ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΕΝΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΕΙΣΜΟΥ: ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Μοσχοχωρίτου Ρουμπίνη Διευθύντρια 4 ου Γενικού Λυκείου Χανίων Μουντάκη 1, 73100 Χανιά rumpini@gmail.com
http://geophysics.geo.auth.gr/ss/real_time_maps/
Όλο το πλέγμα ενεργειών πριν την κρίση για την αντιμετώπιση μιας επερχόμενης κρίσης Πρόληψη g Άμεση παρέμβαση Αποκατάσταση
Πρακτική φιλοσοφία της πρόληψης Εφαρμογή απλών κανόνων Δεν υπάρχει το απίθανο Με τις υπάρχουσες συνθήκες Όχι τα παιδιά στη γυάλα Κίνητρο Ότι λέγεται δεν σημαίνει ότι ακούγεται Ότι ακούγεται δεν γίνεται πάντα κατανοητό Ότι γίνεται κατανοητό δεν γίνεται πάντα και αποδεκτό Ότι γίνεται αποδεκτό δεν σημαίνει ότι εφαρμόζεται Ότι θα εφαρμοσθεί δεν σημαίνει ότι εφαρμόζεται συνέχεια
Σεισμός -σχολείο 2. Ενημέρωση: Εκπαιδευτικών Μαθητών Γονέων 1. Σύνταξη σχεδίου έκτακτης ανάγκης 3. Διοργάνωση ασκήσεων ετοιμότητας 4. Αξιολόγηση και αναθεώρηση σχεδίου
Κύριες ενέργειες Καταγραφή των χώρων του σχολικού κτιρίου Καθορισμός της διαδικασίας εκκένωσης των επιμέρους χώρων Επιλογή κατάλληλου χώρου καταφυγής μετά τον σεισμό Ορισμός αρμοδιοτήτων στο προσωπικό
Δευτερεύουσες ενέργειες Επισήμανση και άρση επικινδυνοτήτων Τοποθέτηση σημάνσεων Προμήθεια εφοδίων πρώτης ανάγκης Αρχή της εγγύτητας
Ενημερώσου από τον ΟΑΣΠ (Οργανισμός Αντισεισμικής Προστασίας) Αρχική Μαθητές http://www.oasp.gr/inform/students Η απόκτηση γνώσεων για τη σωστή αντιµετώπιση του φαινοµένου του σεισµού, σε µία χώρα µε συνεχή σεισµική δραστηριότητα όπως η Ελλάδα, πρέπει να ξεκινά από τα πρώτα σχολικά χρόνια. Η ενηµέρωση των µαθητών σε θέµατα αντισεισµικής προστασίας θα πρέπει να αποτελεί µέρος της καθηµερινής σχολικής διαδικασίας, γι' αυτό το λόγο ο Ο.Α.Σ.Π. διοργανώνει σε συνεργασία µε τους Υπεύθυνους Αγωγής Υγείας και τους Υπεύθυνους Σχολικών ραστηριοτήτων της Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης, σεµινάρια ανά περιφερειακή ενότητα µε θέµα: «Αντισεισµική Προστασία Σχολικών Μονάδων». Τα σεµινάρια αυτά απευθύνονται στους ιευθυντές των σχολικών µονάδων και στους εκπαιδευτικούς που έχουν οριστεί ως υπεύθυνοι για τη σύνταξη των σχολικών σχεδίων έκτακτης ανάγκης µε στόχο τη διαρκή ευαισθητοποίηση, ενηµέρωση και εκπαίδευσή τους σε θέµατα διαχείρισης του σεισµικού κινδύνου στις σχολικές µονάδες. Παρόλα αυτά ο Οργανισµός πραγµατοποιεί κάποιες ενηµερωτικές οµιλίες προς µαθητές της Πρωτοβάθµιας και της ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης Σχολείων της Αττικής σε θέµατα που αφορούν στο φαινόµενο του σεισµού και στα µέτρα προστασίας, ανταποκρινόµενος σε σχετικό αίτηµα των σχολείων. Τα φυλλάδια και οι αφίσες του Ο.Α.Σ.Π. που απευθύνονται σε µαθητές διανέµονται κατά τη διάρκεια των ενηµερωτικών οµιλιών σε σχολεία, ενώ διατίθενται και σε σχολεία µετά από σχετικό αίτηµά τους. Το προαναφερόµενο υλικό είναι διαθέσιµο και στο δικτυακό τόπο του Οργανισµού (www.oasp.gr). Συχνά ο Οργανισµός συµβάλλει στην εκπόνηση σχολικών εκπαιδευτικών προγραµµάτων σε θέµατα αντισεισµικής προστασίας που υλοποιούνται από µαθητές στο πλαίσιο της Αγωγής Υγείας, ανταποκρινόµενος σε σχετικά αιτήµατα σχολείων.
Σκύβουμε Καλυπτόμαστε κάτω από ένα γερό τραπέζι ή γραφείο Κρατιόμαστε από το πόδι του
http://www.naftemporiki.gr/slideshows/757844/all Κατεστραμμένη στέγη σχολείου στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς(σημαντικές βλάβες σε 8 σχολεία)
Οι Σχολικές Μονάδες είναι χώροι συγκέντρωσης, σε καθημερινή σχεδόν βάση, πολλών ατόμων με μια ιδιαιτερότητα : το νεαρό της ηλικίας τους. Σε τέτοιους χώρους λοιπόν είναι αυξημένη η πιθανότητα τραυματισμών ή θανάτων κατά τη διάρκεια μιας ισχυρής σεισμικής δόνησης. Για να αποφευχθούν τραυματισμοί ή ανθρώπινες απώλειες πρέπει προσεισμικά, κατά κύριο λόγο, να εμπεδωθεί τόσο από τους μαθητές όσο και από τους εκπαιδευτικούς η σωστή αντισεισμική συμπεριφορά και να γίνουν βίωμα κάποιοι βασικοί κανόνες αυτοπροστασίας που περιέχονται στο μνημόνιο ενεργειών της σχολικής κοινότητας σε περίπτωση σεισμού.
Για τις σχολικές μονάδες είναι απαραίτητη, και υποχρεωτική, η σύνταξη σχεδίου έκτακτης ανάγκης Μνημονίου Ενεργειών σε περίπτωση σεισμού. Αυτό έχει σαν στόχο την αντιμετώπιση των συνεπειών του σεισμού, τόσο από τους εκπαιδευτικούς όσο και από τους μαθητές με ψύχραιμες και οργανωμένες κινήσεις που θα έχουν αποφασιστεί και σχεδιαστεί προσεισμικά. Στο Σχέδιο περιγράφεται η πραγματική κατάσταση των σχολικών χώρων στεγασμένων και υπαίθριων και επισημαίνονται οι επικινδυνότητες οι οποίες δεν έχει γίνει κατορθωτό να αρθούν. Σχεδιάζεται λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα και τις ιδιαιτερότητες των κτιρίων στα επόμενα βήματα(σκούληκα, 2013):
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το συντονισμό όλων των ενεργειών των σχολείων σε θέματα αντιμετώπισης Φυσικών Καταστροφών έχει το Ενιαίος Διοικητικός Τομέας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων, Τμήμα β Αγωγής Υγείας & Περιβαλλοντικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας. Το Υπουργείο Παιδείας με σχετική εγκύκλιο κάθε χρόνο προτείνει στις σχολικές μονάδες τη διοργάνωση Ασκήσεων Ετοιμότητας στις Σχολικές Μονάδες με αφορμή την 13η Οκτωβρίου, Διεθνή Ημέρα Μείωσης των Επιπτώσεων των Φυσικών Καταστροφών (αρ. Πρωτ. 135537/Γ7/24-09-2013)
Θεματικές περιοχές ανάπτυξης Σύνταξη Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης για Σεισμό Ενέργειες Πριν το Σεισμό Ομάδες Εργασίας Γενικός Υπεύθυνος Ομάδα Σύνταξης του Σχεδίου Ομάδα Παροχής Πρώτων Βοηθειών Ομάδα Πυρασφάλειας Ομάδα Ελέγχου Δικτύων Ομάδα Αναζήτησης Ατόμων που δεν έχουν παρουσιαστεί στο χώρο καταφυγής Ομάδα Φύλαξης του Αρχείου του Σχολείου Ομάδα Ελέγχου Προσέγγισης μαθητών σε επικίνδυνα σημεία Υπεύθυνοι Επικοινωνίας με τους αρμόδιους φορείς Ομάδα Υποστήριξης ΑμεΑ
Επισήμανση και άρση Επικινδυνοτήτων Ενέργειες κατά τη διάρκεια του σεισμού Ενέργειες μετά το τέλος του σεισμού Ενέργειες Ομάδων Διοργάνωση Ασκήσεων ετοιμότητας Αξιολόγηση Άσκησης Ενημέρωση Μαθητών - Εκπαιδευτικών Γονέων Διαδικασία Εκκένωσης της Σχολικής Μονάδας
Πίνακας μέτρων προστασίας ανάρτηση σε αίθουσας Πίνακας εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού του σχολείου Πίνακας Ομάδων Εργασίας Ημερολόγιο Ασκήσεων ετοιμότητας Χρήσιμα τηλέφωνα
Εύρεση των στοιχείων του κτηρίου, μελέτες, σχέδια (αρχιτεκτονικά, στατικά, ηλεκτρομηχανολογικά), χρόνο κατασκευής, εφαρμογή μελέτης στην κατασκευή, υλικά κλπ. Συζήτηση και συναίνεση του Συλλόγου Διδασκόντων για ενεργή συμμετοχή στη διαδικασία εκπόνησης του σχεδίου Ενημέρωση του Συλλόγου Διδασκόντων για την καταγραφή μαζί με τα παιδιά, της υπάρχουσας κατάστασης και των επικινδυνοτήτων του σχολείου Ενημέρωση των μελών των επιμέρους ομάδων-υπευθύνων του Σχεδίου (προϋποθέτει ότι έχουν συσταθεί) για τους αντίστοιχους στόχους και οι υπευθυνότητες (θα πρέπει να προσδιορίσουν οι ίδιοι το βαθμό ενημέρωσης) Παράλληλα ομάδα μηχανικών πραγματοποιεί πρωτοβάθμιο αντισεισμικό έλεγχο ταχύ οπτικό έλεγχο σύμφωνα με τις οδηγίες του ΟΑΣΠ (2012) Συλλογή και διασταύρωση των στοιχείων που θα προκύψουν από την καταγραφή δασκάλων παιδιών αλλά και συλλογή των υπολοίπων στοιχείων τεχνικού περιεχομένου (πυρασφάλειες, δεξαμενές καυσίμων, ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις τυπικά από την Ομάδα εκπόνησης του σχεδίου χρειάζεται η παρουσία αρμόδιου μηχανικού
Απεικόνιση όλων των παραπάνω στα σχέδια του σχολείου Ενημέρωση των αρμοδίων για όλες τις αστοχίες επικινδυνότητες του σχολείου και πιθανή άρση τους (τουλάχιστον τα εύκολα) Σύνταξη Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης και ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων για αυτό. Προετοιμασία και υλοποίηση προγραμματισμένης προ άσκησης για τον εντοπισμό των αστοχιών του Σχεδίου Υλοποίηση απρογραμμάτιστης κανονικής άσκησης
http://www.titan.gr/userfiles/file/media_kit/perissoteri_asfaleia_sxoleio.pdf http://www.titan.gr/userfiles/file/media_kit/perissoteri_asfaleia_sxoleio.pdf
Εκτός των αντικειμενικών κινδύνων, σε αυτές τις σχολικές αυλές είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοσθεί σε τέτοια ατμόσφαιρα, Πρόληψη.
Μεμβράνες ασφαλείας για τα τζάμια
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Γεωδυναμικό Ινστιτούτο http://www.gein.noa.gr/el/seismikotita/prosfatoi-seismoi ΛαμπάκηςΣτ (2013) Σχεδιασμός Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών.Βασικές Γνώσεις, ΕΚΑΒ Χανίων, Ημερίδα Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Χανίων με θέμα «Μαθαίνω και Προστατεύομαι από τους Σεισμούς», Πνευματικό Κέντρο Χανίων, 27/3/13 ΟΑΣΠ (2012) Οργανισμός Αντισεισμικής Προστασίας, Εκπαιδευτικό Υλικό διαθέσιμο στην ιστοσελίδα http://www.oasp.gr/userfiles/oasp_1610_6-9_2012.pdf Σκούληκα Ε. (2013) Προτεινόμενη Διαδικασία Διαχείρισης Σεισμικού Κινδύνου στις Σχολικές Μονάδες, Τεχνικό Επιμελητήριο τμήμα Δυτικής Κρήτης, Επιμορφωτική Ημερίδα Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Χανίων με θέμα «Μαθαίνω και Προστατεύομαι από τους Σεισμούς», Πνευματικό Κέντρο Χανίων, 27/3/13 ΥΑ 135537/Γ7/24-09-2013 με θέμα: «Διευκρίνιση σχετικά με τη διοργάνωση Ασκήσεων Ετοιμότητας στις Σχολικές Μονάδες με αφορμή την 13η Οκτωβρίου, Διεθνή Ημέρα Μείωσης των Επιπτώσεων των Φυσικών Καταστροφών», Υπουργείο Παιδείας, Ενιαίος διοικητικός τομέας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων, Τμήμα β Αγωγής Υγείας & Περιβαλλοντικής Αγωγής ΥΑ 132827/Γ7/19-09-2013 με θέμα «Διοργάνωση Ασκήσεων Ετοιμότητας στις Σχολικές Μονάδες την 13η Οκτωβρίου, Διεθνή Ημέρα Μείωσης των Επιπτώσεων των Φυσικών Καταστροφών», διευκρινίζουμε ότι, δεδομένου ότι το τρέχον Σχολικό Έτος 2013-2014 η 13η Οκτωβρίου είναι ημέρα Κυριακή, οι Ασκήσεις Ετοιμότητας να υλοποιηθούν την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2013 ή τη Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2013, Υπουργείο Παιδείας, Ενιαίος διοικητικός τομέας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Διεύθυνση Συμβουλευτικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων, Τμήμα β Αγωγής Υγείας & Περιβαλλοντικής Αγωγής UNESCO http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-forsustainable-development/disaster-risk-reduction/ Ι. Στ. Παπαδόπουλου, Περισσότερη ασφάλεια στα σχολεία, http://www.titan.gr/userfiles/file/media_kit/perissoteri_asfaleia_sxoleio.pdf