ΕΠΙΛΟΓΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Ι. ΓΕΝΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ 1. Παν. Μουλλάς, «Εισαγωγή», στον Α τόμο της σειράς Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτοως τον δεύτεροπαγκόσμιο πόλεμο (1914 1939), Σοκόλης, Αθήνα 1993 2. ----------------, Για τη μεταπολεμική μας πεζογραφία. Κριτικές καταθέσεις, Στιγμή, Αθήνα 1989 3. ---------------, Παλίμψηστακαι μη. Κριτικά δοκίμια, Στιγμή, Αθήνα 1992 4. Mario Vitti, Η γενιά του Τριάντα. Ιδεολογία και μορφή, Ερμής, Αθήνα 1979 5. Αλέξανδρος Αργυρίου, «Εισαγωγή» στον Α τόμο της σειράς Η μεταπολεμική πεζογραφία. Από τον πόλεμοτου 40 ως τη δικτατορία του 67, Σοκόλης, Αθήνα 1988 6. Δημήτρης Τζιόβας, Μετά την αισθητική. Θεωρητικές δοκιμές και ερμηνευτικές αναγνώσεις της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Γνώση, Αθήνα 1987 7. ------------------, Το παλίμψηστο της ελληνικής αφήγησης. Από την αφηγηματολογία στη διαλογικότητα, Οδυσσέας, Αθήνα 1993 8. ------------------ (ed.), Greek Modernism and Beyond, Rowman and Little Field Publ., New York 1997 9. Mary Layoun (ed.), Modernism in Greece? Essays on the Critical and Literary Margins of a Movement, Pella Publishing Co., New York 1990 10. M αίρη Μικέ Λένα Γκανά, «Εσωτερικός μονόλογος ( Αναδρομική περιδιάβαση και σύγχρονη προβληματική μιας αφηγηματικής τεχνικής)», Φιλόλογος 48 ( Καλοκαίρι 1987) 136-160 11. Ιστορική πραγματικότητα και νεοελληνική πεζογραφία (1945-1995), 7&8 Απρ. 1995, Εταιρεία ΣπουδώνΝεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας ( Ιδρυτής: Σχολή Μωραϊτη), Αθήνα 1997 12. Μοντερνισμός: Η ώρα της αποτίμησης ; Σειρά διαλέξεων, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, Αθήνα 1996 13. ΑλέξανδροςΚοτζιάς, Μεταπολεμικοί πεζογράφοι, Κέδρος, Αθήνα 1982 14. Απόστολος Σαχίνης, Θεσσαλονίκη 1979 Μεσοπολεμικοί και μεταπολεμικοί πεζογράφοι, Κωνσταντινίδης, 15. Δημήτρης Ραυτόπουλος, Οι ιδέες και τα έργα, Δίφρος, Αθήνα 1965 16. Peter Faulkner, Μοντερνισμός, μτφρ. Ιουλιέττα Ράλλη Καίτη Χατζηδήμου, Ερμής, Αθήνα 1977, στη σειρά Η γλώσσατης κριτικής 17. Peter Mackridge Eleni Yannakakis (eds), Contemporary Greek Fiction in a United Europe. From Local History to the Global Individual, Legenda, University of Oxford 2004
II. ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ 1. Κωνσταντίνος Θεοτόκης Η τιμή και το χρήμα(1914) α. Διαβάζω, τχ. 14 ( Οκτ.- Νοε. 1978) 30-47 ( μικρό αφιέρωμα στον Θεοτόκη) β. Γιάννης Δάλλας, «Το πρόβλημα της εντοπιότητας στην πεζογραφία του Θεοτόκη. Η κοινωνικότητα της ανάγκης και της τιμής» στο: Κωνσταντίνος Θεοτόκης, Διηγήματα [ Κορφιάτικες ιστορίες ], Κείμενα, Αθήνα 1978, 9-24 γ. Διαβάζω, τχ. 92 (18 Απρ. 1984) 13-48 ( αφιέρωμα: Κωνσταντίνος Θεοτόκης ) δ. Πόρφυρας, τχ. 57-58 ( Απρίλιος Σεπτ. 1991), αφιέρωμα: Κωνσταντίνος Θεοτόκης. Βλ. κυρίως Γιάνης Δάλλας, «Από τη μυθοπλασία των φανταστικών στην πεζογραφία των οριακών ηρώων. Περιμετρική σπουδήτης πεζογραφικής διαδρομής του Θεοτόκη», σ. 281-291 ε. Πόρφυρας, τχ. 80 ( Ιανουάριος Μάρτιος 1997) : Τα πρακτικά του Συνεδρίου για τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη στ. Γιάννης Δάλλας, «Κωνσταντίνος Θεοτόκης : Παρουσίαση Ανθολόγηση», στη σειρά Η παλαιότερη πεζογραφία μας, Σοκόλης, Αθήνα 1997, τόμος Ι, 182-279 2. Στρατής Δούκας Ιστορία ενός αιχμαλώτου (1929) α. Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Ο άλλος εν διωγμώ. Η εικόνα του Εβραίου στη λογοτεχνία. Ζητήματαιστορίας και μυθοπλασίας, Θεμέλιο, Αθήνα 1998, 82-86 β. Μαίρη Μικέ, Μεταμφιέσεις στη νεοελληνική πεζογραφία (19ος-20 ός αι.), Κέδρος, Αθήνα 2001, 199-208 γ. Δημήτρης Ραυτόπουλος, Οι ιδέες και τα έργα. Δοκίμια, Δίφρος, Αθήνα 1965, 78-85 δ. Mario Vitti, H γενιά του Τριάντα. Ιδεολογία και μορφή, Ερμής, Αθήνα 1979, 244-249 3. Μ. Καραγάτσης Η μεγάληχίμαιρα (1936, αναθεωρημένη έκδοση 1953) α. Μαίρη Μικέ, «Η χίμαιρα του πόθου», εισαγωγή στο Μ. Καραγάτσης, Αθήνα 2002, 7-21 Η μεγάλη χίμαιρα, Εστία, β. ---------------, «Ο Μ. Καραγάτσης και η τέχνη της συγγραφής. Η περίπτωση του Φακέλλου (1956)», η άλως, τχ. 3-4 ( Φθινόπωρο 1996) 107-127 Κίτρινου
γ. Άρης Μπερλής, «Μ. Καραγάτσης: Παρουσίαση Ανθολόγηση», Η μεσοπολεμική πεζογραφία, Σοκόλης, Αθήνα 1992, τόμος Δ, 262-345 δ. Μ. Καραγάτσης. Είκοσι χρόνια απότον θάνατό του, Τετράδια Ευθύνης 14Αθήνα 1981 ε. Αφιερώματα περιοδικών Αντί, τχ. 768-769 (26 Ιουλίου 6 Σεπτεμβρίου 2002) Διαβάζω, τχ. 258 (6 Μαρτίου 1991) Νέα Εστία, τχ. 1729 ( Δεκέμβριος 2000) 843-960 4. Κοσμάς Πολίτης Eroïca (1938) α. Peter Mackridge, «Συμβολικές και ειρωνικές δομές στην Eroïca», εισαγωγή στον τόμο Κοσμάς Πολίτης, Eroica, E ρμής Ν. Ε. Β., Αθήνα 1986, κε-στδ β. Νόρα Αναγνωστάκη, «Κοσμάς Πολίτης : Παρουσίαση Ανθολόγηση», στη σειρά Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τόμ. Ζ, Σοκόλης, Αθήνα 1993, 252-309 γ. Γιώργος Καλλίνης, Ο μοντερνισμός ενός κοσμοπολίτη. Μοντερνιστικά στοιχεία και τεχνικές στη μεσοπολεμική μυθιστορηματική παραγωγήτου Κοσμά Πολίτη, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2001 δ. Γεωργία Πρέκα, Το ιδανικό του έρωτα στα μεσοπολεμικά έργα του Κοσμά Πολίτη, μεταπτυχιακή εργασία ( δακτ.), Τομέας Μ. Ν. Ε. Σ., Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Θεσσαλονίκη 1998 ε. A φιερώματα περιοδικών Διαβάζω 116 (1985), αφιέρωμα: Κοσμάς Πολίτης Η λέξη 87 ( Σεπτέμβριος 1989), αφιέρωμα: Κοσμάς Πολίτης Ελί-τροχος 11 ( Χειμώνας 1996-1997), αφιέρωμα: Κοσμάς Πολίτης και Νίκος Γκάτσος 5. Μέλπω Αξιώτη * Θέλετε να χορέψομεμαρία; (1940) α. Γρηγόριος Ξενόπουλος, «Μαρία», Μαρία; (2 η έκδ., 1967), 122-125 β. Τίμος Μαλάνος, «Μ. Αξιώτη, 1940 και στο Θέλετε να χορέψομεμαρία; (2 η έκδ. 1967), 128-130 γ. Δημήτρης Ραυτόπουλος, «Μέλπως Αξιώτη, Αθηναϊκά Νέα, 31 Μαρτίου 1940 και στο Θέλετε να χορέψομε Θέλετε να χορέψομε Μαρία;», Νεοελληνικά Γράμματα, 11 Μαϊου Το σπίτι μου», Επιθεώρηση Τέχνης, τχ. 136 ( Απρ. 1966) 426-431 και στον τόμο Κρίσιμη λογοτεχνία, Καστανιώτης, Αθήνα 1986, 137-150
δ. Maria Κakavoulia, Telling, Speaking, Naming in Melpo Axioti s Maria? στον τόμο Would You Like to Dance M. Alexiou V. Lambropoulos (eds), The Text and its Margins: Poststructuralist Approaches to Twentieth-Century Greek Literature, Pella Publishing Co., New York 1985, 123-156 ε.--------------------, «Υποθέσεις και προϋποθέσεις του έργου της», στον τόμο αφηγηματικό λόγο, Ψυχογιός, Αθήνα 2003, 102-113 Μελέτες για τον στ. Τάκης Καρβέλης, «ΜέλπωΑξιώτη : Παρουσίαση Ανθολόγηση», στη σειρά Η μεσοπολεμική πεζογραφία, Σοκόλης, Αθήνα 1992, τόμος Β, 262-301 ζ. Διαβάζω, αρ. 311 (12.5.1993), αφιέρωμα: ΜέλπωΑξιώτη η. Μαίρη Μικέ, ΜέλπωΑξιώτη. Κριτικές περιπλανήσεις, Κέδρος, Αθήνα 1996 6. Γιάννης Μπεράτης Το πλατύποτάμι (1946 και β έκδ. συμπληρωμένη 1965) α. Κ. Θ. Δημαράς, «Πρόλογος» στην πρώτη έκδοση του έργου (1965) και στο Γιάννης Μπεράτης, Το πλατύ ποτάμι ( 3 η έκδ. 1973), με ανέκδοτες ημερολογιακές σημειώσεις, Ερμής, Αθήνα 1973, 8-12 β. Παν. Μουλλάς, «Το πλατύποτάμι και η ιστορία», Εποχές, αρ. 29 ( Σεπτ. 1965) και στο μεταπολεμική μας πεζογραφία, ό. π., 131-138 γ. Αλέξανδρος Κοτζιάς, Στρόβιλος, εφ. Μεσημβρινή, 16. 12. 1961 και Για τη Το πλατύ ποτάμι, εφ. Μεσημβρινή, 28. 5. 1965 και στον τόμο Αφηγηματικά. Κριτικά κείμενα Β, Κέδρος, Αθήνα 1981, 61-68 δ. Γιώργος Αράγης, «Γιάννης Μπεράτης: Παρουσίαση Ανθολόγηση», στη σειρά Η μεσοπολεμική πεζογραφία, Σοκόλης, Αθήνα 1993, τόμος ΣΤ, 8-95 ε. Γ. Φαρίνου _ Μαλαματάρη, Γιάννης Μπεράτης. Σχεδίασμα βιο- εργογραφίας. Το πλατύ ποτάμι, Ίδρυμα Γουλανδρή Χορν, Αθήνα 1994 7. Δημήτρης Χατζής *«Σαμπεθάι Καμπιλής» και «Μαργαρίτα Περδικάρη» από τη συλλογή πόλης (1953, β έκδ. συμπληρωμένη 1963) Το τέλος της μικρής μας α. Hero Hokwerda, «Η Μαργαρίτα Περδικάρη και η Μαργαρίτα Μολυβάδα», Διαβάζω, τχ. 180 (9 Δεκ. 1987) 45-50 β. Αλέξανδρος Κοτζιάς, Κριτικά κείμενα, Κέδρος, Αθήνα 1982, 182-184 Το τέλος της μικρής μας πόλης, στον τόμο Μεταπολεμικοί πεζογράφοι.
γ. Γιώργος Παγανός, «Δημήτρης Χατζής: Παρουσίαση Ανθολόγηση», στη σειρά Η μεταπολεμική πεζογραφία, ό. π., τόμ. Η, 172-205 δ. Νάτια Χαραλαμπίδου, «Αφηγηματική τεχνική και ιδεολογία : οι λογοτεχνικές προσδοκίες της Αριστεράς (1945-1955) και η περίπτωση του Δημ. Χατζή», Σπείρα, τχ. 2 ( Φθιν. 1991) 113-145 ε. Αλεξάνδρα Θαλάσση, «Το Ολοκαύτωμα στα Ιωάννινα μέσα από ένα ιστορικό και ένα λογοτεχνικό κείμενο», στον τόμο Ιστορική πραγματικότητα και νεοελληνική πεζογραφία (1945-1995), ό. π., σ. 101-112 στ. Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Ο άλλος εν διωγμώ. Η εικόνα του Εβραίου στη λογοτεχνία. Ζητήματαιστορίας και μυθοπλασίας, ό. π., κυρίως 114-119, 125-129 ζ. Νίκος Γουλανδρής, Βιβλιογραφικό μελέτημα (1930-1989) Δημ. Χατζή, Γνώση, Αθήνα 1991 η. Βενετία Αποστολίδου, Λογοτεχνία και ιστορία στη μεταπολεμική αριστερά. Η παρέμβαση του ΔημήτρηΧατζή 1947-1981, Πόλις, Αθήνα 2003 θ. Αφιερώματα περιοδικών Αντί, τχ. 743-744 (27 Ιουλίου 2001) 8. Στρατής Τσίρκας Η Λέσχη (1960) *«Μνήμη» και «Φούγκα» απότη συλλογή Στον κάβο και άλλα διηγήματα(1966) α. Στρατής Τσίρκας, Τα ημερολόγια της Τριλογίας, Κέδρος, Αθήνα 1973 β. --------------------, «Στο εργαστήρι του μυθιστοριογράφουδιαβάζω», τχ. 29 ( Μάρτιος 1980) 60-71 γ. Κατερίνα Πλασσαρά, Στρατής Τσίρκας. Βιβλιογραφία (1926-1978), Ε. Λ. Ι. Α., Αθήνα 1978 δ. Ντάνιελ Μπλο, Κέδρος, Αθήνα 1980 Χρονικές δομές στις Ακυβέρνητες πολιτείες, μετφρ. Σεραφείμ Βελέντζας, ε. Χρύσα Προκοπάκη, Οι Ακυβέρνητες πολιτείες και η κριτική (1960-1966), Κέδρος, Αθήνα 1980 στ. ---------------------, Στα ίχνη του Στρατή Τσίρκα. Σχεδίασμαχρονολογίου, Κέδρος, Αθήνα 1985 ζ. Παν. Μουλλάς, «Δύο πλευρές ενός τριγώνου. Ι Η Λέσχη», Κριτική 16 ( Ιούλιος Αύγουστος 1961) 157-158 και στο Για τη μεταπολεμική μας πεζογραφία. Κριτικές καταθέσεις, Στιγμή, Αθήνα 1989, 85-87 η. Αλέξανδρος Αργυρίου, «Στρατής Τσίρκας : Παρουσίαση Ανθολόγηση», στη σειρά Η μεταπολεμική πεζογραφία, Σοκόλης, Αθήνα 1988, 290-333 θ. Αφιερώματα περιοδικών Αντί (28 Μαρτίου 1980), τχ. 728 (29 Δεκ. 2000) και τχ. 751 (30 Νοε. 2001) Διαβάζω, τχ. 171 (15 Ιουλίου 1987) Η λέξη, τχ. 25 ( Ιούλιος 1983) και τχ. 136 ( Νοέ.- Δεκ. 1996)
ι. Γιάννης Παπαθεοδώρου, «Διανόηση και κομματική στράτευση. Ο Μάνος Σιμωνίδης στις Ακυβέρνητες πολιτείες του Στρατή Τσίρκα», Νέα Εστία, αφιέρωμα στο 1940-1980, τχ. 1743 ( Μάρτιος 2002) 367-386 Λογοτεχνία και αριστερά 9. Νίκος Καχτίτσης * Το ενύπνιο (1960) α. Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος, «Νίκος Καχτίτσης: Παρουσίαση Ανθολόγηση», στη σειρά Η μεταπολεμική πεζογραφία, Σοκόλης, Αθήνα 1989, τόμος Δ, 8-65 β. Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος Ηλίας Πετρόπουλος, Μνήμη Νίκου Καχτίτση, Φάσμα, Αθήνα 1972 γ. ΓιώργοςΔανιήλ, Ο λεπιδοπτερολόγοςτης αγωνίας. Νίκος Καχτίτσης, Νεφέλη, Αθήνα 1981 δ. Άντεια Φραντζή, Ούτως ή άλλως, Πολύτυπο, Αθήνα 1988, 59-79 ε. Παν. Μουλλάς, «Ο σαρκασμός του Μεφιστοφελή», Διαγώνιος, Δ, τχ. 1 ( Πρωτοχρονιά 1961) και στο Για τη μεταπολεμική μας πεζογραφία, ό. π., 43-48 10. Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος *«Η τυφλόμυγα», «Το ρολόγι και το χάος» και «Το φορτηγό για τις Αντίλλες» από τη συλλογή Η τυφλόμυγα ( επτά διηγήματα ), Δίφρος, Αθήνα 1962 α. Δημήτρης Νικολαρεϊζης, Δοκίμια κριτικής, Πλέθρον, Αθήνα 1983, 202-208 β. Αντρέας Καραντώνης, Πεζογράφοι και πεζογραφήματα της γενιάς του 30, Παπαδήμας, Αθήνα 1977, 261-266 γ. Αγλαϊα Κεχαγιά Λυπουρλή, «Γράμματα του Marinetti στον Αλκιβιάδη Γιαννόπουλο (1916-1920), Επιστημονική Επετηρίδα Φιλοσοφικής Σχολής Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου, τόμος 18, Θεσσαλονίκη 1979, 127-161 δ. --------------------, «Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος: Παρουσίαση Ανθολόγηση», στη σειρά Η μεσοπολεμική πεζογραφία, Σοκόλης, Αθήνα 1992, τόμος Γ, 92-122 ε. -------------------, Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος. Βιο- εργογραφική μελέτη. Διδακτορική διατριβή ( δακτ.), Τομέας Μ. Ν. Ε. Σ., Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Θεσσαλονίκη 2003 11. Θανάσης Βαλτινός Η κάθοδοςτων εννιά ( α έκδ. στα γερμανικά 1976, στα ελληνικά 1978) α. Δημήτρης Δασκαλόπουλος, «Θανάσης Βαλτινός: Παρουσίαση Ανθολόγηση», στη σειρά Η
μεταπολεμική πεζογραφία, Σοκόλης, Αθήνα 1989, τόμος Β, 298-341 β. Θανάσης Βαλτινός, «Πέρα από την πραγματικότητα. Το ιστορικό γεγονός ως στοιχείο μύθου», στον τόμο Ιστορική πραγματικότητα και νεοελληνική πεζογραφία (1945-1995), ό. π., 329-347 γ. Νάτια Χαραλαμπίδου, «Ο λόγος της Ιστορίας και ο λόγος της Λογοτεχνίας : δομές αναπαράστασης της Ιστορίας στην Ορθοκωστά του Θανάση Βαλτινού και στην πεζογραφία του Εμφυλίου», στον τόμο Ιστορική πραγματικότητα και νεοελληνική πεζογραφία (1945-1995), ό. π., 249-277 δ. ------------------------, «Η αφηγηματική πορεία του Θανάση Βαλτινού. Ο Λόγος και η Ιστορία», στον τόμο Τίνα Κροντήρη Κατερίνα Κίτση- Μυτάκου ( επιμ.), Η λογοτεχνία και οι προϋποθέσεις της. Τιμητικό αφιέρωμα στην Τζίνα Πολίτη, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1999, 227-249 ε. Για τον Βαλτινό. Κριτικά κείμενα, εισαγωγή, επιλογή κειμένων Θεοδόσης Πυλαρινός, εκδόσεις Αιγαίον, Λευκωσία 2002 στ. Συνεντεύξεις Διαβάζω 116 (10 Απρ. 1985) 66-72 Αντί 294 (5 Ιουλ. 1985) 36-40 Η Αυγήτης Κυριακής, 16. 3. 1986 Η λέξη 71 ( Ιαν. 1988) 57-59 * Όσα λήμματα σημειώνονται με αστερίσκο είναι φωτοτυπημένα στον φάκελο του μαθήματος ( ΝΕΦ 206).