ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Α. Π.: 1002 Μυτιλήνη, 27.02.2013 Προς Τον Υπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού Καθηγητή Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο Α. Παπανδρέου 37 15180 Μαρούσι Κοιν. o Γενικό Γραμματέα Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού Καθηγητή Αθανάσιο Κυριαζή Α. Παπανδρέου 37, 15180 Μαρούσι o Πρόεδρο ΑΔΙΠ Καθηγητή Ευάγγελο Κουφουδάκη Λεωφόρος Συγγρού 44, 177 42 Αθήνα o Πρόεδρο Συμβουλίου Ιδρύματος Πανεπιστημίου Αιγαίου Ομότιμο Καθηγητή Σταύρο Θωμαδάκη Θέμα : Συμπλήρωση του υπ αριθμ. 941/22.2.2013 εγγράφου μας με θέμα: «ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΛΗΤΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΘΗΝΑ» Αξιότιμε κ. Υπουργέ, Σε συνέχεια του υπ αριθμ. πρωτ. 941/22.2.2013 εγγράφου μας, με θέμα «Απόφαση της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Αιγαίου αναφορικά με το Σχέδιο ΑΘΗΝΑ», σας αποστέλλουμε : 1. Την απόφαση της Συνέλευσης του Τμήματος Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων (21.2.2013) και 2. Το Ψήφισμα του ακαδημαϊκού προσωπικού του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων, οι οποίες εκ παραδρομής δεν συμπεριλήφθησαν στην ενότητα Π.1 του παραρτήματος με τίτλο «Υπομνήματα και Ψηφίσματα Σχολών/Τμημάτων». Με ιδιαίτερη εκτίμηση, Καθηγητής Πάρις Α.Τσάρτας Πρύτανης
ΑΠΟΦΑΣΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ 21.02.2013 ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ «ΑΘΗΝΑ» Η Συνέλευση του Τμήματος Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων επιθυμεί να τονίσει τα ακόλουθα: [1] Αναγκαιότητα σχεδίου ΑΘΗΝΑ για Πανεπιστήμια, ΤΕΙ και Ερευνητικά Κέντρα Η επανεξέταση του ακαδημαϊκού σχεδιασμού στη χώρα είναι επιθυμητή, αν όχι αναγκαία, προκειμένου: να αντιμετωπιστούν τα οξύτατα προβλήματα που έχει συνεπιφέρει για το Πανεπιστήμιο η οικονομική και κοινωνική κρίση να δοθεί η απαραίτητη ώθηση και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις, ώστε το Πανεπιστήμιο να λειτουργήσει αναπτυξιακά, ωφελώντας τόσο την Πανεπιστημιακή κοινότητα και τους εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς σκοπούς της, όσο και την κοινωνία. Εκτιμούμε ότι η επανεξέταση του ακαδημαϊκού σχεδιασμού πρέπει να λαμβάνει υπόψη, αλλά δεν πρέπει να εξαντλείται, στη χωροθέτηση και σε συγχωνεύσεις ή καταργήσεις Τμημάτων. Αντίθετα, πρέπει να συντελείται στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου και μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού για την Παιδεία, την Έρευνα και την Καινοτομία. Η διαμόρφωση αυτού του νέου σχεδίου είναι πρωτίστως αποστολή των ίδιων των ΑΕΙ και των φορέων τους που γνωρίζουν το δυναμικό και τις ανάγκες τους αλλά και τις συνέργειες που μπορούν να αναπτύξουν. Η Πολιτεία δια του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού θα πρέπει να είναι αρωγός και συντονιστής σε αυτές τις προσπάθειες. Η εμβαλωματική και μη θεμελιωμένη σε συνεκτικά ακαδημαϊκά κριτήρια παρέμβαση στον ακαδημαϊκό χάρτη της χώρας δεν αντιμετωπίζει τα μείζονα προβλήματα της ανώτατης παιδείας, δεν εξασφαλίζει την ακαδημαϊκή βιωσιμότητα και ανάπτυξη ενός Πανεπιστημίου με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Πανεπιστημίου Αιγαίου, αλλά αντίθετα κινδυνεύει να επηρεάσει δυσμενώς όρους επιτάχυνσης της αποδιάρθρωσής του. [2] Κριτική αποτύπωση των προτεινόμενων κριτηρίων Η πρόταση επανασχεδιασμού του χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης θα έπρεπε να βασίζεται σε ενιαία κριτήρια καθολικής εφαρμογής τα οποία θα έπρεπε να βασίζονταν: στα δεδομένα των υφιστάμενων ακαδημαϊκών μονάδων, τόσο από εκπαιδευτική όσο και από ερευνητική οπτική, όπως αυτά προκύπτουν από την αξιολόγηση και την αποτύπωση του έργου κάθε ΑΕΙ, των Σχολών και των Τμημάτων τους στις εκπαιδευτικές ανάγκες και στις προοπτικές απασχόλησης των φοιτητών και φοιτητριών των ΑΕΙ στην αποτελεσματική αξιοποίηση ερευνητικών και οικονομικών πόρων και ιδίως του ακαδημαϊκού ανθρώπινου δυναμικού στην κοινωνική και χρηματο-οικονομική αποτίμηση του κόστους και του οφέλους που προκύπτουν από τις προτεινόμενες αλλαγές
στην ένταξη και εναρμόνιση των συγκεκριμένων προτάσεων με τις γενικότερες αναπτυξιακές, πολιτιστικές και κοινωνικές ανάγκες του τόπου, τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό/τοπικό επίπεδο. Η πρόταση για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, που τέθηκε υπόψη μας ώστε να εκφράσουμε απόψεις και προτάσεις, δεν αναφέρεται σε ποιοτικούς ακαδημαϊκούς στόχους και δείκτες και δεν εκπληρώνει αυτά τα κριτήρια. Εκτιμούμε δε, σε ό,τι μας αφορά ως Τμήμα Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων η επιστημονική θέση του οποίου είναι σε Πολυτεχνική Σχολή, ότι δεν πληροί ούτε τα κριτήρια που το ίδιο το Υπουργείο προτάσσει. Η πρόταση του Υπουργείου δεν υπηρετεί τις οκτώ ομάδες των σε κάθε περίπτωση ασαφών και άνισων - κριτηρίων που το ίδιο έχει προσδιορίσει. Παραβλέπει τις ανάγκες και τις προϋποθέσεις βιωσιμότητας των Τμημάτων [Ομάδα κριτηρίων Κ4], τη θέση και τη συμβολή ορισμένων επιστημονικών πεδίων και των αντίστοιχων Τμημάτων /Σχολών στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας [Κριτήρια Κ5], την ανάγκη για ανάπτυξη και καλλιέργεια νέων επιστημονικών και τεχνικών πεδίων ή πεδίων διεπιστημονικού χαρακτήρα που κρίνονται απαραίτητα για την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας [Κριτήρια Κ8]. Αλλά και λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια που το ίδιο το Υπουργείο προσδιορίζει στο έγγραφό του ως αποφασιστικά, δεν είναι κατανοητό πώς το κριτήριο Κ32 [Έλεγχος και θεραπεία της υπερεξειδίκευσης επιστημονικών αντικειμένων σε όλο το εύρος της Ανώτατης Εκπαίδευσης] και κυρίως το κριτήριο Κ3 [Εξορθολογισμός του ακαδημαϊκού επιπέδου ορισμένων επιμέρους Τμημάτων] οδήγησαν σε πρόταση που καθιστούν το Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής (Λήμνος), με μόλις τέσσερις (4) καθηγητές, Μονοτμηματική Σχολή, ενώ δεν λαμβάνεται υπόψη η μείζων ακαδημαϊκή αναγκαιότητα για ίδρυση Πολυτεχνικής Σχολής. [3] Πολυτεχνική Σχολή Πανεπιστημίου Αιγαίου Η Συνέλευση του Τμήματος Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων διαπιστώνει με έκπληξη ότι, στο πλαίσιο του σχεδίου ΑΘΗΝΑ, προτείνεται η ένταξη Τμημάτων Μηχανικών του Πανεπιστημίου μας σε Σχολή Θετικών Επιστημών. Η πρόταση αυτή του Υπουργείου Παιδείας είναι επιστημονικά εσφαλμένη, με δεδομένο ότι σε όλα ανεξαιρέτως τα Πανεπιστήμια στην Ελλάδα, αλλά και σε διεθνή κλίμακα, τα Τμήματα Μηχανικών εντάσσονται είτε σε Πολυτεχνική Σχολή, είτε σε Πολυτεχνεία. Επιπλέον, η πρόταση αυτή βρίσκεται σε αντίθεση με τις επιστημονικά τεκμηριωμένες και ορθολογικές αποφάσεις τόσο της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου μας, όσο και του αρμοδίου Συμβουλίου Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης για την ίδρυση «Πολυτεχνικής Σχολής Πανεπιστημίου Αιγαίου». Εμφατικά επισημαίνεται ότι αντίστοιχη πρόταση στο σχέδιο ΑΘΗΝΑ δεν υπάρχει για κανένα άλλο Τμήμα Μηχανικών σε άλλο Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα, κατά συνέπεια μόνο σε παραδρομή ή έλλειψη πλήρους γνώσης των δεδομένων μπορούμε να αποδώσουμε την πρόταση που περιλήφθηκε και η οποία είναι αυτονόητο ότι αν δεν διορθωθεί θα αποτελέσει καίριο πλήγμα στην ακαδημαϊκή υπόσταση του Τμήματος και του Πανεπιστημίου Αιγαίου στο νέο ακαδημαϊκό χάρτη. Αναμένουμε από το Υπουργείο Παιδείας να επανεξετάσει την επιλογή του αυτή και να ιδρύσει «Πολυτεχνική Σχολή Πανεπιστημίου Αιγαίου», όπως ακριβώς έχει πράξει για όλα ανεξαιρέτως τα Τμήματα Μηχανικών, για όλα ανεξαιρέτως τα Πανεπιστήμια στην Ελλάδα, τηρώντας τα ακαδημαϊκά κριτήρια που επαγγέλλεται, αλλά και τα ίδια μέτρα και σταθμά προς όλους.
[4] Ονομασία Τμημάτων Πληροφορικής και Επικοινωνιών ΤΕΙ Κατά την ανακοίνωση του σχεδίου ΑΘΗΝΑ καταγράφηκε ο σχεδιασμός του Υπουργείου για συνένωση Τμημάτων Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων του γνωστικού πεδίου Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Παρά το στρατηγικά θετικό χαρακτήρα της απόφασης αυτής, ως ονομασία των νέων ενιαίων Τμημάτων φαίνεται να περιλήφθηκε ο όρος: «Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής». Θεωρούμε ότι είναι περισσότερο από αυτονόητο ότι η ονομασία αυτή είναι απολύτως εσφαλμένη και προφανώς αναγράφηκε εκ παραδρομής, αφού από Τμήματα των Σχολών Τεχνολογικών Εφαρμογών των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων δεν αποφοιτούν Μηχανικοί. Η ονομασία «Μηχανικοί» παραπέμπει ευθέως σε Τμήματα Μηχανικών Πολυτεχνικών Σχολών (School of Engineering) Πανεπιστημίων ή αντίστοιχα Τμήματα Πολυτεχνείων (Technical Universities), από τα οποία αποφοιτούν «Διπλωματούχοι Μηχανικοί» μετά από ενιαίες σπουδές πενταετούς διάρκειας, υψηλής επιστημονικής και τεχνολογικής στάθμης. Σημειώνεται μετ επιτάσεως, ότι σε σημαντικές ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία) στους αποφοίτους Τμημάτων Μηχανικών από Πολυτεχνικές Σχολές και Πολυτεχνεία απονέμεται απευθείας τίτλος σπουδών επιπέδου Master of Engineering. Σχετικές μελέτες αποτύπωσης της υφιστάμενης κατάστασης σε διεθνή κλίμακα έχουν εκπονηθεί κατά καιρούς στο πλαίσιο των Συνόδων Πολυτεχνείων και Κοσμητόρων Πολυτεχνικών Σχολών, στις οποίες ήδη από το 2007 συμμετέχει ατύπως και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο πλαίσιο προετοιμασίας ίδρυσης Πολυτεχνικής Σχολής. Σε κάθε περίπτωση, η Συνέλευση του Τμήματος Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων θεωρεί ότι στην τελική ονομασία των Τμημάτων ΤΕΙ Πληροφορικής και Επικοινωνιών δεν είναι επιστημονικά ορθό, δεν ανταποκρίνεται στην επαγγελματική πραγματικότητα και ως εκ τούτου δεν πρέπει να περιλαμβάνεται ο όρος «Μηχανικοί». [5] Έμπρακτη ενίσχυση των Πανεπιστημίων την επόμενη ημέρα Μετά τη νομοθέτηση του νέου ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας και τη δημοσίευση των απαιτούμενων προεδρικών διαταγμάτων, αναμένουμε πρακτική αντίδραση από την Πολιτεία και την εκ μέρους της παρουσίαση Οδικού Χάρτη Ενεργειών, οι οποίες θα υποστηρίζουν το νέο σχεδιασμό της και τη διαχείριση των απαιτούμενων αλλαγών. Για παράδειγμα, ενδεικτικές σχετικές δράσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν: Άμεση αύξηση των πόρων που διατίθενται από Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ για την αναβάθμιση της διοικητικής λειτουργίας των νέων δομών και ανάπτυξη νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών (π.χ. Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού) Την επιτάχυνση του διορισμού των εκατοντάδων εκλεγμένων καθηγητών και πάντως, κατά απόλυτη προτεραιότητα, τον άμεσο διορισμό των καθηγητών σε Τμήματα, με αριθμό διδασκόντων που δεν υπερβαίνει τους δέκα (10). Επιπλέον, συνεχίζουμε σταθερά να αναμένουμε από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας ανακοινώσεις όπου θα περιλαμβάνεται σταθερό και συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο για τα επόμενα χρόνια, για προκηρύξεις δράσεων ενίσχυσης της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης. Σάμος, 21 Φεβρουαρίου 2013
Ψήφισμα Ακαδημαϊκού Προσωπικού Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων Το Ακαδημαϊκό Προσωπικό του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων σημειώνει την επιστημολογικά και ακαδημαϊκά εσφαλμένη πρόταση του Υπουργείου Παιδείας στα πλαίσια του σχεδίου ΑΘΗΝΑ, όπου προτείνεται η ένταξη τμημάτων Μηχανικών και ειδικότερα του τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης σε Σχολή Θετικών Επιστημών. Η πρόταση θεωρείται εσφαλμένη διότι παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα τα τμήματα Μηχανικών, λόγω του χαρακτήρα τους και της αποστολής τους εντάσσονται παραδοσιακά σε σχολές Μηχανικών (Schools/ Faculties of Engineering ή Technical Universities κα). Εξ άλλου εδώ και καιρό το Πανεπιστήμιο Αιγαίου έχει προτείνει τεκμηριωμένα την ίδρυση Πολυτεχνικής Σχολής, τη δε πρόταση αυτή μελέτησε διεξοδικά και ενέκρινε το Συμβούλιο Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΣΑΠΕ). Το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων έχει μια αποδεδειγμένα θετική πορεία και είναι μοναδικό στον χώρο του τμήμα στην Ελλάδα. Παγκόσμια αναγνωρισμένο με θετικότατες εσωτερικές και εξωτερικές αξιολογήσεις, και εξαιρετική πορεία των αποφοίτων του, παρακολουθεί ισάξια τον σχετικό ακαδημαϊκό χώρο και την εξέλιξη των αντιστοίχων τμημάτων παγκοσμίως, εξελισσόμενο και το ίδιο καταβάλλοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες. Επικαιροποίηση των Σχολών Μηχανικών είναι φυσικό να γίνεται λόγω της δυναμικής εξέλιξης των αντικειμένων που γεννιούνται, φιλοξενούνται, και δημιουργούν στον χώρο των μηχανικών. Όμως δεν αναδύθηκε ούτε φάνηκε η ανάγκη εξ ορισμού να συνυπάρξουν αυτοί οι χώροι σε μια Σχολή Θετικών Επιστημών. Στην περίπτωση των Μηχανικών Σχεδίασης οι αποκλίσεις είναι προφανέστατες και δημιουργούν αρνητικές συνθήκες για την εξέλιξη και συνέργεια των συνυπαρχόντων τμημάτων. Είναι επίσης προφανές πως δεν αιτιολογείται μια τέτοια πρόταση ακόμη και για καθαρούς λόγους διαχείρισης διότι η έλλειψη δυνατότητας συνέργειας των τμημάτων δημιουργεί περισσότερες διοικητικές ανάγκες σε ανταγωνιστικές συνθήκες. Με δεδομένα τα παραπάνω το Ακαδημαϊκό προσωπικό του Τμήματος θεωρεί ότι τυχόν ένταξή του στην Σχολή Θετικών Επιστημών θα ανακόψει βίαια την επιτυχημένη πορεία του. Αντίθετα, ή ένταξη του σε Πολυτεχνική Σχολή θα του επιτρέψει να συνεχίσει εξελισσόμενο επικοινωνώντας δημιουργικά στον φυσιολογικό του χώρο, και όχι ανταγωνιστικά σε μια παραδοσιακή Σχολή μεν, αλλά διαφορετικής δομής σκοπού και αντικειμένου. Το Ακαδημαϊκό προσωπικό του Τμήματος καλεί το Υπουργείο Παιδείας να επανεξετάσει την συγκεκριμένη επιλογή του, και να ιδρύσει την Πολυτεχνική Σχολή/Σχολή Μηχανικών του Πανεπιστημίου Αιγαίου σύμφωνα με την επιστημονική μελέτη που έχει γίνει και την τεκμηριωμένη γνώμη του θεσμικού οργάνου της πολιτείας (ΣΑΠΕ) το οποίο την αξιολόγησε. Σύρος, Φεβρουάριος 2013