Οδηγός Εκπόνησης Πτυχιακής Εργασίας

Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Παράρτημα Γρεβενών Οδηγός Εκπόνησης Πτυχιακής Εργασίας του Τμήματος ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στα πλαίσια ολοκλήρωσης των σπουδών για την απόκτηση πτυχίου του τμήματος Εφαρμογών Πληροφορικής, συμπεριλαμβάνεται και η εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας. Η πτυχιακή εργασία προσφέρει στο φοιτητή την ευκαιρία να αποδείξει ότι έχει την ικανότητα να χρησιμοποιήσει τις γνώσεις που απέκτησε κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Τμήμα και να ολοκληρώσει μία μελέτη μόνος του, με τη σχετική βοήθεια του Επιβλέποντα Καθηγητή. Επιπλέον, παρέχει στο φοιτητή τη δυνατότητα να διερευνήσει σε βάθος ένα θέμα που τον ενδιαφέρει εφαρμόζοντας την αυστηρή, συστηματική και επιστημονική προσέγγιση. Ο σκοπός της πτυχιακής εργασίας πρέπει να είναι σαφής και να απαντά στα παρακάτω: α) γιατί είναι σημαντικό το θέμα από ακαδημαϊκής πλευράς, β) γιατί είναι ενδιαφέρον το θέμα από πρακτικής πλευράς, και γ) ποιες είναι οι συνέπειες τόσο ακαδημαϊκά όσο και πρακτικά. Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΤΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 1. Θεματολόγιο πτυχιακών εργασιών 1. Οι σπουδαστές που έχουν ολοκληρώσει το 7 ο εξάμηνο σπουδών τους υποχρεούνται να δηλώσουν θέμα πτυχιακής εργασίας, επιλέγοντας από το θεματολόγιο, το οποίο ανακοινώνεται από τη Γραμματεία του Τμήματος. Θέματα πτυχιακών εργασιών προτείνονται από τα τακτικά και έκτακτα μέλη του Τμήματος. 2. Κάθε σπουδαστής, σε συνεννόηση με τον επιβλέποντα καθηγητή, καταθέτει αίτηση δήλωση ανάληψης θέματος πτυχιακής εργασίας. 2. Χρόνος ανάθεσης πτυχιακής εργασίας. Χρόνος ανάθεσης πτυχιακής εργασίας: το 1 ο 10ήμερο κάθε ακαδημαϊκού έτους (Οκτωβρίου, Μαρτίου). Η αίτηση ανάθεσης πτυχιακής εργασίας: χορηγείται από τη Γραμματεία του Τμήματος. Η διάρκεια εκπόνησης της πτυχιακής εργασίας πρέπει να πραγµατοποιείται από έξι μήνες έως δύο το πολύ έτη από την ημερομηνία ανάθεσης και με τη σύμφωνη Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας, Παράρτημα Γρεβενών 1

γνώμη του επιβλέποντα καθηγητή, διαφορετικά ο σπουδαστής παραιτείται του θέµατος και αναλαµβάνει άλλο, µε νέα ανάθεση. Γ. ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Βασικά χαρακτηριστικά και προϋποθέσεις Η έρευνα για την εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας πρέπει να έχει κάποια βασικά χαρακτηριστικά και να εκπληρώνει τις ακόλουθες προϋποθέσεις. 1. Τα επιστημονικά στοιχεία (δεδομένα) που θα χρησιμοποιηθούν πρέπει να είναι έγκυρα και η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί πρέπει να στηρίζεται σε γενικά παραδεκτές αρχές για να μπορεί να ελεγχθεί εύκολα και με ακρίβεια. 2. Τα επιστημονικά στοιχεία (δεδομένα) που θα χρησιμοποιηθούν στην πτυχιακή εργασία μπορεί να προέρχονται είτε από πληροφορίες που συλλέγει ο ίδιος ο σπουδαστής, είτε από πληροφορίες που έχουν συλλέξει άλλοι. Οι πληροφορίες που συλλέγουν άλλοι βρίσκονται κυρίως σε βιβλία, άρθρα, δημοσιευμένες εκθέσεις, δημοσκοπήσεις, απογραφές και ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων. Τα δεδομένα που συλλέγει ο ίδιος ο σπουδαστής προέρχονται κυρίως από ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, κ.ο.κ. 3. Ο επιβλέπων θα συστήσει ποια στοιχεία ή πληροφορίες είναι καταλληλότερα για την εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας. Επίσης, θα συμβουλεύσει για το μηχανισμό και τις πρακτικές λεπτομέρειες της συλλογής των στοιχείων. 4. Επιπλέον, το κείμενο πρέπει να είναι καλογραμμένο και ευανάγνωστο. Ένα δυσνόητο κείμενο με ορθογραφικά και συντακτικά λάθη, με σφάλματα στις βιβλιογραφικές αναφορές και με έλλειψη δομής θα οδηγήσει σε αναγκαίες αναθεωρήσεις. 2. Οδηγίες και Περιορισμοί 1. Ο τρόπος συγγραφής πρέπει να είναι τέτοιος ώστε να επιτρέπει στον συγγραφέα να μεταφέρει το μήνυμα της έρευνάς του καθαρά και συνοπτικά. 2. Πιο συγκεκριμένα πρέπει να δίνεται μεγάλη προσοχή στη δομή, σύνταξη και γραμματική της πτυχιακής εργασίας. Η πτυχιακή εργασία πρέπει να έχει Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας, Παράρτημα Γρεβενών 2

λογική ροή και συνέπεια, να αποφεύγονται φλυαρίες και όσα γράφονται να είναι σχετικά με το σκοπό της μελέτης. 3. Η εργασία πρέπει να είναι δακτυλογραφημένη. 4. Όσον αφορά τη συγγραφή της πτυχιακής εργασίας πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσο η δομή που παρουσιάζεται παρακάτω όσο και τα εξής σημεία: Η γραμματοσειρά που χρησιμοποιείται πρέπει να είναι Times New Roman. Το μέγεθος της γραμματοσειράς προσδιορίζεται ως εξής: Τίτλος Κεφαλαίου: 16 bold Τίτλος υποενοτήτων κεφαλαίου: 14 bold Κείμενο: 13 Αναφορές: 12 Η αρίθμηση των σελίδων πρέπει να είναι συνεχής. Το κείμενο πρέπει να είναι τυπωμένο σε λευκό χαρτί μεγέθους Α4. Η πτυχιακή εργασία τυπώνεται σε σελίδες Α4 με αριστερό/δεξιό περιθώριο 25mm και σε 1,5 διάστιχο. Όταν χρησιμοποιούνται διαγράμματα, εικόνες ή πίνακες τα οποία δεν προκύπτουν από τα αποτελέσματα της εργασίας, πρέπει να αναφέρεται και η πηγή τους [όπως για παράδειγμα: Πηγή: World Tourism Organisation (2004), με γραμματοσειρά Times New Roman 12]. Κάθε εικόνα, διάγραμμα ή πίνακας, πρέπει να σχολιάζεται και να αναφέρεται στο κείμενο. Εάν πρέπει να παραπεμφθεί ο αναγνώστης σε Παράρτημα, αυτό πρέπει να αναφερθεί (για παράδειγμα:..., που παρουσιάζεται αναλυτικά στο Παράρτημα Β). 3. Έκταση και δομή της πτυχιακής εργασίας Α) Κάθε πτυχιακή εργασία θα πρέπει να καταλαμβάνει κείμενο τουλάχιστον 60 σελίδων (18.000 λέξεις), εκτός από τα παραρτήματα, τη βιβλιογραφία κλπ. και όχι πάνω από 150 σελίδες (45.000 λέξεις). Β) Η δομή της πτυχιακής εργασίας θα πρέπει να είναι η εξής: 1. Εξώφυλλο 2. Περίληψη 3. Περιεχόμενα 4. Ευχαριστίες (προαιρετικό) Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας, Παράρτημα Γρεβενών 3

5. Κύριο μέρος της εργασίας Κεφάλαια i. Εισαγωγή ii. Κεφάλαιο Ένα iii. Κεφάλαιο Δύο, κλπ. iv. Συμπεράσματα 6. Βιβλιογραφία 7. Παραρτήματα (προαιρετικό) 1. Το εξώφυλλο του κειμένου θα πρέπει να είναι σε σκληρό χαρτί, πλαστικοποιημένο και να περιλαμβάνει τον τίτλο της εργασίας, τη σχολή, το τμήμα, τα ονόματα του σπουδαστή και του επιβλέποντος και το ακαδημαϊκού έτος και το μήνα. ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ (ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ).. ΓΡΕΒΕΝΑ. ΕΠΟΠΤΕΥΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας, Παράρτημα Γρεβενών 4

2. Στη δεύτερη σελίδα ακολουθεί η περίληψη στην ελληνική γλώσσα, η οποία πρέπει, στο μικρότερο δυνατό διάστημα (περίπου 300 λέξεις), να παρέχει στον αναγνώστη μία καλή πληροφόρηση σχετικά με τους στόχους, τη μέθοδο προσέγγισης και τα κύρια συμπεράσματα της εργασίας. 3. Έπειτα, παρατίθεται ο πίνακας περιεχομένων της πτυχιακής εργασίας. 4. Αμέσως μετά παρατίθενται οι ευχαριστίες (προαιρετικά) 5. Ακολουθεί το κυρίως μέρος της εργασίας το οποίο χωρίζεται: Εισαγωγή Κεφάλαια Κεφάλαιο Ένα Κεφάλαιο Δύο, κλπ Συμπεράσματα Βιβλιογραφία Παραρτήματα (προαιρετικό) Η εισαγωγή πρέπει να περιλαμβάνει μια περιγραφή του προβλήματος και μία περιληπτική παρουσίαση της προσέγγισης που ακολουθείται. Στην εισαγωγή θα πρέπει σύντομα, αλλά περιεκτικά, να αναφέρονται (με τη σειρά που ακολουθούν): Ο προσδιορισμός του προβλήματος της πτυχιακής εργασίας (1 παράγραφος) Η σχετική διεθνής εμπειρία στην προσέγγιση και λύση του προβλήματος (1 παράγραφος) Ο σκοπός και οι στόχοι της πτυχιακής εργασίας (1 παράγραφος) Η περιγραφή της γενικής μεθοδολογίας, μεθόδου, της προσέγγισης της πτυχιακής εργασίας (δηλαδή ο συνδυασμός των «πρόβλημα θεωρία μέθοδος») (2 παράγραφοι) Συνοπτική παρουσίαση των κεφαλαίων που θα ακολουθήσουν (μέγιστο, 1 παράγραφος για κάθε κεφάλαιο). Εκτιμάται ότι η εισαγωγή δεν πρέπει να ξεπερνά τις 3-4 σελίδες. Το κυρίως μέρος της διπλωματικής εργασίας αναπτύσσεται, συνήθως, σε περισσότερα κεφάλαια. Πρέπει να υπάρχουν τα παρακάτω κεφάλαια / ενότητες (ενδεικτικοί είναι οι τίτλοι): Κεφάλαια Κεφάλαιο Ένα Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας, Παράρτημα Γρεβενών 5

Κεφάλαιο Δύο, κλπ Το συμπέρασμα όπως και η εισαγωγή πρέπει να είναι σύντομο, και να αποτελεί ουσιαστικά μια ανακεφαλαίωση των βασικών σημείων της εργασίας Στο συμπέρασμα αναφέρουμε τι θέλαμε να βρούμε, πως καταλήξαμε εκεί (μεθοδολογία), ποια ήταν τα αποτελέσματα που προήλθαν από την εργασία. Το συμπέρασμα πρέπει να είναι σαφές και περιεκτικό. Ο αναγνώστης συνήθως κρίνει την εργασία από την εισαγωγή και το συμπέρασμα. Η Βιβλιογραφία. Κάθε πτυχιακή βασίζεται κυρίως σε κείμενα άλλων συγγραφέων. Εκτιμάται από τον αναγνώστη όταν ο σπουδαστής σημειώνει με σαφήνεια τις πηγές του και τη χρήση τους που έχει κάνει. Εάν ο σπουδαστής μεταφέρει ολόκληρη παράγραφο ενός κειμένου άλλου συγγραφέα τότε πρέπει να τη θέσει σε εισαγωγικά (). Σε κάθε περίπτωση, πάντως, θα πρέπει να αναφέρεται η πηγή είτε στον πίνακα βιβλιογραφίας είτε στο κείμενο με παραπομπή σαν υποσημείωση στο τέλος της σελίδας. Η παραπομπή γίνεται συνήθως αριθμητικά με έναν αριθμό που δηλώνει ποια παραπομπή είναι από την αρχή του κειμένου της πτυχιακής εργασίας. Η βιβλιογραφία διαχωρίζεται σε ελληνική και ξένη. Πρώτα παρατίθεται η ελληνική και στη συνέχεια η ξένη. Παρακάτω παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να παρουσιάζεται η βιβλιογραφία. Για βιβλία: Kotler, P., Bowen, J. and Makens, J. (1999). Marketing for Hospitality and Tourism. 2 nd ed. Upper Saddle River: Prentice Hall. Όταν μπορεί να «κατέβει» από το διαδίκτυο: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (2004). Τουριστική Πολιτική. Διαθέσιμο μέσω διαδικτύου: http://www.gnto.gr, προσβαση στις 14/7/2006 Όταν πρόκειται για Κεφάλαιο από Συλλογικό Τόμο: Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας, Παράρτημα Γρεβενών 6

Aronsson, L. (1993). Sustainable tourism systems: the example of sustainable rural tourism in Sweden. In: Bramwell, B. and Lane, B. (eds). Rural Tourism and Sustainable Tourism Development, (pp.77-92). Clevedon: Channel View. Για άρθρα: Belisle, F.J. (1983). Tourism and food production in the Caribbean. Annals of Tourism Research. 10(4), 497-513. Όταν πρόκειται για πολλούς συγγραφείς (άρθρου ή βιβλίου ή...) αναφέρονται όλοι και αποφεύγεται το γνωστό «et al. ή κ. συν.»: Potter, R.B., Binns, T., Elliott, J.A. and Smith, D. (1999). Geographies of Development. Essex: Longman. Στα Παραρτήματα. Πολλές φορές θέλουμε να ενσωματώσουμε στο κυρίως μέρος της διπλωματικής εργασίας κείμενα, γραφικές παραστάσεις ή οποιαδήποτε άλλη πληροφορία. Η ενσωμάτωση αυτή φαίνεται να είναι δύσκολη για πρακτικούς λόγους. Η λύση που εφαρμόζεται συχνά είναι η παραπομπή των κειμένων αυτών σε παραρτήματα στο τέλος του κυρίως μέρος της διπλωματικής εργασίας. Τέτοια κείμενα μπορεί να είναι ερωτηματολόγια, αναλυτικοί στατιστικοί πίνακες, κ.τ.λ.τα κείμενα αυτά παρατίθενται στα παραρτήματα με αύξοντα αριθμό ώστε ο αναγνώστης να βρίσκει εύκολα την κάθε πληροφορία. Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας, Παράρτημα Γρεβενών 7

Περιεχόμενα: ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σελίδα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 1.2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: (ΤΙΤΛΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ) 2.1 2.2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: (ΤΙΤΛΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ) 3.1 3.2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ν: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ν.1 ν.2 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας, Παράρτημα Γρεβενών 8

4. Ο ρόλος του επιβλέποντα καθηγητή. Ο ρόλος του Επιβλέποντα Καθηγητή είναι να βοηθήσει και να κατευθύνει τον υποψήφιο τόσο στην επιλογή του θέματος όσο και κατά τη διάρκεια της συγγραφής της πτυχιακής εργασίας και να σχολιάζει / διορθώνει / βελτιώνει τακτικά τα κείμενα που του παραδίδει ο υποψήφιος. 5. Διαδικασία εξέτασης Οι περίοδοι εξέτασης των πτυχιακών εργασιών είναι : το 2 ο 10ήμερο κάθε ακαδημαϊκού έτους (Οκτωβρίου, Μαρτίου). Το τμήμα ορίζει και ανακοινώνει τις επιτροπές και την ημερομηνία εξέτασης πτυχιακών εργασιών, για τα οποία οι υποψήφιοι ενημερώνονται από τη Γραμματεία του Τμήματος. 6. Παρουσίαση της Πτυχιακής Εργασίας Μετά την υποβολή τριών (3) αντιγράφων της τελικής πτυχιακής εργασίας τόσο σε έντυπη, όσο και σε ηλεκτρονική μορφή (CD) στην Γραμματεία του Τμήματος, και εφόσον υπάρχει θετική κρίση από τον Επιβλέποντα Καθηγητή, ορίζεται η ημερομηνία της προφορικής εξέτασης που θα είναι : το 2 ο 10ήμερο κάθε ακαδημαϊκού έτους (Οκτωβρίου, Μαρτίου).. Η παρουσίαση χωρίζεται σε δύο μέρη και κυμαίνεται χρονικά συνήθως στα 10-15 λεπτά. Στο πρώτο μέρος ο φοιτητής παρουσιάζει την εργασία του στην εξεταστική επιτροπή. Κατά το δεύτερο μέρος της διαδικασίας, τα μέλη της επιτροπής υποβάλουν ερωτήσεις, οι οποίες πρέπει να απαντηθούν ικανοποιητικά. Κατά την προφορική παρουσίαση οι αξιολογητές συμπληρώνουν το έντυπο αξιολόγησης, βαθμολογώντας την πτυχιακή εργασία. Ο τελικός βαθμός της πτυχιακής εργασίας είναι ο μέσος όρος της βαθμολογίας των εξεταστών. Το έντυπο αξιολόγησης παραδίδεται στην Γραμματεία του Τμήματος, η οποία ενημερώνει τον φοιτητή για τον τελικό βαθμό της πτυχιακής εργασίας. Σε περίπτωση που µία πτυχιακή εργασία κριθεί ελλιπής από την εξεταστική επιτροπή αναπέμπεται για συµπληρωµατική επεξεργασία, οπότε επαναλαμβάνεται η διαδικασία υποβολής και παρουσίασής της. Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας, Παράρτημα Γρεβενών 9

7. Τελικός έλεγχος της πτυχιακής εργασίας Όταν ολοκληρωθεί η συγγραφή της πτυχιακής εργασίας καλό είναι να ελεγχθεί για τυχόν λάθη ή παραλείψεις. Παρακάτω παρατίθεται ένας πιθανός κατάλογος ελέγχου. 1. Είναι σαφώς διατυπωμένο το πρόβλημα που διαπραγματεύεται η πτυχιακή εργασία; Είναι κατανοητό; 2. Είναι σαφής ο σκοπός της πτυχιακής εργασίας; 3. Υπάρχουν τεκμηριωμένοι σύνδεσμοι μεταξύ Κεφαλαίων Ενοτήτων Υποενοτήτων; 4. Είναι προφανή τα συμπεράσματα; Προκύπτουν αβίαστα από τα εμπειρικά αποτελέσματα (εάν υπάρχουν) ή την όποια τεκμηρίωση χρησιμοποιήθηκε; 5. Η μέθοδος ή μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκαν βασίζονται στη θεωρία και είναι τα κατάλληλα για την επίλυση του προβλήματος που θέτει η εργασία. Υπάρχουν σημεία που δεν τεκμηριώνονται; 6. Είναι καλογραμμένη η πτυχιακή εργασία; Ακολουθείται η προτεινόμενη γραμματοσειρά σε όλο το κείμενο; Έγινε έλεγχος για ορθογραφικά, τυπογραφικά και συντακτικά λάθη; 7. Αναφέρονται και σχολιάζονται, στο κείμενο, ανάλογα οι εικόνες, τα διαγράμματα και οι Πίνακες; Υπάρχουν οι αντίστοιχες πηγές, όπου χρειάζεται; 8. Αναφέρονται οι σχετικές αναφορές στο κείμενο; Υπάρχουν, αντίστοιχα, στη βιβλιογραφία; Είναι αλφαβητικά τοποθετημένες; Είναι σύμφωνα με το παραπάνω υπόδειγμα βιβλιογραφίας γραμμένες; Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας, Παράρτημα Γρεβενών 10