EI IKA AIΣΘHTHPIA OPΓANA H αισθητηριακή πληροφόρηση προέρχεται από εξειδικευµένες αισθητικές νευρικές απολήξεις στις οποίες περιλαµβάνονται δερµατικές τενόντιες απολήξεις - µυϊκές άτρακτοι χηµειοδεκτικά όργανα απολήξεις στη γλώσσα» στον οσφρητικό βλεννογόνο οφθαλµός ούς Tο ους > αποτελείται από έξω µέσο ους έσω έξω ους > περιλαµβάνει > πτερύγιο > αποτελείται από ελαστικό χόνδρο καλύπτεται από τριχοφόρο δέρµα έξω ακουστικό πόρο > επενδύεται τριχοφόρο δέρµα έχει κυψελιδοποιούς αδένες έξω 2/ 3 > ελαστικό χόνδρο έσω 1/ 3 > κροταφικό οστό µέσο ους > τυµπανική µεµβράνη > όριο µεταξύ έξω ακουστικού πόρου & κοιλότητας µέσου ωτός (τυµπανική κοιλότητα) αποτελείται από 3 στιβάδες εξωτερική επιφάνεια από πολύστιβο πλακώδες επιθήλιο κεντρική µοίρα από ινοκολλαγονώδη ιστό & πολυάριθµα ελαστικά ινίδια εσωτερική επιφάνεια καλύπτεται από χαµηλό κυβοειδές επιθήλιο η κοιλότητα µέσου ωτός > περιέχει > σφύρα άκµονα => αναβολέα προσαρτώνται ο µύς αναβολέα & ο συµπαγές οστούν συνδέσµους από αρθρ. υµ. κυβοειδές επιθήλιο 211
εκτείνων το τύµπανο µύς αποδυναµώνουν την κίνηση ανάµεσα στα οστάρια η κοιλότητα του µέσου ωτός επικοινωνεί > µε τους αεροφόρους χώρους µαστοειδούς η ευσταχιανή σάλπιγγα > φέρει σε επικοινωνία > την κοιλότητα του µέσου ωτός µε το ρινοφάρυγγα & επενδύεται από κροσσωτό επιθήλιο η λειτουργία της η εξισορρόπηση πίεσης µεταξύ κοιλότητας µέσου ωτός ατµοσφαιρικού αέρα έσω ους > αποτελείται από σάκους υγρού > υµενώδης λαβύρινθος που βρίσκονται κοιλότητες κροταφικού οστού υµενώδης λαβύρινθος περιλαµβάνει > κοχλιακό πόρο σφαιρικό & ελλειπτικό κυστίδιο ηµικύκλιους σωλήνες ενδολεµφικό ασκό πόρο τα τοιχώµατά τους > από ινοκολλαγονώδη ιστό επενδύονται από αποπλατυσµένο επιθήλιο υγρό σάκων > ενδολύµφη > επιθηλιακή αισθητηριακή ανίχνευση στάσης σώµατος & ήχου οστέϊνος λαβύρινθος αποτελείται από 3 κοιλότητες > αίθουσα ηµικύκλιους πόρους κοχλία επενδύονται από περιόστεο πληρούται από υγρό > περιλύµφη Mηχανικοί υποδοχείς ή κινησεοϋποδοχείς > τα τριχωτά κύτταρα είναι ειδικοί υποδοχείς που ανιχνεύουν τις κινήσεις φέρουν στην επιφάνεια > καλά οργανωµένο σύστηµα µικρολαχνών (στερεοκροσσών) απόκλισή τους 212
εκπόλωση µεµβράνης τριχωτού κυττάρου µέσω συνδετικών αξόνων αισθ. νευρ. κυττάρων που µεταδίδεται προς το K. N. Σ Nησίδες τριχωτών κυττάρων βρίσκονται > ληκύθους ηµικύκλιων πόρων > ανίχνευση επιτάχυνσης κηλίδα σφαιρικού &» ελλειπτικού κυστιδίου > αντίληψη διεύθυνση βαρύτητας & θέση σώµατος όργανο Corti > ανίχνευση παλµικών δονήσεων τα στηρικτικά κυτ. περιβάλλουν τριχοκύτταρα > µε αποφρακτικές ενώσεις Aνίχνευση ήχου > κοχλικός πόρος > σωληνώδες εκκόλπωµα µε τυφλή απόληξη (γεµάτος από ενδολύµφη) περιελίσσεται 2 3/ 4 στροφές > µέσα σπειροειδή οστέϊνο κοχλία κροταφ. οστού συµπιέζεται από αιθουσαία κοιλότητα τυµπανική κοιλότητα το όργανο Corti > βρίσκεται µέσα στο κοχλιακό πόρο > παραλλαγή επιθηλ. κυττάρων ηχητικά κύµατα > προκαλούν δονήσεις τυµπανικής µεµβράνης µέσω ακουστικών οσταρίων στην µεµβράνη ωοειδούς θυρίδας κύµατα πίεσης > περιλύµφη αιθουσαίας κοιλότητας κύρτωση αιθουσαίου & βασικού υµένα > πρός την τυµπανική κοιλότ. (προς τα έσω) κύρτωση στρογγύλης θυρίδας > πρός τα έξω κίνηση στερεοκροσσών τριχοκυττάρων εκπόλωση µεµβράνης µεταδίδεται > αισθητικά νεύρα ελικοειδούς γαγγλίου µέσω κοχλιακού νεύρου προς τον εγκέφαλο όπου γίνεται αντηλιπτό ως ήχος 213
ήχοι χαµηλής συχνότητας > ανιχνεύονται από στερεοκροσσούς κορυφής κοχλία ήχοι υψηλής συχνότητας >»»» βάση» Aνίχνευση βαρύτητας - θέσης σώµατος > έχουν 2 περιοχές από τριχωτά κύτταρα εντοπίζονται > στην κηλίδα του ελλειπτικού & του σφαιρικού κυστιδίου αποτελούνται από 3 κυτταρικούς τύπους υποστηρικτικά κυτ. > κυλινδρικά κυτ. µε βραχείες λάχνες τριχωτά κυτ. τύπου I > πολυγωνικά κυτ. περιβάλλονται από δίκτυο προσαγωγών & απαγωγών νευρικών απολήξεων τριχωτά κυτ. τύπου II > κυλινδρικά κυτ. µε προσαγωγές & απαγωγές απολήξεις στη βάση τους τα τριχωτά κύτ. εµφανίζουν ένα µονήρη επιµήκη κροσσό > κινησεοκροσσό γνήσιο + στερεοκροσσοί βυθίζονται σε στρώµα ζελατινώδους εξωκυτ. ουσίας (ωτολιθική µεµβράνη) µέσα στην ενδολύµφη & καλύπτεται από πολλά - µικρά σωµατίδια (πρωτεΐνη + ανθρακικό Ca) γνωστά ως ωτοκονία η κηλίδα > καταγράφει τη φορά πίεσης που ασκεί η ωτολιθική µεµβράνη & η ωτοκονία πάνω στην µάζα τριχωτών κυτ. & είναι το αποτέλεσµα της κίνησης της κεφαλής εµπρός - πίσω πρός τα πλάγια (κηλίδα ελλειπτικού κυστιδίου) (κηλίδα σφαιρικού κυστιδίου) 214
Aνίχνευση επιτάχυνσης - κίνησης > τα υπεύθυνα τριχωτά κυτ. βρίσκονται ληκύθους στο τέλος 3 ηµικύκλιων σωλήνων > οπίσθια άνω => διάταξη οριζόντια η διατεταµένη περιοχή µεµβρανικού λαβύρινθου > περιέχει νησίδα τριχωτών κυτ. (ακρολοφία της ληκύθου) στερεοκροσσοί > µέσα σε ζελατινώδη ουσία που ονοµάζεται > κύπελο κάθε της στροφή κεφαλής > κίνηση ενδολύµφης > µετακίνηση κυπέλου (ανιχνεύεται από τα τριχωτά κυτ.) Oφθαλµός > είναι κατάλληλα προσαρµοσµένο να εστιάζειτις φωτεινές ακτίνες σε εξειδικευµένους υποδοχείς αποτελείται από > σκληρό κερατοειδή µέσο ή αγγειώδη χιτώνα => διατάσσονται σε αµφιβληστροειδή 3 θαλάµους Σκληρός > αποτελεί τον εξωτερικό ινοκολλαγονώδη χιτώνα του βολβού πρόσθιο τµήµα παχύτερο > επίπεδα στρώµατα κολλαγόνου παράλλ. επιφ. αποτελείται από 3 στιβάδες επισκλήριο > εξωτερικός χαλαρός ινοκολλαγονώδης ιστός στρώµα > η µεσαία στιβάδα από παχύτερες δεσµίδες κολλαγόνου σε αγκύλες υπερχοριοειδικό υµένα > περιέχει µικρό αριθµό ελαστικών ινών αιµοφόρα αγγεία & νεύρα > περνούν από περισκληρικούς ιστούς & 2 στιβ. σκληρού όχι από το στρώµα εµπρός ο σκληρός (ενώνεται µε το) > στο σκληροκερατοειδές όριο κερατοειδή Kερατοειδής > είναι η διαφανής δισκοειδή πρόσθια µοίρα του βολβού περισσότερο κυρτή επιφ. > προεξέχει εµπρός αποτελείται από 5 στιβάδες > επιθήλιο µεµβράνη Bowman στρώµα µεµβράνη Descemet ενδοθήλιο επιθήλιο του κερατοειδούς > µή κερατινοποιηµένο πλακώδες επιθ. µονήρη βασική στιβ. + 5-6 επιφανειακές στιβάδες 215
καταλήγουν πολυάριθµες νευρικές απολήξεις προσαγωγό σκέλος αντανακλαστικού κερατοειδούς συµµετέχει αισθητικό σκέλος 5 κρανιακού νεύρου µεµβράνη του Bowman > αποτελείται από λεπτά ινίδια κολλαγόνου σε εξωκυτ. ουσία στρώµα του κερατοειδούς > είναι η κύρια στιβάδα αποτελείται από "φύλα" ινών κολλαγόνου στενά συνδεδεµένα σε παράλληλη διάταξη µέσα σε µεσοκυττάρια ουσία έχει λίγα αδρανή ινοκύτταρα δεν υπάρχουν αγγεία µεµβράνη του Descemet > είναι υαλίνη στιβάδα στην οπίσθια επιφ. στρώµατος παράγεται από τα ενδοθηλιακά κυτ. αποτελεί γνήσια βασική µεµβράνη ενδοθήλιο του κερατοειδούς > µονοκυττάρια στιβάδα από πολυγωνικά λεπτά κυτ. επενδύει εσωτερική επιφ. κερατοειδούς πολυάριθµα µιτοχόνδρια > άντληση ιόντων ενώνονται µεταξύ τους µε αποφρακτικές ενώσεις & δεσµοσώµατα Mέσος ή αγγειώδης χιτώνας > αποτελεί ενδιάµεσο στρώµα µεταξύ πυκνού στηρικτικού λειτουργικού νευρικού ιστού σκληρού ιστού αµφιβληστροειδούς περιέχει αιµοφόρα αγγεία νεύρα στηρικτικά κυτ. συσταλτά κυτ. µελανοκύτταρα διαιρείται σε 3 περιοχές > χοριοειδή ακτινωτό σώµα ίριδα χοριοειδής > εκτείνεται από πριονωτή παρυφή µέχρι το οπτικό νεύρο περιέχει αιµοφόρα αγγεία & λεµφαγγεία είναι έντονα καφεοειδές στρώµα > συνενώνεται έξω µοίρα του µε υπερχοριοειδικό υµένα σκληρού 216
έσω µοίρα του στον αµφιβληστροειδή αποτελείται από 3 κύριους χιτώνες χοριοειδικό στρώµα > χαλαρός ινοκολλαγονώδης ιστός µελανοκύτταρα λεµφοκύτταρα σιτευτικά κυτ. πορεύονται αρτηρίες & φλέβες χοριοτριχοειδική στιβάδα > τριχοειδική στιβάδα από µεγαλύτερα αγγεία του στρώµατος µεµβράνη του Bruch > αποτελείται από βασική µεµβράνη ενδοθηλιακών κυττάρων χοριοτριχοειδικής στιβάδας µια έξω στιβάδα κολλαγόνων ινών µια στιβάδα ελαστικών ινών µια έσω στιβάδα κολλαγόνων ινών βασική µεµβράνη αµφιβληστροειδικού µελαγχρωµατικού επιθηλίου ίριδα > είναι ένα διάφραγµα µπροστά από το φακό & αφορίζει τον πρόσθιο από τον οπίσθιο θάλαµο οφθαλού εµφανίζει κεντρική κυκλική οπή (κόρη) περιέχει χρωστικοφόρα κυτ. & µύς αποτελείται από 4 στρώµατα πρόσθια αφοριστική στιβάδα > στρώµα > ατελές θυριδωτό στρώµα από αστεροειδή ινοβλαστικά & αστεροειδή µελανοκύτταρα χαλαρός ινοκολλαγονώδης ιστός περιέχει ατρακτόµορφους ινοβλάστες αιµοφόρα αγγεία (σχηµατίζουν κυκλικά αγγειακά πλέγµατα) νεύρα µακροφάγα (µελανίνη) ελεύθερο χείλος κόρης παρατηρείται > ο σφιγκτήρας µύς (κυκλικά) µυϊκή στιβάδα του διαστολέα > αποτελείται από συσταλτές αποφυάδες µυοεπιθηλ κυττάρων εσωτερικής στιβάδας οπισθίου επιθηλ. εκτείνεται από βάση ίριδας µέχρι σφιγκτήρα µύ οπίσθιο επιθήλιο > αποτελείται από εσωτερική στιβ. κυτ. µυοεπιθηλιακού τύπου µε παραβασική ζώνη µε κοκκία µελανίνης ενώνονται µε & κορυφαία µοίρα ελεύθερη µελανίνης 217
δεσµοσώµατα εξωτερική στιβ. κυτ. µε πολυάριθµα κοκκία µελανίνης (συνέχεια µελαγχρ. επιθ. αµφιβλ.) το χρώµα των οφθαλµών καθορίζεται από τον αριθµό µελανοκυττάρων στο στρώµα ακτινωτό σώµα > εκτείνεται από βάση της ίριδας πρός την πριονωτή περιφέρεια τριγωνικού σχήµατος µε αγγειοβριθές υπόστρωµα λείες µυϊκές ίνες καλυπτικό επιθήλιο περικλείει τον ακτινωτό µύ αναγνωρίζονται 2 µοίρες > επίπεδη πτυχωτή πτυχωτή µοίρα > περιέχει ακτινωτές προσεκβολές > ακρολοφίες > κεντρική ζώνη & πτυχές από στρώµα & αγγεία καλύπτεται από 2 στιβάδες κυλινδρικού επιθηλίου η εξωτερική στιβάδα κυλινδρικών κυτ. > φέρει χρωστική η εσωτερική στιβάδα κυλινδρικών κυτ. > σε επαφή µε υδατοειδές χωρίς χρωστική (αύλακες ανάµεσα ακτινωτές προσεκβολές) παράγουν αναρτητικές ίνες φακού (κυρίως από ινιδίνη) ανήκουν στα ιοντο - αντλητικά κύτταρα εκκρίνουν > το υδατοειδές υγρό επίπεδη µοίρα > βρίσκεται πίσω στρώµα της συνέχεται µε το χοριοειδή έξω χρωστικοφόρο επιθήλιο ακτινωτού σώµατος συνέχεται µε το µελαχρωµατικό επιθήλιο του αµφιβληστροειδούς (πριονωτή περιοχή) Aµφιβληστροειδής > η πλέον εσωτερική στιβλαδα του οφθαλµού προέρχεται από προσεκβολή του αναπτ. εγκεφάλου αποτελείται από χρωστικοφόρα επιθηλ. κυτ. 218
κυτ. φωτοϋποδοχείς στηρικτικά κυτ. νευρικά κυτ. Xρωστικοφόρα επιθηλιακά κύτταρα > είναι µια µονή στιβάδα πολυγωνικών κυτ. περιέχουν µελανίνη εκτείνεται από το οπτικό νεύρο εως την πριονωτή περιοχή εσωτερικά βρίσκεται κοντά στιβ. φωτοϋποδοχ. εξωτερικά η βασική του µεµβράνη αποτελεί µέρος µεµβράνης του Bruch µεγάλες µικρολάχνες περιβάλλουν φωτοϋποδ. Kύτταρα φωτοϋποδοχείς (ραβδία - κωνία) > 2 τύποι > ραβδία > παρόµοια δοµή κωνία φωτοϋποδεκτικοί δίσκοι σχηµατίζουν 600-1000 σωρούς στο εξωτερικό ακραίο τµήµα κυτ. (αναδιπλώσεις κυτ. µεµβράνης) ραβδία > εµφανίζουν εξωτερικό κυλινδρικό τµήµα κορυφές τους ενσφηνωµένες > µικρολάχνες κυτ. µελαγχρωµατικού επιθηλ. κωνία > είναι παχύτερα & βραχύτερα έξω τµήµα τους είναι κωνικού σχήµατος βρίσκονται πολύ κοντά στις µικρολάχνες κατανοµή τους ποικίλει κωνία που ανιχνεύουν > χρώµα > συγκεντρωµένα στο οπτικό κέντρο αµφιβληστροειδ. σε µια µικρή εµβάθυνση (κεντρικό βοθρίο) ραβδία που ανιχνεύουν > ένταση φωτός > συγκεντρωµένα στη περιφέρεια αµφιβληστρ. µεταξύ > κεντρικού βοθρίου > αµφιβληστροειδούς τα ραβδία > συνυπάρχουν & περιφέρειας κωνία Mηχανισµός ανίχνευσης φωτός > κυτ - φωτούποδοχέας > έντονα εκπολωµένα στο σκοτάδι ανοικτές διόδους Ca περιοχές σύναψης απελευθέρωση ανασταλτικής µεταβιβαστικής ουσίας παρεµποδίζει πυροδότηση νευρικών κυττάρων (συνδεδεµένα µε φωτοϋποδοχέα) όταν διεγερθεί από το φώς > υπερπολώνεται 219
ελαττωση απελευθέρωσης ανασταλτ. διαβιβαστ. ουσίας (στη συναπτική απόληξη) διέγερση νευραξόνων που συνδέονται µε φωτοϋποδοχ. κυτ. φωτοϋποδοχείς ανιχνεύουν > φώς > µέσω αλληλεπίδρασης φωτός ροδοψίνης γλυκοπρωτεΐνες (συνδεδεµένες µε µεµβράνη δίσκων των φωτοϋποδοχέων) αποτελούνται οψίνη cis - ρετινάλη (πρωτεΐνη) (φωτοευαίσθητη οµάδα) όταν η cis - ρετινάλη αντιδράσει µε πρωτόνιο > υφίσταται στερεο - δοµική µετατροπή σε µορφή trans προκαλεί ελάττωση της συγκέντρωσης ενός δευτερογενούς διαβιβαστού µέσα στο κυτοσόλιο του φωτοϋποδοχέα τη σύγκλειση των διόδων Nα στην κυτταρική µεµβράνη µε αποτέλεσµα την υπερπόλωση Στηρικτικά κύτταρα > αποτελούνται από 2 τύπους > τα κυτ. Mϋller & τα αστροκύτταρα κύτταρα Mϋller > είναι υψηλά εκτείνονται από τη βάση έσω τµήµατος κυτ. - φωτοϋποδοχέων µέχρι την επιφάνεια αµφιβληστροειδούς συνδέονται µε δεσµούς πρόσφυσης > βάση του έσω τµήµατος των φωτοϋποδοχέων σχηµατίζοντας µια δοµή > την έξω αφοριστική µεµβράνη στην αµφιβληστροειδική επιφάνεια τα κυτ. Mϋller εφάπτονται µε την έσω αφοριστική µεµβράνη αστροκύτταρα > χαρακτηρίζονται από µακριές δενδριτικές αποφυάδες > σχηµατίζουν σκελετό για λεπτοφυείς αποφυάδες των νευρικών κυττάρων Nευρικά κύτταρα > ο αµφιβληστροειδής περιέχει πολλές τάξεις νευρικών κυτ. 220
περιλαµβάνουν > δίπολα κυτ. γαγγλιακά οριζόντια αµακρινή διαπλεκόµενα δίπολα κύτταρα > συνδέονται µε συναπτικό πέρας κυτ. - φωτοϋποδοχέων µεταδίδουν διεγέρσεις στα γαγγλιακά κυτ. γαγγλιακά κύτταρα > αποστέλλουν άξονες µέσω οπτικού νεύρου πρός τον εγκέφαλο οριζόντια κυτ. > νευρώνες που λειτουργούν ως πύλες ελέγχου διάβασης ώσεων αµακρινή διαπλεκόµενα από φωτοϋποδοχείς πρός τα γαγγλιακά κυτ. οµή αµφιβληστροειδούς >αποτελείται από 9 στιβάδες στιβάδα των φωτοϋποδοχέων > κωνίων > αρχίζει από το αµφιβληστροειδικό ραβδίων µελαγχρωµατικό επιθήλιο αποτελείται από εξωτερικά & εσωτερικά τµήµατα φωτοϋποδοχ. έξω αφοριστική µεµβράνη > είναι µια γραµµή που οριοθετεί την ζώνη των δεσµών πρόσφυσης ανάµεσα στα κυτ. Mϋller έξω πυρηνική στιβάδα > αποτελείται από κυτταρικά σώµατα > σχηµατίζουν & τους πυρήνες κυτ. - φωτοϋποδοχέων 8-9 σειρές πυρήνες των ραβδίων > µικροί πυκνοχρωµατικοί πυρήνες των κωνίων > µεγαλύτεροι αραιοχρωµατικοί έξω δικτυωτή στιβάδα > περιέχει τις κυτταρικές αποφυάδες & τις συναπτικές συνδέσεις ανάµεσα κυτ. - φωτοϋποδείς από τη µια πλευρά & τους δίπολους νευρώνες & τα οριζόντια κύτταρα από την άλλη πλευρά οι συναπτικές συνδέσεις µε ραβδία > λέγονται σφαιροειδή»» κωνία > λέγονται ποδίσκοι έσω πυρηνική στιβάδα > αποτελείται από τους πυρήνες & τα σώµατα > διπόλων 221
οριζόντιων διαπλεκόµενων αµακρινών Mϋller κυτ. έσω δικτυωτή στιβάδα > περιέχει τις κυτ. αποφυάδες & τις συνάψεις > διπόλων αµακρινών διαπλεκοµένων γαγγλιακών κυτ. στιβάδα γαγγλιακών κυττάρων > αποτελείται από µια σειρά γαγγλιακών κυτ. µε µεγάλους πυρήνες πυρηνίσκο έντονο αδρό E > ουσία Nissl στιβάδα νευρικών ινών > αποτελείται από άξονες γαγγλιακών κυτ. κατά την πορεία τους πρός το K.N.Σ & από αστροκύτταρα έσω αφοριστική µεµβράνη >αποτελεί µια µόλις ορατή µεµβράνη ανάµεσα στο υαλοειδές & τον αµφιβληστροειδή Aγγείωση > κεντρική αρτηρία αµφιβληστροειδούς εισέρχονται + οπτικό νεύρο & φλέβα οπίσθια µοίρα βολβού διακλαδίζονται µεταξύ > υαλοειδούς & έσω αφοριστικής µεµβράνης πυκνό τριχοειδικό δίκτυο τροφοδοτεί όλα τα κύτταρα εκτός > ραβδία κωνία χαρακτηρίζονται απόστενές ενώσεις µεταξύ ενδοθηλιακών κυτ. που εµποδίζουν διάχυση ουσιών στο νευρικό αµφιβληστροειδή (αιµο - αµφιβληστροειδικός φραγµός) τα κωνία & τα ραβδία > τροφοδοτούνται από χοριοειδικά αγγεία Oπτικό νεύρο > περιέχει άξονες γαγγλιακών κυτ. στην πορεία τους πρός K.N.Σ & κεντρική αρτηρία - φλέβα αµφιβληστροειδούς > εξέρχεται από τον αµφιβληστροειδή διαπερνά κολλαγόνο σκληρού (περιοχή > ηθµοειδές πέταλο) 222
µέσα στον κόγχο περιβάλλεται > από έλυτρο σκληράς µήνιγγας προέκταση υπαραχνοειδούς χώρου επενδύεται από την αραχνοειδή & > χορηγούν διαφράγµατα λεπτή στιβάδα χωρίζουν άξονες > σε δεσµίδες Φακός > είναι µαλακή διαφανή αµφίκυρτη δοµή παρουσιάζει > έξω κάψα αποτελούµενη από υαλοειδές υλικό + κολλαγόν IV µια στιβάδα από µεγάλα κυβοειδή επιθ. κυτ. κάτω από κάψα κέντρο αποτελούµενο από στενά διατεταγµένα κυτ. χωρίς πυρήνες συγκολλώνται µε διαφανείς πρωτεΐνες (κρυσταλλίνες) σχηµατίζουν > ίνες του φακού στη παρυφή φακού > προστίθενται συνεχώς νέα κυτ. στο κέντρο > δεν ανανεώνονται ο φακός δεν φέρει αγγεία τρέφεται µε διάχυση από το υδατοειδές υγρό & το υαλοειδές σώµα ο φακός είναι αναρτηµένος µε αναρτητικά ινίδια > στο ακτινωτό σώµα (ακτινωτή ζώνη) ινιδιακή πρωτεΐνη ινιδίνη Θάλαµοι του οφθαλµού > οι 3 θάλαµοι είναι >κοιλότητα που περιέχει υαλοειδές σώµα πρόσθιος θάλαµος & οπίσθιος που περιέχουν υδατοειδές υγρό υαλοειδές σώµα > είναι διαφανής ζελατινώδης δοµή πίσω από το φακό & της έσω επιφάνεια αµφιβληστροειδούς εξειδικευµένος ερειστικός ιστός αποτελούµενος από διασκορπισµένα ατρακτόµορφα κυτ (υαλοκύτταρα) λεπτές ίνες κολλαγόνου σε αραιή διάταξη άφθονη εξωκυτ. θεµέλια ουσία (υαλουρονικό οξύ) θάλαµοι του υδατοειδούς > πρόσθιος βρίσκονται µπροστά από το φακό 223
οπίσθιος διαχωρίζονται µε την ίριδα επικοινωνούν µέσω της κόρης το υδατοειδές υγρό > είναι υδαρές εκκρίνεται από επιθ. κυτ. ακτινωτού σώµατος στον οπίσθιο θάλαµο > µέσω κόρης > πρόσθιο θάλαµο διηθείται µέσα σε ένα δίκτυο χώρων (επενδύονται από ενδοθήλ. > δοκιδώδες δίκτυο) διατρέχει όλη τη περίµετρο της βάσης της ίριδας εισέρχεται στον πόρο του Schlemm (διατρέχει όλο το µήκος περιφέρειας σκληροκερατοειδούς µέσα στο σκληρό) το υδατοειδές εισέρχεται σε φλεβικά αγγεία Eπιπεφυκότας > είναι διαφανής µεµβράνη επενδύει εσωτερική επιφάνεια βλεφάρων (βλεφαρικός επιπεφυκ) αναδιπλώνεται πάνω στο βολβό (βολβικός επιπεφυκότας) µέχρι το όριο κερατοειδούς (σκληροκερατοειδές όριο) ο επιπεφυκότας > καλύπτεται από 2 στιβάδες πολύστιβου κυλινδρικού επιθ. µετατρέπεται σε επίπεδο πλακώδες (σκληροκερατοειδές όριο) βρίσκονται & καλυκοειδή κυτ. κυρίως στην κεντρική περιοχή το στρώµα αποτελείται από > χαλαρό ινοκολλαγονώδη ιστό αιµοφόρα αγγεία λεµφαγγεία Bλέφαρα > η δοµή τους περιλαµβάνει 4 στιβάδες δέρµα σφιγκτήρα µύ (σκελετικός µύς) ταρσαίο πέταλο (πυκνός ινοελαστικός ιστός) επιπεφυκότα µέσα στις στιβάδες υπάρχουν > αδένες του Meibom > σµηγµατογόνοι 224
αδένες του Zeis > µικροί σµηγµατογόνοι αδένες του Moll > αποκρινείς ιδρωτοποιοί αδένες του Krause > δακρυϊκοί αδένες του Wolfring > δακρυϊκοί Tα δάκρυα παράγονται από > τον κύριο δακρυϊκό αδένα (άνω έξω χείλος κόγχου) & από δευτερεύοντες αδένες του Krause & Wolfring έχουν αδενοκυψέλες & πόρους > 10 µικρούς στον άνω θόλο επιπεφυκ. διατρέχουν επιφάνεια οφθαλµού παροχετεύονται µε το > άνω & κάτω δακρυϊκό σωληνάριο συνενώνονται σχηµατί ζουν > κοινό δακρυϊκό πόρο εκβάλλει στο > δακρυϊκό ασκό µέσω του δακρυορινικού πόρου στο κύτος της ρινός άνω & κάτω δακρυϊκό σωληνάριο > επενδύονται από πολύστιβο πλακώδες επιθήλιο δακρυϊκός ασκός & δακρυορινικός πόρος > επενδύονται από ψευδοπολύστιβο κροσσωτό κυλινδρικό επιθήλιο 225
226
227