ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 42, 105 63 ΑΘΗΝΑ ιαδικτυακή ιαµαρτυρία Αθήνα, 27 Ιουνίου 2011 «Τι σηµαίνει το Μεσοπρόθεσµο για την ελληνική αγορά» Η εξέλιξη της ελληνικής οικονοµικής κρίσης βρίσκεται σε µία πολύ κρίσιµη καµπή. Οι πιέσεις που δέχεται η χώρα µας από το εξωτερικό είναι πλέον ακραίες και τα περιθώρια, έτσι όπως προσδιορίζονται από πολλές πλευρές, λογίζονται ως πολύ µικρά. Μας λένε ότι το Μεσοπρόθεσµο πρέπει να ψηφιστεί, ειδάλλως η Ελλάδα οδεύει προς τη χρεοκοπία. Έχουµε σοβαρές επιφυλάξεις όσον αφορά αυτόν τον ισχυρισµό. Εµείς, από τη δική µας πλευρά, ζώντας µέσα στην «πραγµατική» οικονοµία και έχοντας υποστεί σε πολλαπλάσιο βαθµό τις επιπτώσεις της κρίσης, παρακολουθούµε µε τρόµο τις νέες ανακοινώσεις της Κυβέρνησης και προσπαθούµε να υπολογίσουµε τις συνέπειες του Μεσοπρόθεσµου Πλαισίου στο µέλλον. Για τη χειµαζόµενη ελληνική αγορά η νέα «φοροεπιδροµή» αποτελεί τη «χαριστική βολή» που θα διευρύνει τον κύκλο της ύφεσης, έτσι όπως τον βιώνουµε, καταναλωτές και επιχειρηµατίες, τους τελευταίους µήνες. Συνεχίζεται η άκρως λανθασµένη λογική του Μνηµονίου, όπου η ανάπτυξη λογίζεται ως παραγωγή πλούτου πάνω σε «καµένη γη» και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονοµίας ως ενίσχυση της κοινωνικής αναλγησίας. Η ελληνική κοινωνία «βράζει» διότι βλέπει κόπους και θυσίες ετών να γίνονται «βορά» πρόχειρων υπολογισµών και λανθασµένων πολιτικών. Η µικρή και µεσαία επιχειρηµατικότητα αντί να είναι η λύση στο πρόβληµα, µπαίνει στο στόχαστρο και προσπαθεί να επιβιώσει σε ένα εξαιρετικά εχθρικό περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο η ΕΣΕΕ αναλύει συστηµατικά και σε βάθος τις αρνητικές συνέπειες του Μεσοπρόθεσµου Πλαισίου στην ελληνική αγορά και διαµαρτύρεται για την εκ νέου λεηλασία των εισοδηµάτων των Ελλήνων εµπόρων. Είναι πάγια θέση µας ότι οι εν λόγω ρυθµίσεις λαµβάνονται ερήµην της ελληνικής κοινωνίας, είναι πασιφανώς άδικες και δε διαθέτουν νοµιµοποίηση. Ζητούµε από την ελληνική Κυβέρνηση να επανεξετάσει τη θέση της και να σκεφτεί τις µακροπρόθεσµες συνέπειες της πολιτικής της. 1
«Κριτική της ΕΣΕΕ στο Μεσοπρόθεσµου Πλαίσιο ηµοσιονοµικής Στρατηγικής 2012-2015» Το Μεσοπρόθεσµο Πλαίσιο έχει σχεδιαστεί πάνω σε µάλλον αισιόδοξες εκτιµήσεις, οι οποίες δεν φαίνεται να επιβεβαιώνονται από την πραγµατική οικονοµία. Για παράδειγµα, για το 2011 προβλεπόταν ύφεση της τάξης του 3,5 µε 3,8%, ανεργία 14,5% και πληθωρισµός 2,9%, όταν τα σχετικά µεγέθη για το πρώτο τρίµηνο έχουν ήδη διαµορφωθεί σε 5,5%, 15,9% και περίπου 4,04% (κατά µέσο όρο για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2011) αντίστοιχα. Κατά τη Συγκρότηση του Μεσοπρόθεσµου Πλαισίου έχει υιοθετηθεί η υπόθεση ότι η ελαστικότητα των φορολογικών εσόδων ισούται µε τη µονάδα, γεγονός το οποίο θεωρείται µάλλον απίθανο για µια οικονοµία που βρίσκεται στο µέσον της ύφεσης. Ο στόχος της κυβέρνησης για έσοδα της τάξης των 50 δις ευρώ για την περίοδο 2011-2015 (εκ των οποίων τα 5 δις το 2011 και σωρευτικά 15 δις έως το 2012) από αποκρατικοποιήσεις είναι υπερβολικά αισιόδοξος, χωρίς να έχουν ληφθεί σοβαρά υπ όψιν η ραγδαία πτώση των τιµών των µετοχών των εν λόγω εταιρειών την τελευταία διετία, οι αντιδράσεις των εργαζοµένων και γενικότερα το αρνητικό επενδυτικό κλίµα που επικρατεί στην ελληνική πραγµατικότητα. Το µεγαλύτερο µέρος του ελλείµµατος του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών οφείλεται σε πληρωµή τόκων παλαιοτέρων δανειακών συµβάσεων και συνεπώς, περιοριστικές πολιτικές όπως αυτές που συνεπάγεται η εφαρµογή του Μεσοπρόθεσµου Προγράµµατος συνεπάγονται τη δυσχερέστερη χρηµατοδότηση του Ισοζυγίου, ανακυκλώνοντας στην ουσία το πρόβληµα, µεταθέτοντας την επίλυσή του στο µέλλον. Η εκροή καταθέσεων κατά περίπου 18 δις ευρώ το πρώτο πεντάµηνο του έτους (σύµφωνα µε στοιχεία Τραπέζης της Ελλάδος το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων ανέρχεται στα 197 δις) αφενός µεν επιδεινώνει σοβαρά το πρόβληµα της ρευστότητας στην αγορά αφετέρου δε καθιστά την είσπραξη των φόρων εξαιρετικά αµφίβολη. Ενώ το Πλαίσιο αναφέρεται στα ευεργετικά αποτελέσµατα της αποχώρησης εργαζοµένων (µε βάση τις παρεµβάσεις του ΜΠ Σ) από την αγορά εργασίας, δεν αναφέρεται µε σαφήνεια στο κόστος που συνεπάγεται η καταβολή του εφάπαξ ούτε κάνει νύξη για το πώς θα αναπληρωθεί το κενό στις ασφαλιστικές εισφορές, σηµειωτέον της δέσµευσης της κυβέρνησης για προσλήψεις µε βάση τον κανόνα 1:5 (τουλάχιστον), έναντι των αποχωρήσεων. 2
Ακόµα και αν εφαρµοσθούν πλήρως τα επώδυνα µέτρα που προβλέπει το ΜΠ Σ και επιτευχθεί στο έπακρο ο στόχος των αποκρατικοποιήσεων, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης θα µειωθεί το 2015 σε µόλις 139,5% του ΑΕΠ από 142,8% το 2010 (µείωση της τάξης του 3,3%). Οι επιδράσεις των Παρεµβάσεων που έχουν ληφθεί υπ όψιν κατά την κατάρτιση του ΜΠ Σ περιλαµβάνουν αντιµετώπιση χρόνιων προβληµάτων, αγκυλώσεων και παγιωµένων αντιλήψεων στην ελληνική οικονοµία (πχ. πάταξη της φοροδιαφυγής, άρση των στρεβλώσεων της αγοράς, δηµιουργία ενός απλού και αποτελεσµατικού φορολογικού συστήµατος κ.λπ.), οι οποίες είναι αµφίβολο κατά πόσο θα πραγµατοποιηθούν µέσα σε ένα τόσο σύντοµο χρονικό διάστηµα, ενώ οι όποιες επιπτώσεις τους θα χρειαστούν περαιτέρω χρόνο για να καταγραφούν. Οι σηµαντικές µειώσεις φοροαπαλλαγών, οι αλλεπάλληλες έκτακτες εισφορές και η µείωση του εθνικού σκέλους των δηµοσίων επενδύσεων, επιδεινώνουν ακόµη περισσότερο το ήδη εξαιρετικά αρνητικό επενδυτικό και επιχειρηµατικό κλίµα. Η επιβολή τέλους επιτηδεύµατος σε όλους τους ελεύθερους επαγγελµατίες και επιτηδευµατίες, ανεξαρτήτως µάλιστα εισοδήµατος, καθώς και η θέσπιση ειδικών επαγγελµατικών κριτηρίων ανάλογα µε το ενοίκιο, τα τετραγωνικά, το συντελεστή εµπορικότητας και τον αριθµό των απασχολουµένων, αποθαρρύνουν νέους ελεύθερους επαγγελµατίες να εισέλθουν στην αγορά εργασίας, ενώ επιδεινώνουν περισσότερο την κατάσταση όσων ήδη βρίσκονται εντός µιας «στεγνής» στην κυριολεξία αγοράς. Ο ορισµός του ποσοστού των αποδείξεων ως προς το ατοµικό εισόδηµα του φορολογούµενου που δικαιολογεί η Οικονοµική Εφορία σε µόλις είκοσι πέντε (25%), καθώς και η επιβολή ειδικού τέλους στις τραπεζικές συναλλαγές αναµένεται να ενισχύσει ακόµα περισσότερο τον τοµέα που θα έπρεπε να αποτελεί στόχο εκµηδένισης για κάθε κυβέρνηση: Τη φοροδιαφυγή. Η αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ σε µια σειρά υπηρεσιών και προϊόντων, η αύξηση των τελών κυκλοφορίας των οχηµάτων καθώς και η αύξηση των φορολογικών συντελεστών στα καύσιµα θέρµανσης συρρικνώνουν απελπιστικά την αγοραστική δύναµη των καταναλωτών και πλήττουν τον κλάδο του εµπορίου, που υπολογίζεται να χάσει τουλάχιστον 6 δις την επόµενη διετία. Σε γενικές γραµµές, τα νέα µέτρα (µείωση αφορολόγητου στο ΦΕΦΠ, έκτακτη εισφορά, εισφορά αλληλεγγύης υπέρ ΟΑΕ, επιβολή νέου ΕΤΑΚ, µείωση κατά 50% του αφορολογήτου στο ΦΑΠ, επιβολή τέλους 3
επιτηδεύµατος κ.λπ.) που θα εφαρµοστούν αναµένεται να πλήξουν µε σφοδρότητα την ήδη ασθµαίνουσα ελληνική οικονοµία, ενώ ειδικότερα, στον τοµέα των µικρών και πολύ µικρών εµπορικών επιχειρήσεων η επιβάρυνση εκτιµάται από 9% έως 20% (στοιχεία ΕΣΕΕ). Η έκρηξη της ανεργίας κατά 95% µέσα σε δύο χρόνια και η δραστική µείωση των αποδοχών των εργαζοµένων τουλάχιστον έως 35% οδηγεί ένα µεγάλο τµήµα του επιστηµονικού και καταρτισµένου προσωπικού της χώρας σε αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό, ενώ η µείωση των συντάξεων έως 15% και ο «εξορθολογισµός» των κοινωνικών και φαρµακευτικών δαπανών χαλαρώνουν επικίνδυνα την κοινωνική συνοχή και κλονίζουν την κοινωνική ειρήνη. Η κατάργηση της έκπτωσης των ασφαλιστικών εισφορών θα έχει ως αποτέλεσµα να µην αφαιρούνται από τα καθαρά κέρδη που δηλώνουν οι ελεύθεροι επαγγελµατίες τα ποσά που καταβάλλουν σε ασφαλιστικά ταµεία. Άρα, θα φορολογούνται για ποσά σηµαντικά υψηλότερα και θα πληρώνουν υπέρµετρα αυξηµένους φόρους εισοδήµατος. Η αλλαγή της παρ. 1 του άρθρου 47 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήµατος (ΚΦΕ) θα δηµιουργήσει πλασµατικές αποδοχές 10-30% υψηλότερες και συνεπώς φορολογική επιβάρυνση αυξηµένη κατά 20-100% σε 3.000.000 µισθωτούς και εργοδότες. Η ανεύθυνη προχειρότητα και η επικίνδυνη βιασύνη σύνταξης του εφαρµοστικού νόµου θα έχει απρόβλεπτες και καταστροφικές συνέπειες στην ελληνική οικονοµία, αφού η ψήφιση του µεσοπρόθεσµου ίσως να είναι η µοναδική λύση για την 5 η δόση, αλλά όχι και η σωστή στο ελληνικό πρόβληµα. Τα 6,5 δις επιπλέον φόρων θα στερήσουν από την αγορά τουλάχιστον τα τριπλάσια και ανεξάρτητα µε πόσα θα εισπράξουν τελικά υπολογίζεται ότι θα λείψουν από την αγορά τουλάχιστον 20 δις, συρρικνώνοντας περαιτέρω το ΑΕΠ της χώρας µας. Λίγες ώρες πριν την εφαρµογή του Μεσοπρόθεσµου η κατάσταση στην αγορά δείχνει το 53% µικρών, µεσαίων και µεγάλων επιχειρήσεων να βρίσκονται σε ζώνη υψηλού κινδύνου για λουκέτο και οκτώ στα δέκα νοικοκυριά αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Σε γενικές γραµµές, το Μεσοπρόθεσµο Σχέδιο είναι στην ουσία ένα κείµενοευχολόγιο και µία προσπάθεια να κερδίσει χρόνο η ελληνική οικονοµία, µε εξαιρετικά υψηλό τίµηµα στην απασχόληση και στο διαθέσιµο εισόδηµα. Κατά το σχεδιασµό του Σχεδίου δεν φαίνεται να έχει δοθεί η παραµικρή σηµασία στις δευτερογενείς επιδράσεις που αυτό επιφέρει αλλά αντίθετα, η οικονοµία έχει αντιµετωπιστεί σαν ένα στατικό σύστηµα, το οποίο παρά τις όποιες αρνητικές επιδράσεις συνεχίζει να λειτουργεί οµαλά. Αντίθετα, το ΜΠ Σ έχει καταρτιστεί πάνω σε εισπρακτική και µόνο λογική, αδιαφορώντας πλήρως για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονοµίας και την αντοχή των καταναλωτών. 4
Πολιτικές λιτότητας συνοδευόµενες από ακριβά δάνεια οδηγούν µε µαθηµατική ακρίβεια σε περαιτέρω συρρίκνωση του ΑΕΠ και του βιοτικού επιπέδου των πολιτών, διογκώνουν το χρέος και ωθούν όλο και µεγαλύτερο κοµµάτι της κοινωνίας µας κυριολεκτικά σε απόγνωση. Ο εφαρµοστικός νόµος που κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή είναι χειρότερος και από το Μεσοπρόθεσµο. Προκαλεί σύγχυση και µεγαλύτερη αδικία, ενώ προσπαθεί µε νέα λάθη να διορθώσει γκάφες του παρελθόντος. Τα νέα µέτρα φωτιά για φοροαπαλλαγές, αποδείξεις, έκτακτη εισφορά, τεκµήρια και πολλά άλλα οδηγούν στην αφαίµαξη του πενιχρού εισοδήµατος των µικροµεσαίων και γενικά της µεσαίας τάξης και όλα δείχνουν ότι το οικονοµικό επιτελείο µε τις ευλογίες της τρόικας τελικά επέλεξε αντί της περιστολής των δαπανών και της πάταξης της φοροδιαφυγής τον εύκολο τρόπο της υπερφορολόγησης µε τη µέθοδο της «φοροαρπαχτής». Το Μεσοπρόθεσµο Σχέδιο σηµαίνει για την αγορά τέλος χρόνου και τέλος εποχής. 5