ΕΚΦΕ Α & Β Ανατολικής Αττικής ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016 Εργαστηριακός διαγωνισμός στη Χημεία Διάρκεια 50min Λύκειο:.. 1. Ονοματεπώνυμ α μελών της ομάδας: 2. 3. Συνοδός καθηγητής:.. Επιτρέπεται να χρησιμοποιήσετε αριθμομηχανή (computer-άκι). Δεν επιτρέπεται η χρήση κινητού τηλεφώνου. Να γράφετε ευανάγνωστα. Ευχόμαστε να περάσετε δημιουργικά και ευχάριστα!
Καλώς ήρθατε στο εργαστήριο. Θυμηθείτε και εφαρμόστε τους κανόνες ασφαλείας του. Πρόκειται να πραγματοποιήσετε δύο εργαστηριακές ασκήσεις. Άσκηση 1: Α. Παρασκευή διαλύματος ΗCl συγκέντρωσης 0,1 Μ το οποίο θα χρησιμοποιήσετε στο B. Β. Προσδιορισμός της άγνωστης συγκέντρωσης διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου (NaOH). Άσκηση 2: Ταυτοποίηση του περιεχομένου ορισμένων φιαλιδίων. Άσκηση 1 Α. Παρασκευή διαλύματος ΗCl συγκέντρωσης 0,1 Μ. Δίνεται διάλυμα υδροχλωρικού οξέος (ΗCl) 1,825 % w/v. Με βάση αυτό ζητείται να παρασκευάσετε διάλυμα υδροχλωρικού οξέος συγκέντρωσης 0,1 Μ. Εξοπλισμός Υδροβολέας Ογκομετρική φιάλη 100 ml Ογκομετρικός κύλινδρος 10 ml Χωνί 1 μεγάλος δοκιμαστικός σωλήνας Αντιδραστήρια Απιοντισμένο νερό Διάλυμα ΗCl 1,825 % w/v Δείκτης μπλε βρωμοθυμόλης Διάλυμα Χ Μ NaOH Α.1 Να υπολογίσετε τη μοριακότητα κατ όγκο του διαλύματος του υδροχλωρικού οξέος 1,825 % w/v που δίνεται. (Μοριακή μάζα (Mr) ΗCl = 36,5 g/mol). Μονάδες 12 Συγκέντρωση διαλύματος ΗCl Α.2 Να υπολογίσετε πόσον όγκο διαλύματος υδροχλωρικού οξέος από το διάλυμα 1,825 % w/v πρέπει να χρησιμοποιήσετε για να φτιάξετε 100 ml διαλύματος υδροχλωρικού οξέος 0,1 Μ. Μονάδες 18 1
Όγκος διαλύματος ΗCl 2
Α.3 Να μεταφέρετε τον όγκο που υπολογίσατε από το διάλυμα του υδροχλωρικού οξέος 1,825 % w/v στην ογκομετρική φιάλη. Α.4 Προσθέστε απιοντισμένο νερό στην ογκομετρική φιάλη. Ολοκληρώστε την παρασκευή του διαλύματος του υδροχλωρικού οξέος 0,1 Μ. Να ενημερώσετε τον επιβλέποντα εκπαιδευτικό. Β Προσδιορισμός της συγκέντρωσης διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου (NaOH) Β.1 Βάλτε 8 ml από το διάλυμα του υδροχλωρικού οξέος 0,1 Μ που παρασκευάσατε στον μεγάλο δοκιμαστικό σωλήνα. Β.2 Προσθέστε 2 σταγόνες από τον δείκτη μπλε της βρωμοθυμόλης. Β.3 Αναδεύστε ελαφρά το περιεχόμενο του δοκιμαστικού σωλήνα. Β.4 Από το φιαλίδιο που γράφει Χ M NaOH προσθέστε προσεκτικά σταγόνες στο διάλυμα του δοκιμαστικού σωλήνα. Σημειώστε τον αριθμό των σταγόνων όταν αλλάξει το χρώμα (από κίτρινο σε μπλε). Επαναλάβετε τα βήματα Β1 Β4 μία φορά. Υπολογίστε (με ακρίβεια πρώτου δεκαδικού ψηφίου) το πλήθος των ml από το διάλυμα Χ M NaOH με δεδομένο ότι 20 σταγόνες είναι 1 ml. Μονάδες 2 Συμπληρώστε τον πίνακα: 1 η μέτρηση 2 η μέτρηση Αριθμός σταγόνων από Χ M NaOH Πλήθος ml από Χ M NaOH Β.5 Γράψτε με χημικούς συμβολισμούς την αντίδραση μεταξύ ΗCl και NaOH. Μονάδες 4 Β.6 Υπολογίστε την άγνωστη συγκέντρωση Χ του διαλύματος του NaOH. Μονάδες 14 3
Συγκέντρωση διαλύματος NaOH 4
Άσκηση 2 Ταυτοποίηση του περιεχομένου φιαλιδίων Εξοπλισμός Στήριγμα δοκιμαστικών σωλήνων και Δοκιμαστικοί σωλήνες ή κυψελωτές θήκες Γάντια μιας χρήσεως Προστατευτικά γυαλιά 5 Αντιδραστήρια Διάλυμα NaOH 0,1 Μ Διάλυμα H2SO4 0,1 Μ Διάλυμα AgNO3 0,1 Μ Τα φιαλίδια Α, Β, Γ και Δ περιέχουν το καθένα ένα μόνο από τα υδατικά διαλύματα ζάχαρης, NaC l, Pb(NO 3)2, Ba(NO 3)2 σε τυχαία σειρά. Με τη βοήθεια των αντιδραστηρίων που δίνονται να περιγράψετε τη διαδικασία που θα ακολουθήσετε ώστε να προσδιορίσετε το περιεχόμενο των φιαλιδίων σας. Ιζήματα είναι τα: Πληροφορίες AgCl, AgBr, AgI, BaSO4, CaSO4, PbSO4. Όλα τα ανθρακικά άλατα εκτός από Κ2CO3, Na2CO3, (NH4)2CO3. Όλα τα θειούχα άλατα εκτός από Κ2S, Na2S, (NH4)2S. Όλα τα υδροξείδια των μετάλλων εκτός από τα ευδιάλυτα ΚΟΗ, NaOH, και Ca(OH)2, Ba(OH)2. 2.1 Περιγράψτε τη διαδικασία. Μονάδες 8 2.2 Γράψτε τις σχετικές χημικές εξισώσεις (μόνο όταν σχηματίζεται ίζημα). Μονάδες 8
2.3 Πραγματοποιήστε τη διαδικασία που περιγράψατε. Συμπληρώστε τα αποτελέσματα στον πίνακα. Αποτέλεσμα Φιαλίδιο: Α Β Γ Δ Περιέχει: Μονάδες 4 Πριν αποχωρήσετε, να πλύνετε τον εξοπλισμό που χρησιμοποιήσατε και τακτοποιήστε τον χώρο. 6
Επιβλέπων / αξιολογητής: ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Μονάδες Άσκηση 1 Μέρος Α Χρήση γαντιών - γυαλιών 2 Ορθή μέτρηση όγκων στον ογκ. σωλήνα 2 Χρήση χωνιού 2 Ξέπλυμα ογκ. σωλήνα à στην ογκομ/κή 2 Ορθή ανάγνωση μηνίσκου ογκομ/κής 2 Μερικό σύνολο 1 10 Μέρος Β Ορθή μέτρηση 8 ml στον ογκ. σωλήνα 2 Προσεκτική προσθήκη μπλε βρωμ/λης 2 Ανάδευση δοκ. σωλήνα 1 Μέτρηση σταγόνων Χ Μ NaOH 5 Μερικό σύνολο 2 10 ΟΜΑΔΑ 1 ΟΜΑΔΑ 2 ΟΜΑΔΑ 3 Ο Λύκειο Λύκειο Λύκειο Άσκηση 2 Αποφυγή μόλυνσης αντιδραστηρίων 2 Αποφυγή σπατάλης αντιδραστηρίων 2 Ομαδικότητα - συνεργασία 2 Καθαρισμός εξοπλισμού 2 Τακτοποίηση πάγκου-χώρου 2 Μερικό σύνολο 3 10 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 30 Σημειώσεις 7