ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Προς : ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ Κωνσταντινούπολη, 04.04.07 Αρ. Πρωτ. Φ.2710/372 Υπουργείο Εξωτερικών Β2 Δ/νση Κοιν. : Διπλ. Γραφείο Υφυπουργού κ. Ευρ. Στυλιανίδη Γραφείο Γ.Γ. ΔΟΣ & ΑΣ κ. Θ. Σκυλακάκη Γραφείο κ. Β Γεν. Δ/ντού Α4, Γ1 Δ/νσεις Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών (μέσω ΥΠΕΞ) Γραφείο Υπουργού κ. Γ. Αλογοσκούφη (Υπ όψιν κας Μ. Καμπάνη) Γραφείο Γ.Γ. κ. Ι. Σιδηρόπουλου Υπουργείο Ανάπτυξης (μέσω ΥΠΕΞ) Γραφείο Υπουργού κ. Δ. Σιούφα Γραφείο Γ.Γ. κ. Ν. Στεφάνου Πρεσβεία Άγκυρας/Γραφείο ΟΕΥ Προξενείο Αδριανούπολης Προξενείο Σμύρνης MA E.E. Φορείς (ως Πίνακα Αποδεκτών) μέσω ημών Ε.Δ. : Γ.Π. Κων/πολης Θέμα: Δελτίο οικονομικών και εμπορικών εξελίξεων Τουρκίας Αποστέλλεται εν θέματι δελτίο επιχειρηματικών ειδήσεων Μαρτίου 2007 για την Τουρκική οικονομία. Ο Προϊστάμενος Συνημ.: 7 σελίδες Δημήτριος Χαλεπίδης Σύμβουλος ΟΕΥ Α Tel: +90-212-245 2231, 292 7118, Fax +90-212-292 7119, www.agora.mfa.gr
ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ-ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2007 Επιχειρηματικά νέα Ανάπτυξη Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τουρκικής Στατιστικής Υπηρεσίας η άνοδος του ΑΕΠ κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2006 κυμάνθηκε στο 4,6%, διαμορφώνοντας τη ετήσια άνοδο αυτού στο 6%. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 - Ετήσια αύξηση προϊόντος ανά κυριότερες κατηγορίες 2005 2006 Γεωργία 5,6% 2,9% Βιομηχανία 6,5% 7,2% Κατασκευές 21,5% 19,4% Εμπόριο 7,4% 5,9% Πηγή: Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία Από την πλευρά της συνολικής ζήτησης τα αντίστοιχα στοιχεία έχουν ως ακολούθως: ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Ετήσια αύξηση ζήτησης ανά κατηγορία 2005 2006 Ιδιωτική κατανάλωση 8,8% 5,2% Δημόσια κατανάλωση 2,4% 9,6% Ιδιωτικές επενδύσεις 13,6% 17,4% Δημόσιες επενδύσεις 25,9% -0,2% Εξαγωγές 8,5% 8,5% Πηγή: Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία Μεταποίηση Η άνοδος του μεταποιητικού προϊόντος ανήλθε 15,4% τον πρώτο μήνα τον Ιανουάριο. Ο ρυθμός ανόδου σε δωδεκάμηνη βάση διαμορφώθηκε τοιουτοτρόπως στο 7,2%. Η αύξηση αυτή ήταν πολύ ανώτερη των προβλέψεων της αγοράς. Η παρατηρούμενη αύξηση δικαιολογείται εν μέρει από το μικρότερο του συνηθισμένου μεγέθους του μεταποιητικού προϊόντος του περασμένου Ιανουαρίου με το οποίο και συγκρίνεται. Συγχρόνως, η συνεχιζόμενη άνοδος των εξαγωγών που σε δωδεκάμηνη κυλιόμενη βάση έφθασε το 18% (Ιανουάριος) επηρεάζει θετικώς τη 1
μεγέθυνση του μεταποιητικού προϊόντος. Από την άλλη όμως πλευρά συνεχίζεται η πτωτική τάση των ρυθμών ανόδου της εγχωρίου καταναλώσεως και των επενδύσεων. Είναι λοιπόν πολύ πιθανόν η αναφερόμενη άνοδος είτε να αποτελεί ένα παροδικό φαινόμενο, είτε να υποδηλοί ότι οι παραγωγοί δεν έχουν ακόμα πεισθεί ότι ο ρυθμός ανόδου της οικονομίας δεν θα είναι πλέον στα υψηλά επίπεδα των προηγουμένων ετών. και στις δύο περιπτώσεις είναι πολύ λογικό να υπάρξει αύξηση των αποθεματικών των επιχειρήσεων. Σε κάθε περίπτωση η συνεχιζόμενη περιοριστική πολιτική της Κεντρικής Τραπέζης και τα υψηλά πραγματικά επιτόκια δεν συνηγορούν στη συνέχιση παρομοίων ρυθμών αυξήσεων. Δημόσια οικονομικά Χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής παρατηρείται για τους πρώτους δύο μήνες του τ.ε. τα συνολικά έσοδα μειώθηκαν κατά 3%, λόγω της μεγάλης πτώσης των μη φορολογικών προσόδων, ενώ και η αύξηση των φορολογικών εσόδων (6%) παρέμεινε κάτω από το επίπεδο πληθωρισμού. Οι συνολικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 26%. Αναλυτικότερα, τα βασικά στοιχεία του υπό εκτέλεση προυπολογισμού έχουν ως ακολούθως: ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Εκτέλεση προϋπολογισμού (δισ. τ. λίρες) 2006 2007 Μεταβολή (Ιαν.-Φεβρ.) (Ιαν.-Φεβρ.) Έσοδα 26,4 25,6-3% - Φόροι 21,3 22,6 6% - Άλλα 5,1 3,0-41% Δαπάνες 26,9 33,8 26% - Τοκοχρεολύσια 9,0 12,0 33% - Άλλες 17,9 21,8 23% Έλλειμμα -0,5-8,2 400% Πρωτογενές πλεόνασμα 8,5 3,8-55% Πηγή: Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία Είναι η πρώτη φορά την τελευταία τετραετία που η πορεία των δημοσίων οικονομικών χειροτερεύει. Πληθωρισμός Ο δείκτης τιμών καταναλωτή συνέχισε την αυξητική του τάση και τον Μάρτιο, κατά 0,92% οδηγώντας το δωδεκάμηνο κυλιόμενο πληθωρισμό στο 10,86%. Ο δείκτης τιμών παραγωγού αυξήθηκε 0,97% διαμορφώνοντας τον δωδεκάμηνο αντίστοιχο δείκτη στο 10,9%. Από τις επιμέρους κατηγορίες που συνθέτουν τον δείκτη τιμών καταναλωτή οι μεγαλύτερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στα προϊόντα αλκοόλ και καπνού κατά 7,2%, στις μεταφορές 1,2%, ξενοδοχεία-εστιατόρια 0,8%. Αντιθέτως, παρατηρήθηκαν μειώσεις στις κατηγορίες των 2
τηλεπικοινωνιών κατά 0,5% και των ετοίμων ενδυμάτων κατά 0,3%. Τα παρόντα στοιχεία του πληθωρισμού συνηγορούν στην διατήρηση των παρόντων υψηλών επιπέδων των βραχυχρονίων επιτοκίων, τουλάχιστον έως και το τρίτο τρίμηνο του τ.ε. Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Η αντιπροσωπεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) αναχώρησε στις 21 Μαρτίου δίχως να ολοκληρώσει την 6 η αξιολόγηση της εφαρμογής της δανειακής συμφωνίας ύψους 10 δισ. δολ. ΗΠΑ. Κύριες εκκρεμότητες είναι η καθυστέρηση στην μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης η οποία, λόγω εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, μετατέθηκε για τον προσεχή Ιούλιο και η υποχρέωση της Τουρκίας να βελτιώσει την οικονομική διαχείριση των κρατικών επιχειρήσεων, προκειμένου να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι, όπως για παράδειγμα μέσω της αύξησης της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας. Η Τουρκία πρόκειται να λάβει πιστώσεις ύψους 1,1 δισ. δολ. ΗΠΑ με την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Ενέργεια 1 Η ρωσσική Lukoil αναθεώρησε τα σχέδιά της για την κατασκευή διυλιστηρίου στην περιοχή Zonguldag (λιμάνι στην Μαύρη Θάλασσα), καθώς προγραμματίζει καθώς προγραμματίζει να αυξήσει την δυναμικότητα του αντίστοιχου εργοστασίου της στο Burgas της Βουλγαρίας. Το συνολικό ύψος της ακυρωθείσας επένδυσης ανέρχονταν στα 2,5 δισ. δολ. ΗΠΑ, με δυνατότητα διύλισης μεταξύ 8-10 εκ. τόνων πετρελαίου. Ενέργεια 2 Η Indian Oil Corporation (IOC) ανακοίνωσε ότι έχει ολοκληρώσει μελέτη σκοπιμότητας για την κατασκευή διυλιστηρίου ετήσιας παραγωγικής δυναμικότητας ύψους 15 εκ. τόνων και κόστους 6 δισ. δολ. ΗΠΑ στο Ceyhan. Η IOC έχει εκφράσει επίσης ενδιαφέρον για την απόκτηση συμμετοχικού μεριδίου ύψους 12,5% στο έργο κατασκευής αγωγού μεταφοράς πετρελαίου από την Μαύρη Θάλασσα στην Μεσόγειο μήκους 350 μιλίων το οποίο αναμένεται να αρχίσει περί τα τέλη Απριλίου τ.ε. (στην κοινοπραξία υπό την επωνυμία Trans-Anadolu Pipeline Company συμμετέχουν η ιταλική ENI και η τουρκική Calik Energy). Σημειώνεται, τέλος, ότι η IOC είναι υποψήφια για την απόκτηση μεριδίου 53% της υπό ιδιωτικοποίηση εταιρείας διύλισης Tupras. Ενέργεια -3 Η εταιρεία Erturk Elektrik παρήγγειλε από την ιταλική εταιρεία Vestas Italia 20 ανεμογεννήτριες (ισχύος V90-3.0 MW). Το εν λόγω έργο θα ολοκληρωθεί το καλοκαίρι του 2008 στην ευρύτερη περιοχή της Κων/λης. 3
Κλάδος οικοδομικών υλικών Ο Όμιλος Eczacibasi ανακοίνωσε την εξαγορά μεριδίου 51% της V & B Fliesen GmbH, θυγατρικής της γερμανικής Villeroy & Boch AG, η οποία παράγει πλακάκια τοίχου-δαπέδου. Οι πωλήσεις της V & B Fliesen GmbH ανήλθαν σε 149 εκ. ευρώ το 2006. Φαρμακοβιομηχανία Η τσεχική φαρμακοβιομηχανία Zentiva εξαγόρασε το 75% της αντίστοιχης τουρκικής εταιρείας Eczacibasi για 460 εκ. ευρώ. Η Eczacibasi είναι η τρίτη μεγαλύτερη εταιρεια στον κλάδο των φαρμάκων. Ασφαλιστικός τομέας Η Garanti Bank συμφώνησε με την ολλανδική Eureko την πώληση στην τελευταία μεριδίου του μετοχικού κεφαλαίου των θυγατρικών της ασφαλιστικών εταιρειών Garanti Sigorta (80% έναντι 365 εκ. ευρώ) και Garanti Emeklilik (15% έναντι 100 εκ. ευρώ). Η ισπανική Mapfre συμφώνησε με τον Όμιλο Cukorova για την αγορά του 80% της θυγατρικής εταιρείας του τελευταίου Genel Sigorta έναντι τιμήματος 375 εκ. δολ. ΗΠΑ. Η εξαγοραζόμενη εταιρεία κατέχει το 3,3% της ασφαλιστικής αγοράς στην Τουρκία. Η βρετανική Aviva ανακοίνωσε καταρχήν συμφωνία με την Akbank και την ασφαλιστική θυγατρική αυτής Aksigorta για την δημιουργία κοινής ασφαλιστικής εταιρείας (ασφάλεια ζωής και σύνταξης). Αν και το ποσοστό των βασικών ασφαλίσεων σε σχέση με το ΑΕΠ ευρίσκεται προς το παρόν σε πολύ χαμηλά επίπεδα (1,3%), η παρατηρούμενη ραγδαία άνοδος της συγκεκριμένης αγοράς έχει αρχίσει να προσελκύει το ενδιαφέρον των ξένων εταιρειών. Διεθνείς Μεταφορές Η Βουλγαρία ακύρωσε παλαιότερη διμερή συμφωνία μεταφορών βάσει της οποίας μεταφορικές εταιρείες των δύο χωρών είχαν την δυνατότητα να διέρχονται δίχως περιορισμούς το έδαφος της άλλης πλευράς για την πραγματοποίηση transit εμπορίου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις εκπροσώπου της τουρκικής Ένωσης Διεθνών Μεταφορέων η απόφαση αυτή εξυπηρετεί εμμέσως εταιρείες κρατών μελών της ΕΕ και πλήττει τον κλάδο επιμελητείας μεταφορών της Τουρκίας. Τουρισμός Ανακοινώθηκε η μείωση του τέλους εξόδου από την χώρα σε 15 από 70 τουρκικές λίρες, με ισχύ από την 1 η Απριλίου τ.ε. Από την επιβάρυνση αυτή εξαιρούνται οι Τούρκοι πολίτες που είναι κάτοχοι άδειας παραμονής σε τρίτη χώρα, τα παιδιά κάτω των 7 ετών και όσοι πραγματοποιούν επιχειρηματικά ταξίδια. 4
Ιδιωτικοποίηση λιμένα Σμύρνης Έως τις 15 Απριλίου αναμένεται να συγκεντρωθούν οι προσφορές για την ιδιωτικοποίηση του λιμένα της Σμύρνης. Μεταξύ των υποψηφίων που φέρονται να έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον είναι κοινοπραξία μελών της Ένωσης Εξαγωγέων Αιγαίου και της εταιρείας Hutchinson Whampoa από το Χονγκ Κονγκ και η Sama Dubai Company. Ελληνικές εξαγωγές στην Τουρκία το 2006 Οι κυριότερες κατηγορίες των ελληνικών εξαγωγών προς την Τουρκία κατά το 2006 ήταν και πάλι τα προϊόντα πετρελαίου με 331,16 εκ. ευρώ και μερίδιο 39,05% επί της συνολικής αξίας αυτών (αύξηση 7,56% έναντι του 2005), το βαμβάκι με 162,45 εκ.ευρώ και μερίδιο 19,15% (αύξηση 85,08%) και τα πλαστικά με 112,72 εκ. ευρώ και μερίδιο 13,29% (αύξηση 9,17%) σύμφωνα με στοιχεία της EUROSTAT. Η εξάρτηση των ελληνικών εξαγωγών από τις επιδόσεις στις ανωτέρω κατηγορίες αυξήθηκε από 70,3% στο 71,49%. Οι επιδόσεις στις υπόλοιπες εκ των δώδεκα σημαντικότερων κατηγοριών έχουν ως ακολούθως: Χαλκός και τεχνουργήματα αυτού: 25,82 εκ. ευρώ (ετήσια αύξηση 555,32%) Αργίλιο και τεχνουργήματα αυτού: 24,61 εκ. ευρώ (35,89%) Δέρματα: 14,77 εκ. ευρώ (26,45%) Ηλεκτρικά μηχανήματα: 13,57 εκ. ευρώ (60,59%) Χαρτί: 10,48 εκ. ευρώ (-16,89%) Ενδύματα (πλην πλεκτών): 8,88 εκ. ευρώ (15,32%) Τεχνουργήματα από πέτρα, γύψο και τσιμέντο: 7,97 εκ. ευρώ (294,55%) Ψάρια και μαλακόστρακα: 7,79 εκ. ευρώ (53,64%) Δεψικά και βαφικά εκχυλίσματα: 7,27 εκ. ευρώ (18,01%) Μεγάλη υποχώρηση παρουσίασαν οι ελληνικές εξαγωγές στις κατηγορίες σιδήρου και χάλυβα (1,81 εκ. ευρώ, μείωση 78,97%), ξύλου (3,23 εκ. ευρώ, μείωση 64,34%) και καπνού (2,88 εκ. ευρώ, μείωση 5,89%). Χρηματιστήριο Αγορά ομολόγων Ο βασικός δείκτης του Χρηματιστηρίου παλινδρόμησε ξανά ανεβαίνοντας στις 43.661 μονάδες στις 2 Απριλίου από 39.588 μονάδες την 1 η Μαρτίου. Την ίδια περίοδο οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων διετούς διάρκειας δεν μεταβλήθηκαν (19,8 %). Συναλλαγματικές ισοτιμίες Η λίρα ανατιμήθηκε έναντι του δολαρίου (1,38 στις 2 Απριλίου από 1,87 την 1 η Μαρτίου) και του ευρώ (1,38 από 1,41 τις ίδιες ημερομηνίες). 5
Προσεχείς εκδηλώσεις (διεθνείς εμπορικές εκθέσεις-αποστολές) TURKEYBUILD ISTANBUL (Κατασκευές δομικά υλικά), Κων/πολη 2-6 Μαΐου, Διοργανωτής: Yapi Endustri Merkezi, Χώρος: Tuyap Fair, Congress & Convention Centre IMOB - ISTANBUL FURNITURE FAIR (Έπιπλα), Κων/πολη 2-6 Μαΐου, Διοργανωτής: CNR, Χώρος: CNR International Fair & Convention Centre TEXTILE, KNITTING, EMBROIDERY, HOSIERY MACHINES, SIDE INDUSTRIES & CHEMICALS FAIR (Μηχανήματα πλεκτικής και κεντημάτων), Κων/πολη 12-16 Μαΐου, Διοργανωτής: TUYAP, Χώρος: Tuyap Fair, Congress & Convention Centre AYMOD (θερινή-υποδηματοποιία), Κων/πολη 24-27 Μαΐου, Διοργανωτής: RDF, Χώρος: CNR International Fair & Convention Centre ISTANBUL LEATHER FAIR (θερινή-δερμάτινα είδη), Κων/πολη 31 Μαΐου-2 Ιουνίου, Διοργανωτής: TUYAP, Χώρος: Tuyap Fair, Congress & Convention Centre COIFFEUR & BEAUTY (Είδη κομμωτηρίου, καλλυντικά), Κων/πολη 31 Μαΐου-3 Ιουνίου, Διοργανωτής: MEDIA FORCE, Χώρος: CNR International Fair & Convention Centre 6