Oμιλία του Προέδρου του Κ.Σ. ΕΔΕΚ Γιαννάκη Λ. Ομήρου στην εκδήλωση του Κ.Σ. ΕΔΕΚ και της Σοσιαλιστικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με θέμα: «Οι εξουσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Με τη νέα Συνθήκη της Λισσαβόνας» Δημοσιογραφική Εστία 28.5.2008 Θέλω να χαιρετίσω την οργάνωση της σημερινής εκδήλωσης που εντάσσεται στα πλαίσια ενημέρωσης των πολιτών για τη νέα Ευρωπαϊκή Μεταρρυθμιστική Συνθήκη. Το Κ.Σ. ΕΔΕΚ σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα θα συνεχίσει τις δημιουργικές του παρεμβάσεις μέσα στην Κυπριακή κοινωνία για την εξοικείωση των Πολιτών με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Θέλω να τονίσω με έμφαση με την ευκαιρία της σημερινής εκδήλωσης ότι η ΕΔΕΚ τάσσεται υπέρ της επικύρωσης της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης από τη Βουλή των Αντιπροσώπων χωρίς άλλη καθυστέρηση. Πιστεύουμε ότι τα εθνικά συμφέροντα της Κύπρου επιβάλλουν τη σύντομη επικύρωση χωρίς αναστολές, δισταγμούς και ευρωφοβικά σύνδρομα. Έχουμε την πεποίθηση μαζί με τα υπόλοιπά Κόμματα μέλη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος ότι η συνταγματοποίηση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της Ε.Ε. συνιστά μια προοδευτική εξέλιξη, ένα βήμα μπροστά στην πορεία της Ευρωπαϊκής ενοποίησης. Ταυτόχρονα το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα το Κ.Σ. ΕΔΕΚ αναπόσπαστο τμήμα του Σοσιαλιστικού Κινήματος της Ευρώπης θα δώσει από κοινού με τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές τη μάχη για μια ισχυρή σοσιαλιστική παρουσία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να μπορέσουμε από καλύτερες θέσεις να εφαρμόσουμε τις πολιτικές μας. Παρόλο που το εκλογικό μανιφέστο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κινήματος βρίσκεται ακόμα υπό διαμόρφωση, εν τούτοις από τις μέχρι τώρα συζητήσεις διαφαίνεται ότι το κέντρο βάρους των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών γι αυτές τις εκλογές θα αφορά τα πιο κάτω ζητήματα. 1. Την ανάγκη δόμησης μιας Ευρώπης της ανάπτυξης και της απασχόλησης με νέες θέσεις εργασίας και καταπολέμηση της ανεργίας. 2. Μια Ευρώπη που θα είναι στην υπηρεσία των πολιτών της, με κατοχυρωμένη την ισότητα ανδρών και γυναικών, τα 1
ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των νέων, την καταπολέμηση της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και του εγκλήματος, το σεβασμό του περιβάλλοντος και της πολιτισμικής ταυτότητας. 3. Πολιτικές για μια ισχυρή Ευρώπη που θα αντιμετωπίζει την προοπτική και πρόκληση της παγκοσμιοποίησης αλλά με υπογράμμιση της αλληλεγγύης. 4. Μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της Ευρώπης, με στόχο να υπάρξουν οι αναγκαίες αλλαγές στους θεσμούς και τον προϋπολογισμό με επαρκείς πόρους για να ανταποκριθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στην αποστολή της. 5. Αποφασιστική προώθηση του πυλώνα της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας σαν του μόνου τρόπου προαγωγής της αυτοδύναμης και αυτόνομης παρουσίας της Ε.Ε. στο διεθνές πολιτικό σύστημα με στόχο τη διαφύλαξη της παγκόσμιας ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας και διαφύλαξης των αρχών του Ο.Η.Ε. Στο επίκεντρο των προγραμματικών μας θέσεων είναι φυσικό να αναδειχθεί ο κεντρικός πυρήνας της ιδεολογίας μας. Η κοινωνική ευαισθησία, οι αρχές και αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής. Έχουμε χρέος να διατυπώσουμε ένα φιλόδοξο όραμα για την κοινωνία. Να κτίσουμε για κάθε ένα λαό μας μια κοινωνία που να βασίζεται στις κοινές μας αξίες της δημοκρατίας, της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της αλληλεγγύης, των ίσων ευκαιριών και των κoινών πολιτικών δικαιωμάτων. Να αγωνιστούμε ώστε κάθε Ευρωπαίος πολίτης να έχει περισσότερες ευκαιρίες και περισσότερη ασφάλεια με επενδύσεις σε σύγχρονες υπηρεσίες με υψηλά επίπεδα στην παιδεία, την υγεία, τις μεταφορές και τα προγράμματα κοινωνικής προνοίας. Να προωθήσουμε ακόμα πιο αποφασιστικές πολιτικές για την περιβαλλοντική προστασία με τη βαθιά πεποίθηση ότι το περιβάλλον είναι για μας τους σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες ένα κοινό περιουσιακό στοιχείο, για τις παρούσες και τις μελλοντικές γενιές και ότι βελτιώνουμε την ποιότητα της ζωής μας όταν προστατεύουμε την ποιότητα του περιβάλλοντος μας. Τέλος ιδιαίτερη προσοχή οφείλουμε να δώσουμε στην ανάγκη μιας σύγχρονης οικονομίας που να μπορεί να αναπτυχθεί σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους. Είναι πλέον αυταπόδεικτο ότι μόνο μια οικονομία που να είναι ανταγωνιστική, μπορεί να δημιουργήσει ευημερία και υψηλά επίπεδα απασχόλησης. Διατυπώνοντας ταυτόχρονα τη βαθιά μας πίστη ότι οι οικονομίες είναι ισχυρότερες όταν οι κοινωνίες είναι δίκαιες. Γι αυτό το λόγο άλλωστε από το 1999 διακηρύξαμε στο «Μανιφέστο του Μιλάνου» 2
ότι λέμε «ναι» στην οικονομία της αγοράς, αλλά λέμε «όχι» σε μια κοινωνία της αγοράς. Οι εκλογές για την ανάδειξη των νέων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο του 2009 είναι μια μεγάλη πρόκληση για τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές. Μας παρέχεται η ευκαιρία μιας ανάκαμψης και αναγέννησης για να ανακόψουμε τον κίνδυνο του συντηρητισμού και του νεοφιλελευθερισμού. Μπορούμε και πρέπει να πείσουμε για το εφικτό ενός οράματος, μιας Ευρώπης ενιαίας περιοχής ελευθερίας, σταθερότητας, ανάπτυξης και ευημερίας για όλους. Το Κ.Σ. ΕΔΕΚ μέλος της ευρωπαϊκής σοσιαλιστικής οικογένειας θα δώσει τη μάχη των ευρωεκλογών με δύναμη και αισιοδοξία σε πλήρη στοίχιση δυνάμεων με τις υπόλοιπες σοσιαλιστικές και σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις στον ευρωπαϊκό χώρο κάτω από τη σημαία του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κινήματος. Στη Λισσαβόνα οι 27 κατέληξαν στον πολυπόθητο συμβιβασμό για τη Μεταρρυθμιστική Συνθήκη της Ε.Ε. Tον περασμένο Δεκέμβριο το κείμενο υπογράφηκε από τους ηγέτες των χωρών μελών ενώ η επικύρωση εκτός από την Ιρλανδία θα γίνει από τα Εθνικά Κοινοβούλια. Η συμφωνία της Λισσαβόνας είναι λυτρωτική καθώς τερματίζει μια περίοδο παρατεταμένης ρευστότητας και αβεβαιότητας που οδηγούσε σε αδιέξοδα. Παρά το γεγονός ότι η Μεταρρυθμιστική Συνθήκη δεν ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες των «προχωρημένων ευρωπαϊστών» εν τούτοις αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προόδου, αφού υιοθετεί τις κυριότερες θεσμικού χαρακτήρα μεταρρυθμίσεις της Συνταγματικής Συνθήκης και εξοπλίζει με τις αναγκαίες διαδικασίες τα ευρωπαϊκά συλλογικά θεσμικά όργανα. Η Μεταρρυθμιστική Συνθήκη διαμορφώνει μια αξιόλογη ισορροπία ανάμεσα στη διεύρυνση και την εμβάθυνση, προβλέπει σταθερή προεδρία, θέση Ύπατου Εκπροσώπου για την κοινοτική διπλωματία που θα είναι και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ αναβαθμίζεται ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα ελέγχει την εξωτερική πολιτικής της επιτροπής ενώ θα έχει αρμοδιότητα συναπόφασης σε θέματα δικαστικής και αστυνομικής συνεργασίας. Αξιοσημείωτη είναι και η ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμότητας με την εισαγωγή της αρχής της λαϊκής πρωτοβουλίας. Η χάρτα των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων θα διατηρήσει το δεσμευτικό της χαρακτήρα. Τέλος σημαντική είναι η μεταρρύθμιση στον τομέα λήψης αποφάσεων με ενισχυμένη πλειοψηφία. 3
Η συζήτηση για ένα Ευρωπαϊκό Σύνταγμα είναι παλιά και συχνά υπήρξε θυελλώδης. Το σχέδιο Συντάγματος Spinelli το 1984 και η έκθεση Herman το 1994 είχαν συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το 2000 Αρχηγοί Κρατών και Υπουργοί εξωτερικών επανέφεραν προς συζήτηση την ανάγκη ενός συνταγματικού πλαισίου για να αποκτήσουν οι μηχανισμοί λήψης αποφάσεων της Ένωσης μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και διαφάνεια και για να αναδειχθούν με πιο θεσμικό τρόπο ορισμένα στοιχεία της συνταγματικής ποιότητας των Συνθηκών. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι το κατ εξοχήν όργανο που εκφράζει αυθεντικά, έγκυρα και πρωτογενώς τους Ευρωπαίους πολίτες, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από το 1979 οπότε για πρώτη φορά εξελέγη με άμεση ψηφοφορία, υποστήριζε πάντα τη συνταγματοποίηση της ευρωπαϊκής τάξης. Το Κοινοβούλιο με συνέπεια υποστήριξε την άποψη για κατάργηση της αποτελούμενης από πυλώνες δομής της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, την ενσωμάτωση του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στη μελλοντική Συνθήκη, την περαιτέρω διεύρυνση της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο και τη συναπόφαση μεταξύ Συμβουλίου και Κοινοβουλίου σε ότι αφορά την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, εξοπλιζόμενη με συνταγματικό λόγο και εμπλουτίζοντας με αυτόν την αναγκαία πάντοτε διπλωματική διακυβερνητική διαπραγμάτευση θα καταστεί θεσμικά πιο αναγνωρίσιμη και πιο αποδεκτή από τον ευρωπαίο πολίτη. Το μπλοκάρισμα και η παραλυσία των τελευταίων χρόνων πρέπει επειγόντως να ξεπεραστούν. Βέβαια πέρα από τα συνταγματικά κείμενα, μεγαλύτερη σημασία έχει η βούληση των πολιτών και των λαών να οικοδομήσουν την Ευρώπη του μέλλοντος «ως το μεγαλύτερο επίτευγμα της ιστορίας σε καιρό ειρήνης» Αγαπητοί φίλοι, Η επικύρωση της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης είναι κατάφαση στην εξελικτική πορεία της Ε.Ε. Η θετική μας ψήφος σημαίνει τη συγκατάθεση μας προς μια ανέκκλητη πορεία της Ευρώπης προς το μέλλον. Σημαίνει ταυτόχρονα ότι θα πρέπει να αξιοποιηθεί κάθε δυνατότητα μελλοντικών βελτιώσεων και αλλαγών. Στην παρατεταμένη κρίση που εκδηλώθηκε μετά την απόρριψη του Ευρωπαϊκού Συντάγματος στη Γαλλία και την Ολλανδία, η Ευρώπη δεν υπήρξε το πρόβλημα. Η Ευρώπη ήταν και είναι η λύση. Η 4
Ευρώπη των λαών και των πολιτών. Η Ευρώπη της ειρήνης, της δημοκρατίας, της ασφάλειας και της συνεργασίας. Αλλά και της κοινωνικής δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής. Γι αυτή την Ευρώπη των ελπίδων, των οραμάτων και των προσδοκιών μας θα αγωνιστούμε με συνέπεια. 5