Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Α.ΔΙ.Π. ΑΡΧΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ HELLENIC REPUBLIC H.Q.A.A. HELLENIC QUALITY ASSURANCE AGENCY FOR HIGHER EDUCATION Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης Πανεπιστήμιο/ΤΕΙ : TEI ΑΘΗΝΑΣ Σχολή : ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Τμήμα : ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ Ακαδημαϊκό έτος : Εαρινό εξάμηνο 07 Χειμερινό εξάμηνο 08 Τόπος : ΑΙΓΑΛΕΩ, ΑΘΗΝΑ Ημερομηνία : 15 Σεπτεμβρίου 2008 ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΣΥΓΓΡΟΥ 56-117 42 ΑΘΗΝΑ Τηλ. 210 9220944 Ηλ. Ταχ.: secretariat@adip.gr 56 SYGROU AVENUE 11742 ATHENS, GREECE Tel. 30 210 9220944 e-mail : secretariat@adip.gr

2 Πίνακας περιεχομένων Πρόλογος... 5 1. Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης... 7 1.1 Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης στο Τμήμα... 7 1.2. Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάσθηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης... 8 2. Παρουσίαση του Τμήματος... 10 2.1. Σκοπός και στόχοι του Τμήματος... 12 2.2. Παράγοντες που δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά στην προσπάθεια επίτευξης των στόχων του Τμήματος... 13 2.3. Διοίκηση του Τμήματος... 13 2.4. Εσωτερικός κανονισμός - Διάρθρωση Τμήματος σε Τομείς... 14 3. Προγράμματα Σπουδών... 17 3.1. Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών... 17 3.2. Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών... 28 4. Διδακτικό έργο... 32 4.1. Αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού... 32 4.2. Ποιότητα και αποτελεσματικότητα της διδακτικής διαδικασίας... 36 4.3. Οργάνωση και εφαρμογή του διδακτικού έργου... 41 4.4. Εκπαιδευτικά βοηθήματα... 47 4.5. Μέσα και υποδομές... 51 4.6. Αξιοποίηση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ)... 54 4.7. Αναλογία διδασκόντων/διδασκομένων και η μεταξύ τους συνεργασία... 55 4.8. Σύνδεση της διδασκαλίας με την έρευνα... 55 4.9. Συνεργασίες με εκπαιδευτικά κέντρα του εσωτερικού και του εξωτερικού και με το κοινωνικό σύνολο... 56 4.10. Κινητικότητα του διδακτικού προσωπικού και των φοιτητών... 56 5. Ερευνητική Δραστηριότητα... 58 5.1. H ερευνητική δραστηριότητα του Τμήματος Ηλεκτρονικής εστιάζεται κυρίως στις εξής δραστηριότητες:... 58 5.2. Από την ερευνητική δραστηριότητα του Τμήματος Ηλεκτρονικής προέκυψαν την τελευταία πενταετία οι εξής επιστημονικές δημοσιεύσεις κατά κατηγορία:... 59 5.3. Η αναγνώριση της ερευνητικής δραστηριότητας του Τμήματος Ηλεκτρονικής προκύπτει από τα κατωτέρω στοιχεία κατά την τελευταία πενταετία. Τα στοιχεία αυτά αναλύονται κατά κατηγορία: 60 5.4. Ερευνητικά προγράμματα και έργα... 61 5.5. Ερευνητικές συνεργασίες του Τμήματος Ηλεκτρονικής... 62 5.6. Διακρίσεις και βραβεία ερευνητικού έργου που έχουν απονεμηθεί σε μέλη του Τμήματος: 63 5.7. Το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας υποστηρίζει την ερευνητική διαδικασία:... 63 5.8. Ανασταλτικοί παράγοντες στην ερευνητική διαδικασία... 64 6. Σχέσεις με κοινωνικούς/πολιτιστικούς/παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς... 65

3 6.1 Αξιολόγηση των συνεργασιών του Τμήματος με ΚΠΠ φορείς... 65 6.2. Αξιολόγηση της δυναμικής του Τμήματος για ανάπτυξη συνεργασιών με ΚΠΠ φορείς... 66 6.3. Αξιολόγηση των δραστηριοτήτων του Τμήματος προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και ενίσχυσης συνεργασιών με ΚΠΠ φορείς... 67 6.4. Βαθμός σύνδεσης της συνεργασίας με ΚΠΠ φορείς με την εκπαιδευτική διαδικασία... 68 6.5. Συμβολή του Τμήματος στην τοπική, περιφερειακή και εθνική ανάπτυξη... 70 7. Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης... 74 7.1. Σχεδιασμός προγράμματος σπουδών... 74 7.2. Μεταπτυχιακές σπουδές... 75 7.3. Μέθοδοι Εκπαίδευσης και Εκμάθησης... 75 7.4. Υποστήριξη και Καθοδήγηση Φοιτητών... 76 7.5. Αξιολόγηση Φοιτητών και Προσωπικού... 76 7.6. Προσέλκυση Φοιτητών και Μελών ΕΠ... 77 7.7. Έρευνα... 77 7.8. Σχέσεις με Κοινωνικούς, Παραγωγικούς Φορείς και άλλα Ακαδημαϊκά Ιδρύματα... 77 7.9. Διοίκηση... 77 8. Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές... 78 8.1. Αποτελεσματικότητα των διοικητικών και τεχνικών υπηρεσιών... 78 8.2. Υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας... 79 8.3 Αξιολόγηση υποδομών πάσης φύσεως που χρησιμοποιεί το Τμήμα... 80 8.4. Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών από τις διάφορες υπηρεσίες του Τμήματος (πλην εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου)... 81 8.5. Αξιολόγηση του βαθμού διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας στη χρήση υποδομών και εξοπλισμού... 81 8.6. Αξιολόγηση του βαθμού διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας στη διαχείριση οικονομικών πόρων... 82 9. Συμπεράσματα... 83 9.1. Τα κυριότερα θετικά και αρνητικά σημεία του Τμήματος, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από την Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης... 83 9.2. Ευκαιρίες αξιοποίησης των θετικών σημείων και ενδεχόμενοι κίνδυνοι από τα αρνητικά σημεία 86 10. Σχέδια βελτίωσης... 88 10.1. Βραχυπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων.... 88 10.2. Μεσοπρόθεσμο σχέδιο δράσης από το Τμήμα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σημείων.... 89 10.3 Προτάσεις προς δράση από τη Διοίκηση του Ιδρύματος.... 89 10.4. Προτάσεις προς δράση από την Πολιτεία.... 89 11. Πίνακες... 90 12. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ... 102

4

5 Πρόλογος Η Εσωτερική Αξιολόγηση είναι μία τακτικά επαναλαμβανόμενη συμμετοχική διαδικασία, η οποία διαρκεί δύο συνεχόμενα διδακτικά εξάμηνα και επαναλαμβάνεται το αργότερο κάθε τέσσερα έτη. Σκοπός της Εσωτερικής Αξιολόγησης είναι να διαμορφώσει και να διατυπώσει το Τμήμα κριτική άποψη για την ποιότητα του επιτελούμενου έργου του με βάση αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες κοινής συναίνεσης και γενικής αποδοχής, και με τους ακόλουθους στόχους: 1. Την τεκμηριωμένη ανάδειξη των επιτευγμάτων του Τμήματος 2. Την επισήμανση σημείων που χρήζουν βελτίωσης 3. Τον προσδιορισμό ενεργειών βελτίωσης 4. Την ανάληψη πρωτοβουλιών για αυτοτελή δράση εντός του Τμήματος, όπου και εφόσον είναι εφικτό 5. Τη λήψη αποφάσεων για αυτοτελείς δράσεις εντός του Ιδρύματος, όπου και εφόσον είναι εφικτό. Πρόκειται ουσιαστικά για μια διαδικασία αυτοαξιολόγησης, που σηματοδοτεί την ίδια την ταυτότητα του Τμήματος, καθώς αποτυπώνει και αναδεικνύει όλα τα χαρακτηριστικά της λειτουργίας του, θετικά και αρνητικά, και καταγράφει τις φιλοδοξίες του. Κατά τη διάρκεια της Εσωτερικής Αξιολόγησης καταγράφονται τα σημαντικότερα πορίσματα που προκύπτουν από τη σύνθεση των στοιχείων, τα οποία συγκεντρώθηκαν με τη συμμετοχή όλων των μελών του Τμήματος, αναφορικά με το υφιστάμενο και το επιθυμητό επίπεδο ποιότητας και τους τρόπους επίτευξής του. Η διαδικασία Εσωτερικής Αξιολόγησης ολοκληρώνεται με τη σύνταξη της Έκθεσης Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΕΕΑ), η οποία εγκρίνεται από το Τμήμα και ακολούθως διαβιβάζεται, μέσω της ΜΟΔΙΠ, στην ΑΔΙΠ, προκειμένου να κινηθεί η διαδικασία Εξωτερικής Αξιολόγησης. Υπεύθυνη για τη σύνταξη της Έκθεσης Εσωτερικής Αξιολόγησης είναι η Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ), που ορίζεται από το Τμήμα για τη διάρκεια της Εσωτερικής και Εξωτερικής Αξιολόγησης. Όπως προαναφέρθηκε, η ΕΕΑ βασίζεται στα στοιχεία που έχει συλλέξει το Τμήμα και που περιλαμβάνονται στις Ετήσιες Εσωτερικές Εκθέσεις τους. Ωστόσο, η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης δεν πρέπει να αναλώνεται στην απλή παράθεση των στοιχείων αυτών, αλλά να υπεισέρχεται κριτικά στην ανάλυση και αξιολόγησή τους, με στόχο την συναγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων και προτάσεων που θα οδηγήσουν στην βελτίωση της ποιότητας του Τμήματος. Και τούτο, επειδή, σύμφωνα με τον νόμο 3374/2005, «η έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης συνεκτιμάται κατά τη λήψη αποφάσεων από τα αρμόδια όργανα σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας της Ακαδημαϊκής Μονάδας ή του ιδρύματος». Η λήψη αποφάσεων σε επίπεδο Πολιτείας, προϋποθέτει κατά κανόνα το επόμενο στάδιο, αυτό της Εξωτερικής Αξιολόγησης. Λεπτομέρειες σχετικά με το τελικό αυτό στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης θα γνωστοποιηθούν στα Τμήματα κατά το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Το παρόν κείμενο αποτελεί πρότυπο σχήμα δομής και περιεχομένων της Έκθεσης Εσωτερικής Αξιολόγησης. Η διάρθρωσή του αντιστοιχεί πλήρως στις βασικές ενότητες των κριτηρίων που αναλύονται στο έντυπο της ΑΔΙΠ με τίτλο «Διασφάλιση Ποιότητας

6 στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, ΑΔΙΠ, Αθήνα: προγράμματα σπουδών, διδακτικό έργο, ερευνητικό έργο, στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης, σχέσεις με κοινωνικούς, πολιτιστικούς και παραγωγικούς φορείς, διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές. Πέρα από τα ανωτέρω, περιλαμβάνεται στην ΕΕΑ συνοπτική περιγραφή και αξιολόγηση της ίδιας της διαδικασίας της εσωτερικής αξιολόγησης μέσα στο Τμήμα, καθώς και τα συμπεράσματα και τα σχέδια βελτίωσης της ποιότητας του Τμήματος. Γίνεται έτσι ευνόητο ότι η σύνταξη της Έκθεσης Εσωτερικής Αξιολόγησης σύμφωνα με το προτεινόμενο Πρότυπο Σχήμα και η συμπλήρωση των Πινάκων που την συνοδεύουν (βλ. κατωτέρω, σελ. 14 κ.ε.) προϋποθέτει την σύνθεση στοιχείων που καταγράφονται από όλα τα μέλη του Τμήματος στα ειδικά απογραφικά δελτία (βλ. Απογραφικό Δελτίο Εξαμηνιαίου Μαθήματος και Ατομικό Απογραφικό Δελτίο Μέλους Εκπαιδευτικού Προσωπικού, στο έντυπο της ΑΔΙΠ με τίτλο «Απογραφικά Δελτία και Ερωτηματολόγιο Μαθήματος/Διδάσκοντος για τους Φοιτητές», Έκδοση 1.0, Ιούλιος 2007, ΑΔΙΠ, Αθήνα), και παράλληλα αξιοποιεί τις απαντήσεις στα ερωτήματα που θέτει το τεύχος «Διασφάλιση Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: Ανάλυση κριτηρίων Διασφάλισης Ποιότητας Ακαδημαϊκών Μονάδων» Έκδοση 2.0, Ιούλιος 2007, ΑΔΙΠ, Αθήνα. Όλα τα προαναφερθέντα έντυπα, καθώς επίσης και οδηγίες για την συμπλήρωση ή αξιοποίησή τους δημοσιεύονται στον ιστότοπο της ΑΔΙΠ (http://www.adip.gr). Η χρήση του προτεινόμενου ενιαίου Πρότυπου Σχήματος για τις εκθέσεις εσωτερικής αξιολόγησης όλων των Τμημάτων των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης επιβάλλεται από την ανάγκη αναγωγής των στοιχείων και των συμπερασμάτων που αφορούν τα επί μέρους Τμήματα στο επίπεδο του οικείου Ιδρύματος (Πανεπιστήμιο, ΤΕΙ) και, τελικά, σε εθνικό επίπεδο. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι τα Τμήματα μπορούν να προσθέσουν ή και να εξειδικεύσουν συγκεκριμένα κριτήρια και δείκτες που απηχούν τις ιδιαιτερότητές τους, διευκρινίζοντας σε κάθε περίπτωση με σαφήνεια το περιεχόμενο (τι και πώς;) και τη λογική (γιατί;) της διαφοροποίησής τους. Εύλογο είναι, ιδίως κατά την τρέχουσα, πρώτη εφαρμογή του συστήματος διασφάλισης ποιότητας, ότι δεν θα είναι πάντα δυνατή η κάλυψη όλων των σημείων της έκθεσης. Είναι όμως ευκταίο σε κάθε περίπτωση το Τμήμα να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να τοποθετηθεί επί όσο το δυνατό περισσότερων από τα σημεία της έκθεσης. Ευνόητο είναι ότι η ΑΔΙΠ, αντιλαμβανόμενη τον ρόλο της ως αρωγού των Τμημάτων στη διαδικασία διασφάλισης και βελτίωσης της ποιότητάς τους, παραμένει στη διάθεση των ενδιαφερομένων για να βοηθήσει όπου χρειασθεί.

7 1. Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Η Ενότητα αυτή περιλαμβάνει μια σύντομη περιγραφή, ανάλυση και κριτική αξιολόγηση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης, καθώς και ενδεχόμενες προτάσεις για τη βελτίωσή της. 1.1 Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης στο Τμήμα 1.1.1. Σύνθεση της Ομάδας Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ). 1. Νομικός Κωνσταντίνος, Καθηγητής, Προϊστάμενος του Τμήματος. 2. Τριάντης Δήμος, Καθηγητής, Υπεύθυνος Α Τομέα (Ηλεκτρονικής) 3. Νασιόπουλος Αθανάσιος, Καθηγητής, Υπεύθυνος Β Τομέα (Τηλεπικοινωνιών) 4. Χατζηδιάκος Παρασκευάς, Καθηγητής, Υπεύθυνος Γ Τομέα (Ψηφιακής Τεχνικής & ελέγχου) 5. Ζέρβας Ευάγγελος, Καθηγητής, Τα μέλη της ΟΜΕΑ ορίστηκαν με βάση την απόφαση Συμβούλιου του Τμήματος Ηλεκτρονικής (πρακτικό 11/ 4-10-2007). Το συμβούλιο του Τμήματος Ηλεκτρονικής προκειμένου να υπάρχει συλλογικότητα και συμμετοχή σχεδόν όλου του Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Π.), στις διαδικασίες της εσωτερικής αξιολόγησης, καθώς και στην σύνταξη έκθεσης κριτηρίων διασφάλισης ποιότητας του Τμήματος, όρισε και τις ακόλουθες επιτροπές που αντιστοιχούν σε διάφορες θεματικές περιοχές των περιεχομένων της έκθεσης αξιολόγησης. 1. Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών: (Τριάντης Δ., Νομικός Κ. και Κανδρής Ξ.) 2. Διδακτικό Έργο: (Φραγκόπουλος Σ., Ζέρβας Ε., Ναυπακτίτης Δ. και Μαγγανά Φ.) 3. Ερευνητικό Έργο: (Βαλαμόντες Ε., Αναστασιάδης Κ., Καλτσάς Γ. και Βουδούρης Κ.) 4. Σχέσεις με Παραγωγικούς Φορείς: (Νασιόπουλος Α., Χατζηδιάκος Π. και Βουδούρης Κ.) 5. Στρατηγική Ακαδημαϊκής Ανάπτυξης: 6. (Χατζηδιάκος Π. και Βουδούρης Κ.) 7. Διοικητικές Υπηρεσίες και Υποδομές: (Αθηναίος Σ., Στεργίου Κ., Βαλαμόντες Ε., και Παπαποστόλου Σ.) 8. Σύνταξη Πινάκων: (Αθηναίος Σ., Στεργίου Κ., Βαλαμόντες Ε. και Παπαποστόλου Σ.)

8 1.1.2. Πηγές και διαδικασίες που χρησιμοποιήθηκαν για την άντληση πληροφοριών 1. Πηγές: Τα αρχεία του Τμήματος Ηλεκτρονικής. Μελέτες και Εκθέσεις που είχαν παλαιοτέρα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο υλοποίησης προγραμμάτων του ΕΠΕΑΕΚ, και ιδιαίτερα των δράσεων: Προπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών και Αποτίμηση Εκπαιδευτικού Έργου. Αποφάσεις Γενικών Συνελεύσεων (Γ.Σ.) και του Συμβουλίου του Τμήματος σχετικές με εκπαιδευτικά θέματα. Τα απογραφικά δελτία όλων των εξαμηνιαίων μαθημάτων του Προγράμματος Σπουδών, που συντάχθηκαν από τους διδάσκοντες. Τα Ερωτηματολόγια αξιολόγησης κάθε μαθήματος, που συμπληρώθηκαν από τους φοιτητές. Τα ατομικά απογραφικά δελτία των μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού (Ε.Π.). Το προσωπικό αρχείο βαθμολογιών των μελών του Ε.Π., ειδικά των αποτυχόντων φοιτητών, δεδομένου ότι οι βαθμολογίες φοιτητών στα εξεταζόμενα μαθήματα που είναι μικρότερες του τέσσερα (4), δεν είναι καταχωρημένες στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων της Γραμματείας του Τμήματος. 2. Διαδικασίες: Ατομική σύνταξη σχετικών δελτίων από τα μέλη του Ε.Π. Πριν την έναρξη συμπλήρωσης των δελτίων πραγματοποιήθηκαν αρκετές συναντήσεις ενημέρωσης από τα μέλη της ΟΜΕΑ με όλα τα μέλη του Ε.Π. Δόθηκαν όλες οι απαραίτητες οδηγίες και διευκρινήσεις για την ομοιόμορφη και ολοκληρωμένη σύνταξη των δελτίων. Στους φοιτητές έγινε σχετική ενημέρωση από τους διδάσκοντες στο πλαίσιο των διαλέξεων. Οι εκπρόσωποι των φοιτητών στην ΓΣ και στο Συμβούλιο του Τμήματος, είχαν την μεγίστη δυνατή ενημέρωση προκειμένου να μεταφέρουν στους φοιτητές όλες τις σχετικές πληροφορίες για την συμπλήρωση των ερωτηματολογίων με αξιόπιστο τρόπο. Σχεδιάστηκε ειδικό πρόγραμμα αυτόματης εξαγωγής στατιστικών στοιχείων και διαγραμμάτων, με βάση τα δεδομένα των ερωτηματολογίων. 1.2. Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάσθηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Η όλη διαδικασία από την λήψη της απόφασης για την αξιολόγηση του Τμήματος μέχρι και την ολοκληρωμένη σύνταξη της έκθεσης εσωτερικής αξιολόγησης συζητήθηκε επανειλημμένως σε όλα τα συλλογικά όργανα του Τμήματος. Αρχικά υπήρχαν κάποιες μεμονωμένες αμφισβητήσεις περισσότερο διαδικαστικού χαρακτήρα. Τον Ιούνιο του 2007 πραγματοποιήθηκε ΓΣ του Τμήματος με μοναδικό θέμα την αξιολόγηση στην οποία έγινε μια διεξοδική συζήτηση και τελικά όλα τα μέλη της ΓΣ υποστήριξαν ένθερμα το θεσμό της αξιολόγησης.

9 Θετικά στοιχεία: Συμμετοχή όλων των μελών ΕΠ στις διαδικασίες της αξιολόγησης. Σημαντική ανταπόκριση από νεότερα μέλη του ΕΠ, καθώς και από τους επιστημονικούς συνεργάτες στους οποίους έχει γίνει ανάθεση διδασκαλίας μαθημάτων. Οι φοιτητές με καλές επιδόσεις και με ενεργή συμμετοχή στην καθημερινή εκπαιδευτική διαδικασία (αν και μικρός αριθμός) συμμετείχαν ένθερμα στις διαδικασίες της αξιολόγησης Δικαίωση των απόψεων που πριν από αρκετά έτη ήταν υπέρ της αξιολόγησης. Ας σημειωθεί ότι από το 1996 στο Τμήμα Ηλεκτρονικής είχε επιχειρηθεί έστω η καθιέρωση μιας άτυπης αυτό - αξιολόγησης και πιλοτικά το έτος 1999 είχε πραγματοποιηθεί μια Αποτίμηση του Εκπαιδευτικού Έργου στο πλαίσιο υλοποίησης δράσης του ΕΠΕΑΕΚ Ι. Δυσκολίες: Έλλειψη εμπειρίας από αρκετά μέλη του ΕΠ. με αποτέλεσμα οι διαδικασίες να κινούνται όχι με τους προβλεπόμενους ρυθμούς. Τον σημαντικότερο φόρτο εργασίας τελικά τον επωμίστηκε ένας μικρός αριθμός μελών Ε.Π. Έλλειψη συντονισμού δεδομένου ότι δεν υπήρχε προγενέστερη επαρκής εμπειρία. Οι φοιτητές στο σύνολο τους δεν φαίνεται να έχουν κατανοήσει επαρκώς το θέμα της αξιολόγησης και δεν πιστεύουν ότι μπορεί να λειτουργήσει ο θεσμός προς δικό τους όφελος. Πιθανόν ενστικτωδώς να νοιώθουν ότι τα αποτελέσματα της αξιολόγησης θα οδηγήσουν σε εντατικοποίηση των σπουδών. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα δεδομένα της ελληνικής πραγματικότητας στα Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα υπάρχει σημαντικός αριθμός αδιάφορων φοιτητών οι οποίοι δεν ενδιαφέρονται ουσιαστικά για απόκτηση γνώσεων αλλά πραγματοποιούν μια τυπική και μακροχρόνια φοίτηση με αντικειμενικό στόχο να καταφέρουν έστω και με τον πλέον ευκαιριακό τρόπο να ολοκληρώσουν τις σπουδές. Μικρή μειοψηφία σπουδαστών (για ιδεολογικούς λόγους) αντιτίθεται στην αξιολόγηση. Παρόλα αυτά σε επίπεδο Τμήματος δεν αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα.

10 2. Παρουσίαση του Τμήματος Η Ενότητα αυτή παρουσιάζει συνοπτικά το Τμήμα και τις κύριες παραμέτρους λειτουργίας του. Το Τμήμα Ηλεκτρονικής βρίσκεται στις κεντρικές Εγκαταστάσεις του ΤΕΙ Αθήνας στην οδό Αγίου Σπυρίδωνος, στο Αιγάλεω, εντός του κτιρίου της ΣΤΕΦ. Το Τμήμα Ηλεκτρονικής του ΤΕΙ Αθήνας δημιουργήθηκε με βάση τον ιδρυτικό Ν.1404/83 των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΤΕΙ) με διάρκεια σπουδών 3.5 έτη. Το 2001 με τον Ν.2916 τα ΤΕΙ εντάσσονται στην Ανώτατη Εκπαίδευση με τετραετή διάρκεια σπουδών με ταυτόχρονη συμπλήρωση των βαθμίδων του ΕΠ, ώστε αυτές να αντιστοιχούν κατ όνομα και περιεχόμενο με αυτές των μελών ΔΕΠ των Πανεπιστημίων. Με τον Ν. 3549/2007 τα ΤΕΙ με ξεκάθαρη, σαφή και πληρέστερη διατύπωση νομικής θέσης από ότι στον Ν.2916/2001, τα ΤΕΙ κατατάσσονται ουσιαστικά πλέον στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Το Τμήμα Ηλεκτρονικής του ΤΕΙ Αθήνας είναι ένα τα πλέον δημοφιλή Τμήματα τόσο του ΤΕΙ Αθήνας όσο και των άλλων ΤΕΙ. Κατά παράδοση έχει να επιδείξει μια σωστή οργάνωση σε θέματα σπουδών, ενώ κατά γενική ομολογία, συγκρινόμενο με άλλα Τμήματα ΤΕΙ διαθέτει ένα αρκετά υψηλού επιπέδου Εκπαιδευτικό Προσωπικό. Σημαντικές προσπάθειες έχουν καταβληθεί προκειμένου να υπάρξει σε σχετικά ικανοποιητικό βαθμό μια εξέλιξη στην παρεχόμενη εκπαίδευση, με δεδομένο την συνεχή και αλματώδη διεύρυνση που συντελείται στους διάφορους τομείς της Ηλεκτρονικής. Οι απόφοιτοι του Τμήματος παρά τα περιορισμένα επαγγελματικά δικαιώματα, σταδιοδρομούν επιτυχώς στο επάγγελμα του Ηλεκτρονικού Μηχανικού. Σήμερα το Τμήμα Ηλεκτρονικής του ΤΕΙ Αθήνας αριθμεί συνολικά 23 μέλη ΕΠ σε διάφορες βαθμίδες. Στο διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται μια αναλυτική κατανομή των μελών ΕΠ στις διάφορες βαθμίδες. ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΚΕΝΕΣ ΥΠΟ ΠΛΗΡΩΣΗ 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 11 9 2 ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ 3 0 0 0 8 3 3 ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ 5 4 ΕΠΙΚΟΥΡΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ 18 8 10 6 ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ

11 ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΚΕΝΕΣ ΥΠΟ ΠΛΗΡΩΣΗ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ 11 9 2 0 ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ 3 3 0 0 ΕΠΙΚΟΥΡΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ 8 3 5 4 ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ 18 8 10 6 ΣΥΝΟΛΟ 40 23 17 10 Η εισαγωγή των σπουδαστών στο Τμήμα σήμερα περιορίζεται σε αριθμό κάτω των διακοσίων (200) ανά έτος, με στρατηγικό στόχο να μειωθεί την επόμενη τετραετία κατά 50%, προκειμένου το εκπαιδευτικό έργο να γίνει περισσότερο αποτελεσματικό και ποιοτικό. Στο διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται ο αριθμός των φοιτητών που εγγράφονται τα τελευταία πέντε (5) ακαδημαϊκά έτη. ΣΥΝΟΛΟ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΝΤΑΙ (ΜΕΤΑΓΡΑΦΕΣ ΚΛΠ) ΑΡΧΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΝΤΑΙ 300 250 200 150 100 256 259 238 170 170 170 224 150 191 110 50 0 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 2006-07 Τα τελευταία έτη ο ρυθμός αποφοιτησάντων, ανέρχεται κατά μέσο όρο περί τους ογδόντα (85) πτυχιούχους ανά έτος. Στο διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται ο αριθμός των αποφοίτων τα τελευταία πέντε (5) ακαδημαϊκά έτη. Στατιστικά στοιχεια αποφοίτων 100 90 80 Αριθμός Αποφοίτων 70 60 50 40 30 20 10 0 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 2006-07 Ακαδημαικά έτη

12 Ο αριθμός των φοιτούντων φοιτητών σε όλα τα εξάμηνα σπουδών παρουσιάζεται στο διάγραμμα του σχήματος που ακολουθεί και στο πίνακα 11-2.1: ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΟΙΤΟΥΝΤΩΝ 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1339 1516 1422 1458 1169 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 2006-07 Ο αριθμός εισαγωγής των φοιτητών και ο τρόπος εισαγωγής κατά την τελευταία πενταετία. παρουσιάζεται στο Πίνακες 11-2.3 Η στελέχωση του Τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία παρουσιάζεται στον Πίνακα 11-1. 2.1. Σκοπός και στόχοι του Τμήματος Το περιεχόμενο σπουδών του Τμήματος καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο της Ηλεκτρονικής και την εφαρμογή της στους τομείς των βιομηχανικών αυτοματισμών, των τηλεπικοινωνιών, της πληροφορικής και των υπηρεσιών της. Το Τμήμα έχει ως αποστολή την προαγωγή, την ανάπτυξη και μετάδοση των κατάλληλων γνώσεων, στο πεδίο της Επιστήμης και της Τεχνολογίας της Ηλεκτρονικής, τόσο με την διδασκαλία όσο με την εφαρμοσμένη έρευνα, ώστε οι σπουδαστές να αποκτήσουν πλήρη επιστημονική και επαγγελματική κατάρτιση στο γνωστικό αντικείμενο του Τμήματος. Με την ολοκλήρωση των σπουδών τους οι πτυχιούχοι του Τμήματος έχουν αποκτήσει τις εξειδικευμένες γνώσεις ώστε να είναι σε θέση να απασχοληθούν είτε αυτοδύναμα είτε σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες με την μελέτη, έρευνα και εφαρμογή της τεχνολογίας πάνω σε σύγχρονους και ειδικούς τομείς της Ηλεκτρονικής. Κατά τη διάρκεια των πρώτων εξαμήνων οι σπουδές περιλαμβάνουν θεωρητική διδασκαλία, εργαστηριακές και φροντιστηριακές ασκήσεις, σεμινάρια, εκπαιδευτικές επισκέψεις, καθώς και εκπόνηση ατομικών ή ομαδικών εργασιών. Τα πρώτα εξάμηνα σπουδών περιλαμβάνουν κατά κύριο λόγο γενικά μαθήματα υποδομής, όπως Μαθηματικά, Φυσική, Πληροφορική. Ακολουθούν μαθήματα ειδικής υποδομής κορμού όπως Αναλογικά και Ψηφιακά Ηλεκτρονικά. Οι σπουδές περιλαμβάνουν επίσης μαθήματα ειδικότητας που είναι ομαδοποιημένα σε θεματικές ενότητες όπως Ηλεκτρονικά Τηλεπικοινωνιών, Βιομηχανικά Ηλεκτρονικά και Ηλεκτρονικά Η/Υ, που θα προσφέρουν στους σπουδαστές την εξειδικευμένη γνώση. Το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει επίσης την εκπόνηση Πτυχιακής Εργασίας και Πρακτικής Άσκησης κατά το τελευταίο εξάμηνο, που εξασφαλίζουν την εμβάθυνση σε

13 θέματα τεχνολογικής εφαρμογής, εφαρμοσμένης έρευνας και ανάπτυξης, ολοκλήρωσης τεχνολογιών και γενικότερα σε αντικείμενα που έχουν άμεση σχέση με την ειδικότητα των σπουδών. 2.2. Παράγοντες που δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά στην προσπάθεια επίτευξης των στόχων του Τμήματος Κυρίαρχοι παράγοντες: Ο μεγάλος αριθμός των φοιτούντων στα διάφορα εξάμηνα σπουδών με αποτέλεσμα να η παρεχόμενη εκπαίδευση να μην είναι στον επιθυμητό βαθμό ποιοτική. Η έλλειψη διαθέσιμων χώρων για την πραγματοποίηση της εργαστηριακής εκπαίδευσης και έρευνας. Ο περιορισμός σήμερα της δυνατότητας σχεδιασμού προγράμματος σπουδών ευέλικτης δομής, που να επιτρέπει στον σπουδαστή να προσαρμόζει το πρόγραμμα σπουδών σε τομείς (κατευθύνσεις) που τον ενδιαφέρουν περισσότερο. Οι αδυναμίες (κενά από την δευτεροβάθμια εκπαίδευση) των σπουδαστών που εγγράφονται στο Τμήμα. Είναι γενικότερο το φαινόμενο και παρατηρείται σε όλα σχεδόν τα Τμήματα της Ανωτάτης Εκπαίδευσης και εντονότερα παρουσιάζεται στα Τμήματα των ΤΕΙ, που κατά κανόνα εισάγουν φοιτητές με χαμηλότερες επιδόσεις στις εισαγωγικές εξετάσεις. Δευτερεύοντες παράγοντες: Η επιβάρυνση του Τμήματος να παρέχει εκπαιδευτικό έργο και σε άλλα Τμήματα της Σχολής Τεχνολογικών Εφαρμογών του ΤΕΙ Αθήνας, σε θεματικά πεδία που άπτονται της Ηλεκτρονικής. Αυτό δημιουργεί πρόσθετες υποχρεώσεις τόσο στο διαθέσιμο ΕΠ όσο κυρίαρχα σε περιορισμό διαθέσιμων χώρων και επιβάρυνση του προϋπολογισμού του Τμήματος για την κάλυψη εξοπλισμού και αναλώσιμων υλικών. Μερική έλλειψη εξοπλισμού εργαστηρίων. Η αδυναμία εντοπίζεται σε μικρό αριθμό εργαστηριακών μαθημάτων. Έλλειψη ΕΠ η οποία περιορίζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα όταν συνταξιοδοτούνται μέλη ΕΠ. Οι διαδικασίες προκήρυξης, εκλογής και διορισμού των θέσεων που πρόκειται να πληρωθούν, είναι χρονοβόρες και γραφειοκρατικές. 2.3. Διοίκηση του Τμήματος. Τα όργανα του Τμήματος είναι: η Γενική Συνέλευση του Τμήματος, το Συμβούλιο του Tμήματος και ο Προϊστάμενος.

14 Διοικητική Διάρθρωση 1. Προιστάμενος Προϊστάμενος Τμήματος Ηλεκτρονικής Νομικός Κωνσταντίνος Προϊστάμενη Γραμματείας Στεργίου Κανέλλα Γραμματέας Δεδούσης Χρήστος Γραμματέας Δρόσου Ελένη 2. Συμβούλιο του Τμήματος Προϊστάμενος Νομικός Κωνσταντίνος Τομέας Ηλεκτρονικής Τριάντης Δήμος Τομέας Τηλεπικοινωνιών Νασιόπουλος Αθανάσιος Τομέας Υπολ. Συστημάτων & Ελέγχου Χατζηδιάκος Παρασκευάς Εκπρόσωπος σπουδαστών Ρακκάς Γεώργιος 3. Συνέλευση του Τμήματος Ολα τα μέλη του Εκπαιδευτικού προσωπικού Εκπρόσωποι σπουδαστών (Σε ποσοστό 40% του αριθμού των μελών του Εκπαιδευτικού προσωπικού) 2.4. Εσωτερικός κανονισμός - Διάρθρωση Τμήματος σε Τομείς Ο εσωτερικός κανονισμός όλων των Τμημάτων του ΤΕΙ της Αθήνας διέπεται από τον γενικό κανονισμό του ΤΕΙ της Αθήνας που βρίσκεται στο Παράρτημα Ι. Το Τμήμα Ηλεκτρονικής του ΤΕΙ Αθήνας είναι οργανωμένο σε τρεις Τομείς Τομέας Α : Ηλεκτρονικής Τομέας Β : Τηλεπικοινωνιών Τομέας Γ : Ψηφιακής Τεχνικής & Ελέγχου Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12 του Ν. 1404/1983 τα όργανα του Τμήματος είναι η Γενική Συνέλευση του (που πραγματοποιείται τουλάχιστον μια φορά το εξάμηνο ή όταν προκύπτει εκτάκτως θέμα), το Συμβούλιο του Τμήματος και ο Προϊστάμενος του. Επίσης σε επίπεδο Τομέα τα όργανα είναι η Γενική Συνέλευση του Τομέα και ο υπεύθυνος του Τομέα. Η Γενική Συνέλευση του Τμήματος συγκροτείται από το Εκπαιδευτικό Προσωπικό και εκπροσώπους σπουδαστών σε ποσοστό 40% του αριθμού των μελών του Εκπαιδευτικού Προσωπικού. Το Συμβούλιο του Τμήματος απαρτίζεται από τον Προϊστάμενο του Τμήματος, τους Υπευθύνους των Τομέων και έναν εκπρόσωπο των σπουδαστών. Από τον Τομέα Α εποπτέυονται τα ακόλουθα μαθήματα: Ηλεκτρονική Φυσική (Θ-Ε), Ηλεκτροτεχνία (Θ), Τεχνολογία Εξαρτημάτων και Σχεδίαση (Θ-Ε), Ηλεκτρομαγνητισμός (Θ), Αναλ. Ηλεκτρονικά Ι (Θ-Ε), Αναλ. Ηλεκτρονικά ΙΙ (Θ-Ε), Θεωρία Κυκλωμάτων (Θ), Αναλ. Ηλεκτρονικά ΙΙΙ (Θ-Ε), Ηλεκτρονικά φίλτρα (Θ-Ε), Σχεδιασμός & ανάλυση Κυκλωμάτων με Η/Υ VLSI (Θ-Ε)

15 και Ηλεκτρονικά Ισχύος (Θ-Ε). Ψηφιακά Κυκλώματα (Θ-Ε), Συστήματα Ήχου (Θ), Διαχείριση Ολικής Ποιότητας (Θ) Από τον Τομέα Β εποπτέυονται τα ακόλουθα μαθήματα: Αναλογικές. Τηλεπικοινωνίες (Θ-Ε), Διάδοση ΗΜΚ (Θ), Τηλεπικοινωνίες ΙΙ (Θ-Ε), Μικροκύματα (Θ-Ε), Κεραίες (Θ), Ραδιοτηλεοπτικά Συστήματα (Θ-Ε), Ψηφιακή Επεξεργασία Σήματος (Θ,Ε), Οπτοηλεκτρονική, Οπτικές Επικοινωνίες (Θ-Ε), Κινητές Επικοινωνίες (Θ), Ηλεκτρομαγνητική Συμβατότητα (Θ), Ραντάρ Ραδιοζεύξεις & Δορυφορικά Συστήματα(Θ,Ε) Από τον Τομέα Γ εποπτέυονται τα ακόλουθα μαθήματα: Προγραμματισμός Η/Υ Ι & ΙΙ (Θ-Ε), Προγραμματισμός Η/Υ ΙΙ (Θ-Ε), Ξένη Γλώσσα Ι&ΙΙ&ΙΙΙ (Θ), Μικροϋπολογιστές Ι (Θ-Ε), Μικροϋπολογιστές ΙΙ (Θ-Ε), Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου Ι (Θ), Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου ΙΙ (Θ-Ε), Εφαρμογές Μικροϋπολογιστών (Θ-Ε), Δίκτυα Υπολογιστών (Θ-Ε) και Ψηφιακά Συστήματα Ελέγχου (Θ), Ηλεκτρονικό Εμπόριο (Θ) Τα Γενικά Μαθήματα Φυσικής (Θ-Ε), Μαθηματικά Ι (Θ), Εφαρμ.Μαθηματικά (Θ), Ειδ. Κεφ Μαθηματικών (Θ), πραγματοποιούνται από Καθηγητές των Γενικών Τμημάτων Μαθηματικών και Φυσικής Χημείας του ΤΕΙ Αθήνας. Στο τμήμα λειτουργούν οι παρακάτω θεσμοθετημένες επιτροπές: 1) Επιτροπή Σπουδών (Πρακτικό Συμβουλίου Τμήματος Πρακτικό αρ 15/17.10.2006) Αποτελείται από τους: Νομικό Κων/νο, Τριάντη Δήμο, Νασιόπουλο Αθαν., Χατζηδιάκος Παρασκευά, Ζέρβας Ευάγγελο, καθώς και ο κ. Παταργιάς Νικολαος από το Γενικό Τμήμα Φυσικής Χημείας & Τεχνολογίας Υλικών. 2) Επιτροπή πρακτικής άσκησης (Πρακτικό Συμβουλίου Τμήματος Πρακτικό αρ. 9/4.9.07) Αποτελείται από τους Βουδούρη Κων/νο, Παπαποστόλου Σταύρο και Μαγγανά Φωτούλα. 3) Επιτροπή διενέργειας κατατακτηρίων εξετάσεων (Πρακτικό Συμβουλίου Τμήματος Πρακτικό αρ 9/4.9.07). Αποτελείται από τους Βαλαμόντε Ε., Nαυπακτίτη Δ., Χατζηδιάκο Π., Αναστασιάδη Κ., Καλτσά Γ. και Φανουράκη Κ. 4) Επιτροπή μετεγγραφών (Πρακτικό Συμβουλίου Τμήματος Πρακτικό αρ 9/4.9.07) Αποτελείται από τους Βαλαμόντε Ε., Nαυπακτίτη Δ., και Δημητρίου Σ. 5) Επιτροπή καταστροφής πεπαλαιωμένων υλικών (Πρακτικό Συμβουλίου Τμήματος Πρακτικό αρ 9/4.9.07) Αποτελείται από τους Νομικό Κ., Φανουράκη Κ., Θεοδώρου Αικ.καιΛορέντζο Δ.

16 Επίσης έχει ορισθεί Ακαδημαϊκος Υπεύθυνος Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων ΣΩΚΡΑΤΗΣ/ΕΡΑΣΜΟΣ και LEONADRO DA VINCI ο επικ. Καθηγητής Βουδούρη Κωνσταντίνος (Πρακτικό Συμβουλίου Τμήματος Πρακτικό αρ ο 8/10.7.07). Τέλος για την σύνταξη του ωρολογίου προγραμματος εχει οριστεί ο καθηγητής εφαρμογών Παπαποστόλου Σταύρος

17 3. Προγράμματα Σπουδών 3.1. Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών 3.1.1. Βαθμός ανταπόκρισης του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και στις απαιτήσεις της κοινωνίας. Στην σύγχρονη εποχή που κυριαρχεί η ραγδαία εξέλιξη της Τεχνολογίας των Ηλεκτρονικών και των Συστημάτων Επικοινωνιών, σε διαρκή βάση πρέπει να τίθεται προβληματισμός για την παρεχόμενη εκπαίδευση στα Ιδρύματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Κυρίαρχο θέμα προβληματισμού πρέπει να είναι η προσαρμογή των γνωστικών αντικειμένων εκπαίδευσης στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας και των εξειδικευμένων ή νέων γνώσεων που απαιτείται να έχουν οι απόφοιτοι των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Ένα πολύ σημαντικό δεδομένο της έρευνας που σαφώς έχει σημαντική αλληλεπίδραση στο σχεδιασμό του προγράμματος σπουδών είναι τα αντικείμενα και οι τομείς της επαγγελματικής απασχόλησης των αποφοίτων. Στο ανωτέρω πλαίσιο αυτά και στην ανωτέρω κατεύθυνση το Τμήμα Ηλεκτρονικής του ΤΕΙ - Αθήνας πραγματοποιεί μια διαρκή έρευνα από το 1994, που σε κάποια χρονικά διαστήματα ήταν εντατικοποιημένη και σε άλλα περισσότερο χαλαρή. Μέσω της έρευνας αυτής υπήρξε μια επικοινωνία με τους αποφοίτους του Τμήματος αλλά και με στελέχη επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται με την Τεχνολογία των Ηλεκτρονικών και των Επικοινωνιών, ιδιαίτερα σε χρονικές περιόδους που έγιναν σοβαρές τομές στο Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών, όπως το έτος 1994 και 2000). Μέσω ερωτηματολογίων έχουν καταγράφει και αναλυθεί οι απόψεις τους, τόσο σε εκπαιδευτικά θέματα, όσο και σε θέματα που σχετίζονται με την εξέλιξη των νέων τεχνολογιών, δίδοντας έτσι πολύτιμα δεδομένα όποτε πραγματοποιήθηκαν σημαντικές τομές στην διαμόρφωση νέου προγράμματος σπουδών. Σ αυτό βοήθησε και η υλοποίηση προγραμμάτων τόσο του ΕΠΕΑΕΚ Ι & ΙΙ που αφορούσαν τα Προπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών, δίνοντας την αφορμή να εισαχθούν οι σχετικές διαδικασίες λήψης των πληροφοριών και γενικά ενός feed back μεταξύ του Τμήματος που παρέχει την εκπαίδευση και της αγοράς εργασίας. Από τις ανωτέρω προγενέστερες έρευνες και ιδιαίτερα την περίοδο 1999-2002, τρεις βασικοί τομείς επαγγελματικής απασχόλησης αποφοίτων του Τμήματός μας εντοπίστηκαν: 1. Μηχανικοί Τηλεπικοινωνιών: Απασχόληση σε επιχειρήσεις που προσφέρουν υπηρεσίες ή παράγουν προϊόντα καθαρά τηλεπικοινωνιακής φύσης. 2. Μηχανικοί υποστήριξης ηλεκτρονικών συστημάτων: Απασχόληση σε επιχειρήσεις που υποστηρίζουν, προσφέρουν και αναπτύσσουν υπηρεσίες σε ευρεία έκταση της τεχνολογίας των ηλεκτρονικών συστημάτων. 3. Μηχανικοί υποστήριξης συστημάτων πληροφορικής: Απασχόληση σε επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες τόσο κυρίως σε hardware engineering όσο και σε μικρότερο ποσοστό σε software. Ο ανωτέρω τομέας επαγγελματικής απασχόλησης έδειξε ότι παρουσιάζει μια μεγάλη δυναμική απορρόφησης των αποφοίτων. Όσον αφορά τη φύση της επαγγελματικής απασχόλησης και τις δραστηριότητες των αποφοίτων, εντοπίστηκαν έξι βασικές κατηγορίες : 1) Τεχνική υποστήριξη 2) Μελέτες - Σχεδίαση συστημάτων

18 3) Πωλήσεις 4) Έρευνα 5) Εκπαίδευση 6) Οργάνωση - Διοίκηση Με τον όρο τεχνική υποστήριξη αναφερόμαστε στους αποφοίτους που εργάζονται στο Τεχνικό Τμήμα των επιχειρήσεων και η επαγγελματική τους απασχόληση σχετίζεται με την εγκατάσταση, συντήρηση, επισκευή, συναρμολόγηση και εγκατάσταση ηλεκτρονικών διατάξεων και συστημάτων, καθώς και με τον έλεγχο της καλής λειτουργίας των ηλεκτρονικών συστημάτων στη βιομηχανική παραγωγή ή στην παροχή υπηρεσιών προς το κοινό (τηλεπικοινωνιακά μέσα). Χαρακτηριστικό είναι ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι και ιδιαίτερα εκείνοι που απασχολούνται στις ιδιωτικές επιχειρήσεις απασχολούνται σε δύο και περισσότερες δραστηριότητες των ανωτέρω κατηγοριών. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των αποφοίτων δραστηριοποιείται στον τομέα της τεχνικής υποστήριξης. Το ποσοστό ανέρχεται στο 85% ενώ ένα ποσοστό 52% απασχολείται αποκλειστικά με την ανωτέρω δραστηριότητα. Σημαντικό είναι το ποσοστό των απασχολούμενων στο Τμήμα των Πωλήσεων που ανέρχεται στο 28% ενώ το ποσοστό των αποφοίτων που απασχολούνται αποκλειστικά με τις πωλήσεις ανέρχεται στο 8%. Επίσης σημαντικό είναι το ποσοστό των αποφοίτων που απασχολούνται στα Τμήματα Μελετών και Σχεδιασμού συστημάτων και διατάξεων όπως επίσης και στην ανάπτυξη λογισμικού. Το ποσοστό αποφοίτων που απασχολείται αποκλειστικά με την ανωτέρω δραστηριότητα ανέρχεται στο 5%. Ένα μικρό ποσοστό συμμετέχει στην εκπαιδευτική δραστηριότητα. Ο όρος εκπαιδευτική δραστηριότητα αναφέρεται στην εκπαίδευση πελατών και προσωπικού της επιχείρησης. Η απασχόληση αποφοίτων αποκλειστικά σαν εκπαιδευτές πελατών και προσωπικού ανέρχεται σε 3%. Επίσης ένα ποσοστό 9% ασκεί καθήκοντα management και ουσιαστικά αντιστοιχεί στο ποσοστό 8% που έχουν δική μας υποστήριξη. Τέλος ένα ποσοστό 4% απασχολείται με την έρευνα στα Τμήματα Έρευνας και Ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Όπως ήδη προαναφέρθηκε, αλλά και σύμφωνα με τις επισημάνσεις των επιχειρήσεων του ιδιωτικού κυρίως τομέα η σύγχρονη τάση απαιτεί οι απόφοιτοι ηλεκτρονικοί μηχανικοί ΤΕ να είναι σε θέση να απασχολούνται σε πολλαπλές δραστηριότητες. Αυτό δημιουργεί μια επιπρόσθετη απαίτηση στο σχεδιασμό των προγραμμάτων σπουδών ώστε να παρέχονται μαθήματα γενικότερου ενδιαφέροντος πέραν εκείνων που στοχεύουν στον εμπλουτισμό των γνώσεων στα βασικά γνωστικά αντικείμενα της ειδικότητας. Για παράδειγμα απαιτείται η εισαγωγή στο πρόγραμμα σπουδών και μαθημάτων όπως το μάρκετινγκ, τεχνοοικονομικά μαθήματα, τεχνικές και τρόποι διαχείρισης έργων κλπ. κάτι που λαμβάνεται έστω και μερικά υπόψη στους συνεχείς σχεδιασμούς ή τις τροποποιήσεις των προγραμμάτων σπουδών τα τελευταία δέκα έτη. Παρά τις σημαντικές προσπάθειες που έχουν γίνει στον ανωτέρω τομέα, απομένει σήμερα να συστηματοποιηθεί και διαρκώς και σε μόνιμη βάση να υπάρχει μια διαδικασία μέσω των ιστοσελίδων του Τμήματος που να καταγράφονται και στη συνέχεια να επεξεργάζονται οι σχετικές απόψεις, ώστε ο στόχος της ανταπόκρισης του προγράμματος σπουδών στις απαιτήσεις της ελληνικής πραγματικότητας να εξασφαλίζεται στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Πάντως το υφιστάμενο πρόγραμμα σπουδών καθώς και το νέο πρόγραμμα σπουδών που θα εφαρμοστεί από το ακαδημαϊκό έτος 2008-09, προκειμένου να ανταποκριθεί στις σημερινές απαιτήσεις που θα συναντήσει ένας απόφοιτος στην αυριανή επαγγελματική του καριέρα, πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω, με την ύπαρξη και ενός μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών. Αυτό θα δώσει τη δυνατότητα στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών να εστιαστεί περισσότερο στην

19 εμπέδωση και αφομοίωση των απαραίτητων βασικών κυρίως γνώσεων που αποτελούν το ελάχιστο αλλά δυνατό υπόβαθρο που πρέπει να έχει ένας απόφοιτος ηλεκτρονικός μηχανικός, ώστε να είναι σε θέση να απορροφηθεί άμεσα και παραγωγικά στον επαγγελματικό χώρο της ειδικότητας του. Στον αντίποδα η ύπαρξη ενός προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών, σαν προέκταση των προπτυχιακών σπουδών θα δώσει την δυνατότητα στους αποφοίτους που έχουν την επιθυμία και τις ικανότητες να επεκτείνουν τις γνώσεις με σκοπό μια περισσότερο γρήγορη ανέλιξη και καθιέρωση στον επαγγελματικό τους χώρο. 3.1.2. Δομή, συνεκτικότητα και λειτουργικότητα του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών Από το 1993 μέχρι σήμερα υπάρχει μια διαρκής δραστηριότητα από πλευράς του Τμήματος που αφορά την διαρκή αξιολόγηση του Προγράμματος Σπουδών με επακόλουθο τις παρεμβάσεις τροποποιήσεις ή ακόμη και δομικών αλλαγών στο Πρόγραμμα σπουδών. Σε όλες τις χρονικές περιόδους το έργο αυτό επιτελείται από μια πενταμελή επιτροπή (Επιτροπή Σπουδών). Η δυνατότητα χρηματοδότησης που πρόσφεραν τα σχετικά έργα (Προπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών) των ΕΠΕΑΕΚ Ι & ΙΙ, έδωσε την ευκαιρία η αναμόρφωση να βασισθεί σε επιστημονικά κριτήρια ώστε το πρόγραμμα σπουδών να εξυπηρετεί τους στόχους που θέτει το ΕΠΕΑΕΚ για σύγχρονα προγράμματα σπουδών εφάμιλλα με τα παγκοσμίως θεωρούμενα ως πρότυπα. Με βάση σχετικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια της υλοποίησης των ανωτέρω έργων (κύρια του ΕΠΕΑΕΚ Ι: 1998-2002), το πρόγραμμα σπουδών έτυχε σύγκρισης με τα προγράμματα σπουδών άλλων συγγενών τμημάτων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης χωρών της Ε.Ε. και ΗΠΑ, καθώς επίσης και με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα Η μελέτη αυτή αποτέλεσε τον οδηγό διαμόρφωσης του προγράμματος σπουδών. Η πενταμελής Επιτροπή Σπουδών, που λειτουργεί από το 1997, επιμελείται και εποπτεύει την εφαρμογή όλων των αναθεωρήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί κατά καιρούς στο πρόγραμμα σπουδών. Με εισηγητικές εκθέσεις προτείνει στο Συμβούλιο Τμήματος και τη Γενική Συνέλευση του Τμήματος μέτρα βελτίωσης και μικρές αναθεωρητικές παρεμβάσεις. Κατά τον σχεδιασμό ενός αναθεωρημένου προγράμματος σπουδών ή των τροποποιήσεων ελήφθησαν υπόψη μια σειρά από κριτήρια και καταβλήθηκε η μέγιστη δυνατή προσπάθεια, ώστε το πρόγραμμα, να ανταποκρίνεται σ αυτά τα κριτήρια. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά κριτήρια: Προσφορά ολοκληρωμένης παιδείας στο γνωστικό αντικείμενο της κατεύθυνσης του Τμήματος. Πληρότητα στα γνωστικά αντικείμενα της ειδικότητας. Ισορροπία μεταξύ κύριων και συμπληρωματικών γνωστικών αντικειμένων. Αποφυγή επικαλύψεων. Αποφυγή υπερβολικής βαρύτητας σε ορισμένα μαθήματα, έναντι άλλων. Προοδευτική ανέλιξη από βασικά σε εξειδικευμένα μαθήματα. Πρόβλεψη μαθημάτων επιλογής. Έμφαση στην ανάπτυξη ερευνητικής μεθοδολογίας. Υπάρχει μια ενδεικτική αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε το έτος 2002 από 20μελή ομάδα επιστημόνων (5 μέλη Ε.Π. του Τμήματος, 5 μέλη Ε.Π. άλλων ΤΕΙ και 5 μέλη ΔΕΠ Ελληνικών Πανεπιστημίων και 5 μέλη διδασκόντων σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού), που μέσω ερωτηματολογίων διερευνήθηκε ο βαθμός ανταπόκρισης του

20 νέου προγράμματος, στα ανωτέρω κριτήρια. Τα ποσοστά ανταπόκρισης στα ανωτέρω κριτήρια κυμάνθηκαν από 60% έως 85%. Το υφιστάμενο πρόγραμμα σπουδών (2004-2008), αποτελεί μια αναθεώρηση του προγράμματος σπουδών που σχεδιάστηκε την περίοδο 1998-2000 και εφαρμόστηκε το 2000. Το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει επτά (7) εξάμηνα βασικών σπουδών και ένα (1) εξάμηνο πτυχιακής εργασίας και πρακτικής άσκησης. Όλα τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών κωδικοποιούνται με το χαρακτηριστικό EE (electronics eng) και τετραψήφιο κωδικό αριθμό όπου το πρώτο ψηφίο συμβολίζει το εξάμηνο σπουδών (1, 2,.. 7), τα δυο επόμενα τον αύξοντα αριθμό του μαθήματος, το δε τελευταίο ψηφίο περιέχει το 1 με το οποίο δηλώνεται το θεωρητικό σκέλος του μαθήματος και με το 2 δηλώνεται το εργαστηριακό σκέλος του μαθήματος (αν υπάρχει). Στο αναλυτικό πρόγραμμα εμφανίζονται τα υποχρεωτικά μαθήματα του τμήματος κατά εξάμηνο. Στον πίνακα αναφέρονται οι ώρες θεωρητικής διδασκαλίας με την ένδειξη (Θ), οι ώρες φροντιστηρίου ή πρακτικών ασκήσεων επί πίνακος με την ένδειξη (Φ), οι ώρες εργαστηριακής άσκησης με την ένδειξη (E), οι συνολικές ώρες παρακολούθησης με την ένδειξη (Σ) και οι διεθνείς διδακτικές μονάδες ECTS με την ένδειξη (ΕC), που αντιστοιχούν σε κάθε μάθημα. Για κάθε εξάμηνο σπουδών και για κάθε μάθημα υπολογίζεται ακόμη ο φόρτος εργασίας (ένδειξη: ΦE). Κάθε εξάμηνο βασικών σπουδών περιλαμβάνει 5-6 υποχρεωτικά μαθήματα με 25 ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα και αντιστοιχεί σε 30 διδακτικές μονάδες ECTS. Η κατανομή των ωρών οδηγεί σε φόρτο εργασίας 50 ωρών ανά εξάμηνο. Το πρόγραμμα μαθημάτων των επτά (7) εξαμήνων περιλαμβάνει 40 υποχρεωτικά μαθήματα. Τα υποχρεωτικά μαθήματα του προγράμματος σπουδών διακρίνονται σε μαθήματα Γενικής Υποδομής (ένδειξη: MΓY), Ειδικής Υποδομής (ένδειξη: MEY), Ειδικότητας (ένδειξη: ME) και μαθήματα Διοίκησης, Οικονομίας, Νομοθεσίας και Ανθρωπιστικών Σπουδών (ένδειξη: ΔONA) ως εξής: ΕΙΔΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ APIΘMOΣ MAΘHMATΩN % MAΘHMATΩN MΓY 9 22.5% MEY 13 32.5% ME 14 35.0% ΔONA 4 10.0% Σύνολο 40 100.0% Η αναλυτική περιγραφή του προγράμματος σπουδών ένα εξάμηνο σπουδών παρουσιάζεται στο παράρτημα ΙI. Με βάση την ανωτέρω δομή του υφιστάμενου προγράμματος σπουδών προσφέρονται συνολικά 49 ανεξάρτητα μαθήματα και ο κάθε σπουδαστής είναι υποχρεωμένος να παρακολουθήσει επιτυχώς 40. Συγκεκριμένα στα 4 πρώτα εξάμηνα σπουδών δεν υπάρχουν μαθήματα επιλογής. Στο Ε εξάμηνο σπουδών υπάρχει μια τριάδα μαθημάτων και ο σπουδαστής επιλέγει 1 από 3 προσφερόμενα μαθήματα. Στα δυο επόμενα εξάμηνα σπουδών ο σπουδαστής καλείται να επιλέξει μια από τις δυο προσφερόμενες ενότητες (κύκλους) σπουδών: 1. Υπολογιστικά και βιομηχανικά συστήματα 2. Συστήματα τηλεπικοινωνιών Τα κοινά και μη κοινά μαθήματα των δυο ενοτήτων περιλαμβάνονται στον ακόλουθο πίνακα:

21 ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΙΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΜATOΠΟΙΗΣΗ. ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ Η/Υ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ ΜΕ Η/Υ VLSI ΚΙΝΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΟΠΤΟΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ & ΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΘΕΩΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ & ΚΩΔΙΚΩΝ ΡΑΝΤΑΡ-ΡΑΔΙΟΖΕΥΞΕΙΣ & ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΜΙΚΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΔΙΚΤΥΑ Η/Υ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΩΝ ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΝΟΜΟΙ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Από το ακαδημαϊκό έτος 2008-09 θα εφαρμοστεί μια τροποποίηση του ανωτέρω προγράμματος σπουδών, λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές που έχουν δοθεί από το ΥΠΕΠΘ. Κάθε εξάμηνο βασικών σπουδών περιλαμβάνει 5 έως 6 υποχρεωτικά μαθήματα με 24 περίπου ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα και αντιστοιχεί σε 30 διδακτικές μονάδες ECTS. Η κατανομή των ωρών οδηγεί σε φόρτο εργασίας 750 ωρών μέσου όρου ανά εξάμηνο. Το πρόγραμμα μαθημάτων των 7 εξαμήνων περιλαμβάνει 40 υποχρεωτικά μαθήματα. Μια συνοπτική παρουσίαση ανά εξάμηνο σπουδών παρατίθεται στο παράρτημα IΙI. Στο νέο πρόγραμμα σπουδών απουσιάζουν οι δυο ενότητες (κύκλοι) σπουδών, ενώ τα κατ επιλογήν μαθήματα είναι περιορισμένα, δεδομένου ότι αυτό προβλέπουν οι υφιστάμενες οδηγίες. 3.1.3 Παρατηρήσεις Σχόλια Προτάσεις για βελτιστοποίηση του προγράμματος σπουδών Η ομάδα εσωτερικής αξιολόγησης του Τμήματος έχοντας συσσωρευμένη εμπειρία από προηγούμενες αναθεωρήσεις όσο αφορά την αποδοτικότητα εντοπίζει τις ακόλουθες δυσκολίες και σημεία που πρέπει να προσεχθούν προκειμένου το πρόγραμμα σπουδών να αποδίδει στον μέγιστο δυνατό βαθμό, προτείνοντας συγχρόνως και ορισμένες άμεσες και γενικότερες ρυθμίσεις. Άμεσες ενέργειες και ρυθμίσεις: 1. Η πενταμελής «Επιτροπή Σπουδών» που έχει συσταθεί σε επίπεδο Τμήματος, πρέπει να ενεργοποιηθεί περισσότερο και όχι να περιορίζεται όπως έχει γίνει μέχρι σήμερα στο να εισηγείται στην Γενική Συνέλευση του Τμήματος προτάσεις αναθεωρήσεις προγραμμάτων σπουδών. Ο ρόλος της πρέπει να αναβαθμιστεί και να διαχειρίζεται θέματα που αφορούν την όλη εκπαιδευτική διαδικασία και να εισηγείται στο Συμβούλιο του Τμήματος μέτρα βελτίωσή της. Πιο συγκεκριμένα η επιτροπή πρέπει να επεξεργάζεται τα ακόλουθα:

22 Σύνταξη εκθέσεων για την ποιότητα του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου σε κάθε μάθημα, στην κατεύθυνση όχι της αρνητικής κριτικής αλλά της ανάδειξης των αδυναμιών έτσι ώστε να βελτιωθεί το εκπαιδευτικό έργο. Οι εκθέσεις αυτές θα γνωστοποιούνται ατομικά στον κάθε διδάσκοντα καθηγητή και δεν θα κοινοποιούνται στην ευρύτερη ακαδημαϊκή κοινότητα. Σύνταξη συνολικής έκθεσης για την ποιότητα του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου κάθε εξάμηνο. Σύνταξη εισηγήσεων σε συνεργασία με Τομείς για την ενίσχυση της υλικοτεχνικής υποδομής, προκειμένου το εκπαιδευτικό έργο να ικανοποιεί στις απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών. Σύνταξη εισηγήσεων για τροποποίηση και μερική αναθεώρηση του προγράμματος σπουδών. 2. Να εκσυγχρονιστεί ο τρόπος διδασκαλίας των μαθημάτων. Ενδεικτικά αναφέρονται οι ακόλουθες ενέργειες: Εκσυγχρονισμός του τρόπου εργαστηριακής διδασκαλίας. Σύνταξη πρότυπων φυλλαδίων οδηγιών προς τους ασκούμενους σπουδαστές για όλα τα εργαστηριακά μαθήματα που προβλέπονται από το πρόγραμμα σπουδών και βελτιώσεις των υπαρχόντων. Ανάπτυξη εκπαιδευτικών βοηθημάτων στο σύνολο των μαθημάτων σε ηλεκτρονική μορφή. Βασικά εκπαιδευτικά βοηθήματα πέραν της βασικής βιβλιογραφίας που κάθε σπουδαστής πρέπει να προμηθεύεται, μπορεί να είναι: i) Σημειώσεις των διαλέξεων που πραγματοποιεί ο κάθε διδάσκων στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος. ii) Ερωτήσεις, φροντιστηριακές ασκήσεις και ασκήσεις εφαρμογών που βοηθούν το σπουδαστή στη κατανόηση των εννοιών του μαθήματος. iii) Αρχείο των πρόσφατων θεμάτων των εξετάσεων. iv) Test αυτό-αξιολόγησης. Στην κατεύθυνση αυτή πρέπει να αξιοποιηθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό η εκπαιδευτική πύλη (portal) «e.κ. μάθηση» που έχει δημιουργηθεί, έτσι ώστε για κάθε μάθημα να υπάρχει όλο το πληροφοριακό υλικό διαθέσιμο προς τους σπουδαστές. Γενικότερες ρυθμίσεις: 1. Τροποποίηση του κανονισμού σπουδών. Ο υφιστάμενος κανονισμός σπουδών, δεν εξασφαλίζει τη σωστή αφομοίωση των προσφερόμενων γνώσεων, δεδομένου ότι οι σπουδαστές επιλέγουν πολλά μαθήματα κάθε εξάμηνο. Γενικά απαιτείται η αναθεώρησή του και η προσαρμογή του στις ανάγκες και ιδιαιτερότητες κάθε Τμήματος. Όπως είναι φανερό από την παράθεση του προγράμματος σπουδών κάθε εξάμηνο προβλέπει κατά μέσο όρο 25 ώρες διδασκαλίας ανά εβδομάδα. Με τον υφιστάμενο κανονισμό σπουδών οι σπουδαστές μπορούν να επιλέγουν τόσα μαθήματα ώστε να οδηγούν σε 45 ώρες διδασκαλίας ανά εβδομάδα. Κατά συνέπεια οι περισσότεροι σπουδαστές έχουν επιβαρυμένο ατομικό εβδομαδιαίο πρόγραμμα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να παρακολουθήσουν επιμελώς όλα τα μαθήματα ή στο μέσο του εξαμήνου εγκαταλείπουν την παρακολούθηση κάποιων μαθημάτων. Όσο αφορά την προσέλευσή τους στις εξετάσεις είναι εύλογο σε μερικά μαθήματα να προσέρχονται όχι επιμελώς προετοιμασμένοι κάτι που αναπόφευκτα οδηγεί σε υψηλά ποσοστά αποτυχίας. 2. Κατάργηση των μικτών μαθημάτων. 3. Θα πρέπει σε κάθε σπουδαστή, να αντιστοιχεί μία (1) θέση εργασίας, στο εργαστήριο

23 3.1.4. Το εξεταστικό σύστημα Η βασική εξεταστική μέθοδος αξιολόγησης της επίδοσης των σπουδαστών στα θεωρητικά μαθήματα ή στο θεωρητικό μέρος των μικτών μαθημάτων είναι η γραπτή εξέταση που πραγματοποιείται στις δυο επίσημες εξεταστικές περιόδους στο τέλος κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου. Επειδή οι σπουδές είναι δομημένες σε εξαμηνιαίους κύκλους, από τον εσωτερικό κανονισμό των ΤΕΙ προβλέπονται δυο εξεταστικές περίοδοι. Μετά την λήξη του χειμερινού εξαμήνου (Ιανουάριος) ακολουθούν δυο διαδοχικές εξεταστικές περίοδοι που χρονικά εντοπίζονται από 20/1 έως 5/2 η 1 η και 5/2 έως 20/2 η 2 η. Ανάλογα μετά την λήξη του εαρινού εξαμήνου (Ιούνιος) ακολουθεί η 1 η εξεταστική περίοδος από 20/6 μέχρι 5/7 και από 1/9 έως 15/9 η 2 η. Στις γραπτές εξετάσεις των μαθημάτων ο κάθε σπουδαστής καλείται να απαντήσει σε μια σειρά θεμάτων προκειμένου να κριθεί αν έχει εμπεδώσει επαρκώς τις απαραίτητες γνώσεις. Ενδιάμεσες αξιολογήσεις (εξετάσεις προόδου), έχουν κατά καιρούς εφαρμοστεί, αλλά έχει αποδειχθεί ότι δυσχεραίνουν την εκπαιδευτική διαδικασία και μάθηση, δεδομένου ότι την χρονική περίοδο που διεξάγονται οι εξετάσεις προόδου οι σπουδαστές δεν δείχνουν την πρέπουσα επιμέλεια στην διδασκαλία που παράλληλα διεξάγεται. Αρκετά μέλη Ε.Π. λαμβάνουν υπόψη στην διαμόρφωση της τελικής βαθμολογίας και ορισμένες εργασίες ατομικές ή ομαδικές, που εκπονούν οι σπουδαστές κατά την διάρκεια του κάθε εξαμήνου. Πιλοτικές εξετάσεις ενδιάμεσης αξιολόγησης ή ακόμη και τελικής εξέτασης μαθημάτων, με χρήση Η/Υ (ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής κλπ), έχουν πρόσφατα εφαρμοστεί και έχουν εξαχθεί σχετικά συμπεράσματα. Αυτού του είδους οι εξετάσεις μπορεί να υιοθετηθούν κύρια σε περιπτώσεις που ο διδάσκων θέλει να διαμορφώσει μια εικόνα κατά πόσο οι σπουδαστές του έχουν αφομοιώσει ένα μέρος της διδαχθείσας ύλης. Ένας ολοκληρωμένος τρόπος μιας τέτοιας εξέτασης θα μπορούσε να είναι ένας συνδυασμός τόσο ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής και προτάσεων σωστού λάθους, όσο ερωτήσεων ανοικτής απάντησης ώστε να μπορεί να αξιολογηθεί ό σπουδαστής αν είναι σε θέση να αναπτύξει ένα προτεινόμενο θέμα. Όσον αφορά τον τρόπο εξέτασης των σπουδαστών στο εργαστηριακό μέρος των μαθημάτων, η μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενη πρακτική που προβλέπουν παλαιοί κανονισμοί σπουδών (που μέχρι σήμερα είναι δύσκολο να αναθεωρηθούν) γίνεται με δυο κριτήρια: αφ ενός με μια προφορική ή σύντομη γραπτή εξέταση (test) πάνω στο αντικείμενο της εργαστηριακής άσκησης που πραγματοποιείται (με βαρύτητα 0.8) και αφ ετέρου από την αξιολόγηση της γραπτής έκθεσης που καλείται να συντάξει ατομικά κάθε σπουδαστής και να την παρουσιάσει την ερχόμενη εβδομάδα (με βαρύτητα 0.2). Σχετικά με την διαφάνεια του εξεταστικού συστήματος ο κάθε σπουδαστής έχει τη δυνατότητα να έχει πρόσβαση στο γραπτό και να συζητήσει με τον εξεταστή την βαθμολογία του αν νομίζει ότι έχει αδικηθεί. Πρόσφατα ειδικές ρυθμίσεις που αναθεωρούν βασικά σημεία του Νόμου Πλαισίου των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, δίνουν την δυνατότητα στους σπουδαστές κάτω από προϋποθέσεις να ζητήσουν να εξεταστούν από εξεταστική επιτροπή μελών Ε.Π.

24 Όσον αφορά τον τρόπο αξιολόγησης αλλά και ανάθεσης θεμάτων των πτυχιακών εργασιών παραθέτουμε τον κανονισμό που έχει θεσμοθετηθεί από το Συμβούλιο Τμήματος: Στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου, με ευθύνη των Τομέων ανακοινώνεται ένας κατάλογος θεμάτων πτυχιακών εργασιών προς τους σπουδαστές. Στις Γ.Σ. των Τομέων τα μέλη ΕΠ του Τμήματος ανακοινώνουν το θέμα ή τα θέματα των πτυχιακών εργασιών καθώς και το όνομα ή τα ονόματα των σπουδαστών που θα αναλάβουν την εκπόνηση των αντίστοιχων πτυχιακών εργασιών. Η Γ.Σ του Τομέα εξετάζει τα προτεινόμενα από τα μέλη του Τομέα θέματα, τα εγκρίνει και ορίζει την εξεταστική επιτροπή. Μετά την ολοκλήρωση της πτυχιακής εργασίας ο φοιτητής οφείλει να υποβάλλει μέσω πρωτοκόλλου στη Γραμματεία του Τμήματος ένα αντίτυπο το οποίο θα φέρει την υπογραφή του επιβλέποντα καθηγητή. Η γραμματεία του Τμήματος μετά την παραλαβή της πτυχιακής εργασίας πρέπει να ελέγχει αν το παραπάνω θέμα έχει εγκριθεί από τη Γ.Σ. του Τομέα και αν έχει ορισθεί η τριμελής επιτροπή. Το Συμβούλιο του Τμήματος ορίζει ημερομηνία παρουσίασης της πτυχιακής εργασίας μέσα στο χρόνο μαθημάτων ενώπιον της τριμελούς επιτροπής. Με ευθύνη του επιβλέποντα την πτυχιακή εργασία εκπαιδευτικού ανακοινώνεται η ημερομηνία και ο τόπος εξέτασης της πτυχιακής ώστε να δοθεί δημοσιότητα και να μπορέσουν να την παρακολουθήσουν φοιτητές και μέλη Ε.Π., τουλάχιστον τρείς (3) ημέρες πριν την καθορισμένη ημερομηνία παρουσίασης. Με βάση την υπάρχουσα κατάσταση η ομάδα εσωτερικής αξιολόγησης εισηγείται προς την Γ.Σ. του Τμήματος να ληφθούν ορισμένα άμεσα μέτρα και να συζητηθούν και άλλα θέματα που απαιτούν γενικότερες ρυθμίσεις σε επίπεδο ΤΕΙ. Άμεσα μέτρα Εφαρμογή μιας όσο το δυνατόν κοινής πολιτικής από όλα τα μέλη του Ε.Π. σε θέματα που σχετίζονται με τον τρόπο και την δεοντολογία της εξέτασης. Τα θέματα των εξετάσεων να περιλαμβάνουν σπονδυλωτές ερωτήσεις από απλές μέχρι συνθετότερες και να καλύπτουν όσο το δυνατόν περισσότερο το εύρος της προβλεπόμενης διδακτέας ύλης. Ο βαθμός δυσκολίας πρέπει να είναι τέτοιος που να ανταποκρίνεται στην δυνατότητα ένας μέσος σπουδαστής να μπορεί να απαντήσει επαρκώς. Η επιτήρηση των εξετάσεων πρέπει καθολικά να είναι αυστηρή, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται τόσο η ισοτιμία για όλους τους σπουδαστές όσο και το αδιάβλητο της εξέτασης. Καθιέρωση του θεσμού του επόπτη εξετάσεων είναι μια λύση που μπορεί να συζητηθεί. Να ενθαρρυνθούν οι δυνατότητες πολλαπλής αξιολόγησης και μέσω ατομικών ή ομαδικών εργασιών με μια βαρύτητα μέχρι 25% στην διαμόρφωση της τελικής βαθμολογίας. Αυτό προϋποθέτει μια αλλαγή στην νοοτροπία των σπουδαστών, οποίοι πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η ατομική εργασία που θα εκπονούν πρέπει να προϊόν καθαρά δική τους προσπάθειας ενώ στις ομαδικές εργασίες πρέπει να καλλιεργηθεί το πνεύμα της ομαδικότητας από όλους. Σ αυτό το θέμα απαιτείται μια σημαντική προσπάθεια από την μεριά των διδασκόντων ώστε να πείσουν τους σπουδαστές τους να ξεπεράσουν τις μέχρι τώρα επικρατούσες αντιλήψεις από σημαντική μερίδα σπουδαστών μιας εύκολης, πρόχειρης και ανεπίτρεπτης αντιμετώπισης του θέματος της εκπόνησης των εργασιών, μη καταβάλλοντας οι ίδιοι την απαιτούμενη προσπάθεια. Ο τρόπος βαθμολογίας στην εργαστηριακή διδασκαλία πρέπει να αλλάξει ριζικά. Κατά την διάρκεια του εξαμήνου ο κάθε σπουδαστής που ασκείται στο εργαστήριο πρέπει να συντάξει δυο έως τρεις τεχνικές εκθέσεις βάσει σχετικών οδηγιών αξιοποιώντας τα δεδομένα κατά την διάρκεια της πραγματοποίησης των εργαστηριακών ασκήσεων και αφού ολοκλήρωση τον κύκλο των ασκήσεων να εξεταστεί προφορικά. Η αξιολόγηση της πτυχιακής εργασίας να