XHMEIA-NOTES Μάζα: είναι το μέτρο της αντίστασης που παρουσιάζει ένα σώμα ως προς την μεταβολή της ταχύτητάς του και εκφράζεται το ποσό της ύλης που περιέχεται σε μια ουσία. Όργανο μέτρησης: Ζυγός Όγκος: είναι ο χώρος που καταλαμβάνει ένα σώμα Όργανα μέτρησης: προχοΐδα (μετράει 1-1 τα ml) σιφώνιο ογκομετρικός κύλινδρος ( μετράει 20-20 τα ml) ογκομετρική φιάλη (του 1L) Πυκνότητα: είναι το πηλίκο της μάζας προς τον αντίστοιχο όγκο σε σε σταθερές συνθήκες πίεσης (όταν πρόκειται για αέριο) και θερμοκρασίας) μονάδα μέτρησης στο S.I: Δομικά σωματίδια της ύλης είναι: τα άτομα, τα μόρια και τα ιόντα. Άτομο: είναι το μικρότερο σωματίδιο ενός στοιχείου, που μπορεί να πάρει μέρος στον σχηματισμό χημικών ενώσεων. Τα μόρια δεν αποτελούνται πάντοτε από τον ίδιο αριθμό ατόμων. Έτσι υπάρχουν μονοατομικά, διατομικά και τριατομικά. Ο αριθμός που δείχνει από πόσα άτομα συγκροτείται το μόριο ενός στοιχείου ονομάζεται ατομικότητα στοιχείου. παράδειγμα: Μονοατομικά ( ) Διατομικά ( ) Ιόντα είναι φορτισμένα άτομα είτε φορτισμένα σωματίδια σωμάτων. Τα ιόντα που έχουν θετικό ηλεκτρικό φορτίο ονομάζονται κατιόντα. τα ιόντα που έχουν αρνητικό φορτίο ονομάζονται ανιόντα. Η μάζα ενός ατόμου βρίσκεται στον πυρήνα. Ο πυρήνας συγκροτείται από: πρωτόνια ( + ) νετρόνια ( ουδέτερο ) ηλεκτρόνια ( - ) Σωματίδιο (σύμβολο) Θέση Σχετικό φορτίο
Ηλεκτρόνιο (e) Γύρω από τον πυρήνα -1 Πρωτόνιο (p) Πυρήνας +1 νετρόνιο (n) Πυρήνας 0 ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ (Ζ) είναι ο αριθμός των πρωτονίων στον πυρήνα του ατόμου ενός στοιχείου. Ο αριθμός αυτός αποτελεί ένα είδος ταυτότητας για αυτό. O ατομικός αριθμός δείχνει και τον αριθμό των ηλεκτρονίων εκτός αν το άτομο είναι ιόν. ΜΑΖΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ (Α) είναι ο αριθμός των πρωτονίων και των νετρονίων στον πυρήνα ενός ατόμου. συμβολίζεται: Ισότοπα ονομάζονται τα άτομα που έχουν τον ίδιο ατομικό, αλλά διαφορετικό μαζικό αριθμό. Οι καταστάσεις της ύλης είναι: η στερεή, η υγρή και η αέρια. Στην στερεή τα σωματίδια βρίσκονται πολύ κοντά. Σχήμα και όγκος δεν αλλάζει. Στην υγρή τα σωματίδια είναι πιο μακριά και το σχήμα αλλάζει. Στην αέρια τα σωματίδια είναι πολύ μακριά και αλλάζει και ο όγκος και το σχήμα.\ Αλλαγές μορφών: Στερεή - υγρή (τήξη) Υγρή - στερεή (πήξη) Στερεή - αέρια (εξάχρωση) Αέρια - στερεή (συμπύκνωση) Υγρή - αέρια ( εξαέρωση {εξάτμιση και βρασμός} ) Αέρια - υγρή (υγροποίηση) Ομογενή είναι τα μίγματα που δεν μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά του Ετερογενή είναι το μείγμα που μπορούμε να τα διακρίνουμε Διάλυμα είναι ένα ομογενές μείγμα. Περιεκτικότητες: 1. Περιεκτικότητα στα εκατό κατά βάρος (% w/w) - Δ (g) δ (g) 2. Περιεκτικότητα στα εκατό κατ' όγκο (% w/v) - Δ (ml) δ (g) 3. Περιεκτικότητα στα εκατό όγκου κατ' όγκου (%v/v) - Δ (ml) δ(ml) Άσκηση: (5.16) Σε 270g νερού διαλύουμε 60g KCI, οπότε προκύπτει διάλυμα όγκου 300mL. Για το διάλυμα από να υπολογιστούν:
α) Η πυκνότητα β) η %w/w και η %w/v περιεκτικότητα. Λύση: α) p=m/v p=330/300 p= 1,1 β) % w/w Δ (g) 100 330 330X=100.60 330X= 6000 x=18 % w/w % w/v Δ (ml) 100 300 300X = 100.60 300X = 6000 X=20 %w/v 5.20 Σε 240mL νερού διαλύεται πλήρως ποσότητα ζάχαρης, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ μάζας 300g και όγκου 250mL. Να υπολογιστούν για το διάλυμα Δ: α) η πυκνότητα β) η % w/w και % w/v περιεκτικότητα. Δίνεται για το νερό: ρ=1 g/ml Λύση: 240mL + ζάχαρη = 300g ή 250mL. α) p=m/v p=300/250 p= 1,2 g/ml β) δο= 300-240=60 % w/w Δ (g) 100 300 δ (g) Χ 60 300Χ=100.60 300Χ=6000 Χ=20%w/w
%w/v Δ (ml) 100 250 250X = 100.60 250X= 6000 x=24%w/v Διαλυτότητα: εκφράζει τα g της ουσίας που μπορούν να διαλυθούν από 100g νερού Η διαλυτότητα μιας ουσίας επηρεάζεται από τους εξής παράγοντες: -τη φύση του διαλύτη -τη Θερμοκρασία -την πίεση Σημείωση::::: για βαθμούς Κελσίου σε Κέλβιν +273 Άσκηση από βιβλίο: 82 σελ 38 Σε 180g διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου περιέχονται 9g καθαρού υδροξειδίου του νατρίου. Να βρείτε την % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος. Δ (g) 100 180 δ (g) X 9 180X=100.9 180X = 900 X=5 %w/w κατανομή ηλεκτρονίων σε στιβάδες: n στιβάδα μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων 1 Κ 2 2 L 8 3 M 18 4 N 32 H τελευταία στιβάδα δεν μπορεί να έχει περισσότερα από 8 ηλεκτρόνια
Η προτελευταία στιβάδα δεν μπορεί να έχει περισσότερα από 18 ηλεκτρόνια, αλλά ούτε λιγότερα από 8. π.χ Να κατανεμηθούν τα 19 ηλεκτρόνια του ατόμου του Καλίου σε στιβάδες: Κ (2)(8)(8)(1) περιοδικός πίνακας περίοδος είναι η οριζόντια σειρά. Υπάρχουν 7 περίοδοι Οι κάθετες ονομάζονται ομάδες. Ο αριθμός της ομάδας δείχνει τα ηλεκτρόνια της εξωτερικής στοιβάδας. σημαντικότερες κατηγορίες: αλκάλια: τα στοιχεία της 1ης ομάδας εκτός του υδρογόνου. αλκαλικές γαίες: Tα στοιχεία της 2ης ομάδας αλογόνα: Τα στοιχεία της 17ης ομάδας ευγενή αέρια: Τα στοιχεία της 18ης ομάδας