Κοινωνικές ανισότητες και οικονομική κρίση: από τα ερευνητικά δεδομένα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα στήριξης των εκπαιδευτικών Ερευνητική ομάδα Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου : Αλεξάνδρα Ανδρούσου, Βασίλης Τσάφος, Ηρώ Βούλγαρη, Στεφανία Βουβουσίρα, Μαρία Κουμιανάκη, Αιμιλία Φάκου, Πέτρος Χαραβιτσίδης
Στόχος Εισήγησης Παρουσίαση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας και του τρόπου με τον οποίο εργαστήκαμε για την κατασκευή της (λογική οργάνωση) Αξιοποίηση στοιχείων από ποιοτική έρευνα
Δεδομένα από ποιοτική έρευνα Αττικής 21 συνεντεύξεις με εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης 12 δασκάλους/ες και 9 νηπιαγωγούς (πλειοψηφία διευθυντές/τριες δημοτικών σχολείων και προϊσταμένες νηπιαγωγείων) 6 άντρες και 15 γυναίκες
Άξονες Πώς αντιλαμβάνονται οι εκπαιδευτικοί τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης Ποιες πρωτοβουλίες αναλαμβάνουν και ποιες δράσεις επιχειρούν στο συγκεκριμένο κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο Ποιες ανάγκες προκύπτουν για τους εκπαιδευτικούς στην προοπτική αντιμετώπισης των συνεπειών της οικονομικής κρίσης
Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην εκπαίδευση Συνδέουν την οικονομική κρίση με την υλική κυρίως υποστήριξη (δυσκολία ανταπόκρισης στη «λίστα» με τα σχολικά είδη, μη συμμετοχή σε επισκέψεις εκτός σχολείου). Εστιάζουν κυρίως σε ζητήματα αναζήτησης πόρων για τη λειτουργία των σχολείων. Θεώρηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας ως μιας διεκπεραιωτικής λειτουργίας (χρειάζονται υλικά κλπ.)
Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης στη συμπεριφορά των παιδιών Συνδέουν την οικονομική κρίση με ψυχολογικές επιπτώσεις, που είναι εμφανείς στη συμπεριφορά των παιδιών (συναισθηματικές δυσκολίες, παιδιά αναστατωμένα και «κλειστά») (ψυχολογικοποίηση), Συνθήκες στις οικογένειες (ατμόσφαιρα στο σπίτι, θλίψη, αδιαφορία) & κλίμα που επικρατεί μέσα σε αυτές (Οικονομική ανασφάλεια η οποία οδηγεί στη συνεχή ενασχόληση με την εξασφάλιση βιοπορισμού).
Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης στη συμπεριφορά των παιδιών Οι κοινωνικές ανισότητες δεν γίνονται αντιληπτές ούτε συσχετίζονται με τα ζητήματα που αναφέρονται. Τα παιδιά έτσι αντιμετωπίζονται ως ατομικές ιδιαιτερότητες και οι δυσκολίες αποδίδονται σε απουσία ερεθισμάτων λόγω προβλημάτων στην οικογένεια.
Δράσεις - πρωτοβουλίες Οι δράσεις που οργανώνουν οι εκπαιδευτικοί συνδέονται με την κάλυψη «υλικών» κυρίως αναγκών των παιδιών και των οικογενειών τους Πολύ λίγες δράσεις αφορούν την παροχή διαφορετικού, περισσότερο ποιοτικού και καινοτόμου εκπαιδευτικού έργου στην προοπτική της ενίσχυσης των παιδιών. Δίνεται έμφαση στην ψυχολογική διάσταση : να νιώσουν τα παιδιά καλά, να ξεφύγουν από τις εντάσεις της οικογένειας λόγω κρίσης.
Η κρίση ως πολιτικό & κοινωνικό φαινόμενο Σε λιγότερες συνεντεύξεις οι εκπαιδευτικοί προσέγγισαν την κρίση ως ένα πολιτικοκοινωνικό ζήτημα, το οποίο, καθώς προσεγγίζεται σε αυτές του τις διαστάσεις, προ(σ)καλεί σε διαχείριση της ανισότητας των ευκαιριών. Η κρίση ως ευκαιρία για τη δημιουργία νέων δομών και θεσμών σε μόνιμη βάση το σχολείο και στην κοινωνία Αναπροσαρμογή του προγράμματος: ενδυνάμωση των μαθητών μέσω παράλληλων προγραμμάτων και εκπαιδευτικών δράσεων.
Πρόταση για ηλεκτρονική πλατφόρμα Προοπτική διαμόρφωσης μιας κοινότητας πρακτικής από εκπαιδευτικούς που διαλέγονται & προβληματίζονται (επαγγελματική κοινότητα στοχασμού & διαλόγου: ιδέες προτάσεις χρηστικές πληροφορίες ) Όχι συνταγολόγιο ούτε ρεπερτόριο καλών πρακτικών
Ανάγκες Εκπαιδευτικών εργαλεία αναζήτησης και υποστήριξης Θέλω να μπορώ να βρω υπηρεσίες και οργανισμούς που μπορούν να προσφέρουν τρόφιμα / σχολικά είδη / ρουχισμό / παιχνίδια / ιατροφαρμακευτική υποστήριξη / ψυχολογική υποστήριξη Θέλω να μπορώ να βρω εξωσχολικές δραστηριότητες για τα παιδιά, για δημιουργική μάθηση Θέλω να μπορώ να επικοινωνήσω με συναδέλφους και ειδικούς Θέλω να μπορώ να βρίσκω λύσεις για προβλήματα και συγκρούσεις μεταξύ σχολείου και οικογένειας / μαθητών / γονέων και παιδιών 11
Πλατφόρμας TOCSIN: Στόχοι Εύκολη χρήση, πρόσβαση από φορείς π.χ. εκπαιδευτικούς, ακαδημαϊκούς, φοιτητές Εύκολη πρόσβαση σε πρακτικές και εφαρμόσιμες πληροφορίες Εύκολη ανανέωση και ευελιξία Δράσεις σχολείων, παραδείγματα. Ενεργός ρόλος εκπαιδευτικών μέσα από την ανταλλαγή γνώσεων & εμπειριών Προώθηση πρωτοβουλιών, δράσεων και πρακτικών σχολείων Εστίαση στις κοινωνικές παραμέτρους της κρίσης: κοινωνικές και εκπαιδευτικές ανισότητες 12
Περιεχόμενα Πλατφόρμας TOCSIN Τι μπορώ να κάνω; Εκπαιδευτικές δραστηριότητες και υποστηρικτικό υλικό Εξωσχολικές δραστηριότητες για τα παιδιά Πως μπορώ να το κάνω; Βιβλιογραφία Θέματα νομοθεσίας Εκδηλώσεις επιμόρφωσης Φορείς υποστήριξης Μαρτυρίες εκπαιδευτικών 13
Σχεδιάζοντας την πλατφόρμα TOCSIN Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων: (20+30 συνεντεύξεις, λογισμικό NVivo) εντοπισμός αναγκών Δομή και σχεδιασμός επιφάνειας διεπαφής (user interface) Τεστ σχεδιασμού διεπαφής χρηστών: Tree Testing, Card Sorting 14
Εργαλεία Αναζήτησης Αναζήτηση με Λέξεις - Κλειδιά εγγραφές μαθητών, σχέσεις γονέων-εκπαιδευτικών, σχέσεις γονέωνπαιδιών, σχέσεις παιδιών, επιδόσεις μαθητών, μαθησιακές δυσκολίες, παραμέληση, ασιτία, κακοποίηση, στατιστικά στοιχεία, πρωτοβουλίες σχολείων, υγειονομική περίθαλψη, σχολικός εκφοβισμός, ευάλωτες ομάδες, πρόσφυγες, Ρομά, διαπολιτισμική αγωγή, νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο, εκπαιδευτική βοήθεια, σίτιση, κάρτα αλληλεγγύης, επιδόματα, αντιμετώπιση κρίσης, προνοιακή πολιτική, βίαιη συμπεριφορά προς τα παιδιά, συνθήκες διαβίωσης, κοινωνικοί λειτουργοί, κρατικοί λειτουργοί, μετεγγραφές, διαπολιτισμικό σχολείο, ψυχική υποστήριξη, εκμάθηση ελληνικής γλώσσας, διαπολιτισμικό σχολείο, αλλοδαπά παιδιά, αλλοδαποί γονείς, κονδύλια, ψυχολόγοι, Σχολή Γονέων, μεταφορά παιδιών, τάξεις υποδοχής, ενισχυτική διδασκαλία, επιμόρφωση εκπαιδευτικών Θέματα που προέκυψαν από την ανάλυση των δεδομένων 15
Εργαλεία Αναζήτησης Επισκόπηση ολόκληρου του υλικού σε μορφή πίνακα Αναζήτηση ανάλογα με τις κατηγορίες κάθε υλικού Εκπαιδευτικές δραστηριότητες και υποστηρικτικό υλικό: εκπαιδευτική δραστηριότητα στην τάξη, δράση εντός σχολείου, δράση εκτός σχολείου, δημιουργίες μαθητών, σχέδιο μαθήματος, υποστηρικτικό υλικό Εξωσχολικές δραστηριότητες για τα παιδιά: δημιουργική απασχόληση, παραστάσεις, φεστιβάλ, εργαστήρια, εκπαιδευτικές δραστηριότητες, άλλες εκδηλώσεις ή σύμφωνα με το νομό υλοποίησης (Αττική, Θεσσαλονίκη, Μαγνησία) Βιβλιογραφία: επιστημονικό άρθρο, μελέτη, άρθρο έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, έκθεση/αναφορά Εκδηλώσεις επιμόρφωσης: σεμινάριο, συνέδριο, ομιλία ή σύμφωνα με το νομό υλοποίησης (Αττική, Θεσσαλονίκη, Μαγνησία) Φορείς υποστήριξης: κοινωνικές υπηρεσίες, ψυχολογική υποστήριξη, ιατρική υποστήριξη, νομική υποστήριξη, χορηγίες ή σύμφωνα με το είδος υποστήριξης που παρέχει: συμβουλευτική-ενημέρωση, σχολικά είδη, παιχνίδια, βιβλία, υλικοτεχνικά, ρούχα, τρόφιμα-σίτιση, ιατροφαρμακευτικά, χρηματοδότηση, εκπαιδευτική βοήθεια ή σύμφωνα με το νομό δραστηριοποίησης (Αττική, Θεσσαλονίκη, Μαγνησία) 16
Παράδειγμα Υλικού: Εκπαιδευτικές Δραστηριότητες Εκπαιδευτικές δραστηριότητες και υποστηρικτικό υλικό Σε αυτή την ενότητα μπορείτε να βρείτε παραδείγματα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που έχουν πραγματοποιηθεί σε δημοτικά σχολεία της Ελλάδας και υλικό για την υποστήριξη εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Το υλικό μπορεί να αφορά εκπαιδευτικές δραστηριότητες στην τάξη, δράσεις εντός σχολείου, δράσεις εκτός σχολείου, δημιουργίες μαθητών, σχέδια μαθημάτων, ή άλλο υποστηρικτικό υλικό. 17
Παράδειγμα Υλικού: Εξωσχολικές Δραστηριότητες Εξωσχολικές δραστηριότητες για τα παιδιά Σε αυτή την ενότητα μπορείτε να ενημερωθείτε για διαθέσιμες εξωσχολικές δραστηριότητες για τα παιδιά, όπως εργαστήρια δημιουργικής απασχόλησης, θεατρικές παραστάσεις, φεστιβάλ, κ.α. 18
Παράδειγμα Υλικού: Φορείς Υποστήριξης Φορείς υποστήριξης Σε αυτή την ενότητα μπορείτε να βρείτε στοιχεία για φορείς που μπορούν να παράσχουν υποστήριξη ή υλικό σε σχολεία, σε μαθητές ή στις οικογένειές τους, όπως κοινωνικές υπηρεσίες, τρόφιμα, βιβλία, και υλικοτεχνική υποδομή. 19
Επικοινωνήστε μαζί μας για προτάσεις και σχόλια! http://tocsin.uth.gr/ 20