Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γραφείο Γενικού Γραµµατέα Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μονάδα Στρατηγικής και Πολιτικών Υγείας Συντονιστή

Ε Θ Ν Ι Κ Ο Σ Χ Ε Ι Ο Ρ Α Σ Η Σ Γ Ι Α Τ Η Η Μ Ο Σ Ι Α Υ Γ Ε Ι Α Ε θ ν ι κ ό Σ χ έ δ ι ο ρ ά σ η ς γ ι α τ ι ς Σ π ά ν ι ε ς Π α θ ή σ ε ι ς 2 0 0 8-2 0 1 2 Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Τ Ε Χ Ν Ι Κ Η Μ Ε Λ Ε Τ Η 1

Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γραφείο Γενικού Γραµµατέα Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μονάδα Στρατηγικής και Πολιτικών Υγείας Συντονιστής Μονάδας: Αλέξης Ζορµπάς Συντονίστρια Εθνικού Σχεδίου ράσης για τη ηµόσια Υγεία - Επιµέλεια: Έφη Σίµου Επιστηµονική Οµάδα Εκπόνησης Οικονοµοτεχνικής Μελέτης Αναστάσιος Μαστρογιαννάκης, MSc, Οικονοµικά της Υγείας ιαµαντούλα Βλαντώνη, MSc,Κοινωνική Ψυχολόγος Μιχάλης Κάκουρος, MSc,Οικονοµικά της Υγείας 2

Εθνικό Σχέδιο ράσης για τη ηµόσια Υγεία Επιστηµονική - Γνωµοδοτική Επιτροπή Πρόεδρος Γιάννης Κυριόπουλος, Καθηγητής Οικονοµικών της Υγείας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Μέλη Γιάννης Αλαµάνος, Αναπληρωτής Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Πατρών, Εργαστήριο Υγιεινής Γιώργος Αρσένης, Επίκουρος Καθηγητής Μικροβιολογίας Πανεπιστηµίου Αθηνών Νικόλαος Βακάλης, Κοσµήτωρ Εθνικής Σχολής ηµόσιας Υγείας, Καθηγητής Τοµέα Παρασιτολογίας, Εντοµολογίας και Τροπικών Νόσων Αλκιβιάδης Βατόπουλος, Καθηγητής Μικροβιολογίας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Γιάννης ηµολιάτης, Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων, Εργαστήριο Υγιεινής Ιωάννης Ιωαννίδης, Καθηγητής Υγιεινής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Τζένη Κουρέα - Κρεµαστινού, Καθηγήτρια ηµόσιας Υγείας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή, ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Χρήστος Λιονής, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Κρήτης Νίκος Μανιαδάκης, Επίκουρος Καθηγητής ιοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, Πανεπιστήµιο Πειραιά Παναγιώτης Μπεχράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Φυσιολογίας Αναπνοής Πανεπιστηµίου Αθηνών Κωνσταντίνος Μπουραντάς, Καθηγητής Αιµατολογίας Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Ελπίδα Πάβη, ιευθύντρια Σπουδών, Τοµέας Οικονοµικών της Υγείας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Θεόδωρος Παπαδηµητρίου, Γενικός ιευθυντής Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσηµάτων Αναστασία Ρουµελιώτου, Καθηγήτρια Επιδηµιολογίας και Βιοστατιστικής, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Γιάννης Τούντας, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Αθηνών Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας 3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ............... 5 1 ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ......... 7 2 ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ...... 9 2.1 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ...9 2.1.1 Μεθοδολογική προσέγγιση...9 2.1.2 Κατηγορίες δαπανών και βασικές παραδοχές κοστολόγησης...13 2.2 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ...17 2.3 ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΡΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ...22 2.3.1 Άξονας Ι: Έγκαιρη διάγνωση...22 2.3.1.1 ράση 1: Θέσπιση νοµοθετικού πλαισίου προσυµπτωµατικού πληθυσµιακού ελέγχου (screening) για τις σπάνιες παθήσεις...22 2.3.1.2 ράση 2: Βελτίωση της διαθεσιµότητας και προσβασιµότητας σε διαγνωστικές δοκιµασίες και γενετική συµβουλευτική...24 2.3.2 Άξονας ΙI: Θεραπεία...26 2.3.2.1 ράση 1: ηµιουργία εθνικών προτύπων κέντρων εξειδίκευσης και θέσπιση πιστοποιηµένων συµβούλων για τις σπάνιες παθήσεις...26 2.3.2.2 ράση 2: Βελτίωση διαδικασιών διαθεσιµότητας ορφανών φάρµακων...29 2.3.3 Άξονας ΙΙΙ: Πρόνοια...32 2.3.3.1 ράση 1. Ανταπόκριση στις ειδικές ανάγκες των ατόµων που πάσχουν από σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους...32 2.3.3.2 ράση 2. Αναγνώριση του οικονοµικού κόστους των σπάνιων παθήσεων 36 2.3.4 Άξονας IV. Έρευνα...38 2.3.4.1 ράση 1: Εθνικό Αρχείο Σπάνιων παθήσεων...38 2.3.4.2 ράση 2: Προώθηση έρευνας για τις σπάνιες παθήσεις...41 2.3.5 Άξονας V. Εκπαίδευση...43 2.3.5.1 ράση 1: Βελτίωση της πληροφόρησης και της γνώσης ασθενών και συγγενών τους...43 2.3.5.2 ράση 2: Εκπαίδευση επαγγελµατιών υγείας για ακριβέστερη και ταχύτερη διαγνωστική διερεύνηση και καλύτερη θεραπευτική αντιµετώπιση...46 2.3.6 Άξονας VI. Ανάπτυξη στρατηγικής που βασίζεται στην εταιρική σχέση...49 2.3.6.1 ράση 1: ηµιουργία Εθνικής Πλατφόρµας και ενεργή συµµετοχή στο Ευρωπαϊκό ίκτυο για τις σπάνιες παθήσεις...49 4

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το «Εθνικό Σχέδιο ράσης για τις Σπάνιες Παθήσεις 2008-2012» προτείνει µια ολοκληρωµένη, συνεκτική και σε βάθος αντιµετώπιση των σπάνιων παθήσεων στη χώρα µας. Στην οικονοµοτεχνική µελέτη, που εδώ παρουσιάζεται, γίνεται η οικονοµική ανάλυση των δράσεων που προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο, ώστε να εκτιµηθεί ο απαιτούµενος προϋπολογισµός για την εφαρµογή των προτεινόµενων πολιτικών. Αν και φαινοµενικά χωριστά, τα δύο αυτά κείµενα ουσιαστικά αποτελούν µία οντότητα, αφού το ένα δεν µπορεί να ιδωθεί ξεχωριστά από το άλλο: από τη µια µεριά, το Εθνικό Σχέδιο ράσης χωρίς την οικονοµοτεχνική ανάλυση θα έµοιαζε σαν µια σειρά προτάσεων που στερούνται πρακτικής εφαρµογής και από την άλλη, η οικονοµοτεχνική µελέτη χωρίς το αναλυτικό Σχέδιο ράσης θα ήταν ένα «στεγνό» τεχνοκρατικό κείµενο που δεν θα κατάφερνε να αποτυπώσει την αναγκαιότητα και τη σηµασία για την ελληνική κοινωνία όλων των παρεµβάσεων για την προαγωγή και προστασία της ηµόσιας Υγείας. Στο πρώτο κεφάλαιο της οικονοµοτεχνικής µελέτης αποτυπώνονται τα αναµενόµενα αποτελέσµατα του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις Σπάνιες Παθήσεις, εγχείρηµα δύσκολο αφού πρόκειται για ένα πλέγµα σύνθετων ασθενειών που εµφανίστηκαν και καταγράφηκαν σχετικά πρόσφατα µε αποτέλεσµα να µην έχουµε συγκεκριµένα στοιχεία για τις υφιστάµενες δαπάνες στη χώρα µας για την αντιµετώπισή τους. Με την αναφορά στα αναµενόµενα αποτελέσµατα του Σχεδίου ράσης ο αναγνώστης θα µπορέσει να εκτιµήσει τα οφέλη που θα επιφέρουν οι νέες δράσεις για την προστασία της υγείας των πολιτών, την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση των νοσηµάτων αυτών και τον ενδεχόµενο περιορισµό των σχετικών δαπανών για τις δηµόσιες υπηρεσίες υγείας. Στο δεύτερο κεφάλαιο κοστολογούνται οι δράσεις που προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο ράσης για τις Σπάνιες Παθήσεις. Η προτεινόµενη επένδυση εκτιµάται σε 27,7 εκατ., ποσό που απαιτείται να χρηµατοδοτηθεί από το Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων (59,11%), από το ΕΣΠΑ 2007-2013 (38,58%) και από ιδιωτικές δαπάνες δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (2,31%). 5

Σηµειώνεται πως οτιδήποτε αφορά στη διατοµεακή συνεργασία µεταξύ υπουργείων θα καθοριστεί και θα αναλυθεί από το Εθνικό Συντονιστικό Όργανο που προβλέπεται να συσταθεί µε ειδική νοµοθετική ρύθµιση. Το τελικό κόστος ορισµένων δράσεων, µπορεί να προσδιοριστεί µε ακρίβεια µόνο µε την εκπόνηση εξειδικευµένων µελετών εφαρµογής που προβλέπονται στην ανάλυση µας. Συµπερασµατικά, µε βάση την µεθοδολογική προσέγγιση που ακολουθήσαµε και τις παραδοχές που υιοθετήθηκαν, πιστεύουµε ότι η οικονοµοτεχνική µελέτη επιτυγχάνει να προσδιορίσει τους απαιτούµενους οικονοµικούς πόρους για την εφαρµογή του «Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις Σπάνιες Παθήσεις 2008-2012», ολοκληρώνοντας την προσπάθεια του στρατηγικού σχεδιασµού για την αντιµετώπιση αυτού του αναδυόµενου ζητήµατος της δηµόσιας υγείας της χώρας µας. 6

1 ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Σύµφωνα µε τις υφιστάµενες επιστηµονικές γνώσεις, 8.000 διαφορετικές σπάνιες ασθένειες προσβάλλουν έως και 6% του συνολικού πληθυσµού της ΕΕ σε κάποια στιγµή της ζωής τους. ηλαδή, περίπου 15 εκατοµµύρια άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση (των 27) και 880.000 Έλληνες προσβάλλονται ή πρόκειται να προσβληθούν από µια σπάνια ασθένεια. Στην πλειοψηφία τους, οι σπάνιες ασθένειες είναι γενετικής φύσεως, αλλά µπορούν να οφείλονται στην έκθεση στο περιβάλλον κατά την κύηση ή σε µεταγενέστερο στάδιο της ζωής, συχνά σε συνδυασµό µε γενετική προδιάθεση. Με την εφαρµογή του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις σπάνιες παθήσεις αναµένεται, σε ορίζοντα πενταετίας (2008-2012), να βελτιωθούν οι δείκτες εκείνοι που σχετίζονται µε τη νοσηλεία των πασχόντων από σπάνιες παθήσεις αλλά και να βελτιωθεί αισθητά το επίπεδο ποιότητας ζωής των Ελλήνων πολιτών, τόσο των ασθενών όσο και των οικογενειών τους. Σε γενικές γραµµές αναµένεται να µειωθούν τα άµεσα και τα έµµεσα κόστη που σχετίζονται µε τις σπάνιες παθήσεις και να αναπτυχθούν γέφυρες επικοινωνίας και συνεργασίας µε ξένους φορείς σε διακρατικό επίπεδο. Με τη θέσπιση νοµοθετικού πλαισίου για τον προσυµπτωµατικό πληθυσµιακό έλεγχο για τις σπάνιες παθήσεις καθώς και τη δηµιουργία ειδικευµένων κέντρων έγκαιρης διάγνωσης των ασθενειών µε στόχο την αύξηση της προσβασιµότητας σε διαγνωστικές δοκιµασίες και γενετική συµβουλευτική αναµένεται η µείωση του αριθµού νέων κρουσµάτων και η ταχύτερη θεραπεία όσων ήδη νοσούν. Η πιστοποίηση τουλάχιστον δέκα (10) κέντρων αναφοράς για σπάνιες παθήσεις θα οδηγήσει στη διεύρυνση της δεξαµενής εξειδικευµένων συµβούλων κι επιστηµόνων. Ταυτόχρονα, η βελτίωση των διαδικασιών 7

διαθεσιµότητας ορφανών φαρµάκων αναµένεται να οδηγήσει στη βελτίωση της προσβασιµότητας φαρµάκων σε χρήστες. Για την ανταπόκριση στις ειδικές ανάγκες των ατόµων που πάσχουν από σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, προβλέπεται η δηµιουργία νέων δοµών φιλοξενίας και φροντίδας για την εξυπηρέτηση των ασθενών και των οικογενειών τους. Μέσω των ενεργειών που στοχεύουν στην αναγνώριση του οικονοµικού κόστους των σπάνιων παθήσεων, αναµένεται η απλούστευση και η εξισορρόπηση των επιδοµάτων πρόνοιας µε στόχο την εξοµάλυνση των ανισοτήτων και την ισότητα πρόσβασης στις παροχές. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΕΣΥΕ για το έτος 2004 στη χώρα µας νοσηλεύτηκαν 106.000 ασθενείς µε ασαφώς καθορισµένα νοσήµατα και ανωµαλίες που εµπίπτουν στην κατηγορία των σπάνιων παθήσεων δηµιουργώντας για το εθνικό σύστηµα υγείας επιβάρυνση της τάξης των 111.110.880 περίπου. Στον υπολογισµό του άµεσου ιατρικού κόστους δεν περιλαµβάνεται πλήρως το κόστος της φαρµακευτικής αγωγής, η οποία συνήθως είναι αποτελεσµατική αλλά µακροχρόνια και πολύ ακριβή, µετατρέποντας τους πάσχοντες από σπάνιες παθήσεις στους ίσως πιο ακριβούς ασθενείς για το σύστηµα υγείας. Η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις Σπάνιες Παθήσεις πρόκειται να βελτιώσει την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των ατόµων που πάσχουν από αυτές. Το γεγονός αυτό θα µειώσει το άµεσο ιατρικό κόστος από τις επαναλαµβανόµενες διαγνωστικές εξετάσεις, τις ηµέρες νοσηλείας, και την παρατεταµένη λήψη φαρµάκων. Το έµµεσο κόστος από τις σπάνιες παθήσεις προκύπτει από τη µειωµένη παραγωγικότητα και από τις ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις που έχει η σπανιότητα και η βαρύτητα των νόσων στους πάσχοντες και στις οικογένειές τους. Μεγάλο µέρος του έµµεσου κόστους οφείλεται στην αδυναµία διάγνωσης και θεραπείας, η οποία καθιστά τους πάσχοντες κοινωνικά αποκλεισµένους. Η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις Σπάνιες Παθήσεις προβλέπει ειδικές παρεµβάσεις µε στόχο τη µείωση του ψυχολογικού και κοινωνικού φορτίου που φέρουν οι πάσχοντες και οι οικογένειές τους. 8

2 ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ 2.1 Μεθοδολογία εκτίµησης κόστους 2.1.1 Μεθοδολογική προσέγγιση Ο προσδιορισµός του κόστους και της χρηµατοδότησης των προτεινόµενων δράσεων του Εθνικού Σχεδίου ράσης αποτελεί µια από τις δύο βασικές συνιστώσες της οικονοµοτεχνικής µελέτης του «Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις Σπάνιες Παθήσεις 2008-2012». Κάθε προτεινόµενη δράση περιγράφεται στο Εθνικό Σχέδιο ράσης ως εξής: Περιγραφή της δράσης Στόχοι της δράσης Ενέργειες υλοποίησης Φορείς υλοποίησης Χρονοδιάγραµµα Κάθε δράση αναλύθηκε διεξοδικά, µε βάση την παραπάνω περιγραφή και κυρίως ως προς τις προτεινόµενες ενέργειες υλοποίησης της. Στη συνέχεια κάθε ενέργεια κοστολογήθηκε µε βάση συγκεκριµένες παραδοχές και προσδιορίστηκαν επιµέρους κατηγορίες δαπανών και οι απαιτούµενες µονάδες τους. Από αυτή την ανάλυση προέκυψαν συγκεκριµένες κάθε φορά κατηγορίες δαπανών (κτιριακές εγκαταστάσεις, εξοπλισµοί, µισθοδοσία προσωπικού κλπ.). Ακολούθως για κάθε κατηγορία δαπανών προσδιορίστηκαν οι µοναδιαίες τιµές. Ενδεικτικά αναφέρουµε ότι το απαιτούµενο προσωπικό προσδιορίστηκε σε τρεις βασικές κατηγορίες (Επιστηµονικό, ιοικητικό, Βοηθητικό) και για την κάθε κατηγορία εκτιµήθηκε το µηνιαίο κόστος εργασίας. Όλες οι κατηγορίες δαπανών καθώς και οι βασικές παραδοχές ως προς το κόστος κάθε µονάδας παρουσιάζονται παρακάτω στην ενότητα «2.1.2 Κατηγορίες δαπανών και βασικές παραδοχές κοστολόγησης». Τέλος, 9

εκτιµήθηκε το κόστος της κάθε µονάδας για κάθε έτος υλοποίησης της ενέργειας. Για την ανάλυση κάθε δράσης χρησιµοποιήθηκε ένας κοστολογικός πίνακας που περιλαµβάνει τις ενέργειες υλοποίησης της, την ανάλυση κόστους και τις σχετικές κατηγορίες δαπανών. Περιλαµβάνει ακόµα την κατανοµή του κόστους κάθε κατηγορίας για κάθε έτος υλοποίησης του σχεδίου δράσης. Κοστολογικός πίνακας ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΑΝΩΝ ΧΡΟΝΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΚΡΑΤ. 2008 2009 2010 2011 2012 ΕΣΠΑ ΕΚΕ ΠΡΟΫΠ/ΣΜΟΣ Επιστηµονικό Προσωπικό 196.000 196.000 196.000 ιοικητικό 1) Πιλοτική εφαρµογή λειτουργίας του ΕΑΝ για την αναγνώριση Προσωπικό των δυσκολιών και ελλείψεων στο σύστηµα καταγραφής. Πιλοτική εφαρµογή λειτουργίας του ΕΑΝ σε 3 µεγάλα Επιλογή 3 µεγάλων δηµόσιων ογκολογικών νοσοκοµείων, 2 Βοηθητικό δηµόσια ογκολογικά νοσοκοµεία, 2 στην Αθήνα και 1 στην Αθήνα και 1 στην Θεσσαλονίκη, που θα συµµετέχουν στη προσωπικό στην Θεσσαλονίκη και 1 ιδιωτικού γυναικολογικού µελέτη. Επιλογή και 1 ιδιωτικού γυναικολογικού κέντρου (π.χ. κέντρου. Στελέχωση: 7 άτοµα επιστηµονικό Μητέρα, Ιασώ, Λητώ) για το λόγο ότι διαγιγνώσκεται και Τεχνολογικός προσωπικό, 3 άτοµα διοικητικό προσωπικό και 1 αντιµετωπίζεται ένα µεγάλο ποσοστό γυναικολογικών καρκίνων, εξοπλισµός άτοµο βοηθητικό προσωπικό όπου οι ασθενείς παρουσιάζουν διαφορετικό προφίλ από αυτό Συντήρηση των κρατικών νοσοκοµείων. Τεχνολογικού εξοπλισµού 75.600 75.600 75.600 21.000 21.000 21.000 1.000.000 1.000.000 1.000.000 70.000 72.100 142.100 142.100 Οργάνωση και λειτουργία του Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών (ΕΑΝ) 2) Τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου ασθενούς και αυστηρή τήρηση του πρωτοκόλλου περί προσωπικών δεδοµένων, όπως αυτό ορίζεται από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών εδοµένων Λειτουργικές και Λοιπές απάνες Επιστηµονικό Προσωπικό 30.000 30.000 30.000 313.880 323.296 637.176 637.176 3) ηµιουργία δελτίου δήλωσης στο διαδίκτυο µε υψηλές Οι ενέργειες αφορούν την πλήρη λειτουργία του ΕΑΝ. ιοικητικό προδιαγραφές ασφάλειας σε διαφορετικά επίπεδα Οι δαπάνες περιλαµβάνουν 16 άτοµα προσωπικό για Προσωπικό την κεντρική υπηρεσία. Οι περιφερειακές υπηρεσίες 4) Ηλεκτρονική διασύνδεση µε τα πιστοποιητικά θανάτου που που θα τροφοδοτούν το ΕΑΝ µε τα απαιτούµενα Βοηθητικό τηρούνται στις βάσεις δεδοµένων της Εθνικής Στατιστικής στοιχεία και το σχετικό κόστος θα εξειδικευτούν µε προσωπικό Υπηρεσίας της Ελλάδος (ΕΣΥΕ) σχετική µελέτη εφαρµογής και µε τα αποτελέσµατα της πιλοτική λειτουργίας. Συντήρηση 5) Σύστηµα δηµοσιοποίησης των αποτελεσµάτων και εξαγωγής Τεχνολογικού δεικτών για χάραξη ορθολογικής πολιτικής εξοπλισµού 77.868 80.204 158.072 158.072 21.630 22.279 43.909 43.909 74.263 76.491 150.754 150.754 6) ιασύνδεση δεδοµένων και δεικτώνµε την γεωγραφικήπληροφοριακή βάση δεδοµένων του Υγειονοµικού χάρτη Λειτουργικές και Λοιπές απάνες 30.000 30.000 60.000 60.000 0 1.070.000 394.700 517.641 532.270 2.514.611 1.464.700 1.049.911 0 Η ανάλυση, οι παραδοχές και το εκτιµώµενο κόστος όπως αυτό απεικονίζεται στους κοστολογικούς πίνακες παρουσιάστηκε στη συγγραφική οµάδα του Εθνικού Σχεδίου ράσης, στους συντονιστές του συνολικού Εθνικού Σχεδίου ράσης για τη ηµόσια Υγεία και σε εµπειρογνώµονες του χώρου της υγείας. Από τη διαδικασία αυτή προέκυψαν χρήσιµα συµπεράσµατα και παρατηρήσεις που οδήγησαν στη συµπλήρωση και την ολοκλήρωση των κοστολογικών πινάκων. Στη συνέχεια για το συνολικό ποσό κάθε κατηγορίας δαπανών ορίστηκε η εκτιµώµενη πηγή χρηµατοδότησης και συµπληρώθηκε το τελευταίο τµήµα του κοστολογικού πίνακα µε την χρηµατοδότηση κάθε κατηγορίας δαπανών. Σε αυτή τη φάση προσδιορίστηκαν τρεις βασικές πηγές χρηµατοδότησης: ΕΣΠΑ 2007-2013, κρατικός προϋπολογισµός και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ). 10

Τα ετήσια συνολικά ποσά κάθε δράσης µεταφέρονται σε συγκεντρωτικούς πίνακες που συνοψίζουν το ετήσιο κόστος της και την ετήσια χρηµατοδότηση της που θα επιβαρύνει κάθε πηγή χρηµατοδότησης (βλ. ενότητα «2.2 Συγκεντρωτικά αποτελέσµατα κοστολόγησης και χρηµατοδότησης Εθνικού Σχεδίου ράσης»). Από την παραπάνω διαδικασία προέκυψε η αναλυτική κοστολόγηση κάθε δράσης που παρουσιάζεται στη συνέχεια του κεφαλαίου, σε τρεις ενότητες: 1. Περιγραφή της δράσης 2. Ανάλυση κόστους 3. Πηγές χρηµατοδότησης που συµπεριλαµβάνει επιπρόσθετα την εξειδίκευση σε Επιχειρησιακό Πρόγραµµα για τις δαπάνες που θα χρηµατοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ 2007-2013. 11

Γενικό µεθοδολογικό σχήµα Επισκόπηση Εθνικού Σχεδίου ράσης Προτεινόµενες ενέργειες υλοποίηση κάθε δράσης Ανάλυση κόστους δράσεων Κατηγορίες δαπανών Μονάδες κόστους Τιµές µονάδων κόστους Συµπλήρωση κοστολογικών πινάκων Κοστολόγηση δράσης (ετήσια και συνολικά) Πηγή χρηµατοδότησης Συνεργασία µε τους συγγραφείς του Σχεδίου ράσης και εµπειρογνώµονες Ενηµέρωση συγκεντρωτικών πινάκων Συγγραφή µελέτης 12

2.1.2 Κατηγορίες δαπανών και βασικές παραδοχές κοστολόγησης Το συνολικό ύψος του κόστους υλοποίησης και εφαρµογής του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τον Καρκίνο προσδιορίζεται από την εκτίµηση των ακόλουθων κατηγοριών δαπανών: Κόστος κτιριακών εγκαταστάσεων. Ανέγερση νέων κτιρίων Ενοικίαση κτιρίων Ανακαίνιση κτιρίων Κόστος ιατροτεχνολογικού και ξενοδοχειακού εξοπλισµού. Γραφεία και Ξενοδοχειακός εξοπλισµός Ιατρικός εξοπλισµός Η/Υ, λογισµικά Συντήρηση Κόστος µισθοδοσίας. Επιστηµονικό προσωπικό (ιατροί, ψυχολόγοι). Νοσηλευτικό προσωπικό. ιοικητικό προσωπικό (οικονοµολόγοι, λογιστές, γραµµατειακή υποστήριξη κλπ.). Βοηθητικό προσωπικό (τεχνικοί, καθαριστές, βοηθοί κλπ.). Κόστος δηµοσιότητας και προβολής Εθνική εκστρατεία ενηµέρωσης που συµπεριλαµβάνει διαφήµιση (τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά spots), έντυπο υλικό (φυλλάδια, αφίσες), Cd-Rom κλπ. Ιστοσελίδα. Κόστος έρευνας και εκπαίδευσης. Εκπαίδευση προσωπικού Εκπαίδευση ασθενών και των συγγενών τους Εκπόνηση µελετών 13

Επιστηµονική έρευνα Λειτουργικό κόστος. Λειτουργικές δαπάνες απάνες κίνησης Λοιπές δαπάνες Βασικές Παραδοχές Κοστολόγησης ΠΑΡΑ ΟΧΗ 1: το απαιτούµενο προσωπικό κατανέµεται σε (4) βασικές κατηγορίες: επιστηµονικό, νοσηλευτικό, διοικητικό και βοηθητικό προσωπικό. Το εκτιµώµενο µηνιαίο κόστος εργασίας για κάθε κατηγορία υπολογίζεται ως εξής: Επιστηµονικό προσωπικό 2.000 / µήνα. Νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό 1.800 / µήνα. Βοηθητικό προσωπικό 1.500 / µήνα. Το κόστος αυτό αποτυπώνει το µέσο όρο µιας µισθολογικής κλίµακας που µπορεί να διαφοροποιείται αναλόγως των πρόσθετων προσόντων (ιατρική ειδικότητα, µεταπτυχιακές σπουδές, έτη εργασιακής εµπειρίας κλπ.) Σηµειώνεται ότι σε αυτά τα ποσά συµπεριλαµβάνονται και οι ασφαλιστικές εισφορές. Επίσης στο ετήσιο κόστος εργασίας συµπεριλαµβάνονται τα δώρα Πάσχα και Χριστουγέννων και το επίδοµα αδείας. Τέλος, σε βάθος πενταετίας (2008-2012), υπολογίζεται και ετήσια τιµαριθµική αναπροσαρµογή της τάξης του 3%. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 2: Αναφορικά µε τις κτιριακές υποδοµές το εκτιµώµενο κόστος υπολογίζεται ως εξής: Κατασκευή νέων κτιρίων 1.000 / τµ Ενοικίαση κτιρίων 10 / τµ / µήνα 14

Ανακατασκευή - ανακαίνιση κτιρίων 300 / τµ Οι παραπάνω τιµές αποτελούν έναν πανελλαδικό µέσο όρο καθώς το Σχέδιο ράσης θα εφαρµοστεί στο σύνολο της επικράτειας και θα ήταν αδύνατον να υπολογιστούν διαφορετικές τιµές ανάλογα µε την περιοχή που θα λάβει χώρα η εκάστοτε ράση. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 3: Ο βασικός εξοπλισµός των κτιριακών εγκαταστάσεων αναλύεται σε τέσσερις κατηγορίες και οι οποίες κοστολογούνται ως εξής: Γραφεία και Ξενοδοχειακός εξοπλισµός: 150 / τµ. Ιατρικός εξοπλισµός: κοστολογείται κατά περίπτωση. Η/Υ, λογισµικό: 1.500 / εργαζόµενο (επιστηµονικό προσωπικό). Η συντήρηση υπολογίστηκε ότι αντιστοιχεί στο 7% του κόστους αγοράς του εξοπλισµού ετησίως ενώ υπολογίζεται και ετήσια προσαύξηση της τάξης του 3% για την περίοδο (2008-2012). Σχετικά µε τον εξοπλισµό Η/Υ όπου η αντιστοιχία είναι 1.500 / εργαζόµενο, η βασική παραδοχή έγκειται στο ότι σε κάθε εργαζόµενο (επιστηµονικής και διοικητικής κατηγορίας) αντιστοιχεί ένας Ηλεκτρονικός Υπολογιστής συµπεριλαµβανοµένων των αντίστοιχων λογισµικών και περιφερειακών µηχανηµάτων. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 4: Σε ότι αφορά το κόστος εκπαίδευσης προσωπικού, εκτιµώνται οι απαιτούµενες ανθρωποώρες κατάρτισης για κάθε εκπαιδευτική δραστηριότητα. Στη συνέχεια οι ανθρωποώρες κατάρτισης πολλαπλασιάζονται µε το Μέσο Ωριαίο Κόστος κατάρτισης που στη συγκεκριµένη µελέτη ορίζεται σε 15 ευρώ. 15

Παράδειγµα: 50 άτοµα/έτος Χ 60 ώρες/άτοµο = 3.000 ανθρωποώρες κατάρτισης. Άρα, 3.000 ανθρωποώρες Χ 15 ΜΩΚ = 45.000 / έτος. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 5: Αναφορικά µε τις δαπάνες για εκπόνηση ερευνών και µελετών, το κόστος υπολογίζεται κατά περίπτωση. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 6: Οι δαπάνες λειτουργίας περιέχουν λειτουργικά και λοιπά έξοδα των µονάδων µε εκτιµώµενο κόστος περίπου 8 / τµ / µήνα. Τέλος πρέπει να επισηµανθεί ότι το σύνολο των δαπανών που θα προκύψουν από την ανάλυση που ακολουθεί, αποτελεί νέο και επιπρόσθετο κόστος για το Εθνικό Σύστηµα Υγεία και τη ηµόσια Υγεία που αφορά τον καρκίνο. 16

2.2 Συγκεντρωτικοί πίνακες Για την εκπλήρωση του οράµατος και την υλοποίηση των στόχων της πολιτικής για την αντιµετώπιση των σπάνιων παθήσεων, εκπονήθηκε το Εθνικό Σχέδιο ράσης για τις Σπάνιες Παθήσεις, το οποίο περιλαµβάνει 11 συνολικά δράσεις που επιµερίζονται σε 6 γενικότερους άξονες. Ο συνολικός προϋπολογισµός των δράσεων του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις Σπάνιες Παθήσεις ανέρχεται σε 27.703.834. Ειδικότερα ο προϋπολογισµός κάθε άξονα του σχεδίου δράσης παρουσιάζεται στον πίνακα 1, ενώ στον πίνακα 2 παρουσιάζεται η κατανοµή του προϋπολογισµού του Εθνικού Σχεδίου ράσης σε βάθος πενταετίας. Πίνακας 1. Συνολικός προϋπολογισµός του Εθνικού Σχεδίου ράσης ανά άξονα Α/Α ΑΞΟΝΕΣ ΤΙΤΛΟΣ ΑΞΟΝΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 1 ΑΞΟΝΑΣ Ι. ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ 1.500.000 2 ΑΞΟΝΑΣ II. ΘΕΡΑΠΕΙΑ 500.000 3 ΑΞΟΝΑΣ III. ΠΡΟΝΟΙΑ 15.863.332 4 ΑΞΟΝΑΣ IV. ΕΡΕΥΝΑ 1.454.217 5 ΑΞΟΝΑΣ V. ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 7.952.858 6 ΑΞΟΝΑΣ VΙ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ 433.427 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ: 27.703.834 Πίνακας 2: Προϋπολογισµός του Εθνικού Σχεδίου ράσης για κάθε έτος εφαρµογής ΕΤΟΣ ΠΟΣΟ 2008 2009 8.053.595 2010 7.270.363 2011 6.157.789 2012 6.222.087 ΣΥΝΟΛΟ 27.703.834 17

Επίσης στον πίνακα 3 παρουσιάζονται οι πηγές χρηµατοδότησης των προβλεπόµενων δράσεων του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις σπάνιες παθήσεις και στον πίνακα 4 η ετήσια κατανοµή του εκτιµώµενου κόστους ανά πηγή χρηµατοδότησης. Πίνακας 3: Πηγές χρηµατοδότησης του Εθνικού Σχεδίου ράσης ΑΞΟΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΕΣΠΑ ΚΡΑΤ. ΠΡΟΫΠ/ΣΜΟΣ Ι. ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ 300.000 1.200.000 ΙΙ. ΘΕΡΑΠΕΙΑ 500.000 ΙΙΙ. ΠΡΟΝΟΙΑ 6.397.500 9.465.832 IV. ΕΡΕΥΝΑ 930.000 524.217 ΕΚΕ V. ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 2.561.000 4.991.858 400.000 VΙ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ 193.427 240.000 ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΑ ΠΗΓΗ: 10.688.500 16.375.334 640.000 ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΑΝΑ ΠΗΓΗ: 38,58% 59,11% 2,31% Πίνακας 4: Ετήσια κατανοµή του εκτιµώµενου κόστους ανά πηγή χρηµατοδότησης ΠΗΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΠΑ 3.866.000 2.857.500 1.982.500 1.982.500 10.688.500 ΚΡΑΤ. ΠΡΟΫΠ/ΣΜΟΣ 4.027.595 4.252.863 4.015.289 4.079.587 16.375.334 ΕΚΕ 160.000 160.000 160.000 160.000 640.000 ΣΥΝΟΛΟ 8.053.595 7.270.363 6.157.789 6.222.087 27.703.834 Στους πίνακες που ακολουθούν συνοψίζεται ο προϋπολογισµός του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις σπάνιες παθήσεις για κάθε έναν από τους (6) άξονες από τους οποίους αποτελείται. 18

Πίνακας 5: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός Άξονα Ι. ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ ΑΞΟΝΑΣ Ι. ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ ΡΑΣΕΙΣ ράση 1. ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ 2008 2009 2010 2011 2012 Θέσπιση νοµοθετικού πλαισίου προσυµπτωµατικού πληθυσµιακού ελέγχου (screening) για τις σπάνιες παθήσεις ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 100.000 100.000 ράση 2. Βελτίωση της διαθεσιµότητας και προσβασιµότητας σε διαγνωστικές δοκιµασίες και γενετική συµβουλευτική 400.000 400.000 300.000 300.000 1.400.000 ΣΥΝΟΛΟ: 400.000 500.000 300.000 300.000 1.500.000 Πίνακας 6: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός ογισµός Άξονα ΙΙ. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΞΟΝΑΣ ΙΙ. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΡΑΣΕΙΣ ράση 1. ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ηµιουργία εθνικών προτύπων κέντρων εξειδίκευσης και θέσπιση πιστοποιηµένων συµβούλων για τις σπάνιες παθήσεις ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 100.000 100.000 100.000 100.000 400.000 ράση 2. Βελτίωση διαδικασιών διαθεσιµότητας ορφανών φαρµάκων 50.000 50.000 100.000 ΣΥΝΟΛΟ: 150.000 150.000 100.000 100.000 500.000

Πίνακας 7: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός Άξονα ΙΙΙ. ΠΡΟΝΟΙΑ ΑΞΟΝΑΣ ΙΙΙ. ΠΡΟΝΟΙΑ ΡΑΣΕΙΣ ράση 1. ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ 2008 2009 2010 2011 2012 Ανταπόκριση στις ειδικές ανάγκες των ατόµων που πάσχουν από σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 4.986.425 4.039.593 3.341.781 3.395.534 15.763.332 ράση 2. Αναγνώριση του οικονοµικού κόστους των σπάνιων παθήσεων 50.000 50.000 100.000 ΣΥΝΟΛΟ: 5.036.425 4.089.593 3.341.781 3.395.534 15.863.332 Πίνακας 8: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός Άξονα ΙV. ΕΡΕΥΝΑ ΑΞΟΝΑΣ IV. ΕΡΕΥΝΑ ΡΑΣΕΙΣ ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ράση 1. Εθνικό Αρχείο Σπάνιων παθήσεων 100.000 199.600 174.688 179.929 654.217 ράση 2. Προώθηση έρευνας για τις σπάνιες παθήσεις 200.000 200.000 200.000 200.000 800.000 ΣΥΝΟΛΟ: 300.000 399.600 374.688 379.929 1.454.217 20

Πίνακας 9: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός Άξονα V. ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΡΑΣΕΙΣ ΑΞΟΝΑΣ V. ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ράση 1. ράση 2. Βελτίωση της πληροφόρησης και της γνώσης ασθενών και συγγενών τους Εκπαίδευση επαγγελµατιών υγείας για ακριβέστερη και ταχύτερη διαγνωστική διερεύνηση και καλύτερη θεραπευτική αντιµετώπιση 1.717.470 1.670.714 1.630.086 1.634.588 6.652.858 342.500 352.500 302.500 302.500 1.300.000 ΣΥΝΟΛΟ: 2.059.970 2.023.214 1.932.586 1.937.088 7.952.858 Πίνακας 10: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός Άξονα VΙ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΑΞΟΝΑΣ VΙ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΡΑΣΕΙΣ ράση 1. ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ηµιουργία εθνικής Πλατφόρµας και ενεργός συµµετοχή στο Ευρωπαϊκό ίκτυο για τις σπάνιες παθήσεις ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 107.200 107.956 108.735 109.537 433.427 ΣΥΝΟΛΟ: 107.200 107.956 108.735 109.537 433.427 21

2.3 Αναλυτική Κοστολόγηση των δράσεων ανά άξονα 2.3.1 2.3.1 Άξονας Ι: Έγκαιρη διάγνωση 2.3.1.1 ράση 1: Θέσπιση νοµοθετικού πλαισίου προσυµπτωµατικού πληθυσµιακού ελέγχου (screening) για τις σπάνιες παθήσεις A. Περιγραφή ράσης Σκοπός της εν λόγω δράσης είναι η ανάπτυξη κατάλληλου θεσµικού πλαισίου για την διενέργεια προσυµπτωµατικού πληθυσµιακού ελέγχου για τις σπάνιες παθήσεις. Αποστολή της δράσης είναι η βελτίωση της οργάνωσης των προγραµµάτων προσυµπτωµατικού πληθυσµιακού ελέγχου (screening) ελέγχου στο γενικό πληθυσµό και η εναρµόνιση µε Ευρωπαϊκή πολιτική επί του προσυµπτωµατικού πληθυσµιακού ελέγχου (screening) ελέγχου για τις σπάνιες παθήσεις. Β. Ανάλυση Κόστους Ο προϋπολογισµός των ενεργειών οι οποίες είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων υπολογίζεται, για την πενταετία 2008-2012, στα 100.000. Το κόστος αυτό κατανέµεται ως εξής: Προβλέπεται η εκπόνηση µελετών αναφορικά µε την ανάπτυξη µεθοδολογίας για την εφαρµογή και την παρακολούθηση των προγραµµάτων ελέγχου και την συστηµατική αξιολόγηση κόστουςαποδοτικότητας τους µε εκτιµώµενο κόστος τις 100.000.

Στον πίνακα 11 παρουσιάζονται οι απαιτούµενες ενέργειες της ράσης και το εκτιµώµενο κόστος. Πίνακας 11: Προϋπολογισµός δαπανών ράσης 1 «Θέσπιση νοµοθετικού πλαισίου προσυµπτωµατικού πληθυσµιακού ελέγχου (screening) για τις σπάνιες παθήσεις». ΑΞΟΝΑΣ Ι. - ΡΑΣΗ 1 ΘΕΣΠΙΣΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ (SCREENING) ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Ανάπτυξη θεσµικού πλαισίου, το οποίο θα περιλαµβάνει: 1. ιευκρίνιση της δεοντολογικής, ηθικής, νοµικής, κοινωνικής, επιδηµιολογικής και οικονοµικής υπόστασης των προγραµµάτων έλεγχου 2. Ανάπτυξη µεθοδολογίας για την εφαρµογή και την παρακολούθηση των προγραµµάτων ελέγχου 3. Συστηµατική αξιολόγηση κόστους-αποδοτικότητας των προγραµµάτων ελέγχου 4. Συνεργασία µε τους αρµόδιους οργανισµούς ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΡΑΣΗΣ 100.000 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΑΣΗΣ 100.000 Γ. Πηγές Χρηµατοδότησης Το σύνολο των δαπανών της παραπάνω ράσης δύναται να χρηµατοδοτηθεί από τις εξής πηγές: Από το ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς) 2007-2013 µε 100.000 ως εξής: o o Τοµεακό Επιχειρησιακό Πρόγραµµα ιοικητική Μεταρρύθµιση Τοµεακό Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Ανάπτυξη Ανθρώπινου υναµικού 23

2.3.1.2 ράση 2: Βελτίωση της διαθεσιµότητας και προσβασιµότητας σε διαγνωστικές δοκιµασίες και γενετική συµβουλευτική A. Περιγραφή ράσης Σκοπός της συγκεκριµένης δράσης είναι η διασφάλιση της ποιότητας, της διαθεσιµότητας και προσβασιµότητας σε διαγνωστικές δοκιµασίες και γενετική συµβουλευτική. Ορισµένες από τις προτεραιότητες της δράσης είναι η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση, ο προσδιορισµός του κινδύνου µε παροχή υπηρεσιών γενετικής καθοδήγησης και συµβουλευτικής πριν και µετά τις διαγνωστικές δοκιµασίες εξειδικευµένου εργαστηριακού ελέγχου, η προφύλαξη επόµενων γενεών, η καθιέρωση εξιδανικευµένου εργαστηριακού ελέγχου για τις σπάνιες παθήσεις ως ένα σοβαρό µέτρο πρόληψης και αντιµετώπισης των σπάνιων νόσων, καθώς και η εναρµόνιση µε διεθνή πρότυπα αναφορικά µε τον ενδεδειγµένο εργαστηριακό έλεγχο για τις σπάνιες παθήσεις. Β. Ανάλυση Κόστους Ο προϋπολογισµός των ενεργειών οι οποίες είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων υπολογίζεται, για την πενταετία 2008-2012, στα 1.400.000. Το κόστος αυτό κατανέµεται ως εξής: Για την εκπόνηση µελέτης καθορισµού των εργαστηρίων αναφοράς και της πιστοποίηση τους, εκτιµάται ότι θα απαιτηθούν 200.000. Προβλέπεται ετήσια οικονοµική ενίσχυση δέκα (10) Εργαστηρίων Αναφοράς Σπάνιων Παθήσεων, ύψους 30.000 ετησίως / εργαστήριο. Στον πίνακα 12 παρουσιάζονται οι απαιτούµενες ενέργειες της ράσης και το εκτιµώµενο κόστος. 24

Πίνακας 12: Προϋπολογισµός δαπανών ράσης 2 «Βελτίωση της διαθεσιµότητας και προσβασιµότητας σε διαγνωστικές δοκιµασίες και γενετική συµβουλευτική». ΑΞΟΝΑΣ Ι. - ΡΑΣΗ 2 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 1. Καθορισµός εργαστηρίων αναφοράς και πιστοποίησής τους 2. Συνεργασία φορέων για τη διασφάλιση της υψηλής ποιότητας των εργαστηρίων αναφοράς 3. ιευκόλυνση της ανάπτυξης και εισαγωγής -µέσω διακρατικής ροής- ευαίσθητων γενετικών δοκιµασιών για την πρώιµη διάγνωση των σπάνιων παθήσεων 4. Προβολή των διαγνωστικών κέντρων αναφοράς 5. ιεξαγωγή εκστρατειών πληροφόρησης και ενηµέρωσης, σχετικά µε τον διαγνωστικό έλεγχο ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΡΑΣΗΣ 400.000 400.000 300.000 300.000 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΑΣΗΣ 1.400.000 Γ. Πηγές Χρηµατοδότησης Το σύνολο των δαπανών της παραπάνω ράσης δύναται να χρηµατοδοτηθεί από τις εξής πηγές: Από τον Κρατικό Προϋπολογισµό µε 1.200.000 Από το ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς) 2007-2013 µε 200.000 ως εξής: o Τοµεακό Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Ανάπτυξη Ανθρώπινου υναµικού 25

2.3.2 Άξονας ΙI: Θεραπεία 2.3.2.1 ράση 1: ηµιουργία εθνικών προτύπων κέντρων εξειδίκευσης και θέσπιση πιστοποιηµένων συµβούλων για τις σπάνιες παθήσεις A. Περιγραφή ράσης Περιεχόµενο της συγκεκριµένης δράσης είναι οι οργανωτικές και θεσµικές παρεµβάσεις για την δηµιουργία πρότυπων κέντρων εξειδίκευσης και τη θέσπιση πιστοποιηµένων συµβούλων για τις σπάνιες παθήσεις. Κύρια αποστολή της δράσης είναι η βελτίωση της πρόσβασης στη θεραπεία και ποιότητα περίθαλψης των ασθενών και η δηµιουργία οργάνωση της περίθαλψης ασθενών µε σπάνιες παθήσεις. δοµής για την Β. Ανάλυση Κόστους Ο προϋπολογισµός των ενεργειών οι οποίες είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων υπολογίζεται, για την πενταετία 2008-2012, στα 400.000. Το κόστος αυτό κατανέµεται ως εξής: Προβλέπεται ετήσια χρηµατοδότηση 10.000, για κάθε ένα από τα δέκα (10) Κέντρα Αναφοράς Σπάνιων Παθήσεων, ώστε να καθοριστούν και να κυκλοφορήσουν πρωτόκολλα εισαγωγής και θεραπείας σε νοσοκοµεία εκτάκτων περιστατικών ασθενών σπανίων παθήσεων, να συντονιστεί η έρευνα και να βελτιωθεί η επιδηµιολογική εποπτεία των σπάνιων παθήσεων. Στον πίνακα 13 παρουσιάζονται οι απαιτούµενες ενέργειες της ράσης και το εκτιµώµενο κόστος. 26

Πίνακας 13: Προϋπολογισµός δαπανών ράσης 1 «ηµιουργία εθνικών προτύπων κέντρων εξειδίκευσης και θέσπιση πιστοποιηµένων συµβούλων για τις σπάνιες παθήσεις». ΑΞΟΝΑΣ IΙ. - ΡΑΣΗ 1 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 1. ηµιουργία Εθνικής Επιστηµονικής Επιτροπής, που θα αποτελείται από εκπροσώπους των επαγγελµατιών υγείας µε ειδικότητα στις σπάνιες παθήσεις. Η αποστολή αυτής της επιτροπής θα είναι να προωθήσει σχέδιο πιστοποίησης συµβούλων και προτύπων κέντρων εξειδίκευσης για την περίθαλψη των ασθενών µε σπάνιες παθήσεις και ο πλήρης προσδιορισµός του ρόλου, της στελέχωσης, της επάρκειας και των αρµοδιοτήτων των κέντρων αναφοράς 2. Πιστοποίηση 10 κέντρων αναφοράς για σπάνιες παθήσεις. Αυτά τα κέντρα θα στελεχώνονται από οµάδες πολλαπλών ειδικοτήτων θα έχουν τις ακόλουθες αποστολές: Να διευκολύνουν τη διάγνωση και να καθορίσουν µια στρατηγική θεραπευτικής, ψυχολογικής αγωγής και κοινωνικής φροντίδας. ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΘΝΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΕΞΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΣΠΙΣΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Να καθορίσουν και να κυκλοφορήσουν πρωτόκολλα εισαγωγής και θεραπείας σε νοσοκοµεία εκτάκτων περιστατικών ασθενών σπανίων παθήσεων. Να καταγράφουν και να παρακολουθούν την συνταγογράφηση των θεραπειών, την συµµόρφωση των ασθενών και την πορεία της νόσου. Να συντονίσουν την έρευνα και να συµµετέχουν στην επιδηµιολογική εποπτεία των σπάνιων παθήσεων. Να συµµετέχουν στην κατάρτιση και τις πρωτοβουλίες ενηµέρωσης των επαγγελµατιών υγείας, των ασθενών και των οικογενειών τους. 3. Online διασύνδεση µε περιφερειακά κέντρα παροχής υπηρεσιών υγείας 4. Προβολή των συµβούλων και προτύπων κέντρων εξειδίκευσης 5. Εξασφάλιση µόνιµης χρηµατοδότησης για τα πρότυπα κέντρα εξειδίκευσης από την ευρωπαϊκή κοινότητα και το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΡΑΣΗΣ 100.000 100.000 100.000 100.000 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΑΣΗΣ 400.000 27

Γ. Πηγές Χρηµατοδότησης Το σύνολο των δαπανών της παραπάνω ράσης δύναται να χρηµατοδοτηθεί από τις εξής πηγές: Από το ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς) 2007-2013 µε 400.000 ως εξής: o Τοµεακό Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Ανάπτυξη Ανθρώπινου υναµικού 28

2.3.2.2 ράση 2: Βελτίωση διαδικασιών διαθεσιµότητας ορφανών φάρµακων A. Περιγραφή ράσης Περιεχόµενο της συγκεκριµένης δράσης είναι η διενέργεια απαραίτητων οργανωτικών και θεσµικών ρυθµίσεων για τη βελτίωσης της διαθεσιµότητας των ορφανών φαρµάκων. Αποστολή της δράσης είναι η ανάπτυξη µιας δυναµικής πολιτικής όσον αφορά την ανάπτυξη και κυκλοφορία ορφανών φαρµάκων µέσω των κατάλληλων νοµοθετικών ρυθµίσεων στην Ελλάδα. Στόχος δεν είναι µόνο η βελτίωση ενός γραφειοκρατικού µηχανισµού αξιολόγησης φαρµάκων, καθορισµού τιµής και αποζηµίωσης από το σύστηµα κοινωνικής ασφάλισης. Η Πολιτεία οφείλει να διασφαλίζει την απρόσκοπτη πρόσβαση στην απαραίτητη φαρµακοθεραπεία, να ενισχύει διαρκώς τους µηχανισµούς ελέγχου, επαγρύπνησης και επιτήρησης της αγοράς ορφανών φαρµάκων και µε τη βοήθεια κατάλληλων πληροφορικών υποδοµών να έχει στη διάθεσή της δεδοµένα και στατιστικά στοιχεία, ώστε να εκτιµά τις πραγµατικές ανάγκες για φαρµακευτική περίθαλψη και να ανταποκρίνεται µε επιτυχία σε αυτές. Μηχανισµοί, οι οποίοι βελτιώνουν τη λήψη αποφάσεων σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας, καθώς και η αξιολόγηση του ρίσκου αποτελούν παράγοντες που συµβάλλουν στην τεκµηρίωση της ιατρικής πράξης και στην αποτελεσµατικότητα των υπηρεσιών υγείας. Επιπλέον, η δράση αποσκοπεί στην ανάπτυξη διαδικασίας αξιολόγησης και έγκρισης ενός ορφανού φαρµάκου, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος να τεθούν σε αµφισβήτηση οι ειδικοί κανονισµοί υπέρ των ορφανών φαρµάκων, καθώς και στη βελτίωση της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόµες θεραπείες, αναβαθµίζοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών, λαµβάνοντας τα απαραίτητα θεσµικά και κανονιστικά µέτρα. 29

Β. Ανάλυση Κόστους Ο προϋπολογισµός των ενεργειών οι οποίες είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων υπολογίζεται, για την πενταετία 2008-2012, στα 100.000. Το κόστος αυτό κατανέµεται ως εξής: Για τον συντονισµό και την συνεργασία µεταξύ του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, του Εθνικού Οργανισµού Φαρµάκων και των συναρµόδιων Υπουργείων, εκτιµάται ότι θα απαιτηθούν 100.000. Στον πίνακα 14 παρουσιάζονται οι απαιτούµενες ενέργειες της ράσης και το εκτιµώµενο κόστος. Πίνακας 14: Προϋπολογισµός δαπανών ν ράσης 2 «Βελτίωση διαδικασιών διαθεσιµότητας ορφανών φάρµακων». ΑΞΟΝΑΣ ΙI. - ΡΑΣΗ 2 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και ο Εθνικός Οργανισµός Φαρµάκων, σε συνεργασία µε τα συναρµόδια Υπουργεία (Ανάπτυξης και Απασχόλησης & Κοινωνικής Προστασίας) συντονίζουν τις ενέργειες τους µε τους εξής στόχους: 1. Εναρµόνιση µε την Ευρωπαϊκή Στρατηγική ιαχείρισης Ρίσκου (European Risk Management Strategy) και στον Οδικό Χάρτη 2010 του ΕΜΕΑ 2. ιαθεσιµότητα επαρκών Συστηµάτων ιασφάλισης Ποιότητας και Ορθής ρυθµιστικής πρακτικής από την πλευρά των αρµοδίων αρχών 3. Ενίσχυση των µηχανισµών φαρµακοεπαγρύπνησης και ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΩΝ µετεγκριτικής παρακολούθησης των ορφανών φαρµάκων ΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 4. Συλλογή και ανάλυση στοιχείων συνταγογράφησης ΟΡΦΑΝΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ορφανών φαρµάκων 5. Επαναξιολόγηση προς το δικαιότερο της συµµετοχής των ασθενών στην αποζηµίωση ορφανών φαρµάκων. Τα νοσοκοµειακά ορφανά φάρµακα πρέπει να χρηµατοδοτούνται σε βαθµίδα διοίκησης ανώτερη των τοπικών νοσοκοµείων, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η δυνατότητα χορήγησης των φαρµάκων αυτών στους ασθενείς 6. Παροχή κινήτρων για διεξαγωγή κλινικών µελετών που αφορούν ορφανά φάρµακα 7. ηµιουργία υποδοµών ενηµέρωσης και εκπαίδευσης της υγειονοµικής κοινότητας σε θέµατα ορφανών φαρµάκων και συνταγογράφησης αυτών ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΡΑΣΗΣ 50.000 50.000 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΑΣΗΣ Γ. Πηγές Χρηµατοδότησης 100.000 30

Το σύνολο των δαπανών της παραπάνω ράσης δύναται να χρηµατοδοτηθεί από τις εξής πηγές: Από το ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς) 2007-2013 µε 100.000 από τα: o Τοµεακά Επιχειρησιακά Προγράµµατα: ιοικητική Μεταρρύθµιση Τεχνική Υποστήριξη Εφαρµογής 31

2.3.3 Άξονας ΙΙΙ: Πρόνοια 2.3.3.1 ράση 1. Ανταπόκριση στις ειδικές ανάγκες των ατόµων πάσχουν από σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους που A. Περιγραφή ράσης Σκοπός της συγκεκριµένης ράσης είναι η ολιστική αντιµετώπιση και ανταπόκριση στις ειδικές ανάγκες των ατόµων που πάσχουν από σπάνιες παθήσεις, καθώς και των οικογενειών τους. Η ράση προσανατολίζεται στην ολοκληρωµένη παροχή υπηρεσιών, την πολυδιάστατη προσέγγιση, τη συνέχεια της φροντίδας, τη διατήρηση του καλύτερου δυνατού διανοητικού, σωµατικού και κοινωνικού επιπέδου, καθώς και τη διατήρηση και βελτίωση της ποιότητας ζωής. Βασική επιδίωξη της δράσης είναι η αλλαγή της εµπειρίας των ασθενών, σχετικά µε την κοινωνική υποστήριξη και αρωγή από ένα δρόµο µετ εµποδίων σε ένα επιλεγµένο πρόγραµµα για τη ζωή. Επιπλέον, ως προτεραιότητες ορίζονται η ευαισθητοποίηση του πληθυσµού για την καταπολέµηση του στίγµατος της σπάνιας ασθένειας και η καταπολέµηση της αποµόνωσής των ασθενών και της περιθωριοποίησης. Τέλος, η προετοιµασία των ασθενών για την κοινωνική επανένταξη, συµπεριλαµβανοµένης της επαγγελµατικής κατάρτισης για την αγορά εργασίας και την ανεξάρτητη διαβίωσή τους στην κοινότητα αποτελεί µια ακόµα προϋπόθεση για την επιτυχή υλοποίηση της δράσης. Β. Ανάλυση Κόστους Ο προϋπολογισµός των ενεργειών οι οποίες είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων υπολογίζεται, για την πενταετία 2008-2012, στα 15.763.332. Το κόστος αυτό κατανέµεται ως εξής: Το κόστος της εθνικής εκστρατείας ενηµέρωσης του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις Σπάνιες Παθήσεις προβλέπεται στα 150.000 ανά έτος. Στις δαπάνες περιλαµβάνεται: o ο σχεδιασµός έντυπου και ηλεκτρονικού υλικού

o η παραγωγή έντυπου υλικού o η διανοµή έντυπου υλικού o ο σχεδιασµός και η αναπαραγωγή ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών διαφηµιστικών spot. Σε αυτό το σηµείο κρίνεται απαραίτητο να αναφερθεί ότι οι δαπάνες προβολής και δηµοσιότητας ράσεων ή Ενεργειών που προβλέπονται στους Άξονες του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις Σπάνιες Παθήσεις, περιλαµβάνονται στο προϋπολογισµό της εθνικής εκστρατείας ενηµέρωσης. Για την ανάπτυξη ευέλικτων και εναλλακτικών θεραπευτικών παρεµβάσεων, όπως θεραπεία κατ οίκον, προβλέπεται η δηµιουργία δύο (2) κινητών µονάδων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη για τις οποίες απαιτούνται: o Μισθοδοσία επιστηµονικού προσωπικού έξιi (6) ατόµων, εκτιµώµενο κόστος 168.000 ετησίως o Μισθοδοσία βοηθητικού προσωπικού τεσσάρων (4) ατόµων, εκτιµώµενο κόστος 100.800 ετησίως o Λειτουργικές και λοιπές δαπάνες εκτιµώνται σε 50.000 ετησίως Για την λειτουργία επτά (7) προγραµµάτων, ένα πρόγραµµα ανά Υγειονοµική Περιφέρεια, ψυχοκοινωνικής υποστήριξη των ασθενών µε σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, εκτιµάται ότι απαιτείται ετήσια δαπάνη ύψους 350.000. Για την δηµιουργία ξενώνων που θα ανακουφίζουν την οικογένεια από την φροντίδα του ασθενούς µε σπάνια πάθηση απαιτούνται: o Ενοικίαση χώρου 300τ.µ. ανά Υγειονοµική Περιφέρεια για την στέγαση επτά (7) ξενώνων, µε ετήσια δαπάνη ύψους 252.000 o Βελτίωση και αναβάθµιση κτιριακών εγκαταστάσεων 630.000 o Εξοπλισµός γραφείων και ξενοδοχειακός εξοπλισµός 315.000 o Τεχνολογικός εξοπλισµός (Η/Υ, περιφερειακά κ.α.) 52.500 o Μισθοδοσία επιστηµονικού προσωπικού 21 ατόµων, εκτιµώµενο κόστος 588.000 ετησίως 33

o Μισθοδοσία διοικητικού προσωπικού 14 ατόµων, εκτιµώµενο κόστος 352.800 ετησίως o Συντήρηση εξοπλισµών 25.725 ετησίως o Λειτουργικές και λοιπές δαπάνες εκτιµώνται σε 201.600 ετησίως Για την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση επτά (7) καλοκαιρινών κατασκηνώσεων, µία κατασκήνωση ανά Υγειονοµική Περιφέρεια, ώστε να αναπτυχθούν προγράµµατα θεραπευτικής αναψυχής για παιδιά και νεαρούς ενήλικες που πάσχουν από Σπάνιες Παθήσεις, εκτιµάται ότι θα απαιτηθούν 5.500.000 για την περίοδο 2009-2012. Στον πίνακα 15 παρουσιάζονται οι απαιτούµενες ενέργειες της ράσης και το εκτιµώµενο κόστος. Πίνακας 15: Προϋπολογισµός δαπανών ράσης 1 «Ανταπόκριση στις ειδικές ανάγκες των ατόµων που πάσχουν από σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους». ΑΞΟΝΑΣ ΙII. - ΡΑΣΗ 1 ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΤΙΣ ΕΙ ΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΠΑΣΧΟΥΝ ΑΠΌ ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΤΟΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 1. Στοχευµένη ενηµερωτική καµπάνια και ανάπτυξη ενηµερωτικού υλικού για τις ειδικές ανάγκες ατόµων µε σπάνιες παθήσεις 2. Βελτίωση πρόσβασης ασθενών στην πληροφόρηση για τις διαθέσιµες υπηρεσίες υποστήριξης σε δικτυακούς τόπους του Υπουργείου και εποπτευόµενους από αυτό οργανισµών και φορέων µε την ανάπτυξη υπηρεσιών πληροφόρησης και γραµµών βοήθειας 3. Ενίσχυση της υποστήριξης προς τις ενώσεις ασθενών για την εθελοντική τους δράση µε την οργάνωσης προγραµµάτων συµβουλευτικής και προγραµµάτων 4. Υποστήριξη και κοινωνική επανένταξη των ασθενών µε σπάνιες παθήσεις 5. Ανάπτυξη ευέλικτων και εναλλακτικών θεραπευτικών παρεµβάσεων, όπως θεραπεία κατ οίκον 6. Ανάπτυξη υπηρεσιών φροντίδας ανάπαυλας - δηµιουργία ξενώνων που θ ανακουφίζουν την οικογένεια από την φροντίδα του ασθενούς 7. Ανάπτυξη προγραµµάτων θεραπευτικής αναψυχής για παιδιά και νεαρούς ενήλικες 8. Ψυχοκοινωνική υποστήριξη των ασθενών και των οικογενειών τους 2008 2009 2010 2011 2012 ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΑΣΗΣ 4.986.425 4.039.593 3.341.781 3.395.534 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ 15.763.332 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΑΣΗΣ 34

Γ. Πηγές Χρηµατοδότησης Το σύνολο των δαπανών της παραπάνω ράσης δύναται να χρηµατοδοτηθεί από τις εξής πηγές: Από τον Κρατικό Προϋπολογισµό µε 9.465.832 Από το ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς) 2007-2013 µε 6.927.500 ως εξής: o o Τοµεακό Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Ανάπτυξη Ανθρώπινου υναµικού. Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράµµατα 35

2.3.3.2 ράση 2. παθήσεων Αναγνώριση του οικονοµικού κόστους των σπάνιων A. Περιγραφή ράσης Σκοπός της συγκεκριµένης δράσης είναι η διασφάλιση διαδικασιών για την αναγνώριση του οικονοµικού κόστους των σπάνιων παθήσεων. Η δράση επιδιώκει τη διασφάλιση ότι οι σπάνιες παθήσεις αποζηµιώνονται εντός του πλαισίου των διαδικασιών που υπάρχουν για τις χρόνιες παθήσεις. Βασική προτεραιότητα αποτελεί η παροχή βοηθητικών επιδοµάτων και η οικονοµική υποστήριξη των ατόµων µε σπάνιες παθήσεις, των οικογενειών τους, καθώς και η κατάλληλη οικονοµική υποστήριξη των φροντιστών τους. Β. Ανάλυση Κόστους Ο προϋπολογισµός των ενεργειών οι οποίες είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων υπολογίζεται, για την πενταετία 2008-2012, στα 100.000. Το κόστος αυτό κατανέµεται ως εξής: Για την εκπόνηση µελετών, µε σκοπό την δηµιουργία εθνικών πρωτοκόλλων για τη διάγνωση και τη θεραπεία των σπάνιων παθήσεων, εκτιµάται ότι θα απαιτηθούν 100.000. Στον πίνακα 16 παρουσιάζονται οι απαιτούµενες ενέργειες της ράσης και το εκτιµώµενο κόστος. 36

Πίνακας 16: Προϋπολογισµός δαπανών ράσης 2 «Αναγνώριση του οικονοµικού ΑΞΟΝΑΣ ΙII. - ΡΑΣΗ 2 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΩΝ ΣΠΑΝΙΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ κόστους των σπάνιων παθήσεων» ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 1. Τα πρότυπα κέντρα εξειδίκευσης, σε συνεργασία µε το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης θα θέσουν προοδευτικά σε εφαρµογή εθνικά πρωτόκολλα για τη διάγνωση και τη θεραπεία των σπάνιων παθήσεων, έτσι ώστε, θεραπευτικά σκευάσµατα που είναι απαραίτητα για τις σπάνιες παθήσεις, περιλαµβανόµενων αυτών που συνταγογραφούνται, εκτός των περιπτώσεων που καλύπτονται από την έγκριση κυκλοφορίας, να µπορούν να αποζηµιωθούν 2. Επέκταση της αποζηµίωσης συνταγογραφούµενων σκευασµάτων που χρησιµοποιούνται για τη θεραπεία των σπάνιων παθήσεων 3. Βελτίωση της γνώσης για τις σπάνιες παθήσεις και των ιδιαιτεροτήτων τους από τις υπηρεσίες στους διάφορους ασφαλιστικούς φορείς 4. Ένταξη όλων των ασθενών σε ένα ταµείο ώστε να µην υπάρχουν διαφορές στην αποζηµίωση των ασθενών 5. Οικονοµική αναγνώριση του ειδικού ρόλου και της σηµασίας παροχής φροντίδας των φροντιστών και των µελών της οικογένειας - Ασφαλιστικές ρυθµίσεις 6. Απλούστευση της διαδικασίας επιδόµατος πρόνοιας ασθενών που πάσχουν από σπάνιες παθήσεις 7. Έκδοση µόνιµης κάρτας αναπηρίας 8. Ελαστικοποίηση των διαδικασιών αποζηµίωσης των δαπανών διαµονής και µετακίνησης στα πρότυπα κέντρα εξειδίκευσης ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΡΑΣΗΣ 50.000 50.000 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΑΣΗΣ 100.000 Γ. Πηγές Χρηµατοδότησης Το σύνολο των δαπανών της παραπάνω ράσης δύναται να χρηµατοδοτηθεί από τις εξής πηγές: Από το ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς) 2007-2013 µε 100.000 ως εξής: o o Τοµεακό Επιχειρησιακό Πρόγραµµα ιοικητική Μεταρρύθµιση Τοµεακό Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Ανάπτυξη Ανθρώπινου υναµικού 37

2.3.4 Άξονας IV. Έρευνα 2.3.4.1 ράση 1: Εθνικό Αρχείο Σπάνιων παθήσεων A. Περιγραφή ράσης Περιεχόµενο της συγκεκριµένης δράσης είναι η ανάπτυξη ενός συστήµατος επιδηµιολογικής επιτήρησης των σπανίων παθήσεων και η δηµιουργία αρχείου µε σκοπό την συστηµατική, έγκυρη και διαχρονική τους παρακολούθηση. Η κύρια αποστολή του Εθνικού Αρχείου Σπάνιων Παθήσεων είναι η ανάπτυξη ενός συστήµατος επιδηµιολογικής επιτήρησης, το οποίο θα επιτρέψει την καλύτερη κατανόηση της φυσικής ιστορίας αυτών των παθήσεων, την αξιολόγηση των αναγκών και της προόδου των ασθενών µέσα στο σύστηµα υγείας και την παρακολούθηση της εξέλιξης των δεικτών που είναι σχετικοί µε την ποιότητα ζωής των ασθενών. Ένας από τους βασικούς στόχους είναι η δηµιουργία συστήµατος ταξινόµησης και σειράς προτεραιότητας των σπάνιων παθήσεων για παρακολούθηση από άποψη συχνότητας εµφάνισης, διάδοσης, σοβαρότητας, νοσηρότητας, αναπηρίας και θνησιµότητας, ενώ η δράση επιδιώκει παράλληλα και τη λειτουργία βάσης δεδοµένων που θα εξυπηρετήσει την αµφίδροµη επικοινωνία και τον συντονισµό των δράσεων. Β. Ανάλυση Κόστους Ο προϋπολογισµός των ενεργειών οι οποίες είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων υπολογίζεται, για την πενταετία 2008-2012, στα 654.217. Το κόστος αυτό κατανέµεται ως εξής: Οι δαπάνες για την εκπόνηση µελέτης που αφορά την ίδρυση και λειτουργία Εθνικού Αρχείου Σπάνιων Παθήσεων, εκτιµώνται σε 100.000 38

Για την ίδρυση και λειτουργία Εθνικού Αρχείου Σπάνιων Παθήσεων, απαιτούνται: o Ενοικίαση χώρου 150τ.µ. για την στέγαση του Εθνικού Αρχείου Σπάνιων Παθήσεων 18.000 ετησίως o Εξοπλισµός γραφείων 22.500 o Τεχνολογικός εξοπλισµός (Η/Υ, περιφερειακά κ.α) 7.500 o Μισθοδοσία επιστηµονικού προσωπικού τεσσάρων (4) ατόµων, εκτιµώµενο κόστος 112.000 ετησίως o Μισθοδοσία διοικητικού προσωπικού ένα (1) άτοµο, εκτιµώµενο κόστος 25.200 ετησίως o Λειτουργικές και λοιπές δαπάνες εκτιµώνται σε 14.400 ετησίως Στον πίνακα 17 παρουσιάζονται οι απαιτούµενες ενέργειες της ράσης και το εκτιµώµενο κόστος. Πίνακας 17: Προϋπολογισµός δαπανών ράσης 1 «Εθνικό Αρχείο Σπάνιων ΑΞΟΝΑΣ ΙV. - ΡΑΣΗ 1 ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΣΠΑΝΙΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ παθήσεων». ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 1. Σηµαντικό ζήτηµα στην προσπάθεια αυτή θα αποτελέσει η ολοκλήρωση του Υγειονοµικού Χάρτη. Το γραφείο υγειονοµικού χάρτη θα θέσει σε εφαρµογή και θα συντονίσει την επιδηµιολογική εποπτεία για τις σπάνιες παθήσεις, σε συνεργασία µε όλα τα ενδιαφερόµενα µέλη, λαµβάνοντας υπόψη την Προστασία δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα 2. Αξιοποίηση υπαρχόντων δικτύων και σύνδεση µε υπάρχουσες βάσεις δεδοµένων 3. Εισαγωγή καταχώρησης για σπάνιες παθήσεις στο Βιβλιάριο υγείας του παιδιού 4. Καταγραφή πιστοποιητικών θανάτου και πιστοποιητικών επιτροπών υγείας 5. Καταγραφή των βάσεων δεδοµένων διαγνωστικών εργαστηρίων, εταιρειών βιοτεχνολογίας (ανασκόπηση των ορφανών φαρµάκων ή προγραµµάτων κλινικών ερευνών ) ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΡΑΣΗΣ 100.000 199.600 174.688 179.929 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΡΑΣΗΣ 654.217 39

Γ. Πηγές Χρηµατοδότησης Το σύνολο των δαπανών της παραπάνω ράσης δύναται να χρηµατοδοτηθεί από τις εξής πηγές: Από τον Κρατικό Προϋπολογισµό µε 524.217 Από το ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς) 2007-2013 µε 130.000 ως εξής: o Τοµεακό Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Ανάπτυξη Ανθρώπινου υναµικού 40

2.3.4.2 ράση 2: Προώθηση έρευνας για τις σπάνιες παθήσεις A. Περιγραφή ράσης Περιεχόµενο της εν λόγω ράσης είναι η προώθηση ερευνητικών προγραµµάτων µε σκοπό την αναζήτηση των βέλτιστων διαγνωστικών µεθόδων και θεραπευτικών σχηµάτων. Η αποστολή της δράσης περιλαµβάνει την αναζήτηση νέων και βελτιωµένων διαγνωστικών µεθόδων και θεραπευτικών σχηµάτων για την αντιµετώπιση των ασθενών µε σπάνιες παθήσεις, καθώς και το συντονισµό ερευνητικών σχεδίων σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο. Β. Ανάλυση Κόστους Ο προϋπολογισµός των ενεργειών οι οποίες είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων υπολογίζεται, για την πενταετία 2008-2012, στα 800.000. Το κόστος αυτό κατανέµεται ως εξής: Για την υλοποίηση ερευνητικών προγραµµάτων που αφορούν τις Σπάνιες Παθήσεις εκτιµάται ετήσια δαπάνη ύψους 200.000. Στον πίνακα 18 παρουσιάζονται οι απαιτούµενες ενέργειες της ράσης και το εκτιµώµενο κόστος. 41