ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. ΑΡΘΡΑ Le juste en droit (réflexion à la lumière du droit du travail français)...437 Patrick Morvan, Professeur à l Université Panthéon-Assas (Paris - France) Η ευθυδικία κατά το δίκαιο (σκέψεις υπό το φως του γαλλικού εργατικού δικαίου...457 Μετάφραση: Μαρία Ορφανού, Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ασκούμενη Δικηγόρος Καμία ποινή χωρίς δίκη: Η υπόθεση Sokoloff στη νομολογία του Διοικητικού Δικαστηρίου των Ηνωμένων Εθνών... 481 Σπυρίδωνος Φλογαΐτη, Καθηγητή της Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου και πρώην Προέδρου του Διοικητικού Δικαστηρίου των Ηνωμένων Εθνών Μετάφραση: Αγγελική Βαρελά, Τριτοετής Φοιτήτρια της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Συγκριτικό Δίκαιο - Ανθρωπολογία του Δικαίου...491 Ελίνας Μουσταΐρα, Αν. Καθηγήτριας Τμήματος Νομικής Πανεπιστημίου Αθηνών Το ελληνικό Κοινοβούλιο: Οι νέοι κανόνες του παιχνιδιού...503 Πηνελόπης Φουντεδάκη, Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Δημοσίου Δικαίου Πάντειο Πανεπιστήμιο Οι μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί στη Νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου...529 Παναγιώτη Βογιατζή, Δ.Ν., Référendaire στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου xi
Η αναστολή στο πεδίο εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ στις περιοχές που δεν ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο η Κυπριακή Δημοκρατία: Ένα σχόλιο για την υπόθεση Αποστολίδης κ. Orams...559 Νίκου Σκούταρη, Assistant Professor, Τμήμα Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου Πανεπιστημίου του Maastricht Β. ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ Ι. ΔΙΕΘΝΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ α. Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου EΔΔΑ 22-12-2009, Sejdic και Finci κατά Βοσνίας Ερζεγοβίνης... 585 Καταγγελλόμενη παραβίαση: άρθρα 3, 13, 14 ΕΣΔΑ, 3 ΠΠΠ ΕΣΔΑ, 1 12 ου ΠΠ ΕΣΔΑ Διαπιστωθείσα παραβίαση: άρθρα 14 ΕΣΔΑ, 3 ΠΠΠ ΕΣΔΑ, 1 12 ου ΠΠ ΕΣΔΑ Μετάφραση: Αλεξάνδρα Ρίζου Σχόλιο: Σκέψεις με αφορμή την απόφαση του ΕΔΔτΑ στην Υπόθεση Sejdic & Finci κατά Βοσνίας - Ερζεγοβίνης Βαγγέλη Καρακάση, Μ.Δ.Ε Διεθνούς Δικαίου, Υποψήφιου Διδάκτορος Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Δικηγόρου EΔΔΑ 07-01-2010, Ranchev κατά Κύπρου και Ρωσίας...625 Καταγγελλόμενη παραβίαση: άρθρα 2, 3, 4, 5, 6, 8 ΕΣΔΑ Διαπιστωθείσα παραβίαση: άρθρα 2, 4, 5 ΕΣΔΑ Μετάφραση: Μαρία Φανού Σχόλιο: Η ευθύνη των κρατών στις υποθέσεις εμπορίας ανθρώπων: Σχόλιο στην υπόθεση ΕΔΔΑ Rantsev κατά Κύπρου και Ρωσίας Αθανασίας Συκιώτου, Επίκουρης Καθηγήτριας της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης ΕΔΔΑ 01-03-2009, Δημόπουλος και λοιποί κατά Τουρκίας...679 Καταγγελλόμενη παραβίαση: άρθρα 1 ΠΠΠ ΕΣΔΑ, 8, 13, 14 ΕΣΔΑ Διαπιστωθείσα παραβίαση: καμία Μετάφραση: Σταματίνα Ξεφτέρη xii
Σχόλιο: Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Δημόπουλος και άλλοι κατά Τουρκίας, 1/3/2010 Μαρίας Καλλία, Υποψήφιας Διδάκτορος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο β. Επισκόπηση Νομολογίας Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου γ. Αφρικανικό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών ΑΔΔΑΛ 02-08-2010, Michelot Yogogombaye κατά Σενεγάλης...742 Μετάφραση: Αρετή Τάνια Πατσαλιά Σχόλιο: Αφρικανικό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων των Ανθρώπων και των Λαών, Application No. 001/2008, In the matter of Michelot Yogogombaye v. the Republic of Senegal, Απόφαση της 15ης Δεκεμβρίου 2009 Κωνσταντίνου Μαγκλιβέρα, Καθηγητή του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου ΙΙ. ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ C-501/06 P, C-513/-6 P, C-515/06 P και C-519/06 P...760 Απορριπτέα η αίτηση αναίρεσης της GlaxoSmithKline Services Unlimited για μερική αναίρεση της απόφασης του ΠΕΚ, καθώς το τελευταίο, εξαρτώντας το επιζήμιο για τον ανταγωνισμό αποτέλεσμα της σύμπραξης, που αποβλέπει στον περιορισμό του παράλληλου εμπορίου φαρμάκων, από τη μείωση του οφέλους των καταναλωτών, δεν προέβη σε εσφαλμένη ερμηνεία του άρ. 81 1 ΣυνθΕΚ. Απορριπτέες δε, οι αιτήσεις αναιρέσεως της Επιτροπής ΕΚ, EAEPC Aseprofar, καθώς το ΠΕΚ δεν παραμόρφωσε το νομικό και οικονομικό πλαίσιο της συμφωνίας, ούτε εφήρμοσε εσφαλμένα το βάρος απόδειξης και το απαιτούμενο επίπεδο απόδειξης, καθώς οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις προσκομίζουν στην Επιτροπή στοιχεία αποδεικτικά των προϋποθέσεων του άρ. 81 3 ΣυνθΕΚ και η Επιτροπή έχει υποχρέωση να αντικρούσει τα επιχειρήματα περί χορήγησης απαλλαγής. Το ΠΕΚ δεν υπέπεσε σε πλάνη περί το δίκαιο, υπενθυμίζοντας ότι η «συμβολή» του άρ. 81 3 ΣυνθΕΚ συνίσταται σε αισθητά αντικειμενικά πλεονεκτήματα, αντισταθμίζο- xiii
ντα τα προβλήματα από τον περιορισμό του ανταγωνισμού και όχι σε οποιοδήποτε όφελος αποκομίζουν οι επιχειρήσεις. Σχόλιο: Το παράλληλο εμπόριο των φαρμακευτικών προϊόντων στην εσωτερική αγορά: η απόφαση του Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 6ης Οκτωβρίου 2009, συνεκδικασθείσες υποθέσεις C- 501/06 P, C-513/06 P, C-515/06 P και C-519/06 P Γιάννη Αυγερινού, Δικηγόρου LL.M, Ph.D, Ειδικού Επιστήμονα Νομικής Σχολής Δ.Π.Θ. ΙΙΙ. ΑΛΛΟΔΑΠΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ α. S S Supreme S preme S preme S preme Court Co rt Co rt Co rt Co rt Co rt Citizens United v. Federal Election Commission 130 S.Ct. 876 (2010)...781 Δε συνιστά θεμιτό περιορισμό του δικαιώματος της ελευθερίας του λόγου που προστατεύεται από την Πρώτη Τροποποίηση, ομοσπονδιακός νόμος που απαγορεύει στις εταιρείες και στις ενώσεις αφενός την πραγματοποίηση οιασδήποτε μετάδοσης μηνυμάτων εκλογικού περιεχομένου υπέρ ή εναντίον υποψηφίων για τις ομοσπονδιακές εκλογές και αφετέρου την πραγματοποίηση ανεξαρτήτων δαπανών στο πλαίσιο της «προεκλογικής επικοινωνίας», που αποτελεί ειδικότερη μορφή λόγου. Μετάφραση: Διονύσης Αντωνάτος, Μενέλαος Μαρκάκης Σχόλιο: Ο «πολιτικός λόγος» των επιχειρήσεων: Σκέψεις με αφορμή την απόφαση Citizens United v. Federal Election Commission του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ Γιώργου Γεραπετρίτη, Επίκουρου Καθηγητή της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών ΙΙΙ. ΕΘΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ Α. Αποφάσεις i. Συμβούλιο της Επικρατείας ΣτΕ 3500/2009...809 Αντίθετες προς τα άρ. 24 παρ. 2, 25 παρ. 1, 2 παρ. 1 και 4 παρ. 1 Σ οι διατάξεις της παρ. 5 του άρ. 8 του Ν. 3044/2002 και της παρ. 3 του άρ. 12 Ν. 3207/2003 καθόσον επιτρέπουν την εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών ανεγειρόμενων μετά τη xiv
θέσπιση των βασικών πολεοδομικών κανόνων και στο μέτρο που παραβαίνουν τους περιορισμούς δόμησης του Γ.Ο.Κ. 1985 και την απαγόρευση μεταβολής επί τα χείρω χρήσεων γης. Σχόλιο: Νομιμοποίηση αυθαιρέτων: σκέψεις γύρω από έναν εντεινόμενο συνταγματικό έλεγχο με αφορμή την υπ αριθμ. 3500/2009 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας Αναστασίας Οικονομοπούλου, Πτυχιούχου Νομικής Σχολής Αθηνών, Ασκούμενης Δικηγόρου ΣτΕ 3536/2009...834 Μη νόμιμες και ακυρωτέες οι διατάξεις του κεφ. Γ της Υ.Α. Α8/56995/4820/19.10.2007 ως προς το μαθηματικό τύπο καθορισμού μεγίστου αριθμού αδειών κυκλοφορίας φορτηγών ιδιωτικής χρήσεως αυτοκινήτων βυτιοφόρων μεταφοράς υγρών καυσίμων σε εταιρίες διακίνησης πετρελαιοειδών, ως ερειδόμενες στην ανίσχυρη λόγω αντίθεσης στο άρ. 5 Σ διάταξη του άρ. 6 παρ. 5 περ. γ του Ν. 3054/2002, με την οποία περιορίζεται η δυνατότητα των επιχειρήσεων εμπορίας πετρελαιοειδών να αποκτήσουν, με βάση την επιχειρηματική τους κρίση και την οικονομική τους δυνατότητα όσα βυτιοφόρα αυτοκίνητα μεταφοράς υγρών καυσίμων κρίνουν οι ίδιες ότι θα τους εξασφαλίσουν την απρόσκοπτη και αυτόνομη διακίνηση των προϊόντων τους. Σχόλιο: Η επιβολή νομοθετικών περιορισμών κατά την άσκηση της επαγγελματικής ελευθερίας: προσδιορισμοί και περιορισμοί του δικαιώματος, η πορεία προς μία σύγχρονη Cassis de Dijon : Σκέψεις με αφορμή την απόφαση ΣτΕ 3536/2009 Αικατερίνης Τσιώνα, Μ.Δ.Ε Ευρωπαϊκού Δικαίου Νομική Σχολή Αθηνών, Master 2 Prof, Δημόσια Έργα Δημόσιες Συμβάσεις, Strasbourg III, Δικηγόρου Αθηνών ΣτΕ 3839/2009...852 Επιτρεπτός ο παρεμπίπτων έλεγχος του κύρους κανονιστικών νομαρχιακών αποφάσεων, στις οποίες στηρίχθηκε η προσβληθείσα με την αίτηση ακυρώσεως οικοδομική άδεια, χωρίς χρονικό ή άλλο περιορισμό, σύμφωνα με την αρχή της νομιμότητας της δράσης της Διοικήσεως και το κατοχυρούμενο στο άρ. 20 παρ. 1 Σ. ατομικό δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, το οποίο δεν εξαρτάται από το τυχαίο γεγονός της εκδόσεως ατομικής πράξης, xv
που εκδίδεται κατά νόμον μετά την έκδοση των πράξεων εφαρμογής των σχεδίων πόλεων. Σχόλιο: Ο παρεμπίπτων έλεγχος των κανονιστικών πράξεων, η έκτασή του και η απόφαση 3839/2009 της Ολομέλειας του ΣτΕ Ευαγγελίας Δ. Σαλαμούρα, Δικηγόρου, ΠΜΣ Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικών Επιστημών ΔΠΘ ΣτΕ 161/2010...861 Αντίκειται στα άρ. 20 παρ. 1, 94 και 95 Σ η ρύθμιση του άρ. 28 παρ. 1 Ν. 2685/1999, με την οποία προσδίδεται έρεισμα κύρους σε μετοχές ανωνύμων εταιριών, υπαγμένων στο Ν. 1386/1983, που προήλθαν από αύξηση μετοχικού κεφαλαίου δυνάμει ακυρωθεισών με αμετάκλητη δικαστική απόφαση υπουργικών αποφάσεων, στο μέτρο που η ακύρωση με δικαστική απόφαση πράξης περί αυξήσεως μετοχικού κεφαλαίου ΑΕ συνεπάγεται την αναδρομική επαναφορά του μετοχικού κεφαλαίου στο μέγεθος που θα είχε αν δεν είχε γίνει η αύξηση του, και κατ επέκταση καθιστά άκυρες τις βάσει αυτής εκδοθείσες μετοχές. Αντίθετη κρίση των ανωτάτων δικαστηρίων ως προς τη συνταγματικότητα διάταξης τυπικού νόμου δεν απαιτείται να αφορά και στις ίδιες συνταγματικές διατάξεις. Σχόλιο: Αντίθεση αποφάσεων ανωτάτων δικαστηρίων ως προς τη συνταγματικότητα διάταξης τυπικού νόμου: Υφίσταται δικαιοδοσία του ΑΕΔ για την άρση της αμφισβήτησης ακόμα και αν οι αποφάσεις αναφέρονται σε διαφορετικές συνταγματικές διατάξεις. Κωνσταντίνου Βατάλη, Δικηγόρου, Μ.Δ.Ε. Δημοσίου Δικαίου Α.Π.Θ. Β. Επισκόπηση Νομολογίας Εθνικών Δικαιοδοτικών Οργάνων... 878 Γ. ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ...895 xvi