Γενικές εξετάσεις 2002 Χημεία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης Θέμα ο Για τις ερωτήσεις..4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.. Η μάζα του πρωτονίου ( m p ) είναι 836 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του ηλεκτρονίου ( m e ). Αν τα δύο αυτά σωματίδια κινούνται με την ίδια ταχύτητα, ποια είναι η σχέση των αντιστοίχων μηκών κύματος λ p και λ e, σύμφωνα με την κυματική θεωρία της ύλης του de Broglie; α. λ e = 836 λp λp β. λe = 836 γ. λ e = λp δ. 836 λ e = λp.2 Η κατανομή των ηλεκτρονίων του ατόμου του οξυγόνου (Ζ=8) στη θεμελιώδη κατάσταση παριστάνεται με τον συμβολισμό: s 2s 2p α. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) β. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) γ. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) δ. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ).3 Ποιο από τα παρακάτω διαλύματα οξέων που έχουν την ίδια συγκέντρωση και βρίσκονται σε θερμοκρασία 25 ο C έχει τη μικρότερη τιμή ph; Δίνονται οι αντίστοιχες σταθερές ιοντισμού των οξέων. α. HCOOH με 4 K a = 2 0 β. CH 3 COOH με 5 K a = 2 0
2 γ. C! CH2COOH με 3 Ka =,5 0 δ. C! 2 CHCOOH με 2 Ka = 5 0.4 Ποιος από τους παρακάτω υδρογονάνθρακες αντιδρά με αμμωνιακό διάλυμα CuC! δίνοντας κεραμέρυθρο ίζημα; α. CH 3 CH = CH2 β. CH3 C C CH3 γ. CH 2 = CH CH = CH2 δ. CH 3 C CH.5 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη «Σωστό» ή «Λάθος» δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση. α. Στα πολυηλεκτρονικά άτομα οι ενεργειακές στάθμες των υποστιβάδων της ίδιας στιβάδας ταυτίζονται. β. Ο δευτερεύων ή αζιμουθιακός κβαντικός αριθμός καθορίζει τον προσανατολισμό του ηλεκτρονιακού νέφους. γ. Η ενέργεια πρώτου ιοντισμού του Na είναι μεγαλύτερη από την ενέργεια πρώτου ιοντισμού του 9 K. δ. Στη θερμοκρασία 37 ο C, τα ουδέτερα υδατικά διαλύματα έχουν ph μικρότερο του 7. ε. Οι φαινόλες είναι ισχυρότερα οξέα από τις αλκοόλες.. α.2 β.3 δ.4 δ.5 α. Λ β. Λ γ. Σ δ. Σ ε. Σ Θέμα 2 ο 4 3 2 2. Δίνεται η οργανική ένωση CH2 = CH C CH της οποίας τα άτομα άνθρακα αριθμούνται από έως 4, όπως φαίνεται παραπάνω. α. Πόσοι δεσμοί σ (σίγμα) και πόσοι δεσμοί π (πι) υπάρχουν στην ένωση; β. Μεταξύ ποιων ατόμων σχηματίζονται οι π δεσμοί; Μονάδες 3 Μονάδες 4 γ. Να αναφέρετε τι είδος υβριδικά τροχιακά έχει κάθε άτομο άνθρακα της ένωσης. Μονάδες 6
3 2.2 Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας σωστά συμπληρωμένες (προϊόντα και συντελεστές) τις χημικές εξισώσεις: α. CH3 CH = CH2 + HC! κύριο προϊόν CH3 αλκοόλη, Θ β. CH3 CH2 CH CH CH3 + NaOH κύριο προϊόν I γ. HCOOH + CH3 CH2OH H + πολυμερισμός,4 δ. ν CH2 = CH CH = CH 2 Μονάδες 2 2. α. 7σ 3π β.,2 3,4 (2π) (π) γ. sp 2 sp 3 2 sp 4 2 sp 2.2 α. CH3 CH = CH2 + HC! CH3 CH CH3 C! β. CH 3 CH2 CH CH αλκ CH3 + NαΟΗ I CH3 CH3 CH2 CH = C CH3 + NαΙ + H2O CH3 γ. HCOOH + CH CH OH 3 2 HCOOCH2CH3 + H2O ν CH 2 = CHCH = CH CH CH = CH CH δ. 2 ( 2 2 ) ν Θέμα 3 ο Δίνονται οι παρακάτω μετατροπές στις οποίες οι ενώσεις Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Θ και Λ είναι τα κύρια οργανικά προϊόντα. Δίνεται ότι η ένωση Δ είναι το οργανικό οξύ CH3 CH2COOH.
4 A Ε Mg απόλυτος αιθέρας +KCN B +HCHO +H 2 O Γ -Mg(OH)Cl CH 3 CH 2 CH 2 OH H 2 SO 4 θ Θ -H 2 O K 2 Cr 2 O 7 /H + +2Η 2 +Βr 2 /CCl 4 Ζ Λ 3. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α, Β, Γ, Ε, Ζ, Θ και Λ. Μονάδες 6 3.2 Να γράψετε την αντίδραση της πλήρους οξείδωσης της αλκοόλης CH3 CH2CH2OH στο οξύ Δ, με διάλυμα διχρωμικού καλίου οξινισμένου με θεικό οξύ ( K 2Cr2O7 / H2SO4 ) 3.3 Πόσα ml διαλύματος K 2Cr2O7 0, Μ απαιτούνται για την πλήρη οξείδωση 0,06 mol της αλκοόλης; Μονάδες 4 Όλες οι παραπάνω αντιδράσεις θεωρούνται ποσοτικές και μονόδρομες. 3. Α. CH3 CH2C! Β. CH3 CH2MgC! Γ. CH3 CH2CH2OMgC! Δ. CH3 CH2COOH Ε. CH3 CH2CN Ζ. CH 3CH2CH2NH2 Θ. CH 3 CH = CH2 Λ. CH3 CH CH2 Br Br 3.2 3 CH CH CH OH 2K Cr O + 8H 3 2 2 + 2 2 7 2SO4 3CH3 CH2COOH + 2K 2SO4 + 2Cr2(SO4 ) 3 + H2O
5 3.3 3 mol αλκ. 2 mol K 2Cr2O7 0,06 ;=0,04 mol ; n 0,04 V = = = 0,4L = 400mL C 0, Θέμα 4 ο Σε δύο διαφορετικά δοχεία περιέχονται τα παρακάτω υδατικά διαλύματα σε θερμοκρασία 25 o C: Δ : HCl Δ 2 : HCOONa M M 4. Να υπολογίσετε το ph των παραπάνω διαλυμάτων. Μονάδες 8 4.2 50 ml του διαλύματος Δ αραιώνονται με προσθήκη νερού, σε σταθερή θερμοκρασία 25 ο C, έως τελικού όγκου 200 ml (διάλυμα Δ 3 ). 00 ml του διαλύματος Δ 2 αραιώνονται με προσθήκη νερού, σε σταθερή θερμοκρασία 25 ο C, έως τελικού όγκου 800 ml (διάλυμα Δ 4 ). Τα διαλύματα Δ 3 και Δ 4 αναμιγνύονται σχηματίζοντας το διάλυμα Δ 5. α. Ποιο είναι το ph του διαλύματος Δ 5 ; Μονάδες 8 β. 0,5 mol HCl διαλύονται στο διάλυμα Δ 5 χωρίς μεταβολή του όγκου του διαλύματος, σε θερμοκρασία 25 ο C, σχηματίζοντας διάλυμα Δ 6. Ποιο είναι το ph του διαλύματος Δ 6 ; Μονάδες 9 4 4 Δίνονται: K w = 0, K ahcooh = 0, σε θερμοκρασία 25 ο C. Να ληφθούν υπόψη οι γνωστές προσεγγίσεις που επιτρέπονται από τα δεδομένα του προβλήματος. 4. HC! + H2O + H3O + C! M M M ph = log = 0 HCOONα HCOO + + Nα
6 HCOO + H2O HCOOH + OH Kb 4 0 0 ( HCOO ) = = 0 4 0 2 0 5 0 = = 0 M poh = 5 ph = 9 4.2 α. nhc! = C V = = mol nhcoon α = C V = 0, = 0,mol V ολ = 000 ml = L αρχ α π τελ HC! + HCOONα HCOOH + NαC! 0, Προκύπτει Ρ.Δ. CHCOON α = = Μ CHCOO Η = = Μ ph = 4 + log = 4 β. nhcooh = 0, 05 nhcoon α = nhc! = 0,5 αρχ α π τελ HCOONα + HC! HCOOH + NαC! 0,5 0, 0, 0, C HC! = = 0, M HC! + H2O + H3O + C! 0, M 0, M 0, M ph =