ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑ Α Α κ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α Α. 1. Να χαρακτηρίσετε Σωστή ή Λάθος καθεµία από τις παρακάτω προτάσεις. α. Η αύξηση του εισοδήµατος των καταναλωτών θα αυξήσει και τη ζήτηση για ένα κατώτερο αγαθό. β. Τα δηµοσιονοµικά µέτρα για την καταπολέµηση της κεϋνσιανής ανεργίας περιλαµβάνουν κυρίως αύξηση των κρατικών δαπανών για δηµόσια έργα. γ. Τα άϋλα αγαθά είναι αποτέλεσµα παραγωγικής διαδικασίας. δ. Αν µειωθεί η τιµή ενός αγαθού µε ελαστική ζήτηση, θα µειωθεί και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό αυτό. ε. Η καµπύλη του µέσου προϊόντος τέµνει πάντα την καµπύλη του οριακού προϊόντος στο µέγιστο σηµείο της. (Μονάδες 10) Α. 2. Να σηµειώσετε τις σωστές απαντήσεις. Στην αγορά ενός αγαθού η τιµή θα µειωθεί, αν: α. Υπάρχει υπερβάλλουσα ζήτηση για το αγαθό αυτό. β. Η ζήτηση µειωθεί και η προσφορά παραµείνει σταθερή. γ. Η ζήτηση παραµείνει σταθερή και η προσφορά αυξηθεί. δ. Η ζήτηση µειωθεί ταυτόχρονα µε την αύξηση της προσφοράς. ε. Υπάρχει πλεονάζουσα προσφορά από το αγαθό αυτό. στ. Η µείωση της ζήτησης είναι µικρότερη από την µείωση της προσφοράς. ζ. Η µείωση της ζήτησης είναι µεγαλύτερη από την αύξηση της προσφοράς. η. Η αύξηση της προσφοράς είναι µεγαλύτερη από την αύξηση της ζήτησης. θ. Η αύξηση της ζήτησης είναι ίση µε την αύξηση της προσφοράς. ι. Η προσφορά µειωθεί και η ζήτηση παραµείνει σταθερή. (Μονάδες 12) Α. 3. Να σηµειώσετε το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Η µακροοικονοµία έχει ως αντικείµενο µελέτης: α. Το εθνικό προϊόν και την απασχόληση σε µια οικονοµία. β. Τον προσδιορισµό της τιµής ενός αγαθού. γ. Το κόστος παραγωγής της επιχείρησης. δ. Τη συµπεριφορά του καταναλωτή. ε. Όλα τα παραπάνω. (Μονάδες 3) 124
Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας ΟΜΑ Α Β Β. 1. Να αναλύσετε και να δείξετε διαγραµµατικά τις περιπτώσεις που η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιµή είναι σταθερή σε όλο το µήκος της καµπύλης ζήτησης και: α. Ίση µε τη µονάδα (Μονάδες 6) β. Ίση µε το µηδέν (Μονάδες 6) γ. Τείνει στο άπειρο (Μονάδες 6) Β. 2. Γιατί η γνώση της ελαστικότητας ζήτησης ως προς την τιµή ενός αγαθού είναι χρήσιµη για το κράτος και την επιχείρηση που το παράγει; (Μονάδες 7) ΟΜΑ Α Γ ίνεται ο πίνακας µιας οικονοµίας που παράγει ένα µόνο προϊόν: ΕΤΟΣ P (σε ) (σε τόνους) Α.Ε.Π (τρέχουσα τιµή). Τ. Α.Ε.Π (σταθερή τιµή) 2000 150 ; 4500 ; ; 2001 200 35 ; ; ; 2002 ; ; 10560 110 ; 2003 ; ; 18000 ; 12000 Γ. 1. Αν έτος βάσης είναι το 2001, να συµπληρωθεί ο πίνακας. (Μονάδες 12) Γ. 2. Να βρεθεί η πραγµατική ποσοστιαία µεταβολή του Α.Ε.Π µεταξύ των ετών 2002-2003, σε σταθερές τιµές 2001. Γ. 3. Να υπολογιστεί ο ρυθµός πληθωρισµού κατά το 2003. Γ. 4. Ποια η διαφορά µεταξύ του ονοµαστικού και του πραγµατικού Α.Ε.Π.; (Μονάδες 5) 125
ΟΜΑ Α ίνεται ο πίνακας µιας επιχείρησης σε βραχυχρόνια περίοδο: Εργασία Συνολικό Προϊόν Μέσο Προϊόν Οριακό Προϊόν Οριακό κόστος Μέσο µεταβλητό κόστος 1 30 30 ; 120 ; 2 ; 35 40 90 102,8 3 120 ; 50 72 90 4 ; ; ; ; 90 5 ; ; 20 180 ; 6 192 32 ; ; 112,5 7 196 28 4 900 128,5.1. Αν γνωρίζετε ότι στο 4 ο εργάτη το µέσο προϊόν είναι µέγιστο, να συµπληρώσετε τα κενά του πίνακα. (Μονάδες 12). 2. Από ποια ποσότητα του µεταβλητού συντελεστή «εργασία» αρχίζει να ισχύει ο νόµος της φθίνουσας απόδοσης και γιατί;. 3. Αν η επιχείρηση παράγει 192 µονάδες προϊόντος και θέλει να µειώσει το κόστος της κατά 1800 χρηµατικές µονάδες, πόση πρέπει να είναι η ποσότητα παραγωγής της;. 4. Το προϊόν της παραπάνω επιχείρησης το παράγουν συνολικά 100 πανοµοιότυπες επιχειρήσεις. Να κατασκευάσετε τον πίνακα της αγοραίας προσφοράς του προϊόντος. (Μονάδες 5) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α Α Α. 1. α. Λάθος β. Σωστή γ. Σωστή δ. Λάθος ε. Λάθος Α. 2. Σωστές απαντήσεις είναι οι: β, γ, δ, ε, ζ, η Α. 3. α 126
Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας ΟΜΑ Α Β Β. 1. α. Σελ.44, (iii) και σελ.33 (ii) β. Σελ.43, (i) γ. Σελ.43, (ii) B. 2. Σελ.46, 14(πρώτη παράγραφος) ΟΜΑ Α Γ Γ. 1. Έτος 2000: Α.Ε.Π. τρ.τ = P 4500 = 150 = 30 P τρεχοντος ετους 150 Τ = 100 = 100 = 75 P ετους βασης 200 Α.Ε.Π τρ.τ. 4500 Α.Ε.Π. στ.τ. = 100 = 100 = 6000 Τ 75 Έτος 2001: Έτος βάσης, άρα, Τ = 100 Α.Ε.Π. τρ.τ. = P = 200 35 = 7000 ΑΕΠ τρ.τ. 7000 Α.Ε.Π. στ.τ. = 100 = 100 = 7000 Τ 100 Έτος 2002: ΑΕΠ τρ.τ. 10560 Α.Ε.Π. στ.τ. = 100 = 100 = 9600 Τ 110 Η οικονοµία παράγει ένα µόνο προϊόν. Άρα: Α.Ε.Π. στ.τ = P ετους βασης τρεχοντος ετους 9600=200 =48 Α.Ε.Π. τρ.τ. = P 10560 = P 48 P = 220 Έτος 2003: ΑΕΠ τρ.τ. 18000 Τ = 100 = 100 = 150 ΑΕΠ στ.τ. 12000 Α.Ε.Π. στ.τ. = P ετους βασης τρεχοντος ετους 12000=200 = 60 Α.Ε.Π. τρ.τ. = P 1800 = P 60 P = 300 127
Ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΕΤΟΣ P (σε ) (σε τόνους) Α.Ε.Π. (τρέχ. τιµή) Τ Α.Ε.Π. (σταθ.τιµή) 2000 150 30 4500 75 6000 2001 200 35 7000 100 7000 2002 220 48 10560 110 9600 2003 300 60 18000 150 12000 Γ. 2. Πραγµατική ποσοστιαία µεταβολή (2002-2003) = ΑΕΠ03 ΑΕΠ 02 στ.τ. στ.τ. 12000 9600 100 = 100 = 25% ΑΕΠ 9600 02 στ.τ. Τ Γ. 3. Ρυθµός πληθωρισµού 03 Τ02 150 110 2003 = 100 = 100 = 33, 66% Τ 110 02 Γ. 4. Ονοµαστικό Α.Ε.Π. ή Α.Ε.Π. σε τρέχουσες τιµές είναι το Α.Ε.Π. που εκφράζεται στις τρέχουσες τιµές κάθε έτους και εµπεριέχει την επίδραση της µεταβολής των τιµών. Πραγµατικό Α.Ε.Π. ή Α.Ε.Π. σε σταθερές τιµές είναι το Α.Ε.Π. που έχει απαλλαγεί από την επίδραση της µεταβολής των τιµών (έχει αποπληθωριστεί) και εκφράζεται στις σταθερές τιµές του έτους βάσης. Έτσι, το πραγµατικό Α.Ε.Π. αυξάνεται µόνο όταν η ποσότητα παραγωγής έχει αυξηθεί, σε αντίθεση µε το ονοµαστικό Α.Ε.Π. που αυξάνεται είτε επειδή έχει αυξηθεί η παραγωγή, είτε επειδή έχουν αυξηθεί οι τιµές ή έχουν αυξηθεί και τα δύο. ΟΜΑ Α. 1. AP = = AP L Άρα, 2 = 35 2= 70 L 30 0 = = = 1 0 3 MP1 30, 3 L1 L0 1 0 3 120 AP = = = 40 L 3 Για L= 4:APmax σηµαίνει AP = MP = x, άρα, 4 = 4x 128
Αρχές Οικονοµικής Θεωρίας 4x 120 4 3 MP4 = x = x = 40 L4 L3 4 3 Άρα, AP4 = MP4 = 40 και 4 = 160 160 MP = 20 = = 180 5 4 5 5 5 L5 L4 1 180 6 5 192 180 = = = MP6 = = = 12 L L 1 5 AP5 36 L5 5 6 5 VC VC VC 0 MC = 120 = VC = 3600 30 0 30 30 30 30 0 30 0 VC30 3600 Άρα, AVC30 = = = 120 30 30 VC120 = AVC120 120 = 90 120 = 10800 VC = AVC = 90 160 = 14400 160 160 160 VC VC 14400 18000 160 120 MC160 = = = 90 160 120 160 120 VC VC VC 14400 MC = 180 = VC = 18000 180 160 180 180 180 180 160 180 160 VC180 18000 Άρα, AVC180 = = = 100 180 180 = AVC192 192 = 112,5 192 = 21600 VC VC 21600 18000 192 180 MC192 = = = 300 192 180 192 180 129
Ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΟΣ L AP MP MC AVC 1 30 30 30 120 120 2 70 35 40 90 102,8 3 120 40 50 72 90 4 160 40 40 90 90 5 180 36 20 180 100 6 192 32 12 300 112,5 7 196 28 4 900 128,5. 2. Ο νόµος της φθίνουσας ή µη ανάλογης απόδοσης αρχίζει να ισχύει µε την προσθήκη του 4 ου εργάτη, γιατί το οριακό προϊόν (MP) µειώνεται και το συνολικό προϊόν (TP ή ) αυξάνεται µε φθίνοντα ρυθµό.. 3. Για = 192 το VC = 21600 Για (άγνωστο) το VC = 21600 1800 = 19800 (ενδιάµεση παραγωγή) Άρα: VC192 VC 21600 19800 MC192 = 300 = = 186 µονάδες 192 192. 4. Το ανερχόµενο τµήµα της καµπύλης του οριακού κόστους (MC) που βρίσκεται πάνω από την καµπύλη του µέσου µεταβλητού κόστους (AVC), είναι η καµπύλη προσφοράς της επιχείρησης. ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ P MC ( ) 90 160 180 180 300 192 900 196 ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΓΟΡΑΙΑΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ P 90 160 100 = 16000 180 180 100 = 18000 300 192 100 = 19200 900 196 100 = 19600 αγοραια = ατοµικη Αριθµός επιχειρήσεων Επιµέλεια: Λυµπεροπούλου Κατερίνα Κουτσουµπέλη Κατερίνα 130