ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 9 ΘΕΜΑ Α Α-iv A-ii A-iii A4-iv A5. Ογκομέτρηση είναι η διαδικασία ποσοτικού προσδιορισμού μιας ουσίας με μέτρηση του όγκου ενός διαλύματος γνωστής συγκέντρωσης μιας άλλης ουσίας που απαιτείται για την πλήρη αντίδραση με την αρχική ουσία.. Ρυθμιστικά διαλύματα ονομάζονται τα υδατικά διαλύματα που έχουν την ιδιότητα να διατηρούν το ph τους πρακτικά σταθερό όταν προστεθεί σ αυτά μικρή αλλά υπολογίσιμη ποσότητα ισχυρού οξέος ή ισχυρής βάσης. Επίσης, τα ρυθμιστικά διαλύματα μπορούν να αραιωθούν μέσα σε κάποια όρια χωρίς να μεταβληθεί το ph τους. ΘΕΜΑ Β Β. (α) 8Ο < 6 C < 7 Cl < Mg (β) H H...... H CC: : Mg : : C :...... H H
Β α-λάθος Τροχιακό είναι μια κυματοσυνάρτηση ψ n που αποτελεί λύση της εξίσωσης του Schrodinger για το άτομο του υδρογόνου και τα υδρογονοειδή ιόντα και αποτελεί ένδειξη της παρουσίας ή μη του ηλεκτρονίου στο χώρο γύρω από τον πυρήνα. β-λάθος Το χρώμα της όξινης μορφής ενός δείκτη ΗΔ επικρατεί κατά κανόνα όταν ph< pk a(hδ) - ενώ το χρώμα της βασικής μορφής επικρατεί όταν ph> pk a(hδ) + Π.χ. αν Κ α(ηδ) =0-5, τότε το χρώμα της όξινης μορφής του δείκτη θα επικρατεί σε ph<4, ενώ το χρώμα της βασικής μορφής του δείκτη θα επικρατεί σε ph>6. γ-λάθος Η πιο απλή αλκοόλη που μπορεί να παρασκευαστεί είναι η CH CH καθώς τόσο το αντιδραστήριο Grignard όσο και η καρβονυλική ένωση πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον ένα άτομο άνθρακα η κάθε μια. Έτσι η CH δεν μπορεί να παρασκευαστεί με χρήση αντιδραστηρίου Grignard. Άλλωστε με επίδραση αντιδραστηρίου Grignard σε καρβονυλική ένωση προκύπτουν κορεσμένες μονοσθενείς αλκοόλες. δ-σωστό Το ΗΝΟ είναι ένα ισχυρό οξύ άρα σε υδατικό διάλυμα πραγματοποιείται πλήρης ιοντισμός, δηλαδή α=. ΗΝΟ + Η Ο ΝΟ - + Η Ο + Έστω C,V η συγκέντρωση και ο όγκος αντίστοιχα, του αρχικού διαλύματος ΗΝΟ. Έστω επίσης ότι το διάλυμα αυτό αραιώνεται σε V =λv τότε με βάση το τύπο της αραίωσης η συγκέντρωση του αραιωμένου διαλύματος θα είναι C =. Στο αρχικό διάλυμα θα έχουμε: [H + ]=α C=C και mol H + =C V Στο αραιωμένο διάλυμα θα έχουμε: [Η Ο + ]=α C =C = και mol Η Ο + =C V =C V=σταθερά
Β α. H CH CH C-CH +Nα ΟΗ CH C C-CH +NαC +H H vch CH=CH-CH C H- C H- β. CH CH γ. CH C HCH +C CH C-CH +HCl CH C CH C CH C-CC HC Συνολικά : CH C HCH 4C CH C CC 5HC (ουσιαστικά πρόκειται για τα πρώτα στάδια της αλογονοφορμικής αντίδρασης) δ. 6HCNα+Κ C S 6C C r ( S ) Κ S Nα S 4H ΘΕΜΑ Γ v 7 4 4 4 4 Γ : A) CHCH=CHCH B) CH CH C HCH Γ) CHCHCK Δ) CHBr Ε) CH CH CHCH C Z) CH CH C HMgC K) CH CH CH Λ) CHCH= Μ) CH C H- C HCH CH CH Γ Έστω n και n τα mol κάθε συστατικού του μίγματος. Τα ισομερή τον Μ.Τ C 4 H 9 ΟΗ είναι τα εξής 4 : CH CH CH C H CH CH C H-CH CH C H C H CH C CH CH CH
Παρατηρούμε ότι μόνο το ισομερές - βουτανόλη δίνει των αλογονοφορμική αντίδραση άρα είναι το ένα από τα συστατικά του n μίγματος. Έστω n τα αρχ. mol της - βουτανόλης από τα οποία τα αντιδρούν με Ι /ΚΟΗ ο Μέρος CH CH C HCH 4I 6K CH CH CK CHI 5KI+5H Όταν αντιδρά mol -βοντανόλης σχηματίζεται mol CHI n 78,8 mol 0, mol 94 n 0, n 0,6mol Το δεύτερο συστατικό του μίγματος δεν δίνει την αλογοφορμική αντίδραση. ο Μέρος Η -βουτανόλη οξειδώνεται με KM n 4 / H SΟ 4 σύμφωνα με την αντίδραση : 5CH CH C HCH KMn 5CH CH C CH MnS K S 8H 4 4 4 Υπολογίζοντας τα mol ΚMn 4 που απαιτούνται για την οξείδωση βρίσκουμε : Τα 5 mol αλκοόλης απαιτούν για πλήρη οξείδωση mol ΚMn 4 n 0,mol x ; x 0,4 / 5 0,08mol ΚMn Όμως nκmn 4 =C V=0, 0,8=0,08mol 4
Από το αποτέλεσμα συμπεραίνουμε ότι ολόκληρη η ποσότητα του ΚMn4 οξειδώνει την - βουτανόλη. Άρα το δεύτερο συστατικό του μίγματος θα είναι η τριτοταγής αλκοόλη οξειδώνεται. CH CH C - CH η οποία δεν ο Μέρος Και οι αλκοόλες αντιδρούν με μεταλλικό Να σύμφωνα με την αντίδραση : R+ Nα RΝα + Η Έτσι από το πρώτο συστατικό του μίγματος (-βουτανόλη) παράγονται n /6 = 0. mol αερίου Η. Από το δεύτερο συστατικό του μίγματος του οποίου δεν γνωρίζουμε τον n συντακτικό του τύπο, παράγονται αντίστοιχα mol Η nη,6 0,5mol,4 n Δηλαδή : 0,+ 0,5 n 0,mol 6 Για τη μάζα του μίγματος : m =n Μr=0,6 74=44,4g m =n Μr=0, 74=,g m ολ = m +m =66,6g ΘΕΜΑ Δ 6 όμως Δ. Κατά την ογκομέτρηση έχουμε : RC+ Nα Στο ισοδύναμο σημείο έχει συμβεί πλήρης εξουδετέρωση Δηλ. nrc = nnαοη 0, C = 0,05 0, C=0,M RCNα + H Άρα και το διάλυμα Δ έχει συγκέντρωση C=0,M. Επίσης για το Δ έχουμε :
nrc =C V =0, 0,5= 0,05 mol m m n= Mr= = =60 Mr n 0,05 Το RC γράφεται CVHV C και έχει έχει r Άρα 4ν+46=60 και αρα ν= Ο συντακτικός τύπος του οξέος είναι : CH C M 4v 46 Επίσης για το Δ ισχύει : CH C+ Η Ο CH C - +Η Ο+ - C-x x x=0 M x -6 Kα= K C- x 0 α= Kα=0 0, -5 Δ. Το διάλυμα Δ περιέχει το άλας CH CNα. Η συγκέντρωση του αραιωμένου Δ υπολογίζεται ως εξής : n 0,0 C 0,04 Vολ 0, 5 CΗ CNα CΗ C α H - + 0,04Μ 0,04Μ Το ιον CH C - προέρχεται από ασθενή ηλεκτρολύτη οπότε υδρολύεται CH C- + Η Ο CH C +- C -y y y 4 Kω 0 9 Kb= 0 5 Kα 0 y Kb y= Kb C C - y -9 5,5M - y= 0 0,04 4 0 0 [ ] p=- og[ ] 0 5,5-5,5 P 5,5 0, 5, p ph=pkω ph=4-5, ph=8,8 P
Δ. Με την προσθήκη του ΗCl πραγματοποιείται αντίδραση ncηcnα =0,0 mol nhc = n mol Έστω ότι γίνεται πλήρης αντίδραση. Δηλ. n=0,0 mol (mol) CΗCNα +HC CΗC+ Nα C Αρχ. 0,0 n - - Α/Π 0,0-0,0 0,0 0,0 Τελ. - - 0,0 0,0 Το τελικό διάλυμα περιέχει CΗC και το ουδέτερο άλας ΝαCl 0,0 [CΗC]= 0, 04M 0,5 5 CΗC+ H - + CΗC +H 0,04-z z z Kα= z 0,04-z,5 z= 0,04 kα 0 [ ] 6 Όμως [ ],50 Άρα η υπόθεση απορρίπτεται. Πρέπει η [Η 0 + ] να μειωθεί, οπότε πρέπει να περισσεύει βασική ουσία. Άρα στη παραπάνω αντίδραση διπλής αντικατάστασης πλήρως αντιδρά το ΗCl. Έτσι έχουμε : (mol) CΗCΝα + HC CΗ C +ΝαC Αρχ 0,0 n - - Α/Π -n -n n n Τελ. 0,0-n - n n Το τελικό διάλυμα Δ4 περιέχει : n [CHC] C M 0,5 [NαCl] n M 0,5 0,0-n [CHCNα] C M 0,5 το οποίο είναι ουδέτερο άλας και δεν επηρεάζει την [Η Ο + ] οπότε έχουν Ε.Κ.Ι. στα CH C - (M) CHC+ H C -x x x ( CH C + H CH CΝα CH C +Να - + - + C - - C -x) ( C +x) x=,5 0-6 M C C
Kα= - + CHC H C + x x CHC C x C x C,50 kα= 0-6 5 C C C 0, 0 n =4 C 4 C C 0,5 n 50 mol H C n 0,5 Δ4. Δ: CHC C=0,M, V Δ5 : (CHC) Ca C=0,5M, V Πραγματοποιείται αραίωση του καθενός σε Vτελ.= V +V Για το CH C : CV =C Vτελ 0,V = C (V V ) 0,V 0,5V C αντίστοιχα για το (CH C) Ca C V V 4 V V CH C + H CH C H, (CH C) Cα CH C Cα - C C 4 - - C 4 C 4 -y y y C -y ( C 4 + y) y=0-5 M Αφού ph =5 [H + ]= y =0-5 M (C y) y C y K α = 4 0-5 = C y C K α = 4 C 0 0,V 0,5V 5 4 C C 4 C V V V V Οπότε προκύπτει V /V = 5 ΟΡΟΣΗΜΟ ΡΑΦΗΝΑΣ ΛΕΩΦ.ΦΛΕΜΙΓΚ ΡΑΦΗΝΑ orosimo-rafina.com Χρύσα Εμμανουηλίδου