ΔΗΜΟΣ ΙΗΤΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΑΦΝΗ

ΔΗΜΟΣ ΙΗΤΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΑΦΝΗ 0

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η διαμόρφωση των στόχων για το πρόγραμμα ΔΑΦΝΗ προέκυψε κατόπιν του σχετικού σχεδιασμού του Δήμου Ιητών και με βάση την έκθεση που εκπονήθηκε από το Ε.Μ.Π. και το Δ.Ι.Π.Ε. στην οποία αποτυπωνόταν η παρούσα κατάσταση του νησιού, οι τάσεις, τα προβλήματα και οι προκαταρκτικές προτάσεις. Σημειώνεται ότι μέρος των στόχων που είχαν διατυπωθεί στην αρχική έκθεση του προγράμματος όπως η προσθαλάσσωση υδροπλάνων στο λιμάνι της Ίου έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Η προσθαλάσσωση των υδροπλάνων είναι ιδιαίτερα σημαντική λειτουργία, μιας και το υδροπλάνο είναι ένα μέσο το οποίο αντισταθμίζει το πρόβλημα της μη ύπαρξης αεροδρομίου στο νησί. Στους στόχους που αναφέρονται στην αρχική έκθεση έχει υλοποιηθεί επίσης και η λειτουργία τυροκομείου στην περιοχή Διασέλλι, με δικό του σύστημα βιολογικού καθαρισμού, σε συνδυασμό με την προώθηση προϊόντων τοπικής κτηνοτροφίας. Παρακάτω περιγράφονται οι κύριοι στόχοι του προγράμματος που βρίσκεται σε εξέλιξη στο πλαίσιο της ΔΑΦΝΗΣ, τα σχετικά χρονοδιαγράμματα και το σύστημα παρακολούθησης. Ειδικότερα το πρόγραμμα περιλαμβάνει 3 σύνθετες δράσεις που αναλύονται στη συνέχεια. 1. ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ ΤΗΣ ΊΟΥ ΜΕΣΩ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Το έργο αφορά στην οργάνωση του χώρου, στη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών, καθώς και στην τοποθέτηση πινακίδων σήμανσης προκειμένου πολιτιστικά κέντρα ή χώροι πολιτιστικού αρχαιολογικού ενδιαφέροντος να γίνουν επισκέψιμοι και να κατευθυνθεί σ αυτούς ένα μεγάλο μέρος των τουριστών-επισκεπτών του νησιού. Το σχέδιο εκτείνεται σε μια ακτίνα 2,5 χιλιομέτρων και περιλαμβάνει τη διασύνδεση μέσω παραδοσιακών μονοπατιών, επιλεγμένων αρχαιολογικών χώρων και πολιτισμικών τοπόσημων (μουσεία, θέατρα, ανεμόμυλοι κ.λ.π.) που υπάρχουν, ή που πρόκειται να δημιουργηθούν. Πιο συγκεκριμένα θα γίνει διασύνδεση του Αρχαιολογικού Χώρου του Σκάρκου (Πρωτοκυκλαδικός Οικισμός), του Αρχαιολογικού Μουσείου της Ίου, του Μουσείου Γαϊτη Σίμωσι, του Μουσείου Ζαν Μαρί Ντρο, του παραδοσιακού οικισμού της Χώρας, του Θεάτρου «Οδυσσέας Ελύτης», των αποκατεστημένων παραδοσιακών Ανεμόμυλων, του Αρχαίου Τείχους και Βυζαντινών Εκκλησιών. Στόχος του έργου αυτού είναι να καταστεί δυνατή η περιήγηση στους παραπάνω τόπους, αλλά και να δοθεί το έναυσμα στον επισκέπτη, ώστε να ανακαλύψει μοναδικά αρχαιολογικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά του νησιού της Ίου σε μια Ζώνη Πολιτισμού και Ιστορίας 5.000 ετών, που ξεκινά από την Πρωτοκυκλαδική Περίοδο (2.700 π.χ. και φθάνει στους Νεότερους Ιστορικούς Χρόνους. Από τα παραπάνω επιλεγμένα σημεία το Θέατρο «Οδυσσέας Ελύτης», το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ίου, τα παραδοσιακά μονοπάτια, οι Βυζαντινές Εκκλησίες, το Αρχαίο Τείχος και ο παραδοσιακός οικισμός είναι ήδη επισκέψιμα, ωστόσο κρίνεται απαραίτητη η ενοποίηση της επισκεψιμότητας και η χαρακτηριστική σήμανση για την ανάδειξη σχετικών διαδρομών που θα αναδειχθούν. 1

Οι διαδρομές διέρχονται μέσα από τοπία εξαιρετικού φυσικού κάλους του νησιού, ακολουθούν αρχαίες οδεύσεις και η επαναχρησιμοποίησή τους αποτελεί ανάκληση ενεργοποίηση της μνήμης της σχετικής με τη φυσιογνωμία του τόπου. Το έργο περιλαμβάνει επίσης έκδοση σχετικού χάρτη και ενιαίο εισιτήριο για τους επισκέπτες που θέλουν να ακολουθήσουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ξενάγησης. 2

ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ Για την υλοποίηση του σύνθετου αυτού έργου απαιτείται η επίτευξη επί μέρους στόχων όπως: Η λειτουργία του αρχαιολογικού χώρου του Σκάρκου Η ολοκλήρωση της κατασκευής των κτιριακών εγκαταστάσεων του Μουσείου Γαϊτη Σίμωσι και η λειτουργία του μουσείου. Η απόδοση στο Δήμο του Μουσείου Ζαν Μαρί Ντρο (ολοκλήρωση της σύμβασης) και η λειτουργία του Η αποκατάσταση προς επανάχρηση των παλιών ανεμόμυλων στη Χώρα. Αναλυτικότερα οι ανεμόμυλοι θα αναστηλωθούν ώστε να χρησιμοποιηθούν σε δεύτερη φάση από τον νεοσύστατο Γυναικείο Συνεταιρισμό ως εκθεσιακοί χώροι για τη διάθεση παραδοσιακών προϊόντων που θα παρασκευάζονται από τον ίδιο τον συνεταιρισμό. Ορισμένοι από τους ανεμόμυλους θα παράγουν άλευρα με παραδοσιακό τρόπο. Η διασύνδεση όλων των παραπάνω έργων με τις υφιστάμενες πολιτισμικές υποδομές του νησιού με σχεδιασμό κατάλληλων διαδρομών, αποτύπωσή τους, σήμανσή, καθώς και η έκδοση πολιτισμικού χάρτη. ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Τα τμήματα του έργου που αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το Μάιο του 2008 είναι τα εξής: Το παραδοσιακό μονοπάτι από τον αρχαιολογικό χώρο του Σκάρκου μέχρι τον παραδοσιακό οικισμό της Χώρας. Το παραδοσιακό μονοπάτι από το Μουσείο του Ζαν Μαρί Ντρο μέχρι τη διασταύρωση με την κεντρική οδό (άσφαλτο) στην περιοχή Κατσιβέλι. Η κτιριακή ολοκλήρωση της αποκατάστασης των δύο εκ των τριών ανεμομύλων. Όσον αφορά τον τρίτο ανεμόμυλο προβλέπεται σε πρώτη φάση η δημοπράτηση του έργου. Η σύσταση φορέα διαχείρισης για το Μουσείο Ζαν Μαρί Ντρο. Δημιουργία του καταστατικού της Εταιρίας για το Μουσείο Γαϊτη. Σε δεύτερη φάση τα τμήματα του έργου που αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το Μάιο του 2009 είναι τα εξής: Το Μουσείο Γαϊτη. Πιο συγκεκριμένα αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί οι κτιριακές εγκαταστάσεις του Μουσείου, η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του και η 3

συγκέντρωση ενός τμήματος από τα έργα τέχνης που θα εκτίθενται σε αυτό. Όλες οι πολιτιστικές διαδρομές και η σήμανση τους. Η έκδοση Πολιτιστικού χάρτη που θα περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τις διαδρομές και τα μνημεία. Η ανακατασκευή του τρίτου ανεμόμυλου Η επαναλειτουργία-επανάχρηση των ανεμόμυλων από τον Γυναικείο Συνεταιρισμό. Τα έργα πρόσβασης και σήμανσης του αρχαιολογικού χώρου του Σκάρκου. Η λειτουργία του Μουσείου Ζαν Μαρί Ντρο. ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Το σύστημα παρακολούθησης θα βασίζεται στο αρχείο που θα τηρεί ο Δήμος για όλες τις φάσεις του έργου και των υποέργων. Για κάθε υποέργο θα υπάρχει ο σχετικός φάκελος με το ανάλογο αποδεικτικό υλικό (έγγραφα, φωτογραφίες, δημοσιεύσεις κτλ.) ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Ο προϋπολογισμός του Μουσείου Γαϊτη Σίμωσι ανέρχεται σε 4.050.00 και θα καλυφθεί από το Γ ΚΠΣ. Ο προϋπολογισμός της αποκατάστασης προς επανάχρηση του Παραδοσιακού Ανεμόμυλου ανέρχεται σε 124.301,55 (θα χρηματοδοτηθεί από το Δήμο Ιητών με 84.301,55-76,82% και από το πρόγραμμα Leader+ με 40.000,00 32,18%). Σημειώνεται ότι έχουν απορροφηθεί 25.000 για την κατασκευή δύο μονοπατιών προς το μουσείο Ζαν-Μαρί Ντρο όπως και για την αποκατάσταση των δύο ανεμόμυλων. Ο προϋπολογισμός του εκδοτικού υλικού ανέρχεται σε 10.000 και θα καλυφθεί από τον Δήμο Ιητών. Ο προϋπολογισμός της σήμανσης ανέρχεται σε 5.000 και θα καλυφθεί από τον Δήμο Ιητών. 4

2. ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΙΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Ο «πρότυπος χωροταξικός σχεδιασμός της Νήσου Ίου για την ανάδειξη και προστασία της φυσιογνωμίας της», έχει ανατεθεί υπό μορφή ερευνητικής εργασίας στο Εργαστήριο Πολεοδομικής Σύνθεσης του ΕΜΠ. Το έργο περιλαμβάνει σε πρώτη φάση συλλογή στοιχείων και αξιοποίηση προηγούμενων μελετών. Στη συνέχεια, τα στοιχεία της έρευνας θα αξιολογηθούν ποσοτικά ή ποιοτικά και εν τέλει θα αξιοποιηθούν για τη σύνταξη των Σχεδίων Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων (ΣΧΟΟΑΠ) της νήσου Ίου καθώς και των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων που αποτελούν αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης.. ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Το ερευνητικό έργο θα διαρκέσει συνολικά 18 μήνες, πριν από το τέλος δε του 18ου μήνα θα υποβληθεί και η τελική φάση του έργου. Εντός του δέκατου μήνα θα υποβληθεί η Α ΦΑΣΗ. Λήξη του έργου ορίζεται η παραλαβή της δεύτερης φάσης από την επιτροπή παραλαβής του έργου. Συγκεκριμένα: η 1. 1 Φάση της μελέτης (λήξη Μάιος 2008) Συλλογή στοιχείων απαραιτήτων για την εκπόνηση της Μελέτης (Ανάλυση και εναλλακτικές προτάσεις). Επεξεργασία των στοιχείων Προκαταρκτική πρόταση προς διαβούλευση η 2. 2 Φάση της μελέτης (λήξη Μάϊος 2009) Διαβούλευση Οριστικοποίηση Σχέδιο προς έκδοση Προεδρικού Διατάγματος 5

Ανάλυση Α ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Σε πρώτη φάση, τα τμήματα του έργου που αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το Μάιο του 2008 είναι τα εξής: Θεωρητική προσέγγιση του θέματος με τις γενικές κατευθύνσεις που αφορούν τα μικρά νησιά του Αιγαίου και ιδιαίτερα των Κυκλάδων. Εξέταση της δυνατότητας υλοποίησης των αποτελεσμάτων της θεωρητικής προσέγγισης για τα μικρά νησιά του Αιγαίου στην περίπτωση της Ίου, μέσα από τα ισχύοντα σχετικά θεσμικά πλαίσια μιας γεωγραφικής ή διοικητικής ενότητας που είναι η μελέτη ΣΧΟΟΑΠ. Το στάδιο αυτό θα περιέχει τις παρακάτω υποενότητες: o Την χωροταξική, δημογραφική θεώρηση της νήσου, τις οικονομικές δραστηριότητες και την σχέση της με το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον, την απασχόληση, το βιοτικό επίπεδο και άλλα στοιχεία, σύμφωνα και με τις γενικές κατευθύνσεις που ισχύουν από το γενικό χωροταξικό σχεδιασμό της διοικητικής περιφέρειας που εντάσσεται η νήσος. o Τα δεδομένα του χώρου όπως το φυσικό περιβάλλον και η σχέση του με το δομημένο, πολιτιστικό, ιστορικό και κοινωνικό περιβάλλον με εντοπισμό των αξιόλογων στοιχείων, πολιτιστικών αρχιτεκτονικών ιστορικών, όπως είναι οι παραδοσιακοί οικισμοί, ιστορικοί τόποι, αξιόλογα αρχιτεκτονικά σύνολα, χώροι σύμβολα λαογραφικού ενδιαφέροντος, τόποι ιδιαίτερης αισθητικής αξίας, περιβαλλοντική ρύπανση, περιοχές κατάλληλες για ανάδειξη της φυσιογνωμίας της περιοχής και αναβάθμισης της εικόνας του τόπου, οπτικές φυγές και θέσεις θέας στοιχεία που προσδίδουν συνέχεια ρυθμό κλπ. Προκειμένου να προκύψει η φυσιογνωμία της Ίου σύμφωνα με τα αποτελέσματα της θεωρητικής προσέγγισης του θέματος. o Τις χρήσεις γης, τη χωροθέτηση των παραγωγικών δραστηριοτήτων, την οικιστική δομή και τις σχέσεις του αστικού με τον περιαστικό και αγροτικό χώρο. o Την υπάρχουσα πολεοδομική οργάνωση του οικισμού της Ίου. o Την προκαταρκτική πρόταση προς διαβούλευση Β ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Επεξεργασία της προκαταρκτικής πρότασης στα παρακάτω σημεία: 6

Δομικό σχέδιο χωρικής οργάνωσης του Δήμου Οργάνωση χρήσεων γης και προστασία περιβάλλοντος Γενική πολεοδομική οργάνωση και ρύθμιση των οικιστικών υποδοχέων Πρόγραμμα ενεργοποίησης του ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ Προσδιορισμός των επιπτώσεων των συγκεκριμένων παραμέτρων που χρησιμοποιεί το θεσμικό πλαίσιο στη διαμόρφωση της συνολικής φυσιογνωμίας. Σύγκριση και αξιολόγηση του πιθανολογούμενου αποτελέσματος σε σχέση με τη θεωρητική πρόταση της έρευνας Σχέδιο διατάγματος για την θεσμική κατοχύρωση των προτάσεων. ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Η παρακολούθηση του έργου θα γίνει με βάση το χρονοδιάγραμμα και τα παραδοτέα της μελέτης (κείμενα, ψηφιοποιημένο υλικό, χάρτες κτλ.) ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Ο συνολικός προϋπολογισμός για την ολοκλήρωση του ερευνητικού έργου ανέρχεται σε 120.000 και θα καλυφθεί εξ ολοκλήρου από τον Δήμο Ιητών. 7

3. ΥΔΡΟΑΙΟΛΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΙΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Το έργο αποσκοπεί στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και, ειδικότερα, στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου υδροαιολικού συστήματος για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο τον περιορισμό της εξάρτησης από τα συμβατικά μέσα ηλεκτροπαραγωγής και τον περιορισμό του υψηλού κόστους που χαρακτηρίζει το σημερινό τρόπο παραγωγής με γενικότερα περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά οφέλη για το σύστημα της Παροναξίας και τον Δήμο Ίου ιδιαίτερα. Η πραγματοποίηση του έργου θα αυξήσει την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ στο σύστημα της Παροναξίας κατά 20%. Η υδροαιολική μονάδα περιλαμβάνει: a. Αιολικό πάρκο 8 MW b. Μία άνω δεξαμενή νερού χωρητικότητας 100.000 κ.μ. σε ύψος 500μ. c. Μία κάτω δεξαμενή χωρητικότητας 230.000 κ..μ. (υφιστάμενη) d. Τους αγωγούς μεταφοράς του νερού e. Αντλίες και υδροστροβίλους f. Πιλοτική μονάδα παραγωγής υδρογόνου g. Ηλεκτρονικά συστήματα, κτιριακά και λοιπό εξοπλισμό Το έργο περιλαμβάνει δύο φάσεις: Α ΦΑΣΗ (λήξη Μάϊος 2008) Διερεύνηση του αιολικού δυναμικού ως προς την ποσότητα και την ποιότητα του ανέμου και συγκριτική οικονομοτεχνική ανάλυση εναλλακτικών σεναρίων δημιουργία υδρο-αιολικού πάρκου. Προκαταρκτικός σχεδιασμός σε επίπεδο master plan της δυναμικότητας και των φυσικών χαρακτηριστικών του έργου και διατύπωση πρότασης μεθοδολογίας για την εφαρμογή των τεχνολογικών απαιτήσεων. Προκαταρκτικός προϋπολογισμός έργων (βασικές κτιριακές εγκαταστάσεις, επιφανειακές διαμορφώσεις, ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, διαστασιολογήσεις κλπ). Διερεύνηση του νομικού και θεσμικού πλαισίου που διέπει το έργο Εξασφάλιση των οικοπέδων για την τοποθέτηση των εγκαταστάσεων 8

Β ΦΑΣΗ (Μάϊος 2009) Οριστικοποίηση του επιχειρηματικού σχήματος και της διαδικασίας ανάθεσης Συγγραφή των τευχών δημοπράτησης του διαγωνισμού για την ανάδειξη αναδόχου Διενέργεια του διαγωνισμού Γ ΦΑΣΗ Υλοποίηση του έργου ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Για τις φάσεις Α και Β έχει εγκριθεί από το πρόγραμμα «Θησέας» το ποσόν των 150.000 για την αμοιβή Συμβούλου και με πρόβλεψη το έργο να υλοποιηθεί με την διαδικασία των ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα). ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Με βάση τα παραδοτέα του έργου έτσι όπως περιγράφονται και στις σχετικές συμβάσεις μεταξύ Δήμου και ΥΠΕΣΔΑ και μεταξύ Δήμου και Συμβούλου του έργου. 9