ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 25
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Παρασκευή κονιάματος ή σκυροδέματος με καθορισμένες ιδιότητες και αντοχές : Ανάμιξη των συστατικών με απαιτούμενη ποσότητα νερού. Ποσότητα νερού : Νερό + Νερό με τη μορφή υγρασίας, η οποία περιέχεται στα αδρανή υλικά. Είναι απαραίτητο να είναι γνωστή η ποσότητα της υγρασίας που περιέχεται στα αδρανή υλικά. Προσδιορισμός περιεχόμενης ποσότητας σε αδρανές υλικό : Στο εργαστήριο και Στο εργοτάξιο Προσδιορισμός της υγρασίας των αδρανών υλικών στο εργαστήριο : Ζύγιση μιας ποσότητας του αδρανούς στις συνθήκες περιβάλλοντος. Θέρμανση σε φούρνο στους 105 ο C, μέχρι να σταθεροποίηθεί το βάρος της. Προσδιορισμός της εν ξηρώ μάζας. Από τη διαφορά βάρους των δύο ζυγίσεων : Προσδιορισμός του ποσοστού της περιεχόμενης υγρασίας κατά βάρος του αδρανούς υλικού. Μειονεκτήματα μεθόδου : -Χρονοβόρα διαδικασία (περίπου 3 4 ημέρες) -Ανάγκη για κατάλληλο φούρνο -Πιθανότητα αλλοίωσης ή καταστροφής του υλικού που ελέγχεταισ αυτήν τη θερμοκρασία. Προσδιορισμός της υγρασίας των αδρανών υλικών στο εργοτάξιο : Κατάλληλη συσκευή ελέγχου. 26
ΣΥΣΚΕΥΗ Η συσκευή προσδιορισμού της υγρασίας αποτελείται από : Μεταλλικό δοχείο με μορφή μπουκάλας. Ειδικό πώμα που φέρει μανόμετρο με βαθμονομημένη κλίμακα Μέτρηση πίεσης στο εσωτερικό. Χαλύβδινη σφαίρα. Γυάλινες αμπούλες που περιέχουν ανθρακασβέστιο (CaC 2 ). Ζυγαριά ακριβείας Στερέωση σε ειδική θέση στη θήκη της συσκευής. Εργαλεία κατάλληλα για την κοπή και θρυμματισμό μικρών τεμαχίων από κατασκευασμένα δομικά στοιχεία. Σπάτουλα και ειδική βούρτσα Καθαρισμός του μεταλλικού δοχείου μετά το πέρας της πειραματικής διαδικασίας. Ειδικοί συνοδευτικοί πίνακες. Έλεγχος : - Άδρανή υλικά (άμμος, κονίες, κ.ά.). - Κατασκευασμένα δομικά στοιχεία. Θρυμματισμός σε κόκκους με διάμετρο 5 6 mm. 27
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Ζύγιση ποσότητας του υλικού που πρόκειται να ελεγχθεί. Τοποθέτηση μέσα στη μεταλλική μπουκάλα. Τοποθέτηση της χαλύβδινης σφαίρας. Τοποθέτηση μιας αμπούλας. Κλείσιμο της μπουκάλας αεροστεγώς με το ειδικό πώμα. Ανακίνηση της μπουκάλας : Θραύση της αμπούλας από τη μεταλλική σφαίρα Απελευθέρωση του ανθρακασβεστίου Αντίδραση με νερό που περιέχεταιμε τη μορφή υγρασίας στο δείγμα. CaC 2 + 2 H 2 O Ca(OH) 2 + C 2 H 2 ανθρακασβέστιο νερό υδροξείδιο του ασβεστίου ασετιλίνη Δημιουργία υπερπίεσης μέσα στη μεταλλική μπουκάλα λογω της ασετιλίνης Απευθείας μέτρηση από το μανόμετρο Προσδιορισμός του ποσοστού της υγρασίας % κ.β. από το συνοδευτικό πίνακα. 28
Ποσότητα εξεταζόμενου υλικού : Εξαρτάται από την υγρασία που αναμένεται να έχει. ποσοστό υγρασίας ποσότητα υλικού. Το CaC 2 πρέπει να βρίσκεται σε περίσσεια σε σχέση με το νερό : Αντίδραση με όλη την ποσότητα του νερού. Προσδιορισμός με ακρίβεια της πραγματικής περιεκτικότητας του δείγματος σε νερό. ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Υλικό : Αμμοχάλικο μικρής κοκκομετρικής διαβάθμισης. Πειραματική διαδικασία : 3 φορές Προσδιορισμός με μεγαλύτερη ακρίβεια του ποσοστού της περιεχόμενης υγρασίας στο εξεταζόμενο υλικό. 29
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΞΥΛΩΝ 30
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η υγρασία επηρεάζει τη συμπεριφορά του ξύλου Όπου και όταν χρησιμοποιείται ξυλεία στις κατασκευές πρέπει να είναι γνωστό το ποσοστό της σχετικής υγρασίας της. Διαδικασία επεξεργασίας ξυλείας : Υλοτόμηση Αποφλοίωση κορμών Μεταφορά στα εργοστάσια παρασκευής ξυλείας Κοπή Έκπλυση Ξήρανση. Μετά την κοπή : Περιεκτικότητα ξυλείας σε υγρασία > 50%. Ξηραντήρια : Αφαίρεση του μεγαλύτερου ποσοστού της υγρασίας με κατάλληλη διεργασία. Στόχος ξήρανσης : -Εξασφάλιση της ελάχιστης δυνατής διακύμανσης της υγρασίας στο ξύλο. -Ελάχιστη διακύμανση της υγρασίας των δομικών στοιχείων. -Μη προσβολή από μικροοργανισμούς (δράση όταν RH > 20%). Ξήρανση : Με χαμηλό ρυθμό και ελεγχόμενη σχετική υγρασία Απότομη μείωση της υγρασίας Μείωση των αντοχών του ξύλου. Ξηρό ξύλο = Ποσοστό σχετικής υγρασίας < 15 % (μετά την ξήρανσή τους τα ξύλα, τα οποία διοχετεύονται στο εμπόριο, περιέχουν μια παραμένουσα υγρασία της τάξης του 10 %.) 31
Έλεγχος του ποσοστού της υγρασίας, το οποίο περιέχεται στο ξύλο : Δεν πρέπει να γίνεται μόνο στην επιφάνεια. Πρέπει να γίνεται και σε κάποιες αποστάσεις από την επιφάνεια του ξύλου. Στην επιφάνεια για κάποια αιτία, είναι δυνατόν να παρουσιαστεί κάπως αυξημένο ποσοστό υγρασίας, ενώ η υπόλοιπη ξυλεία να έχει κανονική υγρασία. ΣΥΣΚΕΥΗ - ΑΡΧΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η υγρασία επηρεάζει την αγωγιμότητα του ξύλου : Το ξύλο σε ξηρά κατάσταση έχει μικρή αγωγιμότητα, δηλαδή μεγάλη αντίσταση. Όσο αυξάνει η υγρασία του ξύλου, τόσο αυξάνει και η αγωγιμότητά του. Από τη μέτρηση της αγωγιμότητας του ξύλου μπορεί να προσδιοριστεί το ποσοστό της περιεχόμενης σχετικής υγρασίας. 32
ΣΥΣΚΕΥΗ ΑΡΧΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η υγρασία επηρεάζει την αγωγιμότητα του ξύλου : Το ξύλο σε ξηρά κατάσταση έχει μικρή αγωγιμότητα, δηλαδή μεγάλη αντίσταση. Όσο αυξάνει η υγρασία του ξύλου, τόσο αυξάνει και η αγωγιμότητά του. Από τη μέτρηση της αγωγιμότητας του ξύλου μπορεί να προσδιοριστεί το ποσοστό της περιεχόμενης σχετικής υγρασίας. δοκίμιο + - 33
ΣΥΣΚΕΥΗ Είναι βαθμονομημένη, ώστεηενδεικτικήκλίμακάτηςναδίνει απ ευθείας το ποσοστό υγρασίας του ξύλου που εξετάζεται. Περιλαμβάνει : Διακόπτη ελέγχου. Λυχνίες ένδειξης λειτουργίας και ελέγχου μπαταρίας. Διακόπτη ρύθμισης του μηδενός της ενδεικτικής κλίμακας. Διακόπτη για τη ρύθμιση της θέσης του μηδενός στην επιλεγμένη κλίμακα μέτρησης. Υποδοχές για τα ηλεκτρικά καλώδια. Σειρά κατάλληλων ηλεκτροδίων για τον προσδιορισμό της σχετικής υγρασίας των ξύλων σε διάφορες περιπτώσεις. Φέρει δύο κλίμακες : 0 % < RH < 25 % και 0 % < RH < 100 %. 34
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΑ Έλεγχος της τάσης της μπαταρίας με τη βοήθεια της λυχνίας ελέγχου Εξασφάλιση της λειτουργίας της συσκευής. Θέση της συσκευής σε λειτουργία Ανάβει η λυχνία ένδειξης λειτουργίας Επιλογή της κατάλληλης κλίμακας για τη διεξαγωγή του ελέγχου του δοκιμίου, ανάλογα με το ποσοστό υγρασίας που αναμένεται να περιέχει το εξεταζόμενο δοκίμιο. Ρύθμιση με τον κατάλληλο διακόπτη της θέσης του μηδενός της κλίμακας. Επιλογή των κατάλληλων ηλεκτροδίων για τη μέτρηση Σύνδεση στη συσκευή. Σωστή διεξαγωγή της πειραματικής διαδικασίας : Εξισορρόπηση της θερμοκρασίας του οργάνου με την αντίστοιχη του περιβάλλοντος. Δεν επιτρέπεται το άγγιγμα των καλωδίων Σε περιπτώσεις χαμηλού ποσοστού περιεχόμενης υγρασίας στο ξύλο Το άγγιγμα μπορεί να προκαλέσει μεταβολή της σχετικής υγρασίας Λήψηλανθασμένης μέτρησης. Προσδιορισμός της σχετικής υγρασίας δοκιμίων ξύλου για τις παρακάτω περιπτώσεις : Έλεγχος της επιφανειακής υγρασίας. Έλεγχος σε μικρή απόσταση από την επιφάνεια. Έλεγχος σε βαθύτερα στρώματα. Έλεγχος σε όλο το πάχος. 35
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ Προσδιορισμός : Χρήση ηλεκτροδίου επιφανείας, το οποίο έχει τη μορφή σφραγίδας. Διαδικασία : Σύνδεση των καλωδίων με το ηλεκτρόδιο. Πίεση του ηλεκτροδίου κάθετα στην επιφάνεια του δοκιμίου. Λήψη μέτρησης όταν μεγαλύτερη αύξηση της πίεσης δεν προκαλεί αύξηση στην ένδειξη της σχετικής υγρασίας. 36
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΣΕ ΜΙΚΡΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ Προσδιορισμός : Χρήση κατάλληλων ηλεκτροδίων που απολήγουν σε αιχμηρά μεταλλικά λαμάκια. Διαδικασία : Κατάλληλη τοποθέτηση στο εξεταζόμενο δοκίμιο. Σύνδεση των καλωδίων με τα ηλεκτρόδια και σφίξιμο. Λήψη μέτρησης όταν περαιτέρω σφίξιμο δεν προκαλεί αύξηση στην ένδειξη της σχετικής υγρασίας. Ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας : Τοποθέτηση των ηλεκτροδίων πάνω στο ξύλο με την κατεύθυνση που έχουν τα νερά του ξύλου. ( Όταν πιεστούν τα ηλεκτρόδια, τα λαμάκια εισχωρούν πιο εύκολα μέσα στο δοκίμιο του ξύλου). 37
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΣΕ ΒΑΘΥΤΕΡΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ Προσδιορισμός : Χρήση κατάλληλων ηλεκτροδίων με τη μορφή βυσμάτων. Διαδικασία : Άνοιγμα προσεκτικά και με κατάλληλο τρόπο, δύο οπών με χαρακτηριστικά: Διάμετρος : 16 mm / Απόσταση : 10 cm / Επιθυμητό βάθος Βιδώνονται μέσα στις οπές τα κατάλληλα ηλεκτρόδια. Σύνδεση των καλωδίων. Λήψη μέτρησης όταν περαιτέρω σύσφιξη των ηλεκτροδίων δεν προκαλεί αύξηση στην ένδειξη της σχετικής υγρασίας. Η μέτρηση αυτή γίνεται συνήθως σε περιπτώσεις, όπου στο ξύλο έχουν γίνει κολλήσεις, ώστε να διαπιστωθεί αν έχει επιτευχθεί στεγανοποίηση των κολλήσεων. 38
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟ ΠΑΧΟΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ Προσδιορισμός : Χρήση ηλεκτροδίων με τη μορφή σφιγκτήρα. Διαδικασία : Τοποθέτηση του δοκιμίου ανάμεσα στις σιαγόνες του σφιγκτήρα. Σύσφιξη πάνω στο δοκίμιο. Σύνδεση με τα καλώδια. Λήψη μέτρησης όταν περαιτέρω σύσφιξη του σφιγκτήρα δεν προκαλεί αύξηση στην ένδειξη της σχετικής υγρασίας. 39