ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΣΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΟΝΟΜΑ: Αριστείδης Ταρπάγκος ΑΕΜ: 16006 ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο Επιβλέπων Καθηγητής: κος Γαλαζούλας Χρήστος 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή Σκοπός Εργασίας σελ. 3-4 2. Ιστορική αναδρομή της καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο σελ. 5-7 3. Ομοσπονδία Σωματείων Ελλήνων Καλαθοσφαιριστών με αμαξίδιο (ΟΣΕΚΚ) σελ. 8-9 4. Βασικοί κανονισμοί αθλήματος σελ. 10-13 5. Βαθμοί και Τύποι αναπηρίας αθλητών Ανάλυση δεξιοτήτων σελ. 14-22 6. Εξοπλισμός αθλητών σελ. 23-25 7. Περιγραφή του γηπέδου σελ. 26-29 8. Kανονισμοί Διαιτησίας σελ. 30-35 9. Πρωταθλήματα σελ. 36-47 Οι ομάδες που συμμετέχουν στο φετινό πρωτάθλημα - Κύπελλο Οι τροπαιούχοι Η χρυσή Βίβλος των συμμετοχών 10. Παρολυμπιακοί Αγώνες σελ. 48-59 Σύντομη ιστορική αναδρομή Συμμετοχές της Ελλάδας Η καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο στους Παραολυμπιακούς Αγώνες 11. Βιβλιογραφία σελ. 60 2
1. Eισαγωγή - Σκοπός Εργασίας Μπορεί στη χώρα μας να μην παίρνει σχεδόν καθόλου δημοσιότητα, αφού η αθλητική παιδεία των Ελλήνων είναι εξαιρετικά περιορισμένη (φάνηκε αυτό και από την προσέλευση θεατών στους δικούς μας Παραολυμπιακούς σε σχέση με αυτούς του Λονδίνου), αλλά το μπάσκετ με αμαξίδιο έχει σημαντική θέση στο πρόγραμμα των Παραολυμπιακών Αγώνων. Βρίσκεται εκεί από το 1960, δηλαδή από την πρώτη διοργάνωση (των γυναικών μπήκε στο πρόγραμμα το 1968) και εξακολουθεί να προσφέρει συγκινήσεις. Όμως, τι είναι το μπάσκετ με αμαξίδιο; Ποιοι οι κανονισμοί του; Ποιες οι ιδιαιτερότητες; Οι κανονισμοί είναι γνωστοί, δεν διαφέρουν από το απλό μπάσκετ, τουλάχιστον όχι όσον αφορά στα φάουλ, τους πόντους και τις διαστάσεις του γηπέδου. Η βασική ιδιαιτερότητα του μπάσκετ με αμαξίδιο είναι ότι κάθε παίκτης έχει έναν αριθμό που του δίδεται, την αθλητική του κλάση, που διαφέρει από το 1 ως το 4.5, με το 4.5 να αντιπροσωπεύει τον παίκτη 3
με τη μεγαλύτερη κινητική λειτουργία. Κάθε ομάδα στη διάρκεια του ματς πρέπει ανά πάσα στιγμή στο παρκέ να έχει 5 παίκτες των οποίων το άθροισμα των κλάσεων να μην υπερβαίνει το 14. Οι διαφορές στους κανονισμούς ουσιαστικά έχουν απλώς να κάνουν με το γεγονός ότι οι παίκτες δεν κινούνται στα πόδια τους, αλλά με αμαξίδιο. Έτσι, υπάρχουν παραβάσεις που σφυρίζονται όταν ένας αθλητής σπρώχνει περισσότερες από δύο φορές το αμαξίδιο χωρίς να κάνει ντρίμπλα ή να δώσει πάσα (ουσιαστικά η ντρίμπλα στο μπάσκετ με αμαξίδιο είναι μία κάθε δύο σπρωξίματα του αμαξιδίου), γεγονός που καθιστά παράβαση «βημάτων». Παράβαση είναι, επίσης, το να ανασηκώνεται ο αθλητής στον αέρα πάνω από τη θέση του αμαξιδίου για να πάρει πλεονέκτημα ύψους μέσα στη φάση. Πέραν αυτών, τα φάουλ είναι περίπου όπως και στο απλό μπάσκετ. Δεν απαγορεύεται κάθε επαφή με τον αντίπαλο παίκτη ή το αμαξίδιο του, μόνο όταν τον χτυπάς επίτηδες, τον σπρώχνεις ή πέφτεις πάνω του. Στην ουσία αυτό δεν διαφέρει από το απλό μπάσκετ, απλώς δείτε το αμαξίδιο ως επέκταση του σώματος και θα σας είναι αρκετά εύκολο να καταλάβετε πότε έχουμε φάουλ και πότε όχι. Όλα τα παραπάνω ερωτήματα και απόψεις θα προσπαθήσω να απαντήσω και να σχολιάσω με σαφήνεια στην πτυχιακή μου εργασία, δίνοντας τη δυνατότητα στους αναγνώστες της να συλλέξουν πληροφορίες για την καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο. 4
2. Ιστορική αναδρομή της καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο Η καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο αποτελεί σήμερα ίσως το δημοφιλέστερο παραολυμπιακό άθλημα μεταξύ των 20 παραολυμπιακών αθλημάτων που διεξάγονται στις μέρες μας κάθε 4 χρόνια μετά ακριβώς από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το άθλημα της καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο επινοήθηκε κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου (1939-1945). Μετά το τέλος του πολέμου αρκετοί τραυματισμένοι στρατιώτες γέμισαν τα νοσοκομεία σε όλο τον κόσμο. Αρκετοί από αυτούς τους εσωτερικούς ασθενείς των νοσοκομείων δεν μπορούσαν να μετακινηθούν χωρίς να κάνουν χρήση αμαξιδίου. Η πρώτη καταγεγραμμένη αγωνιστική δραστηριότητα του αθλήματος φαίνεται να καταγράφεται στην περιοχή της Καλιφόρνια το 1945. Το 1946, έξι ομάδες στις ΗΠΑ συμμετέχουν στο πρώτο Εθνικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο. Το πρώτο πρωτάθλημα κέρδισε η ομάδα από το Κάνσας (The Rolling Pioneers), οι οποίοι κέρδισαν στον τελικό την ομάδα της πόλης της Μινεάπολις (Rolling Gophers). Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία της αντίστοιχης Ομοσπονδίας στις ΗΠΑ, η οποία και ονομάστηκε National Wheelchair Basketball Association (NWBA). Σήμερα, πάνω από 180 ομάδες είναι μέλη της NWBA, ενώ πραγματοποιούνται ξεχωριστοί αγώνες για τους άνδρες και τις γυναίκες. 5
Το πρώτο γυναικείο πρωτάθλημα της NWBA διεξήχθη το 1974. Πάνω από 2500 αθλητές παίρνουν μέρος κάθε χρόνο στα Πρωταθλήματα που διεξάγονται. Αυτή η ραγδαία ανάπτυξη του αθλήματος στη δυτική πλευρά του Ατλαντικού είχε σαν αποτέλεσμα τη διάδοση του αθλήματος και στην Ευρώπη. Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη τεκμηριωμένη περίπτωση συμμετοχής ατόμων στο άθλημα της καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο εμφανίζεται το 1948 στο Κέντρο Αποκατάστασης του νοσοκομείου Στόουκ Μάντεβιλ στην Αγγλία, από τον τότε διευθυντή Dr. Ludwing Guttmann. Ο καθηγητής ήταν ένας από τους ιδρυτές του International Stoke Mandeville Wheelchair Basketball Association, η οποία το 1989 μετονομάστηκε σε International Wheelchair Basketball Federation (IWBF). Η γρήγορη ανάπτυξη του αθλήματος είχε σαν αποτέλεσμα την εισαγωγή του αθλήματος στους Πρώτους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης το 1960. Σήμερα, η IWBF αριθμεί 80 χώρες-μέλη με περισσότερους από 25000 αθλητές, άνδρες και γυναίκες, που συμμετέχουν στα πρωταθλήματα που διεξάγονται παγκοσμίως. Το άθλημα της καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο πρωτοπαρουσιάστηκε στην Ελλάδα το 1988, σε έναν αγώνα που πραγματοποιήθηκε μεταξύ του Πανελληνίου Αθλητικού Συλλόγου Κινητικά Αναπήρων (Π.Α.Σ.Κ.Α.) από την Αθήνα και του Μ. Αλεξάνδρου από την Θεσσαλονίκη, κατά τη διάρκεια του 1ου Πανελληνίου Πρωταθλήματος Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες στην Αθήνα. Τέτοιου είδους συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν και τα επόμενα χρόνια σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το 6
1988 να δημιουργηθούν ο Ήφαιστος και ο Πτολεμαίος, το 1990 οι Αετοί και ο Κένταυρος, το 1994 ο Θεσσαλός και οι Αργοναύτες, το 2008 ο Ποντιακός. Παράλληλα οι Ελληνικές ομάδες συμμετέχουν και σε Ευρωπαϊκούς Αγώνες, όπως αυτοί του Andre Vergauwen και Willi Brinkmann. Το 1994, σε μία ιστορική για το χώρο συνάντηση, γεννήθηκε η ιδέα για την ίδρυση μιας ομοσπονδίας, που θα οργάνωνε το άθλημα πανελληνίως. Στις 5 Μαΐου 1995, σε συνάντηση των εκπροσώπων των 8 ομάδων που υπήρχαν σε όλη την Ελλάδα, καταρτίστηκε ένα πλήρες καταστατικό που περιέγραφε τους στόχους της νεοσυσταθείσας Ομοσπονδίας Σωματείων Ελλήνων Καλαθοσφαιριστών με Καρότσι (ΟΣΕΚΚ). Για πρώτη φορά, το πρωτάθλημα παίρνει την μορφή του ετήσιου και παύει να έχει τη μορφή τουρνουά τριών ημερών. Μερικά χρόνια μετά, ακολουθεί η ενσωμάτωση της ΟΣΕΚΚ ως μέλους στην International Wheelchair Basketball Federation (IWBF). Πιο συγκεκριμένα, η ΟΣΕΚΚ ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ζώνη της IWBF, που σημαίνει ότι οι διακριθείσες Ελληνικές ομάδες στο πρωτάθλημα και στο κύπελλο καθώς και η Εθνική ομάδα θα συμμετέχουν σε αντίστοιχους Ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σήμερα, η ΟΣΕΚΚ απαρτίζεται από 12 ομάδες, από τις οποίες δύο ομάδες είναι από την πόλη της Θεσσαλονίκης (Μέγας Αλέξανδρος 94 και Άρης). 7
3. Ομοσπονδία Σωματείων Ελλήνων Καλαθοσφαιριστών με αμαξίδιο (ΟΣΕΚΚ) καρότσι, Η ΟΣΕΚΚ είναι μέλος της διεθνούς ομοσπονδίας μπάσκετ με International Wheelchair Basketball Federation (IWBF), η οποία αποτελεί μέλος της διεθνούς ομοσπονδίας καλαθοσφαίρισης, Fédération Internationale de Basketball Amateur (FIBA). Πιο συγκεκριμένα, η ομοσπονδία ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ζώνη της IWBF, που σημαίνει ότι οι διακριθείσες ελληνικές ομάδες στο πρωτάθλημα και στο κύπελλο και η Εθνική ομάδα, συμμετέχουν σε αντίστοιχους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σήμερα υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα 14 ομάδες, οι οποίες συμμετέχουν στο πανελλήνιο πρωτάθλημα Α1 εθνικής κατηγορίας, που διοργανώνει η ΟΣΕΚΚ, καθώς επίσης και στο κύπελλο Ελλάδας. Το σύνολο των αθλητών των ομάδων ανέρχεται σε 222. Η ομοσπονδία έχει διοργανώσει δέκα τέσσερα (14) Πανελλήνια Πρωταθλήματα και δώδεκα (12) Κύπελλα Ελλάδος και έχει στη δύναμη 8
της Σύνδεσμο Διαιτητών Καλαθοσφαίρισης σε αμαξίδιο με 80 μέλη. Στις τάξεις του συνδέσμου υπάρχουν επτά (7) διεθνείς διαιτητές, που έχουν συμμετάσχει σε Ολυμπιακούς Αγώνες, Παγκόσμια και Πανευρωπαϊκά Πρωταθλήματα και Ευρωπαϊκά Κύπελλα. Το διοικητικό συμβούλιο της ΟΣΕΚΚ αποτελείται από τους παρακάτω (όπως προέκυψε από τις αρχαιρεσίες του 2012): Πρόεδρος: Γιώργος Κούζας Αντιπρόεδρος: Θανάσης Πατσιούρας Γενικός Γραμματέας: Χάρης Περδίκης Ταμίας: Μαρία Μπαξεβάμη Έφορος Εθνικών Ομάδων: Αναστάσιος Βυζικίδης Δημόσιες Σχέσεις: Γιώργος Καπνιαμπούρας Ειδικός Γραμματέας: Μιχάλης Ελευθεριάδης Η έδρα της Ομοσπονδίας βρίσκεται στην Αθήνα και ειδικότερα στο κλειστό γυμναστήριο του Μέτς. 9
4. Βασικοί κανονισμοί αθλήματος Η μπάλα στους επίσημους αγώνες καλαθοσφαίρισης σε αμαξίδιο, είναι η ίδια με αυτήν της καλαθοσφαίρισης, φτιαγμένη από δέρμα, με περιφέρεια περίπου 75 έως 78 εκ. και βάρος που κυμαίνεται από 600 έως 650 γρ. Η καταλληλότητα της μπάλας ελέγχεται από τον πρώτο διαιτητή πριν από την έναρξη του αγώνα. Οι παίκτες αγωνίζονται με στολή που αποτελείται από φανέλα και σορτσάκι του ιδίου χρώματος. Οι ομάδες πρέπει να διαθέτουν δύο ειδών στολές, μια σκούρου και μια ανοικτού χρώματος, ώστε να χρησιμοποιούν την κατάλληλη στολή ανάλογα με τα χρώματα του αντιπάλου. Στη στολή αναγράφεται ο αριθμός του παίκτη και η ομάδα. Επιπλέον, αναγράφεται το όνομα του παίκτη, ανάλογα με τη διοργάνωση. Ο αριθμός αποτελεί την ταυτότητα του παίκτη κατά τη διάρκεια του αγώνα και πρέπει υποχρεωτικά να αναγράφεται στη στολή, τόσο στη μπροστινή όψη (σε μικρή διάσταση) όσο και στην πίσω όψη (συνήθως στο κέντρο σε μεγάλες διαστάσεις). Το γήπεδο, με διαστάσεις 28 μ. μήκος και 15 μ. πλάτος, σε επίσημους αγώνες πρέπει να έχει ξύλινο δάπεδο. Η διάρκεια του αγώνα είναι τέσσερις περίοδοι των 10 λεπτών, με ένα λεπτό διάλειμμα στο τέλος της πρώτης και της τρίτης περιόδου, και 15 λεπτά διάλειμμα στο τέλος της δεύτερης περιόδου. Η ομάδα με το μεγαλύτερο σκορ αναδεικνύεται νικήτρια. Σε περίπτωση ισόπαλου αποτελέσματος, ο αγώνας συνεχίζεται με πεντάλεπτες παρατάσεις μέχρι να αναδειχθεί νικητής. Κάθε ομάδα 10
δικαιούται πέντε ανάπαυλες (time outs), από ένα στις τρεις πρώτες περιόδους και δύο στην τελευταία. Από μια ανάπαυλα (time out) δικαιούνται οι ομάδες κατά τη διάρκεια της παράτασης. Για την ομαλή διεξαγωγή του αγώνα απαιτούνται δύο διαιτητές (πρώτος-δεύτερος) και τέσσερα μέλη της γραμματείας (σημειωτής, βοηθός σημειωτής, χρονομέτρης του αγώνα και χρονομέτρης των 24 ) Κάθε ομάδα αποτελείται από 12 παίκτες (5 βασικοί και 7 αναπληρωματικοί). Η εκτίμηση των καλαθοσφαιριστών σε αμαξίδιο αφορά τη δυνατότητα χειρισμού της μπάλας (πάσα, υποδοχή, ντρίμπλα), το χειρισμό του αμαξιδίου (γρήγορη ώθηση, σταμάτημα, αλλαγή κατεύθυνσης), την ισορροπία και την κινητικότητα του κορμού. Με βάση τις επιδόσεις ταξινομούνται σε κατηγορίες (Κατηγορία 1, 2, 3, 4 ή 4.5). Όταν οι ικανότητες του αθλητή βρίσκονται μεταξύ των κατηγοριών τότε παίρνει μισό πόντο και ταξινομείται σε Κατηγορίες 1.5, 2.5 και 3.5. Ο υψηλότερος βαθμός δίνεται στον παίκτη με το μικρότερο κινητικό περιορισμό. Κατά τη διάρκεια ενός αγώνα, η συνολική βαθμολογία των παικτών που βρίσκονται στο γήπεδο δεν πρέπει να ξεπερνά τους 14.0 βαθμούς. 11
Στο άθλημα ισχύουν οι παρακάτω περιορισμοί (National Center on Physical Activity and Disability, NCPAD, 1997): 1. Επιτρέπεται μόνο ένα μαξιλαράκι στο κάθισμα του αμαξιδίου για ιατρικούς και θεραπευτικούς λόγους, που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 10 εκ. σε πάχος για παίκτες των κατηγοριών 1.0 3.0 και όχι περισσότερο από 5 εκ. για παίκτες των κατηγοριών 3.5 4.5. 2. Η βάση για τα πόδια να μην υπερβαίνει τα 11 εκ. 3. Το ύψος του καθίσματος του αμαξιδίου δεν πρέπει να ξεπερνά τα 53 εκ. από το έδαφος, για λόγους ασφάλειας και ισότητας. Κατά τη διάρκεια του αγώνα, απαιτείται συνεχής συντήρηση των αμαξιδίων εξαιτίας των έντονων συγκρούσεων. 4. Το αμαξίδιο έχει 3 ή 4 τροχούς, με τους μεγάλους τροχούς να μη ξεπερνούν τα 67 εκ. 12
5. Υπάρχει μια ζάντα σε κάθε τροχό. 6. Συσκευές διεύθυνσης, φρένα ή συστήματα ταχυτήτων δεν επιτρέπονται στο αμαξίδιο. 7. Δεν επιτρέπονται μαύροι αεροθάλαμοι. 8. Δεν επιτρέπονται στηρίγματα για τους βραχίονες, καθώς και άλλα στηρίγματα που προβάλλουν πέρα από τη γραμμή των ποδιών των παικτών ή του κορμού στη φυσική καθιστή θέση. 9. Η οριζόντια λουρίδα στο πίσω μέρος του αμαξιδίου (για τη ξεκούραση της πλάτης) πρέπει να είναι γεμισμένη με αφρολέξ για την αποφυγή κάκωσης. Βασικοί κανονισμοί του αθλήματος (NCPAD, 1997) είναι οι εξής: 1. Το αμαξίδιο θεωρείται τμήμα του σώματος του παίκτη. 2. Επιθετικός παίκτης δεν μπορεί να παραμένει στο χώρο της ρακέτας περισσότερο από 3. 3. Η ντρίπλα συνοδεύεται από ταυτόχρονη ώθηση του αμαξιδίου. Όμως, ο παίκτης με τη μπάλα δεν μπορεί να κάνει περισσότερες από δύο διαδοχικές ωθήσεις χωρίς να σουτάρει, πασάρει ή ντριπλάρει ξανά. Δεν ισχύει ο κανονισμός της διπλής ντρίπλας. Τρεις ή περισσότερες ωθήσεις του παίκτη, που έχει τη μπάλα στην κατοχή του, χωρίς ντρίπλα θεωρείται παράβαση. 4. Οι παίκτες πρέπει να παραμένουν σταθερά καθισμένοι στο αμαξίδιο σε όλη τη διάρκεια του αγώνα. Σε περίπτωση πτώσης από το αμαξίδιο, οι διαιτητές μπορούν να διακόψουν το παιχνίδι εάν κατά τη γνώμη τους ο 13
παίκτης διατρέχει κίνδυνο, αλλιώς το παιχνίδι συνεχίζεται. 5. Το ύψος της στεφάνης, οι διαστάσεις του γηπέδου, η γραμμή των τριών πόντων κλπ. Είναι στις ίδιες αποστάσεις με εκείνες στην κλασική μορφή του αθλήματος. 5. Βαθμοί και Τύποι αναπηρίας αθλητών Ανάλυση δεξιοτήτων Οι δεξιότητες που εκτελεί ο αθλητής είναι (International Wheelchair Basketball Federation, IWBF, 1997): Κλάση 1 Τυπική πάθηση Θ1-Θ7 παραπληγία χωρίς έλεγχο των κοιλιακών. Πολιομυελίτιδα, περιλαμβανομένου του ενός χεριού και χωρίς έλεγχο των μυών του κορμού. Θέση στο αμαξίδιο 14
Γόνατα σε υψηλότερο επίπεδο από τα ισχία. Γόνατα δεμένα ή μηροί και πόδια δεμένα στο αμαξίδιο. Η πλάτη του αμαξιδίου στο ύψος του μέσου θώρακα. Επίδεση του άνω κορμού για περισσότερη σταθερότητα. Ώθηση του αμαξιδίου Κατά την όρθια στάση του κορμού, ο παίκτης γέρνει προς τα πίσω, με κούνημα της κεφαλής μπρος-πίσω σε κάθε χεριά. Ορισμένοι παίκτες «ξεκουράζουν» τον κορμό στα υψωμένα γόνατα για περισσότερη σταθερότητα. Πάσα Δυνατή πάσα με το ένα χέρι, απαιτεί πιάσιμο της μπάλας και με το άλλο χέρι για σταθερότητα. Πάσα στήθους μπορεί να γίνει μόνο με στήριξη της πλάτης του παίκτη στην πλάτη του καθίσματος. Αδυναμία περιστροφής και υποδοχής πάσας πάνω από τον ώμο, χωρίς στήριξη του ενός χεριού στο αμαξίδιο ή του ποδιού για στροφή του κορμού. Ντρίπλα Συνήθως εκτελείται στα πλάγια με αστάθεια του κορμού και μικρή επιτάχυνση. Ορισμένοι παίκτες ντριπλάρουν μπροστά «ξεκουράζοντας» τον 15
κορμό στα υψωμένα γόνατα για περισσότερη σταθερότητα. Σουτ Έλλειψη σταθερότητας του κορμού κατά το σουτ καθώς το χέρι τεντώνει, συχνά χρειάζεται υποστήριξη του χεριού μετά το σουτ. Σε σουτ με τα δύο χέρια, ο κορμός ακουμπά στην πλάτη του καθίσματος. Απώλεια της σταθερότητας με την ελάχιστη επαφή. Ριμπάουντ Διεκδίκηση της μπάλας πάντα με το ένα χέρι, ενώ με το άλλο χέρι ο παίκτης κρατά το αμαξίδιο για ισορροπία του κορμού. Εάν ο παίκτης χρησιμοποιεί τα δύο χέρια πάνω από το κεφάλι, ακουμπά στην πλάτη του καθίσματος και χάνει εύκολα την ισορροπία σε κάθε επαφή. Κλάση 2 Τυπική πάθηση Θ8-Ο1 παραπληγία. Θέση στο αμαξίδιο Γόνατα σε υψηλότερο επίπεδο από τα ισχία. Γόνατα δεμένα μαζί. Η πλάτη του αμαξιδίου στο ύψος της μέσης ή ελαφρά υψηλότερα. Πιθανή επίδεση του κορμού χαμηλά στην πλάτη του καθίσματος. 16
Ώθηση του αμαξιδίου Ικανότητα προώθησης χωρίς ολική υποστήριξη της πλάτης του καθίσματος. Μερική έλλειψη σταθερότητας, κυρίως στη μέση, κατά την κίνηση μπροστά, όμως χωρίς κίνηση του κορμού χαμηλά. Πάσα Σε πάσα με ένα ή δύο χέρια, ο παίκτης στηρίζεται στο αμαξίδιο για σταθερότητα. Σχετικά καλή σταθερότητα κατά την υποδοχή της μπάλας μετά από πάσα στην όρθια θέση. Ικανότητα περιστροφής για υποδοχή της πάσας πάνω από τον ώμο με τα δύο χέρια, με μερική υποστήριξη της πλάτης του καθίσματος. Ντρίπλα Συνήθως εκτελείται δίπλα στα υποπόδια και, ιδιαίτερα στην έναρξη της κίνησης, υπάρχει κάποια έλλειψη σταθερότητας. Ορισμένοι παίκτες μπορούν να ντριπλάρουν κατευθείαν μπροστά από τα υποπόδια, εάν ο κορμός υποστηρίζεται με την τοποθέτηση των γονάτων ψηλά. Σουτ Ήπια έλλειψη σταθερότητας στον κορμό χαμηλά, κατά την ανύψωση του χεριού και στο follow-through, ως αποτέλεσμα της αποκόλλησης από τη πλάτη του καθίσματος. Ικανότητα στροφής του κορμού προς το καλάθι, στο σουτ με τα δύο 17
χέρια. Ριμπάουντ Συνήθως γίνεται με το ένα χέρι, με μικρή έλλειψη σταθερότητας. Μπορεί να γίνει και με τα δύο χέρια, πάνω από το κεφάλι, με έλλειψη σταθερότητας και ιδιαίτερα μετά από επαφή. Κλάση 3 Τυπική πάθηση Ο2-Ο4 παραπληγία, με έλεγχο της κάμψης και της προσαγωγής των ισχίων, αλλά χωρίς έλεγχο της έκτασης των ισχίων. Παράλυση εξαιτίας πολιομυελίτιδας, με ελάχιστο έλεγχο των «χαμηλών» κινήσεων. Αταξία του ισχίου ή ακρωτηριασμός πάνω από το γόνατο με πολύ μικρό εναπομένον μέλος. Θέση στο αμαξίδιο Τα γόνατα σε ελαφρά υψηλότερο επίπεδο από τους γοφούς. Χαμηλή πλάτη στο κάθισμα, κάτω από το επίπεδο της μέσης, επιτρέποντας έτσι την περιστροφή του κορμού. Ώθηση του αμαξιδίου Ικανότητα ώθησης του αμαξιδίου με δύναμη, χωρίς απώλεια της σταθερότητας. Ενιαία κίνηση του άνω και κάτω κορμού, στην άσκηση δύναμης κατά την ώθηση. 18
Η ώθηση γίνεται συνήθως με τα πόδια ενωμένα. Πάσα Με ένα ή δύο χέρια, χωρίς την ανάγκη υποστήριξης από την πλάτη του καθίσματος και το χέρι για σταθερότητα. Δυνατή η άσκηση δύναμης με έκταση του κορμού, πριν αρχίσει η κίνηση λυγίσματος αυτού κατά την πάσα. Ικανότητα μέγιστης στροφής για την υποδοχή της πάσας πάνω από τον ώμο με τα δύο χέρια, χωρίς υποστήριξη από την πλάτη του καθίσματος. Ντρίπλα Δυνατή η ντρίπλα μπροστά από τα υποπόδια, με ταυτόχρονη δυναμική επιτάχυνση με το άλλο χέρι. Δυναμική κλίση του κορμού μπροστά προς την κατεύθυνση της ντρίπλας. Σουτ Εξαιρετική σταθερότητα του κορμού στην όρθια θέση και, ιδιαίτερα, στο follow-through, χωρίς απώλεια της σταθερότητας. Στην κίνηση του σουτ, ο κορμός κινείται μπροστά χωρίς απώλεια της σταθερότητας. Ριμπάουντ Ικανότητα ριμπάουντ με τα δύο χέρια, με μετακίνηση του κορμού μπροστά για πιάσιμο της μπάλας. Περιορισμένη σταθερότητα στις πλάγιες διεκδικήσεις, όπου συχνά, 19
επιστρατεύεται το κράτημα του αμαξιδίου από το πλάι με το άλλο χέρι. Κλάση 4 Τυπική πάθηση Ο5-Ι1 παραπληγία, με έλεγχο των προσαγωγών-απαγωγών του ισχίου, τουλάχιστον σε μια πλευρά. Παράλυση εξαιτίας πολιομυελίτιδας, που περιλαμβάνει το ένα κάτω άκρο. Σεμιπελβεκτομή (επέμβαση στο ισχίο, κύρια στις μικρές ηλικίες). Απλός ακρωτηριασμός πάνω από το γόνατο, με μικρό εναπομένον μέλος. Μερικοί ακρωτηριασμοί κάτω από το γόνατο. Θέση στο αμαξίδιο Τοποθέτηση των γονάτων ελαφρά υψηλότερα από τα ισχία για την επίτευξη μέγιστης ευκινησίας και ταχύτητας του αμαξιδίου. Εναλλακτικά, τοποθέτηση των γονάτων στο ίδιο ύψος με τα ισχία, για πλεονέκτημα του ύψους. Χαμηλή πλάτη στο κάθισμα, που επιτρέπει πλήρεις στροφές του κορμού. Χρησιμοποίηση μηχανημάτων, προσθετικών και επιδέσεων, για πιθανά περισσότερη σταθερότητα. Ώθηση του αμαξιδίου 20
Ικανότητα ώθησης και σταματήματος του αμαξιδίου με γρήγορη επιτάχυνση και με μέγιστη κίνηση του κορμού μπροστά. Συνήθως, η ώθηση γίνεται με τα πόδια χωριστά. Πάσα Ικανότητα μέγιστης κάμψης, έκτασης και περιστροφής του κορμού, ενώ εκτελεί πάσα με ένα ή δύο χέρια. Ικανότητα πλάγιας κάμψης τουλάχιστον προς τη μια πλευρά, ενώ εκτελεί πάσα με τα δύο χέρια στην ίδια πλάγια κατεύθυνση. Ντρίπλα Ικανότητα ντρίπλας μπροστά από τα υποπόδια, ενώ ωθεί το αμαξίδιο με το άλλο χέρι. Ικανότητα εκτέλεσης γρήγορης ντρίπλας με αλλαγή κατεύθυνσης, χωρίς απώλεια της σταθερότητας του κορμού. Σουτ Ικανότητα δυναμικής κίνησης του κορμού εμπρός, στην κατεύθυνση του follow-through μετά το σουτ. Ικανότητα κλίσης προς τη μια πλευρά ή περιστροφής και κλίσης τουλάχιστον προς τη μια πλευρά, ενώ έχει υψωμένα τα χέρια κρατώντας τη μπάλα. Ριμπάουντ Ικανότητα κλίσης εμπρός και τουλάχιστον προς τη μια πλευρά, για το πιάσιμο της μπάλας με τα δύο χέρια πάνω από το κεφάλι. 21
Κλάση 4.5 Τυπική αναπηρία Απλός ακρωτηριασμός κάτω από το γόνατο. Μερικοί διπλοί ακρωτηριασμοί κάτω από το γόνατο. Παίκτες με εκτενή ορθοπεδικά προβλήματα στα ισχία, γόνατα ή στους αστραγάλους. Παράλυση εξαιτίας πολιομυελίτιδας, που περιλαμβάνει ελάχιστα (πόδι / αστράγαλος) τη μια ή και τις δύο πλευρές. Θέση στο αμαξίδιο Όμοια με την Κλάση 4. Ώθηση του αμαξιδίου Όμοια με την Κλάση 4. Πάσα Ικανότητα κίνησης του κορμού προς όλες τις κατευθύνσεις με καλή σταθερότητα. Ικανότητα κλίσης σε κάθε πλευρά, προς την οποία εκτελεί πάσα με τα δύο χέρια. Ντρίπλα Όμοια με την Κλάση 4. 22
Σουτ Ικανότητα δυναμικής κίνησης του κορμού προς όλες τις κατευθύνσεις κατά τη διάρκεια του σουτ, συμπεριλαμβανόμενου και πλάγιου σκυψίματος με περιστροφή και στις δύο πλευρές, ενώ υπάρχει επαφή των δύο χεριών με τη μπάλα. Ριμπάουντ Ικανότητα κάμψης του κορμού εμπρός ή προς κάθε κατεύθυνση, με τα χέρια πάνω από το κεφάλι για το πιάσιμο της μπάλας. 6. Εξοπλισμός αθλητών Μπάλα Η μπάλα για τους επίσημους αγώνες Καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο, είναι ίδια με αυτή της Καλαθοσφαίρισης. Είναι φτιαγμένη από δέρμα. Η 23
περιφέρειά της είναι μεταξύ 74,9 78 εκατοστών και το βάρος της κυμαίνεται από 600 έως 650 γραμμάρια. Η καταλληλότητα της μπάλας ελέγχεται από τον πρώτο διαιτητή πριν από την έναρξη κάθε αγώνα. Στολή Η στολή αποτελείται από φανέλα και σορτσάκι ιδίου χρώματος. Οι ομάδες υποχρεούνται να διαθέτουν δύο ειδών στολές, μια σκουρόχρωμη και μία ανοιχτόχρωμη, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν την κατάλληλη ανάλογα με τα χρώματα του αντιπάλου. Στη στολή αναγράφεται ο αριθμός του παίκτη και η ομάδα. Επίσης, αναγράφεται το όνομα του παίκτη, ανάλογα με τη διοργάνωση. Αριθμός παίκτη Ο αριθμός αποτελεί την ταυτότητα του παίκτη κατά τη διάρκεια του αγώνα και πρέπει υποχρεωτικά να αναγράφεται στη στολή, τόσο στη μπροστινή όψη (σε μικρή διάσταση) όσο και στην πίσω όψη (συνήθως στο κέντρο σε μεγάλες διαστάσεις). Αγωνιστικό Αμαξίδιο 24
Διαστάσεις αγωνιστικού αμαξιδίου Το αγωνιστικό αμαξίδιο θεωρείται προέκταση του παίκτη και πρέπει να συμφωνεί με τις προδιαγραφές που ορίζονται στους κανονισμούς της IWBF. Το αγωνιστικό αμαξίδιο μπορεί να έχει τρεις ή τέσσερις ρόδες, όπως για παράδειγμα δύο μεγάλες στο πίσω μέρος και μία ή δύο μικρές στο μπροστινό. Μόνο ένα μαξιλαράκι επιτρέπεται στο κάθισμα του αμαξίδιου. Αυτό πρέπει να έχει τις ίδιες διαστάσεις με το κάθισμα του αμαξίδιου, για τους παίκτες με classification 1, 1.5, 2, 2.5 και 3, δεν πρέπει να υπερβαίνει σε πάχος τα 10 cm. Για τους παίκτες με classification 3.5, 4, και 4.5 δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 5 cm. Το μαξιλαράκι πρέπει να είναι ίσου πάχους και να μη φέρει αιχμηρές άκρες. Δεν επιτρέπονται σανίδες ή άκαμπτα υλικά πάνω στο κάθισμα μαζί με το μαξιλαράκι. Το στήριγμα για τα πόδια (footrest), ή όπου αυτή είναι εφαρμόσιμη, η προστατευτική οριζόντια μπάρα στο μπροστινό ή στα πλαϊνά μέρη του αμαξίδιου, δεν πρέπει να υπερβαίνει σε ύψος τα 11 cm από το δάπεδο στο 25
πιο μπροστινό σημείο της και σε όλο το μήκος της. Μια τέτοια μπάρα μπορεί να είναι ευθεία ή ελαφρά κυρτή αλλά δεν μπορεί να είναι αιχμηρή. Αυτή η μέτρηση γίνεται όταν το μπροστινό ροδάκι βρίσκεται στην ευθεία θέση κίνησης. Η κάτω πλευρά των στηριγμάτων για τα πόδια πρέπει να είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να μην προκαλεί φθορά στην επιφάνεια του δαπέδου. Μία κυλινδρική μπάρα τοποθετημένη στην κάτω πλευρά των στηριγμάτων για τα πόδια υπάρχει για την προστασία του δαπέδου και ένα μικρό anti-tip ροδάκι προσκολλημένο στο πίσω μέρος του αμαξίδιου για λόγους ασφαλείας είναι επιτρεπτό. Το αμαξίδιο μπορεί να έχει είτε τρεις είτε τέσσερις τροχούς π.χ. δύο μεγάλους τροχούς στο πίσω μέρος και έναν ή δύο μικρούς στο μπροστινό. Οι μεγάλοι τροχοί μπορούν να έχουν μέγιστη διάμετρο 69 cm, συμπεριλαμβανομένων των ελαστικών. Στην περίπτωση των αμαξιδίων με τρεις τροχούς, ο μικρός τροχός (ή ροδάκι) πρέπει να είναι τοποθετημένος στο κέντρο, στη μέση της οριζόντιας μπάρας που βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του αμαξίδιου. Ένας δεύτερος μικρός τροχός (ή ροδάκι) μπορεί να προστεθεί στον μονό μικρό τροχό στο μπροστινό μέρος του αμαξίδιου. Πρέπει να υπάρχει μία μόνο ζάντα σε κάθε τροχό. Μηχανισμοί καθοδήγησης ή φρένα δεν επιτρέπονται πάνω στο αμαξίδιο. 7. Περιγραφή γηπέδου Ο αγωνιστικός χώρος θα πρέπει να είναι επίπεδος, σκληρής επιφανείας, ελεύθερος εμποδίων (Διάγραμμα 1) με διαστάσεις 28 μέτρα 26
μήκος και 15 μέτρα πλάτος, μετρημένες από την εσωτερική πλευρά των ορίων του γηπέδου. Οι Εθνικές Ομοσπονδίες, έχουν την αρμοδιότητα να εγκρίνουν προϋπάρχοντες αγωνιστικούς χώρους, όμως, με ελάχιστες διαστάσεις 26 μέτρων μήκους και 14 μέτρων πλάτους. Όλες οι γραμμές πρέπει να είναι του ιδίου χρώματος (κατά προτίμηση λευκού), πλάτους 5 εκατοστών και πλήρως ευδιάκριτες. Ως προς τις εξωτερικές γραμμές, ο αγωνιστικός χώρος θα πρέπει να είναι οριοθετημένος από τις δύο τελικές γραμμές (στις μικρές πλευρές του αγωνιστικού χώρου) και των πλευρικώνγραμμών (στις μεγάλες πλευρές του αγωνιστικού χώρου). Αυτές οι γραμμές δεν αποτελούν τμήμα του αγωνιστικού χώρου. Οποιοδήποτε εμπόδιο, συμπεριλαμβανομένων και των πάγκων των ομάδων, θα βρίσκονται το λιγότερο δύο (2) μέτρα μακριά από τον αγωνιστικό χώρο. 27
28
Η κεντρική γραμμή είναι μία γραμμή χαραγμένη παράλληλα προς τις τελικές γραμμές, από το μέσο των πλαγίων γραμμών. Επεκτείνεται 15 εκατοστά πέρα από τις πλάγιες γραμμές. Ο κεντρικός κύκλος θα πρέπει να είναι σχεδιασμένος στο κέντρο του αγωνιστικού χώρου, ακτίνας 1,80 μέτρων, μετρημένης ως την εξωτερική πλευρά της περιμέτρου. Αν το εσωτερικό του κεντρικού κύκλου είναι χρωματισμένο, θα πρέπει να είναι του ιδίου χρώματος με αυτό των περιοριστικών χώρων. Τα ημικύκλια θα πρέπει να είναι σχεδιασμένα στον αγωνιστικό χώρο, με ακτίνα 1,80 μέτρων, μετρημένης ως την εξωτερική πλευρά της περιμέτρου και θα έχουν ως κέντρο τους το μέσο της γραμμής των ελευθέρων βολών. Οι γραμμές των ελευθέρων βολών, θα πρέπει να είναι χαραγμένες παράλληλα προς τις τελικές γραμμές. Η εξωτερική πλευρά της γραμμής των ελευθέρων βολών, θα πρέπει να είναι σε απόσταση 5,80 μέτρων από το εσωτερικό άκρο της τελικής γραμμής και το μήκος της θα πρέπει να είναι 3,60 μέτρα. Το μέσον της, θα πρέπει να βρίσκεται επί της νοητής γραμμής που ενώνει τα μέσα των δύο τελικών γραμμών. Η περιοχή των πάγκων των ομάδων, θα χαράσσεται εκτός του αγωνιστικού χώρου, στην ίδια πλευρά που βρίσκεται το τραπέζι της Γραμματείας και οι πάγκοι των ομάδων. Θα πρέπει να υπάρχουν δέκα τέσσερις (14) θέσεις διαθέσιμες για τους προπονητές, τους αναπληρωματικούς και τους συνοδούς των ομάδων σε κάθε περιοχή πάγκου των ομάδων. Οποιοδήποτε άλλο άτομο θα πρέπει να βρίσκεται τουλάχιστον 2 μέτρα μακριά και πίσω από τον 29
πάγκο. 30
8. Kανονισμοί Διατησίας Βήματα (τρεις ωθήσεις) Ένας παίκτης μπορεί να κινηθεί προς τα εμπρός με τη ζωντανή μπάλα στο γήπεδο προς οποιαδήποτε κατεύθυνση μέσα στα ακόλουθα όρια: Ο αριθμός των ωθήσεων του αμαξιδίου ενός παίκτη ενώ κρατάει την μπάλα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις δύο. Οποιεσδήποτε κινήσεις πίβοτ θεωρούνται μέρος της ντρίμπλας, και περιορίζονται σε δύο συνεχόμενες ωθήσεις του αμαξιδίου χωρίς να ντριπλάρεται η μπάλα Το φρενάρισμα ενός τροχού χωρίς κίνηση του/των χεριού/-ών προς τα πίσω ή προς τα εμπρός δε συνιστά ώθηση. Τρία Δευτερόλεπτα Ένας παίκτης δεν θα παραμένει στον περιοριστικό χώρο των αντιπάλων για περισσότερο από τρία (3) συνεχή δευτερόλεπτα, ενόσω η ομάδα του έχει τον έλεγχο ζωντανής μπάλας στον αγωνιστικό χώρο και το χρονόμετρο του αγώνα λειτουργεί. Πρέπει να υπάρχει ανοχή για ένα παίκτη που: Κάνει μια προσπάθεια να εγκαταλείψει τον περιοριστικό χώρο. Βρίσκεται στον περιοριστικό χώρο όταν αυτός ή συμπαίκτης του είναι σε προσπάθεια για σουτ και η μπάλα εγκαταλείπει ή μόλις έχει εγκαταλείψει το χέρι(-α) του σε προσπάθεια για καλάθι. Ντριπλάρει στον περιοριστικό χώρο, κάνοντας προσπάθεια για 31
σουτ, ενώ ήταν ήδη εκεί για λιγότερο από τρία (3) δευτερόλεπτα. Για να θεωρηθεί ότι ένας παίκτης είναι εκτός του περιοριστικού χώρου, θα πρέπει να τοποθετεί όλες τις ρόδες και τα ροδάκια του αμαξιδίου, έξω από αυτόν. Παίκτης που φυλάσσεται στενά Ένας στενά φυλασσόμενος παίκτης, πρέπει να έχει μεταβιβάσει, σουτάρει ή ντριπλάρει την μπάλα σε πέντε (5) δευτερόλεπτα. Οκτώ δευτερόλεπτα Οποτεδήποτε παίκτης αποκτά τον έλεγχο ζωντανής μπάλας στο δικό του πίσω γήπεδο, η ομάδα του πρέπει να μεταφέρει την μπάλα στο εμπρός γήπεδο, μέσα σε οκτώ (8) δευτερόλεπτα. Η μέτρηση της περιόδου των οκτώ (8) δευτερολέπτων θα συνεχιστεί για τον εναπομείναντα χρόνο, όταν αυτή η ομάδα που προηγουμένως είχε τον έλεγχο της μπάλας, ξαναποκτά το δικαίωμα της επαναφοράς της, εκτός ορίων, σαν αποτέλεσμα: Μπάλας που κατέληξε εκτός ορίων. Τραυματισμού παίκτη της ίδιας ομάδας. Διαδικασίας tap-off. Διπλού σφάλματος. Ακύρωσης ισοβαρών ποινών εναντίων και των δύο ομάδων. Η περίοδος των οκτώ (8) δευτερολέπτων θα συνεχίζεται, με τον υπολειπόμενο χρόνο, όταν η ομάδα που προηγουμένως είχε την κατοχή 32
της μπάλας, σκόπιμα πετά ή σφαλιαρίζει την μπάλα προς τον αντίπαλο, στο εμπρός γήπεδο, προκαλώντας την επιστροφή της στο πίσω γήπεδο. Είκοσι τέσσερα δευτερόλεπτα Οποτεδήποτε ένας παίκτης αποκτά τον έλεγχο ζωντανής μπάλας στο γήπεδο, η ομάδα του πρέπει να κάνει προσπάθεια για σουτ μέσα σε 24 δευτερόλεπτα. Για να θεωρείται ένα σουτ ότι είναι προσπάθεια για καλάθι, μέσα σε είκοσι τέσσερα (24) δευτερόλεπτα: H μπάλα πρέπει να αφήσει το (-α) χέρι (-α) του παίκτη πριν ηχήσει η συσκευή των εικοσιτεσσάρων (24) δευτερολέπτων. Αφού η μπάλα έχει αφήσει το (-α) χέρι (-α) του παίκτη, πρέπει να αγγίξει το καλάθι ή να μπει σε αυτό. Όταν ένα σουτ επιχειρείται κοντά στην λήξη της περιόδου των εικοσιτεσσάρων (24) δευτερολέπτων και η κόρνα ηχήσει ενώ η μπάλα είναι στον αέρα: Εάν η μπάλα μπει στο καλάθι, δεν υπάρχει παράβαση, το σήμα θα αγνοηθεί και το καλάθι θα μετρήσει. Εάν η μπάλα αγγίξει το στεφάνι και δεν μπει στο καλάθι, δεν υπάρχει παράβαση, το σήμα θα αγνοηθεί και ο αγώνας θα συνεχιστεί. Εάν η μπάλα χτυπήσει στον πίνακα (όχι στο στεφάνι) ή δεν αγγίξει το στεφάνι, υπάρχει παράβαση, εκτός εάν οι αντίπαλοι αποκτήσουν άμεσα και καθαρά έλεγχο της μπάλας, τότε το σήμα θα αγνοηθεί και ο αγώνας θα συνεχιστεί. 33
Σε περίπτωση ποινής, η μπάλα θα δοθεί στους αντιπάλους για επαναφορά από το πλησιέστερο σημείο που ο αγώνας διακόπηκε από το διαιτητή, εκτός ακριβώς πίσω από τον πίνακα (ταμπλό). Επιστροφή της μπάλας στο πίσω γήπεδο (ΜΠΡΟΣ-ΠΙΣΩ) Ο παίκτης που έχει τον έλεγχο της ζωντανής μπάλας στο εμπρός γήπεδο, δεν πρέπει να προκαλέσει παράνομη επιστροφή της στο δικό του πίσω γήπεδο. Ανύψωση αμαξιδίου και πίσω τροχών από το έδαφος Σήκωμα είναι η ενέργεια ανύψωσης των γλουτών του παίκτη έτσι ώστε και τα δύο μάγουλα να μην βρίσκονται πλέον σε επαφή με το μαξιλάρι του αμαξιδίου, στην προσπάθεια του παίκτη να κερδίσει αθέμιτο πλεονέκτημα. Ένας παίκτης δεν θα πρέπει να ανυψώνεται από το αμαξίδιο του προκειμένου να σουτάρει, να διεκδικήσει το ριμπάουντ, να πασάρει την μπάλα ή να προσπαθήσει να μπλοκάρει το σουτ ή την πάσα ενός αντιπάλου. Σε περίπτωση ποινής, ένα τεχνικό σφάλμα θα καταλογίζεται κατά του παίκτη. Ανύψωση των πίσω τροχών από το έδαφος Στην καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο, οποιαδήποτε στιγμή, ο παίκτης που έχει την μπάλα ή προσπαθεί να ντριπλάρει με τη μπάλα ανυψώσει ταυτόχρονα και τους δύο πίσω τροχούς, αυτό αποτελεί είτε παράβαση είτε σφάλμα. 34
Ένα τεχνικό σφάλμα θα καταλογίζεται κατά του παίκτη όταν: Οι τροχοί ανυψώνονται από το έδαφος διότι ο παίκτης ήρθε σε επαφή με αντίπαλο παίκτη και η επαφή αυτή ήταν αρκετά σημαντική ώστε να θεωρεί ως σφάλμα. Οι τροχοί ανυψώνονται από το έδαφος όταν ο παίκτης, όντας δεμένος στο αμαξίδιο του προσπαθεί να σουτάρει, να διεκδικήσει το ριμπάουντ, να πασάρει την μπάλα ή προσπαθεί να μπλοκάρει (κόψει) την μπάλα στη διάρκεια του σουτ ή της πάσας ενός αντιπάλου. Παράβαση θα πρέπει να καταλογίζεται όταν: Οι τροχοί ανυψώνονται από το έδαφος διότι ο παίκτης γέρνει προς τα εμπρός, προκειμένου να αποκτήσει την μπάλα από το έδαφος, ανεξάρτητα από το εάν θα έρθει ή όχι σε επαφή με άλλο παίκτη. Εάν προκληθεί επαφή, αυτή δεν θα πρέπει να είναι αρκετά σημαντική ώστε να θεωρηθεί ως σφάλμα. Οι τροχοί ανυψώνονται από το έδαφος διότι ο παίκτης ήρθε σε επαφή με αντίπαλο παίκτη και η επαφή αυτή δεν ήταν αρκετά σημαντική ώστε να θεωρεί ως σφάλμα. Οι τροχοί ανυψώνονται από το έδαφος διότι ο παίκτης ήρθε σε επαφή με συμπαίκτη του. Προσωπικό Σφάλμα Ένας παίκτης δεν θα κρατά, εμποδίζει, σπρώχνει, πέφτει επάνω, βάζει τρικλοποδιές, παρεμποδίζει την κίνηση ενός αντιπάλου παίκτη, εκτείνοντας το χέρι, τον βραχίονα, τον αγκώνα, τον ώμο, τον γοφό, το 35
πόδι, το γόνατο ή το πέλμα του, ούτε κάμπτοντας το σώμα του σε μία «μη κανονική» θέση (έξω από τον κύλινδρό του) ή να συμμετέχει σε οποιοδήποτε σκληρό ή βίαιο παιχνίδι. Εάν προβεί σε μια τέτοια ενέργεια, τότε χρεώνεται με προσωπικό σφάλμα. Αν δύο αντίπαλοι παίκτες διέπραξαν σφάλμα, ο ένας εναντίον του άλλου, περίπου την ίδια χρονική στιγμή, τότε χρεώνονται με διπλό σφάλμα. Αντιαθλητικό σφάλμα Για να κρίνουν εάν ένα σφάλμα είναι αντιαθλητικό, οι Διαιτητές θα εφαρμόζουν τις ακόλουθες αρχές: Αν ένας παίκτης δεν προσπαθεί να παίξει την μπάλα και κάνει επαφή, αυτό είναι αντιαθλητικό σφάλμα. Αν ένας παίκτης στην προσπάθεια του να παίξει την μπάλα, προκαλεί υπερβολική επαφή (σκληρό σφάλμα), τότε η επαφή θα κρίνεται σαν αντιαθλητική. Αν ένας παίκτης διαπράξει ένα σφάλμα, ενώ κάνει μία πραγματική προσπάθεια να παίξει την μπάλα (κανονικό παίξιμο), δεν είναι αντιαθλητικό σφάλμα. Φράγμα (Screen) ΠΑΡΑΝΟΜΟ είναι το φράγμα (screen), όταν ο παίκτης που παρεμποδίζει έναν αντίπαλο του: Κινείται την στιγμή που γίνεται η επαφή. Δεν σέβεται τα στοιχεία του χρόνου και της απόστασης, κινούμενου αντιπάλου, όταν συμβαίνει η επαφή. 36
Απέτυχε να καταλάβει το μονοπάτι του αντιπάλου. 9. Πρωταθλήματα Οι ομάδες που συμμετέχουν στο φετινό πρωτάθλημα και Κύπελλο Οι ομάδες που συμμετέχουν στο φετινό Πρωτάθλημα και Κύπελλο είναι έντεκα (11). Πιο συγκεκριμένα συμμετέχουν η Δωδεκάνησος (που είναι και η περσινή πρωταθλήτρια), τα Τρίκαλα, το Μαρούσι, ο ΠΑΣΚΑ Ελληνικά Πετρέλαια, ο Άτλας, η Ίρις Καβάλας, ο Μέγας Αλέξανδρος, οι Αργοναύτες Βόλου, ο Ποντιακός, ο ΑΣ Άρης και οι Αετοί Κρήτης. Για τη φετινή αγωνιστική χρονιά (2014-2015), έχει διεξαχθεί το Κύπελλο Ελλαδας. Η πρώτη φάση περιελάμβανε τα εξής παιχνίδια: Γηπ. Βενετόκλειο Δωδεκάνησος Γυμν. Εν. Τρικάλων 49-36 Γηπ. Μετς Άτλας Ίρις Καβάλα 54-37 Γηπ. Σπ. Λούη Μαρούσι ΠΑΣΚΑ Ελληνικά Πετρέλαια 47-62 Η δεύτερη φάση περιελάμβανε τα εξής παιχνίδια: 37
Γηπ. Μέτς Άτλας Αργοναύτες Βόλου 55-14 Γηπ. Μετς ΠΑΣΚΑ Ελλ. Πετρέλαια Μέγας Αλέξανδρος 75-37 Γηπ. Σούδας Αετοί Κρήτης Άρης 31-59 Οι ημιτελικοί του Κυπέλλου Ελλάδος, που διεξήχθησαν στο κλειστό γυμναστήριο του Μετς, ήταν οι εξής: ΠΑΣΚΑ Ελληνικά Πετρέλαια Άτλας 50-62 Δωδεκάνησος Άρης 60-50 Την Τρίτη θέση κατέβαλε ο ΠΑΣΚΑ Ελληνικά Πετρέλαια, αφού επικράτησε του Άρη στο μικρό τελικό με σκορ 57-38. Το κύπελλο Ελλάδος κατέκτησε για Τρίτη συνεχόμενη χρονιά η Δωδεκάνησος. Σε έναν συναρπαστικό τελικό, επικράτησε του Άτλαντα με σκορ 49-44. 38
Οι τροπαιούχοι Όπως υποστηρίζεται από όλους τους συμμετέχοντες, στο άθλημα της Καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο δεν ισχύει αυτό που οι Αμερικανοί έχουν οριοθετήσει ως «ο πρώτος είναι πρώτος και ο δεύτερος δεν είναι τίποτα». Σαφέστατα, όλοι οι μετέχοντες έχουν αξία και αυτή η αξία είναι που δίνει 39
τη δόξα στον νικητή. Βεβαίως, ο πρώτος είναι αυτός που αφήνει το στίγμα του σε κάθε διοργάνωση, γι αυτό κι εγώ σας παρουσιάζω τους πρωταθλητές και τους κυπελλούχους ανά χρονιά, σε όσες διοργανώσεις έχουν γίνει στη χώρα μας: ΕΤΟΣ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ ΚΥΠΕΛΛΟΥΧΟΣ 2010 ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» 2009 ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» ΑΣΛ ΘΕΣΣΑΛΟΣ 2008 ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» 2007 ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» ΑΣΛ ΘΕΣΣΑΛΟΣ 2006 ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» 2005 ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» 2004 ΔΕΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΔΕΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ 2003 ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ «TOTTIS» ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» 2002 ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ «TOTTIS» ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ «TOTTIS» 2001 ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ «TOTTIS» 2000 ΠΑΣΚA ΠΑΣΚA 1999 ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 1998 ΠΑΣΚΑ ΠΑΣΚA 1997 ΠΑΣΚΑ ΔΕΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ 1996 ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 ΔΕΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ 1995 ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ ΔΕΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ Η χρυσή Βίβλος των συμμετοχών Κάθε πρωτάθλημα έχει τη δική του ξεχωριστή αξία. Όπως και κάθε συμμετοχή έχει τη δική της σημασία. Γι αυτόν τον λόγο, για να υπάρχει μια απλή αλλά ταυτόχρονα σημαντική- καταγραφή της συμμετοχής των ομάδων μας σε όλα τα πρωταθλήματα στην ΟΣΕΚΚ, παραθέτουμε την 40
τελική κατάταξη ανά περίοδο: ΚΑΤΑΤΑΞΗ 1 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ ΜΠΑΣΚΕΤ ΜΕ ΚΑΡΟΤΣΙ 1995 1. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 2. ΠΑΣΚΑ 3. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 4. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ 5. ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ 6. ΘΕΣΣΑΛΟΣ 7. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 2 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ ΜΠΑΣΚΕΤ ΜΕ ΚΑΡΟΤΣΙ 1996 1. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 2. ΠΑΣΚΑ 3. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 4. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ 5. ΘΕΣΣΑΛΟΣ 6. ΗΦΑΙΣΤΟΣ 7. ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ 8. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 3 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 1997 1. ΠΑΣΚΑ 2. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 3. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 41
4. ΘΕΣΣΑΛΟΣ 5. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ 6. ΗΦΑΙΣΤΟΣ 7. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 8. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ 9. ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 4 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 1998 1. ΠΑΣΚΑ 2. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 3. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 4. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ 5. ΠΑΟΚ ΑΜΕΑ 6. ΗΦΑΙΣΤΟΣ 7. ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ 8. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ 9. ΘΕΣΣΑΛΟΣ 10. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 5 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 1999 1. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 2. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 3. ΠΑΣΚΑ 4. ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ 5. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 6. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ 7. ΠΑΟΚ ΑΜΕΑ 42
8. ΗΦΑΙΣΤΟΣ 9. ΘΕΣΣΑΛΟΣ ΟΛΥΜΠΙΑ 10. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 6 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 2000 1. ΠΑΣΚΑ 2. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 3. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 4. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ 5. ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ 6. ΠΑΟΚ 7. ΘΕΣΣΑΛΟΣ 8. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 9. ΗΦΑΙΣΤΟΣ 10. ΓΥΜΝ. ΕΝΩΣΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ «ΑΣΤΕΡΑΣ» 11. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ 12. ΙΡΙΣ ΚΑΒΑΛΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 7 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 2001 A1 κατηγορία 1. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 2. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 3. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ 4. ΠΑΣΚΑ 5. ΘΕΣΣΑΛΟΣ 6. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 7. ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ 43
8. ΠΑΟΚ ΑΜΕΑ A2 κατηγορία 1. ΗΦΑΙΣΤΟΣ 2. ΙΡΙΣ ΚΑΒΑΛΑ 3. ΓΥΜΝ. ΕΝΩΣΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ «ΑΣΤΕΡΑΣ» 4. ΑΣΚΑ ΜΑΡΟΥΣΙ 5. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ 6. ΦΑΕΘΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 8 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 2002 A1 κατηγορία 1. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ 2. ΠΑΣΚΑ 3. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 4. ΘΕΣΣΑΛΟΣ 5. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 6. ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ 7. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 8. ΗΦΑΙΣΤΟΣ Α2 κατηγορία 1. ΙΡΙΣ ΚΑΒΑΛΑ 2. ΓΥΜΝ. ΕΝΩΣΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ «ΑΣΤΕΡΑΣ» 44
3. ΑΣΚΑ ΜΑΡΟΥΣΙ 4. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ 5. ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ 6. ΠΑΟΚ ΑΜΕΑ 7. ΦΑΕΘΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 9 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 2003 Α1 κατηγορία 1. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ TOTTIS 2. ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» 3. ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ 4. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 5. Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 6. ΘΕΣΣΑΛΟΣ 7. ΓΥΜΝ. ΕΝΩΣΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ «ΑΣΤΕΡΑΣ» 8. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 9. ΙΡΙΣ ΚΑΒΑΛΑ Α2 κατηγορία 1. ΜΑΡΟΥΣΙ 2. ΦΑΕΘΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 3. ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ 4. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ 5. ΠΑΟΚ ΑΜΕΑ 45
ΚΑΤΑΤΑΞΗ 10 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 2005 A1 κατηγορία 1. ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» 2. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 3. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 4. ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ 5. ΜΑΡΟΥΣΙ 6. ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ 7. ΘΕΣΣΑΛΟΣ «ΛΑΜΚΟ ΑΤΕ» 8. Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 9. ΓΥΜΝ. ΕΝΩΣΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ «ΑΣΤΕΡΑΣ» A2 κατηγορία 1. ΙΡΙΣ ΚΑΒΑΛΑ 2. ΦΑΕΘΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 3. ΠΑΟΚ ΑΜΕΑ 4. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 11 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 2006 1. ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» 2. ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ 3. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 4. ΘΕΣΣΑΛΟΣ «ΛΑΜΚΟ ΑΤΕ» 5. ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ 6. Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 7. ΜΑΡΟΥΣΙ 46
8. Α.Σ.Α.Μ.Κ. ΙΡΙΣ ΚΑΒΑΛΑ 9. Α.Σ. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 10. ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ «ΑΣΤΕΡΑΣ» 11. Π.Α.Σ.Κ.Α.Π. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ 12. Ν.Α.Σ. ΑΜΕΑ ΦΑΕΘΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 12 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 2007 1. ΠΑΣΚΑ «ΕΛΛ. ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ» 2. ΘΕΣΣΑΛΟΣ ΟΛΥΜΠΙΑ 3. ΑΣΚΑ ΜΑΡΟΥΣΙ 4. ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ 5. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 ΠΥΛΑΙΑΣ 6. ΑΣΑΘ ΑΡΗΣ 7. ΓΥΜΝ.ΕΝ. ΤΡΙΚΑΛΩΝ «ΑΣΤΕΡΑΣ» 8. ΑΕΤΟΙ ΑΘΗΝΩΝ 9. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 10. ΙΡΙΣ ΚΑΒΑΛΑ 11. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ 12. ΦΑΕΘΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 13 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 2008 1. ΠΑΣΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ 2. ΑΣΛ ΘΕΣΣΑΛΟΣ 3. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 ΠΥΛΑΙΑΣ 4. ΔΩΔΕΚΑΝHΣΟΣ 5. ΙΡΙΣ ΚΑΒΑΛΑ 47
6. ΑΣΑΘ ΑΡΗΣ 7. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 8. ΜΑΡΟΥΣΙ 9. ΓΥΜΝ. ΕΝΩΣΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ «ΑΣΤΕΡΑΣ» 10. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ 11. ΝΑΣ ΑΜΕΑ ΦΑΕΘΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 14 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 2009 1. ΠΑΣΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ 2. ΘΕΣΣΑΛΟΣ «ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΑ ΕΥΘΥΜΙΟΥ» 3. ΑΣΚΑ ΜΑΡΟΥΣΙ 4. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 ΠΥΛΑΙΑΣ 5. ΔΩΔΕΚΑΝHΣΟΣ 6. ΑΣΑΘ ΑΡΗΣ 7. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 8. ΙΡΙΣ ΚΑΒΑΛΑ 9. ΓΥΜΝ. ΕΝΩΣΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ «ΑΣΤΕΡΑΣ» 10. ΝΑΣ ΑΜΕΑ ΦΑΕΘΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 11. ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΑΜΕΑ 12. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 15 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ 2010 1. ΠΑΣΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ 2. ΘΕΣΣΑΛΟΣ 3. ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ 4. ΜΑΡΟΥΣΙ 48
5. ΑΡΗΣ 6. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΒΟΛΟΥ 7. ΙΡΙΣ ΚΑΒΑΛΑ 8. ΤΙΤΑΝΕΣ ΑΧΑΪΑΣ 9. ΦΑΕΘΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 10. ΑΣΤΕΡΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΧΩΡΙΟΥ 11. ΑΕΤΟΙ ΚΡΗΤΗΣ 12. ΓΥΜΝ. ΕΝΩΣΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΑΣΤΕΡΑΣ 13. ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ 14. ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 94 ΠΥΛΑΙΑΣ 49
10.Παραολυμπιακοί Αγώνες Πριν αναφερθώ στην θέση της Καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο στους Παραολυμπιακούς Αγώνες, θα ήθελα να αναφέρω μερικά γενικά στοιχεία για τους αγώνες αυτούς, καθώς για τις επιτυχίες των Ελλήνων αθλητών και αθλητριών. Σύντομη ιστορική αναδρομή Οι πρώτοι αγώνες για αθλητές με αναπηρία έγιναν το 1948 στο Στόουκ Mάντεβιλ στην Αγγλία. Την ημέρα της τελετής έναρξης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1948 στο Λονδίνο, ξεκίνησαν και θεσμοθετήθηκαν οι αγώνες του Στόουκ Mάντεβιλ και πραγματοποιήθηκε η πρώτη αθλητική διοργάνωση για αθλητές με αμαξίδιο. Τέσσερα χρόνια αργότερα, αθλητές από την Ολλανδία συμμετείχαν σε αυτούς τους αγώνες και έτσι γεννήθηκε το διεθνές κίνημα που είναι γνωστό πλέον ως Παραολυμπιακό κίνημα. Οι πρώτοι Αγώνες Ολυμπιακού χαρακτήρα για αθλητές με αναπηρία οργανώθηκαν το 1960 στην Ρώμη, ύστερα από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην ίδια πόλη. Θεωρούνται ως οι πρώτοι Παραολυμπιακοί Αγώνες. Περίπου 400 αθλητές από 23 χώρες 50
συμμετείχαν σε 8 αθλήματα, 6 από τα οποία εξακολουθούν να περιλαμβάνονται στο αγωνιστικό πρόγραμμα των Παραολυμπιακών Αγώνων (Τοξοβολία, Κολύμβηση, Ξιφασκία, Καλαθοσφαίριση, Επιτραπέζια Αντισφαίριση, Στίβος). Από τότε, οι Παραολυμπιακοί Αγώνες διεξάγονται κάθε 4 χρόνια, πάντα την ίδια χρονιά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1976 στο Τορόντο, προστέθηκαν και άλλες κατηγορίες αναπηρίας και γεννήθηκε η ιδέα της συγχώνευσης διαφορετικών κατηγοριών αθλητών με αναπηρία για τη συμμετοχή τους σε διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις. Την ίδια χρονιά έγιναν και οι πρώτοι Χειμερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες στην Σουηδία. Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες της Σεούλ (1988) ξεχώρισαν και από το γεγονός ότι οι Ολυμπιακοί και Παραολυμπιακοί Αγώνες φιλοξενήθηκαν στην ίδια χώρα, στην ίδια πόλη και χρησιμοποιήθηκαν οι ίδιες εγκαταστάσεις με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Έκτοτε, οι Παραολυμπιακοί Αγώνες γίνονται πάντα στην ίδια πόλη με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Από το 1960, έχουν διοργανωθεί δώδεκα (12) Θερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες και εννέα (9) Χειμερινοί. Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες έχουν εξελιχθεί πλέον στο δεύτερο μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός μετά τους Ολυμπιακούς. Το σήμα των Παραολυμπιακών αγώνων του Λονδίνου 51
Συμμετοχές της Ελλάδας Έλληνες αθλητές συμμετέχουν στους Παραολυμπιακούς Αγώνες από το 1976. Από το 1988, η Ελλάδα συμμετέχει στους Αγώνες με επίσημες Εθνικές Αποστολές. Όλα αυτά τα χρόνια, οι Έλληνες αθλητές πέτυχαν καλές επιδόσεις και κέρδισαν πολλά μετάλλια. Έλληνες αθλητές κέρδισαν τα πρώτα μετάλλια στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ το 1988 κατακτώντας 1 αργυρό και 3 χάλκινα μετάλλια. Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης το 1992 κέρδισαν 2 αργυρά και ένα χάλκινο μετάλλιο. Ενώ στους Αγώνες της Ατλάντα το 1996 κέρδισαν 1 χρυσό, 1 αργυρό και 3 χάλκινα μετάλλια. Το 2000, στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Σύδνεϋ, η Ελληνική ομάδα συμμετείχε με 71 άτομα (42 αθλητές). Οι Έλληνες αθλητές αγωνίστηκαν στο στίβο, την κολύμβηση, την άρση βαρών, την καλαθοσφαίριση και το τζούντο. Η Ελληνική ομάδα που συμμετείχε στο Σύδνεϋ κέρδισε 11 μετάλλια (4 χρυσά, 4 ασημένια, 3 χάλκινα). Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, η Ελλάδα συμμετείχε με την πολυπληθέστερη μέχρι στιγμής Παραολυμπιακής Ομάδα, με 137 αθλητές, η οποία κατέδειξε την ανοδική πορεία του Παραολυμπιακού κινήματος στην Ελλάδα και κίνησε το ενδιαφέρον της Ελληνικής Κοινωνίας. Οι Έλληνες αθλητές και οι Ελληνίδες αθλήτριες κατάφεραν να κατακτήσουν συνολικά 20 μετάλλια (3 χρυσά, 13 αργυρά, 4 χάλκινα). Εννέα περισσότερα από αυτά που είχαν κερδίσει στους Παραολυμπιακούς Αγώνες στο Σύδνεϋ. Επίσης σημειώθηκαν συνολικά 58 πλασαρίσματα στις πρώτες οχτώ θέσεις. Οι Αγώνες της Αθήνας ανέδειξαν τον αθλητισμό των ατόμων με αναπηρία και τον τοποθέτησαν στη θέση 52
που του αρμόζει στην Παγκόσμια αθλητική οικογένεια και ιδιαίτερα στην Ελληνική αθλητική οικογένεια. Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου ήταν οι πιο επιτυχημένοι αγώνες για την Ελληνική Ομάδα μέχρι στιγμής. Συμμετέχοντας σε 10 αθλήματα οι 69 αθλητές και αθλήτριες της Ελληνικής Ομάδας κατάφεραν να κατακτήσουν 24 μετάλλια (5 χρυσά, 9 αργυρά και 10 χάλκινα) ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο και κατάφεραν να καταταχθούν 20 οι στη παγκόσμια κατάταξη. 4 χρόνια μετά τους πολύ επιτυχημένους αγώνες της Αθήνας οι Έλληνες αθλητές και αθλήτριες έδειξαν την μεγάλη τους κλάση υπογραμμίζοντας την ανάπτυξη του Παραολυμπιακού Κινήματος στην Ελλάδα. Η πρώτη συμμετοχή Έλληνα Αθλητή σε Χειμερινούς Παραολυμπιακούς Αγώνες έγινε το 2002 στο Σάλτ Λεϊκ Σίτι. Οι Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τορίνο το 2006 ήταν οι δεύτεροι Χειμερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες όπου συμμετείχε Ελληνική Αποστολή. Οι Χειμερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες του Βανκούβερ αποτέλεσαν τους τρίτους Χειμερινούς Αγώνες που συμμετείχε η Ελλάδα, με τη συμμετοχή μάλιστα και της πρώτης αθλήτριας. 53
Τα παραολυμπιακά αθλήματα Στη συνέχεια, θα παρουσιαστούν αναλυτικά οι Έλληνες 54
Παραολυμπιονίκες ανά Παρολυμπιάδα. 1988 Κορέα Σεούλ Αργυρό Μετάλλιο Γριβέας Κυριάκος- Κολύμβηση Χάλκινο Μετάλλιο Αγγουράκης Χρήστος- Στίβος Γεώργιος Τοπτσής- Στίβος Κυριάκος Γριβέας- Κολύμβηση 1992 Βαρκελώνη, Ισπανία Χρυσό μετάλλιο Χρήστος Αγγουράκης- Στίβος Aργυρό μετάλλιο Γεώργιος Τοπτσής- Στίβος Χάλκινο μετάλλιο Χρήστος Αγγουράκης- Στίβος 1996 Ατλάντα Η.Π.Α. Χρυσό μετάλλιο Δημήτριος Κωνσταντάγκας- Στίβος Αργυρό μετάλλιο Κωνσταντίνος Φύκας- Κολύμβηση Χάλκινο μετάλλιο Στέφανος Αναργύρου- Στίβος Γεώργιος Τοπτσής- Στίβος Αντώνης Γιαπουντζής- Κολύμβηση 2000 Σύδνεϋ Αυστραλία Χρυσό μετάλλιο Στέφανος Αναργύρου- Στίβος Αθανάσιος Μπαράκας- Στίβος Κωνσταντίνος Φύκας- Κολύμβηση 50μ. ελεύθερο Κωνσταντίνος Φύκας- Κολύμβηση 100μ. ελεύθερο Αργυρό μετάλλιο Ευάγγελος Μπακόλας- Στίβος Ελένη Σαμαριτάκη- Στίβος, 200μ. 55
Ελένη Σαμαριτάκη- Στίβος, 400μ. Παράσχος Στογιαννίδης- Στίβος Χάλκινο μετάλλιο Μαρία Καλπακίδου- Κολύμβηση Συμεών Παλτσανιτίδης- Στίβος Παράσχος Στογιαννίδης- Στίβος 2004 Αθήνα Ελλάδα Χρυσό μετάλλιο Χαράλαμπος Ταϊγανίδης- Κολύμβηση,100μ. πεταλούδα Χαράλαμπος Ταϊγανίδης- Κολύμβηση, 100μ. ύπτιο Χρήστος Ταμπαξής- Κολύμβηση, 50μ. ύπτιο Αργυρό μετάλλιο Ευθύμιος Καλαράς- Στίβος Μαρία Καλπακίδου- Κολύμβηση, 50μ. ελεύθερο Μαρία Καλπακίδου- Κολύμβηση, 50μ. ύπτιο Ανθή Καραγιάννη- Στίβος, 100μ. Ανθή Καραγιάννη- Στίβος, μήκος Ανθή Καραγιάννη- Στίβος, 400μ. Γιώργος Καραμηνάς- Στίβος Χαράλαμπος Ταϊγανίδης- Κολύμβηση Χρήστος Ταμπαξής- Κολύμβηση, 100μ. ελεύθερο Χρήστος Ταμπαξής- Κολύμβηση, 50μ. ελεύθερο Αλέξανδρος Ταξιλδάρης- Κολύμβηση, 50μ. ύπτιο Κωνσταντίνος Φύκας- Κολύμβηση, 50μ. ελεύθερο Κωνσταντίνος Φύκας- Κολύμβηση, 100μ. ελεύθερο Χάλκινο μετάλλιο Χρήστος Αγγουράκης- Στίβος Παρασκευή Κάντζα- Στίβος Γιώργος Καπελλάκης- Κολύμβηση Γιάννης Κωστάκης- Κολύμβηση 2008 Πεκίνο Κίνα Χρυσό μετάλλιο Χαράλαμπος Ταϊγανίδης- Κολύμβηση, 100μ. ελεύθερο 56
Χαράλαμπος Ταϊγανίδης- Κολύμβηση, 100μ. ύπτιο Γιώργος Καπελλάκης- Κολύμβηση, 50μ. ελεύθερο Χρήστος Ταμπαξής- Κολύμβηση Πασχάλης Σταθελάκος- Στίβος Ασημένιο μετάλλιο Χαράλαμπος Ταϊγανίδης Κολύμβηση, 100μ. πεταλούδα Χαράλαμπος Ταϊγανίδης- Κολύμβηση, 200μ. μεικτή ατομική Χαράλαμπος Ταϊγανίδης- Κολύμβηση, 50μ. ελεύθερο Γιώργος Καπελλάκης- Κολύμβηση, 100μ. ελεύθερο Ανδρέας Κατσαρός- Κολύμβηση, 50μ. ύπτιο Γρηγόρης Πολυχρονίδης- Μπότσια Ανθή Καραγιάννη- Στίβος Αλεξάνδρα Δήμογλου- 400μ. Παύλος Μάμαλος- Άρση βαρών σε πάγκο Χάλκινο μετάλλιο Γιώργος Καπελλάκης- Κολύμβηση, 200μ. ελεύθερο Γιώργος Καπελλάκης- Κολύμβηση, 50μ. ύπτιο Χαράλαμπος Ταϊγανίδης- Κολύμβηση, 400μ. ελεύθερο Αναστάσιος Τσίου- Στίβος Γιάννης Πρώτος- Στίβος Αλεξάνδρα Δημόγλου- Στίβος, 200μ. Αλεξάνδρα Δημόγλου- Στίβος, 100μ. Αθανάσιος Μπαράκας- Στίβος Μαρία Σταματουλά- Στίβος Σε Τζον Φερνάντες- Στίβος 2008 Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο Χρυσό μετάλλιο Γρηγόρης Πολυχρονίδης, Νίκος Πανανός και Μαρία-Ελένη Κορδαλή, Ομαδικό Μπότσια Ασημένιο μετάλλιο Αριστείδης Μακροδημήτρης Κολύμβηση, 50μ. Ύπτιο Πασχάλης Σταθελάκος Στίβος, Δισκοβολία Χρήστος Ταμπαξής Κολύμβηση 50μ. Ύπτιο Χάλκινο μετάλλιο Αριστείδης Μακροδημήτρης Κολύμβηση, 100μ. Ελεύθερο Αλεξάνδρα Δήμογλου Στίβος 400μ. Χαράλαμπος Ταϊγανίδης Κολύμβηση, 100μ. Ύπτιο Πασχάλης Σταθελάκος Στίβος, Σφαιροβολία 57
Αριστείδης Μακροδημήτρης Κολύμβηση, 50μ. Ελεύθερο Ανθή Καραγιάννη Στίβος Άλμα εις μήκος Μανώλης Στεφανουδάκης Στίβος, Ακοντισμός Παύλος Μάμαλος - Άρση Βαρών σε πάγκο 90 κιλά Χαράλαμπος Ταϊγανίδης Ανθή Καραγιάννη Παύλος Μάμαλος 58
Χρήστος Ταμπαξής Ομαδικό Μπότσια 59
Η Καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο στους Παραολυμπιακούς αγώνες Η καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα των Παραολυμπιακών αγώνων από το 1960, που διεξήχθησαν στη Ρώμη οι πρώτοι Παραολυμπιακοί Αγώνες. Μαζί με τα αθλήματα της Τοξοβολίας, της Κολύμβησης, της Ξιφασκίας, της Επιτραπέζιας Αντισφαίρισης και του Στίβου, η καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο υπάρχουν στο αγωνιστικό πρόγραμμα των αγώνων έως σήμερα. Η Καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο είναι ένα από τα θεαματικότερα και πιο δημοφιλή αθλήματα των Παραολυμπιακών Αγώνων. Διακρίνεται για το μοναδικό του ύφος, την γρήγορη ροή του αγώνα και τη διαρκή εναλλαγή φάσεων με συνεχείς επιθέσεις και man to man άμυνες. Στην Καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο, κάθε ομάδα αποτελείται από δώδεκα παίκτες, εκ των οποίων 5 παίζουν μέσα στον αγωνιστικό χώρο και οι επτά είναι αναπληρωματικοί. Αλλαγές γίνονται κατά τη διάρκεια των διακοπών στον αγώνα. Σκοπός κάθε ομάδας είναι αφενός να σκοράρει στο καλάθι των αντιπάλων και αφετέρου να εμποδίσει την αντίπαλη ομάδα να πετύχει το καλάθι. Νικήτρια είναι η ομάδα που έχει σκοράρει τους περισσότερους πόντους με τη λήξη του αγώνα. Η Καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο στους Παραολυμπιακούς Αγώνες και η Καλαθοσφαίριση στους Ολυμπιακούς Αγώνες παρουσιάζουν ελάχιστες διαφορές, ως προς τη μορφή και τις διαστάσεις του γηπέδου, το σταθερό εξοπλισμό και τους κανονισμούς. Η βασική διαφορά τους έγκειται στη χρήση του αμαξιδίου, το οποίο ο αθλητής καλείται να χρησιμοποιεί με ευχέρεια ως εργαλείο προκειμένου να επιτύχει τους 60
αγωνιστικούς του σκοπούς. Στην Καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο συμμετέχουν άνδρες και γυναίκες με κάκωση του νωτιαίου μυελού, ακρωτηριασμό, εγκεφαλική παράλυση ή άλλες κινητικές αναπηρίες. Η πρώτη συμμετοχή της Εθνικής Ομάδας καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο έγινε στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϋ το 2000. Η Ελληνική ομάδα αποτελούνταν από: Γιωργος Αντωνόπουλος, Μιχάλης Αρχοντίδης, Ιωάννης Μπάμπαλης, Χρήστος Κατσαλάς, Θρασύβουλος Ζωγραφάκης, Χρήστος Ρουπακιάς, Αθανάσιος Τσιοπάνος, Χρυσοβαλάντης Καρλαγιάννης, Δημήτρης Ζωγραφάκης, Μάριος Νικολαΐδης, Μάριος Παπακωνσταντίνου, Κωνσταντίνος Βρόντος Άξια αναφοράς αποτελεί και η παρουσία της Εθνικής ομάδας στους Παραολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας, κατακτώντας την άκρως τιμητική 12 η θέση. Η Ελληνική Ομάδα αποτελούταν από τους: Βάϊο Γιώρα, Γιώργο Έχλερτ, Γιώργο Κούνια, Νίκο Λούλα, Θανάση Μαλτά, Κωνσταντίνο Πετκόπουλο, Γιώργο Πετράκη, Μιχάλη Στεργιόπουλο, Περικλή Τσαπανίδη, Άγγελο Τσιακίρη, Μιχάλη Χατζηδημητρίου και Παναγιώτη Χρυσοβέργη. Η ομάδα αγωνίστηκε υπό την καθοδήγηση του Μανώλη Ζαχαράκη. Το ρεκόρ σκοραρίσματος σε τελικό Παραλουμπιακών κατέχει ο Αυστραλός Troy Sachs, ο οποίος το 1996 στην Ατλάντα πέτυχε 42 πόντους. Η Ελληνική ομάδα αγωνίζεται τα τελευταία χρόνια στην Division C 61
σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ International Wheelchair Basketball Federation (1997) Classification of wheelchair basketball players. Basketball News Magazine. National Center on Physical Activity and Disability (1997) Information on playing basketball for people with disabilities. University of Illinois, Chicago. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Νο. 7 Η καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο (2005), Κοκαρίδας Δημήτρης & Στέφανος Πέρκος, Εκδόσεις Χριστοδουλίδη Ιστοσελίδες ww.paralympic.gr/καλαθοσφαίριση-με-αμαξίδιο/ http://www.osekk.gr/ http://amea.teithe.gr/?q=kalathosferisi http://el.wikipedia.org/wiki/παραολυμπιακοί_αγώνες http://eaom-amea.gr/2013/index.php option=com_content&view=category&layout=blog&id=38&itemid=25 http://www.ageofbasketball.net/index.php?option=com_content&v iew=article&id=3045:2012-09-06-14-02-12&catid=91:-- 2012&Itemid=111 http://sportsfeed.gr/2014/12/01/i-ellada-stous-paraolympiakous/ 62
63