ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ - ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΜΣ

Transcript

1 ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ - ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΜΣ Εργασία στο μάθημα: Διεθνή Συστήματα Υγείας Θέμα: «Θεωρώντας ότι είστε σύμβουλοι του Υπουργού Υγείας στην Ελλάδα και έχοντας μελετήσει καλές πρακτικές άλλων χωρών, περιγράψτε τις μεταρρυθμίσεις που θα εισηγούσασταν για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος» ΙΣΑΑΚΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑΝΝΑ, ΚΟΤΣΙΔΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, ΝΤΕΛΗ ΜΑΡΙΑ, ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΗ, ΠΛΑΤΑΝΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΤΣΙΛΙΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΤΣΟΥΓΓΑΡΗΣ ΘΩΜΑΣ Δ ε κ έ μ β ρ ι ο ς

2 Τι είναι Σύστημα Υγείας? Ο συνδυασμός πόρων, οργάνωσης, χρηματοδότησης και διοικητικής διαχείρισης που χρησιμοποιείται στην παροχή υπηρεσιών υγείας στον πληθυσμό. (Roemer 1991) Αποτελεσματικότητα = η ικανότητα εκπλήρωσης στόχων Αποδοτικότητα = η ικανότητα να επιτυγχάνονται στόχοι με το μικρότερο δυνατό κόστος, παράλληλα με το υψηλό επίπεδο υπηρεσιών. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ

3 Η έννοια της ποιότητας και της πιστοποίησης ως μία από τις σημαντικότερες βασικές έννοιες της αξιολόγησης υγείας: ενός συστήματος Ποιότητα = ο βαθμός ικανοποίησης των ασθενών, μέσα από την πληρότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Πιστοποίηση = η μέθοδος που χρησιμοποιείται για να αξιολογηθεί η ποιότητα των παρεχόμενων υγειονομικών υπηρεσιών. Η ποιότητα στην υγεία ταυτίζεται με την ικανοποίηση των ασθενών, με την παροχή των αναγκαίων και αποτελεσματικών υπηρεσιών, καθώς και με τον έλεγχο του κόστους.

4

5 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ Πληθυσμός : (49% άνδρες-51% γυναίκες) (2015) Πληθυσμός άνω των 65 ετών : 20,7 (2015) Προσδόκιμο Ζωής : 81 (2015) Δαπάνες Υγείας ως % ΑΕΠ : 8,65 % (2013) Κατά Κεφαλήν Δαπάνη Υγείας (PPP s) : $ (2014) Βρεφική Θνησιμότητα : 3,8 (2014) Ανεργία : περίπου 23% (2016) Χαμένα Χρόνια Ζωής (ΧΧΖ) : 1993,5 (2012) Euro Health Consumer Index (EHCI) 2015: 28 η θέση/35 χώρες με 577 βαθμού

6 Εθνικό Σύστημα Υγείας Ελλάδος Βασικά Χαρακτηριστικά: Μεικτό σύστημα. Η χρηματοδότηση στηρίζεται στον Κρατικό Προϋπολογισμό, στην Κοινωνική Ασφάλιση, αλλά και στις Ιδιωτικές Πληρωμές (παράδοξο: αύξηση ιδιωτικής ασφάλισης και ατομικών πληρωμών τα τελευταία χρόνια, ενώ υπάρχει οικονομική κρίση!). Το Υπουργείο Υγείας είναι ο κύριος υπεύθυνος για την ανάπτυξη των πολιτικών υγείας σε όλη την Ελλάδα. Οι Υπηρεσίες Υγείας υπάγονται διοικητικά σε περιφέρειες. Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα παρέχεται από τους ασφαλιστικούς φορείς, από τα εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείων, από ιδιώτες ιατρούς και από κέντρα υγείας. Η Δευτεροβάθμια Φροντίδα παρέχεται από τα νοσοκομεία. Οι αμοιβές νοσοκομειακών ιατρών γίνονται με μισθό, ενώ των ιδιωτών ιατρών κατά πράξη. Η αποζημίωση των νοσοκομείων γίνεται από τη φορολογία, από πληρωμές της κοινωνικής ασφάλισης, αλλά και των ιδιωτών.

7 Βασικά Μειονεκτήματα : Υψηλές δαπάνες υγείας Χαμηλή ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και της πρόληψης Περιορισμένη ελευθερία επιλογής ιατρού από τους ασθενείς Προβλήματα γεωγραφικών και οικονομικών ανισοτήτων, πολυδιάσπαση φορέων και έλλειψη συντονισμού Άτυπες πληρωμές, προβλήματα ηθικής άσκησης ιατρικού επαγγέλματος, πληθώρα ιατρών, έλλειψη άλλων επαγγελματιών υγείας και λίστες αναμονής των ασθενών Μεγάλη αναμονή για ιατροφαρκευτική και νοσοκομειακή φροντίδα

8 ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ Το ελληνικό σύστημα υγείας θα πρέπει να αντιμετωπίσει 3 βασικά προβλήματα σχετίζονται με: Οικονομικά-Δημοσιονομικά θέματα. ( ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ) Την αποτελεσματική του λειτουργία. (ΔΙΟΙΚΗΣΗ-ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ) Την ικανοποίηση του μέσου Έλληνα από τις υπηρεσίες υγείας. (ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ & ΑΓΑΘΩΝ ΥΓΕΙΑΣ)

9 ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ η ισότιμη παροχή και χρηματοδότηση υπηρεσιών υγείας με πλήρη κάλυψη του πληθυσμού η ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και της πρόληψης η αναβαθμισμένη και αναδιοργανωμένη Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Περίθαλψη η αποκέντρωση του σχεδιασμού η μείωση κόστους λειτουργίας νοσοκομείων μείωση χρόνου αναμονής καλύτερη διαχείριση οικονομικών πόρων των Μονάδων Υγείας βελτίωση ποιότητας διαγνωστικών υπηρεσιών και φαρμακευτικής περίθαλψης βελτίωση οργάνωσης των υπηρεσιών υγείας ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών υγείας χρήσης σύγχρονης τεχνολογίας (π.χ τηλε-ιατρική, κατ οίκον φροντίδα)

10 Βασικά Προβλήματα σε Πρωτοβάθμιο Επίπεδο: Το 1/4 των εισαγωγών στα νοσοκομεία είναι επανεισαγωγές χρονίως πασχόντων και τα μισά περιστατικά δεν είναι επείγοντα. Υψηλή ροή ασθενών από την περιφέρεια στα 2 μεγάλα αστικά κέντρα. Έλλειψη ενημέρωσης και εκπαίδευσης πληθυσμού. Η πρωτογενής πρόληψη για την καταπολέμηση των παραγόντων κινδύνου και η δευτερογενής πρόληψη για την έγκαιρη διάγνωση, παραμένουν υποβαθμισμένες, παρά το γεγονός. Πολυκερματισμός, υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση, τα οποία έχουν ενταθεί λόγω της οικονομικής κρίσης.

11 Για την Ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας & των Υπηρεσιών Πρόληψης προτείνουμε : (ΚΑΝΑΔΑΣ, ΣΟΥΗΔΙΑ, ΑΓΓΛΙΑ) 1. Ισότιμη κατανομή ιατρικών ειδικοτήτων ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή 2. Δημιουργία θεσμού οικογενειακού γιατρού στα Κέντρα Υγείας σε κάθε δήμο της χώρας και ανάπτυξη των Κέντρων Υγείας αστικού τύπου με την αξιοποίηση των γενικών γιατρών. 3. Ελεύθερη επιλογή οικογενειακού γιατρού από τους καταναλωτές υγείας. 4. Ανάπτυξη εξωνοσοκομειακών υπηρεσιών, όπως φροντίδα στην κοινότητα και μονάδες άμεσης πρόσβασης. 5. Σύσταση ειδικών ομάδων υγείας για τη διαχείριση χρόνιων νοσημάτων 6. Αναβάθμιση του συμβουλευτικού ρόλου του φαρμακοποιού. 7. Βελτίωση του συστήματος διακομιδών, ώστε να υπάρχει λειτουργική και άμεση διασύνδεση με τα δημόσια νοσοκομεία.. 8. Αύξηση γιατρών συμβεβλημένων με ΕΟΠΥΥ για ελεύθερη επιλογή από τους πάσχοντες.

12 Βασικός Στόχος: Να περάσουμε από τον νοσοκομειοκεντρικό και ιατροκεντρικό χαρακτήρα των σημερινών υπηρεσιών υγείας σε ανθρωποκεντρικό, με έμφαση την προαγωγή της συνολικής υγείας και την πρόληψη.

13 Βασικά Προβλήματα σε Δευτεροβάθμιο Επίπεδο: Έλλειψη νοσηλευτικού, παραϊατρικού, τεχνικού και βοηθητικού προσωπικού. Τη μη ανανέωση ή/και προμήθεια τεχνολογικού εξοπλισμού Έλλειψη κλινών σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Την αμφιβόλου ποιότητας και επάρκειας προμήθεια φαρμακευτικού και αναλώσιμου υλικού. Αυξημένος χρόνος αναμονής των ασθενών. Έλλειψη ελέγχου σε νοσοκομειακές μονάδες.

14 Για την Ανάπτυξη της Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας προτείνουμε: (ΑΓΓΛΟΣΑΞΟΝΙΚΕΣ, ΣΚΑΝΔΙΝΑΒΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ) 1. Επιλογή Στελεχών Διοίκησης στα Νοσοκομεία μέσω ΑΣΕΠ και με βάση συγκεκριμένα επιστημονικά και τεχνοκρατικά προσόντα. 2. Να κλείσουν κλινικές που υπολειτουργούν ή να συγχωνευθούν με βάση τη γεωγραφική κατανομή των κλινικών ανάλογα με τον πληθυσμό. 3. Αποζημίωση των μονάδων βάσει της αξίας-ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και όχι μόνο βάσει όγκου. 4. Δημιουργία και ενίσχυση νέων μονάδων και υπηρεσιών, όπως οι Μονάδες Ημερήσιας Νοσηλείας (Μ.Η.Ν), τα χειρουργεία ημέρας, κλινικές για εξειδικευμένα νοσήματα. 5. Πρόγραμμα Κοινωνικής Ασφάλισης που προβλέπει τη διασύνδεση ασφαλιστικών ταμείων με το νοσοκομείο. 6. Ψηφιοποίηση πιστοποιητικών και αρχείων και ενίσχυση μηχανογράφησης. 7. Ηλεκτρονική καταγραφή ασθενών (ΗΦΑ).

15 Για την Ανάπτυξη της Τριτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας προτείνουμε: (ΣΟΥΗΔΙΑ, ΚΑΝΑΔΑΣ) 1. Δημιουργία περισσότερων Κέντρων Αποκατάστασης. 2. Δημιουργία Μακροχρόνιων Μονάδων Ανακουφιστικής Φροντίδας. 3. Μονάδες Χρονίων Νοσημάτων και Ασθενών Τελικού Σταδίου. 4. Αύξηση Γηριατρικών Κέντρων.

16 Χρηματοδότηση Στην Ελλάδα η χρηματοδότηση του συστήματος υγείας από το Δημόσιο φτάνει το 28,7% & από τα Ταμεία το 39,3%, ανεβάζοντας την κρατική χρηματοδότηση στο 68%, ενώ οι ιδιωτικές ασφάλειες καλύπτουν το 3% των δαπανών περίθαλψης & οι απευθείας πληρωμές το 28,8%. (2012) Με 27% ανεργία δε νοείται ασφάλιση υγείας από εισφορές εργασίας! Βασικές Προτάσεις Βελτίωσης Συστήματος Χρηματοδότησης (ΚΑΝΑΔΑΣ, ΑΓΓΛΙΑ, ΣΟΥΗΔΙΑ) 1. Μείωση κοινωνικών εισφορών και καθιέρωση Εθνικής Ασφάλισης Υγείας για όλους. Μεγάλο κέρδος: η ενίσχυση του οικογενειακού εισοδήματος και η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Σταδιακή κατάργηση εισφορών από την κοινωνική ασφάλιση και ταυτόχρονη αύξηση της γενικής φορολογίας (στα πλαίσια μιας 10ετίας). Οι δημόσιες δαπάνες υγείας να αντιστοιχούν σε μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ (πχ από 5% στο 6%).

17 2. Ενιαίο «βασικό πακέτο» παροχών για όλους με αξιοποίηση και της Ιδιωτικής Ασφάλισης ως συμπληρωματικής. 3. Κάλυψη από τον Κρατικό Προϋπολογισμό αναλογικά με το εισόδημα. 4. Συμμετοχή του χρήστη στο κόστος σύμφωνα με κοινωνικά κριτήρια. 5. Επαναφορά του «εισιτηρίου» για όλες τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας με απαλλαγή ευπαθών ομάδων του πληθυσμού (άνεργοι, πολύτεκνοι, χρόνιοι πάσχοντες κ.ά.). 6. Δημιουργία ηλεκτρονικής κάρτας υγείας (e-health).

18 7. Οι πληρωμές να γίνονται με «πλαστικό χρήμα», ώστε να περιοριστεί η φοροδιαφυγή και οι «άτυπες πληρωμές». 8. Ανατιμολόγηση στα ΦΕΚ για τις τιμές των φαρμάκων, νοσηλειών, διαγνωστικών εξετάσεων, ιατροτεχνολογικών προϊόντών κ.ά., σύμφωνα με το πραγματικό τους κόστος. 9. Εφαρμογή νέου μισθολογίου γιατρών, όπου οι αμοιβές θα καθορίζονται από τη θέση ευθύνης και την απόδοση των μονάδων τους. 10. Αλλαγή τρόπου αποζημίωσης προμηθευτών (με βάση αποτελέσματα υγείας).

19 ασθενούς για όλους. Έλεγχος Η χρηματοδότηση από κρατικούς πόρους εξασφαλίζει πιο αποτελεσματικό έλεγχο στις δαπάνες. Ο αποτελεσματικός ποιοτικός έλεγχος ελαχιστοποιεί τους περιττούς ελέγχους, τα σφάλματα και κατ επέκταση το κόστος παραγωγής. Βασικές Προτάσεις Βελτίωσης Ελέγχου Ε.Σ.Υ. (ΑΓΓΛΙΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ) 1. Άσκηση ουσιαστικού δημοσίου ελέγχου σε δημόσιες και ιδιωτικές μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας για αναβάθμισή τους. 2. Δημιουργία ηλεκτρονικής κάρτας υγείας και ηλεκτρονικού φακέλου

20 4. Έλεγχος συνταγογράφησης μέσω e-health (ηλεκτρονική συνταγογράφηση) και εφαρμογή πιο αυστηρών πρωτοκόλλων. 5. Έλεγχος και αναλυτική καταγραφή ιατρικού εξοπλισμού και υλικών. 6. Επιτροπή ελέγχου για τις αποζημιώσεις των υλικών και των προμηθειών. 7. Ανταμοιβή ιατρικών πράξεων μέσω του μοντέλου των καθορισμένων πόντων με ελεγχόμενο ανώτατο όριο πόντων (πλαφόν) και σε περίπτωση υπέρβασης να επέρχεται αφαίρεση πόντων (αποφυγή «προκλητής ζήτησης»). 8. Έλεγχος στις υπηρεσίες υγείας από γενικούς γιατρούς (gatekeeping) 9. Καταγραφή οικονομικών εκθέσεων, ώστε να αποτυπώνεται ο σκοπός της κάθε δαπάνης και το κόστος.

21 «Η οικογένειά μου εξαρτάται από την Εθνική Υπηρεσία Υγείας, άρα το μέλλον της είναι εξασφαλισμένο στα χέρια μου» David Cameron

22 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Σίσκου Ο. (2016), Διδακτικές σημειώσεις στο Μάθημα Οργάνωση Συστημάτων Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Αθήνα. Μπουρσανίδης, Χ. (1993), Σημειώσεις, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Αθήνα. Λιαρόπουλος, Λ. Λ., «Διεθνή Συστήματα Υγείας», Β Τόμος, Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα Λιαρόπουλος, Λ. Λ., «Οργάνωση Υπηρεσιών και Συστημάτων Υγείας», Α Τόμος, Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα Κυριόπουλος Ι., Σουλιώτης Κ., «Οι δαπάνες Υγείας στην Ελλάδα», Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, Τούντας Γ., Ν.Α. Οικονόμου, «Αξιολόγηση Υπηρεσιών και συστημάτων Υγείας», Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής: 2007, 24(1):7 21

23 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!!