ΓΥΜΝΑΣΙΟ.. ΣΧΟΛIKH ΧΡΟΝΙΑ 2015-2016 ΒΑΘΜΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Αριθμητικώς:... Ολογρ.:... Υπογραφή:... ΒΑΘΜΟΣ ΦΥΣΙΚΑ Αριθμητικώς:... Ολογρ.:... Υπογραφές:...... ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΜΑΘΗΜΑ: Φυσική ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΤΑΞΗ: Γ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 1,5 ώρα. ΩΡΑ:.. Όνομα μαθητή/τριας:...τμήμα: Αρ.: ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΡΩΤΑ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από επτά (7) σελίδες και χωρίζεται σε δύο μέρη Α και Β στα οποία αντιστοιχούν συνολικά 40 μονάδες. Να γράφετε τις απαντήσεις σας με μπλε στυλό στον αντίστοιχο χώρο απαντήσεων σε κάθε ερώτηση. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μολύβι για τα διαγράμματα και τις γραφικές παραστάσεις. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού υλικού. Επιτρέπεται η χρήση υπολογιστικής μηχανής. Όπου χρειάζεται η επιτάχυνση της βαρύτητας να θεωρείται g = 10 m/s 2. Σελίδα 1 από 7
ΜΕΡΟΣ Α' ( Μονάδες 20) Να απαντήσετε και στις τέσσερις (4) ερωτήσεις. Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με πέντε (5) μονάδες. ΕΡΩΤΗΣΗ Α1 α) Αγγίζουμε μια θετικά φορτισμένη γυάλινη ράβδο σε μια αρχικά ουδέτερη σφαίρα, και παρατηρούμε ότι η σφαίρα απωθείται από τη ράβδο, όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα. (i) Με βάση αυτή την παρατήρηση, να εξηγήσετε τι είδους φορτίο αποκτά η σφαίρα μετά το άγγιγμα της γυάλινης ράβδου σε αυτήν. Πριν το άγγιγμα της γυάλινης ράβδου στη σφαίρα. Μετά το άγγιγμα της γυάλινης ράβδου στη σφαίρα. (ii) Να γράψετε πώς ονομάζεται ο συγκεκριμένος τρόπος φόρτισης της σφαίρας. β) Να γράψετε από ποιους παράγοντες εξαρτάται το μέτρο της δύναμης που ασκείται μεταξύ δύο ηλεκτρικά φορτισμένων σωμάτων. Ερώτηση A2 Μια ομάδα μαθητών διερεύνησε τη σχέση που συνδέει την ένταση του ρεύματος που διαρρέει έναν αντιστάτη με την ηλεκτρική τάση που εφαρμόζεται στα άκρα του. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποίησαν μπαταρίες, αντιστάτη, βολτόμερο και αμπερόμετρο. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων τους φαίνονται στον πιο κάτω πίνακα. Ηλεκτρική Tάση V(V) Ένταση Ι (Α) 0 0 1,5 0,15 3,0 0,30 4,5 0,45 6,0 0,60 Σελίδα 2 από 7
α) Να κατασκευάσετε στο παρακάτω διάγραμμα τη γραφική παράσταση της έντασης (Ι) του ηλεκτρικού ρεύματος που διαρρέει τον αντιστάτη σε συνάρτηση με την ηλεκτρική τάση (V) που εφαρμόζεται στα άκρα του. (4 μονάδες) I(A) V(V) β) Σύμφωνα με τη γραφική παράσταση, να γράψετε το συμπέρασμα που προκύπτει για τη σχέση που συνδέει την ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος που διαρρέει τον αντιστάτη με την ηλεκτρική τάση που εφαρμόζεται στα άκρα του. Ερώτηση A3 α) Να γράψετε ποια κίνηση ονομάζεται μεταβαλλόμενη. Σελίδα 3 από 7
β) Κατά την απογείωση ενός αεροπλάνου, το μέτρο της ταχύτητάς του την στιγμή που εγκαταλείπει τον διάδρομο είναι ίσο με 100 m/s. Το χρονικό διάστημα της κινήσής του στο διάδρομο από τη στιγμή που ξεκίνησε είναι 10 s. (i) Να υπολογίσετε την τιμή της μέσης επιτάχυνσης του αεροπλάνου. (ii) Να εξηγήσετε πόσο αυξάνεται η ταχύτητα του αεροπλάνου σε κάθε διαδοχικό δευτερόλεπτο. Να θεωρήσετε ότι η επιτάχυνση του αεροπλάνου είναι σταθερή. (iii) Αν η μάζα του αεροπλάνου είναι m = 9000 kg, να υπολογίσετε τη συνισταμένη των δυνάμεων που ασκούνται στο αεροπλάνο κατά την απογείωσή του. Ερώτηση A4 α) Να διατυπώσετε τον τρίτο νόμο του Νεύτωνα (δράσης αντίδρασης). β) Τα σταθμά (βαρίδια) κρέμονται από ένα νήμα και ισορροπούν, όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα. (i) Να σχεδιάσετε τις δυνάμεις που ασκούνται στα σταθμά και στη Γη. (3 μονάδες) (ii) Να γράψετε ποιες από τις δυνάμεις που σχεδιάσατε αποτελούν ζεύγος δράσης αντίδρασης. Γη (Το σχήμα δεν είναι υπό κλίμακα.) Ακολουθεί το Μέρος Β στην επόμενη σελίδα Σελίδα 4 από 7
ΜΕΡΟΣ Β' (Μονάδες 20) Να απαντήσετε και στις δύο (2) ερωτήσεις. Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες. Ερώτηση Β1 α) (i) Να γράψετε τι ονομάζουμε ηλεκτρικό ρεύμα. β) Στο κύκλωμα που παριστάνεται στο διπλανό σχήμα η ένδειξη του αμπερομέτρου Α 1 είναι ίση με 1,2 Α. (i) Να γράψετε πώς ονομάζεται ο τρόπος σύνδεσης των λαμπτήρων στο διπλανό κύκλωμα. A 3 Λ 1 Λ 2 Α 2 Α 1 1,2 Α Λ 3 (ii) Να γράψετε ποια είναι η ένδειξη των αμπερομέτρων Α 2 και Α 3. Α 2 = Α 3 = (iii) Να εξηγήσετε γιατί οι λαμπτήρες φωτισμού στα σπίτια μας δεν είναι συνδεδεμένοι σε σειρά. γ) (i) Δύο μαθητές συζητούν για τον τρόπο που πρέπει να συνδέσουν ένα βολτόμετρο στο κύκλωμα για να μετρήσουν την ηλεκτρική τάση στα άκρα του λαμπτήρα Λ 1 του πιο πάνω κυκλώματος. Στα πιο κάτω σχήματα φαίνεται η άποψη του κάθε μαθητή. Μαθητής 1 Μαθητής 2 Σελίδα 5 από 7
Να γράψετε με ποιον από τους δύο μαθητές συμφωνείτε και να εξηγήσετε την απάντησή σας. (ii) Να γράψετε τι είναι το βραχυκύκλωμα. (iii) Στο κύκλωμα η ηλεκτρική τάση στα άκρα της μπαταρίας είναι V μπατ = 6 V, η ηλεκτρική τάση στα άκρα του λαμπτήρα Λ 2 είναι V 2 = 3 V και η ηλεκτρική τάση στα άκρα του λαμπήρα Λ 3 είναι V 3 = 2 V. Να υπολογίσετε την ηλεκτρική τάση V 1 στα άκρα του λαμπτήρα Λ 1. Ερώτηση B2 Ένας οδηγός λεωφορείου κάνει τη διαδρομή από την αφετηρία (0 m) μέχρι το εμπορικό κέντρο και πίσω στο σπίτι, σύμφωνα με το πιο κάτω σχεδιάγραμμα. α) (i) Να υπολογίσετε τη συνολική διανυόμενη απόσταση του λεωφορίου για τη διαδρομή: «Αφετηρία -> Σπίτι -> Εμπορικό κέντρο -> Σπίτι». Συνολική διανυόμενη απόσταση: Σελίδα 6 από 7
(ii) Να υπολογίσετε τη μέση αριθμητική ταχύτητα του λεωφορείου για τη διαδρομή αν χρειάστηκε 5 λεπτά και 20 δευτερόλεπτα για να διανύσει τη συγκεκριμένη απόσταση. β) (i) Να σχεδιάσετε το διάνυσμα της μετατόπισης του λεωφορείου για την πιο πάνω διαδρομή «Αφετηρία -> Σπίτι -> Εμπορικό κέντρο -> Σπίτι», στο σχήμα που ακολουθεί. (ii) Να υπολογίσετε το μέτρο της μετατόπισης του λεωφορείου για την πιο πάνω διαδρομή. (iii) Να προσδιορίσετε το μέτρο, τη διεύθυνση και τη φορά της μέσης διανυσματικής ταχύτητας του λεωφορείου για την πιο πάνω διαδρομή. (3 μονάδες) ΤΕΛΟΣ ΔΟΚΙΜΙΟΥ O/H Διευθυντής/τρια Σελίδα 7 από 7