ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΕΡΕΒΑΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Ενηµερωτικό ελτίο E-News Letter Τεύχος 36ο 5-11/5/2012 Παρασκευή 11/5/2012 υσµενείς εκτιµήσεις για επιπτώσεις ύφεσης στην ΕΕ. Η Αρµενική οικονοµία πρέπει να είναι έτοιµη για πολύ απαισιόδοξες προβλέψεις λόγω της κρίσης στην Ευρώπη δήλωσε ο Gagik Minasyan, επικεφαλής της οικονοµικής και δηµοσιονοµικής επιτροπής της Εθνοσυνέλευσης, µετά τις εκλογές της περασµένης Κυριακής. Ο βαθµός εξάρτησης της Αρµενίας από το διεθνές οικονοµικό σύστηµα είναι σαφές ότι δεν απέχει από εκείνον άλλων χωρών, αλλά όπως τόνισε στην παρούσα φάση αυτό που προέχει είναι η χώρα να µην υποστεί την αρνητική πορεία µετά το 2008. Ο βαθµός ολοκλήρωσης της οικονοµίας είναι βέβαια υψηλότερος σε αυτή την φάση, ωστόσο σε όλον τον κόσµο και το οικονοµικό σύστηµα δεν µπορεί µια χώρα να εξαιρεθεί των αρνητικών επιπτώσεων της συρρίκνωσης της διεθνούς ζήτησης. Ειδκότερα δε οι σηµαντικές εµπορικές σχέσεις µε την Ευρωπαϊκή Ένωση εν ώ έχουν προσδώσει δυναµισµό στην Αρµενική οικονοµία, φαίνεται ότι οδηγούν σε σηµαντικές επιπτώσεις στην περαιτέρω δυναµική της σχέσεως αυτής. Ο κ. Minasyan είπε ότι κάθε χώρα προσπαθεί να µειώσει τις πιθανές επιπτώσεις της ύφεσης, χρησιµοποιώντας τα δικά της µέσα. Η Αρµενία προσπαθεί να διαφοροποιήσει την οικονοµία της για τον µετριασµό των αρνητικών επιπτώσεων. Τόνισε ότι δεν είναι ακόµη γνωστό πόσο σοβαρή είναι η επερχόµενη κρίση θα είναι. Ωστόσο η αρµενική οικονοµία πρέπει να είναι προετοιµασµένη για το χειρότερο και κυρίως για τη διασφάλιση των επιπέδων απασχόλησης µε κάθε κόστος. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Επιπτώσεις ύφεσης ΕΕ στην αρµενικής οικονοµία. Έκθεση ανεξάρτητου οργανισµού για πορεία Αρµενικής Οικονοµίας. Εισροή τουριστών από Ιράν Αύξ ηση τι µής δολαρίου Οικονοµικά αποτελέσµατα Α τετρα- µήνου σελ. 1 σελ.2 σελ. 4 σελ. 4 σελ. 5
σελ. 2 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΕΡΕΒΑΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Έκθεση για την Πορεία Αρµενικής Οικονοµίας. Το Πολιτική Φόρουµ Αρµενία µε έδρα την Ουάσιγκτον (ένα think tank µε αρµένιους και άλλους ανεξάρτητες επιστήµονες), δηµοσίευσε µία εµπεριστατωµένη έκθεση, η οποία θα µπορούσε κάλλιστα να είναι η καλύτερη περιγραφή των οικονοµικών προοπτικών της Αρµενίας που έχει τίτλο «Αρµενία: Η α- ποτροπή µιας οικονοµικής καταστροφής. Η έκθεση είναι η πιο δυνατή προειδοποίηση που έχει εκδοθεί µέχρι σήµερα από ανθρώπους της Αρµενίας, της ιασποράς και άλλα ενδιαφερόµενα µέρη σχετικά µε την οικονοµική καταστροφή στην παραγωγή της χώρας. Στόχος είναι να παράσχει µια εκτίµηση των πολιτικών που έχουν οδηγήσει την Αρµενία, όπου είναι σήµερα και να επισηµάνει τα στοιχεία που προβληµατίζουν για τις µελλοντικές προοπτικές. Η έκθεση προειδοποιεί ότι χρειάζονται δραστικές αλλαγές στην κατεύθυνση της οικονοµικής πολιτικής και του πολιτικού τοπίου της οικονοµία. Η έκθεση αναφέρει ότι: "η πολιτική ηγεσία της χώρας πρέπει να εσωτερικεύσει πλήρως αυτά τα προβλήµατα και τους σχετικούς κινδύνους και να τα αντιµετωπίσει τάχιστα. Μέχρι στιγµής φαίνεται ότι τα µαθήµατα του 2009, σε µεγάλο βαθµό έχουν σπαταληθεί και καµία σηµαντική αλλαγή στην κατεύθυνση πολιτικής δεν υιοθετήθηκε ώστε να µπορεί να προετοιµάσει καλύτερα την Αρµενία για το τι είναι πιθανό να έρθει στη συνέχεια. Αντ ' αυτού, τα στοιχεία του ίδιου καπιταλιστικού παλιόφιλος πρακτικές-όπου λίγοι εκλεκτοί έχουν χρησιµοποιηθεί δυσανάλογη πρόσβασή τους στην εξουσία και την επιρροή της οικονοµικής λήψης αποφάσεων για την προσωπική τους κέρδος, έχουν ενισχυθεί, σε βάρος της ανάπτυξης, της δηµόσιας υγείας, της εκπαίδευσης, και την εθνική ασφάλεια. Αυτό δεν είναι µόνο ανήθικο, αλλά µε πολλούς τρόπους, επίσης, παράνοµη και πρέπει να αλλάξει. Παράθυρο της Αρµενίας ευκαιρία για την οικοδόµηση µιας βιώσιµης οικονοµίας και την αντιµετώπιση σοβαρών κοινωνικών και δηµογραφικών προβληµάτων του κλείνει ταχέως. συνεχ. σελ. 3.
Τεύχος 36ο 5-11/5/2012 σελ. 3 συν. από σελ. 2 Σε αντίθεση µε τις αισιόδοξες προβολές στο µέλλον που επιδιώκονται και προωθούνται από κρατικούς οργανισµούς της Αρµενίας ή τις διπλωµατικά ευσχήµως διατυπούµενες εκτιµήσεις αξιωµατούχων της Παγκόσµιας Τράπεζας και του ΝΤ για την κατάσταση της αρµενικής οικονοµίας, η έκθεση αυτή καταγράφει µε τεκµηριωµένο και αντικειµενικό τρόπο τις αρνητικές προοτπικές της Αρµενικής Οικονοµίας. Η κριτική υποστηρίζεται µε βάση βασικές πτυχές της αρµενικής οικονοµίας και κυρίως το δηµόσιο χρέος, τη δηµοσιονοµική πολιτική, τη φορολογία, τον πληθωρισµό και τον τραπεζικό τοµέα. Η έκθεση προειδοποιεί ότι χρειάζονται δραστικές αλλαγές στην κατεύθυνση της οικονο- µικής πολιτικής και του πολιτικού τοπίου της οικονοµίας εντός των εποµένων τριών ετών. Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις της έκθεσης η Αρµενία θα αναγκαστεί να υποβληθεί σε µια µεγάλη και οδυνηρή υποτίµηση του νοµίσµατός της (Armenian Dram) ή να προβεί σε εξωτερική αναδιάρθρωση του χρέους ή αθέτησης αποπληρωµή του. Η έκθεση είναι εξαιρετικά πληθωρική σε συστάσεις για την «αποτροπή της οικονοµικής καταστροφής", όπως αναφέρει, ενώ µερικές από τις καταγραφές της έκθεσης είναι ελαφρώς ιδεαλιστικές και ενδεχοµένως να εντάσσονται στην προβολή τους στην Αρµενία ένεκα της προεκλογικής περιόδου, καθώς για παράδειγµα, αναφέρεται στη διαφθορά που εξακολουθεί να αποτελεί σηµαντικό πρόβληµα της οικονοµίας ακόµα και σε επίπεδο διαµόρφωσης του κρατικού προϋπολογισµού. Η προσέγγιση αυτή, επισηµαίνοντας το πρόβληµα και προσφέροντας λύσεις είναι µια συνήθης πρακτική, η οποία εν προκειµένω θα µπορούσε να αποτελέσει ένα µεγάλο µάθηµα, ειδικά για τους πολιτικούς της αντιπολίτευσης της Αρµενίας και των συνδεδεµένων οικονοµολόγοι. Η έκθεση προσφέρει µια λεπτοµερή σειρά συστάσεων προκειµένου να ξεπεραστούν τα σοβαρά βραχυπρόθεσµα και µεσοπρόθεσµα προβλήµατα που αντιµετωπίζει η οικονοµία. Ση- µαντικό ανάµεσά τους είναι ο σχηµατισµός µιας νόµιµης αρχής για την εποπτεία της νέας πορείας της πολιτικής για λογαριασµό του λαού της Αρµενίας. Η έκθεση αναφέρει ότι η κατάσταση απαιτεί µια πραγµατική κυβέρνηση εθνικής ενότητας που θα προετοιµάσει ένα εφαρµόσι- µο πρόγραµµα και απευθύνονται σε όλες τις εποικοδοµητικές δυνάµεις στην Αρµενία και τη ιασπορά για να βοηθήσει το επιτύχει αυτό. Οι προσπάθειες αυτές θα απαιτήσουν τα κατάλληλα επαγγελµατικά προσόντα, αλλά και η υποστήριξη µιας πραγµατικά εθνικής και καθαρή πολιτική ηγεσία για να είναι επιτυχής.
σελ. 4 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΕΡΕΒΑΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Πρεσβεία Ερεβάν Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων 6, Demirchian str. 0002, Yerevan Τηλέφωνο : (+37410) 530051, 530446, fax : (+37410) 530449 e-mail : ecocom-yerevan@mfa.gr www.agora.mfa.gr/am54 Το Γραφείο ΟΕΥ Ερεβάν είναι στη διάθεση των επιχειρήσεων που επιθυµούν να αναζητήσουν την προώθηση των προϊόντων τους στην αναπτυσσόµενη αγορά της Αρµενίας. Παρακαλούµε να µας αποστείλετε σχετικώς αιτήµατα και παρατηρήσεις σας. Αύξηση τιµής δολαρίου. Καθώς πλησιάζει η θερινή περίοδος και οι µετανάστες από της ΗΠΑ θα αρχίσουν να επισκέπτονται την Αρµενία, αρχίζει και η ανοδική πορεία των τιµών του δολαρίου. Ήδη την περασµένη εβδοµάδα καταγράφηκε αύξηση 0.19%, οδηγώντας το δολ. στα 393.69 Armenian Dram. Πέρυσι την αντίστοιχη περίοδο η αύξηση ήταν 0.09%. Συνολικά την περασµένη εβδοµάδα καταγράφηκαν πωλήσεις ύψους 6.35 εκ. δολ. ποσό αυξηµένο κατά 2.3% σε σχέση µε το 2011. Εκτιµάται ότι οι τάσεις περαιτέρω υποχώρησης του αρµενικού νοµίσµατος σε σχέση µε το δολάριο θα συνεχιστούν και θα κορυφωθούν εντός της τουριστικής περιόδου, ενώ το συνάλλαγµα που θα εισρεύσει σε δολάρια θα ξεπεράσει το περυσινό υψηλό, καθώς αναµένεται νέα αύξηση επισκεπτών. Εισροή τουριστών από Ιράν. Η ροή των τουριστών από το Ιράν, που έρχονται κάθε χρόνο στην Αρµενία για τον εορτασµό Noruz (Πρωτοχρονιά) αναµένονταν να συρρικνωθεί φέτος, λόγω των κακών καιρικών συνθηκών και τους χιονισµένους δρόµους στις επαρχίες Mekhak Apresyan, που αποτελούν σταθερό προορισµπο των ιρανών τουριστών. Οι Ιρανοί γιορτάζουν το Noruz κατά την περίοδο µεταξύ 19-25 Μαρτίου και σύµφωνα µε τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν από το Υπουργείο Οικονοµικών της Αρµενίας, τελικώς 25.000 Ιρανοί επισκέφτηκαν την Αρµενία τον Μάρτιο του 2012. Ο αριθµός αυτός είναι µεγαλύτερος από εκείνο του προηγούµενου έτους κατά 4.000. Σύµφωνα µε τις ίδιες εκτιµήσεις οι ιρανοί τουρίστες ξοδεύουν $ 1.500, κατά µέσο όρο, στην Αρµενία κατά τη διάρκεια της περιόδου που αναφέρθηκε. Υπήρχαν ουρές στα σηµεία ελέγχου των συνόρων τον περασµένο Μάρτιο, ενώ τώρα η ροή των ιρανών τουριστών έχει µειωθεί. Ωστόσο εκτιµάται ότι και το θέρος οι εξαιρετικές καιρικές συνθήκες τόσο στο Ερεβάν, όσο και σε άλλα παραθεριστικά θέρετρα θα οδηγήσουν σε νέα αύξηση του τουριστικού ρεύµατος. Στην Αρµενία εκτιµάται ότι η φιλοξενία τουριστών από το Ιράν θα αυξηθεί κατά 25%, καθώς η έκρυθµη κατάσταση στο Ιράν, ήδη έχει οδηγήσει αρκετούς να αναζητούν ακόµα και διεξόδους φυγής σε περίπτωση πολεµικής εµπλοκής µε το Ισραήλ. Οι τουριστικοί πράκτορες στην Αρµενία δραστηριοποιούνται έντονα στην ιρανική αγορά και πιέζουν για αλλαγή του καθεστώτος χορήγησης θεώρησης εισόδου για τους τουρίστες.
σελ. 5 Τεύχος 36ο 5-11/5/2012 Οικονοµικά αποτελέσµατα α τετραµήνου και εκλογές. Ο έγκυρος οικονοµολόγος Tatoul Manaseryan, επικεφαλής του Ερευνητικού Κέντρου Εναλλακτικών Πολιτικών, αξιολογώντας τα οικονοµικά αποτελέσµατα του πρώτου τριµήνου του 2012, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη ότι αποτελούν θετική "έκπληξη" οι σταθερές τάσεις που καταγράφονται, παρά το γεγονός ότι το διάστηµα αυτό ήταν η κατεξοχήν προεκλογική περίοδος (οι οποίες διεξήχθησαν στις 6 Μαΐου), ενώ παράλληλα οι χώρες οικονοµικοί συνεργάτες της Αρµενίας (Ευρωπαϊκή Ένωση και Ρωσία) κατέγραψαν έντονες υφεσιακές τάσεις. Ο επικεφαλής του ανεξάρτητου Ινστιτούτου ανέφερε ότι ο ιδιωτικός τοµέας, κατά κανόνα, γίνεται πολύ προσεκτικός κατά τη διάρκεια των εκλογών και της προεκλογικής περιόδου και απέχει από την πραγµατοποίηση επενδύσεων και διαχειρίζεται µε µέτρο και τις ήδη υπάρχουσες επιχειρηµατικές δραστηριότητές του. Στο πλαίσιο αυτό, εκτιµά ότι η σταθερότητα του ρυθµού ανάπτυξης στο 4.6% που καταγράφηκε δεν µπορεί να θεωρηθεί αµελητέα. Λαµβάνοντας υπόψη τους προαναφερθέντες λόγους είναι αρκετά σηµαντική διαπίστωση το γεγονός ότι πλέον η αρµενική οικονοµία έχει δηµιουργήσει σταθερές δοµές ανάπτυξης και δεν επηρεάζεται από τα πάγια στοιχεία του παρελθόντος, τα οποία δεν επέτρεπαν ουσιαστικά στους παράγοντες της οικονοµίας να προχωρήσουν σε συµβατική προσπάθεια οικονοµικής δραστηριότητας. Η οικονοµική ανάπτυξη και το α τετράµηνο του 2012 συνδέεται κυρίως µε τη βιοµηχανία, η οποία κατέγραψε αύξηση 16,4 τοις εκατό). Παράλληλα καθώς η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί σηµαντικό δείκτη ανάπτυξης για την Αρ- µενία, έχει αυξηθεί όχι µόνο από νοικοκυριά (25%) αλλά και από το βιοµηχανικό τοµέα (16%). Αυτό αποδεικνύει επίσης ότι υπάρχει οικονοµική ενεργοποίηση στον πυρήνα της οικονοµίας. Παράλληλα ο κ. Manaseryan τονίζει ότι ο ίδιος αξιολογεί ιδιαίτερα την αύξηση 32,5% των εξαγωγών Όσον αφορά τις αρνητικές τάσεις, ξεχωρίζει η περαιτέρω πτώση 5,5% στον κατασκευαστικό τοµέα. Αυτό βέβαια αποτελεί σηµαντική ένδειξη ότι η οικονοµική ανάκαµψη δεν είναι ακόµη τακτική, γιατί όπως είναι γνωστό, η κατασκευή αντιδρά άµεσα στην οικονοµική ενεργοποίηση πολύ γρήγορα, καθώς αποτελεί ούτως ή άλλως και για την Αρµενία εµπροσθοβαρές στοιχείο ανάπτυξης της οικονοµίας. Η αξιολόγηση των προγραµµάτων οικονοµικής ανάπτυξης από ανεξάρτητους φορείς που εισηγήθηκαν κυρίως τα κόµ- µατα της αντιπολίτευσης, δηµιούργησε θετικό επιχειρηµατικό κλίµα καθώς συνέβαλε στη δηµιουργία θετικής ατµόσφαιρας. Βέβαια σε µια τόσο περιορισµένη οικονοµία όπως η Αρµενία, υποσχέσεις για δηµιουργία 2.000 θέσεων εργασίας, που αναφέρθηκαν προεκλογικά, δεν είναι εποικοδοµητικές πολτικές, σύµφων α µ ε τ ο ν κ. M a n a s e r y a n. Όλα τα κόµµατα υποσχέθηκαν να διπλασιάσουν τον Προϋπολογισµό, για τη δηµιουργία πρόσθετων θέσεων εργασίας (η Αρµενική Επαναστατική Οµοσπονδία, για παράδειγµα, υπόσχεται να δηµιουργήσει 200.000 θέσεις εργασίας), καθώς και να προωθήσει µια ουσιαστική αύξηση των συντάξεων, κοινωνικών παροχών και µισθών.