ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

Transcript

1 ΑΘΗΝΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ κ. ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ Καλό μεσημέρι σε όλους και καλό μήνα. Θέλω να σας ενημερώσω για το Σχέδιο Νόμου για τη διαχείριση των Αναπτυξιακών Παρεμβάσεων της Προγραμματικής Περιόδου , το οποίο εγκρίθηκε σήμερα από την Κυβερνητική Επιτροπή και θα κατατεθεί αύριο στη Βουλή προς ψήφιση. Η αποτελεσματική αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων που διασφάλισε η Κυβέρνηση για την Προγραμματική Περίοδο και με τους οποίους η καθαρή θέση της Ελλάδας ανέρχεται σε 24,6 δις. ευρώ, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιτυχία του στόχου μας για την πραγματική σύγκλιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αποτελεί έναν κύριο μοχλό για τη συνέχιση της υψηλής ανάπτυξης, τη μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας και τη σημαντική ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας. Το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) ήταν το δεύτερο μεταξύ των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης - που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή

2 Επιτροπή το Μάρτιο. Την περασμένη εβδομάδα εξάλλου υποβλήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα οκτώ τομεακά και τα πέντε περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματά του. Προηγήθηκε η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αναμένεται τα ελληνικά προγράμματα να είναι, επίσης, μεταξύ των πρώτων που θα εγκριθούν. Με το ΕΣΠΑ δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας. Και για το σκοπό αυτό διαθέτουμε περισσότερο από το 80% των πόρων στην Περιφέρεια. Το ΕΣΠΑ είναι απόλυτα συνεπές και συμπληρωματικό με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων. Εστιάζει στην άσκηση πολιτικής σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, με τρόπο που θα καταστήσει τις περιφέρειες - αλλά και τις πόλεις της χώρας - τόπους έλξης και εγκατάστασης επιχειρήσεων. Εστιάζει, επίσης, στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων των περιφερειών και στην άμβλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων. Προωθούμε την καινοτομία, την έρευνα, την επιχειρηματικότητα και τη διασύνδεσή τους. Επενδύουμε σε βιώσιμες υποδομές, που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση της ελκυστικότητας της χώρας για επενδύσεις, καθώς και της ποιότητας ζωής. Επενδύουμε στο ανθρώπινο κεφάλαιο, με στόχο τη δημιουργία περισσότερων και καλύτερα αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Ενεργοποιούμε την αυτοτροφοδοτούμενη περιφερειακή ανάπτυξη και δημιουργούμε μια δυναμική, εξωστρεφή και ανταγωνιστική οικονομία. Για την αποτελεσματική υλοποίηση του ΕΣΠΑ προετοιμάσαμε, μετά από δύο κύκλους διαβούλευσης με τους κοινωνικούς φορείς, ένα νόμο- πλαίσιο για τη διαχείριση των κοινοτικών και εθνικών πόρων, με ρυθμίσεις που συμβάλλουν στην απλούστευση των διαδικασιών, τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και την ενίσχυση της διαφάνειας. Για τη σύνταξη του Σχεδίου Νόμου ελήφθησαν υπόψη, εκτός από τις διατάξεις των νέων Κανονισμών που έχουν ενσωματωθεί σε αυτό, εξειδικευμένες μελέτες και η μέχρι σήμερα εμπειρία από τη διαχείριση των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης. 2

3 Σε αντίθεση με την Προγραμματική Περίοδο , όπου παραλάβαμε μια κατάσταση με σημαντικές αδυναμίες, στο ΕΣΠΑ επιδιώκουμε το σύστημα σχεδιασμού, διαχείρισης, υλοποίησης και ελέγχου να παρέχει εχέγγυα αποτελεσματικής λειτουργίας. Για τον λόγο αυτό, με το Σχέδιο Νόμου προωθούμε: 1. Διαυγείς ως προς τον στόχο προτεραιότητες. 2. Οκτώ τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα για περισσότερη ευελιξία κατά την υλοποίηση. Είναι τα Προγράμματα «Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας», «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα», «Ψηφιακή Σύγκλιση», «Περιβάλλον Αειφόρος Ανάπτυξη», «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», «Διοικητική Μεταρρύθμιση» και «Τεχνική Υποστήριξη Εφαρμογής». 3. Πέντε Περιφερειακά Προγράμματα: Αττικής, Μακεδονίας Θράκης, Δυτικής Ελλάδας - Πελοποννήσου -Ιονίων Νήσων, Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας - Ηπείρου και Κρήτης Νήσων Αιγαίου. 4. Σημαντικά μικρότερο αριθμό ικανών και πιστοποιημένων Φορέων Υλοποίησης, για να μην χάνονται οι πόροι σε έναν ατελείωτο λαβύρινθο. Σήμερα υπάρχουν περίπου Φορείς Υλοποίησης και στόχος μας είναι να μειωθούν κατά περίπου 90%. Για παράδειγμα, οι Φορείς Υλοποίησης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση Α Βαθμού είναι σήμερα περίπου και θα περιορισθούν σημαντικά με τη σύσταση, μεταξύ άλλων, της «Δήμος Α.Ε.». 5. Ανάπτυξη αξιόπιστου και αποτελεσματικού Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου, με απλοποίηση των διαδικασιών και στόχο την ποιότητα και τη διαφάνεια. 6. Έγκαιρο σχεδιασμό και σύσταση των απαιτούμενων φορέων για την υλοποίηση των Προγραμμάτων. Θεσπίζουμε την επιτελική εποπτεία με την ενίσχυση του ρόλου της Διυπουργικής Επιτροπής Κοινοτικών Προγραμμάτων. Εφαρμόζουμε διαδικασίες πιστοποίησης και έτσι εκσυγχρονίζουμε τη λειτουργία και 3

4 ενισχύουμε τους φορείς προγραμματισμού, διαχείρισης, ελέγχου και υλοποίησης. Προωθούμε νέα και βιώσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως είναι το Jeremy. Με τις διατάξεις του Σχεδίου Νόμου προωθείται ένα ολοκληρωμένο σύνολο ρυθμίσεων, που αποσκοπεί στην ουσιαστική βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος διαχείρισης των δημόσιων πόρων. Αναβαθμίζονται οι διοικητικοί μηχανισμοί που εμπλέκονται στην υλοποίηση των έργων. Υποστηρίζονται ενεργά οι φορείς της Αυτοδιοίκησης που αποτελούν βασικό κεφάλαιο της νέας προγραμματικής περιόδου. Και εισάγονται ρυθμίσεις για τη βελτίωση του θεσμικού περιβάλλοντος, με βάση το οποίο υλοποιούνται τα έργα. Η ορθή και αποτελεσματική διαχείριση των πόρων απαιτεί κατάλληλες, αποτελεσματικές και διαφανείς δομές στις κεντρικές και περιφερειακές διοικήσεις, οι οποίες πρέπει να είναι ικανές να ασκούν τα καθήκοντα που απορρέουν από το νέο κανονιστικό πλαίσιο (δημόσιες συμβάσεις, δημοσιονομικός έλεγχος, παρακολούθηση, αξιολόγηση κ.λ.π.). Επίσης απαιτεί και φορείς υλοποίησης ικανούς να σχεδιάζουν και να υλοποιούν υψηλής ποιότητας έργα. Στο πλαίσιο αυτό αξιοποιούμε τις υφιστάμενες δομές και την εμπειρία του στελεχιακού δυναμικού του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου του Γ ΚΠΣ. Δημιουργούμε και με αυτό τον τρόπο τη δυνατότητα άμεσης ενεργοποίησης των προγραμμάτων της περιόδου , τις απαραίτητες συνθήκες για την ομαλή μετάβαση από την Γ στην Δ Προγραμματική Περίοδο και επιτυγχάνουμε μικρότερο κόστος εγκατάστασης και αρχικής λειτουργίας των νέων συστημάτων. Παράλληλα, για την αντιμετώπιση των αδυναμιών που έχουν εντοπιστεί στο υφιστάμενο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου προβλέπονται μέτρα που αφορούν: Στη βελτίωση της λειτουργίας των ειδικών υπηρεσιών και τον περιορισμό του διοικητικού κόστους (Εσωτερικός κανονισμός 4

5 λειτουργίας και πιστοποίηση - Εισαγωγή συστήματος ηλεκτρονικής επικοινωνίας -Θεσμοθέτηση ετήσιου προγραμματισμού - Θεματικές δικτυώσεις). Στην επιτάχυνση των διαδικασιών στο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου και την ενίσχυση της διαφάνειας (Ανοικτές προκηρύξεις - Προθεσμίες για την ολοκλήρωση των διαδικασιών προέγκρισης Περιορισμός των διαδικασιών συντονισμού {Για παράδειγμα για έργα υποδομής προϋπολογισμού κάτω των 5 εκατ. ευρώ δεν χρειάζεται η προέγκριση της Εθνικής Επιτροπής Συντονισμού} - Επιτάχυνση εγγραφής έργων στο ΠΔΕ - Επιτάχυνση έκδοσης αποτελεσμάτων ελέγχων κ.α.). Στην ενίσχυση της διαφάνειας και την ενδυνάμωση των ανταγωνιστικών διαδικασιών, με στόχο τη μεγιστοποίηση της συνεισφοράς των έργων στους αναπτυξιακούς στόχους και τον περιορισμό των περιφερειακών ανισοτήτων. Εφαρμόζουμε κατά κανόνα τη συγκριτική αξιολόγηση επιλογής έργων, θέτουμε ελάχιστο όριο προϋπολογισμού έργων, δημοσιοποιούμε τις αποφάσεις έγκρισης και ανάκλησης έργων και εισάγουμε τις ανοικτές προκηρύξεις για όλη την Προγραμματική Περίοδο. Στην πρόληψη πιθανών αστοχιών, με την παράλληλη ενίσχυση της ουσιαστικής παρακολούθησης των έργων. Οι διαχειριστικές αρχές ασκούν συστηματικά προληπτικούς ελέγχους. Στην ενίσχυση των μηχανισμών συντονισμού και στη θέσπιση κανόνων για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, το οποίο είναι το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Στις διατάξεις του Σχεδίου Νόμου προβλέπονται, επίσης, τα ακόλουθα: Η σαφής περιγραφή των αρμοδιοτήτων διαχείρισης των ΠΕΠ Η κατάργηση του βέτο του Προέδρου της Επιτροπής Παρακολούθησης Η υποστήριξη των Περιφερειών στο σχεδιασμό των αναπτυξιακών 5

6 παρεμβάσεων με τη σύσταση των Αναπτυξιακών Οργανισμών Περιφέρειας Η ενίσχυση των διαδικασιών προγραμματισμού σε τοπικό επίπεδο. Ο περιορισμός των παρεμβάσεων των κεντρικών φορέων στις διαδικασίες επιλογής πράξεων. Η εισαγωγή νέων χρηματοοικονομικών εργαλείων και συνολικών επιχορηγήσεων (JEREMY). Η θέσπιση κινήτρων στους φορείς που υλοποιούν επιτυχώς τους στόχους τους. Η βελτίωση της διαχειριστικής ικανότητας των φορέων εκτέλεσης έργων, με την εισαγωγή συστήματος επιβεβαίωσης της διαχειριστικής επάρκειας των δικαιούχων και την παράλληλη υποστήριξη των φορέων της αυτοδιοίκησης για την ανταπόκρισή τους σε αυτό. Η υποστήριξη των φορέων της Αυτοδιοίκησης στην υλοποίηση έργων, με στόχο την έγκαιρη απόδοση των έργων αυτών στις τοπικές κοινωνίες στην ενδεδειγμένη ποσότητα και ποιότητα (ομάδες υποστήριξης, ΔΗΜΟΣ Α.Ε.). Η επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων, με την απλοποίηση των δικαιολογητικών συμμετοχής σε διαγωνισμούς, τη θεσμοθέτηση συντονιστή για την παρακολούθηση της εκτέλεσης μεγάλων έργων κ.λπ. Επίσης, με άλλες διατάξεις του Σχεδίου Νόμου καθορίζονται οι δομές και οι βασικές λειτουργίες του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και του Επιχειρησιακού Προγράμματος Αλιείας και προβλέπονται ρυθμίσεις για ειδικά θέματα που σχετίζονται με την εφαρμογή τους. Με το Σχέδιο Νόμου θέτουμε στη διάθεση των φορέων, που έχουν την ευθύνη διαχείρισης των επιχειρησιακών προγραμμάτων, έναν αξιόπιστο και 6

7 υψηλού επιπέδου μηχανισμό. Η ενίσχυση της διοικητικής αποτελεσματικότητας των δομών διαχείρισης και υλοποίησης του ΕΣΠΑ, με τη συγκρότηση σύγχρονων και ευέλικτων υπηρεσιών στη Δημόσια Διοίκηση, αποτελούν αναγκαίους όρους για την αποτελεσματική αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων, αλλά και μοχλό περαιτέρω αναβάθμισης της Δημόσιας Διοίκησης. Με το ΕΣΠΑ είναι, ίσως, η τελευταία φορά που η χώρα μας θα έχει τέτοιους πόρους στη διάθεσή της. Το ΕΣΠΑ είναι ένα μεταβατικό στάδιο, κατά το οποίο η ανάπτυξη της χώρας θα απεξαρτηθεί και θα αποσυνδεθεί σταδιακά από τους κοινοτικούς πόρους. Με τη σωστή αξιοποίηση αυτών των πόρων, η Ελλάδα θα γίνει έως το 2013 πιο παραγωγική, πιο εξωστρεφής και πιο ανταγωνιστική. Η οικονομία θα γίνει πιο δυναμική, με έμφαση στη γνώση, την καινοτομία και το ανθρώπινο δυναμικό. Μπορούμε να φτάσουμε μέσα στη νέα προγραμματική περίοδο στην πλήρη σύγκλιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση των «17». Η Ελλάδα θα βρεθεί έτσι στους πρωτοπόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα αποκτήσει έναν καινούριο ρόλο. Και το γεγονός αυτό θα έχει πολλαπλά οφέλη για τη χώρα, όχι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά. 7