1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Διοικητική των επιχειρήσεων Ενότητα 4 : Εσωτερικό περιβάλλον Καραμάνης Κωνσταντίνος
2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής και χρηματοοικονομικής Διοικητική των επιχειρήσεων Ενότητα 4: Εσωτερικό περιβάλλον Καραμάνης Κωνσταντίνος Επίκουρος Καθηγητής Πρέβεζα, 2015
Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 3 3
4 Διοικητική των επιχειρήσεων Εσωτερικό περιβάλλον, τμήμα λογιστικής και χρηματοοικονομικής, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Χρηματοδότηση Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Ηπείρου» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.
Σκοποί ενότητας Ολοκληρώνοντας την ενότητα θα πρέπει να είστε σε θέση να : Γνωρίζετε το εσωτερικό περιβάλλον της εταιρείας και τα στοιχεία του. Κατανοείτε στοιχεία της κουλτούρας της επιχείρησης και τα επίπεδα της Πως εφαρμόζεται η οργανωσιακή κουλτούρα 5 5
Περιεχόμενα ενότητας Εσωτερικό περιβάλλον Οργανωσιακή κουλτούρα Ποικιλομορφία Εφαρμογή κουλτούρας 6 6
Χρήση Διατάξεων 7
8 Διοικητική των επιχειρήσεων Ενότητα 4 : Εσωτερικό περιβάλλον
ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Οργανωσιακή κουλτούρα: είναι το σύστηµα των κοινών πεποιθήσεων και αξιών που διαµορφώνεται εντός ενός οργανισµού και καθοδηγεί τη συµπεριφορά των µελών του. Κοινωνικοποίηση: είναι µια διαδικασία που διαµορφώνει ισχυρές κουλτούρες και βοηθά τα νέα µέλη του οργανισµού να υιοθετήσουν τις κουλτούρες και τις αξίες του. 9 9
ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Ισχυρές κουλτούρες: Δεσµεύουν τα µέλη τους να κάνουν πράγµατα που είναι προς το συµφέρον του οργανισµού. Αποθαρρύνουν τις δυσλειτουργικές συµπεριφορές εργασίας. Ενθαρρύνουν τις λειτουργικές (θετικές) συµπεριφορές εργασίας. 10 1
ΕΠΙΠΕΔΑ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ Αισθητή Κουλτούρα: Αυτό που βλέπει και ακούει κανείς καθώς περιπατά στους διαδρόµους ενός οργανισµού (Ήρωες, Ιστορίες Τελετές και τελετουργίες Σύµβολα) Θεµελιώδης κουλτούρα: οι βαθύτερες αρχές και πεποιθήσεις που επηρεάζουν τη συµπεριφορά των µελών του οργανισµού και συµβάλλουν στην αισθητή κουλτούρα (Εξυπηρέτηση πελατών, Καινοτοµία, Ηθική, Οµαδική εργασία). 11 1
ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΑΞΙΕΣ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Σηµαντικές αξίες της κουλτούρας ενός οργανισµού είναι οι εξής: Υψηλή απόδοση Καινοτοµία Κοινωνική ευθύνη Ακεραιότητα Συµµετοχή των εργαζοµένων Εξυπηρέτηση πελατών Οµαδική εργασία 12 1
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΣΧΥΡΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ Διοίκηση βασισµένη στις αξίες: περιγράφει managers που βοηθούν ενεργά να αναπτυχθούν, να µεταδοθούν και να ενεργοποιηθούν κοινές αξίες. Πνευµατικότητα του εργασιακού χώρου: πρακτικές που δίνουν νόηµα στην εργασία και δηµιουργούν την αίσθηση κοινότητας µεταξύ των µελών του οργανισµού. Ηγεσία µέσω συµβόλων: οι ηγέτες που χρησιµοποιούν σύµβολα το κάνουν για να καθιερώσουν και να διατηρήσουν µια επιθυµητή εταιρική κουλτούρα. 13 1
ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΙΑ Ποικιλοµορφία: περιγράφει διαφορές µεταξύ των ανθρώπων στην εργασία, για παράδειγµα, ως προς την ηλικία, το φύλο ή τη φυλή. Πολυπολιτισµικοί οργανισµοί: βασίζονται στον πλουραλισµό και λειτουργούν µε ενσωµάτωση και σεβασµό της διαφορετικότητας. Πολυπολιτισµικότητα: περιλαµβάνει πλουραλισµό και σεβασµό προς την ποικιλοµορφία. 14 1
ΗΓΕΣΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΙΑΣ Αναλαµβάνει να οικοδοµήσει µια εταιρική κουλτούρα που επιτρέπει σε όλα τα µέλη να επιτύχουν το µέγιστο των δυνατοτήτων τους. Δεσµεύει τον οργανισµό στην πρόσληψη και στην προώθηση µειονοτήτων και γυναικών. Δεσµεύει τον οργανισµό στην εκπαίδευση και σε εκπαιδευτικά προγράµµατα. 15 1
Σχήµα 2: Στάδια προσέγγισης της ποικιλοµορφίας εκ µέρους της ηγεσίας Πηγή: Schermerhorn J.R., 2012 και R. Roosevelt Thomas, Jr., Beyond Race and Gender, 1991 16 1
ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΙΑΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Αυξάνεται το ποσοστό των εγχρώµων στο εργατικό δυναµικό. Εργάζονται περισσότερες γυναίκες. Τα άτοµα µε αναπηρίες αποκτούν µεγαλύτερη πρόσβαση στο χώρο εργασίας. Αυξάνεται η µέση ηλικία των εργαζοµένων. Αυξάνεται η θρησκευτική ποικιλοµορφία των εργαζοµένων. 17 1
Σχήµα 3: Οι γυάλινες οροφές ως εµπόδια στην εξέλιξη των γυναικών και των µειονοτήτων στους παραδοσιακούς οργανισµούς Πηγή: Schermerhorn J.R., 2012 18 1
1 Διοικητική των επιχειρήσεων Εσωτερικό περιβάλλον, τμήμα λογιστικής και χρηματοοικονομικής, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Βιβλιογραφία Εισαγωγή στο Management (2012), Schermerhorn J.R. Διοίκηση Επιχειρήσεων (2012), Robbins S., Decento D. και Coulter M.
20 Διοικητική των επιχειρήσεων Εσωτερικό περιβάλλον, τμήμα λογιστικής και χρηματοοικονομικής, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Ίδρυμα Ηπείρου. Καραμάνης Κωνσταντίνος Διοικητική των επιχειρήσεων Έκδοση: 1.0 Πρέβεζα,2015. Καραμάνης, Κ. (2015). Διοικητική των επιχειρήσεων. ΤΕΙ Ηπείρου Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://eclass.teiep.gr/openclass/courses/acc141/
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές [1] ή μεταγενέστερη. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, Διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.el 2
2 Διοικητική των επιχειρήσεων Εσωτερικό περιβάλλον, τμήμα λογιστικής και χρηματοοικονομικής, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τέλος Ενότητας Επεξεργασία: Δαπόντας Δημήτριος Πρέβεζα,2015
23 Διοικητική των επιχειρήσεων Εσωτερικό περιβάλλον, τμήμα λογιστικής και χρηματοοικονομικής, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Σημειώματα
Διοικητική των επιχειρήσεων, Ενότητα 4 ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου 24 Διοικητική των επιχειρήσεων Εσωτερικό περιβάλλον, τμήμα λογιστικής και χρηματοοικονομικής, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη Δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Τέλος Ενότητας 2