Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 7: Σχεδιασμός εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία
Σκοποί ενότητας Να προβληματιστούν οι φοιτητές σχετικά με τα στοιχεία που πρέπει να λάβουν υπόψη τους για τον σχεδιασμό μιας δραστηριότητας. Να συζητήσουν βάσει δικών τους προτάσεων και παραδειγμάτων για τη διαδικασία σχεδιασμού δραστηριοτήτων.
Περιεχόμενα ενότητας Ο σχεδιασμός διδακτικών δραστηριοτήτων
Λέξεις κλειδιά Δραστηριότητα, στόχοι, περιεχόμενο, υλικά, αξιολόγηση
Μια εκπαιδευτική δραστηριότητα Πώς προσδιορίζεται κατά τη γνώμη σας; Σημειώστε ποια θεωρείτε ότι είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της. Τίτλος Ενότητας 5
Τι πιστεύετε ότι χρειάζεται να σκεφτείτε για να σχεδιάσετε μια δραστηριότητα ;(1) γνωστικά αντικείμενα μαθησιακά περιεχόμενα(πρόγραμμα Σπουδών έννοιες, διαδικασίες) διδακτικοί/μαθησιακοί στόχοι (επιδιωκόμενες γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις) στόχος συγκεκριμένος, μετρήσιμος, ρεαλιστικός, σε συγκεκριμένο χρόνο. Λαμβάνεται υπόψη το επίπεδο ανάπτυξης, τα ενδιαφέροντα, οι εμπειρίες και οι συνήθεις πρακτικές των παιδιών.
Τι πιστεύετε ότι χρειάζεται να σκεφτείτε για να σχεδιάσετε μια δραστηριότητα ;(2) μεθοδολογία και περιεχόμενο (πώς θα εμπλακούν τα παιδιά; Ατομικά; Σε ομάδες; Ποιες πληροφορίες θα πάρουν, τι θα επεξεργαστούν, πού θα καταλήξουν;) υλικά (καταλληλότητα, τρόπος χρήσης, ενδιαφέρον) χρόνος και χώρος αξιολόγηση αναστοχασμός (παρατήρηση και καταγραφή αντιδράσεων/ιδεών/ερωτήσεων παιδιών, σχέση με στόχους ο δικός σας ρόλος- προβλήματα)
Όλα τα προηγούμενα χρειάζεται να τα σκεφτείτε σε σχέση με τις θεωρητικές παραδοχές για τη μάθηση το πλαίσιο της τάξης στην οποία θα υλοποιηθεί η δραστηριότητα. κατανόηση του πλαισίου της τάξης (χαρακτηριστικά και ενδιαφέροντα των παιδιών, ιδέες, βιώματα δυναμική της ομάδας κ.λπ.) = οι δραστηριότητες που προτείνονται να έχουν νόημα και να κινητοποιούν τα παιδιά Ο ρόλος της παρατήρησης & της καταγραφής είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Τίτλος Ενότητας 8
Παράδειγμα Υποθέστε ότι θέλετε να σχεδιάσετε μια δραστηριότητα η οποία να εντάσσεται στο θέμα «το ανθρώπινο σώμα». Καταγράψτε τις ιδέες σας. Από πού ξεκινάτε;;; Προσοχή: δε θα ξεκινήσετε από την περιγραφή του περιεχομένου. Γιατί;;;
Οι μαθησιακοί στόχοι είναι σημαντικοί http://dipe-aathin.att.sch.gr/0602_ Odhgos_gia_Nhpiagw geio_nps.pdf
Σαφήνεια στη διατύπωση των στόχων Η σαφήνεια στη διατύπωση των διδακτικών στόχων είναι σημαντική γιατί (Mager, 1985) συμβάλλει στην κατανόηση του λόγου για τον οποίο το παιδί χρειάζεται να προσπαθήσει να κάνει κάτι (νόημα) βοηθά στην επιλογή εκπαιδευτικού υλικού, χρόνου & μέσων που διατίθενται διευκολύνει στην επιλογή του τρόπου αξιολόγησης
Παρατηρείστε και σχολιάστε τους παρακάτω στόχους Να διακρίνουν τα μέρη του ανθρώπινου σώματος και να παρουσιάσουν με διάφορους τρόπους τη λειτουργία τους Να αντιληφθούν ότι υπάρχει σκελετός στο εσωτερικό του σώματος, να αναγνωρίζουν τα βασικά μέρη του ανθρώπινου σκελετού και να χρησιμοποιούν αντίστοιχο λεξιλόγιο π.χ. κρανίο, λεκάνη, σπονδυλική στήλη.
Η διατύπωση του στόχου Τα παιδιά να + ρήμα (τι θέλουμε να μπορούν να κάνουν) π.χ. αναπαραστήσουν, διατυπώσουν, καταγράψουν, συσχετίσουν, διαπιστώσουν, αποφασίσουν, εξοικειωθούν + μαθησιακό περιεχόμενο (σχετίζεται με το διδακτικό αντικείμενο Προσοχή: ο στόχος δεν μπορεί να είναι δραστηριότητα!! (να γράψουν, να ζωγραφίσουν, να κάνουν λίστα )
Αφού επιλέξεις έναν στόχο, σκέφτεσαι Ανταποκρίνεται ο στόχος στις απαιτήσεις του διδακτικού αντικειμένου που θα επεξεργαστείς με τα παιδιά; Συνδέεται ο στόχος με τις ικανότητες και εμπειρίες των παιδιών της τάξης στην οποία πραγματοποιείς την πρακτική σου; Θα συμμετέχουν όλα τα παιδιά στη δραστηριότητα μέχρι το τέλος; Μπορεί ο στόχος να επιτευχθεί από όλα τα παιδιά; Υπάρχουν διαβαθμίσεις ή εναλλακτικές διαδικασίες για αυτούς που θα δυσκολευτούν ή γι αυτούς που θα τελειώσουν νωρίτερα τη δραστηριότητα; Μπορεί να υλοποιηθεί με βάση το παρεχόμενο υλικό και τον χρόνο που διατίθεται; Με βάση ποια κριτήρια (προϊόντα ή διαδικασίες) θα αξιολογηθεί η επιτυχία του στόχου; Τίτλος Ενότητας 14
Σχέση στόχου, περιεχομένου, διαδικασίας, αξιολόγησης Κάθε επιλογή συνδέεται και επηρεάζει την επόμενη. Π.χ. στόχος διερεύνησης, έννοιες-κλειδιά, διαδικασία διατύπωσης ερωτημάτων, παρατήρησης και καταγραφής, παρουσίαση/συζήτηση αποτελεσμάτων και εξαγωγή συμπερασμάτων, διαδικασία αυτοαξιολόγησης.
Συζήτηση Οι φοιτητές μελετούν και σχολιάζουν παραδείγματα δραστηριοτήτων από διάφορες πηγές (βιβλία δραστηριοτήτων για το νηπιαγωγείο που κυκλοφορούν στο εμπόριο).
Τέλος Ενότητας
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Πατρών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Μαρία Καμπεζά, «Προσχολική Παιδαγωγική». Ενότητα 7: Σχεδιασμός εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/pn1485/index.php?vis=5783
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.