Σύντομη επισκόπηση των. κοινοβουλευτικών επιτροπών

Σύντομη επισκόπηση των κοινοβουλευτικών επιτροπών

Σύντομη επισκόπηση των κοινοβουλευτικών επιτροπών Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το μόνο θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εκλέγεται άμεσα από τους πολίτες. Οι 751 βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκπροσωπούν τους 500 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ. Εκλέγονται ανά πενταετία από ψηφοφόρους που προέρχονται από τα 28 κράτη μέλη. Το πολιτικό και νομοθετικό έργο του Κοινοβουλίου διεξάγεται από είκοσι μόνιμες επιτροπές και δύο υποεπιτροπές, κάθε μία από τις οποίες εκλέγει έναν/μία πρόεδρο και έως τέσσερις αντιπροέδρους. Στην αρχή της νέας κοινοβουλευτικής περιόδου, το Κοινοβούλιο αποφασίζει ποιοί βουλευτές θα συμμετάσχουν σε ποιές επιτροπές βάσει των προτιμήσεων που εκφράζουν. Πρόκειται για σημαντική απόφαση, καθώς καθορίζει τον τομέα στον οποίο θα επικεντρώσουν το μεγαλύτερο μέρος των προσπαθειών τους. Οι επιτροπές διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στη χάραξη πολιτικής, καθώς είναι αρμόδιες για την προετοιμασία των θέσεων του Κοινοβουλίου, ιδίως όσον αφορά νέες νομοθετικές προτάσεις. ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΟΝΙΜΩΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ 24 γλώσσες Οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκπροσωπούν όλους τους ευρωπαίους πολίτες. Κάθε βουλευτής έχει το δικαίωμα να μιλά στην επίσημη γλώσσα της επιλογής του/της. Τα κοινοβουλευτικά έγγραφα δημοσιεύονται στις 24 επίσημες γλώσσες της ΕΕ. 3

Παράδειγμα μιας συνήθους νομοθετικής διαδικασίας Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταρτίζει νομοθετικές προτάσεις, τις οποίες υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ισότιμη θέση με το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διαδικασία αυτή καλύπτει ένα ευρύ φάσμα τομέων, όπως είναι η οικονομική και νομισματική πολιτική, η μετανάστευση, η ενέργεια, η γεωργία, η αλιεία, οι μεταφορές, το περιβάλλον και η προστασία των καταναλωτών. Σήμερα, οι ευρωπαϊκοί νόμοι, στη συντριπτική πλειονότητά τους, θεσπίζονται από κοινού από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ Εντός του Κοινοβουλίου, το νομοθετικό έργο βασίζεται σε δύο κύριες δραστηριότητες: στις συνεδριάσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών και στις συνόδους της ολομέλειας. 1 Οι κοινοβουλευτικές επιτροπές διεξάγουν το εμπεριστατωμένο έργο του Κοινοβουλίου. Εξετάζουν νομοθετικές προτάσεις, τις τροποποιούν και ψηφίζουν επ αυτών κατά τη διάρκεια των μηνιαίων συνεδριάσεών τους. Στη συνέχεια, υποβάλλουν την έκθεσή τους στο σύνολο του Κοινοβουλίου. 2 Το Κοινοβούλιο εγκρίνει το κείμενο της νομοθετικής πρότασης στη σύνοδο της ολομέλειας. Μετά την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου, η νομοθετική πράξη δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα. Στη συνέχεια, μεταφέρεται στην εθνική νομοθεσία και ισχύει για όλους τους ευρωπαίους πολίτες. 4 5

Η διαδικασία του προϋπολογισμού ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ του ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Με την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, οι δημοσιονομικές εξουσίες του Κοινοβουλίου ενισχύθηκαν και αποφασίζει πλέον, από κοινού με το Συμβούλιο της ΕΕ, για ολόκληρο τον ετήσιο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, το Κοινοβούλιο είναι αυτό που έχει τον τελευταίο λόγο. Σε θέματα όπως η εξωτερική πολιτική και τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Κοινοβούλιο διαδραματίζει αποφασιστικό ρόλο. Ο Ύπατος/ Η Ύπατη Εκπρόσωπος για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας συμβουλεύεται τακτικά το Κοινοβούλιο σχετικά με τις κύριες πτυχές και τις βασικές επιλογές της κοινής εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει (ή δεν λαμβάνει απόφαση) Ή Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει τις τροπολογίες (με την πλειοψηφία των μελών που το απαρτίζουν) Η έγκριση του Κοινοβουλίου είναι απαραίτητη για οποιαδήποτε διεύρυνση της ΕΕ, καθώς και για τη σύναψη εμπορικών και άλλων διεθνών συμφωνιών με κράτη που βρίσκονται εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το προπαρασκευαστικό έργο πραγματοποιείται από τις επιτροπές. Έγκριση του ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Εάν το Συμβούλιο εγκρίνει τις τροπολογίες του ΕΚ εντός 10 ημερών ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΗ Οι βουλευτές αφιερώνουν επίσης σημαντική ενέργεια σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην προώθηση των δημοκρατικών αξιών σε όλο τον κόσμο. Η απονομή του Βραβείου Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης αποτελεί κάθε έτος το αποκορύφωμα του έργου του Κοινοβουλίου σε αυτό το Εντός 21 ημερών πεδίο. Δεν υπάρχει κοινό σχέδιο Κοινό σχέδιο Εντός 14 ημερών Το Συμβούλιο εγκρίνει το ΕΚ απορρίπτει Συμβούλιο και ΕΚ απορρίπτουν Το Συμβούλιο απορρίπτει το ΕΚ εγκρίνει ΕΚ και Συμβούλιο εγκρίνουν ή δεν λαμβάνουν απόφαση ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ απορρίπτεται η Επιτροπή υποβάλλει νέο σχέδιο προϋπολογισμού Εντός 14 ημερών - το ΕΚ μπορεί να επιβάλει τις τροπολογίες του με ειδική πλειοψηφία (πλειοψηφία των μελών που το απαρτίζουν και των τριών πέμπτων των ψηφισάντων) Έγκριση του ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 6 7

Κάθε μήνα προβλέπονται μία έως δύο εβδομάδες για το έργο των επιτροπών. Κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων των επιτροπών, οι βουλευτές συζητούν νομοθετικές και μη νομοθετικές εκθέσεις, προτείνουν τροπολογίες και ψηφίζουν επ αυτών και παρακολουθούν τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο. Οι επιτροπές συμβάλλουν ενεργά στον καθορισμό του νομοθετικού προγράμματος, για παράδειγμα με την παροχή στοιχείων πριν από την έγκριση του ετήσιου προγράμματος εργασίας της Επιτροπής. Διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εποπτεία των δραστηριοτήτων της ΕΕ, παρακολουθώντας τη σωστή χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ και την ορθή εφαρμογή της θεσπισθείσας νομοθεσίας και των διεθνών συμφωνιών. ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΝ Για κάθε θέμα, οι επιτροπές ορίζουν έναν βουλευτή από τα μέλη τους ως εισηγητή προκειμένου να καθοδηγήσει όλη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων που καταλήγει στην έγκριση της θέσης του Κοινοβουλίου. Το σχέδιο έκθεσης που παρουσιάζεται από τον εισηγητή μπορεί να τροποποιηθεί μετά την έγκριση τροπολογιών που κατατίθενται από τους βουλευτές. Το αρχικό κείμενο και οι τροπολογίες, συμπεριλαμβανομένων των συμβιβαστικών τροπολογιών που συμφωνούνται από τις πολιτικές ομάδες, ψηφίζονται, στη συνέχεια, από την επιτροπή στο σύνολό της. Η έκθεση που εγκρίνεται από την επιτροπή υποβάλλεται ακολούθως προς έγκριση στην ολομέλεια. Οι επιτροπές οργανώνουν επίσης ακροάσεις με εμπειρογνώμονες και ελέγχουν τα θεσμικά και λοιπά όργανα της ΕΕ. Πράγματι, προτού μπορέσει να εκλεγεί μια νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όλοι οι νέοι ορισθέντες Επίτροποι πρέπει να αξιολογηθούν από τις κοινοβουλευτικές επιτροπές που είναι αρμόδιες για τα αντίστοιχα χαρτοφυλάκια τους. 8 9

Το Κοινοβούλιο μπορεί επίσης να συστήσει εξεταστικές επιτροπές και ειδικές επιτροπές όπως εκείνη για τις φορολογικές αποφάσεις τύπου «tax ruling» και άλλα μέτρα παρόμοιου χαρακτήρα ή αποτελέσματος, και αυτή για το οργανωμένο έγκλημα, τη διαφθορά και τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Το μέγεθος των επιτροπών ποικίλλει σημαντικά, από 25 μέλη για τις επιτροπές νομικών θεμάτων και συνταγματικών υποθέσεων έως 73 μέλη για την επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου 2014-2019. Η σύνθεσή τους αντικατοπτρίζει πάντα τη βαρύτητα κάθε πολιτικής ομάδας στο Κοινοβούλιο στο σύνολό του. Επικούρηση υπό μορφή εμπειρογνωμοσύνης Οι επιτροπές λαμβάνουν ανεξάρτητες συμβουλές και γραπτή εμπειρογνωμοσύνη (μελέτες, συνοπτικές ενημερώσεις, εμπεριστατωμένες αναλύσεις και άλλα κείμενα) από τις διάφορες υπηρεσίες έρευνας του Κοινοβουλίου, όπως είναι τα θεματικά τμήματα. Διοργανώνονται εργαστήρια και ομάδες ειδικών προκειμένου να δίδεται στους βουλευτές η δυνατότητα να θέτουν ερωτήματα στους εμπειρογνώμονες και να ανταλλάσσουν απόψεις μαζί τους σχετικά με ζητήματα που σχετίζονται με κοινοβουλευτικές δραστηριότητες ή θέματα επικαιρότητας. ΔΕΊΤΕ ΌΛΑ ΤΑ ΈΓΓΡΑΦΑ ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΣΎΝΗΣ: WWW.EUROPARL.EUROPA.EU/SUPPORTING-ANALYSES ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει πρωταρχικό ρόλο στην προώθηση της διαφάνειας και του ανοικτού πνεύματος. Οι συνεδριάσεις των επιτροπών μεταδίδονται ζωντανά στον ιστότοπο του Κοινοβουλίου και μπορεί κανείς να τις παρακολουθήσει οποιαδήποτε ώρα. Συζητήσεις - απευθείας μετάδοση μέσω διαδικτύου Οι κοινοβουλευτικές επιτροπές συνεδριάζουν μία ή δύο φορές τον μήνα στις Βρυξέλλες. Οι συζητήσεις τους είναι δημόσιες. Οι συνεδριάσεις στην πλειονότητά τους μεταδίδονται απευθείας μέσω διαδικτύου και διατίθενται επίσης ως βίντεο κατά παραγγελία (VoD). ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙΣΤΕ ΤΟ EP-LIVE ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉ ΔΙΕΎΘΥΝΣΗ: WWW.EUROPARL.EUROPA.EU/EP-LIVE/EL EP TV Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση Τα θεματολογικά δελτία περιέχουν απλή και συνοπτική επισκόπηση των θεσμικών οργάνων και των πολιτικών της ΕΕ, καθώς και του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην εξέλιξή τους. ΒΛΈΠΕ ΌΛΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΚΆ ΔΕΛΤΊΑ: WWW.EUROPARL.EUROPA.EU/FACTSHEETS/EL ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΛΤΙΑ 10 11

Επιτροπές και υποεπιτροπές AFET EMPL CULT Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων DROI Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων SEDE Υποεπιτροπή Ασφάλειας και Άμυνας DEVE Επιτροπή Ανάπτυξης INTA Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου BUDG Επιτροπή Προϋπολογισμών CONT Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού ECON Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων ENVI Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ITRE Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας IMCO Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών TRAN Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού REGI Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης AGRI Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου PECH Επιτροπή Αλιείας Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας JURI Επιτροπή Νομικών Θεμάτων LIBE Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων AFCO Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων FEMM Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων PETI Επιτροπή Αναφορών ΒΡΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ 12

Γλωσσικές εκδόσεις Η παρούσα δημοσίευση είναι διαθέσιμη στην αγγλική (το πρωτότυπο), βουλγαρική, γαλλική, γερμανική, δανική, ελληνική, εσθονική, ισπανική, ιταλική, κροατική, λετονική, λιθουανική, μαλτέζικη, ολλανδική, ουγγρική, πολωνική, πορτογαλική, ρουμανική, σλοβακική, σλοβενική, σουηδική, τσεχική και φινλανδική γλώσσα. Σχετικά με τον εκδότη Συντάκτης της δημοσίευσης: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών, Γενική Διεύθυνση Εξωτερικών Πολιτικών Υπεύθυνο τμήμα: Μονάδα Συντονισμού Εκδοτικών και Επικοινωνιακών Δραστηριοτήτων editorial-secretariat@ep.europa.eu Το χειρόγραφο ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο 2016 Δήλωση αποποίησης ευθύνης Οι απόψεις που εκφράζονται στο παρόν έγγραφο δεν εκπροσωπούν κατ ανάγκη την επίσημη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η αναπαραγωγή και η μετάφραση για μη εμπορικούς σκοπούς επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι γίνεται μνεία της πηγής και ο εκδότης έχει ενημερωθεί και του έχει αποσταλεί αντίγραφο. Δικαιώματα δημιουργού Φωτογραφία κτηρίου σελίδα 4 Association des Architectes du CIC: Vanden Bossche sprl, CRV s.a., CDG sprl, Studiegroep D. Bontinck Για όλες τις φωτογραφίες και εικόνες Ευρωπαϊκή Ένωση 2015 - Πηγή ΕΚ L003229 Σχεδιάστηκε από το CPO Γραφείο Πελατών και Σχεδίων, Μονάδα Υπηρεσιών Ενδοδικτύου Εκτυπώθηκε από την Crossmedia Printing Unit ΓΔ ITEC, Διεύθυνση EDIT

Περισσότερες πληροφορίες για τις επιτροπές μπορείτε να βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.europarl.europa.eu/committees/el ΕΠΙΤΡΟΠΈΣ - ΑΡΧΙΚΉ ΣΕΛΊΔΑ EL