ΗΜΟΣ του ΕΛΣΙΝΚΙ 21.2.2003 Προς: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Επιτροπή Πολιτισµού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενηµέρωσης και Αθλητισµού Υπ όψιν κ. Ignacio Samper, ιευθυντή ATR 8 K 029 Οδός Wiertz 60 1047 Βρυξέλλες Επιτροπή Πολιτισµού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενηµέρωσης και Αθλητισµού Απαντήσεις του ήµου του Ελσίνκι στο ερωτηµατολόγιο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, βάσει του οποίου θα πραγµατοποιηθεί η προετοιµασία για τη συνάντηση της 20 ης Μαΐου 2003: 1) Το Ελσίνκι, ως πρωτεύουσα, συγκεντρώνει το µεγαλύτερο µέρος των κρατικών πολιτιστικών φορέων. Με τα κρατικά και δηµοτικά κονδύλια επιδιώκουµε να διατηρήσουµε την ήδη εξαιρετικά ζωντανή και υψηλού επιπέδου πολιτιστική ζωή της πόλης. Ο προϋπολογισµός της πόλης του Ελσίνκι για τις πολιτιστικές δράσεις του 2003 έχει ως εξής: Σύνολο πολιτιστικών δράσεων 33.643.000 ευρώ - Επιδοτήσεις για την τέχνη (συµπεριλαµβανοµένης και της Εθνικής Όπερας της Φινλανδίας) - Συνοικιακά πολιτιστικά κέντρα, θέατρα στο κέντρο της πόλης για την υποδοχή περιοδευόντων θιάσων, χώροι καλλιτεχνικής δηµιουργίας, κέντρο τέχνης για παιδιά και νέους, διεθνές πολιτιστικό κέντρο κλπ. Μουσείο Τέχνης του Ελσίνκι (Ιστορικό) Μουσείο του Ελσίνκι ηµοτική Ορχήστρα ηµοτική Βιβλιοθήκη σύνολο 4.819.000 ευρώ 5.639.000 ευρώ 7.638.000 ευρώ 28.176.000 ευρώ 79.915.000 ευρώ dv\497612el.doc 1
Πληθυσµός του Ελσίνκι: 559.718 κάτοικοι. Μερίδιο πολιτιστικής δράσης ανά κάτοικο: 133,4 ευρώ (Επισυνάπτεται ο πίνακας του προϋπολογισµού) Προτεραιότητες των γενικών πολιτιστικών δράσεων - Καλλιτεχνική µόρφωση παιδιών και νέων 5% (του δήµου) - Ενίσχυση των επαγγελµατιών της τέχνης (θέατρα υποδοχής περιοδευόντων θιάσων και επιδοτήσεις) 72% - Περιφερειακές πολιτιστικές δράσεις (συνοικιακά πολιτιστικά κέντρα) 18% - Πολυπολιτιστικές δράσεις 5% Το µεγαλύτερο µέρος του συνολικού προϋπολογισµού για τις πολιτιστικές δράσεις διατίθεται µεταξύ άλλων για χώρους, µισθούς και συναφείς συµπληρωµατικές δαπάνες. Εκτιµάται ότι το 5-10% των πόρων διοχετεύεται, χωρίς σηµαντικές διαρθρωτικές αλλαγές, σε κάποιον πρωταρχικό στόχο. 2) Η γενική πολιτιστική υπηρεσία του δήµου του Ελσίνκι (το Κέντρο Πολιτιστικών Υποθέσεων) συµµετέχει σε πολυάριθµα δίκτυα ευρωπαϊκών πόλεων. Οι νέοι καλλιτέχνες της Βαλτικής συναντώνται στην Μπιενάλε Artgenda. Σε αυτήν συµµετέχουν οι εξής ευρωπαϊκές πρωτεύουσες: Ελσίνκι, Στοκχόλµη, Κοπεγχάγη, Ταλλίν και Ρίγα (καθώς και πόλεις όπως η Πετρούπολη και το Αµβούργο). Το µεγάλο αυτό καλλιτεχνικό γεγονός διοργανώνεται εκ περιτροπής σε κάθε µία από τις πόλεις µέλη. Το Ελσίνκι δέχθηκε πρόταση να ενταχθεί και στην Μπιενάλε της Μεσογείου (την Μπιενάλε των Νέων ηµιουργών της Ευρώπης και της Μεσογείου) στην οποία συµµετέχουν και άλλες πρωτεύουσες όπως η Λισσαβόνα, η Μαδρίτη, η Ρώµη, η Αθήνα, το Σεράγεβο (και το Αλγέρι). Η επόµενη εκδήλωση θα πραγµατοποιηθεί στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2003. Η πολιτιστική επιτροπή Eurocities συνιστά την ευρύτερη δράση πολιτιστικής συνεργασίας. Το σηµαντικότερο πρόγραµµά της για την επόµενη διετία αφορά την εκπόνηση ανάλυσης και αξιολόγησης της πολιτιστικής πολιτικής που ασκούν 22 ευρωπαϊκές πόλεις. Η έρευνα θα χρηµατοδοτηθεί σε ποσοστό 100% από την Επιτροπή (Γ Έρευνας και Ανάπτυξης). Στο πρόγραµµα συµµετέχουν, µεταξύ άλλων, η Στοκχόλµη, το Ελσίνκι, η Χάγη, η Βιέννη και η Αθήνα. Η δηµοτική βιβλιοθήκη του Ελσίνκι συνιστά έναν από τους συντονιστές του κοινοτικού προγράµµατος PULMAN (Public Libraries Mobilising Advanced Networks), το οποίο ξεκίνησε το 2001 και καλύπτει 26 χώρες. Στόχος του προγράµµατος είναι να προωθηθεί η τεχνογνωσία και η διάδοση ορθών πρακτικών αλλά και η ανταλλαγή εµπειριών. Το 2002, µε κοινοτική χρηµατοδότηση τέθηκε σε λειτουργία η συνέχεια του προγράµµατος, το PULMAN XT, το οποίο επικεντρώνεται στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Το Ελσίνκι είναι η µοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που συµµετέχει στο εν λόγω πρόγραµµα. Το (Ιστορικό) Μουσείο του Ελσίνκι είναι µέλος της ιεθνούς Ένωσης Ιστορικών Μουσείων. Η Ένωση αυτή περιλαµβάνει ένα δραστήριο Ευρωπαϊκό τµήµα dv\497612el.doc 2
(Συµβούλιο της Ευρώπης), πρόεδρος του οποίου είναι το Ελσίνκι. Το Τµήµα απολαµβάνει, µέσω του Euroclio, σηµαντική χρηµατοδότηση από την ΕΕ, η οποία διοχετεύεται στο ευρωπαϊκό «ηλεκτρονικό µουσείο», σε περιοδείες εκθέσεων και σε εκδόσεις. Την τελευταία δεκαετία, η Ορχήστρα του Ελσίνκι έχει πραγµατοποιήσει περιοδείες σε διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως το Λονδίνο, το Παρίσι, το Βερολίνο, η Μαδρίτη και η Βιέννη. Οι περιοδείες διοργανώνονται σε εµπορική βάση από ευρωπαϊκό φορέα. Οι ευρωπαϊκές «αδελφές ορχήστρες» δεν συµµετείχαν στις οργανωτικές λεπτοµέρειες. Ο δήµος του Ελσίνκι ενισχύει σηµαντικά τις περιοδείες αυτές. Το Μουσείο Τέχνης του Ελσίνκι έχει πολλές επαφές µε αντίστοιχους ευρωπαϊκούς φορείς. Η συνεργασία αφορά εκθέσεις και σε αυτήν συµµετέχουν µουσεία και παράγοντες της τέχνης. Το Μουσείο συνδέεται µε πολλούς φορείς ευρωπαϊκών πρωτευουσών, όπως το Βarbican Centre του Λονδίνου, το Γραφείο Φωτογραφίας Μagnum και το Μουσείο Τέχνης Jeu de Paume των Παρισίων, το Kulturhuset της Στοκχόλµης και το Kunstforeningen της Κοπεγχάγης. Το Μουσείο Τέχνης του Ελσίνκι δεν ανήκει σε καµία ευρωπαϊκή ένωση. 3) Προς το παρόν ο δήµος του Ελσίνκι δεν διαθέτει ιδιαίτερη πολιτική για την υποστήριξη των διεθνών φεστιβάλ. Τα θέµατα ρυθµίζονται κατά περίπτωση µε τη λήψη αποφάσεων επιδότησης. Η επιδότηση των φεστιβάλ είναι ένα ζήτηµα που πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω. Το Ελσίνκι υποστηρίζει πολυάριθµα φεστιβάλ ευρωπαϊκής τέχνης. Μέχρι στιγµής, η κατανοµή των δραστηριοτήτων µεταξύ κράτους και δήµου πραγµατοποιείται ως εξής: ο δήµος αναλαµβάνει την υποδοχή των διεθνών παραγωγών ενώ το κράτος µεριµνά για την αποστολή των εγχώριων παραγωγών. Ο δήµος του Ελσίνκι συµµετέχει σε πολλά διεθνή προγράµµατα ανταλλαγής καλλιτεχνών. Στο πλαίσιο των προγραµµάτων αυτών, ο δήµος παρέχει στον επιλεγέντα προσκεκληµένο καλλιτέχνη τόσο στέγη όσο και χώρο καλλιτεχνικής δηµιουργίας στο Ελσίνκι (ήτοι, διαµονή σε ιστορική έπαυλη που βρίσκεται στο Ζωολογικό Κήπο του Ελσίνκι καθώς και τις εγκαταστάσεις του παλαιού εργοστασίου Kaapeli ως χώρο εργασίας για τους καλλιτέχνες φωτογράφους), ενώ το κράτος καλύπτει τα έξοδα παραµονής. Επιπλέον, το Ελσίνκι συµµετέχει µεταξύ άλλων στο ευρωπαϊκό δίκτυο Pepiniérs που περιλαµβάνει όλες τις τέχνες - και στο δίκτυο µοντέρνου χορού Aerowaves, καθώς και σε πρόγραµµα ανταλλαγής καλλιτεχνών µε τις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο διµερούς συµφωνίας που έχουν συνάψει οι δύο πόλεις. 4) Βεβαίως, η δράση δεν πραγµατοποιείται σε τακτική βάση. 5) Το Ελσίνκι εντάσσεται στο δίκτυο των 14 πόλεων που µελετούν την αρχιτεκτονική της art nouveau. Το συγκεκριµένο δίκτυο χρηµατοδοτείται για δεύτερη τριετία από το πρόγραµµα «Πολιτισµός 2000». Σε αυτό συµµετέχουν - εκτός από το Ελσίνκι - οι Βρυξέλλες, η Βουδαπέστη, η Λιουµπλιάνα, η Ρίγα και η Βιέννη. dv\497612el.doc 3
Ως µέλος του Ευρωπαϊκού τµήµατος της ιεθνούς Ένωσης Ιστορικών Μουσείων, το Μουσείο του Ελσίνκι ζήτησε από κοινού µε 18 ακόµη πόλεις τη χρηµατοδότηση έρευνας µε θέµα την ιστορία της υγείας και της υγιεινής. Από την οπτική του Ελσίνκι, το µέγα πρόσκοµµα για την ενίσχυση της συνεργασίας, ειδικά σε επίπεδο πόλεων, είναι η χρηµατοδότηση. Το Ελσίνκι βρίσκεται στην άκρη της Ευρώπης και ως εκ τούτου τα έξοδα ταξιδιού και µεταφοράς είναι υψηλά. Ελπίζουµε ότι τα πολιτιστικά δίκτυα θα επιστήσουν την προσοχή των προγραµµάτων της ΕΕ στη βελτίωση της κινητικότητας τόσο σε ατοµικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο µεγαλύτερων προγραµµάτων ανταλλαγής (πρβλ. ανταλλαγή φοιτητών και ερευνητών). Η δεύτερη δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι το µεγαλύτερο µέρος των πρωτοβουλιών συνεργασίας πραγµατοποιείται σε εθνικό επίπεδο. Οι αρχές των πόλεων σπάνια συµµετέχουν στις διαπραγµατεύσεις. Η πολιτική των πόλεων δεν κατέχει τη θέση που της αρµόζει στην ευρωπαϊκή ηµερήσια διάταξη. Κατ επέκταση, υπάρχει περιθώριο ανάπτυξης. 6) Τίνων τοπικών οργανισµών η ευθύνη; Εάν νοείται η ευθύνη των οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης, τότε ναι. Ilkka-Christian Björklund Αντιδήµαρχος dv\497612el.doc 4
Στις αρχές του 2002 ο πληθυσµός του Ελσίνκι ανερχόταν σε 559.718 κατοίκους. Πολιτιστικές δράσεις, συµπεριλαµβανοµένων των επιδοτήσεων Έξοδα 2003 Έσοδα 2003 2003 Καθαρό ποσό Κοινό/ Μαθητές (έτος 2002) Επιδότηση/ επισκέπτη (καθαρό ποσό) Επιδότηση/ κάτοικο (καθ. ποσό) 33.643.000 1.269.000 32.374.000 2.820.521 11,48 57,84 Το Κέντρο Πολιτιστικών Θεµάτων, εκ των οποίων: περιφερειακά πολιτιστικά κέντρα + άλλα το Annantalo (καλλιτεχνική µόρφωση παιδιών και νέων) Χώροι καλλιτεχνικής δηµιουργίας (Harakka και Kaapeli) 8.650.000 742.000 7.908.000 696.224 11,36 14,13 4.042.500 473.460 1.222.000 51.007 273.500 το Θέατρο Aleksanteri (θέατρο υποδοχής) 694500 43.912 το θέατρο Savoy (θέατρο υποδοχής) 1.142.000 497.000 645.000 80.608 8,00 1,15 το ιεθνές πολιτιστικό κέντρο Caisa 1.549.000 30.000 1.519.000 47.237 32,16 2,71 Επιδοτήσεις για την τέχνη (περιλ. Όπερα 2.635.000) 22.302.000 22.302.000 2.124.297 10,50 39,85 µαθητές κοινό 8.150 2.116.147 ηµοτική Βιβλιοθήκη 28.176.000 2.419.000 25.757.000 7.709.496 3,65 46,02 Μουσείο Τέχνης του Ελσίνκι 4.819.000 606.000 4.213.000 93.191 51,71 7,53 Μουσείο του Ελσίνκι 5.639.000 179.000 5.460.000 141.118 39,96 9,75 ραστηριότητες της Ορχήστρας εκ των οποίων για τη ηµοτική Ορχήστρα. 7.638.000 7.268.000 771.000 665.000 6.867.000 6.603.000 110.000 60,03 12,27 11,80 Σύνολο 79.915.000 5.244.000 74.671.000 10.874.326 6,87 133,41 dv\497612el.doc 5
dv\497612el.doc 6