e-business Forum ΟΜΑ Α ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5: Ψηφιακή Επιχειρηµατικότητα και Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΜΕΛΩΝ 6/6/2003, Αθήνα Παρόντα µέλη: έσποινα Πολέµη (Expertnet και Πανεπιστήµιο Πειραιά), Νίκος Χρήστου (Οργανισµός Προώθησης Εξαγωγών), Νίκος Μυλωνόπουλος (ALBA), Στέλιος Χαριτάκης (Exodus), Θάνος Γιαµάς (ΙΜΛ), Ηλίας Χατζάκης (Ε ΕΤ & Συντονιστική Επιτροπή του e-business Forum) και Γιώργος Νεοφώτιστος (Πανεπιστήµιο Κρήτης και Ίδρυµα Μελετών Λαµπράκη) [Rapporteur]. Εισαγωγή Οι εργασίες της συνάντησης ξεκίνησαν µε την παρουσίαση των θεµάτων της ηµερησίας διάταξης [που επισυνάπτεται στο Παράρτηµα και που εστιάζει στους στόχους και το πλαίσιο δραστηριοποίησης της ΟΕ 5, στις "πρώτες" διαπιστώσεις και προτάσεις που κατεγράφησαν µέσω των ερωτηµατολογίων, στο προσχέδιο (working document) " εκαλόγου για την Ψηφιακή ραστηριοποίηση στην ΝΑ Ευρώπη ] και ακολούθησε συζήτηση στο πλαίσιο των θαµάτων αυτών. ιαπιστώσεις και προτάσεις Στην συζήτηση που ακολούθησε συµφωνήθηκε, κατ αρχήν, να προσδιοριστεί ακριβέστερα ο γεωγραφικός χώρος της «νοτιο-ανατολικής Ευρώπης» σύµφωνα µε τον «ορισµό» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επιπλέον, συζητήθηκαν οι διαστάσεις του θέµατος «ψηφιακή επιχειρηµατικότητα και εξαγωγές» (τι σηµαίνει εξαγωγές, σήµερα, στο πλαίσιο της ψηφιακής οικονοµίας και ποιές οι επιπτώσεις στις παραδοσιακές δοµές). Στο σηµείο αυτό υπήρξε εκτεταµένη αναφορά στον Ελληνικό Οργανισµό Εξωτερικού Εµπορίου (ΟΠΕ) [http://www.hepo.gr], ως facilitator για την εξαγωγική δραστηριότητα των ελληνικών επιχειρήσεων καθώς και για το νέο επιχειρηµατικό του σχέδιο να γίνει πιο «ηλεκτρονικός». Η διάχυση της γνώσης πληροφοριών, οι υποστηρικτικές δράσεις υπέρ των εξαγωγών και η παροχή συµβουλευτικών υπηρεσιών υπέρ των εξαγωγέων ή των δυνητικών εξαγωγέων αποτελούν το τρίπτυχο στο οποίο αναπτύσσονται οι πρωτοβουλίες και τα νέα µέτρα πολιτικής του Οργανισµού. Ειδικότερα, η δηµιουργία καταλόγου πιστοποιηµένων συµβούλων για την υποστήριξη των εξαγωγικών προσπαθειών των Μικροµεσαίων επιχειρήσεων, η βελτίωση της επικοινωνίας µε τις ξένες αγορές µέσω της δηµιουργίας ιµερών Επιχειρηµατικών ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΜΕΛΩΝ 6ης Ιουνίου 2003 στην Αθήνα 1
Συµβουλίων, η ανάπτυξη του ανθρωπίνου κεφαλαίου µέσω επιµορφωτικών σεµιναρίων σχετικών µε το εξαγωγικό marketing και µέσω µεθόδων e-learning, η ανάπτυξη υπηρεσίας µε σκοπό την άµεση επίλυση των τρεχόντων προβληµάτων των εξαγωγών (one stop shop), η δηµιουργία οµάδων εργασίας εξειδικευµένων στελεχών επιχειρήσεων µε σκοπό την υποστήριξη (σχεδιασµό κλπ) της εξαγωγικής προσπάθειας, η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού επιχειρείν, η προώθηση του έργου του Εθνικού Ινστιτούτου Συσκευασίας (ΕΙΣ), του µοναδικού στην Ελλάδα που παρέχει πιστοποιητικά ποιότητας σε είδη συσκευασίας, κ.ά., αποτελούν τις νέες δράσεις του επιχειρησιακού προγράµµατος του ΟΠΕ. Ως προς το θέµα των πηγών πληροφόρησης των ελληνικών επιχειρήσεων για τα όσα συµβαίνουν στο οικονοµικό περιβάλλον των χωρών της ευρύτερης περιοχής, αναφέρθηκε η ηλεκτρονική τράπεζα πληροφοριών «PIXIS» (http://pixis.acci.gr) του ΕΒΕΑ για: 1. Τις προκηρύξεις όλων των διαγωνισµών του Ελληνικού ηµοσίου, καθώς και προκηρύξεις διαγωνισµών του ιδιωτικού και δηµοσίου τοµέα στη Βουλγαρία, τη Ρουµανία και την Αλβανία. 2. Πλήρη οικονοµικά στοιχεία και αναλύσεις για τις οικονοµίες των Βαλκανικών χωρών (ειδικότερα για τις οικονοµίες των Βαλκανικών χωρών µε πρώτες την Βουλγαρία, Ρουµανία και Αλβανία, όπου οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να έχουν στοιχεία όπως κατάλογο εταιρειών προς ιδιωτικοποίηση και στοιχεία τους, εκδηλώσεις ενδιαφέροντος για κοινή επιχειρηµατική συνεργασία (joint ventures), για αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών, για εξαγωγή προϊόντων ή υπηρεσιών, και σχετικά Προγράµµατα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.) Η συζήτηση εστίασε σε θέµατα που πρέπει να προσεχθούν όπως: Α) Η τιµολόγηση των ελληνικών προϊόντων για τις εξαγωγές τους στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης δεδοµένου της οικονοµικής κατάστασής τους. Β) το e-business δεν αποτελεί καινούργιο τρόπος επιχειρείν (in-business ή out-ofbusiness) Γ) Το έλλειµα εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων (υπήρξε πρόταση για την υλοποίηση ενός προγράµµατος σαν το Πρόγραµµα «ΗΡΩΝ» όπου αντί για ερευνητές να προσλαµβάνονται στις επισχειρήσεις export experts [αναφέρθηκε το website του ΟΠΕ µε το Μητρώο των export experts.]) ) Η πολλές φορές έλλειψη στρατηγικής των ελληνικών επιχειρήσεων που επιχειρούν στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης. Ε) Η ισχυρή προοπτική ανάπτυξης των χωρών της ΝΑ Ευρώπης (που χαρακτηρίζονται από ανθρώπινο δυναµικό υψηλής ποιότητας, µεγάλη εν δυνάµει παραγωγικότητα [όπως η περίπτωση της Bratislava που έχει αναδειχθεί σε ισχυρότατο software house της Ευρώπης]). Αναφέρθηκε πως σηµαντικό µερίδιο από την πτώση των ελληνικών εξαγωγών στην Γερµανία αντικαθίσταται από προϊόντα των χωρών της ΝΑ Ευρώπης. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΜΕΛΩΝ 6ης Ιουνίου 2003 στην Αθήνα 2
Ζ) Η έµφαση στην ψηφιακή ανάπτυξη που δίνεται στις χώρες αυτές (παράδειγµα: η Ρουµανία και η Βουλγαρία έχουν ήδη περάσει τον νόµο για τις ψηφιακές υπογραφές.) Προτάσεις που διατυπώθηκαν: ιεξαγωγή «Εβδοµάδων Ελληνικών Προίόντων» στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης. Θέσπιση Βραβείων Επιχειρηµατικότητας και Εξαγωγών στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης. Να τονιστεί η ανάπτυξη ψηφιακού περιεχοµένου (πολύγλωσσου). Να υπάρξει στις επιλέξιµες δαπάνες του 2 ου κύκλου του Προγράµµατος «Επιχειρείτε Ηλεκτρονικά» ειδική µνεία και επιδότηση βαθµολογίας για προώθηση και προβολή µε έµφαση τις εξαγωγές (µε τεκµηριωµένες συνεργασίες). Ενίσχυση Νεανικής Επιχειρηµατικότητας για το Ηλεκτρονικό Επιχειρείν και την Ψηφιακή Οικονοµία στις χώρες αυτές. Ενέργειες/ ράσεις στο επίπεδο των συναλλαγών (e-transactions) για αποτελεσµατικότερες και ταχύτερες διαδικασίες (όπως ηλεκτρονικά καρνέ για εξαγωγή προϊόντων, matching προσφοράς και ζήτησης, κ.ά.) Ενέργειες/ ράσεις για καλύτερη ενηµέρωση, πληροφόρηση (π.χ. κατάλογοι), πιστοποίηση. ιασφάλιση ασφάλειας και εµπιστοσύνης στις συναλλαγές. Τέλος, στη διάρκεια της συζήτησης αναφέρθηκαν τα αποτελέσµατα των Ευρωπαϊκών Έργων ELARGE, LA MER, SEED : ELARGE [Entrepreneurship Laboratory for Eastern European Regions] (http://www.enlargenet.org/pdocs.asp) SEED [South Eastern European Digital Economy] (http://www.sofosnet.gr/seed/body.htm) LA MER [Public Key Infrastructure based on Smart Cards in South Eastern Europe] (http://www.lamer-ist.org) Προγραµµατισµός και κατανοµή εργασιών 1) Προετοιµασία final draft «εκαλόγου για την Ψηφιακή ραστηριοποίηση στην ΝΑ Ευρώπη». 2) Προετοιµασία first draft Παραδοτέου ΟΕ 5. 3) Όσα µέλη που διαθέτουν υλικό σχετικό µε το αντικείµενο της Οµάδας (π.χ., Reports, papers, news) και που κρίνουν σκόπιµο να το παρουσιάσουν στο website του e-business Forum (στο πεδίο Links ή στα ΝΕΑ) να το διανείµουν µέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης διανοµής ταχυδροµείου. 4) Αποστολή, από τον rapporteur, των Πρακτικών της Συνάντησης στα µέλη. Η επόµενη συνάντηση των µελών θα διεξαχθεί την 20η Ιουνίου (Παρασκευή, 3.30-5.30), στους χώρους του Ε ΕΤ. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΜΕΛΩΝ 6ης Ιουνίου 2003 στην Αθήνα 3
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ AGEDA Συνάντησης 6/6/2003 Κατά την συνάντηση εργασίας την Παρασκευή 6/6, και ώρα 14.30-17.30, στους χώρους του Ε ΕΤ (5ος όροφος, Μεσογείων 56, Αθήνα) θα παρουσιασθούν και θα συζητηθούν: α) οι στόχοι και το πλαίσιο δραστηριοποίησης της ΟΕ 5 (όπως περιγράφεται παρακάτω), β) οι "πρώτες" διαπιστώσεις και προτάσεις που κατεγράφησαν µέσω των ερωτηµατολογίων (καταγραφή που ήδη ολοκληρώνεται στις επιχειρήσεις και τους φορείς της Βόρειας Ελλάδας), γ) προτάσεις για τη δηµιουργία σχέσεων "εµπιστοσύνης", και δ) το προσχέδιο (working document) ενός " εκαλόγου για την Ψηφιακή ραστηριοποίηση στην ΝΑ Ευρώπη (επισυνάπτεται στο µύνηµα που διανεµήθηκε µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου στα µέλη). Στόχοι και πλαίσιο δραστηριοποίησης της ΟΕ 5 Ο κεντρικός στόχος της Οµάδας Εργασίας 5 του ebusiness Forum είναι η εξαγωγή χρήσιµων συµπερασµάτων και η προετοιµασία παραδοτέων που θα συµβάλλουν στην ενίσχυση των ελληνικών δραστηριοτήτων στην περιοχή του ηλεκτρονικού επιχειρείν στις χώρες της Ν.Α. Ευρώπης. Για τον λόγο αυτό, η Οµάδα Εργασίας εστιάζει στον προσδιορισµό των κρίσιµων παραγόντων επιτυχίας για την ενδυνάµωση του ηλεκτρονικού επιχειρείν στην περιοχή και την επιτυχηµένη δραστηριοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων, και πιο συγκεκριµένα: στην αποτύπωση της τρέχουσας κατάστασης, αξιοποιώντας στοιχεία µελετών και ερευνών, στον εντοπισµό των βασικών εµποδίων ανάπτυξης των ηλεκτρονικών αγορών και των εξαγωγικών ελληνικών προσπαθειών, όπως, π.χ., προβλήµατα σχετικά µε το υπάρχον νοµικό & κανονιστικό πλαίσιο για το ηλεκτρονικό επιχειρείν, την ασφάλεια των συναλλαγών, τα πνευµατικά δικαιώµατα κ.ά. στον προσδιορισµό ενεργειών που θα λειτουργήσουν ως δίαυλοι ενηµέρωσης για τα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες καθώς και διάχυσης αποτελεσµάτων (όπως τα αποτελέσµατα του ελληνικού e-business Forum) στην περιοχή, ενισχύοντας τη δυναµική του ηλεκτρονικού εµπορίου τόσο στο επίπεδο του πολίτη-καταναλωτή των χωρών αυτών (B2C markets) όσο και στο επίπεδο των επιχειρήσεων τους (B2B markets), στην διαµόρφωση ενός πλαισίου προτάσεων για την επιτάχυνση της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού επιχειρείν και της δραστηριοποίησης των ελληνικών επιχειρήσεων στις χώρες της Ν.Α. Ευρώπης. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΜΕΛΩΝ 6ης Ιουνίου 2003 στην Αθήνα 4
Τα παραπάνω πορίσµατα θα λάβουν υπ όψη τους το αποτέλεσµα της διαδικασίας διαβούλευσης µε εταιρίες και φορείς όπως επαγγελµατικές ενώσεις, πανεπιστήµια, e- marketplaces, δηµόσιους φορείς και Αρχές. Στο πλαίσιο της διαδικασίας διαβούλευσης, η ΟΕ 5 προχωρεί στη διεξαγωγή έρευνας σε επιχειρήσεις και οργανισµούς που σχετίζονται µε το ηλεκτρονικό επιχειρείν. Επιπλέον, τόσον τα µέλη όσο και εκπρόσωποι φορέων, του δηµοσίου και του ιδιωτικού τοµέα, καταθέτουν την εµπειρία και τις προτάσεις τους στο πλαίσιο των συναντήσεων της Οµάδας. Τα αποτελέσµατα των εργασιών της ΟΕ 5 θα «ολοκληρωθούν» στα ακόλουθα παραδοτέα: 1. «εκάλογος για την ψηφιακή δραστηριοποίηση στην ΝΑ Ευρώπη» [Θα παρέχει όλα όσα πρέπει να γνωρίζει, κατ αρχήν, ο επιχειρηµατίας για τα θέµατα του ψηφιακού επιχειρείν στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης.] 2. «εκάλογος για το πολίτη-καταναλωτή στη ψηφιακή οικονοµία» [Προσαρµογή και µετάφραση σε γλώσσες όπως: σερβοκροάτικη, βουλγαρική, ρουµανική, ρωσική, αλβανική, και FYROM, του αντίστοιχου εκαλόγου για τον Έλληνα πολίτη-καταναλωτή που είναι προσβάσιµος στον ιαδικτυακό τόπο www.ebusinessforum.gr. Θα αποτελεί το «ψηφιακό µανιφέστο αρχών» των ελληνικών εταιριών και ένα σηµαντικό εργαλείο προώθησης του ελληνικού ψηφιακού επιχειρείν. Θα µπορεί να διανέµεται δωρεάν σε έντυπη µορφή στις εµπορικές εκθέσεις από κάθε εταιρικό exhibition stand, καθώς και σε ηλεκτρονική µορφή.] 3. Κατάλογος πηγών για την αποτελεσµατική εύρεση επιχειρηµατικών φορέων, αρµοδίων αρχών κ.ά. στις χώρες της Ν.Α. Ευρώπης. 4. Κατάλογος πηγών χρηµατοδότησης. 5. Κατάλογος των σηµαντικότερων επιχειρηµατικών γεγονότων (events) και εκθέσεων (exhibitions) κ.ά. 6. Τελική Αναφορά: Καταγραφή προβληµάτων, δυνατότητες άµβλυνσής τους και πλαίσιο προτάσεων. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΜΕΛΩΝ 6ης Ιουνίου 2003 στην Αθήνα 5