1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Β ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ 4.5 Αναρχισμός
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 1/13 Αναρχισμός Πολιτικό, κοινωνικό και ιδεολογικό κίνημα το οποίο εδράζεται στη βασική αρχή της κατάργησης του κράτους. 3
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 2/13 Γιατί κατάργηση του κράτους; Το κράτος είναι ο πολιτικός θεσμός που ευθύνεται για την καταπίεση, την ανελευθερία και τον καταναγκασμό των ανθρώπων. 4
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 3/13 Το κράτος υπερέχει της κοινωνίας γιατί έχει τη νόμιμη εξουσία να της ασκεί βία, να την κανοναρχεί και να την ελέγχει. Με συνέπεια να αποτελεί έναν εξουσιαστικό μηχανισμό που παράγει αυταρχισμό, χειραγώγηση και αλλοτρίωση. 5
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 4/13 Πιερ Προυντόν (1809-1865) Μιχαήλ Μπακούνιν (1814-1876) 6
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 5/13 Πιοτρ Κροπότκιν (1842-1921) Ερρίκο Μαλατέστα (1853-1932) 7
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 6/13 Πιερ Προυντόν, Γάλλος πολιτικός Θεωρείται ο ιδρυτής του αναρχισμού. Απορρίπτει την ιδιοκτησία γιατί τη θεωρεί κλοπή. Περί ιδιοκτησίας (Qu'est-ce que la propriété? Recherche sur le principe du droit et du gouvernement), 1840. 8
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 7/13 Πιερ Προυντόν, Γάλλος πολιτικός Το κράτος πρέπει να καταργηθεί και η οικονομία να οργανωθεί σε συνεταιρισμούς που θα χρηματοδοτούνται από μια λαϊκή τράπεζα. Η μετάβαση σε αυτό το είδος οικονομίας θα γίνει ειρηνικά. Ο Μαρξ άσκησε κριτική στις απόψεις του Προυντόν. Θεωρεί πως το κράτος πρέπει να τεθεί υπό τον έλεγχο των εργατών. Αυτή η αλλαγή δεν μπορεί να γίνει ειρηνικά. 9
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 8/13 Μιχαήλ Μπακούνιν Ρώσος θεωρητικός του αναρχισμού. Άμεση κατάργηση του κράτους, άμεση παγκόσμια επανάσταση χωρίς στάδια προετοιμασίας. 10
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 9/13 Μιχαήλ Μπακούνιν «Καταστατικό του παγκόσμιου επαναστατικού συνδέσμου». Ριζική κατάργηση όλων των θρησκευτικών, πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών οργανισμών και δημιουργία παγκόσμιας οργάνωσης που θα βασιζόταν στην ελευθερία της λογικής, της δικαιοσύνης και της εργασίας. «Αν υπάρχει Θεός», δίδασκε, «ο άνθρωπος είναι δούλος του. Ο άνθρωπος όμως μπορεί και πρέπει να είναι ελεύθερος. Άρα, δεν υπάρχει Θεός». 11
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 10/13 Πιοτρ Κροπότκιν, Ρώσος πρίγκιπας, θεωρητικός του αναρχισμού Συστηματοποίησε τον αναρχισμό ως φιλοσοφία και πολιτική θεωρία. Είναι αυτός που διατύπωσε την επιστημονική θεωρία του αναρχισμού. Υπεραπλουστευμένα: «Ο νόμος της εξέλιξης της ανθρωπότητας είναι ο νόμος της προόδου. Το Κράτος είναι εμπόδιο στην εξέλιξη και μέλλει να καταργηθεί». 12
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 11/13 Ερρίκο Μαλατέστα, Ιταλός αναρχικός, φίλος του Μπακούνιν Προσπάθησε να εφαρμόσει τις ιδέες του σε ορισμένες περιοχές της Ιταλίας. Θεωρούσε ότι η βία είναι απαραίτητο συστατικό της επανάστασης. Με την ομάδα του κατέλαβε χωριά, έκαψε σχολεία και κήρυξε έκπτωτο τον βασιλιά Βιτόριο Εμμανουέλε. 13
4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 12/13 Ισπανικός εμφύλιος (1936-1939) Στη Βαρκελώνη οι αναρχικοί κατάφεραν να εφαρμόσουν για μικρό χρονικό διάστημα τις ιδέες τους για την εθελοντική οργάνωση της παραγωγής, της εκπαίδευσης, της διαδικασίας λήψης αποφάσεων με άμεση δημοκρατία. 14
Αναρχισμός 4.5 ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ 13/13 Κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής. Οργάνωση της παραγωγής στη βάση της ελεύθερης συνένωσης των παραγωγών π.χ. συνεταιρισμοί. Εγκαθίδρυση της άμεσης δημοκρατίας, κατάργηση του κράτους και της έμμεσης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. 15