ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 23-04-2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΜΑΡΙΝΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ο ΘΕΜΑ 1 1.1 Τα πρωτόνια που περιέχονται στον πυρήνα του στοιχείου Χ είναι κατά 1 λιγότερα από τα νετρόνια. Ποιος είναι ο ατομικός αριθμός του Χ, αν ο μαζικός αριθμός του είναι 35; p + n = 35 (1) p + 1 = n (2) Από τις σχέσεις 1 και 2 βρίσκουμε p = 17 και n = 1. 1.2 Τι σημαίνει η έκφραση «υδατικό διάλυμα καυστικού νατρίου, NaCl, περιεκτικότητας 10 % w/w»; Η έκφραση «υδατικό διάλυμα καυστικού νατρίου, NaCl, περιεκτικότητας 10 % w/w σημαίνει ότι στα 100 g διαλύματος υπάρχουν 10 g NaCl. 1.3 Τι ονομάζουμε χημικό στοιχείο; Δώστε ένα παράδειγμα. 1.4 Τι ονομάζουμε χημική ένωση; Δώστε ένα παράδειγμα. ΘΕΜΑ 2ο 2.1 Να συμπληρώσετε τα κενά στις ακόλουθες προτάσεις: i. Τα πρωτόνια έχουν θετικό ηλεκτρικό φορτίο. ii. Τα θετικά φορτισμένα ιόντα λέγονται κατιόντα. iii. Ο ατομικός αριθμός για το στοιχείο Χ είναι 20 και ο μαζικός 40. Το άτομο του στοιχείου Χ αποτελείται 20 πρωτόνια, 20 ηλεκτρόνια και 20 νετρόνια. iv. Επειδή σε ένα άτομο ο αριθμός των πρωτονίων είναι ίσος με τον αριθμό των ηλεκτρονίων, το άτομο είναι ηλεκτρικά ουδέτερο. v. Ο αριθμός των πρωτονίων που περιέχονται στον πυρήνα του ατόμου ενός στοιχείου ονομάζεται ατομικός αριθμός του στοιχείου. 2.2 2.3 Να δώσετε τους ορισμούς: i. σημείο τήξης μιας ουσίας ii. σημείο ζέσης μιας ουσίας Πόσα πρωτόνια, ηλεκτρόνια και νετρόνια έχει το άτομο του στοιχείου Χ με μαζικό αριθμό 35 και ατομικό αριθμό 17. Δικαιολογήστε την απάντησή σας. Αφού έχει ατομικό αριθμό 17 έχει 17 πρωτόνια άρα και 17 ηλεκτρόνια. Αφού έχει μαζικό αριθμό 35 έχει 35 17 = 1 νετρόνια. Σελίδα 1 από 7
2.4 Να γράψετε πόσα άτομα συνολικά περιλαμβάνονται στο μόριο τύπο των επόμενων ενώσεων: i. ΝΗ3 4 άτομα ii. Η2S 3 άτομα iii. H2SO4 7 άτομα iv. H3PO4 άτομα ΘΕΜΑ 3ο 3.1 Να χαρακτηρίσετε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις ως σωστή (Σ) ή λανθασμένη (Λ): i. ii. iii. iv. v. 3.2 Η σύσταση κάθε χημικής ένωσης είναι σταθερή. (Σ) Το πρωτόνιο και το νετρόνιο έχουν περίπου ίσες μάζες. (Σ) Υπάρχουν πυρήνες που δεν έχουν νετρόνια. (Σ) Τα νετρόνια έχουν αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο. (Λ) Όταν ένα άτομο αποβάλλει ηλεκτρόνια, φορτίζεται θετικά. (Σ) Σε 200 ml διαλύματος ζάχαρης υπάρχουν 10 g διαλυμένης ουσίας, διάλυμα Δ1. Να βρείτε την % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος Δ1. Στα 200 ml διαλύματος υπάρχουν 10 g ζάχαρης Στα 100 ml διαλύματος υπάρχουν x g ζάχαρης Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε x = 5 g ζάχαρης άρα η περιεκτικότητα του διαλύματος σε ζάχαρη είναι 5 % w/v. 3.3 Σε 1000 ml διαλύματος ΝaCl, διάλυμα Δ1, υπάρχουν 100 g διαλυμένης ουσίας. Ποια η % w/v περιεκτικότητα του Δ1; Στα 1000 ml διαλύματος υπάρχουν 100 g ΝaCl Στα 100 ml διαλύματος υπάρχουν x g ΝaCl Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε x = 10 g ΝaCl άρα η περιεκτικότητα του διαλύματος σε ΝaCl είναι 10 % w/v. 3.4 Διάλυμα NaCl έχει μάζα 200 g και περιεκτικότητα 10 % w/w. Το διάλυμα θερμαίνεται οπότε εξατμίζονται 100 g νερού. Ποια είναι η % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος που προκύπτει; Στα 100 g διαλύματος υπάρχουν 10 g NaCl. Στα 200 g διαλύματος υπάρχουν x g NaCl. Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε x = 20 g NaCl. Στα 200 g αλατόνερου υπάρχουν 20 g NaCl. Στα 100 g αλατόνερου υπάρχουν y g NaCl. Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε y = 10 g αλατιού άρα το διάλυμα που προκύπτει είναι 10 % w/w. Σελίδα 2 από 7
ΘΕΜΑ 4ο 4.1 Πόσα L και πόσα ml είναι 1,5 kg νερού, αν η πυκνότητα του νερού στους 25 oc είναι 1 g/ml; 4.2 Δίνεται διάλυμα ΝaΟΗ 12 % w/v. Πόσα g NaOH και πόσα g Η2Ο υπάρχουν σε 400 ml του διαλύματος αυτού; Δίνεται d = 1,2 g/ml Στα 100 ml διαλύματος υπάρχουν 12 g ΝaΟΗ Στα 400 ml διαλύματος υπάρχουν x g ΝaΟΗ Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε x = 4 g ΝaΟΗ. Για να βρούμε την μάζα του διαλύτη πρέπει να μετατρέψουμε τα ml του διαλύματος σε g. mδιαλύματος = mδιαλυμένης ουσίας + mδιαλύτη ή mδιαλύτη = mδιαλύματος - mδιαλυμένης ουσίας ή mδιαλύτη = 40-4 ή mδιαλύτη = 432 g 4.3 Ποια η % w/v περιεκτικότητα διαλύματος NaOH 10 % w/w; Δίνεται d = 1,2 g/ml Στα 100 g διαλύματος υπάρχουν 10 g NaOH. Στα 100 ml διαλύματος υπάρχουν x g NaOH. Προφανώς πρέπει να μετατρέψουμε τα g διαλύματος σε ml. Άρα: Στα 3,3 ml διαλύματος υπάρχουν 10 g NaOH Στα 100 ml διαλύματος υπάρχουν x g NaOH Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε x = 12 g οπότε το διάλυμα είναι 12 % w/v. 4.4 Γιατί το νερό ονομάζεται παγκόσμιος διαλύτης; ΘΕΜΑ 5ο 5.1 Ποιες οι διαφορές μεταξύ χημικών ενώσεων και μιγμάτων; 5.2 Ποια από τα παρακάτω υλικά είναι μίγματα; Σελίδα 3 από 7
i. σίδηρος στοιχείο ii. βρώμιο στοιχείο iii. γάλα μίγμα iv. άζωτο στοιχείο v. αέρας μίγμα vi. χυμός πορτοκαλιού μίγμα 5.3 5.4 Πρόταση: Πρόταση: ΘΕΜΑ 6ο 6. Να αναφέρετε τις κυριότερες πηγές ρύπανσης των φυσικών υδάτινων πόρων; 1 6.2 Το νερό (Η2Ο) είναι μια χημική ένωση που αποτελείται από υδρογόνο και οξυγόνο. Αυτά τα στοιχεία συνδέονται στο νερό με αναλογία μαζών 1 :. Πόσα γραμμάρια υδρογόνου και πόσα γραμμάρια οξυγόνου παράγονται κατά τη διάσπαση 36 g νερού; Στα 9 g νερού υπάρχουν g οξυγόνου και 1 g υδρογόνου. Στα 36 g νερού υπάρχουν x g οξυγόνου και y g υδρογόνου. Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε x = 32 g οξυγόνου και 4 g υδρογόνου. 6.3 6.4 Συμπληρώστε στην τελευταία στήλη του πίνακα τη φυσική κατάσταση κάθε υλικού στους 25οC με βάση τα σημεία τήξεως και ζέσεώς τους: ΦΥΣΙΚΗ ΥΛΙΚΟ Σ.Τ. (οc) Σ.Ζ. (οc) ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α - 60 70 ΥΓΡΗ Β 11 ΥΓΡΗ Γ 40 1 ΣΤΕΡΕΗ Δ - 0 17 ΑΕΡΙΑ Να αντιστοιχίσετε τις μεταβολές των υλικών της στήλης Α με τις ονομασίες των μεταβολών της στήλης Β: ΣΤΗΛΗ Α (Μεταβολή υλικού) ΣΤΗΛΗ Β (Ονομασία μεταβολής) 1. Από στερεό σε υγρό Ε Α. Εξάτμιση 2. Από στερεό σε αέριο Δ Β. Απόθεση 3. Από υγρό σε στερεό Ζ Γ. Υγροποίηση 4. Από υγρό σε αέριο Α Δ. Εξάχνωση 5. Από αέριο σε υγρό Γ Ε. Τήξη 6. Από αέριο σε στερεό Β Ζ. Πήξη ΘΕΜΑ 7ο 7.1 Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα: Άτομο ή Ζ Α Ιόν K 39 O Na 11 23 Σελίδα 4 από 7 p n e 11 20 12 11
Zn Li+1 F-1 S-2 Fe+3 3 9 26 65 7 32 56 3 9 26 35 4 10 2 10 1 23 7.2 Τι ονομάζουμε εξάτμιση; 7.3 Τι ονομάζουμε διήθηση; 7.4 Να αναφέρετε ποια μέθοδο διαχωρισμού θα εφαρμόσετε σε καθεμιά από τις επόμενες περιπτώσεις. i. Διαχωρισμός των έγχρωμων συστατικών του μελανιού. Χρωματογραφία ii. Παρασκευή καθαρού νερού από αλατόνερο. Απόσταξη iii. Διαχωρισμός βουτύρου από το γάλα. Φυγοκέντριση iv. Διαχωρισμός διαλύματος νερού οινοπνεύματος. Απόσταξη v. Διαχωρισμός μείγματος νερού κιμωλίας. Διήθηση ΘΕΜΑ ο.1 Πρόταση:.2 Υδατικό διάλυμα ζάχαρης έχει μάζα 200 g και περιεκτικότητα 10 % w/w. Στο διάλυμα προσθέτουμε 200 g νερό. Ποια είναι η % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος που προκύπτει; Στα 100 g διαλύματος υπάρχουν 10 g ζάχαρης. Στα 200 g διαλύματος υπάρχουν x g ζάχαρης. Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε x = 20 g ζάχαρης Στα 400 g διαλύματος υπάρχουν 20 g ζάχαρης. Στα 100 g διαλύματος υπάρχουν y g ουσίας. Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε y = 5 g ζάχαρης άρα το διάλυμα που προκύπτει είναι 5 % w/w..3 Ποια ειναι η % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος που προκύπτει εάν σε 200 ml διαλύματος ΝaCl % w/v προσθέσουμε 200 ml διαλύματος ΝaCl 4 % w/v; A Διάλυμα: Στα 100 ml διαλύματος υπάρχουν g ΝaCl Στα 200 ml διαλύματος υπάρχουν x g ΝaOH Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε x = g ΝaCl Σελίδα 5 από 7
Β Διάλυμα: Στα 100 ml διαλύματος υπάρχουν 4 g ΝaCl Στα 200 ml διαλύματος υπάρχουν y g ΝaCl Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε y = g διαλυμένης ουσίας. Τελικό Διάλυμα: Στα 200 + 200 ml τελικού διαλύματος υπάρχουν + g ΝaCl Στα 100 ml διαλύματος υπάρχουν z g ΝaCl Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε z = 6 g οπότε το διάλυμα είναι 9 % w/v..4 Να συμπληρώσετε τους συντελεστές στις επόμενες χημικές αντιδράσεις: i. 2Νa + Cl2 2NaCl ii. C + O2 CO2 iii. 2Ca + O2 2CaO iv. Ν2 + 3H2 2NH3 v. C + 2H2 CH4 ΘΕΜΑ 9ο 9.1 Τι ονομάζουμε διαλυμένη ουσία και τι διαλύτη σε ένα διάλυμα; Ποια σχέση συνδέει τις μάζες του διαλύματος, διαλύτη και διαλυμένης ουσίας; 9.2 Διάλυμα ΝaCl έχει μάζα 400 g και περιεκτικότητα 10 % w/w. Το διάλυμα θερμαίνεται οπότε εξατμίζονται 200 g νερού. Ποια είναι η % w/w περιεκτικότητά του διαλύματος που προκύπτει; Στα 100 g διαλύματος υπάρχουν 10 g NaCl. Στα 400 g διαλύματος υπάρχουν x g NaCl. Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε x = 40 g NaCl. Στα 200 g αλατόνερου υπάρχουν 40 g NaCl. Στα 100 g αλατόνερου υπάρχουν y g NaCl. Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε y = 20 g αλατιού άρα το διάλυμα που προκύπτει είναι 20 % w/w. 9.3 Η χημική ένωση διοξείδιο του άνθρακα αποτελείται από οξυγόνο και άνθρακα με αναλογία μαζών: Πόσα g άνθρακα υπάρχουν σε μια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που περιέχει 32 g οξυγόνου; Στα g οξυγόνου υπάρχουν και 3 g άνθρακα. Στα 32 g οξυγόνου υπάρχουν και x g άνθρακα. Σελίδα 6 από 7
Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε x = 12 g άνθρακα. 9.4 Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις. i. Τα ηλεκτρόνια έχουν αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο ii. Τα αρνητικά φορτισμένα ιόντα λέγονται ανιόντα. iii. Οι πυρήνες των ατόμων αποτελούνται από πρωτόνια και νετρόνια. iv. Το φορτισμένο σωματίδιο που προκύπτει όταν ένα άτομο αποβάλλει ή προσλαμβάνει ηλεκτρόνια ονομάζεται ιόν. v. Ο αριθμός των πρωτονίων που περιέχονται στον πυρήνα του ατόμου ενός στοιχείου ονομάζεται ατομικός αριθμός του στοιχείου. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!! ΟΔΗΓΙΑ: ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΘΟΥΝ 6 ΑΠΟ ΤΑ 9 ΘΕΜΑΤΑ Σελίδα 7 από 7