝΟΛΟ 1.585.121 703.600 Περιοχή Ποσότητες απορριµµάτων που παράγονται (τόνοι/έτος) Πίνακας 2. ΣΜΑ που λειτουργούν στην υπόλοιπη χώρα: ήµος Κάτοικοι Τόνοι απορριµµάτων (εκτίµηση) Κοζάνης 47.451 47,5 17.300 Καλλικράτειας 10.881 11 3.970 Ιθάκης 3.084 3 1.130 ΣΥΝΟΛΟ 61.416 61,5 22400 Πίνακας 3 : Ποσότητες και ποσοστά απορριµµάτων που µεταφορτώνονται Ποσότητες απορριµµάτων που µεταφορτώνονται (τόνοι/έτος) Ποσοστό απορριµµάτων που µεταφορτώνονται (%) Ποσοστό υλοποίησης του µέτρου (%)* Αττική 1.607.200 765.200 47,6 59,5 Υπόλοιπη χώρα 2.225.300 22.400 1,0 2,0 * υπολογίζεται ως ο λόγος (ποσοστό απορριµµάτων που µεταφορτώνονται / ποσοστό απορριµµάτων που ήταν στόχος να µεταφορτώνονται) ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 12 / 16
Πίνακας 4: ΧΥΤΑ που λειτουργούν στο σύνολο της χώρας (α εξάµηνο 2003) Νοµαρχία Χώρος Ποσότητα διατιθέµενων αποβλήτων (ton/έτος) Εξυπηρετούµενος Πληθυσµός Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 1. Ξάνθης ΧΥΤΑ Ν. Ξάνθης 38.400 91.063 Σύνολο Νοµού Εξυπηρετούµενοι ΟΤΑ 2. Καβάλας ΧΥΤΑ. Καβάλας 23.000 72.000. Καβάλας,.. Ν. Καρβάλης,.. Χαλκερού 3. Ροδόπης ΧΥΤΑ. Κοµοτηνής 35.000 110.000 Σύνολο Νοµού Κεντρική Μακεδονία 4. Κιλκίς ΧΥΤΑ. Κιλκίς 17.155 33.572. Κιλκίς 5. Θεσσαλονίκ ης 6. Πιερίας ΧΥΤΑ. Κατερίνης 7. Πέλλης ΧΥΤΑ. Αριδαίας 8. Σερρών ΧΥΤΑ. Σερρών 9. Χαλκιδικής ΧΥΤΑ. Κασσάνδρας 10. Λάρισας ΧΥΤΑ. Λάρισας 11. Μαγνησίας ΧΥΤΑ. Βόλου 12. Ζακύνθου ΧΥΤΑ Ν. Ζακύνθου 13. Κεφαλληνίας ΧΥΤΑ Ν. Κεφαλληνίας 14. Λευκάδας ΧΥΤΑ Μεγανησίου ΧΥΤΑ Ταγαράδων 487.289 753.645. Θεσσαλονίκης, Καλαµαριάς, Αµπελοκήπων, Νεάπολης, Σταυρούπολης, Συκεών, Ευόσµου, Πολίχνης, Ελευθερίου, Μενεµένης, Τριανδρίας, Πυλαίας, Αγ. Παύλου, Θέρµης, Πανοράµατος, Ν. Μηχανιώνας, Θερµαϊκού, Χορτιάτη, Ευκαρπίας, Πεύκα, Μίκρας, Βασιλικών, Καλλικράτειας 15. Κέρκυρας ΧΥΤΑ Κεντρ. Κέρκυρας 16. Αχαϊας ΧΥΤΑ. Πατραίων 25.000 67.000. Κατερίνης, Κορινού, Πιερίων, Παραλίας, Ελαφίνας 10.000 30.000. Αριδαίας, Εξαπλατάνου 30.000 80.000 ήµος Σερρών 24.000 70.000. Κασσάνδρας, Παλλήνης Θεσσαλία 105.000 278.000 Σύνολο Νοµού 68.700 141.000. Βόλου, Ν. Ιωνίας, Φερών, Ιωλκού, Αγριάς, Αισωνίας, Κάρλας, Αρτέµιδας, Μηλέων, Πορταριάς, Αρµενίου, Μακρινίτσας Ιόνια Νησιά 18.562 33.000 Σύνολο Νοµού 16.498 32.000 Σύνολο Νοµού 370 1.100. Μεγανησίου 26.000 65.000. Κερκυραίων, Παλιοκαστρίτσας, Φαιάκων, Παραλίων, Αχιλλείων υτική Ελλάδα 86.235 155.000. Πατραίων ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 13 / 16
Στερεά Ελλάδα 17. Βοιωτίας ΧΥΤΑ. Λεβαδέων 12.800 35.000. Λεβαδέων, Κορωνείας, Χαιρώνειας 18. Φθιώτιδος ΧΥΤΑ. οµοκού 5.800 15.000. οµοκού, Ξυνιάδας, Θεσσαλιώτιδας 19. Φθιώτιδος ΧΥΤΑ. Λαµιέων 80.000 100.000. Λαµίας, Στυλίδας, Πελασγίας, Εχιναίων, Γοργοποτάµου, Υπάτης, Λιανοκλαδίου, Αγ. Γεωργίου Αττική 20. Περιφέρεια ΧΥΤΑ υτ. Αττικής 1.895.000 3.500.000 Πελοπόννησος 21. Κορινθίας ΧΥΤΑ. Κιάτου 9.200 30.000. Σικυωνίων, Βέλου, Στυµφαλίας Νότιο Αγαίο 22. Κυκλάδων ΧΥΤΑ Κιµώλου 500 3.000. Κιµώλου 23. Κυκλάδων ΧΥΤΑ Ανάφης 120 260. Ανάφης 24. ωδεκανήσου ΧΥΤΑ Αγαθονησίου 60 155 Κοινότητα Αγαθονησίου 25. ωδεκανήσου ΧΥΤΑ Μεγίστης 200 387. Μεγίστης Κρήτη 26. Ηρακλείου ΧΥΤΑ Τεµένους 6.500 15.700. Αρχάνων, Ν. Καζαντζάκη, Τεµένους 27. Ηρακλείου ΧΥΤΑ Χερσονήσου 15.000 15.000. Μαλλίων 28. Λασιθίου ΧΥΤΑ. Σητείας 15.000 16.000. Σητείας 29. Λασιθίου ΧΥΤΑ.Αγ. Νικολάου 8.814 16.693. Αγ. Νικολάου 30. Ρεθύµνης ΧΥΤΑ. Ρεθύµνου 24.000 35.000. Ρεθύµνου, Αρκαδίου,.. Αργυρουπόλεως (. Λαππαίων) 31. Ρεθύµνης ΧΥΤΑ. Αµαρίου 2.384 28.400. Συβρίτου, Κουρητών, Νικ. Φωκά, Λαππαίων, Φοίνικα, Λάµπης, Γεροποτάµου, Αγ. Γαλήνης 32. Χανίων ΧΥΤΑ. Αρµένων 8.500 13.000. Αρµένων, Γεωργούπολης, Βάµου, Κρυονερίδας, Αρµένων, Φρε, Ασηγωνιάς 33. Χανίων ΧΥΤΑ. Πελεκάνου 4.000 7.500. Αν. Σεληνού, Πελεκάνου, Κανδάνου 34. Χανίων ΧΥΤΑ. Σφακίων 1.500 2.500. Σφακίων ΣΥΝΟΛΑ 3.100.587 5.845.975 ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 14 / 16
Πίνακας 5. Πληθυσµός που εξυπηρετείται από ΧΥΤΑ στην Αττική (α εξάµηνο 2003) ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 3.761.810 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΧΥΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΛΥΨΗΣ (%) ΒΑΘΜΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕΤΡΟΥ (%) * 3.500.000 93,0 93,0 ** Πίνακας 6. Πληθυσµός που εξυπηρετείται από ΧΥΤΑ στη Θεσσαλονίκη (α εξάµηνο 2003) ΝΟΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Ν. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 1.057.825 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΧΥΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΛΥΨΗΣ (%) ΒΑΘΜΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕΤΡΟΥ (%) * 753.645 71,2 71,2 ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 15 / 16
Πίνακας 7. Πληθυσµός που εξυπηρετείται από ΧΥΤΑ στην ηπειρωτική χώρα (πλην Αττικής και Ν. Θεσσαλονίκης (α εξάµηνο 2003) ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Αν. Μακεδονίας και Θράκης Κεντρικής Μακεδονίας (πλην Θεσσαλονίκης) υτικής Μακεδονίας ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΧΥΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΛΥΨΗΣ (%) ΒΑΘΜΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕΤΡΟΥ (%) 611.067 273.063 44,7 63,9 816.389 280.572 34,4 49,1 301.522 0 0 0 Θεσσαλίας 753.888 419.000 55,6 79,4 Ηπείρου 353.820 0 0 0 υτικής Ελλάδας 740.506 155.000 20,9 29,9 Στερεάς Ελλάδας 605.329 150.000 24,8 35,4 Πελοποννήσου 638.942 30.000 47,0 67,1 ΣΥΝΟΛΟ 4.821.463 1.307.635 27,1 38,7 Πίνακας 8. Πληθυσµός που εξυπηρετείται από ΧΥΤΑ στα νησιά (α εξάµηνο 2003) ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Βορείου Αιγαίου Νοτίου Αιγαίου Κρήτης Ιονίων νήσων ΣΥΝΟΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 206.121 302.686 601.131 212.984 1.322.922 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΧΥΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΛΥΨΗΣ (%) ΒΑΘΜΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕΤΡΟΥ (%) 0 0 0 3.802 12,6 15,7 149.793 24,9 31,1 131.100 61,6 77,0 284.695 21,5 26,9 ΤΟΜΕΑΣ 2: ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ-ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ 16 / 16