ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΔΡΕΑ ΞΑΝΘΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΣΤΟ Ν/Σ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΦΥ Το κρίσιμο ερώτημα όταν συζητείται μια μεταρρύθμιση είναι ποιος είναι πολιτικός της στόχος και ποιες ανάγκες της κοινωνίας έρχεται να καλύψει. Σύμφωνα με την κυβέρνηση η μεταρρύθμιση στον ΕΟΠΥΥ και στην ΠΦΥ έχει στόχο «να τοποθετηθεί ο πολίτης στο επίκεντρο της υγειονομικής φροντίδας» και να «διασφαλιστεί η συνέχεια στη φροντίδα των πολιτών» ( βλ. εισηγητική έκθεση). Είναι προφανές ότι πρόκειται όχι απλώς για πρόσχημα αλλά για απροκάλυπτη κοροϊδία. Γιατί αν πραγματικά υπήρχε το παραμικρό ενδιαφέρον για τον ασθενή και τις ανάγκες του, δεν θα προβλεπόταν ούτε μια ώρα κλείσιμο των σημερινών δομών του ΕΟΠΥΥ, που παρά τα προβλήματα τους συνεχίζουν να καλύπτουν δωρεάν τη συνταγογραφία, την ιατρική παρακολούθηση χρονίων νοσημάτων, τους εμβολιασμούς, την παιδιατρική φροντίδα, την οδοντιατρική περίθαλψη και τις οδοντοτεχνικές εργασίες, μέρος του εργαστηριακού ελέγχου κλπ. Ούτε φυσικά θα είχε προηγηθεί η συστηματική λειτουργική κατάρρευση του ΕΣΥ, στο οποίο πρόκειται να ενταχθεί -και σωστά- η ενιαία ΠΦΥ. Γι αυτό και το κρίσιμο ζήτημα για μας δεν είναι ούτε οι εισηγητικές εκθέσεις ιδεών ούτε το οργανωτικό μοντέλο ( ενιαιοποίηση όλων των δομών ΠΦΥ, ενσωμάτωση στις ΥΠΕ, τομεοποίηση κλπ ) αλλά η συνολική πολιτική αξιοπιστία, ο πραγματικός στόχος και οι λειτουργικές προϋποθέσεις αυτής της αλλαγής. Εμείς θεωρούμε ότι η πραγματική στόχευση της κυβερνητικής νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι : 1. Η αξιοποίηση των 8500 εργαζομένων του ΕΟΠΥΥ ως «δεξαμενής» διαθεσιμότητας και απολύσεων. Αυτή είναι η πρώτιστη πολιτική προτεραιότητα για τον Υπουργό Υγείας που φιλοδοξεί να πάρει όλη τη «δόξα» για την απαρέγκλιτη εφαρμογή ενός μνημονιακού προγράμματος που «παράγει» κοινωνική καταστροφή, ανισότητα και υγειονομική φτώχεια. Εργαζόμενοι και δημόσιες δομές ζωτικής σημασίας για τη δημόσια περίθαλψη, «θυσιάζονται» για τον «εξευμενισμό» της τρόικας. 2. Η πλήρης κατεδάφιση της δημόσιας ΠΦΥ, με κατάργηση υγειονομικών μονάδων και περιστολή των παροχών προς τους ασφαλισμένους σε ένα απροσδιόριστο «βασικό πακέτο» υπηρεσιών, το οποίο θα αναγκάζονται οι πολίτες να συμπληρώνουν πληρώνοντας από την τσέπη τους ή καταφεύγοντας σε ιδιωτική ασφάλιση υγείας. Το βασικό αυτό πακέτο, κατ αναλογίαν με τη βασική σύνταξη των 360 ευρώ που θα ισχύει από το 2015, δεν θα καλύπτει ούτε τις στοιχειώδεις υγειονομικές ανάγκες των πολιτών και ακριβώς γι αυτό το λόγο ο «Έλληνας ασθενής» είναι ο διαφημιστικός στόχος των διάφορων Ιδιωτικών Συστημάτων Υγείας που «καραδοκούν» να κερδοσκοπήσουν πάνω στην ανεπάρκεια του ΕΣΥ και στην ελλειμματική κοινωνική ασφάλιση. H δραστική περικοπή του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ ( 4,4 δισ. το 2014 όταν το 2011 ήταν 7,9 δισ. ευρώ) και η διαρκής μείωση των ασφαλιστικών εισφορών λόγω της ανεργίας και της ανασφάλιστης εργασίας, προεξοφλεί τη μετατροπή του ΕΟΠΥΥ σε Ασφαλιστικό Φορέα με συνεχώς μειούμενη αγοραστική δύναμη που δεν θα μπορεί να εγγυηθεί το επίπεδο της αυξημένης φροντίδας που έχουν ανάγκη οι ασφαλισμένοι και κυρίως οι
ανασφάλιστοι πολίτες στην Ελλάδα της ανθρωπιστικής καταστροφής και της υγειονομικής κρίσης. Η διακοπή του ρόλου του ΕΟΠΥΥ ως παρόχου υπηρεσιών, οδηγεί στην περικοπή της κρατικής χρηματοδότησης ( αφού δεν χρειάζεται να κρατηθούν σε λειτουργία οι δομές ), με αποτέλεσμα το είδος, η ποσότητα και η ποιότητα των υπηρεσιών που θα αγοράζονται να εξαρτώνται αποκλειστικά από τα συρρικνούμενα έσοδα του. Με τους πόρους αυτούς ο ΕΟΠΥΥ μπορεί πρακτικά να αγοράζει υπηρεσίες μόνο από τον ιδιωτικό τομέα και μάλιστα από τον επιχειρηματικό που θα «συμφέρει» περισσότερο. 3. Η μετατροπή της ΠΦΥ σε προνομιακό χώρο επενδυτικής δραστηριότητας για το μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο. Η αλλαγή χαρακτήρα του ΕΟΠΥΥ και η μετεξέλιξη του σε αποκλειστικό αγοραστή υπηρεσιών από το ΕΣΥ και τον ιδιωτικό τομέα, οδηγεί με δεδομένη τη λειτουργική κατάρρευση των δημόσιων νοσοκομείων και ΚΥ- στους αποκλειστικούς μεγαλο-παρόχους υγείας που ήδη έχουν δηλώσει την ικανοποίηση τους από την εξέλιξη αυτή. Και φυσικά αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα την οριστική εξόντωση του ελευθεροεπαγγελματία εργαστηριακού κυρίως γιατρού και του αυτοαπασχολούμενου υγειονομικού και την αναδιανομή μιας συνεχώς μειούμενης «πίτας» σε λιγότερα «χέρια», που απ ότι φαίνεται έχουν προνομιακή σχέση με το πολιτικό σύστημα. Έχει τεράστια πολιτική σημασία το γεγονός ότι ο μόνος «κοινωνικό εταίρος» που στηρίζει τη μεταρρύθμιση του κ.γεωργιάδη είναι οι ιδιοκτήτες των μεγάλων Διαγνωστικών Κέντρων. Είναι πρόδηλο το άνοιγμα της αγοράς υγείας σε νέα «προϊόντα» και υπηρεσίες, όπως είναι τα κέντρα ιαματικού τουρισμού, οι κινητές Μονάδες ΠΦΥ, τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος, η αξιοποίηση ζώων σε προγράμματα πρόληψης-θεραπείας-αποκατάστασης κλπ. Αυτό είναι το στρατηγικό σχέδιο της κυβέρνησης : η Υγεία και το Κοινωνικό Κράτος να ιδιωτικοποιηθούν στο μέγιστο δυνατό βαθμό, αποτελώντας βασική συνιστώσα του νέου αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας και της ακραία νεοφιλελεύθερης αναδιοργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας μετά την κρίση. Εμείς δεν υπερασπιζόμαστε ούτε το ΕΣΥ όπως λειτουργούσε πριν την κρίση, ούτε το Σύστημα ΠΦΥ όπως είχε οργανωθεί στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες υπό την εποπτεία του ΙΚΑ και του Υπουργείου Εργασίας. Είχαν και τα δύο πολλές στρεβλώσεις και παθογένειες που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Kαι η μεγαλύτερη στρέβλωση του Συστήματος Υγείας ήταν το διαχρονικά ψηλό ποσοστό ιδιωτικών δαπανών στη χώρα ( επίσημων αλλά και άτυπων), το έλλειμμα ΠΦΥ στα αστικά κέντρα και ο κατακερματισμός των παρεχόμενων υπηρεσιών που δημιουργούσε ασθενείς πολλαπλών ταχυτήτων. Γι αυτό και το δίλημμα μεταρρύθμιση ή όχι είναι παραπλανητικό και υποκριτικό. Το θέμα είναι με ποιο στόχο και με ποιούς όρους θα γίνει η αναγκαία αναδιοργάνωση της ΠΦΥ ; Και ο στόχος ( αγορά, ιδιωτικοποίηση και αύξηση της συμμετοχής του χρήστη ) και οι όροι της κυβερνητικής παρέμβασης (διαθεσιμότητες-απολύσεις, χρηματοδοτικέςλειτουργικές προϋποθέσεις) είναι απολύτως καταστροφικοί και οδηγούν στην πλήρη κατεδάφιση της δημόσιας περίθαλψης. Της μόνης περίθαλψης που μπορούν να έχουν σήμερα οι φτωχοί και οι ανασφάλιστοι πολίτες σ αυτή τη χώρα. Ας δούμε τις βασικές πλευρές του νομοσχεδίου.
Κατ αρχήν δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στο μείζον ζήτημα της πολιτικής υγείας σήμερα, δηλαδή την προϊούσα απο-ασφάλιση του πληθυσμού και την έλλειψη υγειονομικής κάλυψης για το 30% των ανασφάλιστων πολιτών, αλλά και τα οικονομικά εμπόδια για την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας που αντιμετωπίζει το 60% των ανθρώπων στη χώρα. Είναι εντυπωσιακό ότι στο άρθρο 1 παρ.3 του ν/σ που αναφέρει ότι «οι υπηρεσίες ΠΦΥ παρέχονται ισότιμα σε κάθε πολίτη ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική και επαγγελματική του κατάσταση», λείπει ο κρίσιμος όρος ασφαλιστική κατάσταση. Ακόμα και στο άρθρο 8 παρ.1 αναφέρεται στον ΕΟΠΥΥ ως αγοραστή υπηρεσιών υγείας «για τους ασφαλισμένους, τους συνταξιούχους καθώς και τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους». Οι ανασφάλιστοι είναι τελείως «εκτός ύλης» για τον ΕΟΠΥΥ, εξακολουθούν να αποτελούν τη «μαύρη τρύπα» της ντροπής για το Σύστημα Υγείας και το Κοινωνικό Κράτος της χώρας μας. Επιβεβαιώθηκε το σενάριο του «ξαφνικού θανάτου» των δομών του ΕΟΠΥΥ, που η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου διέψευδε κατηγορηματικά. Η διαθεσιμότητα όλου του προσωπικού του ΕΟΠΥΥ σημαίνει άμεσο κλείσιμο όλων των δημόσιων δομών ΠΦΥ στα αστικά κέντρα και διακοπή της παροχής δωρεάν φροντίδας σε δεκάδες χιλιάδες ασθενείς καθημερινά. Είναι φανερό ότι η καθολική διαθεσιμότητα έχει μια τιμωρητική λογική. Ουσιαστικά αμφισβητείται η αναγκαιότητα λειτουργίας αυτών των δομών ( όπως αντίστοιχα αμφισβητήθηκε η αναγκαιότητα ύπαρξης σχολικών φυλάκων, δημοτικών αστυνομικών, καθηγητών ορισμένων ειδικοτήτων στα ΕΠΑΛ, οδηγών ασθενοφόρων και υπαλλήλων ΥΕ εστίασης, καθαριότητας, φύλαξης στα νοσοκομεία κλπ ). Το ποιες από τις δομές που θα κλείσουν, θα ξανανοίξουν και πότε, θα το αποφασίσει ο Υπουργός Υγείας ο οποίος καθορίζει τη χωροταξική κατανομή των υφιστάμενων Μονάδων Υγείας του ΕΟΠΥΥ ( άρθρο 17 παρ.1 ). Ο κίνδυνος λοιπόν του οριστικού λουκέτου των περισσότερων δομών και άρα μελλοντικών απολύσεων, πέραν των γιατρών, είναι τεράστιος. Και δεν θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά τα πράγματα, στο βαθμό που ούτε συγκεκριμένες οργανικές θέσεις γιατρών και λοιπού υγειονομικού προσωπικού έχουν συσταθεί στις ΔΥΠΕ, ούτε επαρκής χρόνος υπάρχει ( 1 μήνας) για να γίνουν τα απαιτούμενα διοικητικά βήματα απορρόφησης όλου του υπηρετούντος ανθρώπινου δυναμικού. Είναι προφανές ότι το τοπίο της ΠΦΥ, μετά τη μόνη σίγουρη εξέλιξη που είναι το κλείσιμο των δομών, παραμένει σκοπίμως θολό και αβέβαιο. Είναι στον αέρα και η χωροθέτηση των ΚΥ αγροτικού τύπου, αφού για τη «νομιμοποίηση» όλων των ΚΥ των ΔΥΠΕ στο επόμενο στάδιο απαιτείται έγκριση σκοπιμότητας και θα ληφθούν υπ οψιν πληθυσμιακά δεδομένα, γειτνίαση με υφιστάμενες μονάδες Υγείας( όχι ΠΦΥ) κλπ. Επίσημα δηλώνεται ότι στο στάδιο της συγχώνευσης-κατάργησης που έπεται του σταδίου της διοικητικής μεταβολής, θα παραμείνει μια περίπου μια δομή ΠΦΥ ανά Καλλικρατικό Δήμο, δηλαδή από τις 550 υφιστάμενες θα κλείσουν τουλάχιστον 200-220. Επιβεβαιώνεται επίσης η στοχοποίηση των γιατρών του ΕΟΠΥΥ ως βασικού συστατικού του μνημονιακού «πακέτου» των 11000 απολύσεων στο Δημόσιο Τομέα εντός του 2014. Χιλιάδες γιατροί όλων των ειδικοτήτων, μετά από 20-25 χρόνια σημαντικής συνεισφοράς στη δημόσια περίθαλψη, πετιούνται κυριολεκτικά σαν «στυμμένες λεμονόκουπες» χωρίς ασφαλιστικά δικαιώματα,
χωρίς σύνταξη και χωρίς αποζημίωση! Ωθούνται πολύ μεθοδικά στην αυτόαπόλυση με τον εκβιασμό της αποδοχής μιας εργασιακής σχέσης( τουλάχιστον για 8 μήνες) που καμιά σχέση δεν έχει με την ήδη απαξιωμένη ΠΑΑ των γιατρών ΕΣΥ και που κανείς δεν διασφαλίζει ότι μετά το 8μηνο θα βελτιωθεί. Δεν είναι τυχαίο ότι στο άρθρο 19 αφαιρέθηκε τεχνηέντως το «αυτοδικαίως» για την κατάταξη των γιατρών σε θέσεις κλάδου ιατρών/οδοντιάτρων ΕΣΥ μετά την αξιολόγηση τους. Επίσης η πρόθεση συρρίκνωσης των υπαρχουσών θέσεων φαίνεται και από την προβλεπόμενη κατάργηση των θέσεων ΠΕ γιατρών/οδοντιάτρων ΠΑΑ που θα παραμείνουν κενές μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας ( άρθρο 25 παρ.1 ). Το σχέδιο είναι ελάχιστοι γιατροί, σε ελάχιστες δομές, για ελάχιστες παροχές. Το επιθυμητό για την κυβέρνηση σενάριο στην έκθεση του ΓΛΚ είναι η αποχώρηση όσο γίνεται περισσότερων γιατρών έτσι ώστε να υπάρξει δημοσιονομικό όφελος. Η κυβέρνηση «ανακάλυψε» την ΠΦΥ μετά από 30 χρόνια καθυστέρηση χωρίς να πιστεύει σ αυτήν, με μοναδικό στόχο να καλύψει μνημονιακές υποχρεώσεις και να την εκποιήσει στον κρατικοδίαιτο επιχειρηματικό τομέα. Ούτε η ΠΦΥ σας ενδιαφέρει, ούτε το ΕΣΥ που το έχετε πλήρως απαξιώσει με το κλείσιμο νοσοκομείων, την εργασιακή εξόντωση και μισθολογική εξαθλίωση του προσωπικού, τις δραματικές περικοπές λειτουργικών δαπανών στο όριο της αναξιοπρέπειας και της επικινδυνότητας. Δεν έχετε ούτε όραμα ούτε σχέδιο για τη Δημόσια Περίθαλψη. Όχι επειδή δεν έχετε σε προσωπικό επίπεδο κοινωνική ευαισθησία, αλλά γιατί ως νεοφιλελεύθεροι θεωρείτε την Υγεία προϊόν που προσφέρεται με όρους αγοράς και που το Κράτος οφείλει να ρυθμίζει τους κανόνες της, και όχι ως κοινωνικό δικαίωμα που έχει την ευθύνη η Πολιτεία να διασφαλίζει με όρους ισότητας και αποτελεσματικότητας σε όλους. Αυτή είναι η θεμελιακή ιδεολογική μας διαφορά και η κριτική μας για κοινωνικά ανάλγητη και υγειονομικά εγκληματική πολιτική από εκεί πηγάζει. Μιλάτε για «επανίδρυση» της Δημόσιας Περίθαλψης, αλλά ο τίτλος που ταιριάζει σ αυτή τη μεταρρύθμιση είναι : από το ΕΣΥ στο εσύ πληρώνεις! Το έχει πει άλλωστε κατ επανάληψιν ο Υπουργός : Το 25 ευρώ και οι υπόλοιπες επιβαρύνσεις στην περίθαλψη δεν υπηρετούν απλά δημοσιονομικούς στόχους αλλά διαθρωτικούς. Αυτό που θέλετε είναι να εμπεδωθεί η λογική ότι η δημόσια δωρεάν περίθαλψη μας τελείωσε. Και ότι σε κάθε βήμα του ασθενή στο Σύστημα Υγείας, από το κλείσιμο ραντεβού, ως την εξέταση στα Εξωτερικά Ιατρεία, τη συνταγογραφία, την αγορά φαρμάκων, τον εργαστηριακό έλεγχο και τη νοσηλεία, θα συνεπάγεται διαρκώς αυξανόμενο οικονομικό τίμημα ( ένα άτυπο ΣΔΙΤ στην Υγεία ). Η λογική της αποτροπής στη χρήση των υπηρεσιών του Συστήματος Υγείας μέσω της επιβολής «διοδίων» και «προστίμων», οδηγεί σε περίοδο φτωχοποίησης της κοινωνίας σε αποκλεισμούς, θίγει τους πλέον αδύναμους και εντείνει τις υγειονομικές ανισότητες. Προκαλεί το εντελώς αντίθετο αποτέλεσμα δηλαδή από αυτό που είναι ο θεμελιώδης στόχος του ΠΟΥ και της Διακήρυξης της Άλμα ΆΤΑ για την ΠΦΥ, που είναι η εξάλειψη της ανισότητας στην περίθαλψη και η επίτευξη του «Υγεία για όλους». Η ΠΦΥ δεν ένα φτηνό οργανωτικό μοντέλο περίθαλψης, όπως νομίζει ο κ.υπουργός. Είναι μια άλλη φιλοσοφία, ένα άλλο υπόδειγμα πέραν του νοσοκομειοκεντρικού μοντέλου που έχει κυριαρχήσει σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο λόγω της επιρροής του ιατροβιομηχανικού συμπλέγματος, είναι συνυφασμένη με μια ολιστική αντίληψη για την
Υγεία, με προληπτική κατεύθυνση, με παρέμβαση στο «ανθυγιεινό» φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον και με εξάλειψη των ανισοτήτων στην περίθαλψη, το εντελώς αντίθετο δηλαδή από αυτό που συμβαίνει στη μνημονιακή Ελλάδα της ανθρωπιστικής κρίσης. Αντί για επένδυση σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, που είναι η κατεύθυνση της ΠΦΥ διεθνώς, εσείς ξεκινάτε τη «μεταρρύθμιση» κλείνοντας δομές, βάζοντας σε διαθεσιμότητα όλο το προσωπικό και διευκολύνοντας απολύσεις χιλιάδων γιατρών. Άρα δεν πρόκειται για μεταρρύθμιση της ΠΦΥ με βάση τον ΠΟΥ αλλά για «κακοποίηση» της φιλοσοφίας της ΠΦΥ και της πρόληψης, για προώθηση της νεοφιλελεύθερης αρχής της ανταποδοτικότητας και της ατομικής ευθύνης απέναντι στην αρχή της καθολικότητας και της αλληλεγγύης που είναι ο πυρήνας του προοδευτικού οράματος για την ΠΦΥ και τη Δημόσια Υγεία. Για άλλη μια φορά επιχειρείτε μια «λαθροχειρία», επικαλούμενοι πολιτικά πρότυπα που απεχθάνεστε ( ενιαίο, δημόσιο, καθολικό, ελεύθερης πρόσβασης σύστημα ΠΦΥ ) για να υλοποιήσετε το εντελώς αντίθετο πολιτικό σχέδιο : την «αγοραία» μετάλλαξη και των τελευταίων υπολειμμάτων της δημόσιας περίθαλψης στη χώρα. Το γεγονός αυτό προδίδει εκτός από ιδεολογική ένδεια στα θέματα της Δημόσιας Υγείας και τον πολιτικό τυχοδιωκτισμό μιας κυβέρνησης που «πουλά» αν χρειαστεί και «ολίγον κρατισμό» στο Σύστημα Υγείας για να κρύψει τον πραγματικό στόχο της μεταρρύθμισης : την εκποίηση της δημόσιας ΠΦΥ. Δεν υπάρχει ούτε προχειρότητα, ούτε ανικανότητα, ούτε αβελτηρία. Έχουμε να κάνουμε με πολιτική επιλογή διάλυσης. Αυτό που δεν μπορεί να κρυφτεί είναι ότι το νεοφιλελεύθερο μοντέλο της ιδιωτικοποίησης των δημόσιων Συστημάτων Υγείας όπου υλοποιήθηκε, οδήγησε σε αύξηση της συνολικής δαπάνης, σε αποκλεισμό των φτωχών και σε επιδείνωση των υγειονομικών δεικτών όπως στις ΗΠΑ, ή σε υποβάθμιση της ποσότητας και της ποιότητας των υπηρεσιών όπως στο NHS. Υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που αποδεικνύουν ότι εκεί που η ιατρική περίθαλψη εκτίθεται περισσότερο στις δυνάμεις της αγοράς λειτουργεί ο νόμος της αντίστροφης φροντίδας, δηλαδή της ανεπαρκούς υγειονομικής κάλυψης αυτών που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη όπως είναι οι φτωχοί, οι ηλικιωμένοι, οι χρονίως πάσχοντες, τα ΑμεΑ ( βλ. μελέτη του Tudor Hart). Για μας ο στρατηγικός στόχος πρέπει να είναι ένα καθολικό, δημόσιο, ποιοτικό και δωρεάν Σύστημα Υγείας, με βασικό πυλώνα του την ΠΦΥ, που θα χρηματοδοτείται προοπτικά από τη γενική φορολογία και την αναδιανομή του πλούτου και όχι από το χρεωκοπημένο ασφαλιστικό Σύστημα. Και σε αυτό το Σύστημα η σχέση εργασίας που θεωρούμε ότι είναι συμβατή, είναι η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση, με όρους βέβαια σεβασμού της επιστημονικής και εργασιακής αξιοπρέπειας των γιατρών, με έλεγχο, κοινωνική υπευθυνότητα, επιστημονική δεοντολογία και ανιδιοτελή προσφορά προς τον άρρωστο. Όμως αυτό που προέχει σήμερα είναι να επιβιώσουν και το ΕΣΥ και η ΠΦΥ και να μην διακοπεί ούτε μια μέρα η ήδη ελλειμματική δημόσια περίθαλψη προς τους ασφαλισμένους, τους οικονομικά αδύναμους και τους ανασφάλιστους που δεν έχουν καμιά άλλη επιλογή. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο ν/σ δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στη λέξη ανασφάλιστος και στη λέξη δωρεάν. Σε μια περίοδο που οι χρονίως πάσχοντες ( το 38% του πληθυσμού) έχουν μειώσει 30% την προσέλευση τους σε αναγκαίες υπηρεσίες ΠΦΥ και το 60% αντιμετωπίζει περιορισμούς στην απαραίτητη ιατροφαρμακευτική φροντίδα, η έμφαση στη μείωση του κόστους και στη θεσμοθέτηση οικονομικών
αντικινήτρων για την πρόσβαση στο Σύστημα, θα επιτείνει αυτό που η διεθνής βιβλιογραφία πλέον αποκαλεί «ελληνική υγειονομική τραγωδία» ( βλ. μελέτη στο Lancet). Για τον ΣΥΡΙΖΑ το μείζον πολιτικό αίτημα σήμερα είναι η άμεση ανακούφιση της κοινωνίας που δοκιμάζεται από τη μνημονιακή «συνταγή» για την κρίση. Και η πρώτιστη πολιτική προτεραιότητα στην Υγεία είναι η πλήρης ( ιατρική, εργαστηριακή, φαρμακευτική, νοσηλευτική) και δωρεάν κάλυψη των ανασφάλιστων και η δραστική αντιμετώπιση της υγειονομικής φτώχειας. Για να ανταποκριθεί το Σύστημα Υγείας σ αυτόν τον πολιτικό στόχο, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση πολύ πριν την κυβέρνηση το δικό του εναλλακτικό σχέδιο για την ΠΦΥ, οι βασικοί άξονες του οποίου είναι : 1. Η στήριξη και αναβάθμιση των δημόσιων δομών του ΕΟΠΥΥ και του ΕΣΥ, χωρίς διαθεσιμότητες και απολύσεις. Σε περίοδο «υγειονομικής φτώχειας» και αυξημένης ζήτησης δημόσιων υπηρεσιών δεν περισσεύει ούτε δομή ( Υγειονομική Μονάδα ΕΟΠΥΥ, Κέντρο Υγείας, Νοσοκομείο), ούτε γιατρός, ούτε προσωπικό, αλλά αντίθετα απαιτείται στοχευμένη ενίσχυση με πόρους και ανθρώπινο δυναμικό του Συστήματος και αναβάθμιση των υποδομών και υπηρεσιών του ( κυρίως Διαγνωστικά Εργαστήρια, εξειδικευμένες υπηρεσίες, οδοντοτεχνικές εργασίες κλπ ). 2. Η στροφή στην ΠΦΥ με μετεξέλιξη των υγειονομικών μονάδων του ΕΟΠΥΥ σε ΚΥ αστικού Τύπου 24ωρης λειτουργίας ενταγμένα στο ΕΣΥ, με οικογενειακούς γιατρούς αλλά και γιατρούς ειδικοτήτων, με στροφή στην πρωτογενή πρόληψη, στην ολιστική προσέγγιση της Υγείας και στη διατομεακή παρέμβαση στους «ανθυγιεινούς» παράγοντες του κοινωνικού περιβάλλοντος που πολλαπλασιάζονται καθημερινά ( ανεργία, εργασιακή ανασφάλεια, ανεπαρκής διατροφή και θέρμανση, ελλιπής κοινωνική φροντίδα ευάλωτων ομάδων, ψυχικό stress, οικολογική καταστροφή και υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων κλπ). Η εργασιακή σχέση των νεοπροσλαμβανόμενων γιατρών ( γενικών γιατρών, εργαστηριακών κλπ) θα είναι η ΠΑΑ. Δεν υπάρχει όμως μεταρρύθμιση χωρίς συναινέσεις και κοινωνικές συμμαχίες. Ούτε μπορεί να προωθείται από πολιτικούς τυχοδιώκτες χωρίς αρχές, που δεν έχουν γνώση και όραμα για τη δημόσια περίθαλψη. Γι αυτό και θεωρούμε απαραίτητο να υπάρξει ένα εύλογο μεταβατικό διάστημα που θα το συμφωνήσουμε με τα συνδικαλιστικά όργανα των γιατρών, στη διάρκεια του οποίου θα συνεχίσουν απρόσκοπτα να καλύπτονται οι ανάγκες των πολιτών και θα δοθεί το περιθώριο στους υπηρετούντες γιατρούς να αποφασίσουν αν θα ενταχθούν οριστικά στις δομές του ΕΣΥ ή θα αποχωρήσουν διατηρώντας το ιδιωτικό τους ιατρείο. Είναι απολύτως υποκριτική η εμμονή του Υπουργού Υγείας στην άμεση εφαρμογή μιας ειδικού τύπου ΠΑΑ με όρους μισθολογικής αναξιοπρέπειας. Θέλει να εκδιώξει στην κυριολεξία τους γιατρούς του ΕΟΠΥΥ με «μοχλό πίεσης» την καρικατούρα μιας πάγιας θέσης του νοσοκομειακού συνδικαλιστικού κινήματος και της Αριστεράς. 3. Η ανασυγκρότηση του ΕΣΥ και της ΠΦΥ θα στηριχθεί σε ένα σοβαρό Χάρτη επιδημιολογικά τεκμηριωμένων υγειονομικών αναγκών του πληθυσμού, με βάση τον οποίο θα γίνει η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση όλων των ανθρώπινων και
υλικών πόρων του Συστήματος. Δεν μπορούμε για παράδειγμα να αγνοούμε το δημογραφικό, κοινωνικό και νοσολογικό προφίλ των ασθενών της χώρας που αναγκαστικά «παράγει» αυξημένο όγκο συνταγών και εξετάσεων, αλλά βεβαίως απαιτεί ταυτόχρονα αξιόπιστα διαγνωστικά και θεραπευτικά πρωτόκολλα ενσωματωμένα στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση και παραπεμπτικογραφία. Αυτός ο δημοκρατικός προγραμματισμός της Δημόσιας Υγείας, σε συνδυασμό με αυστηρούς μηχανισμούς ελέγχου της συνολικής κοινωνικής και υγειονομικής αποδοτικότητας του συστήματος, την επανεξέταση από μηδενική βάση όλων των συμβάσεων με τον επιχειρηματικό τομέα, τη θέσπιση πλαφόν εξετάσεων στα Εργαστήρια και τον αναπροσανατολισμό κρατικών πόρων στις δημόσιες δομές, θα εξασφαλίσει την επιβίωση και την ποιοτική αναβάθμιση της δημόσιας περίθαλψης. Μόνο έτσι, πηγαίνοντας, από την επιδημιολογία και την ανάγκη στην πολιτική οικονομία της Υγείας και όχι αντίστροφα, μπορούμε να εγγυηθούμε ότι το Δημόσιο Σύστημα Υγείας θα είναι και καθολικό και δωρεάν και ποιοτικό. Αντίθετα σήμερα αυτό που επιβάλλεται - και με το παρόν ν/σ - είναι η κυριαρχία της Οικονομίας επί της Υγείας και επί της Πολιτικής. Συμπερασματικά : όπως όλες οι προηγούμενες μνημονιακές παρεμβάσεις στην Υγεία δεν αντιμετώπισαν κανένα μείζον πρόβλημα αλλά αντίθετα επιδείνωσαν την προσβασιμότητα, την επάρκεια και την ποιότητα των υγειονομικών υπηρεσιών, έτσι και με την προωθούμενη μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ θα αποδειχθεί στην πράξη η διαλυτική της επίπτωση στη δημόσια περίθαλψη. Το κοινωνικό και υγειονομικό κόστος που έχουμε πληρώσει ως τώρα για το «νοικοκύρεμα» του ΕΣΥ και τη «σωτηρία» της χώρας, δεν μας επιτρέπει όχι μόνο την παραμικρή αισιοδοξία αλλά και τον παραμικρό εφησυχασμό. Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα σταθερό κοινωνικό μέτωπο υπεράσπισης της δημόσιας περίθαλψης και του δικαιωματικού πυρήνα του ΕΣΥ, να ενισχύσουμε τις πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης και να στηρίξουμε την αυτοοργάνωση της κοινωνίας για να διεκδικηθεί η ανακατάληψη του δημόσιου χώρου και στον τομέα της Υγείας. Από σήμερα, για να ανατραπεί μια ώρα αρχύτερα η μνημονιακή βαρβαρότητα, αλλά και με το βλέμμα στο αύριο, για την ενεργό στήριξη μιας κυβέρνησης της Αριστεράς που θα θέσει ως προτεραιότητα τις ανάγκες της κοινωνίας, την επιβίωση του λαού και την παραγωγικήκοινωνική-θεσμική ανασυγκρότηση της χώρας.