ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ του ΚΡΑΤΟΥΣ Οικονομίδου Άννα-Ιωάννα Α.Μ. 1340200400316 Α Εξάμηνο Τομέας Συνταγματικού Δικαίου Έτος 2004-2005
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος Κεφάλαιο Πρώτο: Πρώτη Προσέγγιση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.) 1. Ορισμός σελ. 1 2. Αρμοδιότητες σελ. 3 3. Βασική Διάρθρωση σελ. 4 4. Ετήσια Έκθεση σελ. 4 Κεφάλαιο Δεύτερο: Συγκρότηση, Αρμοδιότητες και Λειτουργία 5. Συγκρότηση και Αρμοδιότητες σελ. 5 6. Λειτουργία σελ. 7 Κεφάλαιο Τρίτο: Πρόεδρος Νομικού Συμβουλίου και άλλες Υπηρεσίες 7. Πρόεδρος Ν.Σ.Κ. σελ. 9 8. Υπηρεσίες σελ. 11 Περίληψη Βιβλιογραφία
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση και τη λειτουργία του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους καθώς και τα σχετικά με την υπηρεσιακή κατάσταση των λειτουργών και υπαλλήλων που υπηρετούν σε αυτό. Στην αρμοδιότητα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ανήκουν ιδίως η δικαστική υποστήριξη και εκπροσώπηση του Δημοσίου και η αναγνώριση απαιτήσεων κατά του Δημοσίου ή ο συμβιβασμός σε διαφορές με αυτό. Στο κύριο προσωπικό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους έχουν ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 88 παράγραφοι 2 και 5 και 90 παράγραφος 5. (Σ100Α) Αρχικά θα πρέπει να επισημανθεί ότι το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, αν και δεν αναφέρεται συχνά σε βιβλιογραφίες, καλύπτει ένα μεγάλο πεδίο εργασιών, σημαντικότατων για την έννομη τάξη (βλ. σχεδιάγραμμα). Γνωστό ως ο δικηγόρος του Δημοσίου υποστηρίζει, εκπροσωπεί, συμβιβάζει. Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται στη συγκρότηση και λειτουργία του, παίρνοντας πληροφορίες κυρίως από την Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Στα κεφάλαια που ακολουθούν γίνεται λόγος για τις αρμοδιότητες, τη βασική διάρθρωση, την Ετήσια Έκθεση, τη συγκρότηση και λειτουργία των τμημάτων που το αποτελούν καθώς είναι ένα συλλογικό όργανο αλλά και για τον Πρόεδρο του και τις λοιπές Υπηρεσίες.
Κεφάλαιο Πρώτο ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (Ν.Σ.Κ.)
1. Ορισμός Στο ερώτημα «τι είναι το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους» δίνει μια πρώτη απάντηση το Σύνταγμα στο άρθρο 100Α: Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση και τη λειτουργία του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, καθώς και τα σχετικά με την υπηρεσιακή κατάσταση των λειτουργών και υπαλλήλων που υπηρετούν σε αυτό. Στην αρμοδιότητα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ανήκουν ιδίως η δικαστική υποστήριξη και εκπροσώπηση του Δημοσίου και η αναγνώριση απαιτήσεων κατά του Δημοσίου ή ο συμβιβασμός σε διαφορές με αυτό. Στο κύριο προσωπικό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους έχουν ανάλογη εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 88 παράγραφοι 2 και 5 και 90 παράγραφος 5. 1 Δίνεται έμφαση σε κάποιες κύριες αρμοδιότητες του Ν.Σ.Κ. αλλά πρώτιστα ο συντακτικός νομοθέτης παραπέμπει σε νόμο, ο οποίος δεν είναι άλλος από τον νόμο υπ` αριθμό 3086. Στο κεφάλαιο Α του πρώτου μέρους και συγκεκριμένα στο άρθρο 1 θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι υπάρχει ένας υποτυπώδης ορισμός: Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Ν.Σ.Κ.) αποτελεί ενιαία, ανώτατη Αρχή του Κράτους και υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών. Αναλόγως στο Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Γ. Μπαμπινιώτη θα βρούμε τον ακόλουθο ορισμό στο αναζητούμενο λήμμα: Νομικό Συμβούλιο του Κράτους(το), ένα από τα ανώτατα συλλογικά όργανα της κεντρικής διοικήσεως, που υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Οικονομικών και λειτουργεί ως δικηγόρος, νομικός παραστάτης και σύμβουλος του κράτους 2 1. Σ88, 2: Οι αποδοχές των δικαστικών λειτουργών είναι ανάλογες με το λειτούργημά τους. Τα σχετικά με την βαθμολογική και μισθολογική τους εξέλιξη και με την κατάστασή τους γενικά καθορίζονται με ειδικούς νόμους Σ88, 5: Οι δικαστικοί λειτουργοί, έως και το βαθμό του εφέτη ή του αντεισαγγελέα εφετών και τους αντιστοίχους με αυτούς βαθμούς, αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το εξηκοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους και όλοι όσοι έχουν βαθμούς ανώτερους από αυτούς ή τους αντίστοιχους με αυτούς αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής θεωρείται σε κάθε περίπτωση ως ημέρα που συμπληρώνεται το όριο αυτό η 30η Ιουνίου του έτους της αποχώρησης του δικαστικού λειτουργού. Σ90, 5:Οι προαγωγές στις θέσεις του προέδρου και του αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου ενεργούνται με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, με επιλογή μεταξύ των μελών του αντίστοιχου
ανώτατου δικαστηρίου, όπως νόμος ορίζει. Η προαγωγή στη θέση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ενεργείται με όμοιο διάταγμα, με επιλογή μεταξύ των μελών του Αρείου Πάγου και των αντεισαγγελέων του, όπως νόμος ορίζει. Η προαγωγή στη θέση του γενικού επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ενεργείται με όμοιο διάταγμα με επιλογή μεταξύ των μελών του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της αντίστοιχης Γενικής Επιτροπείας, όπως νόμος ορίζει. Η προαγωγή στις θέσεις του γενικού επιτρόπου των διοικητικών δικαστηρίων ενεργείται με όμοιο επίσης διάταγμα με επιλογή μεταξύ των μελών της αντίστοιχης Γενικής Επιτροπείας και των προέδρων εφετών των διοικητικών δικαστηρίων, όπως νόμος ορίζει. Η θητεία του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και των Γενικών Επιτρόπων των διοικητικών δικαστηρίων και του Ελεγκτικού Συμβουλίου δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των τεσσάρων ετών ακόμα και αν ο δικαστικός λειτουργός που κατέχει τη θέση δεν καταλαμβάνεται από το όριο ηλικίας. Ο τυχόν υπολειπόμενος μέχρι τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας χρόνος λογίζεται ως πραγματική συντάξιμη υπηρεσία, όπως νόμος ορίζει. 2. Γ. Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Με σχόλια για τη σωστή χρήση των λέξεων), Αθήνα 1998, σελ. 1998
2. Αρμοδιότητες Στην αρμοδιότητα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ανήκουν η δικαστική υπεράσπιση των συμφερόντων του Κράτους και γενικότερα η νομική υποστήριξή του, η υποστήριξη των υποθέσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 3, η υποστήριξη των υπηρεσιών της Διοίκησης σε θέματα κοινοτικού δικαίου και η διενέργεια όλων των δικαστικών πράξεων, που αναφέρονται στο άρθρο 6 της Πολυμερούς Σύμβασης Περί διεκδικήσεως διατροφής εις την αλλοδαπήν και ανάγονται στα καθήκοντα του Υπουργείου Δικαιοσύνης. 4 Επίσης στην αρμοδιότητα του Ν.Σ.Κ. υπάγεται η διεξαγωγή των δικαστικών πράξεων, που προβλέπονται στις διεθνείς συμβάσεις δικαστικής αρωγής σε ποινικές, αστικές και εμπορικές υποθέσεις, στις οποίες η Ελλάδα είναι συμβαλλόμενο μέρος και συνιστούν καθήκοντα του Υπουργείου Δικαιοσύνης ως κεντρικής αρχής, η καθοδήγηση των ενεργειών της Διοίκησης με νομικές γνωμοδοτήσεις, η αναγνώριση απαιτήσεων κατά του δημοσίου, ο συμβιβασμός σε διαφορές με αυτό και η ρύθμιση χρεών πτωχών οφειλετών του Δημοσίου. Επιπρόσθετα, το Ν.Σ.Κ. γνωμοδοτεί για την υπαγωγή διαφορών του Δημοσίου σε διαιτησία και ορίζει του διαιτητές του, υπερασπίζεται τους δημοσίους υπαλλήλους σε ποινικά δικαστήρια εφόσον προβλέπεται αυτό από ειδική διάταξη νόμου, γνωμοδοτεί για το παραδεκτό και βάσιμο των αναιρέσεων του Δημοσίου και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) 5, επεξεργάζεται σχέδια νόμων, διαταγμάτων και κανονιστικών υπουργικών αποφάσεων που παραπέμπονται αρμοδίως σε αυτό και τέλος υπερασπίζεται δικαστικώς και υποστηρίζει νομικώς Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές, των οποίων η νομική υπηρεσία διεξάγεται από το Ν.Σ.Κ. ή από μέλη του. 3. Με την επιφύλαξη των διατάξεων των άρθρων 9 και 15 του Οργανισμού του Υπουργείου Εξωτερικών. Έγινε κύρωση με το άρθρο πρώτο του Ν. 2594/1998 (ΦΕΚ 62Α ) και το άρθρο 56 παρ. 3 περ. α έως ε του Π.Δ. 230/1998 (ΦΕΚ 177 Α ) 4. Έγινε κύρωση με το Ν.Δ. 4421/1964 (ΦΕΚ 215 Α ) 5. Σύμφωνα με το άρθρο 12 του Ν. 2298/1995 (ΦΕΚ 62 Α )
3. Βασική Διάρθρωση Οι εργασίες του Ν.Σ.Κ. διεξάγονται από: α) την Κεντρική Υπηρεσία β)τα Γραφεία Νομικών Συμβούλων γ)τα Ειδικά Γραφεία Νομικών Συμβούλων δ)τα Δικαστικά Γραφεία ε)τους δικηγόρους του Δημοσίου, όπου δεν λειτουργούν Γραφεία Νομικών Συμβούλων ή Δικαστικά Γραφεία στ)τους δικηγόρους αλλοδαπής 4. Ετήσια Έκθεση Η Ετήσια Έκθεση, η οποία συντάσσεται από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, υποβάλλεται στον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών και κατατίθεται στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων εντός του μηνός Μαρτίου κάθε έτους. Στην έκθεση αυτήν καταγράφεται και αποτιμάται το έργο του Ν.Σ.Κ. του προηγούμενου έτους. Σε αυτήν περιλαμβάνονται παρατηρήσεις και εισήγηση για τις ρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που εντοπίζονται, με ειδικότερη αναφορά στην έκβαση των υποθέσεων της ακυρωτικής διαδικασίας, την επισήμανση των αιτίων ακύρωσης κανονιστικών ή ατομικών πράξεων της Διοίκησης.
Κεφάλαιο Δεύτερο ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ, ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
5. Συγκρότηση και Αρμοδιότητες Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους είναι ένα κατεξοχήν συλλογικό όργανο. Ως τέτοιο λοιπόν όργανο λειτουργεί σε Ολομέλεια, Τμήματα και Τριμελείς Επιτροπές. Η Ολομέλεια συγκροτείται από τον Πρόεδρο, τους Αντιπροέδρους και τους Νομικούς Συμβούλους ως μέλη με ψήφο. Για την ύπαρξη απαρτίας απαιτείται η παρουσία του μισού πλέον ενός από το συνολικό αριθμό των μελών που υπηρετούν κάθε φορά. Στην Ολομέλεια προεδρεύει ο Πρόεδρος. Σε περίπτωση απουσίας του ή κωλύματος παρίσταται ως πρόεδρος ο αρχαιότερος από τους Αντιπροέδρους. Στην αρμοδιότητα της Ολομέλειας ανήκει η γνωμοδότηση σχετικά με την υποβολή διαφορών του Δημοσίου σε διαιτησία και το διορισμό των διαιτητών του, υποθέσεις που παραπέμπονται σε αυτήν από τον Πρόεδρο του Ν.Σ.Κ. ή κάποιο τμήμα, ερωτήματα για τα οποία ζητείται από τον Πρόεδρο της Βουλής ή τον Υπουργό απευθείας η γνώμη της ή για τα οποία προηγήθηκε γνωμοδότηση Τμήματος, η οποία δεν έγινε αποδεκτή και ζητείται αρμοδίως η παραπομπή σε αυτήν. Επίσης είναι αυτή που παίρνει την τελική απόφαση για νομικό ζήτημα μείζονος σημασίας ή σχετικό με την λειτουργία του Ν.Σ.Κ. και των υπηρεσιακών μονάδων του ύστερα από εισαγωγή του Προέδρου του Ν.Σ.Κ. Με απόφαση του Προέδρου του Ν.Σ.Κ. ορίζεται για κάθε δικαστικό έτος ο αριθμός και η συγκρότηση των Τμημάτων. Απαιτείται η παρουσία του μισού πλέον ενός των Νομικών Συμβούλων, που έχουν οριστεί και υπηρετούν κάθε φορά, για την ύπαρξη απαρτίας κάθε τμήματος. Ως πρόεδρος κάθε τμήματος είναι ένας Αντιπρόεδρος ενώ σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος του προεδρεύει ο παριστάμενος αρχαιότερος Νομικός Σύμβουλος. Στην αρμοδιότητα των Τμημάτων υπάγονται υποθέσεις που παραπέμπονται από Επιτροπή λόγω της σπουδαιότητάς τους ή επειδή δεν είναι για αυτές αρμόδιες οι Επιτροπές, το παραδεκτό των αναιρέσεων και το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων αυτών που ασκούνται από το Δημόσιο, τις Ν.Π.Δ.Δ., τις Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές των οποίων η νομική υπηρεσία διεξάγεται από το Ν.Σ.Κ.. Επιπρόσθετα γνωμοδοτούν για τα σχέδια νόμου, διαταγμάτων ή κανονιστικών υπουργικών αποφάσεων που παραπέμπονται στο Ν.Σ.Κ. για επεξεργασία αλλά και σε ερωτήματα της Βουλής των Ελλήνων που υπογράφονται από τον Πρόεδρο ή τον Γενικό Γραμματέα της Βουλής 6. 6. Επίσης τα Τμήματα αποφαίνονται για υποθέσεις και ερωτήματα της Διοίκησης που υπογράφονται από τον Υπουργό, Αναπληρωτή Υπουργό, Υφυπουργό και Γενικό Γραμματέα Υπουργείου εφόσον ο τελευταίος είναι ειδικά εξουσιοδοτημένος και μόνο για θέματα της αρμοδιότητάς του.
Στις εργασίες της Ολομέλειας και των Τμημάτων μετέχουν οι Πάρεδροι. Μετέχουν όμως ως εισηγητές σε υποθέσεις που τους έχουν ανατεθεί με γνώμη χωρίς ψήφο. Η παράσταση Δικαστικών Αντιπροσώπων στις συνεδριάσεις κατά τη συζήτηση υποθέσεων τις οποίες έχουν χειριστεί, για παροχή εξηγήσεων ή διευκρινήσεων, αποτελεί σύνηθες φαινόμενο. Η Τριμελής Επιτροπή συγκροτείται από έναν Αντιπρόεδρο ή έναν Νομικό Σύμβουλο, τον εισηγητή της υπόθεσης και από ένα άλλο μέλος του Ν.Σ.Κ., που υπηρετεί στην υπηρεσιακή αυτή μονάδα. Τριμελής Επιτροπή λειτουργεί στην Κεντρική Υπηρεσία του Ν.Σ.Κ., στα Γραφεία Νομικών Συμβούλων και στα Ειδικά Γραφεία Νομικών Συμβούλων. Η ίδια επιτροπή συγκροτείται και στα Δικαστικά Γραφεία στα οποία υπηρετούν τουλάχιστον τρία μέλη του Ν.Σ.Κ.. 7 Όλα τα μέλη των Επιτροπών έχουν δικαίωμα ψήφου. Προεδρεύει ο ανώτερος κατά βαθμό ενώ επί ομοιοβάθμων μελών ο αρχαιότερος. Οι Επιτροπές γνωμοδοτούν για τη συμβιβαστική επίλυση διαφορών ή αναγνώριση απαιτήσεων κατά του Δημοσίου, τη μη άσκηση αγωγών ή άλλων ενδίκων βοηθημάτων από το Δημόσιο και την παραίτηση από αγωγές ή άλλα ένδικα βοηθήματα που ασκήθηκαν καθώς και την αποδοχή αγωγών ή άλλων ένδικων βοηθημάτων που ασκήθηκαν κατά του Δημοσίου. Στην αρμοδιότητά τους υπάγεται η ρύθμιση χρεών πτωχών οφειλετών του εφόσον το αντικείμενο της διαφοράς δεν υπερβαίνει το ποσό της καθ ύλην αρμοδιότητας του Μονομελούς Πρωτοδικείου. Ακόμα είναι αυτές που αποφασίζουν για τη μη άσκηση ενδίκων μέσων κατά δικαστικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί και για την παραίτηση από ένδικα μέσα που έχουν ασκηθεί. Συγκεκριμένα η Επιτροπή της Κεντρικής Υπηρεσίας αποφαίνεται σε θέματα αρμοδιότητάς της για υποθέσεις επαρχιών στις οποίες δεν λειτουργούν Δικαστικά Γραφεία ή εάν στα Δικαστικά Γραφεία που λειτουργούν δεν είναι δυνατή η συγκρότηση Επιτροπής ή σε υποθέσεις Γραφείων Νομικών Συμβούλων ή Ειδικών Γραφείων Νομικών Συμβούλων στα οποία δεν είναι δυνατή η συγκρότηση Επιτροπής εξαιτίας του αριθμού των υπηρετούντων σε αυτά μελών του Ν.Σ.Κ.. 8 7. Το ένα τουλάχιστον από τα τρία αυτά μέλη είναι Πάρεδρος, ο οποίος συμμετέχει σε αυτήν υποχρεωτικά. 8. Ο καθορισμός του τρόπου, των προϋποθέσεων και της διαδικασίας άσκησης των αρμοδιοτήτων (της Επιτροπής της Κεντρικής Υπηρεσίας) αποφασίζεται από τον Πρόεδρο του Ν.Σ.Κ.
6. Λειτουργία Οι υποθέσεις και τα ερωτήματα στις συνεδριάσεις της Ολομέλειας, των Τμημάτων και των Επιτροπών φέρονται για συζήτηση ύστερα από έγγραφη εισήγηση. Η τελευταία διανέμεται στην Ολομέλεια τουλάχιστον έξι μέρες, στα δε τμήματα τουλάχιστον τρεις μέρες πριν από την συνεδρίασή τους, για ενημέρωση των μελών τους. Η εισήγηση περιέχει υποχρεωτικά πλήρη έκθεση του πραγματικού και νομικού μέρους της υπόθεσης, με παράθεση του κειμένου των διατάξεων, που πρέπει να εφαρμοστούν, της ερμηνείας τους και της λύσης, που προτείνεται. 9 Για τις συνεδριάσεις της Ολομέλειας, των Τμημάτων και των Επιτροπών γίνεται σύνταξη πρακτικών, με εξαίρεση τα γνωμοδοτικά θέματα. Τα πρακτικά γνωμοδοτήσεων σε δικαστικές και εξώδικες υποθέσεις, των μεν Επιτροπών υπογράφονται από τους μετέχοντες, της δε Ολομέλειας και των Τμημάτων από τον προεδρεύοντα και τον γραμματέα. Οι γνωμοδοτήσεις σε ερωτήματα της Ολομέλειας και των Τμημάτων υπογράφονται από τον εισηγητή και τον Πρόεδρο τους ενώ εκδίδονται με πλειοψηφία των παρόντων μελών που έχουν ψήφο, οι οποίοι εκφέρουν την γνώμη τους κατά σειρά αρχαιότητας, αρχίζοντας από τον νεότερο (γνωμοδοτήσεις σε δικαστικές και εξώδικες υποθέσεις). 10 Οι γνωμοδοτήσεις δεν δημιουργούν δικαίωμα υπέρ οποιουδήποτε τρίτου, πριν από την αποδοχή τους με επισημειωματική πράξη από τον Πρόεδρο της Βουλής, τον αρμόδιο Υπουργό ή το Διοικητικό Συμβούλιο Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου ή άλλο κατά νόμο αρμόδιο όργανο. Μετά την αποδοχή αποτελούν πράξεις υποχρεωτικές για τη Διοίκηση ή το Νομικό Πρόσωπο ή την Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή. Τα πρακτικά γνωμοδοτήσεων σε δικαστικές και εξώδικες υποθέσεις αλλά και όσα αναφέρονται σε περιοδικές παροχές ανεξαρτήτως ποσού εγκρίνονται από τον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών. Πρακτικά με χρηματικό αντικείμενο μέχρι ποσού 6.000 εγκρίνονται από τον Πρόεδρο του Ν.Σ.Κ. εκτός εκείνων που αφορούν υποθέσεις μείζονος σημασίας ή έχουν ευρύτερες δημοσιονομικές επιπτώσεις. 11 Τα πρακτικά σε υποθέσεις ακυρωτικής διαδικασίας εγκρίνονται από τον αρμόδιο κατά περίπτωση Υπουργό. Πριν από την έγκριση τους δεν δημιουργούν δικαίωμα υπέρ οποιουδήποτε τρίτου ούτε χορηγείται αντίγραφο τους. Μετά από την έγκρισή τους, εκτελούνται υποχρεωτικά από την Διοίκηση και δεν υπόκεινται σε παραπέρα έλεγχο. Σε κάθε περίπτωση δεν χορηγείται αντίγραφο των εισηγήσεων σε ερωτήματα ή σε δικαστικές ή εξώδικες υποθέσεις.
9. Η διαδικασία δεν τηρείται σε εξαιρετικές περιπτώσεις (θέματα ή υποθέσεις επείγουσας φύσης) ύστερα από άδεια του Προέδρου του Ν.Σ.Κ. ή του Προέδρου του Τμήματος ή του προεδρεύοντα της Επιτροπής. Οι εισηγήσεις συνοδεύονται υποχρεωτικά από αντίγραφα όλων των δικογράφων της υπόθεσης, καθώς και όλων των κρίσιμων για την διάγνωση της διαφοράς λοιπών εγγράφων (ΦΕΚ 324/2002, άρθρο 7, σελ. 6517) 10. Σε περίπτωση διατύπωσης περισσοτέρων από δύο γνώμες, αυτοί που εκφράζουν την ασθενέστερη οφείλουν να προσχωρήσουν σε μία από τις επικρατέστερες. Εάν υπάρξει ισοψηφία γίνεται ψηφοφορία για να αποκλειστεί μία από αυτές. Αυτοί που εκφράζουν την γνώμη που αποκλείεται οφείλουν να προσχωρήσουν σε μία από τις άλλες, έως ότου σχηματιστεί πλειοψηφία. Αν υπάρξει ισοψηφία στη Ολομέλεια υπερισχύει η ψήφος του Προέδρου ενώ στις συνεδριάσεις των Τμημάτων η υπόθεση παραπέμπεται στην Ολομέλεια. Στις συνεδριάσεις των Επιτροπών, αν δε σχηματιστεί πλειοψηφία, η υπόθεση παραπέμπεται στο αρμόδιο Τμήμα. Η γνώμη της μειοψηφίας περιέχεται στις γνωμοδοτήσεις και τα πρακτικά με την αιτιολογία της. Επίσημο αντίγραφο κάθε γνωμοδότησης αποστέλλεται στην αντίστοιχη υπηρεσία, που επιμελήθηκε για την υποβολή του ερωτήματος, η οποία υποχρεούται να ενεργήσει για την αποδοχή ή μη αυτής (ΦΕΚ 324/2002, άρθρο 7, παράγραφος 2) 11. Το ποσό των 6.000 μπορεί να αναπροσαρμόζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών. Γενικά τα πρακτικά δεν έχουν ισχύ ούτε εκτελούνται χωρίς έγκριση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών ή του Προέδρου του Ν.Σ.Κ., κατά περίπτωση, οι οποίοι μπορούν να τροποποιούν αυτά μόνο προς όφελος του Δημοσίου.
Κεφάλαιο Τρίτο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
7. Πρόεδρος Ν.Σ.Κ. Στο ΦΕΚ 324/2002, κεφάλαιο α, άρθρο 6, παράγραφο 5 αναφέρεται ότι ο Πρόεδρος του Ν.Σ.Κ. μπορεί να παραπέμπει σε Τμήμα ή στην Ολομέλεια οποιαδήποτε υπόθεση ή ερώτημα, έστω και εάν έχει προηγηθεί σε αυτά ατομική γνωμοδότηση. Επίσης μπορεί να εισάγει οποιαδήποτε υπόθεση ή ερώτημα απευθείας στην Ολομέλεια, καθώς και να παραπέμψει σε αυτή οποιαδήποτε υπόθεση ή γνωμοδότηση Τμήματος όταν κρίνει ότι η λύση που δόθηκε χρειάζεται επανεξέταση ορίζοντας συγχρόνως και εισηγητή. Ειδικότερα, ο Πρόεδρος του Ν.Σ.Κ. προΐσταται, είναι υπηρεσιακός και πειθαρχικός προϊστάμενος του κυρίου και του διοικητικού προσωπικού του Ν.Σ.Κ., κατευθύνει, παρακολουθεί και ελέγχει τις εργασίες του και μπορεί να ασκεί όλα τα καθήκοντα Αντιπροέδρου ή Νομικού Συμβούλου σε οποιαδήποτε υπηρεσιακή μονάδα. Προεδρεύει στην Ολομέλεια, υπογράφει τα αποδεικτικά των κάθε είδους δικογράφων και δικαστικών αποφάσεων που επιδίδονται στο Δημόσιο, τοποθετεί τα μέλη του κυρίου ή διοικητικού προσωπικού στις υπηρεσιακές μονάδες του Ν.Σ.Κ., ρυθμίζει θέματα οργάνωσης και λειτουργίας των Γραφείων Νομικών Συμβούλων, Δικαστικών Γραφείων και της Κεντρικής Υπηρεσίας ορίζοντας τα καθήκοντα του προσωπικού, τα βιβλία που τηρούνται από τα Γραφεία και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. Επιπρόσθετα κατανέμει τις υποθέσεις, παρέχει εντολές για άσκηση αγωγής, έγκλησης και κάθε άλλης επιθετικής δικαστικής πράξης ή ενέργειας, καθώς και τις σχετικές πληρεξουσιότητες ενώπιον οποιουδήποτε δικαστηρίου ή αρχής της ημεδαπής ή της αλλοδαπής. Επιπλέον αντιπροσωπεύει την Ελληνική Κυβέρνηση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (AGENT) και μπορεί να ορίσει ως αναπληρωτή του Αντιπρόεδρο ή Νομικό Σύμβουλο. 12 Με πράξη του μπορεί να εξουσιοδοτήσει Νομικό Σύμβουλο ή Πάρεδρο που υπηρετεί στην Κεντρική Υπηρεσία να υπογράφει τις εκθέσεις επίδοσης δικογράφων, δικαστικών αποφάσεων και γενικά εγγράφων προς το Δημόσιο, τον Γενικό Διευθυντή για να υπογράφει καταστάσεις εκκαθάρισης αποδοχών, οδοιπορικών εξόδων και αποζημιώσεων για εκτός έδρας κίνηση ή κίνηση στην αλλοδαπή του κυρίου και διοικητικού προσωπικού αλλά και για πράξεις εκκαθάρισης αμοιβών και εξόδων δικηγόρων, δικαστικών επιμελητών, πραγματογνωμόνων, συμβολαιογράφων, μεταφραστών, υποθηκοφυλάκων, για εντολές είσπραξης και πληρωμής δικαστικών δαπανών, πράξεις εξόφλησης τιμολογίων εφημερίδων, τις κάθε είδους άδειες του διοικητικού προσωπικού και κάθε άλλο κατά την κρίση του έγγραφο. Ακόμα είναι δυνατό να εξουσιοδοτήσει τους προϊσταμένους των Υπηρεσιακών
Μονάδων του Ν.Σ.Κ., που εδρεύουν εκτός Αθήνας, να υπογράφουν καταστάσεις εκκαθάρισης αποδοχών, οδοιπορικών εξόδων και αποζημιώσεων για εκτός έδρα κίνηση του υπηρετούντος κυρίου και διοικητικού προσωπικού. Ανάθεση της εποπτείας όλων ή μέρους των υπηρεσιακών μονάδων της Κεντρικής Υπηρεσίας σε Νομικό Σύμβουλο ή Πάρεδρο από αυτούς που υπηρετούν στην Κεντρική Υπηρεσία του Ν.Σ.Κ. γίνεται μόνο ύστερα από απόφαση του Προέδρου. 12. Πάγια μηνιαία αποζημίωση του Προέδρου για τα πρόσθετα αυτά καθήκοντά του καθορίζεται ύστερα από απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών.
8.Υπηρεσίες Τις εργασίες του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους διεκπεραιώνουν αρκετές υπηρεσίες. Αρχικά το γραφείο του Προέδρου (παράγραφος 6) διεκπεραιώνει την αλληλογραφία που απευθύνεται στον πρόεδρο, ρυθμίζει τις συνεργασίες και τις παραστάσεις, παρακολουθεί και ενημερώνει για κάθε δημοσίευμα του Τύπου το οποίο αφορά το Ν.Σ.Κ. ή τις υποθέσεις που διεξάγονται από αυτό και επιμελείται της πληροφόρησης και απάντησης σε αυτά, μεριμνά για την υπογραφή κάθε πράξης ή εγγράφου και για την περαιτέρω διεκπεραίωσή τους και τηρεί το πρωτόκολλο διαβαθμισμένων εγγράφων. Επίσης, η Κεντρική Υπηρεσία του Ν.Σ.Κ. συγκροτείται από τις ακόλουθες υπηρεσιακές μονάδες το γραφείο του Προέδρου, τη γραμματεία, τους σχηματισμούς δικαστικών και εξώδικων υποθέσεων, το κέντρο πληροφορικής, μελετών και νομικών εκδόσεων καθώς και τη γενική διεύθυνση διοικητικής υποστήριξης. Για το γραφείο του Προέδρου έγινε λόγος στην προηγούμενη παράγραφο. Η γραμματεία του Ν.Σ.Κ. υπάγεται ως μονάδα απευθείας στον Πρόεδρο και αποτελείται από τα γραφεία σύνταξης και αρχείου πρακτικών, διοίκησης και κυρίου προσωπικού. Όσον αφορά τους σχηματισμούς δικαστικών και εξώδικων υποθέσεων, αυτοί διακρίνονται στους σχηματισμούς υποθέσεων ημεδαπής και στο σχηματισμό υποθέσεων δικαιοδοσίας Δικαστηρίων Ευρωπαϊκής Ένωσης, Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δικαστηρίων Αλλοδαπής. 13 Ακόμη το Κέντρο Πληροφορικής, Μελετών και Νομικών Εκδόσεων αποτελείται από το Γραφείο Μελετών και Νομικών Εκδόσεων, το Γραφείο Βιβλιοθήκης, το Γραφείο Μηχανοργάνωσης και Πληροφορικής. 14 Τέλος η Γενική Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης περιλαμβάνει τη Διεύθυνση Διοικητικού και Διοικητικής Μέριμνας και τη Διεύθυνση Οικονομικών Υποθέσεων. 15 13. Οι Σχηματισμοί Δικαστικών και Εξώδικων υποθέσεων ημεδαπής αφορούν διαφορές δικαιοδοσίας Διοικητικών Δικαστηρίων, Πολιτικών Δικαστηρίων, Σχηματισμών Ποινικών Υποθέσεων, διαφορές δικαιοδοσίας Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σε κάθε σχηματισμό υπάγονται εξώδικες υποθέσεις αλλά και υποθέσεις διαιτησίας, αντίστοιχες κατά είδος και φύση των δικαστικών υποθέσεων της αρμοδιότητας τους. Κάθε σχηματισμός συγκροτείται από ένα ή περισσότερα γραφεία βάση του αριθμού, της φύσης και της κατηγορίας των υποθέσεων που διακινούνται από τον σχηματισμό. Ο Πρόεδρος αναθέτει συγκεκριμένες υποθέσεις ή κατηγορίες υποθέσεων ενός σχηματισμού σε άλλον. 14. Προϊστάμενος του Κέντρου τοποθετείται, ύστερα από απόφαση του Προέδρου, Νομικός Σύμβουλος ή Πάρεδρος ο οποίος προΐσταται και του Γραφείου Μελετών και Νομικών Εκδόσεων, εκτός αν οριστεί προϊστάμενος του Γραφείου
αυτού Δικαστικός Αντιπρόσωπος με τετραετή συνολική υπηρεσία. Προϊστάμενος του Γραφείου Βιβλιοθήκης τοποθετείται Διοικητικός Υπάλληλος και του Γραφείου Μηχανοργάνωσης και Πληροφορικής υπάλληλος του κλάδου Πληροφορικής. 15. Στη Γενική Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης και στις Διευθύνσεις, Τμήματα και Γραφεία που υπάγονται σε αυτήν, προΐστανται Διοικητικοί Υπάλληλοι. Στη Γεν. Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης προΐσταται διοικητικός υπάλληλος με βαθμό Γενικού Διευθυντή, ο οποίος εποπτεύει, συντονίζει, κατευθύνει το έργο των Διευθύνσεων, προΐσταται και εποπτεύει όλους τους διοικητικούς υπαλλήλους, ελέγχει την ώρα προσέλευσης, αποχώρησης και τις απουσίες, υπογράφει όλα τα έγγραφα κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης του Προέδρου. Ενεργεί σύμφωνα με τις εντολές του Προέδρου του Ν.Σ.Κ., σε συνεργασία με τον Νομικό Σύμβουλο ή Πάρεδρο αλλά και με τους προϊσταμένους του. Όσον αφορά τη Διεύθυνση Διοικητικού και Διοικητικής Μέριμνας, σε αυτήν υπάγονται το Τμήμα Διοικητικού Προσωπικού, το Τμήμα Πρωτοκόλλου και Παραλαβής Δικογράφων, το Τμήμα Ευρετηρίου, το Τμήμα Αρχείου, το Τμήμα Διεκπεραίωσης και το Τμήμα Ανατύπωσης-Τηλεομοιοτυπίας. Στη Διεύθυνση Οικονομικών Υποθέσεων υπάγονται τα Τμήματα Προϋπολογισμού, Προμηθειών και Συντήρησης, Μισθοδοσίας Προσωπικού, Εκκαθάρισης Αμοιβών και Εκκαθάρισης Δικαστικών Δαπανών.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εργασία με θέμα το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους επικεντρώθηκε στις αρμοδιότητες, τη διάρθρωση, τη συγκρότηση, τις υπηρεσίες καθώς και στον Πρόεδρο. Καθώς είναι ένα ευρύτατο θέμα, έγινε προσπάθεια προσέγγισης της συγκρότησης και λειτουργίας του, παραλείποντας τα σχετικά με την υπηρεσιακή κατάσταση των λειτουργών και υπαλλήλων. Γενικά, το Ν.Σ.Κ. ως ενιαία, ανώτατη Αρχή του Κράτους που υπάγεται στο Υπουργείο Οικονομικών, υποστηρίζει δικαστικά και εκπροσωπεί το Δημόσιο, αναγνωρίζει απαιτήσεις κατά του Δημοσίου ή συμβιβάζει διαφορές με αυτό. Ως συλλογικό όργανο λειτουργεί σε Ολομέλειες, Τμήματα και Τριμελείς Επιτροπές. (Για τη γνωμοδότηση και λειτουργία των παραπάνω γίνεται αναφορά στα σχετικά κεφάλαια) Επιπρόσθετα, θα πρέπει να αναφερθεί η Ετήσια Έκθεση στην οποία γίνεται καταγραφή και αποτίμηση του έργου του. Τέλος οφείλεται να επισημανθούν ο σπουδαίος ρόλος του Προέδρου και των διαφόρων Υπηρεσιών.
SUMMARY The present work having as theme Legal Council of State was centered on the formation, responsibilities agencies and the duties of its President. As it is a very broad subject effort has been made to approach its formation and function living out what has to do with the operational state of officers. In general, Legal Council of State as an integret supreme authority of the state belonging to the ministry of finances, supports judicially and represents the state, recognizes demands against the state or reconciles claims from the state. As a collective institution it functions in plenary sessions, departments and three member committees. (Concerning the consultation and function of the above we report relative chapters). Additionally the Annual Report has to be mentioned in which the record and the assessment of its work is made. Finally, it is necessary to be pointed the significant role of its president and its various offices.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. ΦΕΚ 324/23 Δεκεμβρίου 2002, σελ. 6515-6519 2. ΦΕΚ 214/9 Σεπτεμβρίου 2003 3. Προεδρικό Διάταγμα 282/1996 4. Γ. Κασιμάτης (με τη συνεργασία Τ. Βιδάλη, Π. Δημητρόπουλου, Απ. Παπακωνσταντίνου, Κ. Παπανικολάου), Το Σύνταγμα της Ελλάδας και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα 2001, σελ. 145 5. Γ. Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (με σχόλια για τη σωστή χρήση των λέξεων), Αθήνα 1998 σελ. 1998 Υπουργός Οικονομίας Πρόεδρος Ν.Σ.Κ. Πρόεδρος Ολομέλειας Ν.Σ.Κ. Τριμελείς Επιτροπές Γραφεία Νομικού Συμβουλίου Δικαστικά Γραφεία Δικηγόροι Δημοσίου Δικηγόροι Αλλοδαπής Αντιπρόεδρος Β Τμήμα Αντιπρόεδρος Γ Τμήμα Αντιπρόεδρος Δ Τμήμα Κεντρική Υπηρεσία Ν.Σ.Κ.