ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Τμήμα Αγροτικής Στατιστικής Στατιστική επεξεργασία και ανάλυση: Λεωνίδας Σπανέλλης, Στατιστικολόγος (Msc.) ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΑΙΓΥΠΤΟΥ 2006-2009 Το εμπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων της Ελλάδας με την Αίγυπτο είναι σταθερά πλεονασματικό κατά την εξεταζόμενη περίοδο 2006-2009. Ο βασικός πυλώνας στήριξης του πλεονάσματος στις εμπορικές μας συναλλαγές με την Αίγυπτο είναι οι εξαγωγές βάμβακος και του καπνού δευτερευόντως. Αναλυτικότερα το 2007/2006, το πλεόνασμα εμπορικών συναλλαγών σημείωσε κατακόρυφη πτώση συρρικνούμενο στο 1/3 της αξίας του πλεονάσματος του 2006, ενώ το 2008/2007 το πλεόνασμα ανακτά πλήρως το χαμένο έδαφος και επανέρχεται στα επίπεδα του 2006. Καθοριστικοί παράγοντες αυτών των δυο έντονων διακυμάνσεων ήταν αφενός η βύθιση των εξαγωγών βάμβακος το 2007, οι οποίες συρρικνώθηκαν εντυπωσιακά κατά 47,2% και αφετέρου η πλήρης αποκατάσταση των εν λόγω εξαγωγών το 2008 σε επίπεδα ανώτερα και εκείνων του 2006. Η θετική πορεία στο πλεόνασμα του εμπορικού μας ισοζυγίου συνεχίζεται και το 2009, έστω με ελαφρά ενίσχυση του κατά 2,7%, η οποία αποδίδεται στην συρρίκνωση των εισαγωγών αφού οι εξαγωγές κατέγραψαν πτώση. Οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από Αίγυπτο ακολουθούν ανοδική πορεία όταν το 2007 ενισχύονται κατά 32,8% σε σχέση με το 2006 και το 2008 κατά 6,1% σε σύγκριση με το 2007. Η ανατροπή έρχεται το 2009 όταν οι εισαγωγές καταγράφουν σημαντική πτώση της τάξεως του 17,5%. Οι δε εξαγωγές αγροτικών προϊόντων καταγράφουν σοβαρή πτώση κατά 29% το 2007, αλλά επανακάμπτουν πλήρως το 2008 με εντυπωσιακή άνοδο της 1
τάξεως του 58,2%. Η θετική τους πορεία όμως ανακόπτεται το 2009, όταν σημειώνουν κάμψη κατά 7,2%. Η σπουδαιότητα του εμπορίου αγροτικών προϊόντων με την Αίγυπτο, προκύπτει και από την θεώρηση των ιδιαίτερα υψηλών ποσοστών που καταλαμβάνουν οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων ως προς τις συνολικές εξαγωγές της χώρας μας προς την Αίγυπτο, δηλαδή στο σύνολο των προϊόντων. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων αποτελούν το 2006 το 63,3% των συνολικών εξαγωγών της χώρας μας προς την Αίγυπτο, το 50,1% το 2007, το 64,5% το 2008 και το 48,5% το 2009. Οι δε εισαγωγές σε αγροτικά προϊόντα αποτελούν το 2006 το 16,3% των συνολικών μας εισαγωγών από την Αίγυπτο, το 12,4% το 2007, το 11,6% το 2008 και το 13,5% το 2009. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, αυτά του 2009, η Αίγυπτος είναι 14η στη σειρά κατάταξης με τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας στο πεδίο των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων, απορροφώντας το 2% των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας σε αγροτικά προϊόντα προς όλο τον κόσμο. Η εικόνα του γενικού εμπορικού ισοζυγίου, για το σύνολο δηλαδή των προϊόντων στο διμερές εμπόριο, είναι αντιθέτως αρνητική και μάλιστα επιδεινώνεται έντονα. Το εμπορικό έλλειμμα εκτινάχθηκε κυριολεκτικά το 2007 όταν υπερτριπλασιάστηκε σε αξία σε σύγκριση με το 2006 και επιδεινώθηκε περαιτέρω με αύξηση κατά 9,1% το 2008. Καταλυτικοί παράγοντες για την δυσμενή αυτή εξέλιξη του ελλείμματος στο γενικό εμπορικό ισοζύγιο, είναι τόσο η ανάπτυξη των εισαγωγών με ραγδαίους ρυθμούς όσο και η πολύ μεγάλη απόσταση που τις χωρίζει από τις εξαγωγές. Η πολύ αισιόδοξη ανατροπή έρχεται το 2009, όταν το εμπορικό έλλειμμα συρρικνώθηκε δραστικά, με εντυπωσιακή μείωση κατά 60% σε σχέση με το 2008. Η πολύ θετική αυτή εξέλιξη οφείλεται συνδυασμένη συγκυρία πτώσης των εισαγωγών κατά 29,4% και ανόδου των εξαγωγών κατά 23,4%. 2
Οι κατηγορίες αγροτικών προϊόντων στις οποίες πραγματοποιούνται οι πλέον αξιόλογες εισαγωγές από Αίγυπτο και από πλευράς μεγέθους αξίας, είναι οι ακόλουθες : Στα Φρούτα και Λαχανικά που είναι και η μεγαλύτερη κατηγορία εισαγωγών σε αγροτικά προϊόντα από Αίγυπτο, η πορεία είναι ανοδική τη διετία 2007-2008 : αύξηση 44,2% το 2007 και 8% το 2008. Όμως το 2009 οι εν λόγω εισαγωγές καταγράφουν πτώση κατά 15,6%. Κύρια προϊόντα εισαγωγής ήταν οι πρώιμες νωπές πατάτες, οι αγκινάρες, οι παρασκευασμένες ελιές και τα νωπά κρεμμύδια. Στα Ψάρια και τα παρασκευάσματα τους η τάση είναι σταθερά πτωτική. Το 2007 οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 13,8%, το 2008 κατά 23,5% και το περαιτέρω κατά 33,4% το 2009. Εισάγονται διάφορα θαλάσσια ψάρια μη κατονομαζόμενα. Στην κατηγορία Ξυλεία-και Φελλός, αξιόλογη είναι η αύξηση των εισαγωγών κατά 27,2% το 2008 και η μείωση τους κατά 18,4% το 2009. Βασικό προϊόν εισαγωγής είναι τα ξυλοκάρβουνα. Τέλος στην κατηγορία Ζάχαρες και τα παρασκευάσματα τους, το 2007 σημειώθηκε αισθητή πτώση στις εισαγωγές αλλά το 2008 ανέκαμψαν πλήρως. Το 2009 συρρικνώνονται δραστικά κατά 46,3%. Εισάγονται σχεδόν αποκλειστικά μελάσες που προκύπτουν από τα ραφινάρισμα της ζάχαρης. Όσον αφορά στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων προς Αίγυπτο, οι πιο αξιόλογες πραγματοποιούνται στις κατηγορίες των Φυσικών Υφαντικών Ινών και του Καπνού και των προϊόντων του. Έπονται οι εξαγωγές σε Φρούτα και Λαχανικά. Αναλυτικότερα : Στις Φυσικές Υφαντικές Ίνες, το αποκλειστικό προϊόν εξαγωγής είναι το βαμβάκι (μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο). Είναι το κυριότερο 3
εξαγώγιμο προϊόν μας προς την Αίγυπτο και αποτελεί κατά μέσο όρο το 70% της συνολικής αξίας των γεωργικών μας εξαγωγών. Όπως προαναφέρθηκε το 2007/2006 σημειώθηκε ραγδαία πτώση των εξαγωγών κατά 47,2% αλλά την επόμενη περίοδο το 2008, οι εξαγωγές ανέκαμψαν πλήρως καταγράφοντας εντυπωσιακή άνοδο με υπερδιπλασιασμό της αξίας τους. Το 2009 όμως ακολούθησε πτώση των εν λόγω εξαγωγών κατά 12,8%. Στην κατηγορία του Καπνού και των προϊόντων του η εικόνα είναι μεικτή. Το 2007 οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 7,5% ενώ το 2008 κατέγραψαν πτώση της τάξεως του 15,8%. Το 2009 σημειώνεται ελαφρά άνοδος 2,6%. Εξάγονται ως επί το πλείστον τσιγάρα. Έπονται τα καπνά sun cured ανατολικού τύπου, flue cured τύπου Virginia και light air cured τύπου Burley (με μερική ή ολική αφαίρεση των μίσχων). Στις εξαγωγές των Φρούτων και Λαχανικών υπάρχει σαφής και δυναμική ανοδική τάση. Το 2007 οι εν λόγω εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 10%, το 2008 βελτιώνονται περαιτέρω με άνοδο 14,4%, όπως και το 2009 με άνοδο 18,2%. Βασικό εξαγώγιμο προϊόν είναι οι κονσέρβες ροδάκινων. Σημειώνουμε τέλος το ενδιαφέρον που φαίνεται να αναπτύσσεται το 2009 για εξαγωγές στην κατηγορία των Δημητριακών και των παρασκευασμάτων τους και συγκεκριμένα για άλευρα μαλακού σιταριού και όλυρας. ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΙΝΑΚΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ 4
5
2006, ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 0 0,00% 1.114 0,00% 1.114 3.226.498 11,17% 47.727 0,06% -3.178.771 0 0,00% 361.384 0,49% 361.384 05 Φρούτα & Λαχανικά 20.178.740 69,86% 1.677.333 2,27% -18.501.407 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 1.249.311 4,33% 132.236 0,18% -1.117.075 22.168 0,08% 374.536 0,51% 352.368 08 Ζωοτροφές 0 0,00% 8.060 0,01% 8.060 09 Προϊόντα διατροφής & 77.972 0,27% 90.429 0,12% 12.457 11 Ποτά 280.679 0,97% 109.632 0,15% -171.047 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 118.052 0,41% 20.636.511 27,93% 20.518.459 380.109 1,32% 0 0,00% -380.109 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 2.734.979 9,47% 106.774 0,14% -2.628.205 261-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 110.402 0,38% 49.736.604 67,32% 49.626.202 324.269 1,12% 333.904 0,45% 9.635 4 Έλαια & λίπη 182.364 0,63% 265.719 0,36% 83.355 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 28.885.543 16,30% 73.881.963 63,38% 44.996.420 177.219.904 100% 116.571.047 100% -60.648.857 6
2007, ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 2.780.719 7,25% 137.966 0,26% -2.642.753 46.547 0,12% 630.342 1,20% 583.795 05 Φρούτα & Λαχανικά 29.095.415 75,88% 1.845.487 3,51% -27.249.928 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 864.143 2,25% 170.445 0,32% -693.698 36.309 0,09% 368.313 0,70% 332.004 08 Ζωοτροφές 35.762 0,09% 11.807 0,02% -23.955 09 Προϊόντα διατροφής & 21.025 0,05% 48.754 0,09% 27.729 11 Ποτά 365.863 0,95% 100.196 0,19% -265.667 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 146.461 0,38% 22.192.156 42,23% 22.045.695 554.218 1,45% 0 0,00% -554.218 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 2.570.461 6,70% 9.952 0,02% -2.560.509 261-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 750.604 1,96% 26.266.274 49,98% 25.515.670 688.860 1,80% 480.648 0,91% -208.212 4 Έλαια & λίπη 388.320 1,01% 288.237 0,55% -100.083 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 38.344.707 12,45% 52.550.577 50,17% 14.205.870 307.906.291 100% 104.740.805 100% -203.165.486 7
2008, ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 2.127.677 5,23% 78.259 0,09% -2.049.418 529.396 1,30% 136.245 0,16% -393.151 05 Φρούτα & Λαχανικά 31.419.770 77,24% 2.110.085 2,54% -29.309.685 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 1.266.712 3,11% 156.692 0,19% -1.110.020 36.618 0,09% 315.507 0,38% 278.889 08 Ζωοτροφές 09 Προϊόντα διατροφής & 27.775 0,07% 111.259 0,13% 83.484 11 Ποτά 394.397 0,97% 117.869 0,14% -276.528 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 143.908 0,35% 18.688.173 22,48% 18.544.265 0 0,00% 693.985 0,83% 693.985 917.551 2,26% 0 0,00% -917.551 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 3.270.036 8,04% 6.600 0,01% -3.263.436 261-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 119.483 0,29% 60.420.093 72,66% 60.300.610 289.268 0,71% 47.769 0,06% -241.499 4 Έλαια & λίπη 138.031 0,34% 267.586 0,32% 129.555 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 40.680.622 11,61% 83.150.122 64,59% 42.469.500 350.376.918 100% 128.745.032 100% -221.631.886 8
2009, ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 720 0,00% 0 0,00% -720 12 0,00% 109.416 0,14% 109.404 1.416.167 4,22% 84.533 0,11% -1.331.634 239.346 0,71% 921.895 1,19% 682.549 05 Φρούτα & Λαχανικά 26.509.336 78,94% 2.494.568 3,23% -24.014.768 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 680.906 2,03% 225.006 0,29% -455.900 49.144 0,15% 507.527 0,66% 458.383 08 Ζωοτροφές 161.387 0,48% 9.005 0,01% -152.382 09 Προϊόντα διατροφής & 1.420 0,00% 392.801 0,51% 391.381 11 Ποτά 398.869 1,19% 59.133 0,08% -339.736 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 868.153 2,59% 19.170.009 24,84% 18.301.856 0 0,00% 272.868 0,35% 272.868 320.478 0,95% 0 0,00% -320.478 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 2.668.317 7,95% 9.209 0,01% -2.659.108 261-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 6.869 0,02% 52.713.283 68,30% 52.706.414 260.647 0,78% 17.976 0,02% -242.671 4 Έλαια & λίπη 0 0,00% 195.907 0,25% 195.907 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 33.581.771 13,57% 77.183.136 48,57% 43.601.365 247.394.382 100% 158.894.807 100% -88.499.575 9
10