ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ (ΒΙΒΛΙΑ-ΣΤΟΙΧΕΙΑ ) ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Ν.4308/2014-ΦΕΚ 251 Α / (άρθρα 1-15 )

ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ (ΒΙΒΛΙΑ-ΣΤΟΙΧΕΙΑ ) ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Ν.4308/2014-ΦΕΚ 251 Α /24-11-2014- (άρθρα 1-15 ) Γιάννης Τζίμας. Πρ. Διευθυντής Κ.Β.Σ. (Κ.Υ. Υπ. Οικ.) Αθήνα, Απρίλιος 2015

Νόμοι-Αποφάσεις-Εγκύκλιες Ο Ν.4308/2014, τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ερμηνεύθηκε με : Νόμους - Ν. 4316/2014 (άρθρο 93) Αποφάσεις - Πολ.1002/31-12-2014 (απαλλαγές ΦΗΜ ) -Πολ.1οο7/9-1-2015 (απαλλαγές αγροτών ) -Πολ. 1019/16-1-2015 ( απαλλαγές απογραφής 2015 ) -Πολ. 1022/21-1-2015 (πρατήρια, καπνοπώλες, επιστημονικοί σύλλογοι ) -Πολ. 1023/21-1-2015 (βλάβη μνήμης ΦΗΜ ) - Εγκύκλιες - Πολ. 1003/31-12-2014 - Πολ. 1024/21-1-2015 2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΓΕΝΙΚΑ Με τις διατάξεις των ΕΛΠ εισάγονται αλλαγές και εκσυγχρονίζεται το σύστημα κανόνων λογιστικής αποτύπωσης των συναλλαγών, πράξεων και γεγονότων που πραγματοποιούνται στη διάρκεια της περιόδου και δημιουργούν συνεπάγονται μεταβολές στα περιουσιακά στοιχεία των επιχειρηματικών μονάδων και οντοτήτων. Η εφαρμογή των ΕΛΠ υιοθετεί, κατά κύριο λόγο, την οδηγία 2013/34/ΕΕ και επιχειρείται ο περιορισμός της πολυνομίας και η απλοποίηση της λογιστικής τυποποίησης με την εισαγωγή λογιστικών κανόνων και μοντέλων, που αντικαθιστούν το ισχύον μέχρι 31-12-2014 θεσμικό πλαίσιο. 3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΓΕΝΙΚΑ Ειδικότερα, καταργούνται, μεταξύ άλλων, οι διατάξεις: Του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (ΚΦΑΣ) Του ν. 2190/1920 (συγκεκριμένες διατάξεις) Του ν. 3190/1955 (συγκεκριμένες διατάξεις) Του π.δ. 1123/1980 (Ε.Γ.Λ.Σ.), με εξαίρεση το σχέδιο λογαριασμών Του ν. 1809/1988, σχετικά με τις ταμειακές μηχανές και συστήματα, χωρίς ωστόσο, μεταβατικά, να καταργείται η χρήση των φ.τ.μ. και μηχανισμών. Παραμένει σε ισχύ το άρθρο 10 (ποινές ),για παραβάσεις έως 31-12-2014. 4

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΓΕΝΙΚΑ Σημειώνεται ότι οι διατάξεις του ΚΦΑΣ, στην ουσία αντικαθίστανται από τις διατάξεις των ΕΛΠ των κεφαλαίων 2 και 3 (άρθρα 3 έως και 15), ενώ το πεδίο εφαρμογής οριοθετείται στο κεφάλαιο 1 (άρθρα 1 & 2). Είναι χαρακτηριστικό ότι σε διατάξεις φορολογικών νόμων, που προηγούνται χρονικά των ΕΛΠ, προαναγγέλεται η καθιέρωσή τους (π.χ. άρθρα 13 παρ.1 και 54 παρ.2 του Ν.4174/2013). Η παρουσίαση που ακολουθεί επικεντρώνεται μόνο στις διατάξεις των ΕΛΠ που αντικαθιστούν τον ΚΦΑΣ, δηλαδή στα λογιστικά αρχεία «βιβλία» και «στοιχεία» (άρθρα 1-15) 5

ΑΡΘΡΟ 1: ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

1.1 ΟΡΙΣΜΟΙ - ΕΝΝΟΙΕΣ Στο Παράρτημα Α παρατίθενται ορισμοί και δίδονται οι έννοιες όρων, κατά αλφαβητική σειρά. Για την εφαρμογή των διατάξεων αυτού του νόμου λαμβάνονται υπόψη υποχρεωτικά οι ορισμοί αυτοί 7

1.2 ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ Α. Νομικά πρόσωπα κεφαλαιουχικού χαρακτήρα (Α.Ε., Ε.Π.Ε., ΙΚΕ, Ε.Ε. κατά μετοχές Β. Προσωπικές εταιρείες (Ο.Ε., Ε.Ε.), που οι άμεσοι ή έμμεσοι εταίροι έχουν περιορισμένη ευθύνη, είναι δηλαδή πρόσωπα της περ. α ή αναλόγου τύπου Γ. Ο.Ε., Ε.Ε. και ατομικές επιχειρήσεις. Στην κατηγορία αυτή υπάγεται και κάθε άλλη οντότητα του ιδιωτικού τομέα, που έχει υποχρέωση από φορολογικές ή άλλες διατάξεις (π.χ. κοινωνία Α.Κ., Κοινοπραξία, Αστική Εταιρεία κλπ Δ. Κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα οντότητες που ανήκουν στο Δημόσιο, ελέγχονται ή εποπτεύονται από αυτό, όταν δεν εμπίπτουν στο άρθρο 156 του Ν.4270/2014 8

1.2.1 Διευκρινίσεις εγκ. Πολ.1003/2014 Στην παρ.2γ συμπεριλαμβάνονται και τα αλλοδαπά Ν. Π., εφόσον υποχρεούνται από διατάξεις της φορολογικής ή άλλης νομοθεσίας. Δεν τηρούν βιβλία και δεν συντάσσουν Χ/Κ.οι αλλοδαπές επιχειρήσεις που δεν αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και οι οποίες: Αποκτούν πραγματική- φυσική εγκατάσταση. Αναγείρουν ακίνητό τους ή πραγματοποιούν προσθήκες σε τέτοιο. Σημ. Για εκμετάλλευση ακινήτου από νομικές οντότητες, που δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, σχετ. είναι η εγκ. Πολ.1069/23-3-2015 9

1.3-11 ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Δ.Π.Χ.Α. Απαριθμούνται δέκα (10) κατηγορίες οντοτήτων που έχουν υποχρέωση σύνταξης των χρηματοοικονομικών τους καταστάσεων με βάση τα Δ.Π.Χ.Α. Παρέχεται δυνατότητα επιλογής σύνταξης των χρημ/κών καταστάσεων με βάση τα Δ.Π.Χ.Α., τίθενται όμως ως προϋπόθεση η υποχρεωτική εφαρμογή τους για πέντε (5) συνεχόμενες ετήσιες περιόδους από την πρώτη εφαρμογή (προσμετράται και η πρώτη) Εγκ. 1003/14 10

1.3-11 ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Δ.Π.Χ.Α. Οι οντότητες που επιλέγουν να συντάξουν τις ατομικές καταστάσεις του βάσει του Δ.Π.Χ.Α., συντάσσουν ομοίως και τις ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις Όσοι συντάσσουν τις καταστάσεις βάσει των Δ.Π.Χ.Α., εφαρμόζουν τα άρθρα 3 έως και 15, με συνπλην κάποιες υποχρεώσεις, κατά περίπτωση 11

ΑΡΘΡΟ 2: ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ

2. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ Οντότητες οι οποίες κατά την ημερομηνία του ισολογισμού τους δεν υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια κατατάσσονται στην ανάλογη κατηγορία ως κατωτέρω: Κριτήρια / Οντότητες Πολύ μικρές Μικρές Μεσαίες Μεγάλες Ενεργητικό Κύκλος Εργασιών* 350.000 700.000 4.000.000 8.000.000 20.000.000 40.000.000 Υπερβαίνουν 2 από τα 3 κριτήρια της προηγούμενης Μέσος όρος 10 άτομα 50 άτομα 250 άτομα κατηγορίας απασχολούμενων *Αν η περίοδος είναι διάφορη του δωδεκαμήνου, γίνεται αναγωγή σε ετήσια βάση (για διάστημα μικρότερο των 4 μηνών δεν γίνεται αναγωγή παρ. 2.12 εγκ.1003/2014 - ) 13

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ Οι Ο.Ε, Ε.Ε. και οι ατομικές επιχειρήσεις, Εντάσσονται στην κατηγορία των πολύ μικρών επιχειρήσεων, με μόνη προϋπόθεση ο κύκλος εργασιών τους να μην υπερβαίνει το ποσό των 1.500.000. Σύνολο Ενεργητικού = το σύνολο του υποδείγματος Β.1.1. ή Β.1.2. ή Β.5, αναλόγως Κύκλος Εργασιών = Ο καθαρός κύκλος εργασιών του υποδείγματος της κατάστασης αποτελεσμάτων Β.2.1, Β.2.2. ή Β.6, αναλόγως 14

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ Όταν η οντότητα υπερβαίνει ή παύει να υπερβαίνει: *Τα όρια δύο εκ των τριών κριτηρίων (παρ.2-4) *Το κριτήριο της παρ. 3 (κύκλος εργασιών 1.500.000 ) για δύο διαδοχικές περιόδους, η αλλαγή κατηγορίας ενεργοποιείται από την περίοδο που έπεται των δύο εν λόγω διαδοχικών περιόδων. Η κατάταξη των οντοτήτων σε κατηγορίες συνεπάγεται ανάλογες υποχρεώσεις ως προς το εύρος των πληροφοριών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και λοιπών υποχρεώσεων. 15

2.1 Διευκρινίσεις εγκ. Πολ.1003/2014 Ο μ.ο. προσωπικού *υπολογίζεται στη βάση πλήρους απασχόλησης σε ημερήσια και ετήσια βάση Περιλαμβάνονται: -Οι έχοντες έμμισθη σχέση -Δικηγόροι, λογιστές, μηχανικοί πλήρους απασχόλησης (έστω και αν εκδίδουν Τιμ) -Οι απασχολούμενοι με μίσθωση -Οι ιδιοκτήτες, εφόσον αμείβονται Δεν περιλαμβάνονται οι εκπαιδευόμενοι και οι έχοντες γονική άδεια. * Το κλάσμα στρογγυλοποιείται στην πλησιέστερη μονάδα Παράδειγμα 16

2.2 Διευκρινίσεις εγκ. Πολ.1003/2014 Ως κύκλος εργασιών θεωρείται αυτός που προέρχεται από τις συνήθεις δραστηριότητες. Δεν περιλαμβάνονται: Επιχορηγήσεις Συναλ/κές διαφορές Πωλήσεις παγίων Φόροι,τέλη,δικαιώματα υπέρ τρίτων Αυτοπαραδόσεις Έσοδα για λογ/σμό τρίτου 17

2.3 Διευκρινίσεις εγκ. Πολ.1003/2014 Για το 2015 το μέγεθος της οντότητας κρίνεται με βάση τα νέα ποσοτικά κριτήρια και τα ποσά των χρηματοοικονομικών καταστάσεων των ετών 2013 και 2014 18

ΑΡΘΡΟ 3: ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ

3.0 ΓΕΝΙΚΑ Στο άρθρο αυτό ρυθμίζεται το ζήτημα της τήρησης των λογιστικών αρχείων με τρόπο που να διασφαλίζεται αξιόπιστη και ελέγξιμη αλληλουχία τεκμηρίων (ελεγκτική αλυσίδα), ώστε να είναι ευχερής η συσχέτιση συναλλαγών και γεγονότων με τα λογιστικά αρχεία και τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Εισάγεται ο όρος «αρχεία» ο οποίος αναφέρεται στα τηρούμενα «βιβλία» όσο και στα λογιστικά στοιχεία «παραστατικά». Τα παραστατικά των συναλλαγών αποτελούν υποσύνολο των λογιστικών αρχείων. 20

3.0.1 ΟΡΙΣΜΟΙ (ΑΠO ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α) Λογιστικά αρχεία (accounting records) είναι τα ηλεκτρονικά αρχεία μέσα στα οποία περιέχονται πληροφορίες αναγκαίες για την κατάρτιση χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Περιλαμβάνουν βάσεις πρωτογενών πληροφοριακών δεδομένων, παραστατικά των συναλλαγών και γεγονότων (λογιστικά στοιχεία) και άλλα λογιστικά αρχεία (λογιστικά βιβλία) στα οποία καταχωρούνται δεδομένα των συναλλαγών και γεγονότων. Λογιστικά στοιχεία (παραστατικά) (supporting documentation) είναι τα πάσης φύσεως στοιχεία περιλαμβανομένων και των παραστατικών πώλησης που εκδίδονται από την οντότητα ή από τρίτο σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή τα οποία τεκμηριώνουν τις συναλλαγές και γεγονότα. 21

3. 1-2 ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΒΑΣΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ Κάθε οντότητα παρακολουθεί στο δικό της αυτόνομο λογιστικό σύστημα αρχεία για τα στοιχεία: Του ισολογισμού (περιουσιακά στοιχεία, υποχρεώσεις, καθαρή θέση) Της κατάστασης αποτελεσμάτων (έσοδα, κέρδη, έξοδα, ζημιές) Ειδικότερα, τηρεί αρχείο: 22

3. 1-2 ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΒΑΣΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ Α. Κάθε συναλλαγής και γεγονότος, ήτοι κάθε πράξης ή συμβάντος που δημιουργεί μεταβολή στα περιουσιακά στοιχεία ή τις υποχρεώσεις, στην περίοδο που καλύπτεται από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις Β. Καθώς και των προκύπτοντων: Εσόδων, κερδών Εξόδων, ζημιών Αγορών και πωλήσεων Εκπτώσεων και επιστροφών Φόρων, τελών Ασφαλιστικών εισφορών 23

3.1-2.1 Διευκρινίσεις εγκ. Πολ.1003/2014 Ενδεικτικά παραδείγματα λογιστικών αρχείων: -Βάσεις δεδομένων (λογιστικά βιβλία ) -Τεχνικές προδιαγραφές -Αρχεία αποθεμάτων με κινήσεις, κατά ποσότητα ή και αξία -Κοστολογικά δεδομένα -Μισθοδοτικές καταστάσεις -Πρακτικά -Παραστατικά -Συμβάσεις, έγγραφα επικοινωνίας, δηλώσεις (Φ.Π.Α. κλπ ) 24

3. 3 ΤΡΟΠΟΣ ΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΕΙΩΝ ΜΕΓΕΘΟΣ ΟΝΤΟΤΗΤΑΣ Ορίζεται ότι ο τρόπος τήρησης των λογιστικών αρχείων των παρ.1 και 2 είναι ανάλογος του μεγέθους και της φύσης της οντότητας. Έτσι με βάση τα ανωτέρω προβλέπονται από επιμέρους διατάξεις διαφοροποιήσεις: Στο είδος των τηρούμενων βιβλίων (διπλογραφικά, απλογραφικά Στο είδος και το περιεχόμενο των χρημ/κων καταστάσεων (Χ.Κ.) Στις αρχές σύνταξης των Χ.Κ. Στις απλοποιήσεις και απαλλαγές 25

3. 4 ΤΗΡΗΣΗ ΑΡΧΕΙΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Για την τήρηση των αρχείων των παρ.1 και 2, ορίζεται ρητά ότι δεν εφαρμόζεται το κριτήριο της σημαντικότητας*, του άρθρου 17. παρ.5. * Κριτήριο σημαντικότητας (παρ.5 άρθρ.17). Οι απαιτήσεις του νόμου σχετικά με την αναγνώριση, επιμέτρηση, παρουσίαση και ενοποίηση, όταν συντρέχει περίπτωση, μπορεί να παραβλέπονται, μόνο εάν η επίπτωση της μη συμμόρφωσης προς αυτές δεν είναι σημαντική. 26

3. 5 ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΒΑΣΗΣ Παραμένει η υποχρέωση παρακολούθησης ενδεχόμενης διαφοροποίησης της φορολογικής από τη λογιστική βάση. Η παρακολούθηση μπορεί να γίνεται:. Με κάθε πρόσφορο, αλλά ελέγξιμο τρόπο (μέσω λογιστικού συστήματος, μηχανογραφικής εφαρμογής κ.λπ.) Με δυνατότητα (προαιρετικά) σύνταξης απόλυτα φορολογικού ισολογισμού και κατάστασης αποτελεσμάτων και ξεχωριστά λογιστικού ισολογισμού και κατάστασης αποτελεσμάτων. 27

3.5.1 Διευκρινίσεις εγκ. Πολ.1003/2014 Οι διαφορές φορολογικής και λογιστικής βάσης διακρίνονται σε : Προσωρινές = διαφορές που αντιστρέφονται στο μέλλον - έξοδο που αναγνωρίζεται λογιστικά, αλλά φορολογικά εκπίπτεται σε επόμενο έτος- (π.χ. προβλέψεις για παροχές σε εργαζόμενους ) Μόνιμες = διαφορές που δεν αντιστρέφονται (π.χ. καταβολή προσαυξήσεων φόρων και πρόστιμα ) 28

3.5.2 Διευκρινίσεις εγκ. Πολ.1003/2014 Για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος (Φ.Ε. ), λαμβάνονται υπόψη μόνο οι διαφορές λογιστικής και φορολογικής βάσης της Κατάστασης Αποτελεσμάτων. Οι διαφορές των λ/σμών ισολογισμού θα επηρεάσουν το Φ.Ε. σε μελλοντικές περιόδους. 29

3. 6-7 ΤΡΟΠΟΣ ΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΕΙΩΝ Τα λογιστικά αρχεία τηρούνται: Χειρόγραφα ή ηλεκτρονικά Τα στοιχεία παραστατικά (και τα τιμολόγια) επιτρέπεται να συντάσσονται και σε άλλη, εκτός της ελληνικής γλώσσας. Δεν υπάρχει διάκριση για τις συναλλαγές εντός η εκτός της χώρας και συνεπώς διευρύνεται η δυνατότητα σε σχέση με τον ΚΦΑΣ. Τα βιβλία τηρούνται στην Ελληνική γλώσσα 30

3. 8-9 ΤΡΟΠΟΣ ΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΕΙΩΝ Είναι υποχρεωτικό, κατ αρχήν, το σχέδιο λογαριασμών (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ) Η οντότητα οφείλει να ακολουθεί την ονοματολογία, το βαθμό ανάλυσης και συγκέντρωσης των λογαριασμών καθώς και το περιεχόμενό τους σύμφωνα με τους ορισμούς του ΠΑΡ. Α και τα υποδείγματα των χρημ/κων καταστάσεων του ΠΑΡ.Β Δεν είναι υποχρεωτικού χαρακτήρα οι κωδικοί των λογαριασμών (αιτ/κή έκθεση και εγκ. 1003/2014 ) Εναλλακτικά, παρέχεται η δυνατότητα, αντί του σχεδίου λογαριασμών του παραρτήματος Γ, να εφαρμοσθεί το σχέδιο λογαριασμών όπως ισχύει κατά την 31-12-2014,ήτοι του Ε.Γ.Λ.Σ ή των κλαδικών (παρ. 9 ). 31

3. 10 ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ - ΑΡΧΕΙΑ Οι οντότητες που συντάσσουν ισολογισμό τηρούν: Αρχείο στο οποίο καταχωρείται αναλυτικά κάθε συναλλαγή και γεγονός (ημερολόγιο) Αρχείο με τις μεταβολές κάθε τηρούμενου λογαριασμού (αναλυτικό καθολικό) Σύστημα συγκέντρωσης του αθροίσματος, των αυξήσεων και μειώσεων (χρεώσεων και πιστώσεων) καθώς και το υπόλοιπο κάθε λογαριασμού (ισοζύγιο) 32

3.10.1 Διευκρινίσεις εγκ. Πολ.1003/2014 και 1024/2015 Ενδεικτικά διπλογραφικό σύστημα εφαρμόζουν: ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ. ΕΕ κατά μετοχές (δυνατότητα απλογραφικού, εάν έως 2-3-2015 μετατραπούν σε απλές Ε.Ε.) ΟΕ και ΕΕ, εφόσον όλα τα μέλη είναι της προηγούμενης περίπτωσης ΟΕ, ΕΕ, ατομικές, κοιν/ξίες, κοινωνίες κλπ., με κύκλο εργασιών>1.500.000 Ν.Π. μη κερδοσκοπικά (σωματεία, σύλλογοι, ενώσεις προσώπων, με εισόδημα από επιχειρ/κή δραστ/τα και κύκλο εργασιών>1.5οο.οοο 33

3.10.1 Διευκρινίσεις εγκ. Πολ.1003/2014 και 1024/2015 Πρατήρια υγρών καυσίμων (αρ.1, παρ.2γ) με κύκλο εργασίων>8.000.000 (για τ0 2015, απλογραφικά, ανεξαρτήτως τζίρου ) Δημόσιο,ΝΠΔΔ, που δεν εφαρμόζουν το άρθρο 156 του Ν. 4270/2014,εκτός από επιστημονικούς συλλόγους Συνεταιρισμοί και κάθε οντότητα που συντάσσει ισολογισμό από άλλη νομοθεσία. Με τζίρο έως 1.500.οοο = Π.Μ.Ο. 34

3. 11-12 ΑΠΛΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Οι οντότητες, που συντάσσουν μόνο κατάσταση αποτελεσμάτων (Υπόδειγμα Β.6), δηλαδή: Οι πολύ μικρές οντότητες (άρθρ.1 παρ.2γ ) Οι Ο.Ε., Ε.Ε. και ατομικές επιχειρήσεις, με κύκλο εργασιών που δεν υπερβαίνει τα 1.500.000 Δύνανται να χρησιμοποιούν κατάλληλο απλογραφικό σύστημα, που περιλαμβάνει τις ενδείξεις που αναλυτικά αναφέρονται στην παρ.12. Ως νέο δεδομένο επισημαίνεται η υποχρέωση αναγραφής των πάσης φύσεως φόρων και τελών, ξεχωριστά και κατ είδος (περ.στ ) 35

3.12.1 Διευκρινίσεις εγκ. Πολ.1003/2014 Στα απλογραφικά βιβλία καταχωρούνται και: -Τα πάσης φύσεως κέρδη (από πώληση παγίων, χρηματοοικ/κών στοιχείων, συναλλαγματικές διαφορές κ.λπ.) -Οι πάσης φύσεως ζημίες - Τα προς απόδοση ποσά* φόρων και τελών (π.χ. ΦΠΑ, δημοτικοί φόροι, τέλη) * Τα σχετικά ποσά δύνανται να προκύπτουν συγκεντρωτικά,ως ποσοστό (π.χ. επί των πωλήσεων ), με μια εγγραφή ανά περίοδο. 36

3.0 Λοιπές διευκρινίσεις εγκ. Πολ.1003/2014-Λογιστικά αρχεία Για τα υποκαταστήματα δεν προκύπτει υποχρέωση τήρησης ιδιαίτερων λογιστικών αρχείων. ( Έννοια, εγκ. Πολ. 1269/18-12-2013 ) Οι δαπάνες από ιδρυτή μεταφέρονται στα αρχεία της οντότητας μετά τη σύστασή της. Επί προαιρετικής ένταξης σε διπλογραφικά, η επαναφορά γίνεται οποτεδήποτε. Δεν επιτρέπεται αλλαγή λογιστικού συστήματος εντός του έτους. Εφαρμόζεται (απλογραφικά και διπλογραφικά ) η αρχή του δεδουλευμένου 37

ΑΡΘΡΟ 4: ΑΛΛΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ

4.1 ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΑΛΛΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ Καθορίζονται, πέραν των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) του άρθρου 3, επιπλέον αρχεία (βιβλία) που πρέπει να τηρούν οι οντότητες, με ημερομηνία αναφοράς το τέλος της λογιστικής περιόδου: Περιέχουν πληροφορίες σχετικά με: Τα περιουσιακά στοιχεία Τις υποχρεώσεις Τους λογαριασμούς καθαρής θέσης (απογραφή τέλους χρήσης) 39

4.2-10 ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΑΛΛΑ ΑΡΧΕΙΑ (ΒΙΒΛΙΑ) Αρχείο ενσώματων και άυλων παγίων Αρχείο επενδύσεων σε χρεωστικούς τίτλους, τίτλους καθαρής θέσης και λοιπούς τίτλους Αρχείο ιδιόκτητων αποθεμάτων * Αρχείο αποθεμάτων τρίτων Αρχείο λοιπών περιουσιακών στοιχείων ** Αρχείο λογαριασμών καθαρής θέσης ** Αρχείο λογαριασμών υποχρεώσεων ** Αρχείο περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα Σημείωση : οι πολύ μικρές οντότητες του άρθρου 1 παρ.2γ : * Δεν διενεργούν απογραφή, αν τα έσοδα από πωλήσεις αγαθών δεν υπερβαίνει τα 150.000 ** Μπορεί να μην τηρούν τα συγκεκριμένα αρχεία (βλ. άρθρο 30) 40

4.0 Αποθέματα-Έμμεσες τεχνικές (εγκ. Πολ. 1003/2014) Η φυσική καταμέτρηση δύναται να αντικαθίσταται από σύστημα κυλιόμενων απογραφών, όταν τηρείται ηλεκτρονικό αρχείο ποσοτικής διακίνησης παραλαμβανόμενων και αποστελλόμενων αγαθών (παρ. 4.4.3 ) 41

4.0 Αποθέματα-Έμμεσες τεχνικές (εγκ. Πολ. 1003/2014) Έμμεσες τεχνικές παρακάμπτουν τον προσδιορισμό της ποσότητας και προσδιορίζουν κατ ευθείαν την αξία του τελικού αποθέματος και του κόστους πωληθέντων, χωρίς να απαιτείται ποσοτική καταμέτρηση, ενδεικτικά: 42

4.0 Αποθέματα-Έμμεσες τεχνικές (εγκ. Πολ. 1003/2014) Η μέθοδος της λιανικής τιμής Στατιστικές μέθοδοι (π.χ. ιχθυοτροφεία ) Προσεγγιστικές τεχνικές (π.χ. παρεμφερή είδη, μεγάλου πλήθους με μικροδιαφορές αξίας μπορεί να καταμετρούνται σε γενικές κατηγορίες με χρήση μέσης τιμής ) 43

4.0 Αποθέματα τρίτων (εγκ. Πολ. 1003/2014) Δεν απαιτείται φυσική καταμέτρηση αποθεμάτων (εμπορευσίμων), εφόσον τηρεί με τάξη και πληρότητα το σύνολο των λαμβανομένων και εκδιδόμενων παραστατικών διακίνησης ή ενημερώνοντας επιπρόσθετα αρχεία ( παρ.4.5.1 ) 44

ΑΡΘΡΟ 5: ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

5.1 ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ ΛΟΣΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Η Διοίκηση της οντότητας έχει ευθύνη για: Την τήρηση αξιόπιστου λογιστικού συστήματος Την καταλληλότητα των λογιστικών αρχείων (βιβλίων- στοιχείων) Τη σύνταξη των χρημ/κών καταστάσεων σύμφωνα και κατά περίπτωση: με τις ρυθμίσεις του νόμου αυτού με τα Δ.Π.Χ.Α. Το λογιστικό σύστημα και τα λογιστικά αρχεία κρίνονται ως ενιαίο σύνολο και όχι αποσπασματικό 46

5.2 ΑΡΧΕΣ ΤΗΡΗΣΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ - ΥΠΟΓΡΑΦΗ Α. Τηρούνται με τάξη, πληρότητα και ορθότητα Β. Συμμορφώνονται ως προς τις απαιτήσεις του νόμου Γ. Υποστηρίζουν τη σύνταξη χρηματοοικονομικών καταστάσεων 47

5.3 ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΔΟΜΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Απαιτείται να παρέχει τη δυνατότητα, σε πρόσωπο με κατάλληλη εμπειρία (π.χ. ελεγκτή) να αποκτά, σε εύλογο χρόνο, κατανόηση της δομής και λειτουργίας: Των τηρούμενων αρχείων που καταχωρούνται οι συναλλαγές και τα γεγονότα Της χρηματοοικονομικής κατάστασης που βρίσκεται η οντότητα 48

5.4 ΕΓΚΡΙΣΗ ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΧΡΗΜ/ΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις κάθε οντότητας: Εγκρίνονται, κατά περίπτωση, από το αρμόδιο όργανο διοίκησης Υπογράφονται από το εξουσιοδοτημένο μέλος ή μέλη και από τον κατά νόμο υπεύθυνο λογιστή 49

5.5 ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΜΕ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ Κάθε συναλλαγή τεκμηριώνεται με κατάλληλα παραστατικά Παραστατικά = Τεκμήρια αποδεικτικά συναλλαγών Τα παραστατικά μπορεί να εκδίδονται: Από την οντότητα, τον αντισυμβαλλομένου ή τρίτο Σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή Τα παραστατικά περιέχουν όλες τις πληροφορίες για ασφαλή ταυτοποίηση κάθε συναλλαγής. 50

5.6 ΕΚΔΟΤΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΛΟΓ/ΣΜΟ ΤΗΣ ΟΝΤΟΤΗΤΑΣ Παραστατικά που εκδίδονται από συναλλασσόμενο (αντισυμβαλλόμενο) ή τρίτο Αποστέλλονται, τα ίδια (ή οι σχετικές πληροφορίες) στον απαιτούμενο χρόνο, για την εκπλήρωση κάθε νόμιμης υποχρέωσης. 51

5.7 ΔΙΚΛΙΔΕΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΕΛΕΚΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ Ορίζεται η ευθύνη της οντότητας για την εφαρμογή κατάλληλων δικλίδων, προκειμένου: α. Να διασφαλίζεται η ύπαρξη ελέγξιμης αλληλουχίας τεκμηρίων για κάθε συναλλαγή ή γεγονός, από την γένεση έως το διακανονισμό. β. Να διασφαλίζεται η συσχέτιση των συναλλαγών με τα λογιστικά αρχεία και τις χρημ/κες καταστάσεις γ. Να υπάρχει εύλογη διασφάλιση για την αυθεντικότητα και την ακεραιότητα των παραστατικών, με σκοπό την επιβεβαίωση της προέλευσης αυτών και την τεκμηρίωση της συναλλαγής 52

5.8 ΔΙΚΛΙΔΕΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Ρυθμίζονται η παρακολούθηση και η τεκμηρίωση των αποθεμάτων, που παραλαμβάνονται ή αποστέλλονται Δεν υπάρχει πλέον νομική υποχρέωση τήρησης του βιβλίου αποθήκης Η παρακολούθηση αφορά τα αποθέματα, είτε έχουν τιμολογηθεί είτε όχι. Αφορά αποθέματα της οντότητας σε τρίτους και τρίτων σε δικούς της χώρους Συμπερασματικά, καθιερώνεται υποχρέωση Παρακολούθησης της διακίνησης αποθεμάτων με διεύρυνση, σε σχέση με τον ΚΦΑΣ, της υποχρέωσης και για τα τιμολογηθέντα αποθέματα 53

5.8 ΔΙΚΛΙΔΕΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Πρέπει να προκύπτουν, τουλάχιστον, οι εξής πληροφορίες: Τα πλήρη στοιχεία του εμπλεκόμενου μέρους (ονοματεπώνυμο ή επωνυμία, δ.νση και ΑΦΜ) Το είδος και η ποσότητα Η ημερομηνία διακίνησης Ουσιαστικά, πρόκειται για το περιεχόμενο του Δελτίου Αποστολής του ΚΦΑΣ 54

5.9 ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕΣΩ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ Ορίζεται ότι εκπληρώνονται οι υποχρεώσεις παρακολούθησης των αποθεμάτων, μέσω των εκδιδόμενων ή λαμβανόμενων παραστατικών, ήτοι: Με τα στοιχεία διακίνησης (π.χ. Δελτία Αποστολής) Με τα τιμολόγια πώλησης Με τις αποδείξεις λιανικής πώλησης 55

5.9 ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕΣΩ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ Τα παραλαμβανόμενα αποθέματα, χωρίς συνοδευτικό διακίνησης (Δ.Α., τιμολόγιο ή ΑΛΠ) καταχωρούνται σε κατάλληλο αρχείο. Ως κατάλληλο αρχείο μπορεί να θεωρηθεί: Η έκδοση παραστατικού (π.χ. Δ.Α., Ποσοτικής Παραλαβής κλπ) Η καταχώρηση των ασυνόδευτων αποθεμάτων γίνεται αμελλητί με την παραλαβή. 56

5.9.1 Εξαιρέσεις- Παραστατικά διακίνησης (εγκ. Πολ. 1003/2014 ) Προβλέπονται (19) βασικές εξαιρέσεις (παρ.5.8.4), ενδεικτικά αναφέρονται οι διακινήσεις: Μεταξύ εγκαταστάσεων στον ίδιο, συνεχόμενο ή παρακείμενο χώρο Παραδιδόμενων αγροτικών προϊόντων από παραγωγούς, εφόσον εκδίδεται «αντίστροφο» Δ.Α. Ελαιοκάρπου Μέσω δικτύου συνεχούς ροής (ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, ύδατος, αεριόφωτος, θερμικής ενέργειας) Πωλήσεις φαρμάκων, οπτικών κλπ. σε ασφ. Ταμεία Μεταφοράς επαγγελματικής εγκατάστασης 57

5.9.2 Άϋλο παραστατικό διακίνησης (εγκ. Πολ. 1003/2014 ) Το παραστατικό διακίνησης, μπορεί να εκδίδεται σε ηλεκτρονική μορφή, εφόσον διασφαλίζεται ο χρόνος έκδοσης (π.χ. αποστολή Δ.Α. με email ) Εφαρμόζονται αναλόγως τα περί ηλεκτρονικής τιμολόγησης Το στοιχείο διακίνησης, μπορεί να βρίσκεται, κατά τη διάρκεια της διακίνησης, σε ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης, με δυνατότητα ανάγνωσης 58

5.10 ΕΥΧΕΡΗΣ ΠΑΡΟΧΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ Θεσπίζεται υποχρέωση της οντότητας να διασφαλίζει ότι το λογιστικό σύστημα παρέχει ευχερώς: Αναλυτικά και σύνοψη Όλα τα δεδομένα και τις πληροφορίες Με σκοπό: Να καθίσταται ευχερής ή διενέργεια συμφωνιών και επαληθεύσεων, κατά τον έλεγχο, λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις: Της εμπορικής, φορολογικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας Του καταστατικού Άλλης ειδικής νομοθεσίας 59

5.11 17 ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Στα βιβλία καταχωρείται η ημερομηνία έκδοσης ή λήψης του παραστατικού (παρ.11) Μετά την καταχώρηση, αλλαγή επιτρέπεται, εφόσον προσδιορίζεται με ασφάλεια το αρχικό περιεχόμενο των αρχείων και η ημερομηνία αλλαγής (παρ.12) Μπορεί να συγχωνεύονται ή να συνενώνονται λογιστικά αρχεία (παρ.13) Πρέπει να είναι διαθέσιμα στον έλεγχο εντός εύλογου χρόνου από σχετική ειδοποίηση, εκτός αν άλλως ορίζεται (παρ.14) 60

5.11 17 ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Η μητρική οντότητα διασφαλίζει ότι η θυγατρική μη υπόχρεη-τηρεί τα αρχεία κατά τρόπο κατάλληλο για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της (παρ.15) Επί συνένωσης οντοτήτων ή αλλαγής νομικού τόπου, αναλαμβάνεται η ευθύνη συμμόρφωσης των προηγούμενων οντοτήτων (παρ.16) Για αρχεία σε ξένη γλώσσα και σε ξένο νόμισμα, παρέχεται μετάφραση ή μετατροπή, σε εύλογο χρόνο. Η μετατροπή στο εθνικό νόμισμα γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 27 (παρ.17) 61

5.18-19 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΝΑΘΕΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΕΥΘΥΝΕΣ Μπορεί να ανατίθεται σε τρίτο (εξωτερικό λογιστή) το σύνολο ή μέρος των λογιστικών εργασιών, Η ανάθεση δεν απαλλάσσει τη διοίκηση από τις σχετικές ευθύνες Το τρίτο πρόσωπο έχει τις ίδιες υποχρεώσεις συνεργασίας με τον έλεγχο Η μη συνεργασία του τρίτου δεν απαλλάσσει την οντότητα από τις σχετικές υποχρεώσεις 62

ΑΡΘΡΟ 6: ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ

6.1 ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ (ΒΙΒΛΙΩΝ) Η ενημέρωση των βιβλίων γίνεται: α) Όταν συντάσσεται ισολογισμός (διπλογραφικά), για τα παραστατικά γίνεται κάθε μήνα, το αργότερο μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα β) Όταν δεν συντάσσει ισολογισμός (απλογραφικά), για τα παραστατικά κάθε τριμήνου, το αργότερο μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από τη λήξη του τριμήνου γ) Σε κάθε περίπτωση, η ενημέρωση γίνεται εντός του απαιτούμενου χρόνου για την έγκαιρη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων 64

6.2 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Διενεργείται σε κατάλληλο χρόνο που διασφαλίζει την αξιοπιστία των δεδομένων σε σχέση με την ημερομηνία αναφοράς* των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της οντότητας. * Ημερομηνία αναφοράς ή ημερομηνία ισολογισμού (reporting date): Η τελευταία ημέρα της περιόδου που καλύπτεται από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις 65

6.3 ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΩΝ ΧΡΗΜ/ΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Ολοκληρώνεται στο συντομότερο χρόνο από: α) Έξι μήνες από τη λήξη της περιόδου β) Το χρονικό όριο που επιτρέπει την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που τίθενται από τη φορολογική ή άλλη νομοθεσία της χώρας 66

ΑΡΘΡΟ 7: ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ

7.1 ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗΣ Το σύνολο των λογιστικών αρχείων διαφυλάσσονται για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από: α) Πέντε (5) έτη από τη λήξη της περιόδου β) Το χρόνο που ορίζεται από άλλη νομοθεσία *Σχετικές και οι διατάξεις των άρθρων 13( παρ.2 )και 36 (παρ. 2 )ΚΦΔ 68

7.2 ΜΟΡΦΗ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗΣ Τα λογιστικά αρχεία μπορούν να διαφυλάσσονται σε οποιαδήποτε μορφή, εφόσον υπάρχει σύστημα αναζήτησης, εμφάνισης και εκτύπωσης ή αναπαραγωγής αυτών, για τη διευκόλυνση οποιοδήποτε ελέγχου. 69

7.3 ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ Ειδικά για κάθε τιμολόγιο, διαφυλάσσονται επιπλέον τα δεδομένα που διασφαλίζουν την αυθεντικότητα και την ακεραιότητα του περιεχομένου του. 70

ΑΡΘΡΟ 30: ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ

30.0 ΓΕΝΙΚΑ Το άρθρο 30 παρέχει σειρά απλοποιήσεων και απαλλαγών. Αναφέρονται: Στο πλαίσιο που έχει τεθεί στα άρθρα 1-29 και μπορεί να είναι προαιρετικού ή υποχρεωτικού χαρακτήρα Σε θέματα επιμέτρησης στοιχείων των Χ.Κ. Στη σύνταξη του προσαρτήματος Κλιμακώνονται, ανάλογα με το μέγεθος 72

30.1 ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ( Άρθρου 1 παρ..2γ )- ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Όσες οντότητες καταρτίζουν μόνο την Κατάσταση Αποτελεσμάτων (Β.6), κατά το άρθρο 16 παρ.8, έχουν τις απαλλαγές και απλουστεύσεις των περ. α ιθ. Επισημαίνονται οι εξής: Δύνανται να μην εφαρμόζουν τα περί σχεδίου λογαριασμών του άρθρου 3, παρ.8 και 9 (περ.α ) Δύνανται να μην τηρούν τα αρχεία του άρθρου 4, παρ.6-8: - Λοιπών περιουσιακών στοιχείων - Λογαριασμών καθαρής θέσης - Λογαριασμών υποχρεώσεων (περ.β ) 73

30.1 ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ( Άρθρου 1 παρ..2γ )- ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Χρησιμοποιούν τις μεθόδους απόσβεσης παγίων της φορολογικής νομοθεσίας (περ. ζ ) Αναγνωρίζουν προβλέψεις κατά τη φορολογική νομοθεσία (περ.ιε ) Δεν εφαρμόζουν το άρθρο 24, περί επιμέτρησης, στην εύλογη αξία (περ.ιη ) 74

30.2 ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ - ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ Εφαρμόζουν μόνο τις παρ.3 και 34 του άρθρου 29, και παρέχουν τις απόλυτα αναγκαίες πληροφορίες, ήτοι : Παρ.3, άρθρου 29 Πληροφορίες σχετικά με: α) Την επωνυμία της οντότητας β) Το νομικό τύπο της οντότητας γ) Την περίοδο αναφοράς δ) Τη διεύθυνση της έδρας της οντότητας β) Το Δημόσιο μητρώο στο οποίο είναι εγγεγραμμένη η οντότητα, ή αντίστοιχες πληροφορίες, κατά περίπτωση 75

30.2 ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ - (Άρθρου 1 παρ..2γ) ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ Πληροφορίες σχετικά με: στ) Εάν η οντότητα λειτουργεί με την παραδοχή της συνεχιζόμενης δραστηριότητας ζ) Εάν η οντότητα είναι υπό εκκαθάριση η) Την κατηγορία της οντότητας (πολύ μικρή, μικρή, μεσαία, μεγάλη, δημοσίου συμφέροντος), σύμφωνα με τον παρόντα νόμο θ) Δήλωση ότι οι χρημ/κες καταστάσεις έχουν καταρτιστεί σε πλήρη συμφωνία με τον παρόντα νόμο 76

30.2 ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ (Άρθρου 1 παρ..2γ) - ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ Παρ.34, άρθρου 29 Οι πολύ μικρές οντότητες που κάνουν χρήση της επιλογής της παρ.7 ή της παρ.8 του άρθρου 16*, δηλώνουν τη συγκεκριμένη επιλογή που έχουν χρησιμοποιήσει. Επιλογή παρ.7: Καταρτίζουν ισολογισμό (υποδ. Β.5) και Κατάσταση Αποτελεσμάτων (υποδ. Β.6.) Επιλογή παρ.8: Καταρτίζουν μόνο κατάσταση αποτελεσμάτων (υποδ. Β.6.) 77

30. 3-6 ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ (Άρθρου 1 παρ.2γ) - ΑΠΟΓΡΑΦΗ Μπορεί να μη διενεργούν απογραφή, εάν ο κύκλος εργασιών από πωλήσεις αγαθών δεν υπερβαίνει τα 150.000. Οι αγορές της περιόδου αντιμετωπίζονται ως έξοδα Για μικρότερη περίοδο του 12/μήνου, αλλά μεγαλύτερη του 4/μήνου, γίνεται αναγωγή Προαιρετική απογραφή σημαίνει υποχρέωση και για τις τρεις (3) επόμενες περιόδους Επί προαιρετικής απογραφής στο τέλος της περιόδου, το αποτέλεσμα έναρξης (για τον υπολογισμό του κόστους πωληθέντων), θεωρείται μηδέν 78

30. 3-6 ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ (Άρθρου 1 παρ.2γ) - ΑΠΟΓΡΑΦΗ Σε περίπτωση επιλογής παύσης φυσικής απογραφής, το απόθεμα τέλους της τελευταίας περιόδου, δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της πρώτης περιόδου που δεν διενεργείται απογραφή. Επισήμανση: Με την απόφαση ΠΟΛ.1134/2004, προβλέπονταν απαλλαγές για(52) δραστηριότητες, που ισχύουν και για την απογραφή της 31-12-2014. Για το έτος 2015 και εφεξής ισχύουν οι απαλλαγές της απόφ. ΓΓΔΕ Πολ. 1019/ 16-1-2015. 79

30. 11-13 ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ Προβλέπεται ειδική αντιμετώπιση με συγκεκριμένες απλοποιήσεις για τις κάτωθι οντότητες : Α/Α Περιπτώσεις Απλοποιήσεις Προϋποθέσεις 1α 1β Εμπορία υγρών καυσίμων (Ν.3054/2002) Πρατηριούχοι καπνοβιομηχανικών* * ( Αποφ. ΓΓΔΕ Πολ. 1022/21-1-2015 ) Ένταξη στις πολύ μικρές οντότητες ( απλογραφικά ) Κύκλος εργασιών 8.000.000,για (2) χρήσεις. Για το 2015 ανεξαρτήτως τζίρου.* 2. Αλλοδαπές επιχειρήσεις των Α.Ν.89/1967 & 378/1968 Σύντασσουν : α) Κ.Α. (Β.6.) β) Προσάρτημα. 80

30. 11-13 ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ Προβλέπεται ειδική αντιμετώπιση με συγκεκριμένες απλοποιήσεις για οντότητες του άρθρου 1 παρ.2γ, ως ακολούθως: Α/Α Περιπτώσεις Απλοποιήσεις Προϋποθέσεις 3. Υποκαταστήματα αλλοδαπών αεροπορικών επιχειρήσεων 4. Εκμεταλλευτής πλοίου Β κατηγορίας (Ν.27/1975) Δυνατότητα σύνταξης: α) Κ.Α. (Β.6.) β) Προσάρτημα απλοποιημένο (άρ. 30,παρ.2) Ως ανωτέρω Απαλλαγή από φόρο εισοδήματος με τον όρο της αμοιβαιότητας 81

Πολύ μικρές οντότητες (παρ. 2γ, άρθρου 1 )-Απαλλαγή μόνο από βιβλία (Απόφ Πολ. 1007/9-1-2015) 1. Ατομικές επιχειρήσεις που πωλούν αγαθά ή υπηρεσίες από σταθερά σημεία, μετά από άδεια αρμόδιας αρχής (π.χ. πωλητές κουλουριών, κάστανων, στιλβωτές κλπ Εξαιρούνται λαϊκές αγορές και παζάρια 2. Ατομικές επιχειρήσεις που απαλλάσσονται από το ΦΠΑ, λόγω ακαθαρίστων εσόδων (άρθ. 39 ν.2859/2000). Εξαιρούνται ταξί, πρατήρια υγρών καυσίμων, πωλητές πετρελαίου θέρμανσης 3. Πλανόδιοι λιανοπωλητές λαχείων 4. Οντότητες που εντάσσονται στο ειδικό, κατ αποκοπή, καθεστώς ΦΠΑ ( άρθ. 40 ν. 2859/2000) Γιάννης Τζίμας 82

30. 11-13 ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ Επισημάνσεις: Για τις παραπάνω περιπτώσεις προβλέπονταν ανάλογη ευνοϊκή μεταχείριση και με τις διατάξεις του ΚΦΑΣ Για τις επιχειρήσεις εμπορίας υγρών καυσίμων στον κύκλο εργασιών συνυπολογίζονται και τα έσοδα άλλων δραστηριοτήτων. 83

30. 14 ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΕΩΝ & ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ Πρόκειται για σημαντική εξουσιοδοτική διάταξη προς το Γ.Γ.Δ.Ε. να ρυθμίζει με αποφάσεις του θέματα απλουστεύσεων και απαλλαγών, σχετικά με βιβλία και παραστατικά, για κατηγορίες οντοτήτων. 84

ΑΡΘΡΟ 39: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΛΟΙΠΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

39.1 ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΟΙ Δεν υπόκεινται στις ρυθμίσεις αυτού του νόμου Φ.Π. που ασκούν δραστηριότητα ως εξής: Οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α., βάσει ύψους ακαθαρίστων εσόδων και ενισχύσεων. Τα ποσοτικά όρια θα οριστούν με απόφαση του Γ.Γ.Δ.Ε. Όσοι ευκαιριακά πωλούν προϊόντα ή παρέχουν υπηρεσίες, για συναλλαγές έως και 10.000 Σε σχέση με τις διατάξεις του ΚΦΑΣ (άρθρο 3 παρ.2) ουσιαστική μεταβολή συνιστά το γεγονός ότι τίθεται εκ νέου όριο 86

39.1 ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΟΙ Οι συγγραφείς και εισηγητές εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων, δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι και συνταξιούχοι, εφόσον δεν ασκούν άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα. Αναλόγου περιεχομένου ρυθμίσεις ίσχυσαν και στο παρελθόν, στα πλαίσια εφαρμογής του Κ.Β.Σ. και Κ.Φ.Α.Σ. 87

ΑΡΘΡΟ 8: ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΠΩΛΗΣΗΣ

8.0 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Στις διατάξεις των ΕΛΠ αναφέρονται, μεταξύ άλλων, οι έννοιες «Λογιστικά αρχεία», «Λογιστικά στοιχεία» και «Τιμολόγιο». Σύμφωνα με τις έννοιες αυτές: Λογιστικά αρχεία είναι τα ηλεκτρονικά ή φυσικά μέσα, στα οποία περιέχονται πληροφορίες αναγκαίες για την κατάρτιση και τον έλεγχο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων μια οντότητας. Τα λογιστικά αρχεία περιλαμβάνουν βάσεις πρωτογενών πληροφοριακών δεδομένων, παραστατικά συναλλαγών και γεγονότων (λογιστικά στοιχεία), και άλλα λογιστικά αρχεία (λογιστικά βιβλία στα οποία καταχωρούνται τα δεδομένα των συναλλαγών και γεγονότων 89

8.0 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Λογιστικά στοιχεία (παραστατικά) είναι τα πάσης φύσεως στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των παραστατικών πώλησης, που εκδίδονται από την οντότητα ή από τρίτο σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, τα οποία τεκμηριώνουν τις συναλλαγές και τα γεγονότα της οντότητας. Τιμολόγιο είναι το στοιχείο που εκδίδεται κατά την πώληση αγαθών και την παροχή υπηρεσιών. Είναι λοιπόν προφανές ότι τα λογιστικά αρχεία, ως έννοια είναι ευρύτερη αυτής των λογιστικών στοιχείων (παραστατικών) και ότι στην έννοια των παραστατικών περιλαμβάνεται το τιμολόγιο, οι αποδείξεις λιανικής κλπ 90

8.1 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ Ορίζεται ότι το τιμολόγιο είναι παραστατικό που εκδίδεται,από υπαγόμενη οντότητα, για: Την πώληση αγαθών, εντός ή εκτός της χώρας Την παροχή υπηρεσιών εντός ή εκτός της χώρας Σε κάθε περίπτωση συναλλαγής που υπόκειται σε ΦΠΑ 91

8.1.0 Τιμολόγιο πώλησης- προαπαιτούμενα Γιάννης Τζίμας 92

Δεν εκδίδεται τιμολόγιο- Περιπτώσεις Εισφορά αγαθών για συμμετοχή στο κεφάλαιο εταιρίας. Μετατροπή νομικού τύπου (π.χ.ο.ε. σε Ε.Ε. και αντίστροφα),εφόσον δεν λύεται το Ν.Π., αλλά μετατρέπεται. Ανάληψη εταιρικής μερίδας σε είδος (αποχώρηση ή λύση εταιρίας). Εισφορά περιουσίας κοινωνίας Α.Κ. (άρθρα 785-805) με σκοπό την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας με τη σύσταση εταιρίας. Μεταβίβαση ατομικής επιχείρησης με κληρονομιά ή γονική παροχή. Διάθεση ιδιωτικής περιουσίας σε ατομική επιχείρηση. Πώληση από αγρότη του ειδικού καθεστώτος φ.π.α. σε άλλον όμοιο. Πώληση δωροεπιταγών. Χρησιμοποίηση εμπορευσίμων αγαθών ως παγίων. Γιάννης Τζίμας 93

8.1.1 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ Δεν προβλέπεται η έκδοση τιμολιγίου για την είσπραξη : Αποζημιώσεων Οικονομικών ενισχύσεων Επιστροφών τόκων, εισφορών κ.λπ. Η συναλλαγή τεκμηριώνεται από παραστατικό που εκδίδει ο χορηγών το αντίστοιχο ποσό ή η Τράπεζα που το καταβάλει (π.χ. απόφ. επιχορήγησης, βεβαίωση ΟΠΕΚΕΠΕ κ.λπ. ) -εγκ. Πολ. 1003/2014, παρ.8.1.2-94

8.2 ΑΛΛΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΠΟΥ ΕΠΕΧΟΥΝ ΘΕΣΗ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ Θεωρείται τιμολόγιο κάθε έγγραφο που περιλαμβάνει τις πληροφορίες που απαιτούνται για το τιμολόγιο, με την προϋπόθεση αποδοχής αυτού από τον αντισυμβαλλόμενο (παραλήπτη). Αναλόγου περιεχομένου διάταξη ήταν και αυτή του άρθρου 6, παρ.18,του ΚΦΑΣ. Νέο δεδομένο είναι ο όρος της αποδοχής του εγγράφου (αντί τιμολογίου) από τον παραλήπτη. Συνεπώς,μπορεί να επέχουν θέση τιμολ. έγγραφα όπως: -Πρωτόκολλο παράδοσης παραλαβής. -Αγωγιαστήριο ( εκδίδεται για συμβάσεις μεταφοράς). -Συμβόλαια. -Έγγραφα επίδοσης, κατασχέσεων δικαστ. επιμελητών. 95

8.3 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΤΩΝ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ Έγγραφα ή μηνύματα που αναμφισβήτητα συνδέονται με αρχικά εκδοθέν τιμολόγιο, το οποίο τροποποιούν, θεωρούνται τιμολόγια. Τέτοιες περιπτώσεις είναι τα αποκαλούμενα συμπληρωματικά τιμολόγια, που εκδίδονται και σήμερα σε περιπτώσεις, που προκύπτει μεγαλύτερο τίμημα, από παράγοντες που προέκυψαν εκ των υστέρων (π.χ. καθορισμός ανώτερης τιμής, χρέωσης τόκων υπερημερίας κλπ.) 96

8.4 ΕΓΓΡΑΦΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑ ΣΥΝΗΘΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΚΔΙΔΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ Με τις διατάξεις της παρ.4, υποκαθίσταται οι προυισχύσασες διατάξεις του άρθρου 6 παρ.16β του ΚΦΑΣ. Μπορεί συνεπώς έγγραφα, που εκδίδονται, κατά τη συνήθη πρακτική, σε διάφορες μορφές συναλλαγών ανά συγκεκριμένους κλάδους, να επέχουν θέση τιμολογίου. Τέτοιες περιπτώσεις, μεταξύ άλλων, είναι: Οι λογαριασμοί των επιχειρήσεων παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών Οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος Τα πινακίδια των χρηματιστών Οι αποδείξεις είσπραξης προμηθειών για τραπεζικές εργασίες κλπ 97

8.5 ΕΥΘΥΝΗ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟ ΤΡΙΤΟΥΣ Ο υπόχρεος οφείλει να εξασφαλίζει την έκδοση του τιμολογίου, για την πώληση αγαθών και υπηρεσιών: Από τον ίδιο Από τον πελάτη (αυτοτιμολόγηση) Από τρίτο (ανάθεση τιμολόγησης) Η έκδοση τιμολογίων από τον λήπτη των αγαθών ή υπηρεσιών ή από τρίτο πρόσωπο, γίνεται μετά από συμφωνία, η οποία δεν απαλλάσσει τον υπόχρεο από τη νομική υποχρέωση και ευθύνη. Αναλόγου περιεχομένου ήταν και οι διατάξεις του άρθρου 6, παρ.1 εδάφιο β, και παρ.17 του ΚΦΑΣ, οι οποίες ήταν αναλυτικότερες και λεπτομερείς. 98

8.5.1 Αυτοτιμολόγηση- Παράδειγμα Δεδομένα: Επιχείρηση με δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας αγοράζει επαναλαμβανόμενα την παραγώμενη ενέργεια από πλήθος (1.250) επιχειρήσεων εκμετάλλευσης ανανεώσιμων πηγών. Δύναται, μετά από σχετική συμφωνία, αντί να λαμβάνει τιμολόγια από κάθε προμηθευτή, να εκδίδει η ίδια στον εαυτό της τα σχετικά τιμολόγια, με τα στοιχεία των συμβαλλόμενων, και να αποστέλλει αντίγραφα ή αρχεία αυτών στους προμηθευτές-υπόχρεους. Σημειώσεις Ιωάννη Τζίμα 99

8.5.2 Ανάθεση τιμολόγησης- Παράδειγμα Δεδομένα: Επιχείρηση με δέκα (10) θυγατρικές στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλα κράτη, στοχεύει στη μείωση του διοικητικού κόστους, μεταξύ των μέσων που επιλέγει είναι και η μείωση των διοικητικών δομών. Οργανώνει τη διαδικασία ανάθεσης τιμολόγησης και οι εννέα (9) θυγατρικές αναθέτουν την έκδοση τιμολογίων τους στην δέκατη με κατάργηση αντίστοιχων δομών. Σημειώσεις Ιωάννη Τζίμα 100

8.6 ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ Προβλέπεται η έκδοση πιστωτικού τιμολογίου Δεν αναφέρεται ότι αποκλείονται διαφορές μόνο ως προς το Φ.Π.Α. Συνεπώς, διαφάνεται ότι κάτι τέτοιο επιτρέπεται πλέον, σε αντίθεση με τις προϊσχύουσες διατάξεις του ΚΦΑΣ άρθρο 6 παρ.13) 101

8.6.1 ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ Πιστωτικό Τιμολόγιο = Αρνητικό τιμολόγιο ή διορθωτικό Α. Ποιος το εκδίδει: Όποιος προηγούμενα έχει εκδώσει τιμολόγιο ή στοιχείο που επέχει θέση τιμολογίου Β. Περιπτώσεις που εκδίδεται: Επιστροφή αγαθών Έκπτωση εκ των υστέρων Άλλες διαφορές (ελλείμματα, λάθη υπολογιστικά, ΦΠΑ, λανθασμένη περιγραφή είδους ή επωνυμίας κ.λπ. Γ. ΔΕΝ εκδίδεται: Σε περίπτωση αδυναμίας καταβολής του τιμήματος Σημειώσεις Ιωάννη Τζίμα 102

8.7 ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ Αναφέρεται ρητά ότι τα εκδιδόμενα και λαμβανόμενα τιμολόγια αποτελούν μέρος των λογιστικών αρχείων, προφανώς για να δοθεί έμφαση, αφού αυτό είναι αυτονόητο. 103

8.8 ΕΚΔΟΣΗ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ ΑΠΟ ΤΡΙΤΟΥΣ ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Στις περιπτώσεις έκδοσης τιμολογίων από τον λήπτη των αγαθών ή των υπηρεσιών (αυτοτιμολόγηση) ή έκδοσης από τρίτο (ανάθεση), ο εκδότης (πελάτης ή τρίτος) υποχρεούται να παρέχει έγκαιρα τις πληροφορίες για την τεκμηρίωση και καταχώρηση των συναλλαγών από τον πωλητή των αγαθών ή υπηρεσιών. Πρέπει, δηλαδή, εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών να διαβιβάζονται αντίγραφα ή αρχεία για την εκπλήρωση κάθε νόμιμης υποχρέωσης του πωλητή. 104

8.9 ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ, ΝΠΔΔ ΠΟΤΕ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ Το Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ (και οι Ο.Τ.Α), για τις δραστηριότητες ή πράξεις που διενεργούν στα πλαίσια άσκησης δημόσιας εξουσίας δεν υποχρεούνται να εκδίδουν τιμολόγια, έστω και αν εισπράττουν δικαιώματα, τέλη, εισφορές ή άλλες Επιβαρύνσεις. Υποχρέωση έκδοσης τιμολογίου έχουν μόνο όταν οι πράξεις που διενεργούν τα ως άνω πρόσωπα υπάγονται στο Φ.Π.Α. Συνεπώς, σε αντίθεση με τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ.4 του ΚΦΑΣ, που τα πρόσωπα αυτά εξέδιδαν τιμολόγια, ρητά, σε περίπτωση συναλλαγής με άλλο υπόχρεο, περιορίζεται η σχετική υποχρέωση. 105

8.9 ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ, ΝΠΔΔ ΠΟΤΕ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ Ακόμα, δεν αναφέρεται ρητά, όπως στις διατάξεις του άρθρου 6 παρ.16β του ΚΦΑΣ, ότι εκδίδουν άλλα παραστατικά, που περιλαμβάνουν τα στοιχεία του τιμολογίου, όταν εισπράττουν ανταποδοτικά τέλη ή άλλα δικαιώματα. Ωστόσο, θεωρούμε ότι αυτονόητο είναι ότι πρέπει να εκδίδουν αποδεικτικό της συναλλαγής, με βάση κανόνες που διέπουν τη λειτουργία τους. 106

8.10 ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΟΥΣ Στις περιπτώσεις συναλλαγών με πρόσωπα μη υπόχρεα σε έκδοση τιμολογίων, οι οντότητες που υπόκεινται στις διατάξεις του νόμου αυτού, υποχρεούνται να εκδίδουν παραστατικό για την τεκμηρίωση και την αναγνώριση της συναλλαγής, με συγκεκριμένο περιεχόμενο που αναφέρεται αναλυτικά στις διατάξεις. Ουσιαστικά, πρόκειται για ρύθμιση ανάλογη αυτής του άρθρου 6 παρ.5 εδάφιο α του ΚΦΑΣ, βάσει του οποίου εκδίδονταν «τίτλος κτήσης» ή «τιμολόγιο αγοράς» 107

8.11 ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΥΠΟΧΡΕΟΥΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΚΔΙΔΟΥΝ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ Ορίζεται ότι οι υπόχρεοι που συναλλάσσονται ως αγοραστές (αγαθών και υπηρεσιών) με οντότητα που για οποιοδήποτε λόγο δεν εκδίδει τιμολόγιο, υποχρεούνται να εκδίδουν δικό τους παραστατικό. Δεν προκύπτει υποχρέωση γνωστοποίησης. Δεν καλύπτεται ρητά η περίπτωση που ο πωλητής αγαθών ή υπηρεσιών εκδίδει ανακριβές τιμολόγιο, ωστόσο μπορεί να εφαρμοσθούν αναλόγως οι ίδιοι κανόνες, δηλαδή να εκδοθεί σχετικό παραστατικό από τον αγοραστή (εγκ. Πολ. 1003/2014, παρ.8.12.1 ) 108

8.12 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΜΕΣΩ ΤΡΙΤΟΥ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ Επί πωλήσεως αγαθών μέσω τρίτου, για λογαριασμό της οντότητας, ο τρίτος εκδίδει: Τα σχετικά παραστατικά πώλησης και Εκκαθάριση, με τα απαιτούμενα δεδομένα Δεν αναφέρονται λεπτομέρειες για το περιεχόμενο και το χρόνο έκδοσης εκκαθαρίσεων, ωστόσο, πρέπει να περιέχονται τα δεδομένα που απαιτούνται για την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων και να αποστέλλονται έγκαιρα. Σημειώνεται ότι δεν περιλαμβάνονται ρητά οι περιπτώσεις παροχής υπηρεσιών για λογαριασμό τρίτου (φασόν) και αγοράς για λογαριασμό τρίτου, οπότε εμπίπτουν στις γενικές διατάξεις. 109

Πώληση αγαθών για λογαριασμό τρίτου Αθήνα Ιωάννινα Εντολέας (Αντιπροσωπευόμενος) Αποστέλλει αγαθά για πώληση για λογαριασμό του Αντιπρόσωπος Αποστέλλει Εκκαθάριση με τα πωληθέντα Πελάτες Γιάννης Τζίμας 110

8.12.1 Ενδεικτικό Υπόδειγμα Εκκαθάρισης (πώλησης αγαθών) ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΞΙΑ ΠΩΛΗΣΕΩΣ ΑΠΟΔΟΣΗ ΕΙΔΟΣ ΥΠΟΛ. ΠΑΡΑΛΗ- ΠΩΛΗ- ΝΕΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ 9% 19% Φ.Π.Α. ΛΟΓ/ΣΜΟΥ ΠΡ.ΜΗΝΑ ΦΘΕΝΤΑ ΘΕΝΤΑ Α 100 τεμ. 700 τεμ. 500 τεμ. 300 τεμ. 10.000,00 900,00 Β 400 kg 900 kg 1000 kg 300 kg 6.000,00 1.140,00 ΣΥΝΟΛΟ I: 10.000,00 6.000,00 2.040,00 18.040,00 Προμήθεια 10% 1.000,00 90,00 Προμήθεια 10% 600,00 114,00 ΣΥΝΟΛΟ II: 1.000,00 600,00 204,00 1.804,00 ΣΥΝΟΛΟ I - ΣΥΝΟΛΟ II - ΠΟΣΟ ΠΡΟΣ ΑΠΟΔΟΣΗ 9.000,00 5.400,00 1.836,00 16.236,00 Γιάννης Τζίμας 111

8.12.1 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΜΕΣΩ ΤΡΙΤΟΥ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ Υποβάλλονται συγκεντρωτικές καταστάσεις (Σ.Κ.) ως εξής: Από τον αντιπρόσωπο Σ.Κ. «πελατών» Για τα φορολογικά στοιχεία (με τον ΑΦΜ του) που εξέδωσε για τις συναλλαγές, που πραγματοποιήθηκαν για λογαριασμό του εντολέα (τρίτου). Για τo ποσό της προμήθειας που δικαιούται ή εισέπραξε. Σ.Κ. «προμηθευτών» Για την αξία των πωλήσεων του τρίτου (συγκεντρωτικά ), που εμφανίζονται στην εκκαθάριση, με αντισυμβαλλόμενο τον εντολέα - οιονεί αγορές- (εγκ. Πολ. 1078/17-3-2014.) Από τον εντολέα Σ.Κ. «πελατών» Για την αξία των πωλήσεων (συγκεντρωτικά ), που εμφανίζονται στη ληφθείσα εκκαθάριση- οιονεί πωλήσεις προς τον αντιπρόσωπο- (εγκ. Πολ. 1078/17-3-2014.) Σ.Κ. «προμηθευτών» Για την προμήθεια που οφείλεται ή κατεβλήθη στον αντιπρόσωπο. Σημειώσεις Ιωάννη Τζίμα 112

8.13 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΤΡΙΤΟ ΓΙΑ ΛΟΓ/ΣΜΟ ΑΓΡΟΤΗ - ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΙΣ Κατ αναλογίαν της προηγούμενης παραγράφου, στις περιπτώσεις που πωλούνται μέσω τρίτου αγροτικά προϊόντα για λογαριασμό αγρότη, εκδίδονται τιμολόγια πώλησης από τον τρίτο και εκκαθάριση. Η εκκαθάριση αυτή εκδίδεται σε ετήσια βάση και αποστέλλεται στον αγρότη, για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του. Παραμένει ουσιαστικά το ίδιο καθεστώς και είναι προφανές ότι η ετήσια εκκαθάριση εκδίδεται προς αγρότες του ειδικού και του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ Προαιρετικά, ο αγρότης του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ δύναται να εκδίδει τιμολόγια πώλησης (σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην αιτιολογική έκθεση) 113

ΑΡΘΡΟ 9: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ

9.1 ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ Ορίζονται αναλυτικά οι ενδείξεις του τιμολογίου, που στην ουσία είναι παρόμοιες με τα οριζόμενα στις προϊσχύουσες διατάξεις του ΚΦΑΣ (άρθρο 6 παρ.9, 10 και 11), με μικρές διαφοροποιήσεις, ουσιαστικότερες των οποίων είναι: Η ρητή αναφορά ότι φέρουν αύξουσα αρίθμηση για μία ή περισσότερες σειρές, που χαρακτηρίζει το τιμολόγιο με μοναδικό τρόπο (περίπτωση β ) Το είδος και η ποσότητα των αγαθών ή των υπηρεσιών. Για τις υπηρεσίες το είδος και η έκταση αυτών, μπορεί να προκύπτει και από άλλα έγγραφα, στα οποία παραπέμπτει το τιμολόγιο (σύμβασεις, συμφωνητικά κλπ). Συσχέτιση και με άρθρο 5,παρ.1, εδάφιο δεύτερο.- 115

Ενδεικτικό υπόδειγμα τιμολογίου πώλησης Προαιρετικό 15-3-2015 Προαιρετικό Προαιρετικό Προαιρετικό 13% 23% 253 7/2/2015 (Ημερ. Συναλλαγής 644,00 3.444,00 644,00 3.444,00 Γιάννης Τζίμας 116

9.1.1 ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ Τα πρατήρια υγρών καυσίμων, για τις πωλήσεις καυσίμων μέχρι 300,δύνανται να αναγράφουν τον αριθμό κυκλοφορίας, αντί του ΑΦΜ και τα πλήρη στοιχεία του πελάτη. Ο αριθμός κυκλοφορίας δύναται να αναγράφεται χειρόγραφα με υπογραφή και σφραγίδα. (εγκ. 1003/2014, παρ. 9.1.2. ) 117

9.2 ΝΟΜΙΣΜΑ & ΓΛΩΣΣΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ Από τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ.5 προκύπτει ότι μπορεί να συντάσσονται σε γλώσσα άλλη από την ελληνική (συναλλαγές εντός ή εκτός της χώρας) Τα ποσά του τιμολογίου εκφράζονται σε οποιοδήποτε νόμισμα. Δεν γίνεται διάκριση σε τιμολόγια που αφορούν συναλλαγές εντός ή εκτός της χώρας, συνεπώς αφορά το σύνολο των περιπτώσεων Το ποσό ΦΠΑ εκφράζεται στο εθνικό νόμισμα. Σημειώνεται ότι ως προς το νόμισμα τα των τιμολογίων (συνεπώς και των εγγράφων που επέχουν θέση τιμολογίου) δεν διαφοροποιείται το καθεστώς με τα προϊσχύοντα (άρθρο 2 παρ.2 εδάφιο β ΚΦΑΣ) 118

9.2 ΝΟΜΙΣΜΑ & ΓΛΩΣΣΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ Επισημαίνεται ότι από τις διατάξεις των ΕΛΠ (άρθρο 5 παρ.17) προκύπτουν και τα εξής: Για τα ξενόγλωσσα αρχεία που έχουν συνταχθεί σε ξένη γλώσσα, παρέχεται μετάφραση, όταν ζητηθεί από τα αρμόδια όργανα, που δίδεται σε εύλογο χρόνο Η μετατροπή ποσών στο εθνικό νόμισμα, γίνεται με βάση τις ρυθμίσεις του άρθρου 27 των ΕΛΠ 119

9.3 ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΣΤΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ Δεν απαιτείται υπογραφή των τιμολογίων, για τους σκοπούς του νόμου αυτού. Εξυπακούεται ότι η υπογραφή τους δεν απαγορεύεται για εξυπηρέτηση άλλων σκοπών (διασφάλιση συναλλαγών, ενοχικών δικαιωμάτων κλπ) 120

ΑΡΘΡΟ 10: ΑΠΛΟΠΟΙΗΜΕΝΟ & ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ

10.1 ΑΠΛΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ & ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ Καθιερώνεται η έννοια του απλοποιημένου τιμολογίου, το οποίο μπορεί να εκδίδεται στις περιπτώσεις: α. Όταν το ποσό του τιμολογίου δεν υπερβαίνει τα 100. Επέχουν θέση απλοποιημένου τιμολογίου και στοιχεία λιανικής (έως 100 ),εφόσον αφορούν αγορά μη εμπορευσίμων αγαθών ή λήψη υπηρεσιών (εγκ.1003/2014, παρ. 10.2.2 ) β. Όταν πρόκειται για έγγραφα ή μηνύματα που αναφέρονται αναμφισβήτητα σε ένα αρχικό τιμολόγιο, όταν δηλαδή εκδίδονται συμπληρωματικά των αρχικών τιμολογίων 122

10.2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΑΠΛΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ Περιεχόμενο του απλοποιημένου τιμολογίου αποτελούν οι ακόλουθες ενδείξεις: α. Την ημερομηνία έκδοσης του τιμολογίου β. Προσδιορισμό της οντότητας που πωλεί τα αγαθά ή τις υπηρεσίες γ. Τον προσδιορισμό των αγαθών ή υπηρεσιών που προσφέρονται δ. Το ποσό του Φ.Π.Α. που οφείλεται ή τις απαιτούμενες πληροφορίες για τον υπολογισμό του ε. Στην περίπτωση έκδοσης τιμολογίου σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 8, αναφορά στο αρχικό τιμολόγιο και τις συγκεκριμένες ενδείξεις (δεδομένα) που τροποποιούνται. 123

10.3 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ Προβλέπεται η έκδοση συγκεντρωτικού τιμολογίου, για διαφορετικές παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών. Ουσιαστικά, πρόκειται για το τιμολόγιο επαναλαμβανόμενων πωλήσεων, που προβλέπονταν από τον ΚΦΑΣ (άρθρο 6 παρ.2) Το περιεχόμενο αυτού περιέχει τις ίδιες πληροφορίες που περιέχει το τιμολόγιο ή το απλοποιημένο τιμολόγιο Δύναται να τηρείται κατάσταση κατά αγοραστή, βάσει του οποίου εκδίδεται το συγκεντρωτικό τιμολόγιο 124

ΑΡΘΡΟ 11: ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ

11.1 ΧΡΟΝΟΣ ΓΕΝΝΕΣΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ Προσδιορίζεται ο χρόνος που γεννάται η υποχρέωση για την έκδοση τιμολογίων, ως εξής: Για τα τιμολόγια πώλησης αγαθών, κατά το χρόνο αποστολής ή παράδοσης των αγαθών, Για τα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών, κατά το χρόνο πραγματοποίησης παροχής. Η αρχή του χρόνου γένεσης της υποχρέωσης, δηλαδή της πραγματοποίησης της πώλησης αγαθών ή υπηρεσιών συνδυάζεται με την υποχρέωση που απορρέει από τις διατάξεις του άρθρου 9, παρ.1 περ.ζ, περί αναγραφής της ημερομηνίας αυτής επί των τιμολογίων όταν αυτά εκδίδονται σε χρόνο μεταγενέστερο, κατά τις διατάξεις της επόμενης παρ.2 του άρθρου αυτού (άρθρο 11) 126

11.2 ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ Προσδιορίζεται ο απώτερος χρόνος εμπρόθεσμης έκδοσης των τιμολογίων, ήτοι συγκεκριμενοποιείται ο χρόνος, μέχρι τον οποίο, το αργότερο, μπορεί, μετά το χρόνο γένεσης της σχετικής υποχρέωσης, να εκδοθούν τα κατά περίπτωση τιμολόγια. Για όλες τις περιπτώσεις, ακολουθείται κατά βάση ο ίδιος κανόνας, με εξαίρεση τις συναλλαγές, που αγοραστής είναι το Δημόσιο ή Ν.Π.Δ.Δ., ενώ ως ειδική περίπτωση αντιμετωπίζεται η παροχή δικαιώματος λήψης υπηρεσιών. 127

11.2 ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ 128

11.2 ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ Επισημάνσεις Δεν αναφέρονται ειδικότεροι χρόνοι για το πιστωτικό τιμολόγιο (επιστροφή αγαθών) Δεν ορίζεται ότι η τελευταία ημέρα της χρήσης των συμβαλλομένων είναι υποχρεωτικά καταληκτική ημερομηνία τιμολόγησης Για τις επαναλαμβανόμενες συναλλαγές δεν ορίζεται ως χρόνος του τιμολογίου ή τελευταία ημέρα του μήνα Αποσυνδέεται ο χρόνος από την αρχή του δεδουλευμένου, σχετικά με την αναγνώριση των πωλήσεων 129

11.2 ΧΡΟΝΟΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ Α/Α Είδος Συναλλαγής Απώτερος Χρόνος α1 Πώληση αγαθών Η 15 η ημέρα του επόμενου μήνα, από την αποστολή ή παράδοση α2 Παροχή υπηρεσιών Η 15 η ημέρα του επόμενου μήνα, από την ολοκλήρωση της υπηρεσίας β1 β2 Συνεχιζόμενη παροχή αγαθών ή υπηρεσιών Κατασκευή έργου (τεχνικά έργα και άλλες κατασκευές) Η 15 η ημέρα του επόμενου μήνα, από την περίοδο, που καθίσταται απαιτητό μέρος της αμοιβής, για τα αγαθά ή τις υπηρεσίες Η 15 η ημέρα του επόμενου μήνα που καθίσταται απαιτητό μέρος της αμοιβής για το μέρος του έργου που ολοκληρώθηκε 130

11.2 ΧΡΟΝΟΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ Α/Α Είδος Συναλλαγής Απώτερος Χρόνος γ. Δικαίωμα λήψης υπηρεσιών Με την απόκτηση του δικαιώματος δ. Διαφορετικές παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών (επαναλαμβανόμενες συναλλαγές) ε. Αγοραστής το Δημόσιο ή ΝΠΔΔ Η 15 η ημέρα του επόμενου μήνα από το πρώτο γεγονός Μέχρι το τέλος της ετήσιας περιόδου (31/12) από την: παράδοση ή αποστολή των αγαθών παροχή υπηρεσιών πιστοποίηση δημόσιων έργων Την οριστικοποίηση της συναλλαγής ( συγγράμματα ) 131

11.2.1 ΧΡΟΝΟΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ( εγκ. 1003/2014, παρ. 11.2.10 ) Επί παροχής έκπτωσης, κατά το χρόνο που γεννάται η υποχρέωση Στις επιστροφές αγαθών, μέχρι την 15 η ημέρα του επόμενου μήνα, από την παραλαβή των αγαθών Για άλλες διαφορές, με τηδιαπίστωση των διαφορών 132

11.2.3 Χρόνος τιμολόγησης - Παράδειγμα Δεδομένα: Παραδίδονται σε πελάτη αγαθά, αξίας 30.000, με Δ. Α. και ημερομηνία 7-1-2015. Εκδίδεται Τιμολόγιο,το αργότερο, στις 15-2-2015, ο δε φ.π.α. αποδίδεται με τη δήλωση μηνός Φεβρουαρίου. Σημειώσεις Ιωάννη Τζίμα 133

11.2.4 Χρόνος τιμολόγησης - Παράδειγμα Δεδομένα: Παραδίδονται σε πελάτη αγαθά, αξίας 70.000, με Δ.Α. και ημερομηνία 3-12-2015. Εκδίδεται το Τιμολόγιο, το αργότερο, στις 15-1-2016, για αξία 70.000. Το έσοδο θα αναγνωρισθεί στο έτος 2015. Ο φ.π.α. θα αποδοθεί με τη δήλωση του μηνός Ιαν. 2016 Σημειώσεις Ιωάννη Τζίμα 134

11.2.5 Χρόνος τιμολόγησης - Παράδειγμα Δεδομένα: Επισκευάζεται επαγγελματικό μηχάνημα και η υπηρεσία ολοκληρώνεται στις 11-2-2015, οπότε και παραδίδεται στον πελάτη. Εκδίδεται το Τιμολόγιο, το αργότερο, στις 15-3-2015 και ο φ.π.α. αποδίδεται με τη δήλωση του μηνός Μαρτίου. Σημειώσεις Ιωάννη Τζίμα 135

11.2.6 Χρόνος τιμολόγησης - Παράδειγμα Δεδομένα: Έρευνα αγοράς (συνεχιζόμενη υπηρεσία ) αρχίζει την 1-11-2015 και ολοκληρώνεται στις 31-3-2016. Το τίμημα έχει συμφωνηθεί 60.000 καταβλητέο στις 31-7-2016. Εκδίδεται Τιμολόγιο, για 60.οοο, το αργότερο, στις 15-4-2016. Έσοδο 24.οοο (2/5) αναγνωρίζεται στο έτος 2015, ενώ 36.οοο (3/5) αναγνωρίζεται στο 2016. Ο φ.π.α. αποδίδεται, για τις 60.000,με τη δήλωση του Απριλίου. Σημειώσεις Ιωάννη Τζίμα 136

11.2.6 Χρόνος τιμολόγησης - Παράδειγμα Δεδομένα: Συμφωνείται συντήρηση μηχανολογικού εξοπλισμού, με αμοιβή 3.οοο, ανά ημερολογιακό τρίμηνο. Πρόκειται για συνεχιζόμενη υπηρεσία και εκδίδεται Τιμολόγιο μέχρι τη 15 η ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη κάθε τριμήνου (15/4,15/7,15/10,15/1 ) Σημειώσεις Ιωάννη Τζίμα 137

11.2.7 Εναλλακτική δυνατότητα τιμολόγησης στο τέλος της χρήσης Δεν αποκλείεται η δυνατότητα νωρίτερης (από 15/1) έκδοσης τιμολογίων, για δεδουλευμένο έσοδο, που ανάγεται στο «τέλος χρήσης» 2015,2016 ( σύμφωνα με τα εφαρμοζόμενα έως 31/12/ 2014 ). Με τρέχουσα,όμως, ημερομηνία -31/12/2015, 31/12/2016 κ.ο.κ- (εγκ. Πολ. 1003/2014, παρ. 11.2.13 ) PwC Training Services - Σημειώσεις Ιωάννη Τζίμα 138

11.2.2 ΧΡΟΝΟΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ Ασφαλιστικοί πράκτορες κ.λπ. ( εγκ. 1003/2014, παρ. 11.2.10 ) Για τις υπηρεσίες που παρέχουν οι: Ασφαλιστικοί πράκτορες, μεσίτες κ.λπ. Πράκτορες ΠΡΟΠΟ, ΛΟΤΤΟ, Ιπποδρομιακού στοιχήματος κ.λπ. Το σχετικό τιμολόγιο ( εκκαθάριση αμοιβών ), καθόσον αφορά συνεχιζόμενη υπηρεσία που απαλλάσσεται από το ΦΠΑ, δύναται : -Να εκδίδεται μέχρι το τέλος της ετήσιας περιόδου -Να εκδίδεται από το λήπτη της υπηρεσίας, με τη διαδικασία της αυτοτιμολόγησης. 139

11.2.3 ΧΡΟΝΟΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ- ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΓΟΥ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Ιδιωτικά έργα (προς Υπόχρεους) Δημόσια έργα Μέχρι τη 15 η ημέρα του επόμενου μήνα από την περίοδο που μέρος της αμοιβής καθίσταται απαιτητό, για το μέρος του έργου που έχει ολοκληρωθεί (επιμέτρηση) Με βάση τις πιστοποιήσεις και έως τη λήξη της χρήσης που αυτές αφορούν Γιάννης Τζίμας 140

ΑΡΘΡΟ 12: ΕΚΔΙΔΟΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΛΙΑΝΙΚΗ ΠΩΛΗΣΗ ΑΓΑΘΩΝ Η ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

12.1 ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΛΙΑΝΙΚΗΣ Για τις πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών σε ιδιώτες καταναλωτές εκδίδονται αποδείξεις λιανικής, αντί τιμολογίων, που προσδιορίζονται ως αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών (Α.Λ.Π.) ή αποδείξεις παροχής υπηρεσιών (Α.Π.Υ.). Αντίτυπο της απόδειξης λιανικής παραδίδεται, αποστέλλεται ή τίθεται στη διάθεση του πελάτη. 142

12.2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ Ορίζονται οι ενδείξεις των αποδείξεων λιανικής που αφορούν τα εξής: α) Την ημερομηνία έκδοσης β) Τον αύξοντα αριθμό, για μία ή περισσότερες σειρές στοιχείων λιανικής πώλησης, ο οποίος χαρακτηρίζει το στοιχείο αυτό με μοναδικό τρόπο γ) Τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), με βάση τον οποίο ο πωλητής πραγματοποίησε την παράδοση των αγαθών ή την παροχή των υπηρεσιών δ) Το πλήρες όνομα και την πλήρη διεύθυνση του πωλητή των αγαθών ή υπηρεσιών β) Το συντελεστή ΦΠΑ που εφαρμόζεται και την μικτή αξία πώλησης που αυτός αφορά 143

12.3 ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΓΙΑ ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Παρέχεται εξουσιοδότηση στο ΓΓΔΕ με απόφασή του να καθιστά υποχρεωτική την αναγραφή και άλλων, πέραν των αναφερόμενων στην παρ.2, δεδομένων για ορισμένες κατηγορίες αγαθών ή υπηρεσιών 144

12.4 ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ (ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ) ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ Προβλέπεται η δυνατότητα έκδοσης πιστωτικών αποδείξεων (αρνητικών αποδείξεων), σε περιπτώσεις εκπτώσεων ή επιστροφών. Δεν προκύπτει ότι αποκλείεται η έκδοση πιστωτικών αποδείξεων στην παροχή υπηρεσιών, σε αντίθεση με τα προϊσχύοντα. Όταν οι πιστωτικές αποδείξεις είναι άνω των 50 ευρώ αναγράφονται το ονοματεπώνυμο και η διεύθυνση του πελάτη. Σημειώνεται ότι στις διατάξεις του ΚΦΑΣ, το όριο αυτό ήταν 30 ευρώ. 145

12.5 ΑΛΛΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΠΟΥ ΕΞΟΜΟΙΩΝΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ Κατ αναλογίαν των οριζομένων για τα τιμολόγια, ορίζεται ότι κάθε έγγραφο που περιλαμβάνει τα δεδομένα του στοιχείου λιανικής πώλησης εξομοιώνεται με απόδειξη. Αντίτυπο αυτού του εγγράφου πρέπει να παραδίδεται στον πελάτη. 146

12.6 ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΤΙΤΛΩΝ Ορίζεται ότι το στοιχείο λιανικής μπορεί να φέρει διάφορες ονομασίες, σύμφωνα με τα κρατούνται στις συναλλαγές ή τις απαιτήσεις άλλης νομοθεσίας. Τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να είναι οι λογαριασμοί τηλεφωνίας, ηλεκτρικού ρεύματος, ύδατος κλπ, εισιτήρια κλπ. Αντίστοιχη διάταξη αναφέρεται και στα τιμολόγια (άρθρο 8 παρ.4) 147

12.7 ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣ ΣΕ ΤΡΙΤΟΥΣ Παρέχεται δυνατότητα, όπως και για τα τιμολόγια, να ανατεθεί, μετά από προηγούμενη συμφωνία, η έκδοση αποδείξεων λιανικής σε τρίτο πρόσωπο (ανάθεση), με την αυτονόητη επισήμανση ότι η ευθύνη για κάθε υποχρέωση, από την έκδοση αποδείξεων, παραμένει στην αναθέτουσα οντότητα. Σημειώνεται ότι η δυνατότητα αυτή ήταν περιορισμένη από τις διατάξεις του ΚΦΑΣ, αφορούσε συγκεκριμένες επιχειρήσεις θεαμάτων και μεταφοράς προσώπων (άρθρο 7 παρ.6 ΚΦΑΣ και καθορίζονταν με απόφαση ΠΟΛ.1208/2012) ειδική διαδικασία. 148

12.8 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΦΟΡΟΛ. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ Για τις πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών σε ιδιώτες, οι σχετικές αποδείξεις εκδίδονται με τη χρήση φορολ. ή ταμειακής μηχανής (φ.τ.μ.) ή φορολογικού μηχανισμού (ΕΑΦΔΣΣ) του ν.1809/1988. Επισημαίνεται ότι με τις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 40 οι φορολογικές ταμειακές μηχανές και οι μηχανισμοί σήμανσης, δύναται να συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται μέχρι την έκδοση αντίθετης απόφασης του ΓΓΔΕ. Διευκρινίζεται ότι όταν σε λιανική πώληση εκδίδεται τιμολόγιο, τότε το σχετικό παραστατικό υπόκεινται σε κάθε περίπτωση σε σήμανση (από την Αιτιολ.Έκθεση) 149

12.9 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΦΟΡΟΛ. ΗΛΕΚΤΡ. ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ Για τη διασφάλιση της αυθεντικότητας και της ακεραιότητας των φ.τ.μ. και μηχανισμών, με απόφαση του ΓΓΔΕ, μπορεί να καθορίζονται τεχνικές προδιαγραφές. Μέχρι την έκδοση τέτοιας απόφασης, συνεχίζουν να ισχύουν οι αποφάσεις 1220/2012 και 1221/2012, που αφορούν τις ιδιότητες και τα τεχνικά χαρακτηριστικά των υφιστάμενων φ.τ.μ. και μηχανισμών του ν.1089/1988 (άρθρο 39 παρ.2 ΕΛΠ). 150

12.10 ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ ΜΕΣΟΥ ΠΑΡΟΧΟΥ Προβλέπεται για πρώτη φορά η δυνατότητα έκδοσης Α.Λ.Π. και Α.Π.Υ. μέσω παρόχου ηλεκτρονικής έκδοσης, αντί της χρήσης φ.τ.μ. και μηχανισμών (φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών) Στο Παράρτημα Α δίδεται ο εξής ορισμός: 151

12.10 ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ ΜΕΣΟΥ ΠΑΡΟΧΟΥ «Πάροχος υπηρεσιών ηλεκτρονικής έκδοσης παραστατικών πωλήσεων (service provider issuance of sales invoices): Ως «πάροχος υπηρεσιών ηλεκτρονικής έκδοσης παραστατικών πωλήσεων» νοείται η οντότητα η οποία κατόπιν εντολής άλλης οντότητας (υπόχρεη οντότητα), εκδίδει με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων και σύμφωνα με τις διατάξεις της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας, παραστατικά πωλήσεων μπορούν να διαβιβάζονται κατ ευθείαν στους αποδέκτες τους από τον πάροχο ή να παραδίδονται στην υπόχρεη οντότητα. Ο πάροχος μπορεί κατόπιν συμφωνίας με την υπόχρεη οντότητα, να αναλαμβάνει την αρχειοθέτηση και φύλαξη αντιγράφων των σχετικών παραστατικών για λογαριασμό της υπόχρεης οντότητας με ασφαλή τρόπο. 152

12.11 ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΕΞΑΙΡΕΣΗΣ ΑΠΌ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΦΟΡΟΛ. ΗΛΕΚΤΡ. ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ (Φ.Η.Μ.) Παρέχεται εξουσιοδότηση στο ΓΓΔΕ, με απόφαση του, να απαλλάσσει κατηγορίες υποχρέων από τη χρήση Φ.Η.Μ. και να εκδίδουν αποδείξεις με χειρόγραφο τρόπο ή άλλο τεχνικό μέσο. 153

12.12 ΠΕΡΙΣΤΑΣΙΑΚΕΣ ΛΙΑΝΙΚΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΕΞΑΙΡΕΣΗ Φ.Η.Μ Για τις περιστασιακές λιανικές πωλήσεις παρέχεται η δυνατότητα έκδοσης αποδείξεων με χειρόγραφο τρόπο ή άλλο τεχνικό μέσο. Περ/σιακές πωλήσεις μπορεί να θεωρηθούν αυτές που γίνονται από επιχειρήσεις που το σύνολο σχεδόν των πωλήσεών είναι προς άλλους υπόχρεους και εκδίδονται Τιμολόγια, αλλά κατ εξαίρεση μπορεί να διαθέτουν λιανικά στο προσωπικό τους, μεμονωμένες συναλλαγές εκτός εγκατάστασης (π.χ. συνεργείο επισκευής αυτοκινήτων εξυπηρετεί πελάτη που υπέστη βλάβη στο δρόμο) κ.λπ. 154

12.13 ΔΙΑΚΟΠΗ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Η ΤΕΧΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΞΑΙΡΕΣΗ Φ.Η.Μ. Προβλέπεται η έκδοση αποδείξεων λιανικής με χειρόγραφο τρόπο στις περιπτώσεις: Α) Διακοπής ηλεκτρικής ενέργειας Β)Τεχνικού προβλήματος και διακοπής λειτουργίας ΦΗΜ Ο υπόχρεος της περίπτωσης αυτής (Β) πρέπει χωρίς καθυστέρηση να μεριμνά για την αποκατάσταση της βλάβης. Προβλέπεται η έκδοση απόφασης του ΓΓΔΕ για τη ρύθμιση θεμάτων της διάταξης αυτής. 155

12.14 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ & ΠΑΥΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Φ.Η.Μ Εντός δέκα (10) ημερών, από την έναρξη ή παύση Λειτουργίας Φ.Η.Μ., ο υπόχρεος διαβιβάζει στη Δ.νση Υποστήριξης Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών, τις ακόλουθες πληροφορίες: Α) Τον τύπο και το σειριακό αριθμό (κωδικό) του Φ.Η.Μ. Β) Την ημερομηνία απόκτησης και την ημερομηνία οριστικής παύσης, κατά περίπτωση Ως παύση και απόκτηση ΦΗΜ θεωρείται, αντίστοιχα, και η βλάβη μνήμης και η αντικατάσταση αυτής (εγκ. Π ολ. 1003/ 31-12-2014 ) 156

Βλάβη μνήμης ΦΗΜ Αποφ. Πολ.1002/2014 Σε περίπτωση διακοπής ΦΗΜ, λόγω βλάβης της μνήμης Η επιχείρηση τεχνικής υποστήριξης ή η κατασκευάστρια Σε 10 ημέρες δηλώνει αυτή στο taxisnet Για το 1 ο τρίμηνο η δήλωση υποβάλλεται έως 30-4-2015. 157

12.15 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΑΡΟΧΟΥ Οι υπόχρεοι που επιλέγουν να εκδίδονται τα στοιχεία τους λιανικής πώλησης μέσω παρόχου, ενημερώνουν τη Δ.νση Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών, σε δέκα (10) μέρες, από την έναρξη και παύση χρήσης των υπηρεσιών, με: Την επωνυμία και τα στοιχεία επικοινωνίας του παρόχου Την ημερομηνία έναρξης χρήσης των υπηρεσιών ή παύσης αυτών 158

Απαλλασσόμενοι εξαιρούμενοι Φ.Τ.Μ. ή ΕΑΦΔΣΣ -Φ.Η.Μ. (Αποφ. Πολ.1002/31-12-2014 ) Α/Α Δραστηριότητες επαγγέλματα 1 α,β Γιάννης Τζίμας Εκμεταλλευτές: Χώρων διαμονής & φιλοξενίας. Εκπαιδευτηρίων και παιδικών σταθμών. Κλινικών & Θεραπευτηρίων Κέντρων αισθητικής Γυμναστηρίων Χώρων στάθμευσης Γιατροί & Οδοντίατροι Απαλλαγή ΦΤΜ & ΕΑΦΔΣΣ Προϋποθέσεις Αναγράφουν ονοματεπώνυμο και διεύθυνση πελάτη. (Οι χώροι στάθμευσης αναγράφουν το Νο μεταφορικού μέσου) 159

Απαλλασσόμενοι εξαιρούμενοι Φ.Τ.Μ. ή ΕΑΦΔΣΣ -Φ.Η.Μ. (Αποφ. Πολ.1002/31-12-2014 ) Α/Α Δραστηριότητες επαγγέλματα 1γ Εκμεταλλευτής θεαμάτων Πράκτορας κρατικών λαχείων, ΠΡΟ-ΠΟ, ΛΟΤΤΟ κλπ. Επιχειρήσεις μεταφοράς προσώπων (πλην Ταξί) Απαλλαγή ΦΤΜ και ΕΑΦΔΣΣ Προϋποθέσεις Γιάννης Τζίμας 160

Απαλλασσόμενοι εξαιρούμενοι Φ.Τ.Μ. ή ΕΑΦΔΣΣ -Φ.Η.Μ. (Αποφ. Πολ.1002/31-12-2014 ) Α/Α Δραστηριότητες επαγγέλματα 1δ Ράπτες ράπτριες, επιδιορθωτές ενδυμάτων και υφασμάτινων ειδών Εκμεταλλευτές ιαματικών πηγών ΕΟΤ Απαλλαγή ΦΤΜ & ΕΑΦΔΣΣ Προϋποθέσεις Γιάννης Τζίμας 161

Απαλλασσόμενοι εξαιρούμενοι Φ.Τ.Μ. ή ΕΑΦΔΣΣ -Φ.Η.Μ. (Αποφ. Πολ.1002/31-12-2014 ) Α/Α Δραστηριότητες επαγγέλματα 1ε Κτηνίατροι Όσοι χαρακτηρίζονταν μέχρι 31/12/2013,ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Συγκεκριμένα παραϊατρικά επαγγέλματα. Απαλλαγή ΦΤΜ & ΕΑΦΔΣΣ Προϋποθέσεις Αναγράφουν ονοματεπώνυμ ο και διεύθυνση πελάτη

Απαλλασσόμενοι εξαιρούμενοι Φ.Τ.Μ. ή ΕΑΦΔΣΣ -Φ.Η.Μ. (Αποφ. Πολ. 1002/31-12-2014 ) Α/Α Δραστηριότητες επαγγέλματα 1στ Εκμεταλλευτές: Γεωργικών μηχανημάτων Ελαιουργείων Αλευρομύλων Εργοστασίων αποφλοίωσης ρυζιού Απαλλαγή ΦΤΜ & ΕΑΦΔΣΣ Προϋποθέσεις Αναγράφουν ονοματεπώνυμο και διεύθυνση πελάτη Γιάννης Τζίμας 163

Απαλλασσόμενοι εξαιρούμενοι Φ.Τ.Μ. ή ΕΑΦΔΣΣ -Φ.Η.Μ. (Αποφ. Πολ.1002/31-12-2014 ) Α/Α Δραστηριότητες επαγγέλματα 1ζ Κατασκευαστές τεχνικών έργων (ξυλουργοί, σιδηρουργοί, υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι κλπ.) Κατασκευαστές επιταφίων μνημείων (μαρμαρογλυφεία) Απαλλαγή ΦΤΜ & ΕΑΦΔΣΣ Προϋποθέσεις Αναγράφουν ονοματεπώνυμο και διεύθυνση πελάτη Γιάννης Τζίμας 164

Απαλλασσόμενοι εξαιρούμενοι Φ.Τ.Μ. ή ΕΑΦΔΣΣ -Φ.Η.Μ. (Αποφ. Πολ.1002/31-12-2014 ) Α/Α Δραστηριότητες επαγγέλματα 1η Γραφεία κτηματομεσιτικά, τελετών, συνοικεσίων, εμπιστευτικών εργασιών και ευρέσεως εργασίας Απαλλαγή ΦΤΜ & ΕΑΦΔΣΣ Προϋποθέσεις Αναγράφουν ονοματεπώνυμο και διεύθυνση πελάτη Γιάννης Τζίμας 165

Απαλλασσόμενοι εξαιρούμενοι Φ.Τ.Μ. ή ΕΑΦΔΣΣ -Φ.Η.Μ. (Αποφ. Πολ.1002/31-12-2014 ) Α/Α Δραστηριότητες επαγγέλματα 1θ Γιάννης Τζίμας Επιχειρήσεις: Tύπου (συνδρομές εφημερίδων και περιοδικών) Ενοικίασης ΕΙΧ αυτοκινήτων Έκδοσης κοινοχρήστων, καθαρισμού, απολύμανσης, επισκευής και συντήρησης ανελκυστήρων Μεταφοράς αγαθών Απαλλαγή ΦΤΜ & ΕΑΦΔΣΣ Προϋποθέσεις Αναγράφουν ονοματεπώνυμο και διεύθυνση πελάτη 166

Απαλλασσόμενοι εξαιρούμενοι Φ.Τ.Μ. ή ΕΑΦΔΣΣ -Φ.Η.Μ. (Αποφ. Πολ.1002/31-12-2014 ) Α/Α Δραστηριότητες επαγγέλματα 1ι-ια-ιβ Δημόσιο, ΝΠΔΔ Ασφαλιστικές επιχειρήσεις Τραπεζικά και πιστωτικά ιδρύματα ΕΛΤΑ Εκμεταλλευτές διοδίων Τουριστικά- ταξιδιωτικά γραφεία Απαλλαγή ΦΤΜ & ΕΑΦΔΣΣ Προϋποθέσεις Γιάννης Τζίμας Απρίλιος 2015 167

Συναλλαγές απαλλασσόμενες Φ.Η.Μ. (Αποφ. Πολ. 1002/31-12-2014 ) Πωλήσεις φυσικού αερίου, ύδατος (μέσω δικτύου), αεριόφωτος,ηλεκτρικού ρεύματος, θερμικής ενέργειας Παροχή τηλεπικοινωνιακών, ταχυδρομικών, τραπεζικών, χρηματοδοτικών εργασιών Είσπραξη τελών και λοιπών δικαιωμάτων από Δημόσιο, ΝΠΔΔ, δημοτικές και κοινής ωφέλειας επιχειρήσεις. Συναλλαγές εκτός εγκατάστασης Συναλλαγές επί πιστώσει ( διπλογραφικά βιβλία ) Συναλλαγές που απαιτούνται πρόσθετα δεδομένα Διάθεση ιατρικών συσκευών, μοσχευμάτων κλπ Γιάννης Τζίμας 168

Πολύ μικρές οντότητες (παρ. 2γ, άρθρου 1 ) απαλλασσόμενες ΦΗΜ (Απόφ Πολ. 1002/31-12-2014) 1. Ατομικές επιχειρήσεις που πωλούν αγαθά ή υπηρεσίες από σταθερά σημεία, μετά από άδεια αρμόδιας αρχής (π.χ. πωλητές κουλουριών, κάστανων κλπ, στιλβωτές κλπ) 2. Ατομικές επιχειρήσεις που απαλλάσσονται από το ΦΠΑ, λόγω ακαθαρίστων εσόδων (άρθ. 39 ν.2859/2000). Εξαιρούνται ταξί, πρατήρια υγρών καυσίμων, πωλητές πετρελαίου θέρμανσης 3. Οντότητες που εντάσσονται στο ειδικό, κατ αποκοπή, καθεστώς ΦΠΑ ( άρθ. 40 ν. 2859/2000) Γιάννης Τζίμας 169