Ασία / Ειρηνικός Η Ασία είναι η μεγαλύτερη και πιο πυκνοκατοικημένη ήπειρος ενώ ο Ειρηνικός έχει τεράστια γεωστρατηγική σημασία για την ΕΕ, παρά τις σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια, όπως η σύγκρουση στο Κασμίρ, το Αφγανιστάν, η Βόρεια Κορέα με την πυρηνική πρόκληση που, και η επίμαχη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Στην περιοχή αυτή βρίσκονται τέσσερις στρατηγικοί εταίροι της ΕΕ (Κίνα, Ινδία, Ιαπωνία και Δημοκρατία της Κορέας), ορισμένες από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο, κάποιες αναδυόμενες υπερδυνάμεις και τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού που ζει σε συνθήκες φτώχειας. Νομική βάση Τίτλος V (εξωτερική δράση της ΕΕ) της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΛΕΕ). Τίτλοι I έως III και V (κοινή εμπορική πολιτική, αναπτυξιακή συνεργασία και ανθρωπιστική βοήθεια, διεθνείς συμφωνίες) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Πολιτικές σε εξέλιξη Η ΕΕ πρέπει να προσαρμόζει συνεχώς τις πολιτικές της στην ταχύτητα των πολιτικών και οικονομικών αλλαγών που συντελούνται στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Η συνεργασία για την ανάπτυξη παραμένει μια σημαντική παράμετρος της σχέσης. Νότια Ασία Η ΕΕ ενθαρρύνει την περιφερειακή ολοκλήρωση και στηρίζει την Ένωση της Νότιας Ασίας για την Περιφερειακή Συνεργασία (SAARC), η οποία περιλαμβάνει τα εξής οκτώ μέλη: Αφγανιστάν, Μπαγκλαντές, Μπουτάν, Ινδία, Μαλδίβες, Νεπάλ, Πακιστάν και Σρι Λάνκα. Οι χώρες με καθεστώς παρατηρητή είναι η Κίνα, η ΕΕ, το Ιράν, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, ο Μαυρίκιος, η Βιρμανία / Μυανμάρ και οι ΗΠΑ. Η ΕΕ είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της SAARC, με μερίδιο 15,2% επί των συνολικών παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών της SAARC, και η κύρια εξαγωγική αγορά με μερίδιο 22%. Η αναπτυξιακή συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Νότιας Ασίας περιλαμβάνει χρηματοδοτική και τεχνική βοήθεια, καθώς και οικονομική συνεργασία. Στις προτεραιότητες συγκαταλέγονται η περιφερειακή σταθερότητα, η μείωση της φτώχειας, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η βιώσιμη ανάπτυξη και τα δικαιώματα των εργαζομένων. Η συνεργασία μεταξύ ΕΕ και SAARC επιδιώκει κυρίως την προώθηση της εναρμόνισης των προτύπων, τη διευκόλυνση του εμπορίου και την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τα οφέλη της περιφερειακής συνεργασίας. Α. Ινδία Από το 1994 και έπειτα, οι σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Ινδίας διέπονται από συμφωνία συνεργασίας που καλύπτει ζητήματα πολιτικού, εμπορικού και οικονομικού χαρακτήρα. Το 2004, η σχέση ΕΕ-Ινδίας αναβαθμίστηκε σε στρατηγική εταιρική σχέση. Κατά τη διάρκεια των Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2017 1
τελευταίων πέντε ετών, οι διμερείς εμπορικές συναλλαγές διπλασιάστηκαν και οι επενδύσεις δεκαπλασιάστηκαν. H ΕΕ είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Ινδίας, με μερίδιο 13,5% επί των συνολικών παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών της το 2015. Το 2016, οι δύο πλευρές ξεκίνησαν εκ νέου τις συζητήσεις, με στόχο να εξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για την ευρεία συμφωνία εμπορίου και επενδύσεων ΕΕ-Ινδίας (BTIA), οι οποίες ξεκίνησαν το 2007. Εντούτοις, ορισμένα προβλήματα καίριας σημασίας εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα. Ωστόσο, παρά την αξιοσημείωτη οικονομική ανάπτυξη που έχει σημειώσει η Ινδία, σχεδόν το 30% του πληθυσμού της χώρας ζει σε συνθήκες φτώχειας. Το ΕΚ έχει εκδώσει ψηφίσματα για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως όσον αφορά τη βία εις βάρος των γυναικών και των παιδιών και την παιδική εργασία. Β. Σρι Λάνκα Το τέλος του 26ετούς πολέμου μεταξύ της κυβέρνησης και των Ταμίλ ευνόησε την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη. Η αναπάντεχη νίκη του Maithripala Sirisena στις προεδρικές εκλογές του Ιανουαρίου 2015 τερμάτισε την δεκαετή εξουσία του Προέδρου Rajapaksa και ενίσχυσε τη συνεργασία με την ΕΕ. Η ΕΕ ανέστειλε προσωρινά στις 15 Φεβρουαρίου 2010 τις εμπορικές προτιμήσεις ΣΓΠ + που είχαν χορηγηθεί στην Σρι Λάνκα, λόγω των σοβαρών ανεπαρκειών της προηγούμενης κυβέρνησης όσον αφορά την εφαρμογή των συμβάσεων του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η απόφαση της Επιτροπής σχετικά με το αν πρέπει ή όχι να χορηγηθούν προτιμήσεις ΣΓΠ + στη Σρι Λάνκα θα υιοθετηθεί εάν ούτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ούτε το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκφράσουν αντίρρηση. Το 2015 και το 2016, η Σρι Λάνκα σημείωσε πρόοδο όσον αφορά τη μεταρρύθμιση του συστήματος διακυβέρνησης της αλιείας της και ανταποκρίθηκε στις διεθνείς υποχρεώσεις της με ένα νομικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της παράνομης, λαθραίας και άναρχης αλιείας (ΠΛΑ). Γ. Πακιστάν Η πρώτη γενική συμφωνία ΕΕ-Πακιστάν υπεγράφη το 1976. Αυτή τη στιγμή, η σχέση των δύο χωρών βασίζεται στη συμφωνία συνεργασίας του 2004. Το πενταετές σχέδιο για τη συνεργασία ΕΕ-Πακιστάν του 2012 παρέχει ένα πλαίσιο για την ανάπτυξη και την αναβάθμιση των διμερών πολιτικών σχέσεων σε σχέση με έξι στρατηγικής σημασίας τομείς: πολιτική συνεργασία, ασφάλεια, διακυβέρνηση, ανθρώπινα δικαιώματα, μετανάστευση, εμπόριο και ενέργεια. Η τρίτη σύνοδος του Στρατηγικού Διαλόγου ΕΕ-Πακιστάν πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 4 Οκτωβρίου 2016 και στο πλαίσιό της τα μέρη συμφώνησαν να εργαστούν για την αντικατάσταση του πενταετούς σχεδίου συνεργασίας του 2012 με σχέδιο στρατηγικής συνεργασίας ΕΕ-Πακιστάν. Στόχος είναι η περαιτέρω διεύρυνση και εμβάθυνση της συνεργασίας, ιδίως όσον αφορά θέματα που σχετίζονται με το εμπόριο, την οικονομία και την ενέργεια, στο πλαίσιο του νέου σχεδίου συνεργασίας που προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα του 2017. Η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στον διάλογο με το Πακιστάν, ανάλογα με την πρόοδο που σημειώνεται σε τομείς όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και η χρηστή διακυβέρνηση. Το Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει ψηφίσματα για την επίθεση στη Λαχώρη (2016), τη σφαγή σε σχολείο του Πεσαβάρ (2015), για τους νόμους κατά της βλασφημίας (2014) και για πολλές άλλες περιπτώσεις. Η ΕΕ αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Πακιστάν, με συναλλαγές συνολικής αξίας 10,4 εκατομμυρίων ευρώ το 2015. Το πλεόνασμα του Πακιστάν στο εμπορικό ισοζύγιο με την ΕΕ ανέρχεται στα 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Λόγω των εμπορικών ευκαιριών που εξασφαλίζει το σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) της ΕΕ, άνω του 75% των εξαγωγών του Πακιστάν εισέρχονται στην ΕΕ με προτιμησιακούς δασμούς. Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2017 2
Δ. Αφγανιστάν Τον Σεπτέμβριο του 2014 το Αφγανιστάν ολοκλήρωσε την πρώτη δημοκρατική μεταβίβαση εξουσίας με την ορκωμοσία του Άσραφ Γκάνι ως Προέδρου. Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών προκάλεσε σοβαρή θεσμική κρίση και ο πολιτικός αντίπαλος του Προέδρου Αμπντουλάχ ανακηρύχθηκε «διευθύνων σύμβουλος της κυβέρνησης». Μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις καθυστέρησαν τον σχηματισμό πλήρους κυβέρνησης. Η Διεθνής Δύναμη για την Προαγωγή της Ασφάλειας (ISAF) αποσύρθηκε τον Δεκέμβριο του 2014, αλλά στη χώρα παραμένουν 13 000 στρατιώτες των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Οι Ταλιμπάν, και πιο πρόσφατα το Ισλαμικό Κράτος, αποτελούν σοβαρή απειλή κατά της ασφαλείας. Το Αφγανιστάν δεν έχει απαλλαγεί από τον κίνδυνο να μετατραπεί σε «διαλυμένο κράτος» (failed state). H εντατικότερη περιφερειακή συνεργασία μπορεί να αποτελέσει κινητήρια δύναμη εθνικής και περιφερειακής σταθερότητας. Μετά την πτώση του καθεστώτος των Ταλιμπάν το 2001, η ΕΕ ίδρυσε αντιπροσωπεία στην Καμπούλ. O πρέσβης της ΕΕ εκτελεί επίσης καθήκοντα Ειδικού Εντεταλμένου της ΕΕ. Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου για το Αφγανιστάν της 18ης Ιουλίου 2016, το Συμβούλιο ενέκρινε παρακολούθηση της έκθεσης σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για το Αφγανιστάν για την περίοδο 2014-2016. Το Συμβούλιο θεώρησε ότι η νέα στρατηγική για την περίοδο 2017-2020 θα πρέπει να ανταποκρίνεται στο εθνικό ειρηνευτικό και αναπτυξιακό πλαίσιο του Αφγανιστάν, καθώς και στα σχετικά εθνικά προγράμματα προτεραιότητας της χώρα, τα οποία εγκρίθηκαν στη Διάσκεψη των Βρυξελλών για το Αφγανιστάν (BCA) με τίτλο «Εταιρική σχέση για την ευημερία και την ειρήνη» στις 4 και 5 Οκτωβρίου 2016. Ο δεύτερος τοπικός διάλογος Αφγανιστάν-ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα που πραγματοποιήθηκε στην Καμπούλ την 1η Ιουνίου 2016 υπογράμμισε τη διαρκή δέσμευση της κυβέρνησης του Αφγανιστάν για τη βελτίωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο τρέχων προϋπολογισμός της ΕΕ προβλέπει κονδύλια ύψους 1,4 δισεκατομμυρίου ευρώ για το Αφγανιστάν για την περίοδο 2014-2020, με έμφαση στη γεωργία, στην ανάπτυξη της υπαίθρου, στην υγεία, στο κράτος δικαίου, στην αστυνόμευση, στον εκδημοκρατισμό και στην λογοδοσία. Το 20% περίπου των κονδυλίων θα χρησιμοποιηθεί ως κίνητρο για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Με το ψήφισμά του τον Ιούνιο του 2013, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε να συναφθεί το συντομότερο δυνατό συμφωνία συνεργασίας για εταιρική σχέση και ανάπτυξη μεταξύ ΕΕ και Αφγανιστάν. Τον Νοέμβριο του 2015, το Κοινοβούλιο εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για τα αυξανόμενα κρούσματα εξεγέρσεων και για τη δράση των Ταλιμπάν εναντίον μειονοτήτων, όπως των Σιιτών-Χαζάρων. Οι Αφγανοί αποτέλεσαν το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα προσφύγων που έφθασαν στην ΕΕ με το προσφυγικό ρεύμα της περιόδου 2015/2016. Η ΕΕ αποτελεί τον τέταρτο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Αφγανιστάν, με συναλλαγές συνολικής αξίας 373 εκατομμυρίων ευρώ το 2015, μετά το Πακιστάν, την Ινδία και τις ΗΠΑ. Ανατολική Ασία Α. Κίνα Οι σχέσεις της ΕΕ με την Κίνα οι οποίες είχαν ανασταλεί έπειτα από τη σφαγή στην πλατεία Τιεν Αν Μεν το 1989 αποκαταστάθηκαν το 1994 με ένα νέο πλαίσιο πολιτικού διαλόγου. Ωστόσο, το εμπάργκο όπλων της ΕΕ για την Κίνα, ύστερα από τα γεγονότα του 1989, παραμένει σε ισχύ. H αυξανόμενη οικονομική αλληλεξάρτηση μεταξύ των δύο εταίρων αποτυπώνεται στο στρατηγικό θεματολόγιο συνεργασίας ΕΕ-Κίνας για το 2020. Προκειμένου να αναπτυχθεί η στρατηγική εταιρική σχέση, η 18η σύνοδος κορυφής ΕΕ-Κίνας πραγματοποιήθηκε στις 12-13 Ιουλίου 2016 στο Πεκίνο. Διεξάγεται σε ετήσια βάση ειδικός διάλογος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο οποίος ωστόσο δεν έχει καταφέρει να αποφέρει Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2017 3
ορατά αποτελέσματα. Η Κίνα είναι πλήρως αντίθετη σε οποιαδήποτε εξωτερική «παρέμβαση» στις εσωτερικές της υποθέσεις όσον αφορά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το ΕK έχει επιστήσει την προσοχή στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται στην Κίνα, συμπεριλαμβανομένων των αυθαίρετων κρατήσεων, των στρατοπέδων εργασίας, της θανατικής ποινής, της ελευθερίας της έκφρασης, των αναγκαστικών εκτρώσεων και των κατασταλτικών πολιτικών στο Θιβέτ και το Xinjiang. Επίσης, το ΕK έχει υποστηρίξει τις εκκλήσεις κινέζων πολιτών για αποτελεσματικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις [1]. Η κοινή ανακοίνωση με τίτλο «Στοιχεία για μια νέα στρατηγική της ΕΕ για την Κίνα» εγκρίθηκε από την Ύπατη Εκπρόσωπο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 22 Ιουνίου 2016. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ επιδιώκει στρατηγική συνεργασία με την Κίνα σε τρεις βασικούς τομείς: (1) θεματολόγιο για ευημερία και μεταρρύθμιση (2) εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας (3) παγκόσμια διακυβέρνηση και πολυμερές πλαίσιο. Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Κίνας, ενώ η Κίνα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το εμπόριο αγαθών μεταξύ της ΕΕ και της Κίνας αποτιμάται σε περισσότερα από 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ την ημέρα, ενώ οι εξαγωγές της ΕΕ ανήλθαν σε 170 δις ευρώ και οι εισαγωγές σε 350 δισεκατομμύρια ευρώ το 2015. H ΕΕ προβληματίζεται για τα προστατευτικά μέτρα, τους περιορισμούς στις εξαγωγές και το πρόβλημα της πλεονάζουσας ικανότητας ορισμένων βιομηχανικών τομέων στην Κίνα, καθώς και για την έλλειψη αμοιβαιότητας και πρόσβασης στην αγορά στις εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις. Το Πεκίνο ανησυχεί για τη στάση της ΕΕ όσον αφορά τη χορήγηση καθεστώτος οικονομίας της αγοράς στην Κίνα, θέμα για το οποίο το ΕΚ εξέδωσε ψήφισμα στις 12 Μαΐου 2016. Η Κίνα και η ΕΕ ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για ολοκληρωμένη διμερή επενδυτική συμφωνία (BIA) τον Νοέμβριο του 2013. Ο 12ος γύρος των διαπραγματεύσεων πραγματοποιήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2016 και ο 13ος γύρος προγραμματίστηκε μετ' επιφυλάξεως για τον Δεκέμβριο 2016. Η αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας διεξάγει συνόδους εργασίας με τους ομολόγους της από την Κινεζική Λαϊκή Εθνοσυνέλευση δύο φορές ετησίως. Η 39η διακοινοβουλευτική συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο και στο Chengdu τον Μάιο του 2016. Η 40ή διακοινοβουλευτική συνεδρίαση η οποία είχε προγραμματιστεί να λάβει χώρα τον Σεπτέμβριο του 2016 ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή από τους Κινέζους εξαιτίας πρόσκλησης που απηύθυνε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στον Δαλάι Λάμα. Τον Ιούλιο του 2016, το Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο της Χάγης όρισε με μη δεσμευτική απόφαση, ότι η Κίνα δεν έχει ιστορικά δικαιώματα σε πολλές από τις επίμαχες περιοχές της Νότιας Θάλασσας της Κίνας. H Κίνα κατήγγειλε την απόφαση αυτή και την αγνόησε. H κατάσταση αυτή αφορά επίσης το Ταϊβάν, τις Φιλιππίνες, το Βιετνάμ, τη Μαλαισία, το Μπρουνέι και την Ινδονησία και προκύπτουν εντάσεις, στις οποίες εμπλέκονται οι ΗΠΑ, η Ρωσία και άλλες χώρες που διεκδικούν δωρεάν και ασφαλείς θαλάσσιους εμπορικούς δρόμους. Β. Ταϊβάν Η ΕΕ εμμένει στην πολιτική της «μίας Κίνας» και δεν αναγνωρίζει την Ταϊβάν ως κυρίαρχο κράτος. Η ένταξη της Ταϊβάν στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 14 Οκτωβρίου του 2015 με τίτλο «Εμπόριο για όλους» αποτελεί σημαντική εξέλιξη, καθώς αναφέρει ότι η ΕΕ θα διερευνήσει την έναρξη διαπραγματεύσεων για τις επενδύσεις με [το Χονγκ Κονγκ και] την Ταϊβάν. Μια διμερής επενδυτική συμφωνία (BIA) με την Ταϊβάν θα προχωρούσε πέρα από την προστασία των επενδύσεων, δεδομένου ότι θα συνεπαγόταν την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης όσον αφορά τόσο την πρόσβαση στην αγορά όσο και τους κανόνες που βελτιώνουν το συνολικό κανονιστικό πλαίσιο. Η ΕΕ έχει αναπτύξει καλά δομημένο [1]ΕΕ C 36 της 29.1.2016, σ. 126. Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2017 4
διάλογο για τα οικονομικά και εμπορικά ζητήματα με την Ταϊβάν σε διάφορους τομείς, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα καλλυντικά και οι ιατρικές συσκευές. Η ΕΕ είναι η τέταρτη μεγαλύτερη αγορά της Ταϊβάν και το εμπόριο αγαθών μεταξύ ΕΕ και Ταϊβάν αυξήθηκε κατά 9,4% το 2015 φθάνοντας σε νέο ρεκόρ 44 δισεκατομμυρίων ευρώ. Με απόθεμα ξένων άμεσων επενδύσεων ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ, η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στην Ταϊβάν. Το ΕΚ έχει υποστηρίξει πιθανές διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία για οικονομική συνεργασία μεταξύ της Ταϊβάν και της ΕΕ και έχει ενθαρρύνει τη σύσφιξη της διμερούς συνεργασίας όσον αφορά το εμπόριο, την έρευνα, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και την προστασία [2].του περιβάλλοντος. Γ. Ιαπωνία Οι σχέσεις ΕΕ και Ιαπωνίας βασίζονται σε κοινές αξίες: τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Και οι δύο πλευρές αναπτύσσουν εμπορικούς και επενδυτικούς δεσμούς. Ιαπωνία υπήρξε στρατηγικός εταίρος της ΕΕ από το 2003. H χώρα αντιμετωπίζει σημαντικές οικονομικές προκλήσεις, γήρανση του πληθυσμού, συγκεκριμένες δυσκολίες στις σχέσεις με την Κίνα και τη Ρωσία και διαφορές σχετικά με τον έλεγχο και την ασφάλεια στην ανοικτή θάλασσα. Η ΕΕ και η Ιαπωνία αυτή την περίοδο συνεργάζονται για μια συμφωνία πλαίσιο η οποία θα καλύπτει όχι μόνο τον πολιτικό διάλογο και τη συνεργασία σε θέματα πολιτικής, αλλά και τη συνεργασία για περιφερειακές και παγκόσμιες προκλήσεις, καθώς και μία συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ) για την τόνωση του εμπορίου και της οικονομικής ανάπτυξης και των δύο μερών. Παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις για τη ΣΕΣ, πραγματοποιείται διαπραγμάτευση με αντικείμενο συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ ΕΕ και Ιαπωνίας. Οι διαπραγματεύσεις για την ΣΕΣ ΕΕ-Ιαπωνίας άρχισαν επίσημα στις 25 Μαρτίου 2013 και ο 17ος γύρος των διαπραγματεύσεων έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες τον Σεπτέμβριο του 2016. Oι διαπραγματεύσεις αυτές θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν ταχέως, όπως δήλωσαν οι ηγέτες της Ιαπωνίας και της ΕΕ στο περιθώριο της διάσκεψης κορυφής της G7 στην Ise-Shima τον Μάιο του 2016. Το ΕΚ στηρίζει την ύπαρξη στενών σχέσεων με την Ιαπωνία και έχει εγκρίνει τη δρομολόγηση μιας ΣΕΣ. Ωστόσο το ΕΚ εμμένει επίσης στην πλήρωση των προϋποθέσεων που διασφαλίζουν ότι οι δύο εταίροι θα ωφελούνται εξίσου από τη συμφωνία και ότι οι διαπραγματεύσεις θα διακοπούν, αν η Ιαπωνία δεν εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της για μείωση των τεχνικών φραγμών στον τομέα του εμπορίου. Η Ιαπωνία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ στην Ασία (μετά την Κίνα), δεδομένου ότι το συνολικό εμπόριο μεταξύ των δύο εταίρων ανέρχεται σε 117 δισεκατομμύρια ευρώ και ότι το εμπόριο με την ΕΕ αντιπροσωπεύει το 11% του συνόλου των παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών της Ιαπωνίας. Αμφότερα τα δύο μέρη αναμένουν την ενίσχυση των εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων. Δ. Νότια Κορέα H Νότια Κορέα είναι στρατηγικός εταίρος της ΕΕ από το 2010. Η χώρα έχει ενισχύσει τις δημοκρατικές αξίες της και διαθέτει καλά ανεπτυγμένη κοινωνία των πολιτών. Η ταχεία ανάπτυξη της οικονομίας της αγοράς στην χώρα έχει ενθαρρύνει τη δημιουργία στενών πολιτικών και οικονομικών δεσμών με την ΕΕ. Η συμφωνία-πλαίσιο ΕΕ-Νότιας Κορέας παρέχει τη βάση για ενισχυμένη συνεργασία σε βασικά πολιτικά και παγκόσμια ζητήματα, ενώ συνδέεται νομικά με τη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ) ΕΕ-Νότιας Κορέας. O Ιούλιος του 2016 σηματοδοτεί την πέμπτη επέτειο της ΣΕΣ ΕΕ-Νότιας Κορέας, στο πλαίσιο της οποίας ελευθερώνονται πλήρως οι εξαγωγές αγαθών, με εξαίρεση έναν περιορισμένο αριθμό γεωργικών προϊόντων. Το διμερές εμπόριο έχει αυξηθεί σημαντικά και στις δύο πλευρές και [2]Ψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου 2013 σχετικά με την ετήσια έκθεση του Συμβουλίου προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας, ΕΕ C 353 E της 3.12.2013, σ. 77, http:// www.europarl.europa.eu/sides/getdoc.do?type=ta&language=el&reference=p7-ta-2012-334 Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2017 5
έχει φτάσει επίπεδο ρεκόρ, ξεπερνώντας τα 90 δισεκατομμύρια ευρώ το 2015. Η ΕΕ, ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Νότιας Κορέας, αντιπροσωπεύει το 11% των συνολικών παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών της Νότιας Κορέας. Οι σχέσεις με τη Δημοκρατία της Κορέας περιλαμβάνουν επίσης αυξανόμενο επίπεδο οικονομικής και εμπορικής ολοκλήρωσης. Η ΕΕ και η Δημοκρατία της Κορέας έχουν κοινό στόχο την αποπυρηνικοποίηση της Κορεατικής χερσονήσου και τη διασφάλιση της σταθερότητας σε όλη τη βορειοανατολική Ασία. Ε. Βόρεια Κορέα Η ΕΕ δεν εκπροσωπείται διπλωματικά στη Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας (ΛΔΚ) και οι διμερείς σχέσεις είναι περιορισμένες, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν διμερείς πολιτικές ή εμπορικές συνθήκες. Επιπλέον, εκτός από την ανθρωπιστική βοήθεια, η αναπτυξιακή συνεργασία με την ΕΕ επηρεάζεται από πολιτικούς παράγοντες, τις κυρώσεις του ΟΗΕ και άλλους περιορισμούς. Το ΕΚ έχει εγκρίνει διάφορα ψηφίσματα που καταδικάζουν την Πιονγιάνγκ για το πυρηνικό και πυραυλικό της πρόγραμμα και έχει εκφράσει έντονη ανησυχία για την επιδείνωση της κατάστασης στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα. Στις 19 Μαΐου 2016, η ΕΕ πρόσθεσε 18 άτομα και μία οντότητα στον κατάλογο προσώπων και οντοτήτων που υπόκεινται στα περιοριστικά μέτρα της ΕΕ κατά της ΛΔΚ. Η ΕΕ επέβαλε επίσης νέες κυρώσεις στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, το εμπόριο και τις μεταφορές της ΛΔΚ, σύμφωνα με το ψήφισμα 2270 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών της 2ας Μαρτίου 2016. Επιπλέον, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθέτησε ομόφωνα το ψήφισμα 2321 της 1ης Δεκεμβρίου 2016, με το οποίο καταδικάζεται η πέμπτη πυρηνική δοκιμή της ΛΔK στις 9 Σεπτεμβρίου 2016 και επιβάλλονται νέα περιοριστικά μέτρα. Όσον αφορά το εμπόριο αγαθών, η ΕΕ είναι ο 11ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Βόρειας Κορέας, με συνολικές εμπορικές συναλλαγές αξίας 30 εκατομμυρίων ευρώ. Νοτιοανατολική Ασία Α. Ένωση Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) Η ASEAN, που ιδρύθηκε το 1967, έχει έκτοτε εξελιχθεί σε έναν οργανισμό με σημαντική οικονομική και πολιτική ισχύ σε περιφερειακό επίπεδο. Η ASEAN, η οποία πλέον περιλαμβάνει 10 χώρες (τα ιδρυτικά μέλη Ινδονησία, Μαλαισία, Φιλιππίνες, Σιγκαπούρη και Ταϊλάνδη καθώς και το Μπρουνέι Νταρουσαλάμ, το Βιετνάμ, το Λάος, την Καμπότζη και τη Βιρμανία/ Μιανμάρ), αποτελεί διεθνή νομική οντότητα από την έναρξη ισχύος του Χάρτη της ASEAN την 1η Ιανουαρίου 2009. Ακολουθεί αυστηρή πολιτική μη παρέμβασης στα εσωτερικά ζητήματα των μελών της. Τα κράτη μέλη της ΕΕ και της ASEAN επιδιώκουν την επίτευξη Συμφωνιών Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας (ΣΕΣΣ). Οι ΣΕΣ με την Ινδονησία τέθηκαν σε ισχύ το 2014 και οι διαπραγματεύσεις με τις Φιλιππίνες, τη Σιγκαπούρη, την Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ έχουν ολοκληρωθεί. Η ΣΕΣΣ με την Ταϊλάνδη δεν πρόκειται να κυρωθεί εάν δεν έρθει δημοκρατική κυβέρνηση στην εξουσία. Οι διαπραγματεύσεις με τη Μαλαισία και το Μπρουνέι συνεχίζονται. Η ΕΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εταίρος της ASEAN, με μερίδιο 13% των συνολικών παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών της ASEAN. Η ASEAN είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εταίρος της ΕΕ εκτός Ευρώπης (μετά τις ΗΠΑ και την Κίνα). Οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη ΣΕΣ ΕΕ-ASEAN σε διαπεριφερειακή βάση εξακολουθούν να αποτελούν τον τελικό στόχο της ΕΕ. Η ΕΕ έχει επιδιώξει εμπορικές διαπραγματεύσεις με μεμονωμένα μέλη της ASEAN. Το 2014 ολοκληρώθηκε ΣΕΣ με τη Σιγκαπούρη, η οποία έχει διαβιβαστεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για γνωμοδότηση σχετικά με τις αρμοδιότητες της ΕΕ. Οι διαπραγματεύσεις με τις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία και την Ινδονησία (μετά την εντολή της 18ης Ιουλίου 2016) βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ οι διαπραγματεύσεις με το Βιετνάμ ολοκληρώθηκαν το 2015. Οι διαπραγματεύσεις με την Ταϊλάνδη είχαν ξεκινήσει το 2013, Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2017 6
αλλά διακόπηκαν μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του Μαΐου του 2014. Το ΕΚ έχει την ιδιότητα του παρατηρητή στη Διακοινοβουλευτική Συνέλευση της Ένωσης των Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (AIPA). Ευρωασιατική Συνάντηση (ASEM) H ASEM εορτάζει την 20ή επέτειο από την ίδρυσή της Η 11η σύνοδος κορυφής της Ευρωασιατικής Συνάντησης (ASEM11) πραγματοποιήθηκε μεταξύ 15 και 16 Ιουλίου 2016, στο Ουλάν Μπατόρ της Μογγολίας. Πέρα από συναντήσεις σε κυβερνητικό επίπεδο, η ASEM φέρνει επίσης σε επαφή τα μέλη του κοινοβουλίου, τον επιχειρηματικό τομέα, την κοινωνία των πολιτών, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τα μέσα ενημέρωσης. Β. Ινδονησία Η Ινδονησία, η τρίτη μεγαλύτερη δημοκρατία στον κόσμο και η μεγαλύτερη δημοκρατία με μουσουλμανική πλειοψηφία, είναι ολοένα πιο βασικός εταίρος για την ΕΕ. Τον Ιούλιο του 2016 ξεκίνησαν επίσημα διαπραγματεύσεις για συνολική συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης (CEPA) μεταξύ της ΕΕ και της Ινδονησίας. O εισαγωγικός γύρος των διαπραγματεύσεων έλαβε χώρα τον Σεπτέμβριο του 2016 και ο επόμενος γύρος έχει προγραμματιστεί να λάβει χώρα κατά τη διάρκεια του 1ου τριμήνου του 2017. Η ΕΕ είναι ο 4ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ινδονησίας, με εμπόριο συνολικής αξίας 25 δισεκατομμυρίων ευρώ (το 2015), μετά την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Σιγκαπούρη. Η Ινδονησία είναι η πρώτη χώρα της περιοχής που υπέγραψε το 2013 με την ΕΕ Εθελοντική Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης (VPA) σχετικά με την Επιβολή της Δασικής Νομοθεσίας, τη Διακυβέρνηση και το Εμπόριο (FLEGT). Η Ινδονησία εναρμόνισε την εγχώρια νομοθεσία της με την VPA τον Απρίλιο του 2016 και έτσι τήρησε την τελική σημαντική προϋπόθεση για το καθεστώς αδειών FLEGT. Οι άδειες FLEGT παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά κατά την πρώτη συνεδρίαση της μεικτής επιτροπής ΕΕ-Ινδονησίας στο πλαίσιο της συνολικής συμφωνίαςπλαισίου εταιρικής σχέσης και συνεργασίας που πραγματοποιήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2016. Το ΕΚ έχει εκδώσει ψηφίσματα για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις επιθέσεις εις βάρος θρησκευτικών μειονοτήτων. Η Ινδονησία είναι επίσης ισχυρός υποστηρικτής του Φόρουμ Ασίας-Ειρηνικού Οικονομικής Συνεργασίας (APEC). H τελευταία σύνοδος κορυφής των οικονομικών ηγετών του APEC πραγματοποιήθηκε στη Λίμα τον Νοέμβριο του 2016 και η Ινδονησία διαδραμάτισε προορατικό ρόλο στην προώθηση της ενισχυμένης εμπορικής συνεργασίας. Γ. Μιανμάρ (Βιρμανία) Μολονότι δεν υφίσταται συμφωνία πλαίσιο με τη χώρα λόγω των μακροχρόνιων κυρώσεων που της είχαν επιβληθεί από την ΕΕ, η σημερινή συνεχιζόμενη πορεία δημοκρατικής μετάβασης της χώρας έχει οδηγήσει την ΕΕ να αναστείλει όλες τις κυρώσεις με την εξαίρεση του εμπάργκο όπλων. Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου για μια στρατηγική της ΕΕ για την Μιανμάρ της 20ής Ιουνίου 2016 εκφράστηκε ικανοποίηση για την ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας και την εδραίωση της δημοκρατίας μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 2015. Τον Μάρτιο του 2016, ο Htin Kyaw ήταν ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος και αντικατέστησε τον Thein Sein που ήταν στην εξουσία από το 2011. Αυτό ήταν ένα νέο βήμα στην πορεία μετάβασης της Μιανμάρ προς τη δημοκρατία. Ωστόσο, η κυβέρνηση εξακολουθεί να μοιράζεται την εξουσία με τον στρατό, ο οποίος ελέγχει το 25% των εδρών στα εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια.η κοινή ανακοίνωση της Ύπατης Εκπροσώπου και της Επιτροπής με τίτλο «Στοιχεία μιας στρατηγικής της ΕΕ έναντι της Μιανμάρ/Βιρμανίας: Μια ειδική εταιρική σχέση για τη δημοκρατία, την ειρήνη και την ευημερία» καθορίζει ένα σχέδιο για μια συνεκτική, φιλόδοξη και μακρόπνοη δέσμευση της ΕΕ. Η ΕΕ ενθαρρύνει την κυβέρνηση της Μιανμάρ να ευθυγραμμίσει όλη Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2017 7
την υπάρχουσα νομοθεσία με το διεθνές δίκαιο και τα διεθνή πρότυπα και να εφαρμόσει τις συστάσεις του ψηφίσματος σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Μιανμάρ το οποίο εγκρίθηκε κατά την 31η σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκφράζει με τα ψηφίσματά του ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και συγκεκριμένα σχετικά με τα κρούσματα εθνοτικής βίας που παρατηρούνται στη χώρα. Η Μιανμάρ συγκαταλέγεται στις χώρες προτεραιότητας του Κοινοβουλίου ως προς την ολοκληρωμένη στήριξη της δημοκρατίας. Το Κοινοβούλιο έλαβε μέρος στην αποστολή εκλογικών παρατηρητών για τις γενικές εκλογές του 2015. Το ΕΚ ανησυχεί σε μεγάλο βαθμό για την κατάσταση της μειονότητας Rohingya. H ΕΕ υποδέχθηκε θετικά την εξαγγελία της κυβέρνηση της Μιανμάρ σχετικά με τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής με σκοπό τη διερεύνηση των πρόσφατων περιστατικών βίας εναντίον Rohingya στην Πολιτεία Ρακίν. Η Ένωση έχει επίσης αρχίσει και πάλι να δραστηριοποιείται σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, μεταξύ άλλων και με την επαναφορά των εμπορικών προτιμήσεων που προβλέπονταν στο πλαίσιο του καθεστώτος «Όλα εκτός από όπλα», το οποίο εντάχθηκε στο σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) το 2013. Το συνολικό εμπόριο μεταξύ της ΕΕ και της Μιανμάρ ανήλθε σε 1 223 000 ευρώ το 2015, καθιστώντας τη Μιανμάρ τον 100ό μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της ΕΕ, ενώ η ΕΕ είναι ο 6ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Μιανμάρ. Οι βασικές εισαγωγές της ΕΕ από τη Μιανμάρ κυριαρχούνται από τα ενδύματα (62%) και τα γεωργικά προϊόντα. Οι βασικές εξαγωγές της ΕΕ προς την Μιανμάρ κυριαρχούνται από μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών. Δ. Φιλιππίνες Τον Μάιο του 2016, ο Rodrigo Duterte κέρδισε τις προεδρικές εκλογές με 39% των ψήφων, εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο ισχυρή εντολή για να επιτύχει τις υποσχέσεις του για συνέχεια των μακροοικονομικών πολιτικών. Ωστόσο, ο στρατός δεν θα δεχθεί μεγάλες αλλαγές στη χώρα και ο Duterte θα αναγκαστεί να αναπτύξει τις μεταρρυθμίσεις του σταδιακά, γνωρίζοντας ότι υπάρχει πάντα η πιθανότητα στρατιωτικού πραξικοπήματος. Στο πρόγραμμά του συμπεριλαμβάνονται η μείωση του ποσοστού της φτώχειας στο 17% μέχρι το 2022, η βαθμιαία μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, η αύξηση των κοινωνικών δαπανών, οι επενδύσεις σε υποδομές και η υποστήριξη των ξένων επενδύσεων και του ανταγωνισμού. Ωστόσο, η νέα κυβέρνηση έχει λάβει επίσης αμφιλεγόμενα μέτρα κατά της διακίνησης ναρκωτικών με διαταγές για εφαρμογή της τακτικής «πυροβολώ με την πρόθεση να σκοτώσω», που οδηγούν σε κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. O Duterte έχει επίσης αλλάξει την εξωτερική πολιτική των Φιλιππίνων, εν μέρει διακόπτοντας τη συμμαχία του με τις ΗΠΑ ενάντια στη βούληση των στρατιωτικών διοικητών και της κοινωνίας των Φιλιππίνων, και δημιουργώντας νέα συμμαχία με την Κίνα και τη Ρωσία. Οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη ΣΕΣ με τις Φιλιππίνες ξεκίνησαν επίσημα στις 22 Δεκεμβρίου 2015. Ο πρώτος γύρος των διαπραγματεύσεων πραγματοποιήθηκε μεταξύ 23 και 27 Mαΐου 2016 και ο δεύτερος γύρος των διαπραγματεύσεων είχε προγραμματιστεί να λάβει χώρα πριν από τα τέλη του 2016. Το εμπορικό ισοζύγιο της ΕΕ με τις Φιλιππίνες παρουσιάζει έλλειμμα 825 εκατομμυρίων ευρώ και οι συνολικές εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο μερών ανήλθαν σε 13 δισεκατομμύρια ευρώ το 2015. Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2017 8
Ειρηνικός Α. Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία Η ΕΕ, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία είναι ομόφρονοι εταίροι με κοινές αξίες και συμφέροντα. Εκτός από τις ισχυρές εμπορικές σχέσεις, ο κοινός τρόπος σκέψης των εταίρων τούς έχει επιτρέψει να αναπτύξουν στενές επαφές σε κυβερνητικό επίπεδο και στον ιδιωτικό τομέα σχετικά με ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, το παγκόσμιο εμπόριο, η ασφάλεια και η ανάπτυξη, η τεχνολογική έρευνα και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το ΕΚ έχει αντιπροσωπεία για τις σχέσεις με τις δύο χώρες. Στις 15 Νοεμβρίου 2015, η ΕΕ και η Αυστραλία συμφώνησαν να συνεργαστούν για την έναρξη διαπραγματεύσεων για μια ολοκληρωμένη ΣΕΣ. Η σημερινή διμερής σχέση με την Αυστραλία βασίζεται σε νομικά δεσμευτική συμφωνία πλαίσιο, η οποία συνάφθηκε τον Απρίλιο του 2015 και πρόκειται να υπογραφεί σύντομα. Η συμφωνία αυτή θα αναβαθμίσει τη σχέση σε ένα νέο στρατηγικό επίπεδο. Τον Σεπτέμβριο του 2016 ξεκίνησε το Φόρουμ Ηγεσίας ΕΕ-Αυστραλίας. H Αυστραλία αποτελεί σημαντικό εμπορικό και επενδυτικό εταίρο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 2015, κατατάχθηκε ως ο 20ός μεγαλύτερος εταίρος της ΕΕ για το εμπόριο αγαθών, το οποίο ανήλθε συνολικά σε 41 δισεκατομμύρια ευρώ. Σε γενικές γραμμές, η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στην Αυστραλία, με άμεσες ξένες επενδύσεις ύψους 115 300 000 000 ευρώ. Ενώ η ΕΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προορισμός των αυστραλιανών άμεσων ξένων επενδύσεων, οι τελευταίες ανήλθαν το 2014 στην ΕΕ σε 26,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Στις 29 Οκτωβρίου 2015, η ΕΕ και η Νέα Ζηλανδία δεσμεύτηκαν να ξεκινήσουν διεργασίες διαπραγματεύσεων για την άμεση σύναψη μιας υψηλής ποιότητας, σφαιρικής και σε βάθος ΣΕΣ. Το 2015, η ΕΕ κατατάχθηκε ως ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος αγαθών της Νέας Ζηλανδίας (μετά την Κίνα και την Αυστραλία). Νέα Ζηλανδία κατατάχθηκε ως ο 50ός μεγαλύτερος εταίρος της ΕΕ. Το 2015, το σύνολο των εμπορευματικών συναλλαγών σε αγαθά μεταξύ της ΕΕ και της Νέας Ζηλανδίας ανήλθε σε 8,1 δισεκατομμύρια ευρώ. Το συνολικό εμπόριο στον τομέα των υπηρεσιών μεταξύ της ΕΕ και της Νέας Ζηλανδίας ανήλθε σε 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2014. Η ΕΕ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) στη Νέα Ζηλανδία. Το 2014, οι ΑΞΕ της ΕΕ ανήλθαν σε 7,2 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ οι ΑΞΕ της Νέας Ζηλανδίας στην ΕΕ ανήλθαν σε 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι διερευνητικές διαδικασίες για τις διαπραγματεύσεις των δύο αυτών ΣΕΣ βρίσκονται σε εξέλιξη, με στόχο την έναρξη των διαπραγματεύσεων μετά την έγκριση του Συμβουλίου της ΕΕ στις αρχές του 2017. Τον Ιανουάριο του 2016, η Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου (INTA) του ΕΚ ενέκρινε ψήφισμα του ΕΚ σχετικά με την έναρξη διαπραγματεύσεων για τις δύο αυτές ΣΕΣ. Στις 5 Οκτωβρίου 2016, η ΕΕ και η Νέα Ζηλανδία υπέγραψαν τη συμφωνία εταιρικής σχέσης για τις σχέσεις και τη συνεργασία (PARC). H συμφωνία αυτή παρέχει μια ολοκληρωμένη νομική βάση για τις σχέσεις ΕΕ-Νέας Ζηλανδίας. Θα διευκολύνει την ουσιαστικότερη διμερή δέσμευση με την ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου και τη βελτίωση της συνεργασίας σε οικονομικά και εμπορικά ζητήματα και σε ένα ευρύ φάσμα άλλων τομέων, από την καινοτομία, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό έως τη μετανάστευση, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο και την δικαστική συνεργασία. Β. Άλλες χώρες του Ειρηνικού Οι σχέσεις της ΕΕ με τα 15 κράτη του Ειρηνικού που είναι μέλη της ομάδας χωρών Αφρικής, Καραϊβικής και Ειρηνικού (ΑΚΕ) επικεντρώνονται στη συνεργασία για την ανάπτυξη, στην αλιεία και στην κλιματική αλλαγή. Όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, η ΕΕ και τα Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2017 9
αναπτυσσόμενα μικρά νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού έχουν ταχθεί υπέρ της σύναψης μιας φιλόδοξης παγκόσμιας συμφωνίας. Το 2015 η ΕΕ πρότεινε προσωρινή τριετή διακοπή των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη οικονομικής εταιρικής σχέσης με την περιοχή, μέχρι να ολοκληρωθεί η επανεξέταση της διαχείρισης των αλιευτικών πόρων του Ειρηνικού. Jorge Soutullo / Anna Saarela / Fernando Garcés de los Fayos 12/2016 Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2017 10