1 Αθήνα 11 Μαρτίου 2013 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Την Τρίτη 5 Μαρτίου 2013 πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Οίκου Εθνοτήτων της Μόσχας επιστημονική Ημερίδα, την οποία οργάνωσαν το Ρωσικό Ανθρωπιστικό και Επιστημονικό Ίδρυμα (ΡΑΕΙ), το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού ΚΕΠ) Μόσχας και το Κέντρο Ελληνο-Ρωσικών Ιστορικών Ερευνών (ΚΕΡΙΕ) της Ελλάδας με θέμα: «Η 1η ρωσική εκστρατεία στο Αρχιπέλαγος, 1769-1774: Ιστορικά γεγονότα και ερωτήματα». Στα πλαίσια της ημερίδας πραγματοποιήθηκε επίσης, από την καθηγήτρια E.B. Smilyanskaya, η παρουσίαση του βιβλίου των καθηγητών Ι.Μ. Smilyanskaya, M.B. Belizhev, E.B. Smilyanskaya: «Ρωσία και Μεσόγειος. Η εκστρατεία της Μεγάλης Αικατερίνης στο Αρχιπέλαγος». Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια και ως συνέχεια του κοινού επιστημονικού-ερευνητικού προγράμματος του ΡΑΕΙ και του ΚΕΡΙΕ «Προσεγγίσεις κοινών στιγμών ναυτικής ιστορίας Ελλάδας - Ρωσίας κατά τους 18 ο και 19 ο αιώνες». Στα πλαίσια προηγούμενης Ημερίδας του ιδίου προγράμματος το ΚΕΠ έχει εκδώσει το βιβλίο των Πρακτικών με τίτλο «Ρωσία-Ελλάδα: Κοινές σελίδες ιστορίας», το οποίο επίσης παρουσιάσθηκε στα πλαίσια της Ημερίδας. Την Ημερίδα άνοιξε με σχετικό χαιρετισμό ο Δρ. Ανατόλι Νικολάεβιτς Κατσώνης, Προϊστάμενος του Οίκου των Εθνοτήτων της Μόσχας και απόγονος του Έλληνα αξιωματικού στη ρωσική υπηρεσία Λάμπρου Κατσώνη, ο οποίος αναφέρθηκε στις σχέσεις φιλίας των Ρώσων ελληνιστών, μελετητών της ελληνο-ρωσικής ιστορίας με τον Δρ. Π. Στάμου και το ΚΕΡΙΕ. Ειδικότερα καλωσόρισε τον Δρ. Π. Στάμου για 4 η φορά στον ίδιο χώρο πραγματοποιώντας επιστημονικό έργο. Ακολούθως η Διευθύντρια του ΚΕΠ Δρ. Θεοδώρα Γιαννίτση καλωσόρισε τους παρισταμένους και
2 κήρυξε την έναρξη της Ημερίδας με μια εισαγωγική ομιλία αναφερόμενη «στις μακραίωνες σχέσεις του ελληνικού και ρωσικού λαού, που είναι στενά συνυφασμένες από την εποχή, ακόμη, του Βυζαντίου και της υιοθέτησης του χριστιανισμού από τη Ρωσία, της έλευσης στη Μοσχοβία λογίων, μελετητών, αγιογράφων από το Βυζάντιο». Στη συνέχεια έλαβαν το λόγο οι ομιλητές, με τη σειρά που εμφανίζεται στο συνημμένο Πρόγραμμα της Ημερίδας, οι οποίοι παρουσίασαν τις ανακοινώσεις των. Κατά το τέλος των ανακοινώσεων ακολούθησε αντίστοιχος επιστημονικός διάλογος μεταξύ των ομιλητών, κατά τον οποίο δόθηκε η ευκαιρία να γίνει έμφαση σε ειδικότερα σημεία, όπως σχετικά με το ζήτημα αν υπήρξε τελικά το λεγόμενο «Μεγάλο Ρωσικό Πριγκιπάτο ή Δουκάτο» (άποψη της Δρ. Σ. Σμιλιάνσκαγια) ή όχι (ρωσική προστασία και κατοχή, άποψη Δρ. Π. Στάμου) αποτελούμενο από σημαντικό αριθμό νησιών του Αρχιπελάγους (Αιγαίο Πέλαγος). Στο τελευταίο ζήτημα, προτάθηκε η δημοσίευση των απόψεων των δύο ομιλητών σε κοινό άρθρο, ώστε να προαχθεί ο σχετικός επιστημονικός διάλογος. Σημειώνεται πάντως, η θετική άποψη του καθηγητού Δρ. Γκρ. Άρς για το πιο πάνω συλλογικό βιβλίο, το οποίο παρουσίασε η καθηγήτρια Ε. Σμιλιάνσκαγια, το οποίο όπως είπε ο Δρ. Άρς συμπληρώνει ένα κενό, δεδομένου ότι δεν υπήρχε μέχρι σήμερα στη ρωσική βιβλιογραφία σχετικό βιβλίο, το οποίο να πραγματεύεται όλη την ιστορική περίοδο της 1 ης Αρχιπελαγικής ρωσικής εκστρατείας. Από αυτή την άποψη ο Δρ Γκρ. Άρς επεσήμανε το κοινό έργο που πραγματοποιείται μεταξύ των μελών του ΚΕΡΙΕ και Ρώσων επιστημόνων για την ανάδειξη της κοινής ιστορίας και συνεχάρη γι αυτό Δρ. Π. Στάμου, ως θεμελιωτή αυτών των σχέσεων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσαν στο κοινό οι ανακοινώσεις των Αλεξάντρ Κοριακόφσκι και της Δρ. Έλενας Βισότσκαγια, αντίστοιχα για τη δράση των Δημήτρη Αλφεράκη και των μελών των οικογενειών Αλεξιανού Σαραντινάκη, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στη Ρωσία την περίοδο των ρωσο-τουρκικών πολέμων του 18 ου αιώνα. Ο ευρύτερος επιστημονικός διάλογος, επί όλων των θεμάτων, εξελίχθηκε σε ιδιαίτερα γόνιμο, εποικοδομητικό, φιλικό και θετικό κλίμα, γεγονός που επιβεβαιώθηκε και από το κοινό που παρακολούθησε το επιστημονικό αυτό γεγονός. Οι συμμετέχοντες εξέφρασαν την ευχή οι εισηγήσεις την Ημερίδας να βρουν το φως
3 της δημοσιότητας, με ειδική έκδοση, που το Κ.Ε.Π. επιφυλάχθηκε πραγματοποιήσει. να Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους, πέραν των ομιλητών της Ημερίδας, μεταξύ άλλων ο Πληρεξούσιος Υπουργός της Πρεσβείας της Ελλάδος στη Μόσχα, Πρέσβυς κ. Γεράσιμος Ντάβαρης, οι Ελληνίστριες ιστορικοί καθηγήτριες Δρ. Όλγα Σοκολόφσκαγια και Δρ. Όλγα Πετρούνινα (μέλη του ΚΕΡΙΕ), οι καθηγητές Δρ. Ε. Κονιάφσκαγια, εκ μέρους του ΡΑΕΙ και Δρ. Β. Ιγκόσσεβ (μέλη του ΚΕΡΙΕ), άλλοι Έλληνες και Φιλέλληνες Ρώσοι. Με την ευκαιρία της Ημερίδας δόθηκε η δυνατότητα στον Γραμματέα του ΚΕΡΙΕ Δρ. Π. Στάμου να πραγματοποιήσει συζητήσεις και συναντήσεις σχετικά με μελλοντικά έργα του ΚΕΡΙΕ. Πιο συγκεκριμένα: 1) Ελήφθη η άδεια του καθηγητού Δρ. Γκρ. Άρς να εκδοθεί στα ελληνικά το έργο του με τίτλο «Ο Ιωάννης Καποδίστριας στη Ρωσία». 2) Συμφωνήθηκε με την καθηγήτρια Δρ. Ο. Σοκολόφσκαγια η συνεργασία για την έκδοση σε βιβλίο της αλληλογραφίας της βασίλισσας Όλγας με τον αδελφό της Πρίγκιπα Κωσταντίν Κωσταντίνοβιτς, Πρόεδρο της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Κατά τη συνάντηση η Δρ. Σοκολόφσκαγια μας προσέφερε το τελευταίο της βιβλίο σε ρωσική έκδοση με τίτλο «Η Ελληνίδα βασίλισσα Όλγα Κωσταντίνοβνα». 3) Σε συνάντηση με τον Δρ. Βαλερί Ιγκόσσεβ παραδόθηκε φωτογραφικό υλικό για την εκτίμηση των 3 εικόνων, δώρων της Αυτοκράτειρας Μαρίας Αλεξάνδροβνα, συζύγου του τσάρου Αλέξανδρου ΙΙ, προς το Στρατηγό Ι. Γενναίο Θ. Κολοκοτρώνη. Πρόκειται για αδημοσίευτο υλικό του υπό έκδοση βιβλίου της σειράς Βιβλιοθήκη ΚΕΡΙΕ με τίτλο «Ο Αντιστράτηγος Ιωάννης (Γενναίος) Θ. Κολοκοτρώνης στην τσαρική Αυλή (1866-1867)». 4) Συζήτηση και συμφωνία με την Δρ. Ε. Βισότσκαγια για την παροχή αρχειακού υλικού σχετικά με τους Αλεξιάνο και Σαραντηνάκη, δεδομένου ότι συγκεντρώνεται πρωτογενές υλικό από το αναπληρωματικό μέλος του ΔΣ του ΚΕΡΙΕ καθηγητή Δρ. Γ. Μυλωνάκη για τη συγγραφή της γενεαλογικής ιστορίας των οικογενειών Μοτσενίγου, Αλεξιανού και Σαραντινάκη. 5) Κατά συνάντηση με τον Δρ. Α. Κατσώνη παραδόθηκε τμήμα του Ημερολογίου του παππού του, σε ρωσικό και ελληνικό κείμενο με
4 περιλαμβανόμενο ποίημα προς τιμήν του βασιλέως Κωνσταντίνου, για αντίστοιχη μετάφραση και σύνταξη κοινού σχετικού άρθρου. Επίσης, απόγονος του αδελφού του Λ. Κατσώνη μας παρέδωσε φωτογραφίες του προγόνου της Ιβάν Νμίτρεβιτς Κατσώνη και επανέλαβε πρόταση δημιουργίας ντοκιμαντέρ για την οικογένεια του Λ. Κατσώνη. Της ζητήθηκε κατ αρχήν σχετικό γενεαλογικό δένδρο. 6) Συζήτηση με την καθηγήτρια Δρ. Ε. Κονιάφσκαγια σχετικά με τα κοινά μελλοντικά επιστημονικά προγράμματα ΡΑΕΙ ΚΕΡΙΕ. Θα ακολουθήσει σχετική αλληλογραφία. 7) Συμφωνήθηκε με τη Διευθύντρια του ΚΕΠ να μας παρασχεθούν ηλεκτρονικά αντίγραφα των ομιλιών της Ημερίδας για την ανάρτησή των στην ιστοσελίδα του ΚΕΡΙΕ. ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ 1. Арш Григорий Львович - доктор исторических наук, ведущий научный сотрудник Института славяноведения РАН: «Из истории подготовки Архипелагской экспедиции» Γκριγκόρι Αρς - Διδάκτωρ Ιστορικών Επιστημών, Ινστιτούτο Σλαβικών Σπουδών Ακαδημίας Επιστημών Ρωσικής Ομοσπονδίας: «Σχετικά με την προετοιμασία της εκστρατείας στο Αρχιπέλαγος» 2. Пряхин Юрий Дмитриевич - доктор исторических наук, профессор, Военноморская Академия им. Н.Г. Кузнецова, Санкт-Петербург: "Судьбы греков -волонтеров, участников боевых действий, переселившихся в Россию. - Грек-волонтер Дмитрий Алфераки: участие в боевых действиях Архипелагской экспедиции, обустройство и деятельность в России" Γιούρι Πριάχιν - Διδάκτωρ Ιστορικών Επιστημών, Στρατιωτική Ακαδημία Θαλάσσιων Δυνάμεων Αγίας Πετρούπολης:
5 «Η μοίρα των Ελλήνων εθελοντών των πολεμικών επιχειρήσεων, διαμετακομισμένων στη Ρωσία. Ο Έλληνας εθελοντής Δημήτρης Αλφεράκης: συμμετοχή στις πολεμικές επιχειρήσεις της εκστρατείας του Αρχιπελάγους, εγκατάσταση και δραστηριότητα στη Ρωσία" 3. Александр Андреевич Коряковский - "Начальная стадия изучения родословной Дмитрия Алфераки Αλεξάντρ Κοριακόβσκι : «Αρχικό στάδιο μελέτης του γενεαλογικού δένδρου του Δημητρίου Αλφεράκη" 4. Панос Стаму - кандидат исторических наук, генеральный секретарь Центра греко-российских исторических исследований: «О великом российском княжестве на Архипелаге. Научная дискуссия на основании российских, греческих и неопубликованных британских источников» Πάνος Στάμου - Διδάκτωρ Ιστορικών Επιστημών, Γενικός Γραμματέας ΚΕΡΙΕ «ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΡΩΣΙΚΟΥ ΔΟΥΚΑΤΟΥ ΤΟΥ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΥΣ Επιστημονικός αντίλογος με τη θεώρηση Ρωσικών, Ελληνικών και αδημοσίευτων Βρετανικών πηγών» 5. Сергей Александрович Галани-Пинчук Советник ректора Академии труда и социальных отношений, доцент кафедры общественных коммуникаций и рекламы «"О действиях греческих крейсеров в Архипелаге" (по материалам фондов РГВИА). Σεργκέι Γαλάνης-Πιντσούκ - Σύμβουλος πρύτανη Ακαδημίας Εργασίας και Κοινωνικών Σχέσεων, διδάκτωρ έδρας κοινωνικών επαφών και διαφήμισης «"Οι ενέργειες των ελληνικών καταδρομικών στο Αρχιπέλαγος" (βάσει υλικού του Κρατικού Πολεμικού-Στρατιωτικού Αρχείου της Ρωσίας).
6 6. Елена Петровна Высоцкая - кандидат химических наук: «Династия капитанов. Род Алексиано-Сарандинаки в России» Έλενα Βισότσκαγια - Διδάκτωρ Χημικών Επιστημών: «Δυναστεία καπεταναίων. Το γένος «Αλεξιανοί-Σαραντινάκη» στη Ρωσία» 7. Анатолий Николаевич Кацонис - руководитель отдела МДН, кандидат технических наук «Греки офицеры времен Екатерины» Ανατόλιι Κατσώνης τμηματάρχης Οίκου Εθνοτήτων Μόσχας, Διδάκτωρ Επιστημών: «Έλληνες αξιωματικοί την περίοδο της Μεγάλης Αικατερίνης» 8. Феодора Янници - кандидат исторических наук, директор Греческого культурного центра: «ГРЕЦИЯ ГЛАЗАМИ РУССКИХ ПУТЕШЕСТВЕННИКОВ В КОНЦЕ 18 НАЧАЛЕ 19 вв. (по воспоминаниям офицеров русского флота, участников архипелагских и средиземноморской экспедиций)» Θεοδώρα Γιαννίτση - Διδάκτωρ Ιστορικών Επιστημών, διευθύντρια Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού: «Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ, ΤΕΛΗ 18ου ΑΡΧΕΣ 19ου αι. (βάσει απομνημονευμάτων αξιωματικών του ρωσικού στόλου κατά τις εκστρατείες στο Αρχιπέλαγος και τη Μεσόγειο).»