λήψεις ορυφόροι και κανάλια που λαµβάνονται στην Ελλάδα Στην Ελλάδα όταν έχουµε κάτι, το θεωρούµε δεδοµένο ή κεκτηµένο και γκρινιάζουµε µονίµως γι αυτό που δεν έχουµε! Έτσι και στη δορυφορική λήψη, το µεγάλο µας πρόβληµα είναι γιατί δεν µπορούµε να πιάσουµε εύκολα τα ελεύθερα κανάλια του BBC, λησµονώντας τον πολύ µεγάλο αριθµό δορυφόρων και καναλιών που µπορούµε να έχουµε πανεύκολα στο πιάτο µας! Σήµερα θα ασχοληθούµε ακριβώς µε αυτά, δηλαδή µε τους δορυφόρους και τα κανάλια που µπορούν να ληφθούν εύκολα και µε µικρό κόστος σε όλα τα σηµεία της χώρας, ενώ σε ορισµένες περιπτώσεις θα αναφερθούµε και σε κανάλια που λαµβάνονται εύκολα, σε µεγάλο τµήµα της χώρας (αλλά όχι σε όλη). Του Γιάννη-Φίλιππου ηµητριάδη Σ την περίπτωσή µας, η «ευκολία» λήψης οριοθετήθηκε α- πό τη µέγιστη διάσταση κατόπτρου που µπορεί να κινήσει ένα µοτέρ τύπου DiSEqC, για την εγκατάσταση του οποίου δεν απαιτείται ειδική βάση (polar mount), ενώ και ο χειρισµός του ε- πιτυγχάνεται εύκολα από την πλειοψηφία των ψηφιακών δεκτών (από όσους υποστηρίζουν το πρωτόκολλο DiSEqC 1.2). Η διάσταση αυτή στην καλύτερη περίπτωση φτάνει τα 1,2m (αρκεί το κάτοπτρο να µην είναι πολύ βαρύ) και φυσικά και το κόστος (µοτέρπιάτο-εγκατάσταση) παραµένει σε χαµηλά και λογικά επίπεδα. Πριν περάσουµε στην ουσία, οφείλουµε για άλλη µία φορά να διευκρινίσουµε ότι οι παράγοντες που ευθύνονται για µία πετυχη- µένη δορυφορική λήψη είναι πάρα πολλοί και ορισµένοι από αυτούς είναι «αστάθµητοι». Σηµαντικότερος παράγοντας είναι η ι- σχύς του σήµατος που φτάνει από το δορυφόρο µέχρι τη θέση της εγκατάστασής µας και η οποία καθορίζει ουσιαστικά και την «απαιτούµενη διάσταση για λήψη». 116 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα MAΡΤΙΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2007
Από εκεί και πέρα όµως, θα βρείτε διαφορές στην ποιότητα των κατόπτρων, στην απόδοση των LNB και ακόµη περισσότερες στη σωστή ή όχι εγκατάσταση από τον τεχνικό. Όταν µάλιστα µιλάµε για κινητό κάτοπτρο, θα πρέπει να ξέρετε ότι η «στροφή» του LNB παίζει πολύ ση- µαντικό ρόλο και πως είναι τεχνικά αδύνατο η τοποθέτησή του να είναι σωστή για όλους τους δορυφόρους. Σε ένα κινητό κάτοπτρο, η στροφή του Universal LNB (skew) είναι σωστή (δυστυχώς) µόνο σε ένα δορυφόρο και σχετικά ικανοποιητική µόνο στους κοντινούς προς αυτό δορυφόρους. Μάλιστα, στα άκρα του τόξου, η αναντιστοιχία πραγµατικών πολώσεων µε τις λαµβανόµενες µεγαλώνει σηµαντικά, µε αποτέλεσµα το ίδιο κάτοπτρο ως κινητό, να υστερεί αρκετά σε λήψεις σε σύγκριση µε ένα ολόιδιο αλλά σταθερό, εφόσον στη δεύτερη περίπτωση µπορούµε να αντιστοιχίσουµε επακριβώς τις πολώσεις που λαµβάνουµε µε τις πραγµατικές, µειώνοντας σηµαντικά τις απώλειες ή τις παρεµβολές από σήµατα αντίθετης πόλωσης. Έτσι λοιπόν, όταν λέµε «λήψη µε κάτοπτρο 1,20m» µιλάµε πάντα για µία «τάξη µεγέθους» και ποτέ µε απόλυτα νούµερα, ενώ επιπλέον αναφερόµαστε σε συνολική ηµερήσια λήψη (24/24) και όχι σε πιθανή λήψη λίγων ωρών την ηµέρα. Τέλος, ως κάτοπτρο 1,2m ορίζεται ένα κάτοπτρο τύπου offset, µε τη µικρότερη (οριζόντια) διάσταση να είναι 1,2 µέτρα, ενώ η µεγαλύτερη µπορεί να είναι 1,30m ή 1.35m (ένα τέτοιο πιάτο συνήθως θα σας το έχουν πουλήσει για 1,40m!). Αφού τελειώσαµε µε τις απαραίτητες διευκρινίσεις, µπορούµε να ξεκινήσουµε τη σάρωση του γεωστατικού τόξου, προς αναζήτηση «εύκολων» δορυφόρων µε φορά από τα Ανατολικά προς τα υτικά. NSS 6 (95E) 1 Το Tadjik TV από το µακρινό Τατζικιστάν, βγαίνει από τον ABS 1-75E. 2 To Prima TV είναι ένα από τα πολύ παλιά δορυφορικά κανάλια που εκπέµπεται από τον Intelsat 902-62E. εν λαµβάνω προσωπικά το δορυφόρο, καθώς βρίσκεται κάτω από τον οπτικό µου ορίζοντα, η λήψη του όµως είναι θεωρητικά εφικτή µε πιάτα 1,2m στο ανατολικό τµήµα της χώρας, εφόσον δεν υπάρχουν φυσικά εµπόδια στη νοητή ευθεία κατόπτρου - δορυφόρου, καθώς η ανύψωση του κατόπτρου θα είναι πολύ µικρή. Αν θέλετε κανάλια από το Καζαχστάν, δεν υπάρχουν και πολλές άλλες επιλογές! Express AM2 (80E) Ένα κινητό κάτοπτρο στη χώρα µας, µε καλό τόξο λήψης, ξεκινά συνήθως από αυτόν το δορυφόρο, που είναι καθαρά ρωσικού ενδιαφέροντος και θα µπορούσε να καλύψει ένα ρωσόφωνο, ακόµη και µε σταθερή λήψη σε κάτοπτρο 1,2m. Προσοχή, οι συχνότητες που χρησιµοποιούν το πολύ υψηλό Symbol Rate 44.798 δεν λαµβάνονται από όλους τους δέκτες της αγοράς, ενώ σε ορισµένους εµφανίζουν τα κανάλια µε παγώµατα. 3 Το ουκρανικό UTR βγαίνει από το ρωσικό δορυφόρο Express AM22-53E. ABS 1 (75E) Άλλος ένας ρωσικού κυρίως ενδιαφέροντος δορυφόρος. Όµως το κάτοπτρο των 1,2m δεν είναι επαρκές για λήψη στα νοτιοδυτικά της χώρας. Intelsat 4 (72E) Ο δορυφόρος διαθέτει πολλές δέσµες εκποµπής, αλλά µόνο τα κανάλια κάθετης πόλωσης µε συχνότητες µεγαλύτερες των 12.500MHz, µπορούν να ληφθούν εύκολα στη χώρα µας. Ουσιαστικά, το ενδιαφέρον περιορίζεται σε δύο συχνότητες, µε κανάλια από Ρωσία και Μολδαβία. 4 Το γεωργιανό Rustavi 2 εκπέµπεται από τον Turksat 42Ε. Eutelsat W5 (70,5E) Εύκολη λήψη, αλλά µικρό το ενδιαφέρον. 5 Το Uzbekistan TV από τον Express AM1-40E. 117
λήψεις Intelsat 10 (68,5E) Οι συχνότητες που αναφέρουµε στους πίνακες, λαµβάνονται παντού στη χώρα µας, µε κάτοπτρα µέχρι 1,2m. 6 To ελληνικό SKAI από τον Hellas Sat - 39E. Intelsat 902 (62E) Από αυτήν τη θέση είναι πανεύκολη η λήψη µόνο των οριζόντιων συχνοτήτων, που εκπέ- µπουν σε ευρωπαϊκή δέσµη. Ανάµεσα σ αυτά θα βρείτε το σκοπιανό ψηφιακό πακετάκι και ορισµένα ρουµανικά κανάλια. NSS 703 (57E) Ο δορυφόρος αυτός επρόκειτο να αντικατασταθεί σύντοµα, αλλά ο αντικαταστάτης του κατέληξε στη θάλασσα! Περιορισµένου ενδιαφέροντος, αλλά εφικτής λήψης. 7 Το αγγλικό Men & Motors εκπέµπεται από τον Eurobird 1 στις 28,5Ε. Express AM22 (53E) Γενικά πανεύκολος στη λήψη ρωσικός δορυφόρος, που φιλοξενεί κανάλια από Ρωσία, Ουκρανία, Λευκορωσία, αλλά και αραβικές χώρες. Μοναδική δύσκολη λήψη το πακέτο από το Αφγανιστάν. Intelsat 12 (45E) Άλλος ένας πανεύκολης λήψης δορυφόρος (στις συχνότητες που αναφέρουµε), µε µόνο ενδιαφέρον τη µέχρι πρόσφατα ελεύθερη µετάδοση του Discovery HD (για όσους είχαν το σχετικό εξοπλισµό). 8 Το γερµανικό Eurosport εκπέµπει ελεύθερο από τους Astra 19,2Ε. Turksat 1C/2A (42E) Στη θέση αυτή βρίσκονται δύο δορυφόροι της γειτονικής χώρας. Ο νεότερος 2Α έχει πολύ εύκολη λήψη παντού, αλλά ορισµένες συχνότητες του παλαιότερου 1C µπορεί να µη λαµβάνονται µε κάτοπτρα 1,2m στα δυτικά της χώρας. Εκτός από τουρκικά, φιλοξενούνται και ορισµένα κανάλια από το Αζερµπαϊτζάν. 9 Το βουλγαρικό Folklor TV βγαίνει από τον Eutelsat W2-16Ε. Express AM1 (40E) Ο δορυφόρος αυτός βρίσκεται πολύ κοντά στον ελληνικό και συχνά λαµβάνεται µε το ί- διο σταθερό κάτοπτρο, αφού στις µικρές διαστάσεις κατόπτρων, το σήµα από 1 µοίρα α- πόσταση παραµένει ισχυρό. Εδώ φιλοξενούνται και ορισµένα ρωσικά κανάλια σε DVB- S2/MPEG-4, χωρίς να είναι υψηλής ευκρίνειας, καθώς και το µοναδικό κανάλι του Ουζ- µπεκιστάν, του δορυφορικού ορίζοντα. Hellas Sat 2 (39E) Όπως είναι λογικό, ο ελληνικός δορυφόρος λαµβάνεται πανεύκολα στη χώρα µας, αν και θα θέλαµε φυσικά να φιλοξενεί περισσότερα ελληνικά κανάλια! Στα ατού του, ο µεγάλος αριθµός ελεύθερων ελληνικών ραδιοφώνων, λίγα ελεύθερα ελληνικά κανάλια στη συχνότητα 12.524V και το κυπριακό πακέτο AthinaSat. 10 Το µουσικό κανάλι Music Box Italia µεταδίδεται από τους Hot Bird 13Ε. Eutelsat Sesat (36E) Εύκολος δορυφόρος µεν, όχι σηµαντικός δε! Προσοχή, στην ίδια τροχιακή θέση των 36E 118 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα MAΡΤΙΟΣ 2007
υπάρχει και ο Eutelsat W4, που είναι πανδύσκολης λήψης στη χώρα µας, καθώς οι δέσµες εκποµπής του απευθύνονται σε πολύ µακρινές περιοχές για µας Eurobird 3 (33E) ορυφόρος µε σχετικά εύκολη λήψη στο µεγαλύτερο µέρος της χώρας, δυσκολεύει όµως στα Νότια. Περιλαµβάνει κυρίως τουρκικά κανάλια. Eurobird 1, Astra 2A/2B (28,5Ε-28,2E) Εδώ φτάνουµε σε ένα σύµπλεγµα σηµαντικών δορυφόρων, για τους οποίους θα σας συστήσουµε να συµβουλευτείτε τις διαστάσεις λήψης στους πίνακες, καθώς υπάρχουν 3 δορυφόροι εφικτής λήψης, µε αρκετές συνολικά δέσµες εκποµπής διαφορετικής «συµπεριφοράς» στη χώρα µας. Σε πολύ γενικές γραµµές, στην Αθήνα ένα κάτοπτρο 1,2m καλύπτει όλες τις δέσµες εκποµπής και των 3 δορυφόρων, αλλά στα ΝΑ της χώρας υπάρχουν αρκετές δυσκολίες λήψης. Τα BBC του Astra 2D, µπορείτε βέβαια να τα ξεχάσετε. 11 Το ουκρανικό Inter+ εκπέµπεται από τον Sirius 2 4,8Ε. Badr 4, Eurobird 2 & Intelsat 5 (26E) Καθαρά αραβικού ενδιαφέροντος δορυφόροι και όπως είναι λογικό, η λήψη τους είναι ευκολότερη στα νότια της χώρας παρά στα βόρεια, αλλά παραµένει εφικτή παντού µε κάτοπτρο 1,2m. Astra 1KR, 1G, 1H (19,2E) Πρόκειται για τη δεύτερη σηµαντικότερη τροχιακή θέση του γεωστατικού µας τόξου, η ο- ποία για πολλά χρόνια ήταν πολύ δύσκολης λήψης στη χώρα µας. Τα πράγµατα βελτιώθηκαν µε τους 3 δορυφόρους που αναφέρουµε και ιδιαίτερα µε τον 1KR, που είναι πανίσχυρος σε όλη τη χώρα. Ακολουθούν οι 1G-1H που λαµβάνονται µε κάτοπτρο 1,2m (το πολύ) στο µεγαλύτερο µέρος της χώρας, αλλά δυσκολεύουν αρκετά στα Ν.Α., ενώ οι υπόλοιποι δορυφόροι του συµπλέγµατος (1E, 1F, 2C) είναι σαφώς δυσκολότεροι, χωρίς όµως να αποκλείεται και η λήψη ορισµένων συχνοτήτων τους µε κάτοπτρα 1,2m στα βόρεια ή δυτικά της χώρας. 12 Το σλοβακικό Nautik TV µεταδίδεται από τον Thor 3 0,8W. Eutelsat W2 (16E) Ο δορυφόρος καλύπτει µε αρκετό σήµα όλη την Ελλάδα και η λήψη του είναι πολύ άνετη µε κάτοπτρα 1,2m. Αποτελεί δορυφόρο βαλκανικού ενδιαφέροντος. Hot Bird 2, 6, 7A, 8 (13E) 13 To γαλλικό France 2 βγαίνει από τον Atlatntic Bird 3-5W. Τους δορυφόρους αυτούς τους ξέρουν και οι πλέον ανεπίδεκτοι µαθήσεως σε δορυφορικές γνώσεις! Σήµερα οι 6, 7Α και 8 παρέχουν πλήρη πανευρωπαϊκή κάλυψη και µόνο η δυτική δέσµη του Ηot Βird 2 είναι δύσκολης λήψης, παρόλο που λαµβάνεται µε κάτοπτρα 1,2m σε µία βορειοδυτική φέτα της χώρας (αριστερά του άξονα Θεσ/νίκης-Πάτρας). Το ελληνικό ενδιαφέρον είναι µεγάλο, λόγω της µετάδοσης του ψηφιακού πακέτου της Nova, θα βρείτε όµως και µεγάλο αριθµό ξένων καναλιών ελεύθερης µετάδοσης. Eutelsat W1 (10E) Μικρού ενδιαφέροντος, αλλά εύκολης λήψης δορυφόρος. Στα σχέδια της Eutelsat είναι η αναβάθµιση της θέσης, µε τη µετακίνηση σ αυτόν αρκετών τοπικών καναλιών, µε κίνητρο τη φτηνότερη ενοικίαση ποµπών. Ήδη στην ιταλική αγορά διατίθενται και ειδι- 14 Tο τοπικό ισπανικό TV Galicia εκπέµπεται από τον Hispasat 30W. 119
λήψεις κά monoblock LNB, για ταυτόχρονη λήψη στις 13Ε και 10Ε. Eutelsat W3 (7E) Πρόκειται ίσως για το δορυφόρο µε την ευκολότερη λήψη στη χώρα µας (αν δείτε το ι- χνοδιάγραµµά του, θα παρατηρήσετε ότι το κέντρο µε το ισχυρότερο σήµα βρίσκεται κάπου στο Αιγαίο). Το ενδιαφέρον πάντως είναι κυρίως τουρκικό, µε την εκποµπή του ψηφιακού πακέτου Digiturk. 15 To ιχνοδιάγραµµα του ρωσικού δορυφόρου Express AM2 στις 80E. Sirius 2 (4,8E) Η µόνη εύκολη λήψη από τη θέση αυτή, αφορά τα κανάλια που εκπέµπουν από την πανευρωπαϊκή δέσµη του Sirius 2, δηλαδή όσα αναγράφουµε στους πίνακες µε διάµετρο λήψης 0,80m. Το ενδιαφέρον είναι κυρίως ουκρανικό (για ελεύθερα κανάλια) και ρουµανικό (για ψηφιακό πακέτο). Thor 3 (0,8W) Ο δορυφόρος λαµβάνεται εύκολα σε όλη τη χώρα, σε αντίθεση µε τον Thor 2 που είναι πολύ δύσκολος. Το ενδιαφέρον εντοπίζεται σε κανάλια χωρών της ανατολικής Ευρώπης και της Σκανδιναβίας 16 Η δέσµη Wide Europe του ρωσικού δορυφόρου Express AM1 στις 40E. Intelsat 10-02 (1W) Ισχύουν και εδώ τα ίδια µε τον Thor 3, ενώ η διαφορά των 0,2 µοιρών δεν γίνεται ουσιαστικά αντιληπτή στα µικρά κάτοπτρα. Amos 2 (4W) Ο δεύτερος ισραηλινός δορυφόρος είναι σαφώς ισχυρότερος από τον πρώτο, που συνεχίζει την καριέρα του στην ίδια θέση. Όµως ένα κάτοπτρο 1,2m, αν είναι στη Βόρεια Ελλάδα θα πιάσει µόνο τη δέσµη κεντρικής Ευρώπης, ενώ αν βρίσκεται στη Νότια Ελλάδα θα λάβει µόνο την δέσµη Ισραήλ. Ισως στο ενδιάµεσο να υπάρχουν και κάποιες τοποθεσίες που θα πιάνουν και τις 2 δέσµες µε κάτοπτρα 1,2m, ίσως όµως να υ- πάρχουν και άλλες, που δεν θα πιάνουν τίποτε µε 1,2m! 17 Η δέσµη F1 του ελληνικού δορυφόρου Hellas Sat. Atlantic Bird 3 (5W) ορυφόρος εύκολης λήψης, γαλλικού κυρίως ενδιαφέροντος (ακόµη και για αναλογικές λήψεις). Atlantic Bird 4 (7W) Επίσης εύκολης λήψης δορυφόρος, αλλά καθαρά αραβικού ενδιαφέροντος, τοποθετήθηκε από την Eutelsat για να καλύψει την αυξηµένη ζήτηση ποµπών στις 7 δυτικά. Nilesat 101/102 (7W) 18 H δέσµη Fixed (σταθερή) του Eurobird 1 28,5E. Οι δύο αιγυπτιακοί δορυφόροι λαµβάνονται πολύ εύκολα στην Κρήτη και γενικά τη Νότια Ελλάδα, αλλά στα βόρεια δυσκολεύουν αισθητά και ένα κάτοπτρο 1,2m είναι οπωσδήποτε ανεπαρκές για τις περισσότερες συχνότητες. 120 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα MAΡΤΙΟΣ 2007
Atlantic Bird 2 (8W) Καλύπτεστε παντού µε 1,2m, αλλά δεν υπάρχει και κάτι σηµαντικό... Express A3 (11W) Ναι µεν το λαµβάνετε, αλλά τι να δείτε; Atlantic Bird 1 (12,5W) Και εδώ καλυπτόµαστε, αλλά τα περισσότερα κανάλια τα βρίσκετε και αλλού. 19 To ιχνοδιάγραµµα του Astra 1KR 19,2E, υποδηλώνει την ευκολία λήψης του, σε όλη τη χώρα. Telstar 12 (15W) Επίσης εύκολη λήψη αλλά περιορισµένο το ενδιαφέρον! Κατά διαστήµατα πάντως, εµφανίζονται ενδιαφέροντα feeds αµερικανικών καναλιών. NSS 7 (22W) Εύκολη λήψη, µε εξαίρεση τη δέσµη υτικής Αφρικής (η οποία ξεχωρίζει στους πίνακες µε την αυξηµένη διάσταση για λήψη). 20 Η δέσµη Wide του Eutelsat W2 16E είναι εύκολης λήψης από όλη την Ελλάδα. Hispasat 1C/1D (30W) Οι δύο ισπανικοί δορυφόροι εµφανίζουν αυξοµειούµενο ενδιαφέρον, ανάλογα πάντα µε την ορατότητα της ηµέρας, σε συνάρτηση µε τα κέφια των κλειδαράδων! Η λήψη πάντως είναι εύκολη, µε εξαίρεση τον 1D στα Ν.Α. Αν πάντως δεν λαµβάνετε τους δορυφόρους σε κινητό κάτοπτρο, µεγάλη είναι και η ευθύνη της στροφής του LNB που αναφέραµε στον πρόλογο, καθώς η ρύθµιση της στροφής γίνεται συνήθως στις 19,2 ανατολικά, µε αποτέλεσµα να υπάρχει σηµαντικό σφάλµα στις 30 δυτικά (αν βέβαια επιλέξετε να το ρυθµίσετε για άψογη λήψη στις 30 δυτικά, ίσως χάσετε κανάλια από τις 19,2 ανατολικά ή ανατολικότερα..) 21 Το ιχνοδιάγραµµα του πολύ ισχυρού Hot Bird 8. Intelsat 3R (43,1W) Εύκολη λήψη, µικρό το ενδιαφέρον. Τελευταία φορά που επισκέφτηκα το δορυφόρο, ήταν όταν µετακόµισαν τα κανάλια της Teuve, τα οποία στη συνέχεια δυστυχώς κωδικοποιήθηκαν! Intelsat 1R (45W) Εύκολη λήψη, αν βέβαια δεν έχετε κάποιο βουνό ή άλλο φυσικό εµπόδιο που να σας κρύβει το δορυφόρο! 22 Το ιχνοδιάγραµµα του Nilesat 7W. Συµπερασµατικά Όπως διαπιστώνετε -και παρά τη γκρίνια µας- δεν είµαστε πλέον οι φτωχοί δορυφορικοί συγγενείς της Ευρώπης, έστω κι αν τα κάτοπτρα των 1,2m που εµείς θεωρούµε µικρά, στη δυτική Ευρώπη θεωρούνται µεγάλα! Επιπλέον, οι νέοι δορυφόροι καλύπτουν συνήθως ακόµη καλύτερα τη χώρα µας, µε εξαίρεση κάποιες ειδικές δέσµες, όπως αυτές του Astra 2D ή κάποιες σκανδιναβικές, που απευθύνονται σε συγκεκριµένες αγορές. Αν λοιπόν θέλετε να τα βλέπετε όλα, σκεφτείτε σοβαρά την περίπτωση κινητού κατόπτρου 1,2m µε µοτέρ DiSEqC, καθώς το κόστος είναι πολύ λογικό και η απόλυτη ελευθερία κίνησης και λήψης πολύ σηµαντική! 23 Το ιχνοδιάγραµµα του ισπανικού δορυφόρου Hispasat 30W. 121