2.2. ΤΙΤΛΟΙ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΕ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Στην ενότητα αυτή αναλύονται τα στοιχεία που προκύπτουν από την γενική απογραφή πληθυσµού σε σχέση µε το ίδρυµα αποφοίτησης και τον τίτλο σπουδών των κατοίκων της χώρας. Τα στοιχεία αυτά είναι διαθέσιµα κατά τµήµα αποφοίτησης και 'Ίδρυµα για τα ΑΕΙ και κατά τµήµα αποφοίτησης για τα ΤΕΙ. Παράλληλα, συνδέονται τα στοιχεία για τους εισακτέους σε ΑΕΙ και ΤΕΙ για το 2001. Τα τµήµατα των ΑΕΙ και των ΤΕΙ χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες: "παραδοσιακά τµήµατα" και "τµήµατα καινοτοµίας". Τµήµατα καινοτοµίας θεωρήθηκαν όλα όσα το περιεχόµενο σπουδών και η επαγγελµατική αποκατάσταση των αποφοίτων τους αναφέρεται σε πληροφορική και σχετικές τεχνολογίες, στην οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων και σε εφαρµογές στην βιοµηχανική παραγωγή. 2.2.1. ΕΙΣΑΚΤΕΟΙ 2001 Το ποσοστό των εισακτέων κάθε χρονιάς αποτελεί για την Τριτοβάθµια εκπαίδευση έναν αντικειµενικό δείκτη για τα µελλοντικά πτυχία. Στο διάγραµµα 2.2.1.α παρουσιάζονται τα ποσοστά εισακτέων σε τµήµατα καινοτοµίας ΑΕΙ και ΤΕΙ για την Κεντρική Μακεδονία (13% και 22% αντίστοιχα) την Αττική και το σύνολο της Χώρας. ιάγραµµα 2.2.1.α Ποσοστό εισακτέων τµηµάτων καινοτοµίας. Κεντρική Μακεδονία, Αττική και Σύνολο Χώρας (ΑΕΙ και ΤΕΙ) 25% 20% % Ποσοστό 15% 10% 5% 0% ΚΜ (ΑΕΙ) ΑΤ (ΑΕΙ) ΣΥ (ΑΕΙ) ΚΜ (ΤΕΙ) ΑΤ (ΤΕΙ) ΣΥ (ΤΕΙ) Στο διάγραµµα 2.2.1.β παρουσιάζεται η συγκριτική θέση της Κεντρικής Μακεδονίας και της Αττικής σε σχέση µε την απόκλιση τους από το µέσο όρο της Χώρας. Η Αττική υπερτερεί σε εισακτέους ΑΕΙ και η Κεντρική Μακεδονία σε εισακτέους ΤΕΙ. ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ 1
Η σύγκριση του αριθµού των εισακτέων το 2001 και του αριθµού των αποφοίτων που απογράφηκαν το 1991 δείχνει ότι δεν έχουν σηµειωθεί πρακτικά αλλαγές στο ποσοστό των τµηµάτων καινοτοµίας στο σύνολο των αποφοίτων της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης. Το ποσοστό αυτό διατηρείται σταθερό κοντά στο 12% (ένας στους οκτώ). Επιπλέον, στο διάγραµµα 2.2.1.γ αποτυπώνεται η γεωγραφική διαφοροποίηση της Αττικής σε σχέση µε το σύνολο της Χώρας (κάτω από το µέσο όρο σήµερα σε σχέση µε το 91) και η σταθερή θέση της Κεντρικής Μακεδονίας. 30 ιάγραµµα 2.2.1.β Συγκριτική θέση Κεντρικής Μακεδονίας και Αττικής (εισακτέοι τµηµάτων καινοτοµίας) 25 20 % απόκλιση από µέσο όρο Χώρας 15 10 5 0-5 -10 ΑΕΙ ΚΜ ΑΤ ΤΕΙ -15-20 -25 ιάγραµµα 2.2.1.γ Ποσοστό αποφοίτων 1991 και εισακτέων 2001 τµηµάτων καινοτοµίας 20 18 16 14 12 % ποσοστό 10 8 6 4 2 0 ΚΜ 91 (ΑΕΙ) ΑΤ 91 (ΑΕΙ) ΣΥ 91 (ΑΕΙ) ΣΥ 91 (ΤΕΙ) ΚΜ 01 (ΑΕΙ) ΑΤ 01 (ΑΕΙ) ΣΥ 01 (ΑΕΙ) ΣΥ 01 (ΤΕΙ) ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ 2
Το συµπέρασµα αυτό αποτυπώνεται επίσης στο διάγραµµα 2.2.1.δ όπου χαρακτηριστικά φαίνεται ότι το 70% των σχετικών αποφοίτων για τα ΑΕΙ προέρχονταν από ΑΕΙ της Αττικής και το 20% από ΑΕΙ της Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ το σηµερινό ποσοστό εισακτέων είναι 35% και 20% αντίστοιχα. ιάγραµµα 2.2.1.δ Πτυχιούχοι τµηµάτων καινοτοµίας ανά ΑΕΙ αποφοίτησης (1991) και ποσοστό εισακτέων 2001 80 70 ΑΕΙ 91 ΑΕΙ 01 60 50 40 30 20 10 0 ΑΘΗΝΑ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ ΑΛΛΟΥ ΑΕΙ αποφοίτησης ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ 3
2.2.2. ΤΟΠΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΑΕΙ ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΗΣ Η επιλογή του τµήµατος εισαγωγής στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση συνδέεται, εκτός από το γνωστικό αντικείµενο (που αντιστοιχεί στο κριτήριο της επαγγελµατικής αποκατάστασης), ισχυρά µε την γεωγραφική θέση του τµήµατος εισαγωγής. Έτσι, έχει ενδιαφέρον η παρατήρηση που προκύπτει από το διάγραµµα 2.2.2.α, ότι το συντριπτικό ποσοστό των πτυχιούχων τµηµάτων καινοτοµίας που κατοικούν το 1991 στο ΠΣ Αθηνών και στο ΠΣ Θεσσαλονίκης είναι απόφοιτοι των αντίστοιχων ΑΕΙ (90% για την Αθήνα και 80% για τη Θεσσαλονίκη). Παράλληλα, έχει ενδιαφέρον να εκτιµηθεί η έλξη που ασκείται από τα αντίστοιχα Πολεοδοµικά Συγκροτήµατα προς πτυχιούχους τέτοιων τµηµάτων γεγονός που συνδέεται άµεσα µε την ζήτηση τέτοιων πτυχίων από την τοπική αγορά εργασίας. Το ένα τρίτο των πτυχιούχων που κατοικεί το 1991 στο ΠΣ Θεσσαλονίκης προέρχεται από τα αντίστοιχα ΑΕΙ της Θεσσαλονίκης (36%) ενώ περίπου ένας στους δύο (46%) από ΑΕΙ εντός Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Αντίστοιχα στην Αθήνα δύο στους τρεις προέρχονται από ΑΕΙ της Αθήνας και ένας στους τρεις από ΑΕΙ εκτός Αθηνών. Βέβαια, η κατανοµή των πτυχιούχων και για τα ΑΕΙ και για τα ΤΕΙ (διάγραµµα 2.2.2.γ) σε σχέση µε τον τόπο κατοικίας τους, δείχνει να αποτυπώνει τις πληθυσµιακές αναλογίες της Χώρας. Το παραπάνω δείχνει ότι η Θεσσαλονίκη σε σχέση µε την Αθήνα δεν αποτελεί ιδιαίτερο τόπο έλξης τέτοιων πτυχιούχων, γεγονός που αποτυπώνεται άλλωστε στην προηγούµενη ενότητα όπου αναλύεται η δοµή της αγοράς εργασίας της Κεντρικής Μακεδονίας, της Αττικής και της Χώρας. ιάγραµµα 2.2.2.α Ποσοστό πτυχιούχων τµηµάτων καινοτοµίας ανά τόπο κατοικίας σε σχέση µε ΑΕΙ αποφοίτησης Αλλού 60,4 27,7 11,9 ΠΣ Θεσσαλονίκης 16,6 79,6 3,8 ΠΣ Αθηνών 89,2 6,3 4,4 0% 20% 40% 60% 80% 100% Πτυχιούχοι ΑΕΙ Αθηνών Πτυχιούχοι ΑΕΙ Θεσσαλονίκης Πτυχιούχοι Αλλου ΑΕΙ ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ 4
ιάγραµµα 2.2.2.β Ποσοστό πτυχιούχων τµηµάτων καινοτοµίας ανά ΑΕΙ αποφοίτησης σε σχέση µε τόπο κατοικίας ΑΛΛΟΥ 35,8 5,2 59 ΑΕΙ Αποφοίτησης ΘΕΣ/ΝΙΚΗ 17,2 36,5 46,3 ΑΘΗΝΑ 69,1 2,2 28,8 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Κάτοικοι ΠΣ Αθηνών Κάτοικοι ΠΣ Θεσσαλονίκης Κάτοικοι Αλλού ιάγραµµα 2.2.2.γ Πτυχιούχοι τµηµάτων καινοτοµίας (ΑΕΙ, ΤΕΙ) σε σχέση µε τόπο κατοικίας ΤΕΙ 47,4 9 43,6 ΑΕΙ 56 9,5 34,5 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% ΠΣ Αθηνών ΠΣ Θ λ ί Αλλού ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ 5
2.2.3 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ Εδώ καταγράφονται αναλυτικά οι τίτλοι σπουδών τµηµάτων καινοτοµίας (βασικά πτυχία, µεταπτυχιακά διπλώµατα και διδακτορικά διπλώµατα) ως ποσοστό του συνόλου τίτλων σπουδών από τα αντίστοιχα ιδρύµατα. Για τα ΑΕΙ της Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ. και ΠΑ.ΜΑ.) το ποσοστό βασικών πτυχίων βρίσκεται πρακτικά στα επίπεδα του 1991. Ένας στους οκτώ πτυχιούχους των ΑΕΙ της Θεσσαλονίκης αποφοιτά από τµήµα καινοτοµίας. Το ποσοστό αυτό διατηρείται ίδιο στα διδακτορικά διπλώµατα, και πρακτικά διπλασιάζεται (ένας στους τέσσερις) στα µεταπτυχιακά διπλώµατα. Το ποσοστό αντίστοιχων βασικών τίτλων σπουδών από το ΤΕΙ Θεσσαλονίκης βρίσκεται σε χαµηλό επίπεδο (ένας στους δέκα), σχεδόν µισό από το αντίστοιχο ποσοστό των πτυχιούχων ΤΕΙ το 1991. ιάγραµµα 2.2.3.α Ποσοστό (%) πτυχίων ΑΕΙ, Μ ΑΕΙ, ΑΕΙ, και πτυχίων ΤΕI τµηµάτων καινοτοµίας. Στοιχεία για Κεντρική Μακεδονία και Σύνολο Χώρας (91 και 97-99) ΤΕΙ χώρας (ΠΤΥΧΙΑ 91) ΤΕΙ ΚΜ (ΠΤΥΧΙΑ 97-99) ΑΕΙ ΚΜ ( 97-99) ΑΕΙ ΚΜ (Μ 97-99) ΑΕΙ χώρας (ΠΤΥΧΙΑ 91) ΑΕΙ ΚΜ (ΠΤΥΧΙΑ 91) ΑΕΙ ΚΜ (ΠΤΥΧΙΑ 97-99) 0 5 10 15 20 25 30 ΕΝΟΤΗΤΑ 2. ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ 6