ΑΣΤΕΡΗΣ ΠΛΙΑΚΟΣ Διεύθυνση: Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών, Πατησίων 76, Αθήνα, 10434, Ελλάδα, Τηλέφωνο: (301) 210 8203128, Fax: (301) 210 8214122, ηλεκτρονική διεύθυνση: pliakos@aueb.gr. ΣΠΟΥΔΕΣ Πτυχιούχος Νομικής Σχολής ΑΠΘ, 1979, (9, 2/13). ΜΠΣ, NANCY II, D.E.A. de Droit Européen,1981. DOCTORAT D' ETAT ΕΝ DROIT, 1985 (très honorable). ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ 1987-, Δικηγόρος. 1988-, Επιστημονική Υπηρεσία Βουλής των Ελλήνων. 1993-, Έδρα Jean Monnet στο Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 1993-2000, Επίκουρος Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών. 2000-2012, Αναπληρωτής Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών. 2012-, Καθηγητής, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ 1994/1995, «Ομάδα προβληματισμού για τη Διακυβερνητική Διάσκεψη του 1996», Υπουργείο Εξωτερικών. 1995/1996, Επιστημονική Επιτροπή, "Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών", για την αναθεώρηση της Συνθήκης για την ΕΕ. Ομάδα επεξεργασίας των ελληνικών θέσεων για τη Διακυβερνητική Διάσκεψη που οδήγησε στην υιοθέτηση της Συνθήκης της Νίκαιας (2000-2001). 2002-2003, Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων, Υπουργείο Εξωτερικών, για το «Μέλλον της Ευρώπης», με αντικείμενο τη διαμόρφωση των θέσεων της Ελληνικής Κυβέρνησης για την Ευρωπαϊκή Συνέλευση για το Μέλλον της Ευρώπης. 2002/2003, επιστημονική στήριξη των εκπροσώπων της Ελληνικής Βουλής,(Π. Αυγερινού, Μ. Γιαννάκου και Ν. Κωνταντόπουλου), στην Ευρωπαϊκή Συνέλευση για την εκπόνηση ενός Συντάγματος για την Ευρώπη. 1
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Οικονομικό Δίκαιο Ευρωπαϊκό Δίκαιο Legal aspects of European Economic Integration Εσωτερική αγορά της ΕΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ Ι. Βιβλία 1. Les droits de la défense et le droit communautaire de la concurrence, Βρυξέλλες 1987, BRUYLANT, XIV-470 σελίδες. 2.Βιομηχανική ιδιοκτησία και ανταγωνισμός στην κοινοτική έννομη τάξη, 1990, 137 σελίδες. 3. Η Κοινή Εμπορική Πολιτική: επιτεύγματα και προοπτικές, Αθήνα 1990, 75 σελίδες. 4. Le principe général de la protection juridictionnelle efficace en droit communautaire, Athènes-Bruxelles 1997, Sakkoulas/Bruylant, 280 σελίδες. 5. Κεφάλαια Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Δικαίου, Αθήνα 2000, 246 σελίδες (σε συνεργασία με τον καθηγητή Α. Φατούρο). 6. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ι. Περί θεσμών, Αθήνα 2006, 362 σελίδες. 7. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΙΙ. Περί ελευθεριών, Αθήνα 2006, 342 σελίδες. 8. Το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην εφαρμογή του, τόμος Α «Θεσμοί και ελευθερίες της ΕΕ», τόμος Β «Ανταγωνισμός και οι πολιτικές της ΕΕ, η Ελλάδα στην ΕΕ», Αθήνα, 2009, 462 και 452 σελίδες αντίστοιχα. 9. Εισαγωγή στο Οικονομικό Δίκαιο, Αθήνα 2011, 425 σελίδες. 10. Το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Θεσμικό και Ουσιαστικό Δίκαιο, Αθήνα 2012, 744 σελίδες. ΙΙ. Άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές 2
1. Οι εξαγωγικές ενισχύσεις και το κοινοτικό δίκαιο, Νομικό Βήμα 36, 1988, σελ. 1057-1069. 2. Η ενεργητική νομιμοποίηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς άσκηση της αιτήσεως ακυρώσεως, Δίκη, 1990.3, σελ. 253-272. 3. Οι πρωτοβουλίες των Εθνικών Κοινοβουλίων ενόψει του 1992 και η συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Επιθεώρηση Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 1990.7, σελ. 65-92. 4. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και διάκριση ανάμεσα σε διοικητικές και ποινικές παραβάσεις, στην Ελληνική Επιθεώρηση του Ευρωπαϊκού Δικαίου, 1985, σελ. 392-395. 5. The Principle of Community Law Supremacy when the Greek Law on Competition is Applied, Vol. 16 World Competition No.I September 1992, σελ. 133-142. 6. La nature juridique de I'Union européenne, Revue Trimestrielle de Droit Européen, 1993, σελ. 187-224. 7. Les conditions d'exercice du droit de pétition, Cahiers de Droit européen, 1993, σελ., 317-350. 8. Le Fédéralisme et le Régionalisme en Grèce, Revue de Droit International et de Droit comparé, TOME LXX-1994, σελ. 7-23. 9. Le Médiateur de I'Union européenne, Cahiers de Droit européen, 1994, σελ. 563-606. 10. La protection des droits de la défense et les pouvoirs de vérification de la Commission des Communautés européennes: une issue heureuse? Revue Trimestrielle de Droit Européen, 1995, σελ. 449-469. 11.Έρευνα και υπεράσπιση στο κοινοτικό δίκαιο του ανταγωνισμού, Ελληνική Επιθεώρηση Ευρωπαϊκού Δικαίου, 1995, σελ. 1-25. 12. L'Union européenne et le Parlement européen: y a-t-il vraiment un déficit démocratique? Revue du Droit Public, 1995, σελ. 749-763. 13. La violation du principe de non-discrimination par les auto- rités Hélléniques, Revue de Droit International et de Droit Comparé, 1998, σελ. 12-27. 3
14. «Common European Policy on Security and Defense: Some Considerations Relating to Its Constitutional Identity», The Columbia Journal o f European Law, 2000, σελ. 275-287. 15. La citoyenneté de Ι'Union, Répertoire de Droit Communautaire (Encyclopédie Juridique Dalloz Sire), 2005, σελ. 1-13. 16. La souveraineté internationale de l Union européenne: de la puissance étatique à la liberté collective, Revue du Droit de l Union Européenne, 2005, σελ. 11-23. 17. National Parliaments and the European Union: Necessity of Assigning a Supranational Role, European Review of Public Law, 2007, σελ. 757-785. 18. Harmonising National Laws on Commercial Practices, (με τον G. Anagnostaras), European Law Review, 2010, σελ. 425-435. 19. Le controle de constitutionnalité et le droit de l Union européenne, Cahiers de Droit européen, 2010, σελ. 487-514. 20. Who is the Ultimate Arbiter? The Battle over Judicial Supremacy in EU Law, (με τον G. Anagnostaras), European Law Review, 2011, σελ. 109-123. 21. La fonction communaitaire/européenne du juge national mise en danger, Revue du Marché Commun et de l Union européenne, 2011, σελ. 79-95. 22. The Mediaprint case of the ECJ, (με τον G. Anagnostaras), Common Market Law Review, 2011, σελ. 1313-1327. 23. Η γενική αρχή της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων στο Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΝοΒ 2011, σελ. 2045-2075 (με τη συνεργασία του Χ. Σατλάνη). 24. Le contrôle ultra vires et la Cour Constitutionnelle allemande : le retour au dialogue loyal, Revue du Marché Commun et de l Union européenne, 2012, σελ. 21-28. 25. La citoyenneté de l Union européenne après le traité de Lisbonne, Répertoire du droit de l Union, Dalloz, 2012, σελ. 1-26. 3. Δημοσιεύσεις σε συλλογικούς τόμους 4
1. Η αρχή της υπεροχής του κοινοτικού δικαίου κατά την εφαρμογή του Ελληνικού δικαίου του ανταγωνισμού, στο "Προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού: Η πρακτική της ΕΠΑ/ΕΑ", (επιμ.ι.γ.σχινάς), 1992, σελ. 261-275. 2.Νέες διαδικασίες προστασίας των δικαιωμάτων του πολίτη, στο "Τα δικαιώματα του πολίτη στην κοινοτική έννομη τάξη", (Επιμέλεια: Κ. Στεφάνου), έκδοση της Ελληνικής Πανεπιστημιακής Ένωσης Ευρωπαϊκών Σπουδών, 1993, σελ. 157-165. 3. Η νομική φύση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο «Ή Συνθήκη του Μάαστριχτ. Συνθετική θεώρηση", (Επιμ.: Θ. Χριστοδουλίδη - Κ. Στεφάνου), 1993, σελ. 25-54. 4.Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Υπάρχει πραγματικά δημοκρατικό έλλειμμα: Στο "Οι θεσμικές διαστάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη μετα-μάαστριχτ εποχή", ΕΚΕΜ, 1995. σελ. 45-59. 5.Ο ρόλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου, στο "Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Απολογισμός της πρώτης δεκαπενταετίας. Προοπτικές", Ευρωπαϊκή Κίνηση, 1996, σελ. 23-31. 6. L' Etranger et les groupements d'etats, in "L' Etranger", LGDJ, 2000, σελ. 151-165. 7. La protection des droits du citoyen de l'union Européenne, in " La citoyenneté européenne", Université de Montréal, 2000, σελ. 157-175. 8. Το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα και η φύση της κατανομής των αρμοδιοτήτων, στο «Η Συνέλευση για το μέλλον της Ευρώπης στην τελική ευθεία», Ελληνική Πανεπιστημιακή Ένωση Ευρωπαϊκών Σπουδών, 2004, σελ. 44-57. 9. Πολιτική ανταγωνισμού, Ι. Έλεγχος της συμπεριφοράς των επιχειρήσεων, στο «Εισαγωγή στις Ευρωπαϊκές Σπουδές», τόμος Γ, (επιμέλεια Κ. Στεφάνου), Ελληνική Ένωση Τραπεζών, 2006, σελ. 69-94. 10. Εθνικά κοινοβούλια και Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, στο «Ο Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης», (επιμέλεια Στ. Περράκης), 2008, σελ. 77-86. 11. «Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Εθνικά Κοινοβούλια: από την 5
αντιπαλότητα στην κοινή μάχη για τον εκδημοκρατισμό και τη νομιμοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ίδρυμα για την Δημοκρατία και τον Κοινοβουλευτισμό της Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα, 2009. 4. Επίδραση των δημοσιεύσεων 4. 1. Συμβολή στην πρόοδο της επιστήμης 1. Η διατριβή δημοσιεύθηκε με ενίσχυση της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων αφού κρίθηκε από αρμόδια επιτροπή της ότι συνιστά μια σημαντική και πρωτότυπη συμβολή στη μελέτη της ευρωπαϊκής ενοποίησης ("apportant une contribution importante et originale a I'etude de 1'integration europeenne"). Βιβλιοκρισίες του έργου παρουσιάσθηκαν: α) στο τεύχος 153 του "Nouvelles Universitaires Européennes", 1987, β) στο Common Market Law Review, 1987.3, σελ. 419-422 από τον J. Buhart, γ) στο Νομικό Βήμα 1989, τεύχος 4, σελ. 683-684 από τον Έλληνα Δικαστή στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Κ. Κακούρη. Στη βιβλιοκρισία του αυτή, ο Έλληνας δικαστής μεταξύ άλλων τονίζει: "Χαρακτηριστικό της μελέτης, η οποία δείχνει και τη γενικότερη κατάρτιση του συγγραφέα, είναι η πληρότητα και η εμπεριστατωμένη έκθεση. Η ουσιαστική συνοχή των απόψεων του συγγραφέα σε κάθε επί μέρους ζήτημα προέρχεται από την "τελολογική" του μέθοδο, η οποία τονίζει τη σκοπιμότητα της αρχής της ακροάσεως. Η σκοπιμότητα αυτή φωτίζει τα επί μέρους προβλήματα και είναι κριτήριο για τις υποδείξεις του συγγραφέα για νομοθετικές μεταβολές, καθώς και για τις απόψεις του έναντι της νομολογίας του ΔΕΚ, στην οποία βρίσκει σημεία όπου δεν συμφωνεί". Επίσης άλλες βιβλιοκρισίες δημοσιεύθηκαν στην Revue Trimestrielle de droit européen, 1986, σελ. 53 επ. από τον F-Ch. Jeantet, στο Cahiers de droit européen, 1990, σελ. 479 επ. από τον L. Goffin και στην Revue Hellénique de Droit International, 1992, σελ. 293 επ. από τον St. Koussoulis. Το εν λόγω έργο έχει συμβάλλει στην πρόοδο της επιστήμης του Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Δικαίου, καθώς σ αυτό έχουν αναφερθεί κατ επανάληψη οι Γενικοί Εισαγγελείς ενώπιον του ΔΕΚ. Ενδεικτικά αναφέρομαι στους ακόλουθους Γενικούς Εισαγγελείς: 1) Μ. Darmon, προτάσεις στην υπόθεση 374/87, Orkem/Commission, Συλλογή 1989, στις σελίδες 3310 και 3326, 2) Β Vesterdorf, προτάσεις στην υπόθεση Τ-1/89, Rhone-Poulenc S.A., Συλλογή 1991, στη σελίδα 885 3) Μ. Darmon, στις υποθέσεις 89, 104.../85, Ahlstrom κλπ., Συλλογή 1993, στις υποσημειώσεις 187, 191. 2. Το άρθρο «La citoyenneté européenne, (με επισήμανση ότι μέχρις στιγμής έγιναν τέσσερις εκδόσεις-1995/2001/2005/2012) 6
χρησιμοποιήθηκε ενώπιον του ΔΕΚ για να επεκταθεί η προστασία των Κοινοτικών υπηκόων λόγω της καθιέρωσης του θεσμού της Ευρωπαϊκής ιθαγένειας, από τον Γενικό Εισαγγελέα Α. LA PERGOLA (προτάσεις της 23.9.1997, υπόθεση C-171/96, Rui Alberto Pereira, Roque v. His Excellency the Lieutenant Governor of Jersey, n. 63). 3. Στο ερευνητικό έργο αναφέρονται συχνά επιφανείς εκπρόσωποι, όσο και νέοι ερευνητές, της επιστήμης του Ευρωπαϊκού Δικαίου, για να διαμορφώσουν τις θέσεις τους, οι οποίες συνθέτουν την κρατούσα άποψη σε σημαντικά και μερικές φορές εριζόμενα ζητήματα της εν λόγω επιστήμης. Ως ενδεικτικές παραπομπές στο έργο μπορούν να αναφερθούν οι κατωτέρω: -J.M. Joshua, στο Fordham International Law Journal, vol. 15, 1991-92, no.l, στις σελίδες 39, 70 και 72. -Ch. Harding, European Community Investigations and Sanctions, London and New York, 1993, σελ. 39. -J. Rideau, Revue des affaires européennes, 1993, σελ. 116. -G. Isaac, Droit communautaire general, Masson 1995, στη σελίδα 23 ως επιλεγμένη βιβλιογραφική αναφορά. -PH. Manin, Les Communautés Européennes. L'Union européenne, Pedone, 1993, στην σελίδα 35. -D. Hanf, Le jugement de la Cour constitutionnelle federale allemande sur la constitutionnalite du Traite de Maastricht, R.T.D.E. 1994.391 (411). -D. Ruzie, Citoyennete et nationalite dans 1'Union Europeenne, "2eme Conference ECSA-WORLD: Federalisme, Subsidiarite et Democratie dans 1'Union europeenne", Bruxelles 5-6 Mai 1994, 8, 56. -J. Rideau, Droit institutionnel de 1' Union, L.G.D.J., 1994, 47. -J. Boulouis, Droit institutionnel de l Union Européenne, Montchrestien, 1995, 32. -I. Pernice, in "Harmonization of Legislation in Federal Systems, Nomos, 1996, 12. -D. Simon, Le système, juridique communautaire, PUF, 1997, 32, 60. -Kapteyn/Verloren Van Themaat, Introduction to the Law of the European Communities, Kluwer, 1999, 80. -G. Druesne: Code Européenne des Personnes, Dalloz, 1994, 11. -David Ruzie, Citoyenneté et nationalité dans l Union Européenne, "2eme Conférence ECSA-WORLD: Fédéralisme, Subsidiarité et Démocratie dans I'Union Européenne", Bruxelles, 5-6 Mai 1994, 8, 56. -J. Boulouis, Droit institutionnel de l Union européenne, Montchrestien, 1995, 64. -S. O' Leary, The Evolving Concept of Community Citizenship, Kluwer,1996, pp. 284,286,289. 7
-Ph. Alston, J.RH.Weiler, An EU Human Rights Policy, in ' The EU and Human Rights" (Ph. Aston, ed.), Oxford University Press, 1999, 44. -H. Rannou, La citoyennete europeenne et l immigration, Revue des Affaires Europeennes, 2000, 51. -J. Boulouis, Droit institutionnel de l Union européenne, 1997, 79. -Κ.Lenaerts-.Ε.de Smijter, The question of Democratic Representation, in "Reforming the Treaty on EU-The Legal Debate" Kluwer, 1995, 181. 2.) -J. Boulouis, Droit institutionnel de l Union Europeenne, 1997, 96.3. -S. Delmas-Darroze, Le droit d' Amsterdam et le deficit democratique de l Union Europeenne, Revue du Marche Unique Europeenne, 4/1999, p.182. -D.T. Ritchie, Critiquing Modern Constitutionalism, Appalachian Journal of Law, Vol.3, p.37, 2004. -M.J. McCormick, A Primer on the EU and its Legal System, December 2002, The Army Layer, p. 11. M. Dony, La citoyenneté européenne après Amsterdam, in " Le Traite d' Amsterdam. Espoirs et déceptions", Bruylant, 1998, p.148. -Α. Kohl, C.D.E., 1989, σελ. 179, -Κ. Μακρίδου, Το δικηγορικό απόρρητο, 1989, σελ. 147, -Van Bael/F. Bellis, Droit de la Concurrence de la C.E.E., Bruyland, Bruxelles, 1991, σελ. 1225, -M.S.E. Helali, R.T.D.E, 1991, στις σελίδες 337, 345, 621, 624 και 631, -B.R. Galindo, Revue du Marche unique et européenne, 1991, σελ. 255, -J.-Cl. Rivalland, στο "Bulletin mensuel du dictionnaire du Marche commun, 1991, numero special, στις σελίδες 39 και 110, -Ι.Γ. Σχινάς, στο "Η προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού", 1992, σελ. 16. -Σ. Κουσούλης, στο προαναφερθέν έργο στις σελίδες 300, 302, 306, 314 και 316, -R. Kovar, στο Traite instituant la C.E.E. Commentaire article par article, Economica, Paris, 1992, σελ. 447, -S. Flogaitis, στο Revue européenne de droit public, vol. 4, no.2, 1992, στις σελίδες 293 και 304, -C. Haguenau, στο Revue du Marche commun et de 1'Union europeenne, no. 367, 1993, σελ. 351, -Τ. Νικολόπουλο, στο Ευρωπαϊκό Βήμα, 1992, στις σελίδες 324 και 327, -Ν. Φραγκάκης, Ελληνική Επιθεώρηση Ευρωπαϊκού Δικαίου, 1990, σελ. 263, -Κ. Κεραμεύς, στο "Τα Δικαιώματα του Πολίτη στην κοινοτική 8
έννομη τάξη", σελ. 178, -Ε. Ρούκουνας, Διεθνής προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, 1995, σελ. 210, -Στο "Rights of Defence and Rights of European Commission in EC Competition Law", Bruylant, Bruxelles, 1994, στις σελίδες 58, 101 και 160, -J. Rideau, Droit institutionnel de l Union Europeenne, L.G.D.J. 1994, σελ. 623, - C. Haguenau, L' application effective du droit communautaire en droit interne, Bruylant, 1995, σελ. 586, -R. Collin - M. Combaldieu, Dalloz, Repertoire de Droit communautaire (Concurrence), -L.-E. Pettiti, στο ίδιο έργο (Droits de l homme), -Π. Δαγτόγλου, Η ελευθερία ανταγωνισμού στο Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο, 1996, σελ. 54, -G. Karydis, C.D.E., 1997, στις σελίδες 85 και 124. -I. Κατράνη, στο Ευρωπαϊκό Βήμα, 1992, στις σελίδες 35 και 40, -Γ. Παπαστάμκο, Διεθνείς Οικονομικές Κυρώσεις, θεωρία και πρακτική, 1990, στη σελίδα 30, -Ν. Φραγκάκη, στο Νομικό Βήμα, 2001, τόμος 49, στη σελίδα 1423. -Χ. Ταγαρά, στο "Η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Συνθετική θεώρηση." (Επιμ. Θ. Χριστοδουλίδη - Κ. Στεφάνου), στη σελίδα 155, -Χ. Ταγαρά, στην "Κοινοβουλευτική Επιθεώρηση", 1994.17/18 στις σελίδες 85 και 90, -Γ. Σωτηρέλης, Σύνταγμα και δημοκρατία στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, 2000, σελίδες 98 και 211. -Κ. Σταυρόπουλος, στην "Κοινοβουλευτική Επιθεώρηση", 1991.7/8, στις υποσημειώσεις 30 και 35, -Α. Θεοδωράκης, στην "Κοινοβουλευτική Επιθεώρηση", 1994.17/18, στις σελίδες 117 και 121, -Ε. Βενιζέλος, Η Συνθήκη του Μάαστριχτ και ο Ευρωπαϊκός συνταγματικός χώρος, Αθήνα, 1994, στη σελίδα 36, -Στ. Σταύρος, στα "Ποινικά Χρονικά", 1991, στη σελίδα 481, -Στ. Σταύρος, στην "Ελληνική Επιθεώρηση Ευρωπαϊκού Δικαίου", 1991, στη σελίδα 373, -Ε. Ρούκουνας, Διεθνής προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, 1995, στη σελίδα 159, -Π. Δαγτόγλου, Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο, τόμος, II, Ουσιαστικό δίκαιο, Α.Ν,Σάκκουλας, 1998, στη σελίδα 250. -Ξ. Γιαταγάνας, Οι ιδιώτες ενώπιον της κοινοτικής νομιμότητας, 1994, σελίδα 154, -Ν. Σκανδάμη, Ευρωπαϊκό Δίκαιο, 1994, στις σελίδες 37 και 42, -Ν. Σκανδάμη, Κράτος, Δίκαιο και Κοινωνία στην Ενοποιημένη Ευρώπη, Αθήνα 1994, στις σελίδες 76 και 78, -Κ. Στεφάνου, Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, τόμος Γ, 1999, εκδόσεις Α. 9
Ν. Σάκκουλα, σελ. 7. -Γ. Παπαστάμκο, Η ελλειπτική θεσμογένεση της Ένωσης, εκδ. Αντ. Σάκκουλα, Αθήνα, 1994, στη σελίδα 49. -Γ. Σωτηρέλης, Σύνταγμα και δημοκρατία στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, 2000, σελίδα 99. -Θ. Χριστοδουλίδη, Το μετέωρο βήμα. Η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο "Η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Συνθετική Θεώρηση" στις σελίδες 298 και 302, -Ν. Σκανδάμη, Ευρωπαϊκό Δίκαιο, εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 1994, στη σελίδα 42, -Κ. Στεφάνου, Η θεσμική μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 1996, στη σελίδα 40, -Τ. Ηλιοπούλου-Στράγγα, Ελληνικό συνταγματικό δίκαιο και ευρωπαϊκή νομιμοποίηση, 1996, στη σελίδα 125, -Κ. Στεφάνου, Η θεσμική μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 1996, στη σελίδα 54, -Π. Δαγτόγλου, Η ελευθερία του ανταγωνισμού, 1996, στη σελίδα 53. 2, -Π. Δαγτόγλου, Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο, II, Ουσιαστικό δίκαιο,1998, Α.Ν. Σάκκουλα, σελίδα 287, -Γ. Σωτηρέλης, Σύνταγμα και δημοκρατία στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, σελίδα 94. -Κ. Στεφάνου, Η θεσμική μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Παπαζήσης, 1996, στη σελίδα 146, -Τ. Ηλιοπούλου-Στράγγα, Ελληνικό συνταγματικό δίκαιο και ευρωπαϊκή ενοποίηση, Σάκκουλας, 1996, στη σελίδα 52, -Γ. Σωτηρέλης, Σύνταγμα και δημοκρατία στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, 2000, σελίδα 211( για το υπ αριθμό 6 σε συλλογικό τόμο), -Σ. Παπαχατζής, ΕΕΕυρΔ, 1:2008, σελίδα 42, -Χ.Ν. Σατλάνης, ΝοΒ 56, 2007, σελίδες 590 και 617, -Χ. Ν. Σατλάνης, Νομική επεξεργασία θεμάτων και περιπτώσεων διεθνούς δικαίου, εκδ. Α.Ν. Σάκκουλα, 2008, στις σελίδες 70, 87, 150, 156, 166, 167, 176, 178, 181, 296, 319, 329, -Σ. Χατζηγάκης, Ευρώπη και παγκοσμιοποίηση, 2007, σελίδες, 179 και 181, -Μ. Χρυσομάλλης, στο «Ο Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης», (Επιμέλεια, Σ. Περράκη), εκδ. Α.Ν. Σάκκουλας, 2008, σελίδα 39, -Χ.Ν. Σατλάνη, Νομική επεξεργασία θεμάτων και περιπτώσεων διεθνούς δικαίου, εκδ. Α.Ν. Σάκκουλα, 2008, στις σελίδες 147, 297, 304, 306, 308, 318, 324, 326, 329, 331, 338, 340, -Σ. Χατζηγάκης, Ευρώπη και παγκοσμιοποίηση, 2007, σελίδα 184, -Επ. Μαριάς, στο «Ο Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης», (επιμέλεια Σ. Περράκης), εκδ. Α.Ν. Σάκκουλας, σελίδα 10
153. -Επ. Μαριάς, στο «Ο Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης», (επιμέλεια Σ. Περράκης), εκδ. Α.Ν. Σάκκουλας, σελίδα 153. -Χ. Συνοδινός, Πολιτική ανταγωνισμού ΙΙ. Ο έλεγχος των κρατικών ενισχύσεων, στο «Εισαγωγή στις Ευρωπαϊκές Σπουδές», Γ (επιμέλεια Κ. Στεφάνου), 2006, σελίδα 134. 4.2. Διεθνής παρουσία 1. Μεγάλο τμήμα του έργου έχει δημοσιευθεί σε διεθνώς αναγνωρισμένα ως κορυφαία περιοδικά της επιστήμης του Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 2. Οι αναφορές στο έργο γίνονται από επιφανείς, σε διεθνές επίπεδο, εκπροσώπους της επιστήμης του Ευρωπαϊκού Δικαίου. 3. Κατοχή της ευρωπαϊκής έδρας Jean Monnet. 4. Ομιλίες σε πολλά διεθνή συνέδρια. 5. Διδασκαλία σε μεταπτυχιακά προγράμματα αναγνωρισμένου κύρους, όπως αυτό της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της AIX EN PROVENCE, με διευθυντή τον καταξιωμένο Καθηγητή Louis Dubouis. 6. Το ερευνητικό έργο αναφέρεται στο διαδίκτυο σε έργα επιστημόνων που έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο, σε πολλούς καταλόγους βιβλιογραφίας επισήμων οργανισμών, ιδρυμάτων και πανεπιστημίων. Ενδεικτική αναφορά: 1. Universidad Pablo de Olavide, Biblioteca 2. Biblioteca National de Portugal 3. Infoeuropa-Existencias 4. Infoeuropa-Registro bibliografica 5. Université de Ottawa 6. Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 7. European Institute of Public Administration 8. Universidad de Alicante Fundacion, Centro de Documentacion Europea 9. A. Maurer/W. Wessels(eds.), National Parliaments on their ways to Europe : Losers or Latecomers? Nomos, Baden-Baden, 2001 10. A. Mauer, Schliesst sich der Kreis? Der Konvent, nationale Vorbehalte und die Regierungs Konferenz, 30.7.2003 11
11. Réseau des bibliothèques genevoises 12. Université Lyon 3 13. Université de QUÉBEC 14. Peace Palace Library 15. Bureau International du Travail, Genève 16. German Parliament 17. Université Lumière Lyon 2 18. Université Robert Schuman, Arnaud Gag 19. Université de Nancy II, St. Pierre Caps 20. NATO, A. G. Bondia 21. Conseil de l Europe. 4. 3. Διανομή έργων σε Πανεπιστήμια ως διδακτικά εγχειρίδια Τα δύο βιβλία για το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόμοι Ι και ΙΙ, έχουν διανεμηθεί ως πανεπιστημιακά συγγράμματα στις ακόλουθες πανεπιστημιακές σχολές: 1. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών -Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών -Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων 2. Πάντειο Πανεπιστήμιο -Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών 3. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας -Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών -Τμήμα Οικονομικών Σπουδών 4. Α.Π.Θ. -Τμήμα Νομικής -Τμήμα Πολιτικών Επιστημών 5. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης -Τμήμα Νομικής -Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης 6. Πανεπιστήμιο Αιγαίου -Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών -Τμήμα Κοινωνιολογίας. 12