ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΜΟΝΑ Α ΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΚΘΕΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 2 0 0 8-2 0 1 1 Μάιος 2012

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με την έκδοση της δεύτερης ολοκληρωμένης έκθεσης αξιολόγησης συνεχίζει μια παράδοση υιοθέτησης διαδικασιών που οδηγούν στη βελτίωση του εκπαιδευτικού και ερευνητικού του έργου. Είχε προηγηθεί πριν από αρκετά χρόνια η αξιολόγηση του Πανεπιστημίου μας συνολικά από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και είχαν πραγματοποιηθεί συμμετέχοντας σε προγράμματα «αποτιμήσεις», οι πρώτες δειλές αξιολογήσεις προπτυχιακών και μεταπτυχιακών Τμημάτων των ελληνικών πανεπιστημίων. Το Πανεπιστήμιό μας παρά τη μικρή του ηλικία, μόλις 24 ετών, κατάφερε να καταταγεί στην έβδομη θέση σε αριθμό διεθνών έγκυρων δημοσιεύσεων. Για το εκπαιδευτικό του έργο το Πανεπιστήμιό μας επιλέγεται σε υψηλή σειρά προτεραιότητας από τους φοιτητές όλης της χώρας. Η ανοδική πορεία του ιδρύματός μας τα τελευταία χρόνια κινδυνεύει να ανακοπεί από την πολύ μεγάλη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης. Η νέα αξιολόγηση πρέπει να λάβει υπόψη της τον παράγοντα της υποχρηματοδότησης και να προτείνει λύσεις που θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Εκφράζω συγχαρητήρια και θερμές ευχαριστίες στον αντιπρύτανη καθηγητή κ. Ιωάννη Θεοδωράκη και τα μέλη της ΜΟΔΙΠ για το εξαιρετικό έργο που επιτελούν. Ο Πρύτανης Καθηγητής Κ. Ι. Γουργουλιάνης 27 Ιουνίου 2012

1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η έκθεση αυτή είναι η δεύτερη ολοκληρωμένη εσωτερική έκθεση αξιολόγησης του ΠΘ με βάση τις κατευθύνσεις και τις οδηγίες της ΑΔΙΠ. Η πρώτη εσωτερική έκθεση αφορούσε την πορεία του ιδρύματος για τα έτη 2008 και 2009. Στην παρούσα έκθεση συνοψίζεται η πορεία του ιδρύματος από το 2008 μέχρι σήμερα. Ενσωματώνονται, επιπλέον, τα συμπεράσματα των εκθέσεων των Τμημάτων που ολοκλήρωσαν τις εξωτερικές τους αξιολογήσεις, όπως επίσης και άλλες επιπρόσθετες πληροφορίες που η ΜΟΔΙΠ του ΠΘ θεωρεί αναγκαίες για την καλύτερη αποτύπωση της εικόνας του ιδρύματος. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ιδρύθηκε το 1984. Η ακαδημαϊκή του φυσιογνωμία, όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα, απαρτίζεται από 4 Σχολές και δύο ανεξάρτητα Τμήματα. Συνολικά στο ΠΘ λειτουργούν 16 Τμήματα, τα οποία είναι τα παρακάτω: ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΠΤΔΕ) Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης (ΠΤΠΕ) Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής (ΠΤΕΑ) Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας & Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (ΙΑΚΑ) ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής & Αγροτικού Περιβάλλοντος (ΤΓΦΠΑΠ) Τμήμα Γεωπονίας, Ιχθυολογίας & Υδάτινου Περιβάλλοντος (ΤΓΙΥΠ) ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΤΜΧΠΠΑ) Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών (ΤΜΜ) Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών (ΤΠΜ) Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (ΤΑΜ) Τμήμα Μηχανικών Η/Υ, Τηλεπικοινωνιών & Δικτύων (ΤΜΗΥΤΔ) ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Τμήμα Ιατρικής (ΤΙ) Τμήμα Κτηνιατρικής (ΤΚ) Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας (ΤΒΒ) 7

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) Τμήμα Οικονομικών Επιστημών (ΤΟΕ) Το Τμήμα Ιατρικής και το Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας εδρεύουν στη Λάρισα, το Τμήμα Κτηνιατρικής στην Καρδίτσα, το Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού στα Τρίκαλα, ενώ όλα τα άλλα Τμήματα και οι Σχολές εδρεύουν στο Βόλο. Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ) στο ΠΘ Η ΜΟΔΙΠ είναι το κεντρικό όργανο για το συντονισμό και την υποστήριξη των διαδικασιών αξιολόγησης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Τα Τμήματα του ΠΘ μέσω των Ομάδων Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ) υποβάλλουν τις ετήσιες εσωτερικές εκθέσεις τους που περιλαμβάνουν συγκεντρωτικά στοιχεία με ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα για τους φοιτητές, το επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό, το πρόγραμμα σπουδών και κάθε άλλο θέμα που αφορά στη λειτουργία των Τμημάτων. Επιπλέον, συλλέγονται δεδομένα από όλες τις κεντρικές υπηρεσίες του ιδρύματος. Η ΜΟΔΙΠ υποβάλλει στην Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΑΔΙΠ) τις Εκθέσεις Εσωτερικής Αξιολόγησης των Τμημάτων και με βάση αυτές τις εκθέσεις συντάσσει κάθε διετία την αντίστοιχη εσωτερική έκθεση του ιδρύματος. Η ΜΟΔΙΠ του ΠΘ συγκροτήθηκε με απόφαση της Συγκλήτου Ειδικής Σύνθεσης στην 4η/23-1-2009 συνεδρίασή της. Στη σημερινή της σύνθεση η επιτροπή της ΜΟΔΙΠ αποτελείται από τα παρακάτω μέλη : Γιάννη Θεοδωράκη, Αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Προσωπικού, ως πρόεδρο, Αναστάσιο Γερμενή, Χριστίνα Αγριαντώνη, Παναγιώτη Τσιακάρα, καθηγητές, και Αστέριο Πατσιαούρα, μέλος ΕΕΔΙΠ, κοινό εκπρόσωπο συλλόγων μελών ΕΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ και Διοικητικού Προσωπικού. Επίσης, στην επιτροπή συμμετέχουν ως παρατηρητές τα μέλη ΔΕΠ Χρήστος Νεοφύτου, Μαρία Σακελλαρίου-Μακραντωνάκη, Χρήστος Κόλλιας, και Βασίλειος Γεροδήμος, το μέλος ΕΤΕΠ Αθανάσιος Φεύγας και το μέλος του Διοικητικού Προσωπικού Νικόλαος Ασήμος. Σε όλα τα Τμήματα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας έχουν συγκροτηθεί με αποφάσεις των Γενικών Συνελεύσεων οι Ομάδες Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ), οι οποίες συγκεντρώνουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία και συντάσσουν τις Εκθέσεις Εσωτερικής Αξιολόγησης. Όλα τα Τμήματα έχουν ολοκληρώσει τις Εκθέσεις Εσωτερικής Αξιολόγησης οι οποίες έχουν διαβιβαστεί στην ΑΔΙΠ. Ταυτόχρονα ολοκληρώθηκαν και οι εξωτερικές αξιολογήσεις στα 10 από τα 16 Τμήματα. Πολλά χρήσιμα συμπεράσματα και προτάσεις που αναδείχθηκαν από τη διαδικασία αυτή αξιοποιούνται 8

ήδη από το πανεπιστήμιο. Αναλυτικές πληροφορίες όλων των εξωτερικών εκθέσεων αξιολόγησης του ιδρύματος μπορεί να βρει κανείς στην παρακάτω διεύθυνση http://www.uth.gr/administration/ regulations-procedures/axiologisi. Ομάδες Ελλήνων επιστημόνων από ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια επισκέφθηκαν τα Τμήματα του ΠΘ και, μέσα από μια ιδιαίτερα δημιουργική διαδικασία συζητήσεων, ανταλλαγής απόψεων, σχολίων, αντιπαραθέσεων και συνεντεύξεων, συντάχθηκαν ενδιαφέρουσες εκθέσεις αξιολόγησης. Τα δεδομένα από τις εκθέσεις αξιολόγησης αναλύθηκαν σε μια συνάντηση των προέδρων των Τμημάτων στις 24 Μαρτίου του 2010 στο Βόλο, όπως επίσης και σε ημερίδα που διοργανώθηκε στη Λάρισα στις 8 Ιουνίου του 2010, όπου όλα τα Τμήματα παρουσίασαν τα δυνατά και αδύνατα σημεία τους, όπως αυτά εκτιμήθηκαν από τις αναλύσεις των εκθέσεών τους. Η πορεία προς τη διασφάλιση ποιότητας και οι προοπτικές της ήταν επίσης το αντικείμενο Πανελληνίου Συνεδρίου που συνδιοργανώθηκε από το ΤΕΙ Λάρισας και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου 2011 στο συνεδριακό κέντρο του ΤΕΙ Λάρισας. Σημειώνεται ότι το συνέδριο αυτό ήταν το πρώτο σχετικό με την αξιολόγηση των πανεπιστημίων, που διοργανώθηκε στη χώρα μας. Τέλος, σε δύο συναντήσεις-διαβουλεύσεις, μεταξύ της ΜΟΔΙΠ και του κάθε Τμήματος ξεχωριστά (στις 8-6-2011 και 6-7-2011), αναλύθηκαν και σχολιάσθηκαν τα θετικά και τα αρνητικά σημεία των εξωτερικών αξιολογήσεων και τα βήματα που θα ακολουθήσει το κάθε Τμήμα για να βελτιώσει τη λειτουργία του. Επιπροσθέτως, στο ΠΘ αναπτύχθηκε ένα πληροφοριακό σύστημα συλλογής δεδομένων και αξιολόγησης, το οποίο βασίζεται στις αρχές και τα κριτήρια αξιολόγησης του συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση, στα διεθνώς αναγνωρισμένα κριτήρια εκπαιδευτικής αξιολόγησης και εξειδικεύεται στις ιδιαιτερότητες του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Το πρόγραμμα στοχεύει στη μηχανοργάνωση της διαδικασίας αξιολόγησης μέσα από ένα λογισμικό, το οποίο: Είναι φιλικό στη χρήση του και μειώνει το χρόνο που τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας διαθέτουν για την αξιολόγηση. Διασφαλίζει την ανωνυμία των συμμετεχόντων σε αυτό, τόσο κατά το στάδιο της αξιολόγησης όσο και κατά το στάδιο της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων. Οδηγεί σε ενιαία κριτήρια αξιολόγησης, με τη βοήθεια των οποίων θα είναι δυνατή η συγκριτική αξιολόγηση όλων των μονάδων του ιδρύματος για τη λήψη μέτρων που θα οδηγήσουν στην όσο το δυνατόν καλύτερη οργάνωση της διοικητικής και εκπαιδευτικής λειτουργίας του, αλλά και την ορθολογική διάθεση των οικονομικών πόρων. 9

Δίνει τη δυνατότητα στα Τμήματα να εξειδικεύουν τις ιδιαιτερότητές τους και τις απαιτήσεις τους. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην οργάνωση και την αυτοματοποίηση του συστήματος αξιολόγησης, στο συντονισμό με επιμέρους πληροφοριακά συστήματα του ιδρύματος, των γραμματειών, των οικονομικών υπηρεσιών και της Επιτροπής Ερευνών, στην ανάπτυξη μηχανισμού αυτόματης άντλησης και οργάνωσης των στοιχείων, ώστε να μην απαιτείται η παρέμβαση και η πρόσθετη επιβάρυνση του προσωπικού, στη δημιουργία υποστήριξης τοπικού πληροφοριακού συστήματος συμβατού με τις λειτουργίες της ΑΔΙΠ, το οποίο θα περιλαμβάνει διαδικασίες υποστήριξης της οργάνωσης της αξιολόγησης με δυνατότητες ασφαλούς εισαγωγής τυποποιημένων δεδομένων και αξιόπιστης διαχείρισης αποτελεσμάτων και έκδοσης εκθέσεων. Επιδιώκει την υποστήριξη του έργου των Ομάδων Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ) κάθε Τμήματος και τη δημιουργία αρχειακού υλικού δεικτών αξιολόγησης των Τμημάτων, των Σχολών και του ιδρύματος συνολικά. Οι αρχές και η φιλοσοφία της ΜΟΔΙΠ του ΠΘ Το Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας του ΠΘ έχει σκοπό την ανάπτυξη της ποιότητας στην ακαδημαϊκή κοινότητα, ώστε να μπορεί να μεταδίδει τη γνώση με αποδοτική διδασκαλία και να παράγει υψηλής στάθμης τεχνογνωσία με καινοτόμο έρευνα. Η διασφάλιση ποιότητας αποσκοπεί στην ορθή αποτίμηση και κατανόηση του έργου του ΠΘ με στόχο τη διαμόρφωση τεκμηριωμένων εισηγήσεων για λήψη μέτρων, για ίδρυση ή βελτίωση θεσμών και για τη χάραξη κατευθύνσεων και στρατηγικών ποιοτικής βελτίωσης της εκπαίδευσης και της έρευνας. Η διασφάλιση ποιότητας δεν αποβλέπει στη συγκριτική κατάταξη ή βαθμολόγηση των Τμημάτων ή των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας. Η εσωτερική αξιολόγηση των Τμημάτων και του ΠΘ ως συνόλου θα είναι μία συνεχής και συμμετοχική διαδικασία. Σκοπός της είναι να διαμορφώσουν τα Τμήματα και το ίδρυμα κριτική άποψη για την ποιότητα του επιτελούμενου έργου, με βάση ακαδημαϊκά και συναφή αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες κοινής συναίνεσης και γενικής αποδοχής. Η ΜΟΔΙΠ έχει ως αποστολή την προαγωγή του κλίματος ποιότητας, το συντονισμό του συστήματος και τη συνδρομή προς τα Τμήματα για την καταγραφή, κατανόηση και συστηματική αποτίμηση του έργου τους. Κύριος στόχος είναι η πολύπλευρη ενίσχυση των Τμημάτων στην επίτευξη της αποστολής τους, στο πλαίσιο της φυσιογνωμίας και των ιδιαιτεροτήτων τους. Η ΜΟΔΙΠ έχει χαρακτήρα συντονιστικό και όχι ρυθμιστικό. Η ευθύνη για τη λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με τη διασφάλιση της ποιότητας στα Τμήματα και στο ΠΘ ανήκει στα 10

αρμόδια όργανά τους. Η ΜΟΔΙΠ επιδιώκει τα εξής: Μέσα από το σύστημα και τις διαδικασίες Διασφάλισης Ποιότητας το ΠΘ και τα Τμήματα να αποτυπώσουν την πορεία για την εκπλήρωση των στόχων και της αποστολής τους. Να καταγράψει τους τρόπους που χρησιμοποιούνται, για να επιτευχθεί η αποστολή τους και να διαμορφώσει και να αξιολογήσει τα απαιτούμενα μέσα. Να αναδείξει την ποιότητα της διδακτικής, ερευνητικής και διοικητικής λειτουργίας του ΠΘ, εξασφαλίζοντας ισότιμη συμμετοχή στο εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές ακαδημαϊκό γίγνεσθαι. Να συμβάλει στη λήψη αποφάσεων βελτίωσης αυτοτελώς από τα ίδια τα Τμήματα, από το Ίδρυμα και από την Πολιτεία. Να ενισχύσει την αυτοτέλεια του ΠΘ, αναλαμβάνοντας την ευθύνη της αποτίμησης του έργου του μέσω της αυτοαξιολόγησης των Τμημάτων με διαφανείς και συστηματικές διαδικασίες καθώς και με τη συμμετοχή του προσωπικού και των φοιτητών. 2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΤΟ ΠΘ Για την ορθή αποτίμηση του έργου ενός ιδρύματος, το πρώτο βήμα της αξιολόγησης αρχίζει με την καταγραφή της ποιότητας του επιτελούμενου έργου του, με βάση αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες κοινής συναίνεσης και γενικής αποδοχής. Τα κριτήρια αυτά και οι δείκτες διαρκώς αναθεωρούνται, αμφισβητούνται και επαναπροσδιορίζονται. Οι συζητήσεις, οι προβληματισμοί και οι αναθεωρήσεις του πλαισίου των αξιολογήσεων επιβάλλεται να διεξάγονται διαρκώς. Μια καλή αξιολόγηση οφείλει να αποτυπώνει και να αναδεικνύει όλα τα χαρακτηριστικά της λειτουργίας του ιδρύματος, θετικά και αρνητικά. Να ενθαρρύνει τη δημιουργική άμιλλα, να ενεργοποιεί και να παρακινεί τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας για ατομική και συλλογική βελτίωση. Τέλος, να προδιαγράφει ή να δίνει την κατεύθυνση των μελλοντικών στόχων, εντός του πλαισίου ακαδημαϊκής ανάπτυξης του ιδρύματος, προφανώς έπειτα από επεξεργασία και ανάλυση άλλων επιτροπών ή οργάνων που καθορίζουν τη στρατηγική του ιδρύματος. Οι πίνακες και τα γραφήματα, που παρουσιάζονται στην έκθεση αυτή, γίνεται προσπάθεια να αποτυπώσουν όλη αυτή την εικόνα. Για τη συμπλήρωσή τους χρησιμοποιήθηκαν πολλαπλές διαδικασίες και διασταυρώσεις, αν και πάντα υπάρχει η πιθανότητα ύπαρξης μικρών λαθών και παραλήψεων. Το υλικό αντλήθηκε πρωτίστως από το πληροφοριακό πρόγραμμα της ΜΟΔΙΠ που ανέπτυξε το ίδρυμα, και το οποίο βελτιώνεται συνεχώς, από το πληροφοριακό πρόγραμμα των γραμματειών των Τμημάτων, από στοιχεία πολλών υπηρεσιών του ιδρύματος, του διδακτικού προσωπικού κ.λπ. 11

2.1 Προγράμματα Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Σπουδών Ο χρόνος των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών ποικίλλει ανάλογα με την επιστημονική περιοχή από 4 έως 6 έτη. Οι μεταπτυχιακές σπουδές διαρκούν από 12 έως 24 μήνες και η ελάχιστη διάρκεια του διδακτορικού είναι 3 έτη. Σήμερα (ακαδημαϊκό έτος 2011-2012) στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι εγγεγραμμένοι περισσότεροι από 9.700 προπτυχιακοί φοιτητές, περισσότεροι από 1.400 μεταπτυχιακοί φοιτητές και 1.100 υποψήφιοι διδάκτορες. Όλα τα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα των Τμημάτων έχουν προσαρμοστεί με βάση το σύστημα των διδακτικών μονάδων (ECTS). Τα ένδεκα από τα 16 Τμήματα προέβησαν σε αλλαγές και προσαρμογές των προγραμμάτων σπουδών τους με βάση τις σύγχρονες τάσεις από το 2005 μέχρι σήμερα. Οχτώ Τμήματα προέβησαν σε αλλαγές των προγραμμάτων σπουδών τα τελευταία 2 χρόνια. Επίσης, τα περισσότερα από τα Τμήματα, που ολοκλήρωσαν τις εξωτερικές τους αξιολογήσεις, προέβησαν σε αλλαγές των προγραμμάτων σπουδών με βάση τις συστάσεις των αξιολογητών, τις συζητήσεις ανάμεσα στα όργανα των Τμημάτων τους και τις συζητήσεις με τα μέλη της ΜΟΔΙΠ. Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό ότι σε αρκετά προγράμματα σπουδών μειώθηκε ο συνολικός αριθμός των απαιτούμενων για τη λήψη πτυχίου μαθημάτων με βάση τα διεθνή πρότυπα. Στο σύνολο των Τμημάτων του ιδρύματος λειτουργούν 31 μεταπτυχιακά προγράμματα, από τα οποία τα περισσότερα είναι μονοτμηματικά, ένα διατμηματικό, τρία διακρατικά ελληνογαλλικά, ένα διδάσκεται στην αγγλική και ένα Erasmus Mundus στην αγγλική. Ολοκληρώνεται η φυσιογνωμία όλων των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών ως γνωστικών αντικειμένων. Ο αριθμός των μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητών παραμένει σταθερός τα δύο τελευταία χρόνια. Διαρκώς γίνονται αλλαγές και προσαρμογές των προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών. Το ΠΘ διαθέτει σύγχρονο Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών, που ψηφίσθηκε το 2009. (Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε http://www.uth.gr/academics/graduate-studies). Αναλυτικά οι πληροφορίες ανά Τμήμα, σχετικά με τα προγράμματα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, παρουσιάζονται στους Πίνακες 1 και 2. Τέλος, στον Πίνακα 3 καταγράφονται ο συνολικός αριθμός των διδακτορικών διατριβών που έχουν απονεμηθεί από τα Τμήματα του ιδρύματος από την έναρξη της λειτουργίας του μέχρι σήμερα. Παρατηρήσεις-κατευθύνσεις Σε σχέση με την προηγούμενη αξιολόγηση, βελτιώθηκε η σχέση ανάμεσα στα υποχρεωτικά και τα μαθήματα επιλογής στα περισσότερα Τμήματα. Επίσης, αναπτύχθηκε σημαντικά 12

η επικοινωνία, η συνεργασία και η κινητικότητα μεταξύ των Τμημάτων και των Σχολών για προσφορά κοινών μαθημάτων. Ιδιαίτερη συνεργασία υπάρχει μεταξύ των Τμημάτων της Πολυτεχνικής Σχολής και των Τμημάτων της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών. Η συνεργασία αυτή επιβάλλεται να αναπτυχθεί και μεταξύ των Τμημάτων των άλλων Σχολών (Γεωπονική Σχολή και Σχολή Επιστημών Υγείας). Το υπό ανάπτυξη πρόγραμμα e-class μπορεί να συμβάλλει στην κατεύθυνση αυτή για συνεργασίες, ακόμα και ανάμεσα σε Τμήματα διαφορετικών πόλεων. Σε οχτώ Τμήματα απαιτούνται περισσότερα από 60 μαθήματα για τη λήψη πτυχίου. Με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές και τις συστάσεις των εξωτερικών αξιολογήσεων ο αριθμός αυτός καλό είναι να μειωθεί, χωρίς μείωση της διδακτέας ύλης, αλλά με επαναπροσδιορισμό των γνωστικών αντικειμένων με κριτήριο τις πραγματικές ανάγκες των επιστημονικών περιοχών. Επίσης, η απαιτούμενη μείωση μαθημάτων κρίνεται φρόνιμο να γίνει με βάση τάσεις ανάπτυξης των θεμελιωδών για κάθε επιστήμη γνωστικών αντικειμένων. Αν και έχουν καταρτισθεί εσωτερικοί κανονισμοί λειτουργίας όλων των μεταπτυχιακών προγραμμάτων με βάση το νέο κανονισμό μεταπτυχιακών σπουδών του ιδρύματος, δεν είναι όλοι αναρτημένοι στο διαδίκτυο. Επίσης, σε κάποια μεταπτυχιακά προγράμματα απουσιάζουν οι οδηγοί σπουδών στην αγγλική ή σε κάποια άλλη ξένη γλώσσα και αυτό περιορίζει την προσέλκυση φοιτητών από άλλες χώρες. Τα περισσότερα μεταπτυχιακά προγράμματα υποστηρίζονται από ένα Τμήμα και αυτό λειτουργεί αρνητικά τόσο για τις διατμηματικές όσο και για τις διαπανεπιστημιακές συνεργασίες, όπως επίσης λειτουργεί αρνητικά στη διεπιστημονική προσέγγιση των γνωστικών περιοχών. Το Πανεπιστήμιο οφείλει να εντείνει τις προσπάθειες ανάπτυξης και διεκδίκησης συνεργασιών των ΠΜΣ μεταξύ Τμημάτων ή μεταξύ πανεπιστημίων και κυρίως διακρατικών ή προγραμμάτων Erasmus Mundus. Από τα 31 ΠΜΣ, τα 4 λειτουργούν χωρίς δίδακτρα, και ήδη φαίνεται ότι θα υπάρχουν προβλήματα κάλυψης των λειτουργικών τους εξόδων. Στα υπόλοιπα προγράμματα που λειτουργούν με δίδακτρα, λόγω της οικονομικής κρίσης έγιναν συστάσεις από τη Σύγκλητο για μείωση των διδάκτρων και αρκετά ΠΜΣ ανταποκρίθηκαν. Το ΠΘ οφείλει να βρει λύσεις στο θέμα της οικονομικής βιωσιμότητας των ΠΜΣ. Η βάση καταγραφής και δημοσιοποίησης των μεταπτυχιακών εργασιών και των διδακτορικών διατριβών από τη Βιβλιοθήκη του ιδρύματος έχει ετοιμασθεί και θα είναι σύντομα διαθέσιμη στο διαδίκτυο. 13

2.2 Διδακτικό Προσωπικό Στο ίδρυμα, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012 υπηρετούν 436 μέλη ΔΕΠ. Ο πίνακας 4 και τα γραφήματα 1 και 2 δείχνουν ότι από το 2004 μέχρι σήμερα το προσωπικό αυτό αυξήθηκε κατά 110 περίπου άτομα, ενώ μειώθηκαν κατά 100 περίπου οι θέσεις του έκτακτου προσωπικού. Σε αναντιστοιχία, όμως, είναι η αύξηση του αριθμού των προπτυχιακών φοιτητών που αυξήθηκαν τα έτη αυτά κατά 4.000 περίπου. Το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012 το ίδρυμα διαθέτει, επίσης, 33 μέλη ΕΕΔΙΠ και 58 μέλη ΕΤΕΠ. Ο αριθμός των πιστώσεων για τους διδάσκοντες με το ΠΔ 407/80 έχει μειωθεί σε 19 θέσεις το τελευταίο έτος. Ο αριθμός των προπτυχιακών φοιτητών αυξάνεται συνεχώς, καθιστώντας το ίδρυμα έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της περιφερειακής ανάπτυξης στην Κεντρική-Ανατολική Ελλάδα. Ωστόσο, αυτή η ανάπτυξη του αριθμού των φοιτητών είναι πολύ μεγάλη ή αυξάνεται από χρόνο σε χρόνο και δεν δικαιολογείται αν αναλογισθούμε ότι δεν παρατηρείται ανάλογη ανάπτυξη του αριθμού των διδασκόντων και των υποδομών. Ο αριθμός των φοιτητών που αναλογούν σε κάθε μέλος ΔΕΠ για όλα τα Τμήματα είναι μεγάλος (1/17 ο μέσος όρος). Τις μεγαλύτερες αναλογίες έχουν τα Τμήματα ΤΜΗΥΤΔ (1/48), ΠΤΔΕ (1/45) και Οικονομικό (1/48), ενώ τη μικρότερη το Τμήμα Ιατρικής (1/4). Ευτυχώς αυτή η αναλογία συγκρατείται στη σχέση μελών ΔΕΠ ανά μεταπτυχιακό ή διδακτορικό φοιτητή. Τα δύο Τμήματα με τη μεγαλύτερη αναλογία στη σχέση μέλους ΔΕΠ ανά μεταπτυχιακό και διδακτορικό φοιτητή, η οποία είναι 1/5, είναι το Τμήμα ΜΧΠΠΑ και το Τμήμα Ιατρικής. Στους Πίνακες 4, 6 και 7 παρουσιάζονται αναλυτικά στοιχεία για το προσωπικό ανά Τμήμα. Παρατηρήσεις-κατευθύνσεις Η μεγάλη αύξηση του αριθμού των εισερχόμενων φοιτητών από έτος σε έτος συνεχίζει να είναι αντιστρόφως ανάλογη της αύξησης του αριθμού των μελών ΔΕΠ. Η αναλογία αυτή αντί να βελτιώνεται, χειροτερεύει από έτος σε έτος (βλέπε Γραφήματα 1, 2, 3 και 4). Ο αριθμός των μελών ΔΕΠ ανά φοιτητή είναι μεγάλος και αυτό είναι αρνητικό σημείο. Η σχέση μεταξύ διδασκόντων και διδασκομένων σε επίπεδο μεταπτυχιακών και υποψηφίων διδακτόρων έχει συγκρατηθεί τα δύο τελευταία χρόνια. Αν δεν παραμείνει έτσι, σε πολύ λίγα χρόνια θα δημιουργηθούν και στα μεταπτυχιακά προγράμματα παρόμοια προβλήματα, τα οποία θα λειτουργήσουν σε βάρος της ποιότητας των σπουδών (βλέπε πίνακα 5 και γράφημα 5). Το πρόβλημα έλλειψης διοικητικού προσωπικού, μελών ΔΕΠ, αλλά κυρίως εξειδικευμένου προσωπικού για τα εργαστήρια, τη διδασκαλία κ.ά. (ΕΤΕΠ, ΕΕΔΙΠ) αποτελεί ένα μεγάλο πρόβλημα 14

για τα Τμήματα (Πίνακας 6). Έτσι, πολλά Τμήματα αδυνατούν να ολοκληρώσουν την ακαδημαϊκή φυσιογνωμία τους και να παράσχουν την επιθυμητή υψηλού επιπέδου διδασκαλία και έρευνα. Άλλο ένα γεγονός που δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την εικόνα είναι η έλλειψη διοικητικού προσωπικού στα περισσότερα Τμήματα, με εξαίρεση το Τμήμα ΜΧΠΠΑ και το Τμήμα Ιατρικής. Αυτό αναγκάζει τα μέλη ΔΕΠ των Τμημάτων να δαπανούν υπερβολικά πολύ χρόνο για τη διοικητική λειτουργία των Τμημάτων σε βάρος πολύτιμου χρόνου για τις διδακτικές και ερευνητικές τους δραστηριότητες. Δεδομένης της οικονομικής κρίσης της χώρας το ΠΘ οφείλει να συζητήσει διεξοδικά το θέμα και να επαναπροσδιορίσει τη στρατηγική του και στο πρόβλημα της επάρκειας του διοικητικού προσωπικού και στο πρόβλημα της επάρκειας του διδακτικού προσωπικού. Η προσφορά κοινών μαθημάτων μεταξύ Τμημάτων και Σχολών έχει προχωρήσει σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα δύο χρόνια και συνεισφέρει στη διεπιστημονική προσέγγιση, αυξάνει τις επιλογές, εμπλουτίζει τα ενδιαφέροντα των φοιτητών και συντελεί στην καλύτερη αξιοποίηση του αριθμού των διδασκόντων. Ωστόσο, η τακτική αυτή σε Τμήματα με πολλούς φοιτητές μεγαλώνει τα προβλήματα, παρά τα περιορίζει. 2.3 Αριθμός και κινητικότητα Φοιτητών Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κατά το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 ήταν εγγεγραμμένοι 8.416 φοιτητές, από τους οποίους οι 7.142 είναι ενεργοί (Πίνακας 7). Αναλυτικά ανά Τμήμα ο αριθμός των νεοεισαχθέντων φοιτητών και ο τρόπος εισαγωγής τους (εισαγωγικές εξετάσεις, μετεγγραφές, κατατακτήριες εξετάσεις κ.ά.), ο αριθμός των αποφοίτων, οι βαθμοί πτυχίου τους και άλλα στοιχεία φαίνονται στον Πίνακα 8. Το ποσοστό των φοιτητών, που δεν έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους σε 2ν χρόνια, καθίσταται προβληματικό στα Τμήματα ΜΗΥΤΔ (25%), ΓΙΥΠ (21%), ΠΜ (17%) και ΒΒ (12,5). Ο μέσος βαθμός πτυχίου είναι 6,5 έως 7,5 στα περισσότερα Τμήματα. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας προωθεί την κινητικότητα των φοιτητών μέσω των προγραμμάτων Erasmus. Ο αριθμός των σχετικών πιστώσεων αυξήθηκε από 195.000 το 2008-9 σε 233.000 το 2010-11, ο δε αριθμός των διμερών συμφωνιών από 196 το 2008-9 σε 302 το 2010-11. Στις συμφωνίες αυτές συμμετέχουν 221 ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 μετακινήθηκαν από το ίδρυμά μας 74 φοιτητές και φοιτήτριες (Πίνακας 25). 15

Παρατηρήσεις-κατευθύνσεις Το έτος 2010-2011 εισήχθησαν στο ΠΘ 1.600 φοιτητές περίπου. Δυστυχώς, ο αριθμός αυτός με βάση τον προγραμματισμό του Υπουργείου Παιδείας το έτος 2012-13 θα αυξηθεί καθώς οι εισακτέοι θα είναι περισσότεροι από κάθε άλλη φορά (υπολογίζονται σε 1.880) (Πίνακας 9). Αυτή η πολιτική του Υπουργείου Παιδείας οδηγεί σε ένα διαρκώς αυξανόμενο αριθμό εισερχόμενων φοιτητών, αύξηση η οποία δεν ακολουθείται από ανάλογη αύξηση του διδακτικού προσωπικού, ούτε από επάρκεια και βελτίωση των εγκαταστάσεων και του εκπαιδευτικού εξοπλισμού. Παρά τον αυξανόμενο αριθμό των συμφωνιών με άλλα πανεπιστήμια του εξωτερικού, ο συνολικός αριθμός των μετακινούμενων φοιτητών συνεχίζει να είναι μικρός. Το ίδρυμα πρέπει να δώσει περισσότερη έμφαση στον τομέα αυτό τα επόμενα χρόνια. Επίσης, οι αγγλικές ιστοσελίδες όλων των Τμημάτων πρέπει να βελτιωθούν και να επικεντρωθούν και στις διαδικασίες προσέλκυσης φοιτητών Erasmus. 2.4. Διδακτικό έργο των Τμημάτων Οι διδάσκοντες σε όλα τα Τμήματα του ιδρύματος χρησιμοποιούν ΤΠΕ σε όλα σχεδόν τα μαθήματα (ηλεκτρονική παρουσίαση διαλέξεων, χρήση πολυμέσων, εικονικών εργαστηρίων κ.ά.). Επίσης, οι διαλέξεις πολλών μαθημάτων βρίσκονται αναρτημένες στις ιστοσελίδες των Τμημάτων ή/και στο e-class. Στο ΠΘ κατά το ακαδημαϊκό έτος 2012-13 θα αρχίσει η εφαρμογή ενός νέου προγράμματος για την ανανέωση του εκπαιδευτικού υλικού και της ποιότητας των e-class μαθημάτων. Άλλες δράσεις που εφαρμόζονται από τα περισσότερα Τμήματα και προωθούν την αναβάθμιση του διδακτικού έργου μέσω ΤΠΕ είναι: ηλεκτρονικές εξετάσεις σε πολλά μαθήματα, ηλεκτρονική αξιολόγηση μαθημάτων από τους φοιτητές, οδηγοί σπουδών σε έντυπη (PDF) και ηλεκτρονική μορφή στις ιστοσελίδες των Τμημάτων, ηλεκτρονική ανάρτηση των βαθμολογιών των φοιτητών στις ιστοσελίδες των Τμημάτων κ.ά. Στον Πίνακα 10 παρουσιάζεται η διαθεσιμότητα των αιθουσών διδασκαλίας, που πραγματικά αναδεικνύουν τις μεγάλες ελλείψεις στα περισσότερα Τμήματα, ενώ στον Πίνακα 11 παρουσιάζονται ανά Τμήμα καλές πρακτικές σχετικές με το διδακτικό έργο. Παρατηρήσεις-κατευθύνσεις Η εικόνα των διαθέσιμων αιθουσών διδασκαλίας δεν έχει βελτιωθεί τα τελευταία δύο χρόνια. Στα Τμήματα που υπάρχει έλλειψη αιθουσών διδασκαλίας και δυσκολία ευέλικτου προγράμματος σπουδών, αυτές οι καλές πρακτικές μειώνονται. Ευτυχώς η χρήση τεχνολογιών 16

βοηθάει στο ξεπέρασμα του προβλήματος. Σε ορισμένα Τμήματα, όπως της Σχολής Επιστημών του Ανθρώπου, η στενότητα χώρων και οι σοβαρές ελλείψεις σε αίθουσες δημιουργούν αξεπέραστα προβλήματα στο διδακτικό έργο. Ωστόσο, με βάση τις εσωτερικές εκθέσεις αξιολόγησης και τις αναλύσεις των ερωτηματολογίων των φοιτητών, η εικόνα είναι πολύ ενθαρρυντική για την ποιότητα του διδακτικού έργου. Καταγράφεται, επίσης, στις εκθέσεις μια έντονη κινητικότητα και προσπάθεια από όλα τα Τμήματα για τη βελτίωση του διδακτικού έργου των Τμημάτων, όπως επίσης και ιδέες που πρέπει να υλοποιηθούν προς την κατεύθυνση αυτή. Στην πόλη του Βόλου, όπου καταγράφονται και τα μεγαλύτερα προβλήματα ελλείψεων σε αίθουσες διδασκαλίας, δρομολογήθηκε παρά την οικονομική κρίση η ένταξη δύο σημαντικών έργων, της ανακατασκευής του κτηρίου της πρώην καπνοβιομηχανίας Ματσάγγου και του νέου κτηρίου των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Μόνο με την ολοκλήρωση αυτών των έργων, και προφανώς σε βάθος τετραετίας, θα αποσυμφορηθεί, εν μέρει, το πρόβλημα. 2.5 Ερευνητικό Έργο Τα μέλη ΔΕΠ του ΠΘ συνεχίζουν να είναι ιδιαίτερα ενεργά σε δημοσιεύσεις σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κρίση, να συμμετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγών προσωπικού, με ξένους συναδέλφους, να συμμετέχουν συστηματικά σε συνέδρια και σεμινάρια και, επίσης, να συμμετέχουν σε αξιόλογες ερευνητικές συνεργασίες, σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο. Έπειτα από διερεύνηση των διεθνών βάσεων δεδομένων, των σχετικών με επιστημονικές δημοσιεύσεις, φαίνεται η παραγωγικότητα του ερευνητικού προσωπικού του ιδρύματος (μετά το διορισμό τους σε αυτό). Αναλυτικά το έργο αυτό παρουσιάζεται να είναι διαρκώς αυξανόμενο, όπως φαίνεται στον Πίνακα 12 και στα Γραφήματα 6, 7 και 8. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, μέχρι και το έτος 2011, καταγράφονται συνολικά περισσότερες από 27.000 αναφορές από τη βάση ISI και 35.000 από τη βάση Scopus στο έργο των μελών του ιδρύματος. Επίσης, η πρόσφατη νέα έκδοση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, με τίτλο «Ελληνικές Επιστημονικές Δημοσιεύσεις 1996-2010», αποδεικνύει με στοιχεία και αριθμούς την πρόοδο που συντελέστηκε στο ΠΘ αυτήν την περίοδο. Αναλυτικά στοιχεία μπορεί να δει κανείς στη διεύθυνση http://www.ekt.gr/metrics/ Από τη βιβλιομετρική ανάλυση των ελληνικών δημοσιεύσεων προκύπτει ότι τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα παρήγαγαν το 82,5% των δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και έλαβαν το 80,6% των αναφορών κατά την πενταετία 2006-2010. Το υπόλοιπο ποσοστό επιμερίζεται κατά σειρά στα ερευνητικά κέντρα, στους δημόσιους φορείς υγείας, στους λοιπούς δημόσιους ερευνητικούς φορείς (π.χ. Ακαδημία), στα ΤΕΙ κ.ά. Στο σύνολό τους οι 17

18 59.871 ερευνητικές εργασίες, που δημοσιεύτηκαν κατά την πενταετία, δείχνουν ότι η Ελλάδα έχει έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς αύξησης μεταξύ των 34 χωρών του ΟΟΣΑ, επιτυγχάνοντας να διπλασιάσει την ετήσια ερευνητική της παραγωγικότητα από το 1996. Αυτή η ικανοποιητική της επίδοση αποτυπώνεται και στον αριθμό των δημοσιεύσεων σε σχέση με τον πληθυσμό της χώρας. Το 2009, με 938 δημοσιεύσεις ανά 1 εκ. κατοίκους, βρέθηκε στη 19η θέση των χωρών του ΟΟΣΑ, παράγοντας το 1,14% του συνόλου (με πρώτη τις ΗΠΑ με 37,7% και αμέσως μετά το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία με 10,4 και 9,8%, αντίστοιχα). Σημαντικός είναι, επίσης, ο δείκτης απήχησης των δημοσιεύσεων της Ελλάδας, που αυξάνεται γρηγορότερα από το μέσο όρο των άλλων. Την τελευταία πενταετία 2006-2010 οι ελληνικές δημοσιεύσεις λαμβάνουν κατά μέσο όρο 4,49 αναφορές ανά δημοσίευση, ενώ ο μέσος όρος των αναφορών ανά δημοσίευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 5,34 και στον ΟΟΣΑ 5,43. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχει σημαντική συνεισφορά σε αυτήν την πρόοδο, παρά τα μόλις 24 χρόνια λειτουργίας του. Στο διάστημα της πενταετίας 2006-10 τα μέλη ΔΕΠ δημοσίευσαν 2.136 εργασίες, γεγονός που κατατάσσει το ΠΘ στην 7η θέση σε απόλυτους αριθμούς δημοσιεύσεων μεταξύ των 20 ελληνικών πανεπιστημίων, αντιπροσωπεύοντας το 5,2% του συνόλου. Για λόγους σύγκρισης, το ΠΘ το 2008 είχε 391 μέλη ΔΕΠ, όταν τα δύο μεγάλα πανεπιστήμια της χώρας, Αθηνών και Θεσσαλονίκης, διέθεταν 2.050 και 2.200 μέλη ΔΕΠ, αντίστοιχα. Στο Γράφημα 9 τεκμηριώνεται η θέση του ΠΘ μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημίων. Εξίσου σημαντικός είναι και ο αριθμός των ετεροαναφορών στις δημοσιευμένες εργασίες του ΠΘ, που αποδεικνύουν την απήχησή τους στα μέλη της επιστημονικής κοινότητας διεθνώς. Στο σύνολο της πενταετίας 2006-2010, με βάση τα στοιχεία του ΕΚΤ, ο συνολικός αριθμός αναφορών που έλαβαν οι δημοσιεύσεις του ΠΘ ήταν 8.443, που το κατατάσσουν, επίσης, στην 7η θέση πανελληνίως. Τα στοιχεία του ΕΚΤ δείχνουν, ταυτόχρονα, ότι οι εργασίες των καθηγητών του ΠΘ είναι ολοένα και πιο αναγνωρίσιμες διεθνώς, αφού κατά την πενταετία 2006-2010 το 66,4% των δημοσιεύσεων των μελών του λαμβάνει ετεροαναφορές, σε σχέση με μόλις 39% το 1996, ποσοστό μεγαλύτερο από τον ελληνικό μέσο όρο (65,5%). Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και στον απαιτητικότερο δείκτη υψηλής απήχησης, ο οποίος περιλαμβάνει τις δημοσιεύσεις που κατατάχθηκαν στο 1% των δημοσιεύσεων με την υψηλότερη απήχηση παγκοσμίως, βρίσκει κανείς 15 δημοσιεύσεις του ΠΘ. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα πεδία στα οποία δραστηριοποιούνται ερευνητικά τα μέλη ΔΕΠ του ΠΘ. Με δεδομένο ότι οι δημοσιεύσεις μπορεί να αφορούν σε περισσότερα από ένα πεδία, κατά την πενταετία 2006-2010, το 50,14% αφορά σε επιστήμες υγείας (Ιατρική, Φαρμακολογία), το 36,33% σε θετικές επιστήμες (Φυσική, Χημεία, Βιολογία, Πληροφορική), το

19,24% σε τεχνολογικές επιστήμες (επιστήμες μηχανολόγων, πολιτικών, ηλεκτρολόγων και χημικών μηχανικών), το 11,14% στις γεωπονικές και το 6,32% σε κοινωνικές επιστήμες (Ψυχολογία, Οικονομικά, Παιδαγωγικά, Κοινωνιολογία). Η συμμετοχή του ΠΘ στο ερευνητικό πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών (Αρχαιολογία, Ιστορία) είναι πολύ μικρή, όπως και όλων των ελληνικών ΑΕΙ λόγω της συνολικά μικρής συμμετοχής του πεδίου σε διεθνείς δημοσιεύσεις. Επιτροπή Ερευνών Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής Ερευνών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας από την 1-1-2008 έως σήμερα υλοποιήθηκαν ή υλοποιούνται ερευνητικά προγράμματα - έργα διαφόρων ειδών (αναπτυξιακά, εκπαιδευτικά, ερευνητικά, μελέτες, συνέδρια κ.ά.) συνολικού προϋπολογισμού 54 εκατομμυρίων ευρώ. Η πιο πάνω χρηματοδότηση προέρχεται από εθνικούς ή/και ευρωπαϊκούς φορείς και καταγράφεται στον Πίνακα 13 και στο Γράφημα 10. Ο Πίνακας 14 και το Γράφημα 11 δείχνουν αναλυτικά τις επιδόσεις των Τμημάτων και ιδιαίτερα αυτών που ξεχωρίζουν στην εισροή ερευνητικών προγραμμάτων και κονδυλίων. Τα Τμήματα που ξεχωρίζουν και έχουν τη μεγαλύτερη εισροή χρημάτων είναι της Ιατρικής, της Χωροταξίας, των Μηχανολόγων Μηχανικών και των Πολιτικών Μηχανικών. Τέλος, ο Πίνακας 16 καταγράφει τα έσοδα των ΠΜΣ, τα οποία την τελευταία τετραετία ανέρχονται στο ποσό των 6.957.315,14. Παρατηρήσεις-κατευθύνσεις Συνεχίζεται να παρατηρείται ουσιαστική ανοδική πορεία του συνολικού ερευνητικού έργου και των αναφορών στο δημοσιευμένο έργο από έτος σε έτος και αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό. Η ερευνητική απόδοση ακολουθεί μια συνεχώς αυξανόμενη πορεία. Το ΠΘ, παρά το μικρό του μέγεθος, προσελκύει σημαντικά ποσά από προγράμματα της Επιτροπής Ερευνών, γεγονός που δείχνει ότι τα επιστημονικά επιτεύγματα είναι υψηλά κατά τα διεθνή πρότυπα. Επιπλέον, από πολλούς καταγράφεται ότι το διοικητικό προσωπικό της Επιτροπής Ερευνών εκτελεί με υποδειγματικό τρόπο το έργο του. Τα πλεονάσματά της που διατέθηκαν για διάφορους σκοπούς από το 2006 μέχρι το 2010 ανέρχονται στο ποσό των 2.292.000 ευρώ (Πίνακας 15). Στις καλές πρακτικές της Επιτροπής Ερευνών καταγράφονται μεταξύ των άλλων: Η αξιοποίηση των πλεονασμάτων της για τη χρηματοδότηση μικρών ερευνητικών έργων των Τμημάτων. Τα ποσά που διατέθηκαν για το σκοπό αυτό την τελευταία τετραετία ήταν 873.000 ευρώ. Για την αγορά επιστημονικού εξοπλισμού διατέθηκαν 349.000 ευρώ, για τις ανάγκες του ιδρύματος 251.000 ευρώ και για την οργάνωση συνεδρίων και ημερίδων 203.000 ευρώ (Πίνακας 15). 19

Η διάθεση ποσού 210.000 ευρώ από τα έσοδα των μεταπτυχιακών προγραμμάτων για την ανανέωση ηλεκτρονικών βάσεων επιστημονικών περιοδικών. Η διάθεση σημαντικών ποσών για τη χρηματοδότηση μελετών κατασκευής κτηριακών εγκαταστάσεων. Οι διαγωνισμοί αριστείας ανά επιστημονική περιοχή των μελών ΔΕΠ που ξεχωρίζουν για το υψηλό ερευνητικό τους έργο. 2.6. Διοικητικές υπηρεσίες των Τμημάτων Η δυναμικότητα των Τμημάτων σε διοικητικό προσωπικό φαίνεται στον Πίνακα 6. Σε σχέση με τον αριθμό των φοιτητών που καλούνται να εξυπηρετήσουν, οι αναλογίες είναι πολύ δυσχερείς στα περισσότερα Τμήματα. Εξαίρεση παρουσιάζουν τα Τμήματα Ιατρικής, ΜΧΠΠΑ και ΜΜ, στα οποία καταγράφεται επάρκεια προσωπικού. Τα μεγαλύτερα προβλήματα σε έλλειψη προσωπικού καταγράφονται στα Τμήματα της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών. Τέλος, η αναλογία διαθέσιμων ηλεκτρονικών υπολογιστών ανά φοιτητή είναι 1 προς 20 σε λίγα Τμήματα, ενώ στα περισσότερα είναι πολύ πιο υψηλή, 1 προς 10, και κρίνεται ικανοποιητική. Η αναλογία αυτή είναι πολύ ικανοποιητική και βέβαια μπορεί να βελτιωθεί περισσότερο. 2.7. Κεντρικές διοικητικές υπηρεσίες Παρά τη συνεχή μείωση του διοικητικού προσωπικού, τα τελευταία 4 χρόνια προχώρησαν σημαντικά πολλές διαδικασίες βελτιώσεων στις γραμματείες της διοίκησης και έγινε επαναπροσδιορισμός ρόλων και αρμοδιοτήτων, αξιοποίηση των τεχνολογιών της πληροφορικής, δημοσιοποίηση όλων των αποφάσεων, των διαγωνισμών, των πρακτικών και των συνεδριάσεων. Σε συγκεκριμένες περιοχές στις ιστοσελίδες του ιδρύματος αναρτώνται οι κυριότερες αποφάσεις όλων των οργάνων του. Η κατανομή του προσωπικού στις σχετικές υπηρεσίες φαίνεται στον Πίνακα 16. Παρατηρήσεις-κατευθύνσεις Έπειτα από τόσα χρόνια λειτουργίας επιβάλλεται ο επαναπροσδιορισμός της δομής, της οργάνωσης και των ρόλων όλων των υπηρεσιών του ιδρύματος. Τα μελλοντικά σχέδια προς την κατεύθυνση αυτή πρέπει να περιλαμβάνουν: Την απλοποίηση και την αυτοματοποίηση των διοικητικών διαδικασιών. Την εξοικονόμηση υλικών και ανθρώπινων πόρων και τη μείωση του άσκοπου λειτουργικού κόστους. Τη διαλειτουργικότητα-συνεργασία μεταξύ του προσωπικού και των πληροφοριακών συστημάτων. 20

Τον καθορισμό ειδικών στόχων ανά υπηρεσία και την ανάπτυξη δεικτών αξιολόγησης. Απαραίτητη προϋπόθεση, επίσης, είναι η σύνταξη ενός νέου οργανογράμματος και ενός νέου εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας. Το οργανόγραμμα του ΠΘ ισχύει από το 1995 και ο χρόνος για αλλαγές πλέον είναι κατάλληλος για αυτό. Στα πλαίσια του επιχειρησιακού προγράμματος της Διοικητικής Μεταρρύθμισης, που σχεδιάζεται να ενεργοποιηθεί προσεχώς, προτείνεται να ενταχθούν όλες οι παραπάνω δράσεις. 2.8 Οικονομικά στοιχεία του ΠΘ Ο ετήσιος προϋπολογισμός του ιδρύματος το 2008 ήταν 15.439.383 και οι δημόσιες επενδύσεις 7.631.262. Αντίθετα, το 2011 ο προϋπολογισμός ήταν 11.430.558 και οι δημόσιες επενδύσεις 2.059.753. Για το 2012 ο τακτικός προϋπολογισμός προβλέπεται να είναι μόλις 9.085.000. Λεπτομερέστερα στοιχεία δίνονται στον Πίνακα 18 (Γράφημα 15). Η οικονομική κρίση της χώρας οδήγησε στη φθίνουσα αυτή πορεία, η οποία δημιουργεί ανυπέρβλητα προβλήματα, όχι μόνο στην κάλυψη συμβάσεων, εργολαβιών, εκτάκτου διδακτικού προσωπικού κ.λπ., αλλά και στην κάλυψη πάγιων λειτουργικών δαπανών. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ξεκινώντας από το καλοκαίρι του 2010, εφάρμοσε ένα πρόγραμμα εξοικονόμησης πόρων με έμφαση στη μείωση των δαπανών για την ενέργεια, τις υπηρεσίες καθαρισμού, συντήρησης και καθαριότητας, ενοικίων, αλληλογραφίας, τηλεφωνικής επικοινωνίας, καθώς και για τις δαπάνες μετακίνησης πάσης φύσεως (προσωπικού, διδασκόντων και φοιτητών). Η εξοικονόμηση πόρων που επιτεύχθηκε ξεπερνά τα 2 εκ. ετησίως, που αντιπροσωπεύει το 30% της τελικής ετήσιας χρηματοδότησης. Με βάση σχετική μελέτη της ΑΔΙΠ, το μέσο κόστος ανά φοιτητή σε δύο Σχολές του ΠΘ, την Πολυτεχνική και τη Γεωπονική, για το 2011 είναι 2.525 και 5.224, αντίστοιχα, με μια σημαντική μείωση σε σχέση με το 2009 (βλέπε Πίνακα 19). Επίσης, με βάση τα στοιχεία της ΑΔΙΠ το μέσο κόστος ανά φοιτητή στο σύνολο του Πανεπιστημίου, ενώ το 2009 ήταν 7.300, το 2011 μειώθηκε στο 5.436. Τέλος, με βάση τα στοιχεία πάλι της ΑΔΙΠ (Πίνακας 20), το ΠΘ καταλαμβάνει την 8η θέση στο μέσο ετήσιο κόστος ανά φοιτητή. Παρατηρήσεις-κατευθύνσεις Η οικονομική κρίση της χώρας επιδείνωσε την υποχρηματοδότηση σε βασικές υπηρεσίες, όπως είναι η σίτιση των φοιτητών, η στέγαση, επέφερε δυσκολίες στην ανακατανομή των πιστώσεων από έναν κωδικό σε έναν άλλο, με συνέπεια να δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του Πανεπιστημίου. Δεδομένης της οικονομικής πορείας της χώρας, το πρόβλημα 21

μάλλον θα επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια. Η ενεργοποίηση της Εταιρίας Διαχείρισης της Περιουσίας του ΠΘ, που επιτεύχθηκε μέσα στο 2012, ελπίζουμε ότι θα βοηθήσει στην καλύτερη αξιοποίηση των ελάχιστων ίδιων πόρων του ιδρύματος, καθώς και στη μείωση των λειτουργικών του δαπανών. 2.9 Τεχνική Υπηρεσία του ΠΘ Η εικόνα των έργων της Τεχνικής Υπηρεσίας που ολοκληρώθηκαν τα τελευταία 4 χρόνια, όπως και αυτών που βρίσκονται σε εξέλιξη, αποτυπώνεται στους Πίνακες 21 και 22. Παρά την οικονομική στενότητα και κρίση αξιοποιήθηκαν τα τελευταία 2 χρόνια μέσω της Περιφέρειας σημαντικοί πόροι του ΕΣΠΑ. Συνολικά το συνολικό κόστος των έργων που ολοκληρώθηκαν μέσα στα έτη 2008-2011 ανέρχεται στο ποσό των 38 εκατομμυρίων. Στα ποσά αυτά περιλαμβάνονται σχετικές μελέτες, όπως επίσης και η παράδοση σημαντικών κτηριακών συγκροτημάτων της Ιατρικής και της Βιβλιοθήκης στη Λάρισα, τα έργα υποδομής στη Γεωπονική Σχολή. Επίσης, αναμένεται η ολοκλήρωση συντόμως του κτηρίου Τσικρίκη, εντός του 2012, το οποίο θα στεγάσει διοικητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Για έργα τα οποία πρόκειται να ολοκληρωθούν μέχρι το 2015 έχει εγκριθεί προϋπολογισμός συνολικού ποσού 64 εκατομμυρίων ευρώ περίπου. Στα υπό εξέλιξη έργα περιλαμβάνεται η συνέχεια των εργασιών για τις εγκαταστάσεις στο ΤΕΦΑΑ και στην Κτηνιατρική. Πολύ σημαντική θεωρείται η ένταξη χρηματοδότησης στο ΕΣΠΑ των έργων για την αξιοποίηση του κτηρίου Ματσάγγου, για τις ανάγκες του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, του κτηρίου των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, καθώς και η πιθανή ένταξη μιας νέας πτέρυγας στην Ιατρική για τις ανάγκες της Σχολής γενικά, και του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας ειδικότερα. Παρατηρήσεις Αν και έχουν ολοκληρωθεί σημαντικά έργα τα τελευταία χρόνια, ωστόσο η στενότητα και οι ελλείψεις του ΠΘ σε υποδομές συνεχίζονται. Η Τεχνική Υπηρεσία επιβάλλεται κάθε φορά να ξεπερνάει τον εαυτό της, έτσι ώστε τα μεγάλα προβλήματα των υποδομών, των συντηρήσεων, των μικρών και μεγάλων έργων του ΠΘ να αντιμετωπίζονται. Η αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ τα τελευταία χρόνια προέκυψε από τον καλό προγραμματισμό και την ταχύτητα με την οποία ανταποκρίθηκαν οι σχετικές υπηρεσίες και τα μέλη ΔΕΠ του ΠΘ με την ουσιαστική οικονομική υποστήριξη της ΕΕ. Αξίζει να τονιστεί ότι από τους πόρους της ΕΕ διατέθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια (2010-2012) 436.000 ευρώ για την εκπόνηση σχετικών μελετών. 22

2.10 Υποδομές Πληροφορικής Τo ΠΘ συνολικά διαθέτει ένα επαρκές δίκτυο με 4.500 συνδεδεμένους σταθμούς εργασίας, οι οποίοι μπορούν να καλύπτουν όλες τις ανάγκες του ιδρύματος. Μέσα στο 2012 εξυπηρετήθηκαν από το δίκτυο του ΠΘ 13.000 διαφορετικές δικτυακές συσκευές (Η/Υ, smartphones, κ.λπ.). Η ταχύτητα σύνδεσης είναι 1 Gbps στο 80% των ενσύρματων συνδέσεων και 100 Mbps στο υπόλοιπο 20%. Όσον αφορά τις ασύρματες συνδέσεις οι ταχύτητες κυμαίνονται από 54 έως 300 Mbps. Παρατηρήσεις Στην κεντρική ιστοσελίδα του ιδρύματος έχουν γίνει συστηματικές αλλαγές και βελτιώσεις την τελευταία διετία, στη μορφή, στη χρηστικότητα, στην προσβασιμότητα των πληροφοριών, όπως επίσης και στις ιστοσελίδες πολλών Τμημάτων και Σχολών. Κενά παρατηρούνται σε ορισμένες αγγλικές ιστοσελίδες, κυρίως μεταπτυχιακών προγραμμάτων και αυτό λειτουργεί αρνητικά στην προσέλκυση ξένων φοιτητών. Τα Τμήματα και κάθε κεντρική υπηρεσία ξεχωριστά οφείλουν να ανανεώνουν διαρκώς το σχετικό υλικό και να φροντίζουν για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των ιστοσελίδων τους και την άμεση ανανέωση και επικαιροποίηση των πληροφοριών. Στο σχετικό πρόγραμμα Ψηφιακής Σύγκλισης, το οποίο πρόκειται να ενεργοποιηθεί προσεχώς, πρέπει να προσεχθούν και αυτά τα σημεία. 2.11. Η Βιβλιοθήκη Το σύστημα της Βιβλιοθήκης του ΠΘ λειτουργεί σε υψηλό επίπεδο και αναπτύσσεται από την έναρξη λειτουργίας του, το 1988. Όλες οι μεγάλες ψηφιακές βάσεις είναι διαθέσιμες σε όλο το προσωπικό και τους φοιτητές. Η εξυπηρέτηση προσωπικού και φοιτητών είναι στο υψηλότερο δυνατό σημείο, παρά τη διασπορά σε μια κεντρική Βιβλιοθήκη στο Βόλο και έξι παραρτήματα στις τέσσερις (4) πόλεις, όπου λειτουργούν τα Τμήματα του ΠΘ. Πολύ θετικό στοιχείο αποτελεί η παράδοση του νέου κτηρίου της Βιβλιοθήκης στην Ιατρική στη Λάρισα, συνολικής επιφάνειας 3.084 τετραγωνικών μέτρων. Παρατηρήσεις-κατευθύνσεις Η συστηματική αξιοποίηση πόρων, προγραμμάτων και συνεργασιών, καθώς και η αξιοποίηση του διαδικτύου έχει βοηθήσει ουσιαστικά στην καλή λειτουργία της Βιβλιοθήκης. Παρά τους κινδύνους και τις διαρκείς περικοπές από το Υπουργείο Παιδείας τα επόμενα χρόνια, ο ρόλος 23

της Βιβλιοθήκης πρέπει να υποστηριχθεί με κάθε τρόπο και μέσο (Πίνακας 17). Τα τελευταία δύο χρόνια η χρηματοδότηση σημαντικών ηλεκτρονικών βάσεων διεθνών περιοδικών εξασφαλίσθηκε με εσωτερική χρηματοδότηση από τους πόρους των μεταπτυχιακών προγραμμάτων. Συνολικά μέχρι σήμερα ένα ποσό 210.000 ευρώ από τα έσοδα των μεταπτυχιακών προγραμμάτων διατέθηκε για την αγορά και τη διατήρηση της λειτουργίας διεθνών βάσεων επιστημονικών περιοδικών. 2.12 Φοιτητική Μέριμνα Ο αριθμός των στεγαζόμενων φοιτητών είναι 40. Ο αριθμός των φοιτητών που σιτίζονταν το 2008 ήταν 3.316 και το έτος 2011-2012 3.086. Αναλυτικά τα στοιχεία αυτά παρουσιάζονται στον Πίνακα 23 και στο Γράφημα 16. Ο αριθμός των εξυπηρετούμενων φοιτητών προφανώς δεν είναι καθόλου ικανοποιητικός. Η δυσκολία εξεύρεσης χώρων και η έλλειψη πόρων δυστυχώς δεν βοήθησαν όλα αυτά τα χρόνια την ανάπτυξη ικανοποιητικών υπηρεσιών στέγασης και σίτισης των φοιτητών του ΠΘ και η πρόσφατη οικονομική κρίση της χώρας και οι περικοπές στους προϋπολογισμούς του Πανεπιστημίου μεγάλωσαν τα προβλήματα. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας διαθέτει συνολικά μόνο μία εστία στο Βόλο δυναμικότητας 40 κλινών, η οποία, παρά τις σύγχρονες εγκαταστάσεις της, είναι εντελώς ανεπαρκής σε σχέση με τον αριθμό των φοιτητών. 2.13 ΔΑΣΤΑ. Πρακτική Άσκηση, Επιχειρηματικότητα και Διασύνδεση Σκοπός της ΔΑΣΤΑ είναι να αναπτύσσει τη στρατηγική και τις πολιτικές του ιδρύματος για ζητήματα που αφορούν στη σύνδεσή του με την αγορά εργασίας και τη σταδιοδρομία των φοιτητών του. Τα σχετικά προγράμματα ΕΠΕΑΕΚ του Υπουργείου Παιδείας έχουν αξιοποιηθεί στο έπακρο όλα αυτά τα χρόνια από τα περισσότερα Τμήματα του ΠΘ για την ανάπτυξη της πρακτικής άσκησης των φοιτητών και τη διασύνδεσή τους με την παραγωγή. Η Δομή Απασχόλησης και Σταδιοδρομίας έχει οργανωθεί σωστά και πλήθος δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων πραγματοποιούνται κάθε έτος: Δικτύωση με φορείς, οργανισμούς και επιχειρήσεις, υπογραφή πρωτοκόλλων συνεργασίας, ανταλλαγή τεχνογνωσίας πληροφορίας και καλών πρακτικών με εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού, ανάπτυξη και σύσταση θεματικών δικτύων, ενημέρωση, ευαισθητοποίηση σε ζητήματα απασχόλησης και σταδιοδρομίας, ανάπτυξη ηλεκτρονικής πύλης, διοργάνωση εκδηλώσεων, διαγωνισμών επιχειρηματικών ιδεών και σχεδίων, ανάπτυξη ενιαίου πληροφοριακού συστήματος, διασφάλιση ποιότητας της λειτουργίας των Δομών σύμφωνα με το πρότυπο ISO. 24

Λεπτομέρειες για το έργο της Δομής, στην οποία πλέον συγκαταλέγονται και τα θέματα της Διασύνδεσης, τα θέματα της Πρακτικής Άσκησης αλλά και τα θέματα της Επιχειρηματικότητας, όπου υπηρεσίες συνυπάρχουν και συνεργάζονται σε όλες τις δραστηριότητές τους, μπορεί να δει κανείς στο Παράρτημα 1. Στον Πίνακα 24 μπορεί να δει κανείς τα στοιχεία από τη μελέτη του Γραφείου Διασύνδεσης για την απορρόφηση των πτυχιούχων του ιδρύματος στην αγορά εργασίας. Τα Τμήματα με τη μεγαλύτερη απορροφητικότητα στην αγορά εργασίας είναι των Πολιτικών Μηχανικών, των Μηχανολόγων, των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, της Ειδικής Αγωγής (95%) και ακολουθούν των Αρχιτεκτόνων, της Βιοχημείας, της Κτηνιατρικής και της Ιατρικής (περίπου 80%). 2.14 Πολιτιστική δραστηριότητα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, πέραν των επισήμων επετειακών εκδηλώσεων των εθνικών εορτών και των τελετών αναγορεύσεων Επιτίμων Διδακτόρων, διοργανώνονται παρουσιάσεις βιβλίων, διαλέξεις και ημερίδες σε συνεργασία με φορείς της τοπικής κοινωνίας, τελετές απονομής χρηματικών βραβείων σε αριστούχους τελειόφοιτους των Τμημάτων από διάφορα κοινωφελή ιδρύματα. Επίσης, διοργανώνονται καλλιτεχνικές εκδηλώσεις από ομάδες φοιτητών, όπως είναι τα Μουσικά Σύνολα, το Θεατρικό Εργαστήρι, η Κινηματογραφική Λέσχη Φοιτητών, που πραγματοποιούνται κάθε έτος. Φέτος, η Θεατρική Ομάδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας φιλοξενήθηκε από το Πανεπιστήμιο Istanbul Kültür στις 1, 2 και 3 Μαΐου 2012 στο 3o Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου PROF. CÜNEYT GÖKÇER (30 Απριλίου 10 Μαΐου), όπου και ανέβασε το θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλη με τίτλο «Το μεγάλο μας Τσίρκο». Ένα δείγμα των σχετικών πολιτιστικών εκδηλώσεων μπορεί να δει κανείς στον Πίνακα 29. Παράλληλα με τις πολιτιστικές εκδηλώσεις στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας υπάρχει και αξιόλογη αθλητική δραστηριότητα, κυρίως στα Τμήματα του Βόλου. Πιο συγκεκριμένα, κάθε Μάιο διοργανώνεται εσωτερικό πρωτάθλημα καλαθοσφαίρισης μεταξύ των 12 Τμημάτων στο Βόλο. Πρόσφατα διοργανώθηκε για πρώτη φορά και Αθλητική Πανεπιστημιάδα στο Βόλο με τη συμμετοχή 205 αθλητών-φοιτητών από 20 ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας, από τις 23 έως τις 25/5/2012. Οι αγώνες Ποδηλασίας, Τζούντο και Ποδοσφαίρου Σάλας συνδιοργανώθηκαν από το ΥπΠΔΒΜ, το Δήμο Βόλου και το Δήμο Ρήγα Φεραίου με τη συνδρομή του ΟΛΒ και της ΕΟ Τζούντο υπό την επίβλεψη και την επιμέλεια του Γραφείου Φυσικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (ένα δείγμα εκδηλώσεων βλέπε στο Παράρτημα 2). 25

Παρατηρήσεις Οι παραπάνω πολιτιστικές δράσεις συμβάλλουν στην εξωστρεφή και πολυδιάστατη εικόνα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, προάγουν την παιδεία και τον πολιτισμό, ενδυναμώνουν σημαντικά τη σχέση του με τις τοπικές κοινωνίες και συνεισφέρουν στη δημιουργική έκφραση των φοιτητών. 2.15 Γραφείο Διαμεσολάβησης Το Γραφείο Διαμεσολάβησης συστήθηκε στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας το 1996 με βασικό σκοπό την ανάληψη απαραίτητων πρωτοβουλιών και ενεργειών για την προώθηση με συστηματικό τρόπο, τη διάθεση των αποτελεσμάτων της έρευνας, που διεξάγεται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, την παροχή τεχνολογικών ή άλλων εξειδικευμένων υπηρεσιών σε κάθε ενδιαφερόμενο χρήστη, την οικονομική εκμετάλλευση των παραπάνω ενεργειών, τη σύνδεση της Έρευνας & Καινοτομίας με την Παραγωγή & Ανάπτυξη, τη διασύνδεση και την προώθηση της επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ της πανεπιστημιακής κοινότητας και των παραγωγικών και κοινωνικών φορέων. Λεπτομέρειες για τις δράσεις του Γραφείου Διαμεσολάβησης παρουσιάζονται στο Παράρτημα 3. 2.16 Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης Το ΚΕΚ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 2011 και διοικείται από επταμελές συμβούλιο, το οποίο συγκροτείται από μέλη ΔΕΠ του ΠΘ. Αντικείμενο δράσης του είναι η οργάνωση, ο συντονισμός, η εκτέλεση, η διαχείριση και η παροχή συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, επιμόρφωσης καθώς και συναφών προς αυτά δραστηριοτήτων (έρευνες-μελέτες, ημερίδες, συνέδρια, συμμετοχή σε ολοκληρωμένα προγράμματα, κοινοτικές πρωτοβουλίες, δράσεις προώθησης και υποστήριξης της απασχόλησης και της διά βίου εκπαίδευσης). Είναι πιστοποιημένο από το Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης Δομών διά Βίου Μάθησης (Ε.Κε.Πις) με αρ. 5859-10 (Βεβαίωση 3056/08.06.2011). Λεπτομέρειες για τις δράσεις του Κέντρου παρουσιάζονται στο Παράρτημα 4. 26

3.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 3.1 Θετικά και αρνητικά σημεία Για τα συνολικά συμπεράσματα, τα δυνατά και αδύνατα σημεία του ιδρύματος, στην παρούσα έκθεση αξιοποιήθηκαν κυρίως τα σχόλια των εξωτερικών επιτροπών και των εκθέσεών τους στα 10 από τα 16 Τμήματα του ΠΘ που αξιολογήθηκαν τα τελευταία 2 χρόνια. Αναλυτικά τα στοιχεία αυτά παρουσιάζονται στους Πίνακες 26, 27 και 28. Συνοπτικά μπορεί να τονίσει κανείς τα παρακάτω: Αρνητικά σημεία: Η άνευ προηγουμένου μείωση της κρατικής χρηματοδότησης, η οποία ανέτρεψε κάθε δυνατότητα προγραμματισμού των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Η έλλειψη διδακτικού προσωπικού όλων των κατηγοριών και, κυρίως, βοηθητικού προσωπικού (ΕΤΕΠ-ΕΕΔΙΠ), που οδηγεί σε μεγάλη σπατάλη ωρών απασχόλησης των μελών ΔΕΠ σε βάρος της ερευνητικής και της κύριας διδακτικής τους δραστηριότητας. Η έλλειψη κτηριακών υποδομών για εκπαιδευτικές και στεγαστικές ανάγκες (εστία φοιτητών), η έλλειψη χρηματοδότησης για προγραμματισμένα έργα, η στενότητα αιθουσών διδασκαλίας σε ορισμένα Τμήματα, που οδηγεί σε δυσκολία ευέλικτου προγράμματος σπουδών. Ο μειωμένος αριθμός διατμηματικών ή ξενόγλωσσων μεταπτυχιακών μαθημάτων. Θετικά σημεία: Η συνεχιζόμενη ανοδική πορεία του ερευνητικού έργου, των ερευνητικών χρηματοδοτήσεων και το υψηλό επίπεδο των φοιτητών στα περισσότερα Τμήματα. Η καλή οργάνωση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών. Οι καλές πρακτικές στη διδασκαλία, την πρακτική άσκηση και η θετική αξιολόγηση και αποδοχή των φοιτητών. Η χρηστή διαχείριση των πόρων της Επιτροπής Ερευνών για τη χρηματοδότηση ερευνητικών έργων, την ενίσχυση της Βιβλιοθήκης και άλλες ανάγκες του ιδρύματος. Η καλή οργάνωση των υπηρεσιών, το υψηλό επίπεδο του προσωπικού όλων των κατηγοριών, και τέλος Η διαφάνεια στις αποφάσεις των οργάνων, η αποδοχή και η προώθηση των διαδικασιών εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης. 27

Γενικότερα: Τα Τμήματα οφείλουν να επαναπροσδιορίζουν διαρκώς το περιεχόμενο των μαθημάτων, την κατανομή των πιστωτικών μονάδων και να ορίζουν σαφώς τους στόχους, την αποστολή τους και τα μαθησιακά αποτελέσματα των προγραμμάτων τους, προπτυχιακών και μεταπτυχιακών. Το ίδρυμα να συνεχίσει τις προσπάθειες συνεργασίας μεταξύ Τμημάτων και Σχολών. Να ενθαρρύνει περαιτέρω την ερευνητική προσπάθεια, τις δημοσιεύσεις και τη διεκδίκηση ερευνητικών προγραμμάτων. Να συνεχίσει το θεσμό των βραβεύσεων επιστημόνων που διακρίνονται για το ερευνητικό τους έργο, αλλά και να υιοθετήσει και διαγωνισμό βραβεύσεων επιστημόνων που διακρίνονται για το διδακτικό τους έργο. Η αξιοκρατία, η αξιολόγηση, η διαφάνεια και η αριστεία να αποτελούν βασικές κατευθύνσεις στην πορεία του ιδρύματος και σε όλα τα επίπεδα της πανεπιστημιακής ζωής, στην επιλογή προσωπικού, στην έρευνα, τη διδασκαλία αλλά και τη διοίκηση. Το μεγαλύτερο μέρος της έκθεσης αυτής καταλαμβάνουν οι σχετικοί πίνακες, τα γραφήματα και τα παραρτήματα, τα οποία κάθε αναγνώστης μπορεί να μελετήσει και να ερμηνεύσει με το δικό του τρόπο. Το μικρότερο μέρος καταλαμβάνουν οι παρατηρήσεις, τα σχόλια και οι κατευθύνσεις της επιτροπής αξιολόγησης. Για κάθε ενότητα προτιμήθηκε να σχολιασθούν συνοπτικά τα κυριότερα σημεία της αξιολόγησης και οι πιθανές κατευθύνσεις που ίσως θα έπρεπε να δοθούν τα επόμενα χρόνια. Η φιλοσοφία της ΜΟΔΙΠ του ΠΘ είναι να μην κάνει υποδείξεις και οι κατευθύνσεις της δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα. Περιγράφουν, κυρίως, ένα δυνητικό πλαίσιο. Το κάθε Τμήμα και το κάθε όργανο του ιδρύματος καλείται να συζητήσει και να εξάγει τα δικά του συμπεράσματα. Με βάση αυτές τις πληροφορίες, και πιθανά άλλες που μας διαφεύγουν, τα Τμήματα, τα όργανα, η Σύγκλητος και η Επιτροπή Στρατηγικού Σχεδιασμού καλούνται να χαράξουν την πορεία του ιδρύματος τα επόμενα χρόνια. 3.2 Τελικά σχόλια Για τη σύνταξη της παρούσας έκθεσης αξιολόγησης του ΠΘ τέθηκαν στη διάθεση της ΜΟΔΙΠ στοιχεία από πολλές μονάδες, επιτροπές και επιμέρους εκθέσεις των Τμημάτων, εσωτερικές και εξωτερικές. Η προσφορά αυτή ήταν καταλυτική για την ανάδειξη του σημαντικού έργου που έχει επιτελεσθεί στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας από την έναρξη λειτουργίας του, το 1988, έως σήμερα. Τα μέλη της ΜΟΔΙΠ επιθυμούν να εκφράσουν τις ευχαριστίες τους σε όσες και όσους συνέβαλαν στην κατά το δυνατόν πιο αξιόπιστη αποτίμηση του συνολικού έργου του ιδρύματος. 28