ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 20 Απριλίου 2016 Τάκης Κανελλόπουλος, μέλος ΔΣ Ομίλου ΤΙΤΑΝ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 01 02 03 Ανάπτυξη μέσω διεθνοποίησης (1998-2008) Ο Όμιλος ΤΙΤΑΝ εν μέσω της διεθνούς κρίσης (2008-2015) Διαχείριση της κρίσης 04 Μαθήματα παρελθόντος Προοπτικές μέλλοντος 2
01 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΣΩ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ (1998-2008) 3
Όμιλος με ισχυρές αξίες και περισσότερα από 113 χρόνια εμπειρίας στα Δομικά Υλικά 1902 Ίδρυση της ΑΕ Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ με εργοστάσιο στην Ελευσίνα 1948 Πρώτες εξαγωγές τσιμέντου 1998-2016 Διεθνής επέκταση σε ΗΠΑ, Ν.Α.Ευρώπη, Α.Μεσόγειο 1902 1912 1948 1992 1998-2016 1912 1992 Είσοδος στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών Εξαγορά του πρώτου εργοστασίου εκτός Ελλάδος Οι αξίες του ΤΙΤΑΝΑ Ακεραιότητα Συνεχής βελτίωση Δέσμευση έναντι στόχων Αξία στον πελάτη Γνώση Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη Για τον Όμιλο ΤΙΤΑΝ το 2016 σηματοδοτεί το 114 ο έτος βιομηχανικής δραστηριότητας και το 104 ο έτος στο Χρηματιστήριο Αθηνών
Κυρίαρχος Στόχος και Στρατηγική με τέσσερις άξονες προτεραιότητας Γεωγραφική Διαφοροποίηση Καθετοποίηση Δραστηριοτήτων Κυρίαρχος στόχος: Η ανάπτυξη του Ομίλου ως ανεξάρτητη πολυπεριφερειακή δύναμη στη διεθνή αγορά των δομικών υλικών, συνδυάζοντας την επιχειρηματική ικανότητα και ανταγωνιστικότητα με το σεβασμό για τον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον Επικέντρωση στο Ανθρώπινο Δυναμικό και στην ΕΚΕ Συνεχής Βελτίωση της Ανταγωνιστικότητας Παραμένουμε προσηλωμένοι στις στρατηγικές προτεραιότητες και τις εταιρικές αξίες του ΤΙΤΑΝΑ 5
2015 Μέσος όρος 5ετίας Γεωγραφική Διαφοροποίηση: Πολυεθνική κλίμακα με τοπική παρουσία ΗΠΑ Ελλάδα & Δυτική Ευρώπη ΝΑ Ευρώπη Ανατολική Μεσόγειος Όμιλος Virginia Serbia Serbia Bulgaria Turkey Kosovo Bulgaria Florida Albania FYRoMacedonia Egypt Πωλήσεις Λειτουργικά Κέρδη Πωλήσεις Λειτουργικά Κέρδη Πωλήσεις Λειτουργικά Κέρδη Πωλήσεις Λειτουργικά Κέρδη 38% 18% 23% 17% 19% 34% 20% 33% 447εκ. 36εκ. 262εκ. 33εκ. 220εκ. 67εκ. 237εκ. 65εκ. Μέσος Όρος 5ετίας Πωλήσεις/ Λειτουργικά Κέρδη 1,165εκ/ 200εκ Πωλήσεις Λειτουργικά Κέρδη Πωλήσεις Λειτουργικά Κέρδη Πωλήσεις Λειτουργικά Κέρδη Πωλήσεις Λειτουργικά Κέρδη 49% 46% 19% 19% 21% 15% 26% 17% 7% 680εκ. 101εκ. 269εκ. 45εκ. 208,5εκ. 56εκ. 241εκ. 15εκ. 2015 Πωλήσεις/ Λειτουργικά Κέρδη 1,398εκ/ 216εκ Note: 5 year average refers to 2011 2015. Eastern Mediterranean does not include Turkey financials which are not consolidated. 6
Τα τελευταία 15 χρόνια ο ΤΙΤΑΝΑΣ επένδυσε στην ανάπτυξη και τη γεωγραφική διαφοροποίηση Επενδύσεις άνω των 3 δισ. από το 2000 Εκσυγχρονισμός εργοστασίων Θεσσαλονίκης & Pennsuco Αγορές παγίου εξοπλισμού Επενδύσεις και εξαγορές Την τελευταία εικοσαετία ο Όμιλος ΤΙΤΑΝ έχει εξελιχθεί σε πολυπεριφερειακό παραγωγό τσιμέντου και δομικών υλικών 28.01.2015 7
Η Επιχειρηματική Λογική της ΕΚΕ Έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη Δημιουργία κουλτούρας ασφαλούς εργασίας Χτίσιμο σχέσεων εμπιστοσύνης με τις τοπικές κοινότητες και ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders) Μακροπρόθεσμοι στόχοι «Δικαίωμα του επιχειρείν» ή «Κοινωνική άδεια» Δημιουργία/Προστασία φήμης Άμβλυνση κινδύνων Κινητοποίηση εργαζομένων Ανταγωνιστικότητα 8
Η ΕΚΕ στον Τιτάνα Ενδεικτικές πρωτοβουλίες Υγεία & Ασφάλεια Βιώσιμη Ανάπτυξη Κοινωνική Σύμπραξη WIN-WNS Προγράμματα υγείας (wellness) στους εργαζόμενους Separation Technologies LLC Εναλλακτικά καύσιμα και πρώτες ύλες Διάλογος με την τοπική κοινωνία Ανάπτυξη ηγετικών ικανοτήτων στελεχών Do LESS HARM Πρόληψη ατυχημάτων Στόχοι μείωσης εκπομπών CO 2 Εξωτερική διακρίβωση από τρίτους (DNV) Αποκατάσταση λατομείων Εκπαίδευση εργολαβικού προσωπικού στην ασφάλεια Εκπαίδευση ανέργων DO MORE GOOD ΦΑΟΣ: Ασφάλεια στα σχολεία Δενδροφύτευση (>1 εκ. δέντρα) Εθελοντισμός Αιμοδοσία Βήμα Μεταπτυχιακού Φοιτητή 9
Η γεωγραφική διαφοροποίηση είναι κρίσιμη για την αντιμετώπιση της κυκλικότητας της ζήτησης σε κάθε αγορά Λειτουργικά Κέρδη Ομίλου EBITDA ( εκ.) 481 262 216 68 92 Η παραγωγική δυναμικότητα του Ομίλου πενταπλασιάστηκε από το 1991 δίχως αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου 10
Titan CRH Holcim Vicat Cimpor Cementos Portland Buzzi Lafarge Cementir Italcementi Ciments Francais Διαχρονικά, οι υψηλότερες αποδόσεις του κλάδου Περιθώριο Λειτουργικής Κερδοφορίας (EBITDA Margin) Average: Titan 27.9% Peer index 26.4% 35% 30% 25% 20% 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Titan Peer index Peer index includes Italcementi, Buzzi Unicem, Cimpor, Vicat and Cementir Κέρδη ανά μετοχή 24% 22% 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% Απόδοση επενδεδυμένων κεφαλαίων % (ROIC %) 15,2% 17,4% 18,3% 19,3% 15,5% 9,8% 2003 2004 2005 2006 2007 2008 ROIC % = NPTA (before minorities) / Average Invested Capital Συνολική Απόδοση Μετοχής* (20 χρόνια) 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,49 2,10 2,50 3,07 2,85 2,53 CAGR ( 03-08): 11% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 14,5% 11,8% 9,6% 9,0% 8,5% 5,8% 5,0% 4,2% 3,5% 0,8% 0,5% 1,00 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Source: Credit Suisse, Factset Data:1988 - Aug 2009. * Total shareholder return= Share increase and dividends reinvested Οι τελευταίες δύο αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου έγιναν το 1990 και το 1973
02 Ο ΟΜΙΛΟΣ ΤΙΤΑΝ ΕΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΡΙΣΗΣ (2008-2015) 12
Ένας κόσμος τσιμέντου 2 ταχυτήτων: οι αναπτυγμένες αγορές υπό κατάρρευση, οι αναδυόμενες σε πλήρη ανάπτυξη Μεταβολή όγκου πωλήσεων τσιμέντου 2006-2014 Πηγή: Eκτιμήσεις Exane ΒΝP Paribas, Ιανουάριος 2012 Πηγή: EXANE BNP PARIBAS, Νοέμβριος 2015
2015Ε Ελλάδα: Η πτώση της κατανάλωσης τσιμέντου ξεπερνά το 80% και ανέρχεται σε επίπεδα προ του 1965 Κατανάλωση Τσιμέντου (εκ. τόνοι) 6.5 10.5 11.6 2.4 Πηγή: Ένωση Ελληνικών Τσιμεντοβιομηχανιών 14
ΗΠΑ Φλόριντα Ανασκόπηση της αγοράς και δημογραφική εξέλιξη Πολιτεία της Φλόριντα Αύξηση Πληθυσμού & Κατανάλωση Τσιμέντου (1982-2015) 15
Νοτιοανατολική Ευρώπη Ανασκόπηση αγοράς Όμιλος TITAN ΝΑ Ευρώπη Πωλήσεις & Λειτουργικά Κέρδη Τσιμέντο: 5 εργοστάσια δυναμικότητας 6εκ.τόνοι Έτοιμο σκυρόδεμα: 6 μονάδες παραγωγής 11 λατομεία 15% των πωλήσεων του Ομίλου ( 208,5 εκ.) TITAN Italcementi Seament Holding Holcim Lafarge 26% των λειτουργικών κερδών (ΕBITDA) ( 55,8 εκ.) Παραγωγική Δυναμικότητα Ομίλου - ΝΑΕ Γεωγραφική περιοχή με προοπτικές ανάπτυξης που προκύπτουν από την ανάγκη δημιουργίας υποδομών και τις προοπτικές ένταξης των χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση 16
Ανατολική Μεσόγειος: Αίγυπτος Ετήσια Κατανάλωση Τσιμέντου στην Αίγυπτο ( 000 MT) Πολιτικές αναταραχές, Ιανουάριος 2011 Παρά τις δυσκολίες της μεταβατικής περιόδου που διανύει η χώρα, ο τομέας κατασκευών διατηρεί την δυναμικότητά του Πηγή: Morgan Stanley Research estimates Feb15 17
Οι συντελεστές λειτουργίας των εργοστασίων υποχώρησαν το 2011, κυρίως στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ Συντελεστής % παραγωγικής δυναμικότητας
Όμιλος ΤΙΤΑΝ: πωλήσεις & λειτουργικά κέρδη ανά γεωγραφική περιοχή, 2007//2015 ΗΠΑ ΝΑ Ευρώπη Πωλήσεις ( εκ.) Λειτουργικά Κέρδη ( εκ.) Margin Πωλήσεις ( εκ.) Λειτουργικά Κέρδη ( εκ.) Margin 17,9% 46,3% 14,8% 26,8% Ελλάδα Ανατολική Μεσόγειος Πωλήσεις ( εκ.) Λειτουργικά Κέρδη ( εκ.) Πωλήσεις ( εκ.) Λειτουργικά Κέρδη ( εκ.) Margin Margin 30,7% 48,8% 16,6% 6,2% 19
03 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ 20
Σε περίοδο κρίσης η ρευστότητα είναι πιο σημαντική από την κερδοφορία Βασικές προτεραιότητες του Ομίλου Διασφάλιση μακροχρόνιας ρευστότητας Τήρηση δεσμεύσεων στις δανειακές συμβάσεις Εξασφάλιση πρόσβασης στη χρηματοδότηση Διατήρηση χρηματο-οικονομικής υγείας Δημιουργία θετικών Ελεύθερων Ταμειακών Ροών (cash flow) & συγκράτηση του κεφαλαίου κίνησης Συνέχεια της προσπάθειας για μείωση του κόστους στον Όμιλο Αντιμετώπιση των κινδύνων που συνεπάγεται η κρίση στην Ελλάδα (έσοδα, εισπράξεις) Ενδυνάμωση του ισολογισμού Αυστηρή ιεράρχηση των επενδύσεων Πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων προς μείωση δανεισμού 21
Δανεισμός Ομίλου: Διάρθρωση και Ρευστότητα 2015 Πιστωτικές γραμμές 251 293 26 1.014 182 22
Προσήλωση στη μείωση του κόστους λειτουργίας Μείωση Σταθερού Κόστους Costs evolution ( m) 399 346 361 333 334 323 340 ¹ Νέα Εργοστάσια: Αλβανία και Κόσοβο Σημείωση: Για λόγους συγκρισιμότητας οι αριθμοί για το 2013 και 2014 έχουν προσαρμοστεί ώστε να εξαιρείται η Τουρκία (IΔΧΠΑ11) 23
Δυναμική διαχείριση χαρτοφυλακίου Δυναμική διαχείριση χαρτοφυλακίου Εκποιήσεις Εκποίηση λατομείου στις ΗΠΑ (Απρίλιος 10) Εκποίηση της θυγατρικής εταιρίας «ΙΩΝΙΑ» (Φεβρουάριος 11) Εκποίηση γης (Δεκέμβριος 11) Συνεργασίες Απόκτηση μεοψηφικού πακέτου στην Αλβανία, από τις IFC και EBRD (Noεμβριος 08) Απόκτηση μειοψηφικού πακέτου στην Αίγυπτο, από την IFC (Νοέμβριος 10) Απόκτηση μειοψηφικού πακέτου στα Βαλκάνια, από την IFC (Ιούνιος 12) 2008 2009 2010 2011 2012 2015 Επεκτάσεις Κατασκευή νέας γραμμής παραγωγής στην Αίγυπτο (Νοέμβριος 09) Ανέγερση νέου εργοστασίου στην Αλβανία (Μάρτιος 10) Εξαγορά του μειοψηφικού πακέτου της EBRD στην Αλβανία (Φεβ 15) Εξαγορές Εξαγορά του 50% της Adocim στη Τουρκία (Απρίλιος 08) & Εξαγορά του υπόλοιπου 50% των δραστηριοτήτων στην Αίγυπτο (Μάιος 08) Εξαγορά δραστηριοτήτων στο Κόσοβο (Δεκέμβριος 10) 24
Ισχυρή δημιουργία ελεύθερων ταμειακών ροών Πηγές και Χρήσεις Χρηματοροών ( εκ.) για τα έτη 2010-2015 1.600 Operating Free Cash Flow 1.400 1.347 8 (500) 1.200 1.000 (16) 157 (613) 800 600 400 839m (74) 309 200 0 EBITDA 2010-2015 Μη ταμειακά στοιχεία Αγορές Πάγιου Εξοπλισμού Κεφάλαιο Κίνησης Πωλήσεις μείον Εξαγορές Επιτόκια, Φόροι, Μερίσματα & Προβλέψεις Επιπτώσεις συναλ/κών Ιστοτιμιών Μείωση στον Καθαρό Δανεισμό (31/12/15) 25
Βελτιωμένες Λειτουργικές Ταμειακές Ροές οδήγησαν σε αυξημένες Επενδύσεις Παγίων, ενώ ο Καθαρός Δανεισμός συγκρατήθηκε σε 2,85x EBITDA Καθαρός Δανεισμός Ομίλου ( in millions) 1,200 Net Debt 1,100 1,112 1,000 900 800 700 600 500 400 986 988 930 947 874 831 739739 732 754 707 674 602 632 562 596 552563 509 541 541 529 490 660 630 650 621 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 For comparability purposes all figures have been adjusted in order to exclude Turkey. 26
04 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ 28.01.2015 27
Μαθήματα από το παρελθόν Η κυκλικότητα του κλάδου είναι αναπόφευκτη και ενίοτε οι μεταβολές είναι ραγδαίες Αυτο-συγκράτηση στους καλούς καιρούς και τόλμη στους κακούς καιρούς (σύγκριση μεταξύ αξίας της επένδυσης και τιμής απόκτησης) Επικέντρωση στη δουλειά που γνωρίζεις Προσήλωση στις αξίες Επικοινωνία και συνεργασία σε όλα τα επίπεδα με στόχο τις σχέσεις εμπιστοσύνης (εργαζόμενοι, συνδικαλιστικές ενώσεις, πελάτες, προμηθευτές, μέτοχοι, ευρύτερη κοινωνία) Προσαρμογή στις αλλαγές που δεν μπορείς να επηρεάσεις
Εκτιμήσεις για την παγκόσμια κατανάλωση τσιμέντου το 2016 Πηγή: Eκτιμήσεις Exane ΒΝP Paribas, Ιανουάριος 2012 Πηγή: EXANE BNP PARIBAS, Νοέμβριος 2015
Εξαιτίας της υποτονικής ζήτησης, οι συντελεστές λειτουργίας των εργοστασίων διαμορφώνονται σε χαμηλά επίπεδα διεθνώς Πηγή: Eκτιμήσεις Exane ΒΝP Paribas, Νοέμβριος 2015
Εκτιμήσεις για την τιμή τσιμέντου για το 2016 διεθνώς Πηγή: Eκτιμήσεις Exane ΒΝP Paribas, Νοέμβριος 2015
2016 Βγαίνοντας από τη κρίση; Χαμηλότερα κόστη ενέργειας Ανάκαμψη στην αγορά των ΗΠΑ Ανάκαμψη αποτελεσμάτων στην Αίγυπτο Δυνατότητα εξαγωγής του υπερβάλλοντος παραγωγικού δυναμικού Διασφαλισμένη Ρευστότητα o o Ελληνική αγορά σε πολύ χαμηλά επίπεδα Επιρροή της κρίσης της Ευρωζώνης στα Βαλκάνια
Μεσοπρόθεσμες και Μακροπρόθεσμες Προοπτικές Ανάκαμψη της αγοράς της Αμερικής Ανάπτυξη της Ελληνικής αγοράς από τα πολύ χαμηλά σημερινά επίπεδα Οικονομική ανάπτυξη των Βαλκανίων στα πλαίσια περαιτέρω Ευρωπαϊκής Ενοποίησης Διατήρηση υψηλής ζήτησης στην Αίγυπτο. Βελτίωση κόστους παραγωγής Ενίσχυση των ταμειακών ροών Δυνατότητα για περαιτέρω επενδύσεις και επέκταση σε νέες ή και υφιστάμενες αγορές
Το μέλλον μας εξαρτάται από το ανθρώπινο δυναμικό μας Ο αισιόδοξος άνθρωπος σε κάθε καταστροφή βλέπει μια ευκαιρία. Ο απαισιόδοξος, σε κάθε ευκαιρία βλέπει μια καταστροφή. Winston Churchill
Α.Ε. ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ ΤΙΤΑΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ 35