ΒΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 3ο: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης

ΒΓ/Μ3 05-06 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ Τεύχος 3ο: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης

Copyright Eκδοτικές Επιχειρήσεις Η. ΜΑΝΙΑΤΕΑ Α.Ε. Λ. Θησέως 50 Καλλιθέα τηλ.: 210 95 46 000 Δ /νση Εκπαιδευτικής σειράς: Α. ΖΥΡΜΠΑΣ Υπεύθυνοι σύνταξης: Σ. ΓΕΡΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Χ. ΕΜMΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ Ι. ΣΤΕΡΠΗΣ Συντακτική Ομάδα: ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ Σ. ΓΑΡΕΔΑΚΗ Μ. ΓΕΡΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Σ. ΔΑΝΙΑΣ Χ. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ Χ. ΖΥΓΟΥΡΑΚΗ Σ. ΖΥΡΜΠΑΣ Α. ΘΩΜΑΪΔΗΣ Σ. ΚΑΤΣΙΩΤΗΣ Β. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Β. ΚΡΕΖΙΑΣ Δ. ΛΑΠΠΑΣ Α. ΜΑΡΝΕΡΗΣ Γ. ΞΕΙΔΙΑΝΑΚΗΣ Ν. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΠΑΝΔΡΕΑΔΗΣ Π. ΡΑΠΤΗΣ Α. ΣΕΡΕΦΙΔΗΣ Κ. ΣΟΡΟΚΟΣ Χ. ΣΤΑΜΑΤΗΣ Δ. ΣΤΕΡΠΗΣ Ι. ΤΖΟΠΑΝΑΚΗ Ζ. ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΙΩΤΟΥ Φ. ΕΚΔΟΤΙΚΕΣ ΤΟΜΕΣ ΟΡΟΣΗΜΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Χημεία για την Β' Τάξη του Γυμνασίου ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΤΕΥΧΟΣ Eπαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Ηλεκτρονική σελιδοποίηση Γραφικά: Βέρα Ανατολίτη

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 181

182 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 13 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Tι είναι η Χημεία Θέμα 1 ο α. Τι ονομάζεται φυσικό περιβάλλον; β. Ποιο από τα παρακάτω φαινόμενα είναι χημικό; 1. Το στέγνωμα των ρούχων. 2. Το κάψιμο ενός ξύλου. 3. Η περιφορά της Σελήνης γύρω από τη Γη. 4. Το σπάσιμο ενός ποτηριού. γ. Η πρώτη ύλη για την παρασκευή ελαστικών είναι: 1. Ο γρανίτης 2. Το ξύλο 3. Το μετάξι 4. Το πετρέλαιο δ. Ποιο από τα παρακάτω είναι φυσικό υλικό; 1. Το μάρμαρο 2. Το πλαστικό 3. Το χαρτί 4. Το γυαλί

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 183 Θέμα 2 ο α. Ποια προϊόντα χαρακτηρίζονται φυσικά; β. Να αντιστοιχίσετε τις πρώτες ύλες της στήλης Α με το αντίστοιχο προϊόν της στήλης Β. Α 1. ξύλο α. αλουμίνιο 2. σταφύλι β. ύφασμα 3. πετρέλαιο γ. κρασί 4. βωξίτης δ. χαρτί 5. βαμβάκι ε. πλαστικό Β γ. Να χαρακτηρίσετε τα παρακάτω φαινόμενα ως φυσικά (Φ) ή χημικά (Χ). 1. Η εξάτμιση μίας κολώνιας. 2. Το λιώσιμο του πάγου. 3. Το κάψιμο του πετρελαίου. 4. Η ωρίμανση ενός φρούτου. 5. Το ψήσιμο του ψωμιού. δ. Να συμπληρώσετε τα κενά στην παρακάτω φράση. Οι μεταβολές που συμβαίνουν στην ύλη ονομάζονται... Όταν οι μεταβολές αυτές συνοδεύονται από σχηματισμό νέων ουσιών τότε τα... χαρακτηρίζονται....

184 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να αναφέρετε ένα φυσικό και ένα χημικό φαινόμενο που πραγματοποιούνται στη φύση. β. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λανθασμένες (Λ). 1. Μία πόλη είναι ανθρωπογενές περιβάλλον. 2. Η πρώτη ύλη για την παρασκευή των απορρυπαντικών είναι το αργό πετρέλαιο. 3. Τα φυσικά φαινόμενα συμβαίνουν μόνο στη φύση. 4. Χημικά φαινόμενα πραγματοποιούνται και στη φύση. 5. Το σάπισμα των φρούτων είναι φυσικό φαινόμενο. γ. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Η επιστήμη της Χημείας μελετά τα... φαινόμενα. 2. Η διάλυση του αλατιού στο νερό είναι ένα... φαινόμενο. 3. Ο... που μας περιβάλλει και οι... που επικρατούν σε αυτόν αποτελούν το φυσικό περιβάλλον. 4. Κατά τη διάρκεια των φυσικών φαινομένων δεν αλλάζει η... των σωμάτων.

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 185 Θέμα 4 ο α. Τι είναι η Χημεία; β. Να αναφέρετε τρία φυσικά και τρία χημικά φαινόμενα που πραγματοποιούνται στο σπίτι σας. γ. Να εξηγήσετε γιατί το σκούριασμα ενός σιδερένιου καρφιού είναι χημικό φαινόμενο.

186 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 14 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Η ύλη και οι καταστάσεις της Θέμα 1 ο α. Σε ποιες καταστάσεις μπορεί να εμφανιστεί η ύλη; β. Ένα υγρό σώμα έχει: 1. Ορισμένο όγκο και συγκεκριμένο σχήμα. 2. Ορισμένο όγκο και μεταβλητό σχήμα. 3. Μεταβλητό όγκο και μεταβλητό σχήμα. 4. Τίποτα από τα παραπάνω. γ. Η μετατροπή ενός σώματος από υγρό σε στερεό ονομάζεται: 1. Εξάτμιση 2. Εξάχνωση 3. Τήξη 4. Πήξη δ. Η μετατροπή της ναφθαλίνης από στερεή σε αέρια ονομάζεται: 1. Εξάτμιση 2. Εξάχνωση 3. Τήξη 4. Πήξη

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 187 Θέμα 2 ο α. Ποια είναι τα συστατικά του σύμπαντος; β. Να αντιστοιχίσετε τις μετατροπές της στήλης Α με το χαρακτηρισμό της στήλης Β. Α 1. πάγος νερό α. εξάτμιση 2. νερό πάγος β. τήξη 3. νερό υδρατμός γ. πήξη 4. πάγος υδρατμός δ. εξάχνωση 5. υδρατμός νερό ε. συμπύκνωση γ. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λανθασμένες (Λ). 1. Τα στερεά σώματα έχουν ορισμένο σχήμα. 2. Τα αέρια σώματα έχουν ορισμένο όγκο. 3. Η μετατροπή του οινοπνεύματος σε αέριο ονομάζεται εξάχνωση. 4. Κατά τη διάρκεια της πήξης αλλάζει η σύσταση των σωμάτων. 5. Η τήξη είναι φυσικό φαινόμενο. δ. Να συμπληρώσετε τα κενά στην παρακάτω φράση. Η ύλη είναι καθετί, το οποίο καταλαμβάνει... και έχει.... Β

188 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να αναφέρετε ένα φυσικό και ένα χημικό φαινόμενο που πραγματοποιούνται όταν ανάβουμε τον αναπτήρα. β. Να εξηγήσετε γιατί οι μετατροπές των καταστάσεων της ύλης είναι φυσικά φαινόμενα. γ. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Ο χώρος που καταλαμβάνει ένα σώμα αποτελεί τον... του. 2. Η συνολική ποσότητα της ύλης στο σύμπαν....... 3. Τα στερεά σώματα έχουν... όγκο και σχήμα. 4. Ο σχηματισμός της πάχνης οφείλεται στη... των υδρατμών. 5. Ένα υγρό μπορεί να γίνει αέριο με... ή.... Θέμα 4 ο α. Σε ποια θερμοκρασία βράζει το νερό όταν βρίσκεται στην επιφάνεια της θάλασσας;

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 189 β. Σε τι διαφέρουν και ποιο κοινό έχουν ο πάγος και το νερό; γ.να αντιστοιχίσετε τις καταστάσεις της ύλης στη στήλη Α με τις αντίστοιχες ιδιότητες της στήλης Β. Α 1. στερεή κατάσταση α. ορισμένο σχήμα, μεταβλητός όγκος 2. υγρή κατάσταση β. ορισμένο σχήμα, ορισμένος όγκος 3. αέρια κατάσταση γ. μεταβλητό σχήμα, μεταβλητός όγκος Β

190 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 15 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Ιδιότητες της ύλης Θέμα 1 ο α. Ποιες ιδιότητες χαρακτηρίζονται ως φυσικές; β. Ένα σώμα έχει μάζα 12g και όγκο 20 ml. H πυκνότητά του είναι: 1. 216 g/ml 2. 0,6 g/ml 3. 1,6 g/ml 4. 1,2 g/ml. γ. Ένα σώμα έχει σημείο τήξης -12 ο C και σημείο βρασμού 32 ο C. Το σώμα αυτό βρίσκεται στην αέρια κατάσταση σε θερμοκρασία: 1. 20 ο C 2. -30 ο C 3. 40 ο C 4. 0 ο C δ. Μονάδα μέτρησης του χρόνου στο S.I. είναι: 1. Η ώρα 2. Το λεπτό 3. Το δευτερόλεπτο

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 191 Θέμα 2 ο α. Ποιες ιδιότητες χαρακτηρίζονται ως χημικές; β. Να αντιστοιχίσετε τις ιδιότητες της στήλης Α με το χαρακτηρισμό της στήλης Β. Α 1. οσμή α. χημική ιδιότητα 2. θερμική αγωγιμότητα 3. καύση β. φυσική ιδιότητα 4. σημείο ζέσεως Β γ. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λανθασμένες (Λ). 1. Η σκληρότητα ενός σώματος είναι φυσική ιδιότητα. 2. Το σημείο πήξης ενός σώματος είναι χημική ιδιότητα. 3. Μονάδα μέτρησης της μάζας στο S.I. είναι το Κg. 4. Εμπειρική κλίμακα μέτρησης της σκληρότητας ενός υλικού είναι η κλίμακα του Μος. 5. Η ηλεκτρική αγωγιμότητα είναι φυσική ιδιότητα.

192 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να συμπληρώσετε την τελευταία στήλη του ακόλουθου πίνακα: Ουσία Σημείο τήξης (σε o C) Σημείο βρασμού (σε o C) Φυσική κατ/ση στους 40 o C Α 50 530 Β -12 45 Γ Δ -162 0 5 100 β. Να συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα: Μάζα (g) 180 45 800 Όγκος (ml) 150 620 2000 Πυκνότητα (g/ml) 0,4 0,75

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 193 Θέμα 4 ο Ένα σώμα έχει μάζα 400 g και όγκο 500 ml. Να υπολογίσετε: α. Την πυκνότητα του σώματος. β. Τον όγκο 300 g του σώματος. γ. Τη μάζα 100 ml του σώματος.

194 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 16 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Χημικά στοιχεία - Μέταλλα και Αμέταλλα Θέμα 1 ο α. Ποιος είναι ο ορισμός του χημικού στοιχείου κατά τον Boyle; β. Το ποιο διαδεδομένο χημικό στοιχείο στη γη είναι: 1. Το νάτριο 2. Το πυρίτιο 3. Το οξυγόνο 4. Ο σίδηρος γ. Τα χημικά στοιχεία που υπάρχουν στη φύση είναι: 1. 82 2. 94 3. 112 4. 18 δ. Σε συνθήκες δωματίου τα υγρά χημικά στοιχεία είναι: 1. 2 2. 112 3. 94 4. 7

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 195 Θέμα 2 ο α. Να αναφέρετε τις χαρακτηριστικές ιδιότητες των μετάλλων. β. Να αντιστοιχίσετε τα χημικά στοιχεία της στήλης Α με το χαρακτηρισμό της στήλης Β. Α 1. χαλκός α. μετάλλα 2. νάτριο 3. οξυγόνο β. αμέταλλα 4. άζωτο Β γ. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λανθασμένες (Λ). 1. Υπάρχει ένα μέταλλο με κόκκινο χρώμα. 2. Όλα τα μέταλλα είναι στερεά. 3. Τα αμέταλλα έχουν διάφορα χρώματα. 4. Το μοναδικό υγρό αμέταλλο είναι ο υδράργυρος. 5. Υπάρχουν στοιχεία που δύσκολα κατατάσσονται στα μέταλλα ή τα αμέταλλα.

196 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Τα περισσότερα χημικά στοιχεία σε θερμοκρασία δωματίου βρίσκονται στη... κατάσταση. 2. Η ανακάλυψη των χημικών στοιχείων έγινε... από την αρχαιότητα μέρχι σήμερα. 3. Τα μέταλλα μπορούν να μετατραπούν σε... είναι δηλαδή όλκιμα. 4. Το μοναδικό κίτρινο μέταλλο είναι ο.... 5. Τα μέταλλα είναι ηλεκτρικοί.... β. Να αντιστοιχίσετε τα χημικά στοιχεία της πρώτης στήλης με το χρώμα της δεύτερης. Α 1. χρυσός α. αργυρόλευκο 2. χαλκός β. κίτρινο 3. θείο γ. κόκκινο 4. άργυρος Β

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 197 Θέμα 4 ο α. Να διατυπώσετε την άποψη των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων για την σύνθεση του κόσμου. β. Να βρείτε στην εγκυκλοπαίδεια που οφείλουν τα ονόματά τους τα παρακάτω χημικά στοιχεία: 1. Νικέλιο 2. Χλώριο 3. Υδρογόνο

198 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 17 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Τα άτομα Θέμα 1 ο α. Ποιος είναι ο σύγχρονος ορισμός του χημικού στοιχείου; β. Στον πυρήνα ενός ατόμου υπάρχουν: 1. Πρωτόνια και ηλεκτρόνια 2. Πρωτόνια και νετρόνια 3. Νετρόνια και ηλεκτρόνια 4. Μόνο νετρόνια γ. Ηλεκτρικά ουδέτερο είναι το: 1. κατιόν 2. πρωτόνια 3. νετρόνιο 4. ηλεκτρόνιο δ. Τη μικρότερη μάζα έχει το: 1. ηλεκτρόνιο 2. πρωτόνιο 3. άτομο 4. νετρόνιο

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 199 Θέμα 2 ο α. Να αντιστοιχίσετε τα χημικά στοιχεία της στήλης Α με τα σύμβολα της στήλης Β. Α Β 1. άνθρακας α. Fe 2. ιώδιο β. I 3. σίδηρος γ. Cr 4. κάλιο δ. C 5. χρώμιο ε. K β. Nα συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Αριθμός Αριθμός πρωτονίων νετρονίων Αριθμός ηλεκτρονίων Ο P Cl S C 8 15 16 35 13 17 16 16 7 16

200 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες. 1. Το πρωτόνιο και το νετρόνιο έχουν θετικό φορτίο. 2. Τα άτομα του ίδιου στοιχείου έχουν ίδιο αριθμό πρωτονίων. 3. Όλα τα άτομα ενός στοιχείου έχουν ίδιο μαζικό αριθμό. 4. Το νετρόνιο και το ηλεκτρόνιο έχουν ίσες μάζες. 5. Τα κατιόντα έχουν θετικό φορτίο. β. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Ο... ήταν ο πρώτος που υποστήριξε ότι η ύλη αποτελείται από άτομα. 2. Τα υποατομικά σωματίδια είναι το... το... και το.... 3.... αριθμός ονομάζεται ο αριθμός των πρωτονίων στον πυρήνα ενός ατόμου. 4. Τα ηλεκτρικά φορτισμένα άτομα ονομάζονται... 5. Το σύνολο σχεδόν της μάζας ενός ατόμου βρίσκεται στον....

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 201 Θέμα 4 ο α. Ο ατομικός αριθμός ενός στοιχείου είναι 56 και ο μαζικός του 137. Να υπολογίσετε πόσα: 1. πρωτόνια 2. νετρόνια 3. ηλεκτρόνια υπάρχουν στο άτομο. β. Να συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Αριθμός Αριθμός πρωτονίων νετρονίων Αριθμός ηλεκτρονίων Κ + Μg 2+ 19 40 24 12 F - P 3-15 10 16 10 Al 3+ 27 10

202 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 18 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Τα άτομα Θέμα 1 ο α. Τι είναι ο ατομικός και τι ο μαζικός αριθμός ενός ατόμου; β. Ο αριθμός των πρωτονίων σ ένα πυρήνα είναι ίσο με: 1. Α 2. Ζ 3. Α-Ζ 4. Ζ-Α γ. Τα χημικά στοιχεία είναι 112. Οι ατομικοί αριθμοί είναι: 1. περισσότεροι από 112 2. 112 3. λιγότεροι από 112 δ. Ένα σωματίδιο έχει 12 πρωτόνια, 12 νετρόνια και 13 ηλεκτρόνια. Το σωματίδιο αυτό είναι: 1. άτομο 2. κατιόν 3. ανιόν

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 203 Θέμα 2 ο α. Να αντιστοιχίσετε τα χημικά στοιχεία της στήλης Α με τα σύμβολα της στήλης Β. Α Β 1. άζωτο α. Μg 2. μαγνήσιο β. N 3. χλώριο γ. Cu 4. άργυρος δ. Cl 5. χαλκός ε. Ag β. Nα συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Αριθμός Αριθμός πρωτονίων νετρονίων Αριθμός ηλεκτρονίων Fe Zn Br H Nα 26 30 56 1 23 35 36 45 12 1

204 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες. 1. Ατομικός αριθμός είναι ο αριθμός των νετρονίων στον πυρήνα. 2. Τα ανιόντα έχουν θετικό φορτίο. 3. Όταν ένα άτομο παίρνει ηλεκτρόνια μετατρέπεται σε ανιόν. 4. Είναι δυνατό άτομα με τον ίδιο ατομικό αριθμό να ανήκουν σε διαφορετικά άτομα. 5. Υπάρχουν χημικά στοιχεία με πολλούς ατομικούς αριθμούς. β. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Στον πυρήνα υπάρχουν... και... 2. Τα... φορτισμένα ιόντα ονομάζονται κατιόντα. 3. Τα... είναι ηλεκτρικά ουδέτερα υποατομικά σωματίδια. 4. Όταν ένα άτομο... ηλεκτρόνια μετατρέπεται σε κατιόν. 5. Γύρω από τον πυρήνα κινούνται τα....

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 205 Θέμα 4 ο α. Το άτομο του βηρυλλίου έχει 5 νετρόνια και 4 ηλεκτρόνια. 1. Ποιος είναι ο ατομικός αριθμός του βηρυλλίου. 2. Ποιος είναι ο μαζικός αριθμός του βηρυλλίου. β. Να συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Αριθμός Αριθμός πρωτονίων νετρονίων Αριθμός ηλεκτρονίων Ο 2-8 8 Ca 2+ Fe 3+ 20 40 26 30 Nα + Η + 1 23 1 10

206 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 19 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Τα άτομα Θέμα 1 ο α. Γιατί το άτομο είναι ηλεκτρικά ουδέτερο; β. Ο αριθμός των ηλεκτρονίων σ ένα άτομο είναι ίσος: 1. με τον αριθμό των πρωτονίων 2. με τον αριθμό των νετρονίων 3. με τη διαφορά Α-Ζ 4. με το μαζικό αριθμό. γ. Ένα σωματίδιο έχει 17 πρωτόνια, 18 νετρόνια, και 16 ηλεκτρόνια. Το σωματίδιο αυτό είναι: 1. κατιόν 2. ανιόν 3. άτομο δ. Το κατιόν Co 3+ με Z= 27 και A = 60, περιέχει: 1. 60p, 27n, 24e 2. 27p, 27n, 30e 3. 27p, 27n, 33e 3. 27p, 33n, 24e

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 207 Θέμα 2 ο α. Να αντιστοιχίσετε τα χημικά στοιχεία της στήλης Α με τα σύμβολα της στήλης Β. Α Β 1. φθόριο α. Nα 2. βρώμιο β. Bα 3. νάτριο γ. F 4. φώσφορος δ. P 5. βάριο ε. Br β. Nα συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Αριθμός Αριθμός πρωτονίων νετρονίων Αριθμός ηλεκτρονίων Fr In Se Sr Ag 38 47 79 112 49 34 136 63 50 87

208 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες. 1. Τα νετρόνια έχουν αρνητικό φορτίο. 2. Όταν ένα άτομο χάνει ηλεκτρόνια μετατρέπεται σε ανιόν 3. Το μικρότερο υποατομικό σωματίδιο είναι το ηλεκτρόνιο. 4. Όλα τα άτομα ενός χημικού στοιχείου έχουν τον ίδιο ατομικό αριθμό. 5. Το σύμβολο του φωσφόρου είναι F. β. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Τα ηλεκτρόνια έχουν... φορτίο. 2. Τα νετρόνια είναι....... 3. Τα ιόντα διακρίνονται σε... και... 4. Το χημικό σύμβολο του... είναι Μn.

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 209 Θέμα 4 ο α. Το ανιόν Ν 3- έχει 10 ηλεκτρόνια και 7 νετρόνια. Να υπολογίσετε: 1. Τον ατομικό αριθμό του αζώτου. 2. Τον μαζικό αριθμό του αζώτου. β. Να συμπληρώσετε τα κενά στον παρακάτω πίνακα. Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Αριθμός Αριθμός πρωτονίων νετρονίων Αριθμός ηλεκτρονίων Li + 3 7 Cl - Ba 2+ 17 138 56 20 Ζn 2+ Ag + 47 35 65 28

210 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 20 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Οι χημικές ενώσεις - Τα μόρια Θέμα 1 ο α. Τι ονομάζεται χημική ένωση; β. Οι χημικές ενώσεις έχουν: 1. ορισμένη αναλογία ατόμων των συστατικών τους 2. ορισμένη αναλογία μαζών των συστατικών τους 3. καθορισμένες φυσικές σταθερές 4. όλα τα παραπάνω. γ. Το οξυγόνο έχει ατομικότητα: 1. ένα 2. δύο 3. τρία δ. Καθαρές ουσίες είναι: 1. μόνο τα χημικά στοιχεία 2. μόνο οι χημικές ενώσεις 3. τα χημικά στοιχεία και οι χημικές ενώσεις

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 211 Θέμα 2 ο α. Να αντιστοιχίσετε τους μοριακούς τύπους της στήλης Α με τον χαρακτηρισμό της στήλης Β. Α Β 1. Η 2 Ο α. μόριο χημικού στοιχείου 2. Cl 2 3. C 6 H 12 O 6 β. μόριο χημικής ένωσης 4. P 4 5. He γ. άτομο χημικού στοιχείου β. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; 1. Οι χημικές ενώσεις έχουν ορισμένη πυκνότητα. 2. Όλες οι χημικές ενώσεις αποτελούνται από μόρια. 3. Υπάρχουν και χημικά στοιχεία με περισσότερες από μία ατομικότητες. 4. Οι χημικές ενώσεις δεν έχουν σταθερή σύσταση. 5. Με δεδομένο ότι το φθόριο είναι διατομικό στοιχείο ο μοριακός του τύπος είναι F 2.

212 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Στο νερό η αναλογία μαζών υδρογόνου και οξυγόνου είναι.... 2. Στο νερό η αναλογία ατόμων υδρογόνου και οξυγόνου είναι.... 3. Το σημείο τήξης το σημείο βρασμού και η πυκνότητα μιας καθαρής ουσίας ονομάζονται....... 4. Ο αριθμός των ατόμων στο μόριο ενός στοιχείου ονομάζεται.... 5. Οι χημικοί τύποι που αντιπροσωπεύουν και το μόριο της ένωσης ονομάζονται... χημικοί τύποι. β. Το φωσφορικό οξύ είναι μία χημική ένωση της οποίας το μόριο αποτελείται από 3 άτομα υδρογόνου, 1 άτομο φωσφόρου και 4 άτομα οξυγόνου. 1. Να γράψετε το μοριακό τύπο του φωσφορικού οξέος. 2. Με ποια αναλογία ατόμων βρίσκονται το υδρογόνο και το οξυγόνο στο φωσφορικό οξύ;

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 213 Θέμα 4 ο α. Για το σχηματισμό της αμμωνίας το άζωτο ενώνεται με το υδρογόνο με αναλογία μαζών 14/3. Πόσα γραμμάρια αζώτου και πόσα γραμμάρια υδρογόνου χρειάζονται για να σχηματιστούν 68 g αμμωνίας; β. Το τριοξείδιο του θείου είναι μια χημική ένωση που αποτελείται από θείο και οξυγόνο. Σε 80 g τριοξειδίου του θείου περιέχονται 32 g θείου. 1. Πόσα γραμμάρια οξυγόνου περιέχονται στα 80 g τριοξειδίου του θείου. 2. Mε ποια αναλογία μαζών ενώνονται το θείο και το οξυγόνο για να σχηματίσουν το τριοξείδιο του θείου.

214 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 21 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Μίγματα - Διαλύματα Θέμα 1 ο α. Ποια υλικά ονομάζονται μίγματα; β. Το αλατόνερο είναι: 1. χημική ένωση 2. χημικό στοιχείο 3. ομογενές μίγμα 4. ετερογενές μίγμα. γ. Ποιο από τα παρακάτω υλικά είναι ετερογενές μίγμα; 1. χαλκός 2. χώμα 3. μπρούτζος δ. Τα μίγματα έχουν: 1. καθορισμένες φυσικές σταθερές 2. καθορισμένη σύσταση 3. μεταβλητή σύσταση

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 215 Θέμα 2 ο α. Να αντιστοιχίσετε τα υλικά της στήλης Α με τον χαρακτηρισμό της στήλης Β. Α Β 1. γρανίτης α. ομογενές μίγμα 2. σίδηρος β. ετερογενές μίγμα 3. ζάχαρη γ. χημικό στοιχείο 4. οινοπνευματώδες ποτό δ. χημική ένωση 5. λαδόξιδο β. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; 1. Όταν ένα από τα συστατικά του διαλύματος είναι το νερό τότε αυτό θεωρείται διαλύτης. 2. Η περιεκτικότητα των αλκοολούχων ποτών συνήθως εκφράζεται σε % v/v. 3. Τα μίγματα αποτελούνται από ένα είδος μορίων. 4. Οι χημικές ενώσεις διαχωρίζονται στα συστατικά τους με φυσικές μεθόδους. 5. Το νερό της βρύσης είναι μίγμα.

216 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. 1. Οι καθαρές ουσίες από τις οποίες αποτελείται ένα μίγμα ονομάζονται... του μίγματος. 2. Τα μίγματα διακρίνονται σε... και... 3. Διαλύματα ονομάζονται τα... μίγματα. 4. Περιεκτικότητα 12% v/v σημαίνει ότι σε... διαλύματος περιέχονται... διαλυμένης ουσίας. 5. Τα συσ τατικά ενός διαλύματος διακρίνον ται στον... και τις....... β. Αλατόνερο έχει περιεκτικότητα 16% w/w. Να υπολογίσετε: 1. Πόσα γραμμάρια αλάτι υπάρχουν σε 350 g αλατόνερο; 2. Σε πόσα γραμμάρια αλατόνερο υπάρχουν 4 g αλάτι; 3. Ποιος είναι ο διαλύτης και ποια η διαλυμένη ουσία στο παραπάνω διάλυμα;

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 217 Θέμα 4 ο α. Ζαχαρόνερο έχει περιεκτικότητα 30% w/v. Να υπολογίσετε: 1. Σε πόσα ml ζαχαρόνερου περιέχονται 45 g ζάχαρης. 2. Πόσα γραμμάρια ζάχαρης περιέχονται σε 1 L ζαχαρόνερο. β. Παρασκευάσαμε διάλυμα αναμειγνύοντας 400 g νερού με 100 g διαλυμένης ουσίας. 1. Πόση είναι η μάζα του διαλύματος; 2. Ποια είναι η % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος;

218 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 22 ο Κριτήριο Αξιολόγησης Μίγματα - Διαλύματα Θέμα 1 ο α. Τι ονομάζουμε περιεκτικότητα ενός διαλύματος; β. Αν αναμείξουμε νερό με λάδι προκύπτει: 1. χημική ένωση 2. χημικό στοιχείο 3. ομογενές μίγμα 4. ετερογενές μίγμα. γ. Ποιο από τα παρακάτω υλικά είναι διάλυμα; 1. αμμωνία 2. κρασί 3. μωσαϊκό δ. Οι χημικές ενώσεις διαχωρίζονται στα συστατικά τους με: 1. χημικές μεθόδους 2. φυσικές μεθόδους 3. φυσικές και χημικές μεθόδους.

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 219 Θέμα 2 ο α. Να αντιστοιχίσετε τις περιεκτικότητες της στήλης Α με την περιγραφή της στήλης Β. Α Β 1. % w/w α. γραμμάρια διαλυμένης ουσίας σε 100 ml διαλύματος 2. % w/v β. γραμμάρια διαλυμένης ουσίας σε 100 g διαλύματος 3. % v/v γ. ml διαλυμένης ουσίας σε 100 ml διαλύματος β. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; 1. Με νερό και αλάτι μπορούμε να φτιάξουμε άπειρο αριθμό μιγμάτων. 2. Τα μίγματα έχουν καθορισμένες φυσικές σταθερές. 3. Τα περισσότερα υλικά που υπάρχουν στη φύση είναι καθαρές ουσίες. 4. Περιεκτικότητα 12% w/v σημαίνει ότι σε 100 ml διαλύματος περιέχονται 12 g διαλυμένης ουσίας. 5. Ο ατμοσφαιρικός αέρας είναι μίγμα.

220 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Θέμα 3 ο α. Σε 400 g ενός διαλύματος περιέχονται 50 g διαλυμένης ουσίας. Αν η πυκνότητα του διαλύματος είναι 1,25 g/ml να υπολογίσετε: 1. Την % w/w του διαλύματος. 2. Τον όγκο του διαλύματος. 3. Την % w/v του διαλύματος. β. Σε 680 g νερού διαλύθηκαν 120 g ζάχαρης. Να υπολογίσετε: 1. Τη μάζα του διαλύματος που σχηματίστηκε. 2. Την % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος. γ. Σε 240 g νερού διαλύονται 20 g αλατιού και το αλατόνερο που σχηματίζεται έχει όγκο 250 ml. Nα υπολογίσετε: 1. Την πυκνότητα του διαλύματος. 2. Την % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος. 3. Την % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος.

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 221 Θέμα 4 ο Σε 300 g διαλύματος ζάχαρης περιεκτικότητας 20% w/w προστίθενται 200 g νερού και σχηματίζεται νέο διάλυμα. Να υπολογίσετε: α. Πόσα γραμμάρια ζάχαρης υπάρχουν στο αρχικό διάλυμα. β. Τη μάζα του νέου διαλύματος. γ. Την % w/w περιεκτικότητα του νέου διαλύματος

222 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Λύσεις των Κριτηρίων Αξιολόγησης: 13 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 2. γ. 4. δ. 1. Θέμα 2ο: β. 1. δ. 2. γ. 3. ε. 4. α. 5. β. γ. 1. Φ 2. Φ 3. Χ 4. Χ 5. Χ δ. φαινόμενα, φαινόμενα, χημικά Θέμα 3ο: β. 1. Σ 2. Σ 3. Λ 4. Σ 5. Λ γ. 1. χημικά 2. χημικό 3. χώρος, συνθήκες 4. σύσταση 14 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 2. γ. 4. δ. 2. Θέμα 2ο: β. 1. β. 2. γ. 3. α. 4. δ. 5. ε. γ. 1. Σ 2. Λ 3. Λ 4. Λ 5. Σ δ. χώρο, μάζα Θέμα 3ο: γ. 1. όγκο 2. παραμένει αμετάβλητη 3. ορισμένο 4. υγροποίηση 5. εξάτμιση, βρασμό Θέμα 4ο: γ. 1. β. 2. α. 3. γ

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 223 15 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 2. γ. 3. δ. 3. Θέμα 2ο: β. 1. β. 2. β. 3. α. 4. β. γ. 1. Σ 2. Λ 3. Σ 4. Σ 5. Σ Θέμα 3ο: α. Α. στερεή Β. υγρή Γ. αέρια Δ. υγρή β. 1,8 g/ml 248 g 60 ml 0,4 g/ml Θέμα 4ο: α. 0,8 g/ml β. 375 ml γ. 80 g 16 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 3. γ. 2. δ. 1. Θέμα 2ο: β. 1. α. 2. α. 3. β. 4. β. γ. 1. Σ 2. Λ 3. Σ 4. Λ 5. Σ Θέμα 3ο: α. 1. στερεή 2. σταδιακά 3. σύρματα 4. χρυσός 5. αγωγοί β. 1. β. 2. γ. 3. β. 4. α.

224 17 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 2. γ. 3. δ. 1. Θέμα 2ο: α. 1. δ. 2. β. 3. α. 4. ε. 5. γ. β. Ο: 8, 8, 8 P: 31, 15, 15 Cl: 17, 18, 17 S: 16, 32, 16 C: 6, 6, 6 Θέμα 3ο: α. 1. Λ 2. Σ 3. Λ 4. Λ 5. Σ β. 1. Δημόκριτος 2. πρωτόνιο, νετρόνιο, ηλεκτρόνιο 3. ατομικός 4. ιόντα 5. πυρήνα Θέμα 4ο: α. 1. 56 2. 81 3. 56 β. Κ + : 19, 21, 18 Μg 2+ : 12, 12, 10 F - : 9, 19, 9 P 3- : 15, 31, 18 Al 3+ : 13, 13, 14 ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 18 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 2. γ. 2. δ. 3. Θέμα 2ο: α. 1. β. 2. α. 3. δ. 4. ε. 5. γ. β. Fe: 26, 30, 26 Zn: 66, 30, 30 Br: 35, 80, 35 H: 1, 1, 0 Na: 11, 11, 11 Θέμα 3ο: α. 1. Λ 2. Λ 3. Σ 4. Λ 5. Λ β. 1. πρωτόνια, νετρόνια 2. θετικά 3. νετρόνια 4. χάσει 5. ηλεκτρόνια Θέμα 4ο: α. 1. 4 2. 9 β. Ο 2- : 16, 8, 10 Ca 2+ : 20, 20, 18 Fe 3+ : 26, 56, 53 Nα + : 11, 11, 12 Η + : 1, 0, 0

ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 225 19 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 1. γ. 1. δ. 3. Θέμα 2ο: α. 1. γ. 2. ε. 3. α. 4. δ. 5. β. β. Fr: 87, 223, 87 In: 49, 112, 49 Se: 34, 45, 34 Sr: 88, 38, 38 Ag: 47, 65, 47 Θέμα 3ο: α. 1. Λ 2. Λ 3. Σ 4. Σ 5. Λ β. 1. αρνητικό 2. ηλεκτρικά ουδέτερα 3. κατιόντα, ανιόντα 4. μαγγανίου Θέμα 4ο: α. 1. 7 2. 14 β. Li + : 3, 4, 2 Cl - : 37, 17, 18 Ba 2+ : 56, 82, 54 Ζn 2+ : 30, 65, 30 Ag + : 47, 112, 47 20 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 4. γ. 2. δ. 3. Θέμα 2ο: α. 1. β. 2. α. 3. β. 4. α. 5. γ. β. 1. Σ 2. Λ 3. Σ 4. Λ 5. Σ Θέμα 3ο: α. 1. 1/8 2. 2/1 3. φυσικές σταθερές 4. ατομικότητα 5. μοριακή β. 1. Η 3 PO 4 2. 3/4 Θέμα 4ο: α. 56 g, 12 g β. 1. 48 g 2. 2/3

226 21 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 3. γ. 2. δ. 3. Θέμα 2ο: α. 1. β. 2. γ. 3. δ. 4. α. 5. β. β. 1. Σ 2. Σ 3. Λ 4. Λ 5. Σ Θέμα 3ο: α. 1. συστατικά 2. ομογενή, ετερογενή 3. ομογενή 4. 100 ml, 12 ml 5. διαλύτη, διαλυμένες ουσίες β. 1. 56 g 2. 25 g 3. νερό, αλάτι Θέμα 4ο: α. 1. 150 ml, 2. 300 g β. 1. 500g 2. 20% w/w ΧΗΜΕΙΑ: Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης 22 ο Κριτήριο αξιολόγησης: Θέμα 1ο: β. 4. γ. 2. δ. 1. Θέμα 2ο: α. 1. β. 2. α. 3. γ. β. 1. Σ 2. Λ 3. Λ 4. Σ 5. Σ Θέμα 3ο: α. 1. 12,5% w/w 2. 360 ml 3. 13,8% w/v β. 1. 800 g 2. 15% w/w γ. 1. 1,04 g/ml 2. 7,7% w/w 3. 8 % w/v Θέμα 4ο: α. 60 g, β. 500 g γ. 12 % w/w