Ομάδα 1: Πάγιο Ενεργητικό 1. Οι κυριότεροι α βάθμιοι λογ/σμοί της Ομάδας 1 είναι: (10) Γη (12) Κτήρια - τεχνικά έργα (13) Μηχανολογικός εξοπλισμός (14) Μεταφορικά μέσα (15) Λοιπός εξοπλισμός (16) Επενδύσεις σε ακίνητα (17) Πάγια βιολογικά περιουσιακά στοιχεία (18) Άυλα 2 1
. Α) Διάκριση με βάση το είδος Οικόπεδα Γη (property) Κτήρια (property) Μηχανολογικός εξοπλισμός Λοιπός εξοπλισμός (μεταφ. μέσα, έπιπλα) (Equipment) Βιολογικά πάγια (δένδρα, ζώα) Β) Διάκριση ακινήτων βάσει σκοπού χρήσης Ιδιοχρησιμοποιούμενα πάγια είναι τα διάφορα πάγια (κινητά ή ακίνητα) που χρησιμοποιούνται στις λειτουργίες (μηχανήματα, κτήρια) ή τα πάγια (πλην ακινήτων) που είναι μισθωμένα σε τρίτους Επενδυτικά πάγια (ακίνητα) είναι τα ακίνητα κατεχόμενα (μόνο) για ενοικίαση ή για επίτευξη κέρδους κατοχής 3. Κόστος Κτήσης παγίων : Το σύνολο των ταμειακών διαθεσίμων ή η εύλογη αξία άλλου ανταλλάγματος που «δίνεται» κατά το χρόνο απόκτησης ή κατασκευής, πλέον λοιπές δαπάνες (και μείον οποιαδήποτε μείωσης κόστους), μέχρι το αποκτώμενο να έρθει στην παρούσα κατάσταση, θέση ή χρήση το «δίνεται» αναφέρεται στο ποσό καταβαλλόμενο στο χρόνο απόκτησης επί καταβολής με πίστωση, μπορεί να απαιτείται προεξόφληση, εάν ο τόκος είναι σημαντικό ποσό 4 2
. Κτήση παγίων :! αποτελείται από την αρχική αξία κτήσεως (ιστορικό κόστος), μειωμένη από τυχών εκπτώσεις προσαυξημένη με τα ειδικά έξοδα κτήσης (μεταφορικά, συμβολαιογραφικά, κλπ.) και τα έξοδα εγκατάστασης προσθηκών και βελτιώσεων τα οποία απαιτούνται για να καταστεί εφικτή η λειτουργική χρήση των υπηρεσιών του από την επιχείρηση. 5 Τιμολόγιο αγοράς ; Μεταφορικά ;. Ασφάλιστρα μεταφοράς ; Προμήθειες τρίτων ; Συμβολαιογραφικά ; Φόροι μεταβίβασης ; Συναρμολόγηση ; Γκρέμισμα τοίχου / ξαναχτίσιμο για τη διέλευση του μηχανήματος ; Δοκιμαστική λειτουργία ; Εκπαίδευση προσωπικού ; 6 3
. Κόστος απόσυρσης-αποκατάστασης στο τέλος ΩΖ Yποχρέωση για μελλοντική αποκατάσταση Παρούσα αξία του ονομαστικού ποσού που θα απαιτηθεί, με κατάλληλο επιτόκιο αυξάνει το κόστος κτήσης απόσβεση στην ΩΖ του παγίου αναγνωρίζεται ως ισόποση πρόβλεψη (υποχρέωση) εκτοκισμός υποχρέωσης μέχρι την αποκατάσταση αύξηση πρόβλεψης κάθε χρόνο εμφάνιση χρηματοοικονομικού εξόδου 7. Κόστος απόσυρσης-αποκατάστασης στο τέλος ΩΖ Παράδειγμα 1 Το συνολικό κόστος κτήσης μίας ανεμογεννήτριας (1/1/Χ0) ανήλθε σε 50 εκ. Η ΩΖ θα είναι 20 έτη. Σύμφωνα με την συμφωνία, κατά την απόσυρσή της ανεμογεννήτριας θα απαιτηθεί δαπάνη η παρούσα αξία της οποίας (με επιτόκιο προεξόφλησης 3%) ανέρχεται σε 8 εκ., ενώ από την πώληση τμημάτων της θα εισπραχθεί ποσό του 2 εκ. Ζητείται: Να γίνουν οι εγγραφές: αναγνώρισης του παγίου διενέργειας αποσβέσεων στο πρώτο έτος 8 4
. Κόστος απόσυρσης-αποκατάστασης στο τέλος ΩΖ Παράδειγμα 1 1/1/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 15 Λοιπός εξοπλισμός 58.000.000 15.01 Ανεμογεννήτρια 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 50.000.000 57 Προβλέψεις 8.000.000 57.02 Λοιπές Προβλέψεις 57.02.03 Προβλ. δαπανών απόσυρσης (Υ) 9. Κόστος απόσυρσης-αποκατάστασης στο τέλος ΩΖ Παράδειγμα 1 31/12/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 66 Αποσβέσεις 2.800.000 66.05 Αποσβέσεις λοιπού εξοπλισμού 66.05.01 Αποσβέσεις ανεμογεννήτριας 15 Λοιπός εξοπλισμός 2.800.000 15.02 Σωρευμένες αποσβέσεις εξοπλισμού 15.02.01 Σωρευμένες αποσβέσεις ανεμογεννήτριας 10 5
. Κόστος απόσυρσης-αποκατάστασης στο τέλος ΩΖ Παράδειγμα 1 65 Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα 65.04 Τόκοι λοιπών υποχρεώσεων και προβλέψεων 31/12/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 240.000 (8*3%) 57 Προβλέψεις 240.000 57.02 Λοιπές Προβλέψεις 57.02.03 Προβλ. δαπανών απόσυρσης (Υ) 11. Βασικές έννοιες Οικονομική Ζωή Ωφέλιμη Ζωή Υπολειμματική αξία Αποσβέσεις Αποσβεστέα αξία Συσσωρευμένες αποσβέσεις Λογιστική αξία Αναπόσβεστη αξία Απομείωση 12 6
. Παράδειγμα 2 Η επιχείρηση «Κ» αγόρασε την 01.01.20Χ0 ένα μηχάνημα για να το χρησιμοποιήσει για 5 έτη Την 31.12.20Χ4 η «Κ» πώλησε στην «Δ» το μηχάνημα για να το χρησιμοποιήσει άλλα 3 έτη και μετά να το αποσύρει για ανακύκλωση Ποια είναι η οικονομική / ωφέλιμη ζωή; 13 Παράδειγμα 3. Στις 31/12/20Χ2 στο γενικό καθολικό της επιχείρησης X, ο λογαριασμός αποσβεσμένα μηχανήματα είχε υπόλοιπο 75.000. Στις 30/6/20Χ3 η επιχείρηση πούλησε τα μηχανήματα για 50.000 με κέρδος 40.000. Ο συντελεστής απόσβεσης ήταν 30%. Ζητείται: Να υπολογίσετε το κόστος κτήσης των μηχανημάτων. 14 7
(πάγια) περιουσιακά στοιχεία Έστω ότι κόστος κτήσης = Χ Ισχύει: Χ (75.000 + αποσβέσεις του 20Χ3) = 10.000 (1) Επίσης ισχύει: αποσβέσεις του 20Χ3 = (Χ * 30%) * 6/12 Οπότε (1) => Χ [75.000 + (Χ * 30%) * 6/12] = 10.000 Χ (75.000 + Χ* 15%) = 10.000 0,85*Χ = 85.000 Χ = 100.000 15. Σημείωση: ΥΑ και ΩΖ υπόκεινται σε τακτική επανεκτίμηση σε κάθε ημερομηνία ισολογισμού τεκμηριωμένη κρίση υπάρχει περιθώριο «δημιουργικής» λογιστικής: αύξηση της ΥΑ και της ΩΖ μειώνει το ετήσιο έξοδο των αποσβέσεων εμφανίζει αυξημένο το πάγιο στον ισολογισμό μείωση της ΥΑ και της ΩΖ αυξάνει το ετήσιο έξοδο των αποσβέσεων εμφανίζει μειωμένο το πάγιο στον ισολογισμό 16 8
. Παράδειγμα 4 Μία επιχείρηση αγόρασε μηχάνημα αντί 5.000. Η επιχείρηση χρησιμοποιεί το μηχάνημα για 5 έτη πριν πουλήσει ως μεταχειρισμένο, ενώ θα μπορούσε να το κρατήσει στην υπηρεσία της για 8 χρόνια, όπως κάνουν οι περισσότεροι ανταγωνιστές της για το ίδιο μηχάνημα. Στα 5 έτη το μηχάνημα έχει παράγει 90.000 προιόντα Ο ίδιος τύπος μηχανήματος ηλικίας 5 ετών πωλείται αντί 15.500, ενώ απαιτείται δαπάνη 500 για service πριν την πώληση. Να εκτιμηθεί η ΥΑ, η ΩΖ και η ετήσια απόσβεση 17. Τρόποι κτήσης των παγίων : Αγορά με μετρητά. Αγορά με μακροπρόθεσμη πίστωση. Αγορά με χρεόγραφα. Ανταλλαγή με άλλο πάγιο. Ιδιοκατασκευή. Χρηματοδοτική μίσθωση (Leasing). Απόκτηση μέσω δωρεάς ή επιχορήγησης. 18 9
Ομάδα 1: Ενσώματα και άυλα μη κυκλοφορούντα Παράδειγμα 5α: Αγορά τοις μετρητοίς: Την 1/2/20Χ0 αγοράσθηκε ακίνητο στην οδό Σταδίου αξίας 80.000 με μετρητά. Κατά την εκτίμηση του μηχανικού η αξία του κτιρίου υπολογίστηκε σε 50.000, ενώ του οικοπέδου σε 30.000. 1/2/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 10 Γη 30.000 10.00 Οικόπεδο-Οδός Σταδίου 12 Κτήρια - τεχνικά έργα 50.000 12.00 Κτήρια-Οδός Σταδίου 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 80.000 19 Παράδειγμα 5β: Αγορά τοις μετρητοίς: Στις 5/2/20Χ0 η εταιρεία κατέβαλλε 10.000 σε διαμορφώσεις χώρων και επισκευές, προκειμένου το κτίριο να καταστεί κατάλληλο για την χρήση του. 5/2/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 12 Κτήρια - τεχνικά έργα 10.000 12.00 Κτήρια-Οδός Σταδίου 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 10.000 20 10
(πάγια) περιουσιακά στοιχεία Παράδειγμα 6α: Αγορά τοις μετρητοίς: Η επιχείρηση Α, στις 10/2/Χ0, αγόρασε τοις μετρητοίς από τον προμηθευτή Χ ένα μηχάνημα αντί 20.000 συν Φ.Π.Α. 20% 10/2/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 20.000 13.00 Μηχανήματα 54 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη 54.02 Φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 4.000 24.000 21 (πάγια) περιουσιακά στοιχεία Παράδειγμα 6β: Αγορά τοις μετρητοίς: Η επιχείρηση Α, κατέβαλλε στις 12/2/Χ0, για έξοδα μεταφοράς 150 και για έξοδα εγκατάστασης και συναρμολόγησης του μηχ/τος 300 συν Φ.Π.Α. 20%. Επίσης η επιχείρηση προυπολόγησε ότι τα 2 πρώτα εξάμηνα θα απαιτηθούν έξοδα συντήρησης 800. 12/2/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 450 13.00 Μηχανήματα 54 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη 54.02 Φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 90 540 22 11
(πάγια) περιουσιακά στοιχεία Παράδειγμα 6γ: Αγορά τοις μετρητοίς: Η επιχείρηση Α, εξασφάλισε στις 15/2/Χ0, έκπτωση από τον προμηθευτή X ύψους 1.000 συν το Φ.Π.Α., την οποία και εισέπραξε αυθημερόν. 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 15/2/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 1.200 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 13.00 Μηχανήματα 54 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη 54.02 Φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) 1.000 200 23 Παράδειγμα 7: Αγορά Παγίου με Προθεσμιακό Διακανονισμό (Μακροπρόθεσμη πίστωση): Η επιχείρηση Β, στις 25/3/Χ1, αγόρασε με πίστωση (λήγει το 25/3/Χ4) από τον προμηθευτή Υ ένα μηχάνημα συνολικής αξίας 17.000 συν Φ.Π.Α. 20% και αποδέχθηκε συναλλαγματική έκδοσης του Υ ονομαστικής αξίας 20.400. Η τιμή τοις μετρητοίς του μηχανήματος είναι 12.000. 25/3/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 12.000 13.00 Μηχανήματα 51 Αξιόγραφα εμπορικών υποχρεώσεων 51.24 Μη δεδουλευμένοι τόκοι γραμματίων πληρωτέων 5.000 54 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη 3.400 54.02 Φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) 51 Αξιόγραφα εμπορικών υποχρεώσεων 51.01 Γραμμάτια Πληρωτέα 20.400 24 12
Παράδειγμα 7: Αγορά Παγίου με Προθεσμιακό Διακανονισμό (Μακροπρόθεσμη πίστωση): Η επιχείρηση Β, στις 25/3/Χ1, αγόρασε με πίστωση (λήγει το 25/3/Χ4) από τον προμηθευτή Υ ένα μηχάνημα συνολικής αξίας 17.000 συν Φ.Π.Α. 20% και αποδέχθηκε συναλλαγματική έκδοσης του Υ ονομαστικής αξίας 20.400. Η τιμή τοις μετρητοίς του μηχανήματος είναι 12.000. 31/12/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 65 Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα 65.04 Τόκοι λοιπών υποχρεώσεων 51 Αξιόγραφα εμπορικών υποχρεώσεων 51.24 Μη δεδουλευμένοι τόκοι γραμματίων πληρωτέων 1.250 1.250 Παράδειγμα 8: Αγορά Παγίου με Χρεόγραφα : Η επιχείρηση Γ, στις 22/4/Χ1, αγόρασε από τον προμηθευτή Λ ένα οικόπεδο, με εκχώρηση 3.250 μετοχών της εταιρίας Μ αξίας 10 η μία. Η τιμή τοις μετρητοίς του οικοπέδου είναι 32.500. 22/4/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 10 Γη 32.500 10.01 Οικόπεδο 34 Επενδύσεις 32.500 34.01 Χρεόγραφα 26 13
Παράδειγμα 8: Αγορά Παγίου με Χρεόγραφα: Η επιχείρηση Γ, στις 12/6/Χ1, αγόρασε από τον προμηθευτή Ζ ένα φορτηγό μάρκας VOLVO, με εκχώρηση 1000 κοινών μετοχών δικής της έκδοσης αξίας 12,5 η μία. 12/6/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 14 Μεταφορικά μέσα 12.500 14.01 Αυτοκίνητα-Φορτηγά 14.01.01 Φορτηγό μάρκας VOLVO 40 Κεφάλαιο 12.500 40.00 Καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο κοινών μετοχών 27 Παράδειγμα 9: Κτήσης Παγίου με Ανταλλαγή Η επιχείρηση Δ, στις 15/7/Χ1, αγόρασε από τον προμηθευτή Υ ένα μηχάνημα τύπου 15i, η τιμή τοις μετρητοίς του οποίου ήταν 11.250, με εκχώρηση μηχανήματος τύπου 2i αξίας 5.125 και μετρητών. 15/7/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 11.250 13.00 Μηχανήματα 13.00.01 Μηχανήματα τύπου «15i» 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 13.00 Μηχανήματα 13.00.00 Μηχανήματα τύπου «2i» 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 5.125 6.125 28 14
Η αξία κτήσεως των Ενσώματων Παγίων Στοιχείων προκύπτει ως εξής: Έξοδα Συντήρησης και τα Έξοδα Επισκευής αποτελούν έξοδα και δεν αυξάνουν την αξία κτήσης. 29 Τα λογιστικά γεγονότα που σχετίζονται με τη χρήση των ενσώματων πάγιων περιουσιακών στοιχείων: Συντήρηση: η επέμβαση που γίνεται ώστε να διατηρηθεί το αρχικό επίπεδο της παραγωγικής χρησιμότητάς τους. Βελτίωση: η αναβάθμιση του επιπέδου παραγωγικής χρησιμότητάς τους. Επέκταση ή προσθήκη: ενέργειες που αποσκοπούν στην αύξηση της παραγωγικής χρησιμότητας τους. Επισκευή: αντικατάσταση ή η διόρθωση των ζημιών. Απόσβεση: η χρονική κατανομή της αποσβεστέας αξίας (τιμή κτήσης μείον υπολειμματική αξία) ενός πάγιου στοιχείου που υπολογίζεται βάσει της ωφέλιμης παραγωγικής ζωής του. 30 15
Οι αποσβέσεις κάθε χρήσης επιβαρύνουν το λειτουργικό κόστος ή απευθείας το αποτέλεσμα χρήσης. Οι κυριότερες αιτίες που προσδιορίζουν το μέγεθος του εξόδου της απόσβεσης είναι: η διάρκεια και η ένταση της χρήσης του παγίου, η πάροδος του χρόνου η οικονομική και τεχνολογική απαξίωση του παγίου. 31 Σκοπός της απόσβεσης είναι η κατανομή της αποσβεστέας αξίας στα έτη που το πάγιο παράγει οφέλη. Πρέπει να χρησιμοποιείται η μέθοδος που επιτυγχάνει την καλύτερη συσχέτιση Έχουν αναπτυχθεί αρκετοί μέθοδοι απόσβεσης αλλά στην πράξη κυριαρχεί η σταθερή μέθοδος Οι αποσβέσεις αναγνωρίζονται φορολογικά, δηλαδή μειώνουν τα φορολογητέα κέρδη και το φόρο Συμφέρει φορολογικά η σύντομη απόσβεση 32 16
1. Μέθοδος της σταθερής απόσβεσης Ετήσια απόσβεση = Κ.Κ. Υ.Α. Ω.Ζ. 33 2. Φθίνουσα μέθοδος απόσβεσης (άθροισμα των ετών της Ω.Ζ.) Ετήσια απόσβεση Αριθμός ετών ΩΖ που = απομένει μαζί με το τρέχον Άθροισμα ετών ΩΖ x Αρχικό αποσβεστέο ποσό Φθίνον ποσοστό Σταθερό ποσό 34 17
3. Φθίνουσα μέθοδος (σταθερός συντελεστής επί τηςμειούμενης- λογιστικής αξίας) Ένα σταθερό ποσοστό Χ λογιστική αξία Στο πρώτο έτος, ο συντελεστής εφαρμόζεται στην αξία κτήσης (αρχική λογιστική αξία) Το ποσοστό είναι πολλαπλάσιο του ποσοστού της σταθερής μεθόδου (συνήθως χ 2 ή χ 3) 35 4. Μέθοδος των μονάδων παραγωγής Η αποσβεστέα αξία κατανέμεται στο σύνολο των εκτιμώμενων μονάδων παραγωγής (ή χρήσης) του παγίου (ποσό απόσβεσης ανά μονάδα) Το ποσό απόσβεσης μιας περιόδου υπολογίζεται ως το γινόμενο των παραχθέντων μονάδων Χ το ποσό απόσβεσης ανά μονάδα 36 18
Παράδειγμα 10: Αποσβέσεις Παγίων Στις 31/12/Χ1 η επιχείρηση καταλόγισε τις αποσβέσεις του μηχανήματος 15i. Το ύψος των ετησίων αποσβέσεων ανέρχεται σε 500. 31/12/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 66 Αποσβέσεις 500 66.03 Αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 13.02 Σωρευμένες αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 500 37 Παράδειγμα 11i Επιχείρηση πούλησε ένα μηχάνημα στις 31/12/20Χ1 αντί 15.000. Από αυτήν την πώληση προέκυψε κέρδος 5.000. Η ετήσια απόσβεση του μηχανήματος ήταν 2.000 και το κόστος κτήσης του 17.000. Πότε αγοράσαμε το μηχάνημα; 38 19
Παράδειγμα 11ii Επιχείρηση πούλησε ένα μηχάνημα στις 31/12/20Χ1 αντί 15.000. Από αυτήν την πώληση προέκυψε κέρδος 5.000. Η ετήσια απόσβεση του μηχανήματος ήταν 2.000 και το κόστος κτήσης του 17.000. Να γίνουν οι ημερολογιακές εγγραφές του έτους πώλησης. 39 Παράδειγμα 11ii Επιχείρηση πούλησε ένα μηχάνημα στις 31/12/20Χ1 αντί 15.000. Από αυτήν την πώληση προέκυψε κέρδος 5.000. Η ετήσια απόσβεση του μηχανήματος ήταν 2.000 και το κόστος κτήσης του 17.000. Να γίνουν οι ημερολογιακές εγγραφές του έτους πώλησης. 40 20
Παράδειγμα 11ii Επιχείρηση πούλησε ένα μηχάνημα στις 31/12/20Χ1 αντί 15.000. Από αυτήν την πώληση προέκυψε κέρδος 5.000. Η ετήσια απόσβεση του μηχανήματος ήταν 2.000 και το κόστος κτήσης του 17.000. Να γίνουν οι ημερολογιακές εγγραφές του έτους πώλησης. 41 Στη διάρκεια της ζωής ενός παγίου, είναι πιθανό η επιχείρηση να αναθεωρήσει την εκτίμησή της για: α) την Ωφέλιμη Ζωή β) την Υπολειμματική Αξία Αναθεώρηση της ΩΖ ή/και της ΥΑ οδηγεί σε αναθεώρηση του ρυθμού απόσβεσης του παγίου για το μέλλον η αναθεωρημένη απομένουσα αποσβεστέα αξία κατανέμεται στις περιόδους της αναθεωρημένης ΩΖ Η αναθεώρηση της ΩΖ ή/και της ΥΑ μπορεί: να επιβάλλεται λόγω μεταβολής των συνθηκών να χρησιμοποιείται απλά για χειραγώγηση 42 21
(πάγια) περιουσιακά στοιχεία Παράδειγμα 12 (αλλαγής λογιστικών εκτιμήσεων) Η εταιρεία ΑΒC" έχει πάγια αξίας 25000. Η μέθοδος απόσβεσης είναι η σταθερή. Η ωφέλιμη ζωή τους είναι 10 έτη και η υπολειμματική αξία έχει υπολογιστεί στο 10% του κόστους κτήσης. Η εταιρεία αλλάζει τον τρόπο απόσβεσης μετά το τέλος του 4 ου έτους στη φθίνουσα μέθοδο (αθροίσματος ψηφίων ΩΖ). Σύμφωνα με την επανεκτίμηση, η απομένουσα ωφέλιμη ζωή είναι 10 έτη και η υπολειμματική αξία επαναπροσδιορίζεται στο 12% του κόστους κτήσης. Να βρεθεί: a) H ετήσια απόσβεση στο τέλος του 4ου έτος. b) Oι σωρευμένες αποσβέσεις στο 5ο έτος. 43 (πάγια) περιουσιακά στοιχεία a) (Κόστος Κτήσης Υπολ. Αξία) / Ωφέλιμη Ζωή = = (25.000 2.500) / 10 = 2.250 /έτος b) Κόστος Κτήσης Συσσωρευμένες Αποσβέσεις (4 έτη) = = 25.000 (4 Χ 2.250) = 16.000 Λ.Α. στο τέλος του 4 ου έτους Νέα Υπολειμματική Αξία = 25.000 Χ 12% = 3.000 Νέα Αποσβεστέα Αξία = 16.000 3.000 = 13.000 Ετήσια Απόσβεση 5 ου έτους = 13.000 Χ (10/55) = 2.363 Συσσωρευμένες Αποσβέσεις στο 5 ο έτος = (4 Χ 2.250) + 2.363 = = 11.363 44 22
Απομείωση παγίων Απομείωση είναι το ποσό κατά το οποίο η λογιστική αξία ενός περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει την ανακτήσιμη Η αξία ενός στοιχείου ανακτάται είτε μέσω πώλησης (καθαρό ποσό) είτε μέσω των ωφελειών που θα αποφέρει από τη χρήση του (παρούσα αξία καθαρών ωφελειών) Δηλαδή, ανακτήσιμη αξία είναι τα οφέλη που αναμένει να αντλήσει η επιχείρηση από τη χρήση ή τη διάθεσή του, το μεγαλύτερο μεταξύ: α) «εύλογης αξίας» (μείον έξοδα πώλησης), και β) «αξίας χρήσης» 45 Αξία χρήσης περιουσιακού στοιχείου η παρούσα αξία των μελλοντικών χρηματοροών (ή άλλων ωφελειών) από τη χρήση ή/και διάθεση του στοιχείου στο τέλος της ζωής του η παρούσα αξία μελλοντικών μισθωμάτων ενός παγίου, πλέον η παρούσα αξία του ποσού από τη ρευστοποίησή του στο τέλος της ωφέλιμης ζωής Εύλογη αξία είναι η τιμή ανταλλαγής ενός περιουσιακού στοιχείου ή διακανονισμού μιας υποχρέωσης, μεταξύ πρόθυμων και ενήμερων μερών που ενεργούν υπό κανονικές στην αγορά συνθήκες, κατά την ημερομηνία μέτρησης. 46 23
Ενδείξεις απομείωσης, μεταξύ άλλων, αποτελούν: η μείωση της αξίας ενός στοιχείου πέραν του ποσού που θα αναμενόταν ως αποτέλεσμα του χρόνου ή της κανονικής χρήσης του, δυσμενείς μεταβολές στο τεχνολογικό, οικονομικό και νομικό περιβάλλον της οντότητας, η αύξηση των επιτοκίων της αγοράς ή άλλων ποσοστών αποδόσεων μιας επένδυσης που είναι πιθανόν να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της ανακτήσιμης αξίας του στοιχείου και απαξίωση ή φυσική βλάβη ενός στοιχείου. 47 Η απομείωση αναγνωρίζεται: Στα ΕΛΠ, μόνο όταν κρίνεται ότι η ζημία είναι σημαντική (materiality threshold) και μόνιμη η μονιμότητα κρίνεται με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες κατά την στιγμή της κρίσης είναι δυνατόν, εάν αλλάξουν οι συνθήκες, είτε να αναστραφεί η απομείωση είτε να απαιτηθεί η διενέργεια μεγαλύτερης Στα ΔΛΠ, αναγνωρίζεται σε κάθε περίπτωση, έστω και εάν δεν είναι μόνιμη 48 24
Η απομείωση: είναι ζημία στην ΚΑΧ μειώνει την αξία του παγίου μέσω αντιθέτου (σωρευμένη απομείωση παγίων) οι αποσβέσεις μετά την απομείωση υπολογίζονται με βάση την απομειωμένη λογιστική αξία του παγίου και τα υπόλοιπα έτη ωφέλιμης ζωής αντιστρέφεται στα αποτελέσματα ως κέρδος με αύξηση της λογιστικής αξίας του παγίου (μείωση αντίθετου) όριο αναστροφής είναι η λογιστική αξία που θα είχε το πάγιο εάν δεν είχε απομειωθεί και αποσβενόταν βάσει της αρχικής αξίας 49 Παράδειγμα 13 (απομείωσης) Η επιχείρηση αγόρασε την 1/1/20Χ0 ένα κτίριο αντί 1.000.000 Συντελεστής απόσβεσης 5%, μηδενική υπολειμματική αξία Σωρευμένες αποσβέσεις 31/12/20Χ3 200.000. Λόγω μεταβολής των συνθηκών στην αγορά και υποβάθμισης της περιοχής, η τρέχουσα εμπορική αξία του κτιρίου (31/12/20Χ3) είναι 600.000. Η αξία των μελλοντικών ωφελειών (μισθώματα) αναμένεται ότι θα ανέρχεται στις 550.000. Ζητείται: Έλεγχος απομείωσης και οι σχετικές εγγραφές Υπολογισμός των αποσβέσεων του 20Χ4 50 25
31/12/20Χ3 Χρέωση Πίστωση 61 Ζημιές επιμέτρησης περιουσιακών στοιχείων 200.000 61.01 Απομείωση ενσώματων παγίων 61.01.02 Απομείωση κτιρίων 12 Κτήρια - τεχνικά έργα 200.000 12.03 Σωρευμένες απομειώσεις κτηρίων τεχνικών έργων Αποσβέσεις 20Χ4 (μετά την απομείωση) Μετά την απομείωση, η επιχείρηση έχει ένα πάγιο λογιστικής αξίας 600.000 αποσβέσιμο σε 16 έτη ΩΖ Ετήσιες αποσβέσεις = 600.000 / 16 = 37.500 51 Παράδειγμα 14 (απομείωσης και αναστροφής απομείωσης παγίου) Η εταιρία "Α" απέκτησε την 2/1/20Χ0 μηχάνημα αξίας 100.000 και ωφέλιμης ζωής 20 έτη. Την 2/1/20Χ2 καταστράφηκε ένα εξάρτημα του μηχανήματος χωρίς η επιχείρηση να έχει την δυνατότητα αντικατάστασης του. Το μηχάνημα συνεχίζει να είναι λειτουργικό με μειωμένη όμως απόδοση. Γι' αυτό το λόγο η επιχείρηση εκτίμησε ότι υπάρχει μόνιμη απομείωση καθόσον η ανακτήσιμη αξία του ήταν 72.000, χωρίς όμως να μεταβληθεί η ωφέλιμη ζωή του. Την 1/1/20Χ4 η επιχείρηση κατάφερε να αντικαταστήσει το κατεστραμμένο εξάρτημα με καινούργιο με αποτέλεσμα η ανακτήσιμη αξία να εκτιμηθεί στις 82.000. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές των ετών 20Χ0 έως 20Χ4. 52 26
Παράδειγμα 14 (απομείωσης και αναστροφής απομείωσης παγίου) Οι αποσβέσεις του μηχανήματος μέχρι την 31/12/20Χ1 θα έχουν ως εξής: (100.000 / 20) = 5.000 /έτος 2/1/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 66 Αποσβέσεις 5.000 66.03 Αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 13.02 Σωρευμένες αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 5.000 53 Παράδειγμα 14 (απομείωσης και αναστροφής απομείωσης παγίου) H λογιστική αξία του μηχανήματος την 31/12/20Χ1 είναι:100.000 - (2*5.000) = 90.000 Λόγω απομείωσης η ανακτήσιμη αξία του είναι 72.000, οπότε η εταιρία "A" πρέπει να κάνει την ακόλουθη εγγραφή: 2/1/20Χ2 Χρέωση Πίστωση 61 Ζημιές επιμέτρησης περιουσιακών στοιχείων 18.000 61.01 Απομείωση ενσώματων παγίων 61.01.03 Απομείωση μηχανημάτων 13 Μηχ/κός εξοπλισμός 18.000 13.03 Σωρευμένες απομειώσεις μηχαν/κού εξοπλισμού 54 27
Παράδειγμα 14 (απομείωσης και αναστροφής απομείωσης παγίου) Επίσης λόγω της απομείωσης μεταβάλλονται και οι αποσβέσεις του μηχανήματος. Οι νέες αποσβέσεις διαμορφώνονται λόγω της νέας αξίας (72.000 ) και της εναπομένουσας ωφέλιμης ζωής (18 έτη): 72.000 / 18 = 4.000 / έτος 31/12/20Χ2-31/12/20Χ3 Χρέωση Πίστωση 66 Αποσβέσεις 4.000 66.03 Αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 13.02 Σωρευμένες αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 4.000 55 Παράδειγμα 14 (απομείωσης και αναστροφής απομείωσης παγίου) Την 1/1/20Χ4 η λογιστική αξία του μηχανήματος είναι: 72.000 - (2*4.000) = 64.000. Την 1/1/20Χ4 λόγω αντικατάστασης του κατεστραμμένου εξαρτήματος η ανακτήσιμη αξία είναι 82.000. Όμως η αντιστροφή απομείωσης μπορεί να γίνει, σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, μέχρι την αξία που θα είχε το μηχάνημα αν δεν είχε γίνει η απομείωση. Δηλαδή: 100.000 - (4*5.000) = 80.000 Οπότε η αξία του μηχανήματος θα αυξηθεί κατά: 80.000-64.000 = 16.000 56 28
Παράδειγμα 14 (απομείωσης και αναστροφής απομείωσης παγίου) 1/4/20Χ4 Χρέωση Πίστωση 13 Μηχ/κός εξοπλισμός 16.000 13.03 Σωρευμένες απομειώσεις μηχαν/κού εξοπλισμού 76 Κέρδη από αναστροφή προβλέψεων και απομειώσεων 76.06 Κέρδη από αναστροφή απομείωσης ενσώματων παγίων 76.06.03 Κέρδη από αναστροφή απομείωσης μηχαν/κού εξοπλισμού 18.000 57 Παράδειγμα 14 (απομείωσης και αναστροφής απομείωσης παγίου) Επίσης λόγω της αντιστροφής απομείωσης μεταβάλλονται και οι αποσβέσεις του μηχανήματος. Οι νέες αποσβέσεις διαμορφώνονται λόγω της νέας αξίας (80.000 ) και της εναπομένουσας ωφέλιμης ζωής (16 έτη): 80.000 / 16 = 5.000 / έτος 31/12/20Χ4 Χρέωση Πίστωση 66 Αποσβέσεις 5.000 66.03 Αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 13.02 Σωρευμένες αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 5.000 58 29