ΤΟ ΠΙΟ ΓΛΥΚΟ ΨΩΜΙ
Το λογοτεχνικό απόσπασμα που ακολουθεί, ανήκει στην κατηγορία των λαογραφικών έργων, τα οποία είτε ως απανθίσματα αυθεντικού και γνήσιου λαϊκού λόγου, είτε ως έργα γνωστών συγγραφέων που αποτυπώνουν τη λαϊκή νοοτροπία και συμπεριφορά, επιχειρούν να φωτίσουν τις ποικίλες όψεις της λαϊκής ζωής και του λαϊκού πολιτισμού. Πρόκειται για κείμενα που σκιαγραφούν με αριστουργηματικό τρόπο χαρακτηριστικούς λαϊκούς τύπους και καταγράφουν ποικίλα λαϊκά έθιμα, παραδόσεις, αντιλήψεις και προλήψεις του λαού, που είτε έχουν χαθεί, είτε επιβιώνουν ακόμη και σήμερα.
ΘΕΜΑΤΑ: 1) Η τεμπελιά και η έλλειψη ενδιαφερόντων κάνει τον άνθρωπο δυστυχισμένο 2) Το ψωμί στο καθημερινό τραπέζι αποκτά μεγαλύτερη αξία όταν ο άνθρωπος έχει κοπιάσει για να το αποκτήσει 3) Η δουλειά και η δημιουργία προσφέρει στον άνθρωπο ικανοποίηση και χαρά. ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ: Η αξία της εργασίας για τον άνθρωπο.
1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: "Κάποτε... λέει ο λόγος" 1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: Η ανορεξία του βασιλιά.
2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: "Όπου κάποια... το κεφάλι". 2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: Οι ανώφελες συμβουλές του γέροντα για να γιατρευτεί ο βασιλιάς και ο θυμός του βασιλιά.
3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: "Κι ο βασιλιάς... κι εμείς έτσι!". ROUSSI M. LOGOTEXNIA A GYMNASIOU
Πρόκειται για ένα παραμύθι διδακτικό. Είναι μία περιπέτεια με δύο κεντρικούς ήρωες χωρίς υπερφυσικά όντα και στοιχεία μαγείας. Τα παραμύθια, γενικότερα, έχουν,εκτός από διδακτικό, και ψυχαγωγικό σκοπό. Στόχος επίσης είναι η συγκίνηση. Παραμύθια έχουν όλοι οι λαοί. Κάποια τα διηγούνται διαφορετικά οι άνθρωποι, από λαό σε λαό. Οι υποθέσεις τους συνδέονται με τη ζωή και τις περιπέτειες των ανθρώπων. Τα διηγείται κάποιος μπροστά σε κόσμο. Ξεκινούν με φράσεις όπως "μια φορά και έναν καιρό" "Κόκκινη κλωστή δεμένη...". Συνήθως εμφανίζεται ο αριθμός 3 στη διήγηση π.χ τρεις μέρες δούλεψε ο βασιλιάς στο παραμύθι που εξετάζουμε. Πολλά παραμύθια έχουν εξωπραγματικά όντα όπως δράκους, γίγαντες, μάγισσες, νεράιδες κλπ. Το "πιο γλυκό ψωμί" δεν έχει.
Στο παραμύθι μας σκοπός είναι να καταλάβουμε πόσο σημαντική είναι η εργασία για τον άνθρωπο. Το "πιο γλυκό ψωμί" ήταν αυτό που είχε φτιάξει ο βασιλιάς με τον κόπο του και όχι αυτό με τη ζάχαρη ή αυτό που του πρόσφεραν άλλοι. Ο βασιλιάς έμαθε την αξία της εργασίας και έτσι γιατρεύτηκε από την ανορεξία. Η ανορεξία του συμβολίζει τη δυστυχία που ένιωθε γιατί δεν είχε ανακαλύψει την αξία της εργασίας, της δημιουργικότητας. Ο φτωχός γέροντας συμβολίζει την ελληνική λαϊκή σοφία. Το ψωμί είναι το βασικό τρόφιμο των απλών ανθρώπων του λαού. Στην αρχή ο γέροντας συμβούλεψε το βασιλιά να φάει το πιο γλυκό ψωμί και η συμβουλή του δεν είχε αποτέλεσμα γιατί ο βασιλιάς νόμιζε πως έπρεπε να φάει ψωμί με ζάχαρη! Ο γέροντας εννοούσε το ψωμί που βγαίνει με τον ιδρώτα μας, με την προσωπική εργασία.
Χαρακτηρισμός προσώπων: ο βασιλιάς είναι τεμπέλης, αδιάφορος για το λαό του, γκρινιάρης, παράξενος, ιδιότροπος. Μετά τη δοκιμασία του όμως γίνεται ήπιος, ήρεμος, υπάκουος και εργατικός. Τον λυπόμαστε για την αρρώστια του (την ανορεξία) αλλά όταν γίνεται εργατικός τον θαυμάζουμε.
Ο γέροντας: είναι εργατικός, σοφός, ήρεμος, ψύχραιμος ROUSSI M. LOGOTEXNIA A GYMNASIOU
Στο παραμύθι μας υπάρχει η αντίθεση ανάμεσα στον κόσμο των φτωχών και των πλουσίων. Ο φτωχός γέροντας όμως είναι αυτό που κατέχει τη σοφία ενώ ο βασιλιάς με όλα τα πλούτη του κόσμου, είναι δυστυχισμένος. Άρα τα υλικά αγαθά δεν φέρνουν τη γνώση και την ευτυχία. Το παραμύθι μας έχει αίσιο τέλος, ο βασιλιάς γιατρεύεται και η ζωή του αποκτά νόημα μέσω της δημιουργικότητας και της εργασίας.
Το πιο γλυκό ψωμί - Ποίημα Σε έναν τόπο μακρινό τον πολύ παλιό καιρό είχαμε έναν βασιλιά άχρηστο τεμπελχανά. Του έφτιαχναν τυροπιτάκια γεμιστά γλυκά σουβλάκια. Μα εκείνος δυστυχώς ήταν ανορεκτικός. Ένας γέροντας σοφός γιατρός λέγαν πρακτικός του είπε είχε συνταγή την υγειά του για να βρει. Ήταν το γλυκό ψωμί του σοφού η συνταγή. Και οι αυλικοί αμέσως φώναξαν τον μάστερ σεφ.
Δεν εννόησαν οι χαζοί του σοφού τη συνταγή πως δεν ήτανε φαϊ μα ήτανε για να αλλάξει ο βασιλιάς ζωή. Τότε ο γέρος ο σοφός διέταξε τον βασιλιά να βάλει ρούχα ταπεινά και ν αρχίσει τη δουλειά. Τον βάζει πρώτα να θερίσει και μετά να αλωνίσει. Και με τον δάρτη στο ένα χέρι το σιτάρι ν ανεμίσει. ROUSSI M. LOGOTEXNIA A GYMNASIOU Και μετά απ όλ αυτά τον στέλνει και στον μυλωνά το σιτάρι να αλέσει τ αλευράκι να μαζέψει. Και μετά τον φούρνο θα πανίσει το ψωμάκι για να ψήσει. Με την πρώτη μυρωδιά του ρθε σα λιποθυμιά κι έτρεξε να μπουκώσει η ψυχή του να πιαστεί. Τότε κατάλαβε ο βασιλιάς ότι γλύκα στο φαΐ δίνει η δουλειά πολλή. Κι έγινε ο βασιλιάς στον λαό του αγαπητός...
Η γλώσσα του έργου είναι η απλή, λιτή, φυσική δημοτική με αρκετά λαϊκά στοιχεία. Το ύφος του έργου είναι λιτό, ζωντανό και παραστατικό. Στο παραμύθι, η έμμεση αφήγηση (διήγηση) διακόπτεται από το διάλογο, που προσδίδει αμεσότητα και ζωντάνια ROUSSI M. LOGOTEXNIA A GYMNASIOU