ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ TRA06: ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης εκτιμά τα βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις εμπορευματικές μεταφορές που χρησιμοποιούν την Εγνατία οδό και συγκεκριμένα τα ακόλουθα: Αριθμός οχημάτων, όγκος και βάρος εμπορευμάτων κατά είδος, προέλευση προορισμός. Η σκοπιμότητα του δείκτη αφορά στην εκτίμηση των επιδράσεων του αυτοκινητόδρομου στις εμπορευματικές ροές μεταξύ περιοχών και στην εκτίμηση των χαρακτηριστικών των transit μετακινήσεων. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Στη παρούσα φάση η επεξεργασία του δείκτη επικεντρώνεται στη μελέτη Προέλευσης Προορισμού (Π-Π) φορτηγών οχημάτων που πραγματοποιήθηκε επί του άξονα της Εγνατίας Οδού για τις εμπορευματικές μεταφορές την τυπική περίοδο του 2009, και πιο συγκεκριμένα από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάιο. Οι έρευνες Π-Π και οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν σε δέκα επιλεγμένες, παρά την οδό, θέσεις κατά μήκος της Εγνατίας Οδού. Παράλληλα με τις έρευνες Π-Π πραγματοποιήθηκαν και αυτόματες μετρήσεις κυκλοφορίας στις ίδιες θέσεις. Η ανάλυση Π-Π έγινε σε επίπεδο NUTS 2 δηλαδή σε επίπεδο Περιφερειών για τον Ελλαδικό χώρο ενώ για τις εκτός Ελλάδας μετακινήσεις διαμορφώθηκαν οι εξής ζώνες:,, υπόλοιπο Ευρώπης και άλλες χώρες. Στο πλαίσιο της ανάλυσης των μετακινήσεων των εμπορευμάτων, ανά κατηγορία, κρίθηκε σκόπιμη η ομαδοποίηση των προϊόντων που χαρακτηρίζονται επικίνδυνα. Έτσι εξετάστηκαν σαν μια κατηγορία οι εξής τρεις κατηγορίες εμπορευμάτων: επικίνδυνα φορτία ADR, χημικά βιομηχανικά, και καύσιμα. Από την ανάλυση των ερωτηματολογίων πρόκυψε καταρχήν ότι το σημαντικότερο ποσοστό μετακινήσεων Προέλευσης και Προορισμού αφορά στην Ελλάδα (87-88%) και στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας. Η Θεσσαλονίκη συγκεντρώνει ως προέλευση το 27% και ως προορισμός το 23% επί του συνόλου των ημερήσιων μετακινήσεων βαρέων οχημάτων πάνω στην Εγνατία Οδό. Σημαντικά ποσοστά μετακινήσεων συγκεντρώνουν επίσης η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης (13-14%) και τα (10-11%). 1

Προέλευση Εμπορευματικών Μετακινήσεων στην Εγνατία Οδό, Α εξαμ. 2009 Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Πελοπόννησος Κρήτη Κεντρική Μακεδονία Ιόνιοι Νήσοι Ήπειρος Δυτική Μακεδονία Δυτική Ελλάδα Βόρειο Αιγαίο Αττικ ή Αν. Μακεδονία & Θράκη 4% 1% 1% 3% 0% 0% 2% 4% 0% 0% 3% 4% 11% 14% 54% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Ποσοστό Μετακινήσεων Προορισμός Εμπορευματικών Μετακινήσεων στην Εγνατία Οδό, Α εξαμ. 2009 Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Πελοπόννησος Κρήτη Κεντρική Μακεδονία Ιόνιοι Νήσοι Ήπειρος Δυτική Μακεδονία Δυτική Ελλάδα Αττική Αν. Μακεδονία & Θράκη 5% 1% 1% 5% 0% 0% 2% 4% 0% 6% 4% 10% 13% 48% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Ποσοστό Μετακινήσεων 2

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ, α' εξαμ. 2009 ΒΑΛΚΑΝΙΑ - ΤΟΥΡΚΙΑ 9% ΚΕΝΤΡΙΚΗ & ΔΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ 3% ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ & ΑΣΙΑ 1% ΕΛΛΑΔΑ 87% ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ, α' εξαμ. 2009 ΒΑΛΚΑΝΙΑ - ΤΟΥΡΚΙΑ 9% ΚΕΝΤΡΙΚΗ & ΔΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ 4% ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ & ΑΣΙΑ 1% ΕΛΛΑΔΑ 86% 3

ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΕΥΛΕΥΣΗΣ - ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ, Α εξαμ. 2009 50% 45% 40% 43% 35% 30% 28% 25% 20% 21% 15% 10% 8% 5% 0% Ενδοπεριφερειακές Διαπεριφερειακές (Εντός Ελλάδος) Διακρατικές Transit Σε γενικότερο επίπεδο, οι εμπορευματικές μετακινήσεις στην Εγνατία Οδό το α εξάμηνο του 2009 αφορούν κυρίως σε ενδοπεριφερειακές μετακινήσεις (43%) και ακολουθούν οι διαπεριφερειακές εντός Ελλάδας με ποσοστό 28%. Οι διακρατικές μετακινήσεις (μεταξύ Ελλάδας και άλλων χωρών) συγκεντρώνουν το 21%, ενώ οι transit μετακινήσεις (μεταξύ δύο χωρών μέσω Ελλάδας) κινούνται σε ποσοστό 8%. Σε ότι αφορά τα διακινούμενα προϊόντα και όπως φαίνεται και από τα διαγράμματα που ακολουθούν ο αυτοκινητόδρομος της Εγνατίας Οδού χρησιμοποιείται κυρίως για τη μεταφορά οικοδομικών υλικών-ξυλείας-ορυκτών, γεγονός που φαίνεται και από το ποσοστό των μετακινήσεων αλλά και από το ποσοστό του μετακινούμενου βάρους. Στη δεύτερη θέση σε ότι αφορά το πλήθος των μετακινήσεων ακολουθεί η κατηγορία «τρόφιμα-ποτά-καπνός» Μικρές διαφορές παρατηρούνται στα υπόλοιπα προϊόντα με ΜΕΣΕΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΕΙΔΟΣ ΕΙΔΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ, Α εξαμ. 2009 ΣΥΝΟΛΟ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ (%) 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 13,22% 27,52% 19,62% 24,74% 0,81% 14,10% Αγροτικά/Κτηνοτροφικά Οικοδομικά Υλ ικά-ξυλεία- Ορυκτά Επικίνδυνα Φορτία * Τρόφιμα-Ποτά-Καπνός Ζώα Λοιπά Προϊόντα 0,00% 4

ΜΕΣΟ ΒΑΡΟΣ ΑΝΑ ΕΙΔΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΜΗΚΟΣ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ 37,53% Αγροτικά/Κτηνοτροφικά ΣΥΝΟΛΟ ΒΑΡΟΥΣ (%) 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 14,96% 20,38% 17,87% 0,58% 8,68% Οικοδομικά Υλικά-Ξυλεία- Ορυκτά Επικίνδυνα Φορτία * Τρόφιμα-Ποτά-Καπνός Ζώα Λοιπά Προϊόντα εξαίρεση την κατηγορία «Ζώα» η οποία συγκεντρώνει πολύ χαμηλό ποσοστό. Στις παρακάτω ενότητες παρατίθενται τα ειδικότερα αποτελέσματα από την ανάλυση των ερευνών Προέλευσης Προορισμού σχετικά με τις εμπορευματικές μετακινήσεις και το μετακινούμενο φορτίο στην Εγνατία Οδό. Σημειώνεται ότι σε ορισμένα ζεύγη Προέλευσης Προορισμού, τα οποία είναι απομακρυσμένα από τον άξονα της Εγνατίας Οδού (για παράδειγμα η Πελοπόννησος, τα Ιόνια Νησιά κτλ.), παρατηρείται σημαντικό ποσοστό πλασματικών ενδοπεριφερειακών μετακινήσεων. Η εμφάνιση τέτοιων αποτελεσμάτων οφείλεται στο γεγονός ότι στους ακόλουθους πίνακες Προέλευσης Προορισμού έχουν χρησιμοποιηθεί οι τοποθεσίες των αρχικών προελεύσεων και προορισμών και όχι των ενδιάμεσων στάσεων. Ανάλυση του ποσοστού μετακινήσεων ανά περιφέρεια Προέλευσης Η Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας είναι αυτή με το υψηλότερο ποσοστό μετακινήσεων, η οποία παρουσιάζει ως Προέλευση μεγάλο ποσοστό ενδοπεριφερειακών μετακινήσεων (62%) και σχετικά χαμηλό ποσοστό διακρατικών μετακινήσεων (12%). Η περιφέρεια της Αν. Μακεδονίας και Θράκης ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό ενδοπεριφερειακών μετακινήσεων (46%) και σχετικά χαμηλό ποσοστό διακρατικών μετακινήσεων (9%). Η περιφέρεια της Αττικής ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό διακρατικών μετακινήσεων (57%). Η περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινήσεων προς την περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας (54%) και υψηλό ποσοστό ενδοπεριφερειακών μετακινήσεων (38%), ενώ το ποσοστό των διακρατικών μετακινήσεων είναι ιδιαίτερα χαμηλό (~2%). Η περιφέρεια της Θεσσαλίας ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινήσεων προς την περιφέρεια της 5

Κεντρική Μακεδονίας (54%), ενώ το ποσοστό των διακρατικών και ενδοπεριφερειακών μετακινήσεων είναι περίπου 20% αντίστοιχα. Η περιφέρεια των Βαλκανίων ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινήσεων διακρατικών μετακινήσεων (67%) και ποσοστό transit μετακινήσεων της τάξης του 33%. Η περιφέρεια της Υπόλοιπης Ευρώπης ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό διακρατικών μετακινήσεων (48%), αλλά και υψηλό ποσοστό transit μετακινήσεων (52%). Ανάλυση του ποσοστού μετακινήσεων ανά περιφέρεια Προορισμού Η περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας ως Προορισμός παρουσιάζει μεγάλο ποσοστό ενδοπεριφερειακών μετακινήσεων (70%) και σχετικά χαμηλό ποσοστό διακρατικών μετακινήσεων (11%). Η περιφέρεια της Αν. Μακεδονίας και Θράκης ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό ενδοπεριφερειακών μετακινήσεων (49%) και σχετικά χαμηλό ποσοστό διακρατικών μετακινήσεων (7%). Η περιφέρεια της Αττικής ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό διακρατικών μετακινήσεων (43%). Η περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινήσεων από την περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας (50%) και υψηλό ποσοστό ενδοπεριφερειακών μετακινήσεων (36%), ενώ το ποσοστό των διακρατικών μετακινήσεων είναι ιδιαίτερα χαμηλό (3%). Η περιφέρεια της Θεσσαλίας ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινήσεων από την περιφέρεια της Κεντρική Μακεδονίας (67%), ενώ το ποσοστό των διακρατικών και ενδοπεριφερειακών μετακινήσεων είναι περίπου 6%. Η περιφέρεια των Βαλκανίων ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινήσεων διακρατικών μετακινήσεων (71%) και ποσοστό transit μετακινήσεων της τάξης του 29%. Η περιφέρεια της Υπόλοιπης Ευρώπης ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό διακρατικών μετακινήσεων (46%), αλλά και υψηλό ποσοστό transit μετακινήσεων (54%). Ανάλυση του ποσοστού μετακινούμενου Βάρους ανά περιφέρεια Προέλευσης Η περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας παρουσιάζει ως Προέλευση μεγάλο ποσοστό μετακινούμενου βάρους με ενδοπεριφερειακές μετακινήσεις (49%) και σημαντικό ποσοστό με διακρατικές μετακινήσεις (21%). Η περιφέρεια της Αν. Μακεδονίας και Θράκης ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινούμενου βάρους με ενδοπεριφερειακές μετακινήσεις (37%) και σχετικά χαμηλό ποσοστό με διακρατικές μετακινήσεις (15%). Η περιφέρεια της Αττικής ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό με διακρατικές μετακινήσεις (57%). Η περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινούμενου βάρους προς την περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας (54%) και υψηλό ποσοστό με ενδοπεριφερειακές μετακινήσεις (62%), ενώ το ποσοστό με διακρατικές μετακινήσεις είναι ιδιαίτερα χαμηλό (3%). Η περιφέρεια της Θεσσαλίας ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινούμενου βάρους προς την περιφέρεια της Κεντρική Μακεδονίας (49%), ενώ το ποσοστό με διακρατικές μετακινήσεις είναι περίπου 29%. Η περιφέρεια των Βαλκανίων ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινούμενου βάρους με διακρατικές μετακινήσεις (78%) και ποσοστό με transit μετακινήσεις της τάξης του 6

22%. Η περιφέρεια της Υπόλοιπης Ευρώπης ως Προέλευση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινούμενου βάρους με διακρατικές μετακινήσεις (57%), και υψηλό ποσοστό με transit μετακινήσεις (43%). Ανάλυση του ποσοστού μετακινούμενου Βάρους ανά περιφέρεια Προορισμού Η περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας παρουσιάζει ως Προορισμός μεγάλο ποσοστό μετακινούμενου βάρους με ενδοπεριφερειακές μετακινήσεις (61%) και σχετικά χαμηλό ποσοστό με διακρατικές μετακινήσεις (16%). Η περιφέρεια της Αν. Μακεδονίας και Θράκης ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινούμενου βάρους με ενδοπεριφερειακές μετακινήσεις (42%) και σχετικά χαμηλό ποσοστό με διακρατικές μετακινήσεις (8%). Η περιφέρεια της Αττικής ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό με διακρατικές μετακινήσεις (41%). Η περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινούμενου βάρους από την περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας (66%), χαμηλό ποσοστό με ενδοπεριφερειακές μετακινήσεις (16%), ενώ το ποσοστό με διακρατικές μετακινήσεις είναι ιδιαίτερα χαμηλό (4%). Η περιφέρεια της Θεσσαλίας ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινούμενου βάρους από την περιφέρεια της Κεντρική Μακεδονίας (61%), ενώ το ποσοστό με διακρατικές (13%) και ενδοπεριφερειακές (15%) μετακινήσεις είναι σχετικά χαμηλό. Η περιφέρεια των Βαλκανίων ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινούμενου βάρους με διακρατικές μετακινήσεις (76%) και ποσοστό με transit μετακινήσεις της τάξης του 24%. Η περιφέρεια της Υπόλοιπης Ευρώπης ως Προορισμός παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μετακινούμενου βάρους με διακρατικές μετακινήσεις (57%), αλλά και υψηλό ποσοστό με transit μετακινήσεις (43%). Στους ακόλουθους αναλυτικούς πίνακες Π-Π παρουσιάζονται ορισμένα ζεύγη μετακινήσεων να έχουν ποσοστό 0%, το οποίο αντιστοιχεί όχι σε μηδενικό ποσοστό, αλλά σε ποσοστό μικρότερο του 0,5%. Τα ζεύγη με μηδενικές μετακινήσεις παρουσιάζονται με «-» στους πίνακες. 7

- Πίνακας 1: Ποσοστό Μετακινήσεων ανά Περιφέρεια Προέλευσης ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ Π. Αττικής ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ Π. Στερεάς Ελλάδος Π. Θεσσαλίας Π. Ηπείρου Π. Αττικής Π. Στερεάς Ελλάδος Π. Θεσσαλίας Π. Ηπείρου Π. Δυτικής Μακεδονίας Π. Αν.Μακ/νίας & Θράκης Π. Δυτικής Ελλάδος Π. Κεντρικής Μακεδονίας Π. Πελοποννήσου 2% - - - - 14% - 27% - - - - - 35% 15% 7% - 100% - - 14% - - 8% - 40% - - - - - 36% 2% - - 100% 0% - 19% 0% 0% 6% - 54% - 0% - - - 9% 3% 7% - 100% 2% 1% 6% 49% - 11% - 19% - - - - - 4% 6% 2% - 100% Π. Δυτικής Μακεδονίας 1% - 1% 0% 38% 3% - 54% - - - - - 2% 0% 0% - 100% Π. Αν.Μακ/νίας & Θράκης 10% 1% 2% 2% 3% 46% 0% 25% 2% - - - - 5% 2% 2% - 100% Π. Δυτικής Ελλάδος Π. Κεντρικής Μακεδονίας Π. Πελοποννήσου Π. Ιόνιων Νήσων Π. Βορείου Αιγαίου Π. Νοτίου Αιγαίου Π. Κρήτης Άλλες Χώρες - - - - - 37% 7% 28% - - - - - 16% 5% 7% - 100% 3% 2% 6% 1% 4% 9% 0% 62% 1% 0% - - - 8% 1% 3% - 100% - - - - 3% 9% - 29% 16% - - - - 29% 8% 6% - 100% - - - - 19% - - 47% - 34% - - - - - - - 100% - - - - - 100% - - - - - - - - - - - 100% - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 100% - - - - - - - - - 100% 14% 2% 2% 2% 1% 6% 1% 37% 3% - - - - 13% 7% 13% - 100% 16% 1% 2% 1% 1% 6% - 8% 1% - - - 0% 26% 16% 24% - 100% 12% 1% 2% 2% - 1% - 28% 1% - - - - 16% 22% 14% - 100% - - - - - - - - - - - - - - - - - - Π. Ιόνιων Νήσων Π. Βορείου Αιγαίου Π. Νοτίου Αιγαίου Π. Κρήτης Άλλες Χώρες Συνολικό Ποσοστό Προελεύσεων 8

- Πίνακας 2: Ποσοστό Μετακινήσεων ανά Περιφέρεια Προορισμού ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ Π. Αττικής ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ Π. Στερεάς Ελλάδος Π. Θεσσαλίας Π. Ηπείρου Π. Δυτικής Μακεδονίας Π. Αν.Μακ/νίας & Θράκης Π. Δυτικής Ελλάδος Π. Κεντρικής Μακεδονίας Π. Πελοποννήσου Π. Ιόνιων Νήσων Π. Βορείου Αιγαίου Π. Αττικής Π. Στερεάς Ελλάδος Π. Θεσσαλίας Π. Ηπείρου Π. Δυτικής Μακεδονίας Π. Αν. Μακεδ. & Θράκης Π. Δυτικής Ελλάδος Π. Κεντρικής Μακεδονίας Π. Πελοποννήσου 1% - - - - 3% - 2% - - - - - 10% 11% 4% - - - 2% - - 0% - 1% - - - - - 2% 0% - - 0% - 15% 1% 0% 2% - 4% - 13% - - - 4% 3% 5% - 1% 2% 2% 39% - 1% - 1% - - - - - 1% 3% 1% - 1% - 1% 1% 36% 1% - 4% - - - - - 1% 0% 0% - 24% 8% 7% 11% 10% 49% 8% 7% 21% - - - - 8% 8% 7% - - - - - - 1% 8% 0% - - - - - 0% 0% 0% - 30% 69% 67% 32% 50% 36% 62% 70% 43% 50% - - - 44% 19% 28% - - - - - 0% 0% - 0% 7% - - - - 2% 1% 1% - - - - - 1% - - 0% - 38% - - - - - - - - - - - - 0% - - - - - - - - - - - Π. Νοτίου Αιγαίου - - - - - - - - - - - - - - - - - Π. Κρήτης - - - - - - - 0% - - - - - - - - - Άλλες Χώρες Σύνολο 26% 16% 4% 12% 2% 5% 23% 8% 24% - - - - 14% 20% 28% - 10% 2% 1% 2% 1% 2% - 1% 3% - - - 100% 10% 15% 17% - 7% 3% 1% 3% - 0% - 2% 2% - - - - 5% 19% 9% - - - - - - - - - - - - - - - - - - 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% - - 100% 100% 100% 100% - Π. Ιόνιων Νήσων Π. Βορείου Αιγαίου Π. Νοτίου Αιγαίου Π. Κρήτης Άλλες Χώρες 9

- Πίνακας 3: Ποσοστό Μετακινούμενου Βάρους ανά Περιφέρεια Προέλευσης ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ Π. Αττικής ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ Π. Στερεάς Ελλάδος Π. Θεσσαλίας Π. Ηπείρου Π. Αττικής Π. Στερεάς Ελλάδος Π. Θεσσαλίας Π. Ηπείρου Π. Δυτικής Μακεδονίας Π. Αν. Μακ/νίας & Θράκης Π. Δυτικής Ελλάδος Π. Κεντρικής Μακεδονίας Π. Πελοποννήσου 2% - - - - 11% - 30% - - - - - 41% 11% 5% - 100% - - 10% - - 6% - 55% - - - - - 29% - - - 100% - - 12% 0% 0% 10% - 49% - 0% - - - 13% 4% 12% - 100% 4% - - 30% - 24% - 27% - - - - - 2% 11% 3% - 100% Π. Δυτικής Μακεδονίας - - - 2% 27% 7% - 62% - - - - - 3% - - - 100% Π. Αν.Μακ/νίας & Θράκης 17% 1% 2% 1% 4% 37% 0% 21% 2% - - - - 9% 2% 4% - 100% Π. Δυτικής Ελλάδος Π. Κεντρικής Μακεδονίας Π. Πελοποννήσου Π. Ιόνιων Νήσων Π. Βορείου Αιγαίου Π. Νοτίου Αιγαίου Π. Κρήτης Άλλες Χώρες - - - - - - - 68% - - - - - 11% 15% 6% - 100% 4% 2% 4% 2% 6% 10% 1% 49% 2% 0% - - - 15% 1% 5% - 100% - - - - 1% 19% - 24% 1% - - - - 39% 5% 12% - 100% - - - - - - - 20% - 80% - - - - - - - 100% - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 100% - - - - - - - - - 100% 16% 2% 3% 4% 1% 4% 1% 41% 5% - - - - 11% 1% 10% - 100% 15% 1% 1% 1% 0% 10% - 8% 1% - - - 0% 30% 16% 18% - 100% 13% 2% 1% 1% - 1% - 38% 1% - - - - 13% 16% 14% - 100% - - - - - - - - - - - - - - - - - - Π. Ιόνιων Νήσων Π. Βορείου Αιγαίου Π. Νοτίου Αιγαίου Π. Κρήτης Άλλες Χώρες Σύνολο 10

- Πίνακας 4: Ποσοστό Μετακινούμενου Βάρους ανά Περιφέρεια Προορισμού ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ Π. Αττικής Π. Στερεάς Ελλάδος Π. Θεσσαλίας Π. Ηπείρου Π. Δυτικής Μακεδονίας Π. Αν.Μακ/νίας & Θράκης Π. Δυτικής Ελλάδος Π. Κεντρικής Μακεδονίας Π. Πελοποννήσου Π. Ιόνιων Νήσων Π. Βορείου Αιγαίου Π. Νοτίου Αιγαίου Π. Κρήτης Άλλες Χώρες Π. Αττικής Π. Στερεάς Ελλάδος Π. Θεσσαλίας Π. Ηπείρου Π. Δυτικής Μακεδονίας Π. Αν. Μακ/νίας & Θράκης Π. Δυτικής Ελλάδος Π. Κεντρικής Μακεδονίας Π. Πελοποννήσου 1% - - - - 3% - 3% - - - - - 9% 11% 3% - - - 2% - - 0% - 1% - - - - - 1% - - - - - 15% 0% 0% 3% - 5% - 2% - - - 4% 5% 8% - 1% - - 23% - 3% - 1% - - - - - 0% 5% 1% - - - - 2% 16% 1% - 4% - - - - - 0% - - - 32% 10% 10% 7% 13% 42% 12% 8% 15% - - - - 9% 10% 8% - - - - - - - - 0% - - - - - 0% 1% 0% - 25% 69% 61% 41% 66% 38% 66% 61% 47% 73% - - - 51% 19% 35% - - - - - 0% 1% - 0% 0% - - - - 2% 1% 1% - - - - - - - - 0% - 25% - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1% - - - - - - - - - 23% 15% 10% 22% 3% 3% 22% 11% 32% - - - - 8% 3% 18% - 11% 2% 2% 2% 1% 5% - 1% 3% - - - 100% 12% 27% 17% - 7% 4% 1% 2% - 0% - 4% 3% - - - - 4% 19% 8% - - - - - - - - - - - - - - - - - - Π. Ιόνιων Νήσων Π. Βορείου Αιγαίου Π. Νοτίου Αιγαίου Π. Κρήτης Άλλες Χώρες Σύνολο 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% - - 100% 100% 100% 100% - 11

ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Τα δεδομένα που παρατίθενται βασίζονται σε έρευνα Προέλευσης Προορισμού (Π-Π) οχημάτων που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της μελέτης «για την Εκτίμηση Κυκλοφορικών Δεικτών του Παρατηρητηρίου της Εγνατίας Οδού για Εμπορευματικές Μετακινήσεις, Συνδυασμένες Μεταφορές, Κίνηση στους Μεθοριακούς Σταθμούς, Μετακινήσεις με Εναλλακτικά Μέσα Μεταφοράς». Η έρευνα-μελέτη υλοποιήθηκε, μετά από διεθνή διαγωνισμό, από την σύμπραξη των ακόλουθων γραφείων συγκοινωνιακών μελετών: 1) ΝΑΜΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ Α.Ε.», (2) ΕΡΑΣΜΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ Ε.Π.Ε., (3) ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ. Η έρευνα Π-Π για τις εμπορευματικές μεταφορές πραγματοποιήθηκε σε δέκα παρά την οδό θέσεις επί του άξονα της Εγνατίας Οδού, την τυπική περίοδο και σε τυπικές μέρες, και πιο συγκεκριμένα από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάιο του 2009. Παράλληλα με τις έρευνες Π-Π πραγματοποιήθηκαν και αυτόματες μετρήσεις κυκλοφορίας (φόρτου και σύνθεσης) στις ίδιες θέσεις. Οι έρευνες στο Τμήμα Α/Κ Ιωνίας Α/Κ Ευκαρπίας πραγματοποιήθηκαν για περιορισμένο χρονικό διάστημα, καθώς υπήρξαν τεχνικές δυσκολίες ως προς την ολοκλήρωσή του. Ο λόγος ήταν ότι η αρμόδια Τροχαία έκρινε ότι η διεξαγωγή των ερευνών δεν ήταν ασφαλής. Εναλλακτικοί τρόποι δεν εξευρέθηκαν και επομένως το συγκεκριμένο τμήμα δεν καλύπτεται επαρκώς στην παρούσα μελέτη. Οι θέσεις πραγματοποίησης της έρευνας Π-Π για τις εμπορευματικές μεταφορές συμπεριλαμβάνουν τα 4 κύρια λιμάνια που συνδέεται η Εγνατία Οδός: Ηγουμενίτσας, Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Αλεξανδρούπολης. Η επεξεργασία των στοιχείων των Λιμένων που προέκυψαν από τις έρευνες Π-Π για το δείκτη TRA06 δεν κατέστη δυνατή καθώς δεν ήταν δυνατή η μέτρηση ή διάθεση δεδομένων για τον ημερήσιο φόρτο, και επομένως ήταν αδύνατη η αναγωγή του δείγματος σε ημερήσιες μετακινήσεις. Η ιδιαιτερότητα των λιμένων έγκειται στο γεγονός ότι η κυκλοφορία δεν κατανέμεται ομοιόμορφα στο χρόνο, δηλαδή υπάρχει υψηλή συγκέντρωση οχημάτων τη στιγμή που προσαράζει το πλοίο και εξέρχονται τα οχήματα. Επιπλέον πραγματοποιούνται φορτώσεις εκφορτώσεις εμπορευμάτων που αλλοιώνουν την σύσταση του δείγματος και των φόρτων. Έτσι κρίθηκε σκόπιμο τα Λιμάνια να μη συμπεριληφθούν στην επεξεργασία του δείκτη που αφορά τις εμπορευματικές μεταφορές επί του άξονα της Εγνατίας Οδού. Τα σχετικά ευρήματα και αποτελέσματα της έρευνας αξιοποιούνται και παρουσιάζονται στα δελτία αποτελεσμάτων των δεικτών TRA13 «Συνδυασμένες μεταφορές» και TRA15 «Μετακινήσεις με εναλλακτικά μέσα». Έρευνα Π-Π και ανάλογες μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν επίσης στους Μεθοριακούς Σταθμούς Ευζώνων, Δοϊράνης, Νίκης, οι οποίοι συνορεύουν με Π.Γ.Δ.Μ., Κρυσταλλοπηγής, Κακαβιάς, Μέρτζανης και Μαυροματίου, οι οποίοι συνορεύουν με 12

Αλβανία, Κήπων και Καστανιών που συνορεύουν με Τουρκία. Οι μετρήσεις στους μεθοριακούς σταθμούς συμπεριλαμβάνουν τις εμπορευματικές μετακινήσεις και τα σχετικά αποτελέσματα παρουσιάζονται στο δελτίο αποτελεσμάτων του δείκτη TRA12 «Κίνηση στους Μεθοριακούς Σταθμούς». Μεθοδολογία Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για την καταγραφή των απαραίτητων στοιχείων στις έρευνες Π-Π, που χρειάζονται στον υπολογισμό των δεικτών, είναι η μέθοδος των ερωτηματολογίων στο πεδίο. Τα ερωτηματολόγια μεταφράστηκαν στην Αλβανική, Βουλγαρική και Τουρκική γλώσσα προκειμένου να αντιμετωπιστεί η δυσκολία επικοινωνίας με μεγάλο αριθμό ξένων οδηγών που μετακινούνταν στο οδικό δίκτυο και ιδιαίτερα στους μεθοριακούς σταθμούς. Μετά την καταχώρηση των ερωτηματολογίων στη βάση δεδομένων, πραγματοποιήθηκε λογικός και στατιστικός έλεγχος για πιθανά λάθη είτε στη συμπλήρωση των εντύπων είτε στην πληκτρολόγηση των στοιχείων. Στα αποτελέσματα που παρουσιάζονται έχει γίνει αναγωγή των μετακινήσεων (Αδ) που προέκυψαν από την επεξεργασία των ερωτηματολογίων για κάθε σταθμό μέτρησης σε ημερήσιες μετακινήσεις (Αη) βάσει του τύπου: όπου, Αη= Αδ* (V/Αρ. Ερωτηματολογίων), V o καταγεγραμμένος, με τους αυτόματους μετρητές, φόρτος. Αδ οι ημερήσιες που προέκυψαν από την επεξεργασία του δείγματος V o καταγεγραμμένος, με τους αυτόματους μετρητές, φόρτος. Το μέγεθος του δείγματος συνεντεύξεων Προέλευσης Προορισμού υπολογίζεται με βάση τον τύπο της κανονικής κατανομής σύμφωνα με προγενέστερες εθνικές έρευνες Π-Π και τη διεθνή πρακτική: όπου, n = (1,64/E)2 x (q/p) = (1,64 / 0,20)2 x (0,95/0,05) n = το μέγεθος του δείγματος (συνολικά απαιτούμενος αριθμός συνεντεύξεων). Ε = το αποδεκτό λάθος (20%) για κατηγορία μετακινήσεων ίση προς 5% του συνόλου των με-τακινήσεων της κατεύθυνσης. p = το ποσοστό της παραπάνω κατηγορίας μετακινήσεων επί του συνόλου των μετακινήσεων (5%). q = το ποσοστό των λοιπών μετακινήσεων (95%). 1,64 η τιμή της τυποποιημένης μεταβλητής, z, για μονόπλευρο έλεγχο σε επίπεδο εμπιστοσύνης 95%. 13

Η υποδιαίρεση της περιοχής μελέτης σε ζώνες βασίζεται στο σύστημα που αναπτύχθηκε από την ΕΟΑΕ για χρήση στο κυκλοφοριακό της πρότυπο, βασισμένο στο ζωνικό σύστημα της Εθνικής Έρευνας Προέλευσης Προορισμού (ΝΕΕΠΠ) του 1993, με κατάλληλη ομαδοποίηση ζωνών μακρινών προελεύσεων προορισμών και διεύρυνση ζωνών σύμφωνα με το υφιστάμενο κατά τη διάρκεια των ερευνών πρότυπο της ΕΟΑΕ. Η συγκεντρωτική ανάλυση του δείκτη τόσο ανά θέση όσο και στο σύνολο του άξονα έγινε σε επίπεδο NUTS 2 δηλαδή σε επίπεδο Περιφερειών για τον Ελλαδικό χώρο. Πιο συγκεκριμένα τα αποτελέσματα αναλύθηκαν και παρουσιάζονται βασικά με την παρακάτω ζωνοποίηση: - 13 Περιφέρειες Ελλάδος (Αττικής, Στ. Ελλάδος, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Δυτ. Μακεδονίας, Κεντρ. Μακεδονίας, Ανατ. Μακεδονίας & Θράκης, Δυτ. Ελλάδος, Πελλοπονήσου, Ιόνιων Νήσων, βορείου Αιγαίου και Κρήτης) - (Αλβανία, ΠΓΔΜ, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, Γιουγκοσλαβία) - - - Άλλες χώρες Στο πλαίσιο της ανάλυσης των μετακινήσεων των εμπορευμάτων, ανά κατηγορία, κρίθηκε σκόπιμη η ομαδοποίηση των προϊόντων που χαρακτηρίζονται επικίνδυνα. Έτσι εξετάστηκαν σαν μια κατηγορία οι εξής τρεις κατηγορίες: - Επικίνδυνα Φορτία ADR - Χημικά Βιομηχανικά - Καύσιμα Με βάση τις παραπάνω παραδοχές αναπτύχθηκαν Μητρώα Π-Π και συγκεκριμένα: - Μητρώο Ποσοστού Μετακινήσεων Π-Π - Μητρώο Ποσοστού Μετακινούμενου Βάρους Π-Π - Μητρώο Ποσοστού Μετακινούμενου Βάρους Π-Π ανά είδος εμπορεύματος. Κατά την επεξεργασία και ανάλυση του δείκτη παρατηρήθηκε η εμφάνιση πλασματικών «ενδοπεριφερειακών» μετακινήσεων. Από την ανάλυση των δεδομένων των ερευνών Π-Π παρατηρήθηκαν ορισμένα ζεύγη Προέλευσης-Προορισμού στα οποία και οι δυο τόποι είναι απομακρυσμένοι από τον άξονα της Εγνατίας Οδού (π.χ. ζεύγη με Προέλευση και Προορισμό την Περιφέρεια Πελοποννήσου ή την Περιφέρεια Ιόνιων Νήσων κλπ.). Η εμφάνιση τέτοιων αποτελεσμάτων οφείλεται στο γεγονός ότι κατά την έρευνα Π-Π και την επεξεργασία των δεδομένων αυτής χρησιμοποιήθηκαν οι αρχικές προελεύσεις και οι τελικοί προορισμοί των μετακινήσεων. Παράλληλα, το παραπάνω μπορεί να εξηγηθεί και ως εξής: θεωρούμε ένα φορτηγό όχημα το οποίο ξεκινά από κάποια πόλη π.χ. της Πελοποννήσου με προορισμό π.χ. τη Θεσσαλονίκη οπότε και περνάει από κάποιον από τους σταθμούς της έρευνας. Φτάνοντας στη 14

Θεσσαλονίκη ξεφορτώνει το εμπόρευμα και μετά από μια μικρή στάση ή ακόμα και αλλαγή οδηγού ξεκινάει να επιστρέψει στη πόλη της προέλευσης του. Άρα η συγκεκριμένη μετακίνηση εμφανίζεται να έχει Προέλευση και Προορισμό την Πελοπόννησο. 15

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ 16