ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΟΙ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα
ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Πανελλήνιοικαιτοπικοίαγώνες. Τα Ολύμπια στην Ολυμπία. Τα Πύθια στους Δελφούς. Τα Ίσθμια στον Ισθμό της Κορίνθου. Τα Νέμεα στην Νεμέα. Άλλοι αγώνες-παναθήναια.
ΔΙΟΡΓΑΝΩΝΟΝΤΑΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Για ψυχαγωγία Για άσκηση Για τη χαρά της νίκης
ΕΠΙΣΗΣ, Για να τιμηθεί ένας ήρωας ή ένα σημαντικό πρόσωπο (π.χ. αγώνες που διοργανώθηκαν κατά την ταφή του Πατρόκλου, του Αχιλλέα, του Οιδίποδα και του Πελία).
ΣΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ Οι αγώνες τελούνταν στα πλαίσια των θρησκευτικών εορτών και πανηγύρεων και γίνονταν προς τιμή κάποιου θεού. Μετά τη σωτηρία τους από κάποιον κίνδυνο ή τη νίκη τους οι Έλληνες θυσίαζαν στους θεούς και τελούσαν ευχαριστήριους αγώνες (π.χ. οι αγώνες που διοργάνωσε ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Νέαρχος κατά την εκστρατεία στην Ινδία).
ΣΤΑΔΙΑΚΑ Καθώς αναπτύχθηκε η φυσική αγωγή και διαμορφώθηκαν τα αγωνίσματα, οι αγώνες αποδεσμεύτηκαν από τις θρησκευτικές γιορτές και πανηγύρεις.
ΟΙ ΑΘΛΗΤΕΣ Προσέρχονταν στο στίβο να αγωνιστούν για την αθλητική ιδέα και τη διάκρισή τους. Τη νίκη τους την προσέφεραν στον τιμώμενο θεό, με του οποίου τη βοήθεια πίστευαν ότι την είχαν κερδίσει. Οποιαδήποτε παράβαση των εναγωνίων νόμων από τους αθλητές θεωρούνταν πράξη βέβηλη και ιερόσυλη.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΤΟΠΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Όλες σχεδόν οι ελληνικές πόλεις διοργάνωναν κάποιους αγώνες. Πολλοί από αυτούς εξελίχτηκαν σε πανελλήνιους («κοινούς») και άλλοι παρέμειναν καθαρά τοπικοί («περίχωροι»). Στους πανελλήνιους μπορούσαν να παίρνουν μέρος αθλητές από όλο τον Ελληνισμό, με εξαίρεση τα Λεωνίδεια, όπου αγωνίζονταν μόνο Σπαρτιάτες.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΙΕΡΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Αγώνες και εορτές με πανελλήνιο χαρακτήρα ήταν: Τα Ολύμπια στην Ολυμπία Τα Πύθια στους Δελφούς Τα Ίσθμια στον Ισθμό της Κορίνθου Τα Νέμεα στην Νεμέα.
ΙΕΡΟΙ ΑΓΩΝΕΣ-ΠΕΡΙΟΔΟΝΙΚΗΣ Και οι τέσσερις αυτοί αγώνες ήταν «ιεροί» ή «στεφανίτες», γιατί είχαν ως έπαθλο ένα στεφάνι και όχι πολύτιμα έπαθλα. Όλοι οι αγώνες μαζί αποτελούσαν μια «περίοδο» και όποιος αθλητής νικούσε και στους τέσσερις ονομάζονταν «περιοδονίκης».
ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑ (1) Οι Ολυμπιακοί αγώνες ή Ολύμπια ήταν οι αρχαιότεροι και σπουδαιότεροι από όλους τους πανελλήνιους αγώνες. Τελούνταν στην Ολυμπία της Ηλείας, στη Δυτική Πελοπόννησο.
ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑ (2) Α. Η ίδρυση και η καθιέρωσή τους Β. Οχώρος Γ. Η διοργάνωση των αγώνων Δ. Το πρόγραμμα των αγώνων Ε. Η βράβευση των αθλητών Στ. Κατάλογοι Ολυμπιονικών Ζ. Αγώνες γυναικών στην Ολυμπία
ΤΑ ΠΥΘΙΑ (1) Τα Πύθια ήταν οι δεύτεροι σε σπουδαιότητα πανελλήνιοι ιεροί αγώνες. Τελούνταν στον ιερό χώρο των Δελφών, όπου υπήρχε το τέμενος και το Μαντείο του Απόλλωνα.
ΤΑ ΠΥΘΙΑ (2) Α. Η ίδρυση και η καθιέρωσή τους Β. Οχώροςκαιτακτίσματα Γ. Η διοργάνωση των αγώνων Δ. Το πρόγραμμα των αγώνων
ΤΑ ΙΣΘΜΙΑ (1) Τελούνταν στο νότιο μέρος του ανατολικού στομίου της σημερινής διώρυγας, σε μια πευκόφυτη περιοχή της Ίσθμιας.
ΤΑ ΙΣΘΜΙΑ (2) Α. Η ίδρυση και η καθιέρωσή τους Β. Οχώροςκαιτακτίσματα Γ. Το πρόγραμμα των αγώνων Δ. Η βράβευση των αθλητών
ΤΑ ΝΕΜΕΑ Α. Η ίδρυση και η καθιέρωσή τους Β. Οχώροςκαιτακτίσματα Γ. Το πρόγραμμα των αγώνων Δ. Η βράβευση των αθλητών Ε. Οι κριτές
ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Εκτός από τα θρησκευτικά κέντρα, στα οποία τελούνταν οι πανελλήνιοι αγώνες, και σε άλλα μέρη της κυρίως Ελλάδος αλλά και των αποικιών διοργανώνονταν αθλητικοί αγώνες με τοπικό χαρακτήρα (π.χ. τα Λύκαια στην Αρκαδία, τα Ελευθέρια στη Λάρισα, τα Δίια στο Δίον, τα Δήλια στη Δήλο.).
ΤΑ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ Ήταν η σπουδαιότερη εορτή της αρχαίας Αθήνας. Τελούνταν προς τιμή της πολιούχου θεάς Αθηνάς. Σύμφωνα με την παράδοση είχαν ιδρυθεί από τον μυθικό βασιλιά Εριχθόνιο, και αρχικά λέγονταν Αθήναια. Αργότερα η εορτή αναδιοργανώθηκε και απόκτησε επιδεικτική μεγαλοπρέπεια.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Μουρατίδης, Ι. (1998). Ιστορία Φυσικής Αγωγής (με στοιχεία φιλοσοφίας). Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Χριστοδουλίδη. Γιαννάκης, Θ. (1990). Ιστορία φυσικής αγωγής. Αθήνα. Γιάτσης, Σ. (1989). Εισαγωγή στην ιστορία της φυσικής αγωγής στον ελληνικό κόσμο. Θεσσαλονίκη, ΑΠΘ.